Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Bladel

Transcriptie

1 Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Bladel

2 Voorwoord Voor u ligt de rapportage van de Volwassenen- en Ouderenmonitor voor de gemeente Bladel. In deze rapportage kunt u de belangrijkste cijfers en trends van de Volwassenen- en Ouderenmonitor lezen. Wij zijn verheugd u deze resultaten ook voor 4 wijkclusters te kunnen presenteren. De onderwerpen van deze monitors worden gerapporteerd in vier thema s: de sociale wijk, de gezonde wijk, de zorgzame wijk en de leefbare wijk. Vanuit de inhoudsopgave kunt u klikken naar de resultaten voor elk thema. De resultaten bieden veel aanknopingspunten om gezamenlijk te blijven werken aan de gezondheid in Bladel. Vanuit de GGD dragen wij daar uiteraard graag ons steentje aan bij!

3 Volwassenen- en Ouderenmonitor Monitors in 21 gemeenten Zuidoost-Brabant Steekproef van 19 t/m 64 jarigen en 65-plussers Schriftelijke of online vragenlijst naar keuze Eerdere vergelijkbare monitors uitgevoerd in 2009 en 2012 Deelname in Bladel: 390 volwassenen (37% respons) 445 ouderen (50% respons) GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

4 Volwassenen- en Ouderenmonitor Resultaten: - Bladel totaal en 4 wijkclusters: Bladel, Netersel en Casteren, Hapert, Hoogeloon - Vergelijking met Zuidoost-Brabant en Nederland - Trends Resultaten in % en absolute aantallen (Bladel): volwassenen: 1% = 118 personen ouderen: 1% = 40 personen GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

5 Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om naar de betreffende pagina te gaan Sociale wijk Sociale betrokkenheid Eenzaamheid Participatie Zorgzame wijk Hulp en vraagverlegenheid Voorzieningen en hulpmiddelen Mantelzorg Gezonde wijk Ervaren gezondheid Psychische gezondheid Zingeving Leefstijl Leefbare wijk Woonomgeving Geur- en geluidshinder Bezorgdheid woonomgeving Achtergrondkenmerken Leeftijd, huishouden en opleiding Financiën

6 Sociale betrokkenheid Eenzaamheid Participatie 1

7 Sociale betrokkenheid In gemeente Bladel ervaren relatief veel inwoners sociale betrokkenheid bij buurtgenoten. Desondanks lijkt er sprake te zijn van een daling in het geven van burenhulp. In vergelijking tot de regio is de sociale samenhang die inwoners in gemeente Bladel ervaren relatief groot. Ruim 60% van de inwoners ervaart voldoende sociale samenhang in hun buurt. De verschillen tussen de wijken en kernen op dit gebied zijn bij de volwassenen groter dan bij de ouderen. Sociale samenhang wordt het sterkst ervaren door volwassenen in de deelgebieden Netersel en Casteren (86%) en Hoogeloon (80%) en het minst door volwassenen in deelgebied Bladel (54%). Ruim driekwart van de volwassenen in gemeente Bladel heeft regelmatig (tenminste 2x per maand) contact met buren. Bij de ouderen is dit 91% en hoger dan het gemiddelde in de regio. Ook hier zijn de verschillen tussen de wijken en kernen groter bij de volwassenen dan bij de ouderen. Het minste contact met de buren hebben volwassenen in deelgebied Bladel (73%), het meeste de volwassenen in Netersel en Casteren (89%). Jongvolwassenen (19-24 jaar) hebben het minst vaak frequent contact met buren. Daarna wordt dit meer naarmate de leeftijd toeneemt. Inwoners van éénpersoonshuishoudens, mensen met een lager inkomen en allochtone inwoners hebben ook minder vaak contact met hun buren. Circa 72% van de volwassenen geeft aan af en toe iets voor de buren te doen. Dit was in 2012 nog 77%. In Zuidoost-Brabant zien we een significante daling. In deelgebied Bladel wordt relatief de minste burenhulp gegeven (67%), in Hapert en Netersel en Casteren het meest (beide deelgebieden 79%). GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

8 % Sociale betrokkenheid 0 Heeft regelmatig (min. 2x per maand) contact met buren Deelgebieden Bladel Netersel en Casteren Hapert Hoogeloon Bladel (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

9 Eenzaamheid Bijna inwoners in gemeente Bladel zijn (zeer) ernstig eenzaam. Eenzaamheid hangt sterk samen met het missen van eigen regie en steun uit de omgeving. Eenzaamheid blijft een belangrijk aandachtspunt, zowel bij volwassenen als ouderen. In gemeente Bladel is % van de volwassenen en 8% van de ouderen (zeer) ernstig eenzaam. In totaal zijn dit ongeveer inwoners. Bij de volwassenen in gemeente Bladel lijkt er een stijging te zijn van het aandeel mensen dat (zeer) ernstig eenzaam is. Deze stijging zien we ook in de gehele regio Zuidoost-Brabant, ook bij de ouderen. Bij de ouderen in gemeente Bladel is het aandeel dat (zeer) ernstig eenzaam is de afgelopen jaren stabiel gebleven. In Hapert is het percentage (zeer) ernstig eenzamen bij zowel de volwassenen als de ouderen het hoogste (resp. 15% en %). De minste (zeer) ernstig eenzamen zijn woonachtig in het deelgebied Netersel en Casteren. (resp. 0% en 6%). Inwoners die alleenwonend of alleenstaande ouder zijn, zijn vaker (zeer) ernstig eenzaam. Ook bij inwoners met een migratieachtergrond, met name bij de niet-westerse groep, is eenzaamheid een punt van aandacht. Zeker bij de ouderen. Eenzaamheid hangt sterk samen met diverse andere problemen. Bij de volwassenen komt eenzaamheid bijvoorbeeld meer voor bij mensen die weinig eigen regie ervaren. Bij de ouderen is de kans op eenzaamheid aanzienlijk groter bij mensen die weinig steun ontvangen uit hun omgeving. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

10 % Eenzaamheid 30 Is (zeer) ernstig eenzaam Deelgebieden Bladel 0 Netersel en Casteren Hapert Hoogeloon Bladel (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

11 een (niet) westerse migratieachtergrond hebben zich niet gelukkig voelen (psychisch) ongezond zijn weinig zingeving ervaren Inwoners 19+ alleenwonend zijn moeite hebben met rondkomen weinig eigen regie ervaren een kwetsbare oudere zijn alleenstaande ouder zijn weinig steun ontvangen jaar Meer eenzaamheid bij mensen die 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

12 Participatie In gemeente Bladel zijn meer ouderen actief in vrijwilligerswerk en verenigingsleven dan in de regio. Voor bijna 850 volwassenen is een verenigingslidmaatschap echter te duur. Bijna 30% van de volwassenen en vier op de tien ouderen in gemeente Bladel verrichten vrijwilligerswerk. Bij de ouderen is dit significant meer dan in de regio. Het aandeel vrijwilligers is in beide leeftijdsgroepen stabiel. De verschillen tussen de wijken en kernen zijn groot. Zowel bij de volwassenen als de ouderen zijn in deelgebied Netersel en Casteren relatief de meeste vrijwilligers actief (resp. 50% en 61%), in deelgebied Bladel de minste (resp. 24% en 33%). Van de volwassenen in gemeente Bladel is 57% lid van een vereniging of club, van de ouderen 76%. Bij de ouderen is het aandeel beduidend hoger dan in de regio. Bij zowel de volwassenen als ouderen zijn de percentages stabiel. Punt van zorg is dat bijna 850 volwassen inwoners aangeven niet voldoende financiële middelen voor een verenigingslidmaatschap te hebben. Deze groep is relatief gezien het grootst in Hapert. Het sociale leven speelt in grote mate via digitale wegen. Dit is echter niet voor iedereen vanzelfsprekend. In de communicatie en ondersteuning van vooral ouderen is het van belang om te weten dat 21% van de ouderen in gemeente Bladel geen gebruik maakt van internet. In Netersel en Casteren is deze groep ouderen het grootst (29%), in deelgebied Bladel het kleinst (17%). De belangrijkste reden is volgens de ouderen dat ze er onvoldoende van begrijpen (27%). Bijna één op de acht ouderen heeft überhaupt geen internet (13%). GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

13 % % Participatie 0 Is lid van een (sport)vereniging of club Bladel vs. Zuidoost-Brabant 0 Doet vrijwilligerswerk Bladel vs. Zuidoost-Brabant Volwassenen jaar Ouderen Volwassenen jaar Ouderen 65+ Bladel Zuidoost-Brabant Bladel Zuidoost-Brabant GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

14 Ervaren gezondheid Psychische gezondheid Zingeving Leefstijl 9

15 Ervaren gezondheid De meerderheid van de inwoners van Bladel is positief over hun gezondheid. Toch kunnen ongeveer volwassenen en ouderen door hun gezondheid niet de dingen doen die zij willen. In gemeente Bladel is 80% van de volwassenen en 65% van de ouderen positief over de eigen gezondheid. Dit ligt in lijn met de regio. Bij de volwassenen in Bladel lijkt het aandeel dat positief is over de eigen gezondheid te dalen, bij de ouderen te stijgen. Niet de ziekte zelf maar de beperkingen door de ziekte of aandoening bepalen in sterke mate de gezondheidsbeleving van mensen. Ongeveer één op de zes volwassenen en één op de drie ouderen heeft een langdurige ziekten en is daardoor (ernstig) beperkt in activiteiten. Bij de volwassenen geldt dit met name in deelgebied Bladel, bij de ouderen geldt dit het vaakst voor de inwoners van deelgebied Hoogeloon. Ouderen met een lage opleiding of die alleen wonen zijn minder positief over hun gezondheid. Zij zijn ook vaker langdurig ziek of ervaren beperkingen. Ongeveer volwassenen en ouderen in Bladel kunnen door hun gezondheid niet de dingen doen die zij willen. Het aandeel ouderen dat niet de gewenste dingen kan doen is gedaald van 18% in 2012 naar 13% in Circa 3% van de volwassenen heeft een mobiliteitsbeperking. Bij de ouderen is deze groep zoals verwacht met 19% aanzienlijk hoger dan bij de volwassenen. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

16 % Ervaren gezondheid Heeft langdurige ziekte(n) en is (ernstig) beperkt in activiteiten Deelgebieden Bladel Netersel en Casteren Hapert Hoogeloon Bladel (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

17 Psychische gezondheid Relatief veel jongvolwassenen kampen met ernstige stress en suïcidale gedachten. Zij zijn daarmee een belangrijke doelgroep bij het tegengaan van psychische problemen. Bijna 90% van de volwassenen en ongeveer 80% van de ouderen in gemeente Bladel is over het algemeen een gelukkig mens. Bij de volwassenen is het aandeel dat zich gelukkig voelt hoger dan gemiddeld in de regio. Maar daarnaast voelen ruim 2.0 inwoners zich psychisch ongezond. Dit betreft 14% van de volwassenen en 12% van de ouderen. Belangrijk daarbij is de groep jongvolwassenen. Regionale analyses laten zien dat één op de vier 19 t/m 24 jarigen zich psychisch ongezond voelt. Bij de volwassenen is het aandeel dat zich psychisch ongezond voelt in Netersel en Casteren aanzienlijk lager (2%) dan in de andere deelgebieden (13-17%). Bij de (jong)volwassenen is ook stress een belangrijk aandachtspunt. Bijna 1 op de 6 volwassenen in Bladel geeft aan recent veel stress te hebben ervaren. Werk is met stip de belangrijkste oorzaak daarvoor (48%). Maar ook opvoeding (18%), gezondheid (17%), en financiën (11%) worden als bron voor stress genoemd. Bij circa 550 volwassenen in gemeente Bladel zijn de psychische problemen dusdanig dat zij in het afgelopen jaar serieus gedacht hebben aan het beëindigen van hun leven. Deze groep is in Hapert het grootste (7%). Jongvolwassenen hebben deze suïcidale gedachten vaker dan 40-plussers en mannen vaker dan vrouwen. Ook alleenstaanden en mensen met een laag inkomen geven vaker aan deze gedachten te hebben. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

18 % Psychische gezondheid Voelt zich psychisch ongezond Deelgebieden Bladel 2 Netersel en Casteren Hapert Hoogeloon Bladel (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

19 sociaal uitgesloten zijn of weinig sociale cohesie in de buurt ervaren onvoldoende regie over eigen leven hebben zich eenzaam voelen enige of grote moeite met rondkomen hebben minder dan 2x per maand contact met buren hebben niet zelfstandig contact kunnen leggen en onderhouden weinig zingeving ervaren Meer psychische ongezondheid bij mensen die momenteel mantelzorg ontvangen GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

20 % Psychische gezondheid Heeft laatste 12 maanden serieus gedacht om een eind aan het leven te maken (19-64 jarigen) Deelgebieden Bladel 0 Netersel en Casteren Hapert Hoogeloon Bladel (totaal) GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

21 Zingeving Eén op de tien inwoners van gemeente Bladel is niet in staat zin aan het leven te geven. Dit hangt sterk samen met het missen van sociale vaardigheden en eigen regie. Het hebben van een zinvolle dagbesteding draagt sterk bij aan de ervaren gezondheid. Zowel bij de volwassenen als ouderen in gemeente Bladel is ongeveer één op de tien echter niet in staat om zin aan het leven te geven. Bij de ouderen is dit beduidend lager dan in de regio (15%). Bij de volwassenen is het aandeel dat niet in staat is om zin aan het leven te geven in het deelgebied Netersel en Casteren aanzienlijk lager (0,9%) in vergelijking met de andere deelgebieden (9-13%). Een derde van de volwassenen en ouderen in gemeente Bladel heeft daarnaast niet het gevoel doel en richting in het leven te ervaren. Ook dit is bij de ouderen lager dan in de regio (42%). Bovendien geniet ruim één op de vier volwassenen en ouderen niet van het maken en uitvoeren van plannen. Het missen van zingeving hangt sterk samen met andere problemen. Inwoners die niet in staat zijn om sociale contacten te leggen of te houden hebben aanzienlijk vaker moeite om zin te geven aan het leven. Ditzelfde geldt voor mensen die zich psychisch ongezond voelen en weinig eigen regie ervaren. Bij de volwassenen zijn de verschillen tussen de leeftijdsgroepen beperkt. Bij de ouderen neemt het gebrek aan zingeving sterk toe bij het stijgen van de leeftijd. Bij 85-plussers is dit aandeel twee keer zo groot als bij de jarigen. Ook mensen met een lagere opleiding en alleenwonenden missen vaker zingeving. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

22 % Zingeving Is niet in staat om zin aan het leven te geven Deelgebieden Bladel 0,9 Netersel en Casteren Hapert Hoogeloon Bladel (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

23 Leefstijl De leefstijl in gemeente Bladel blijft redelijk stabiel. Ouderen lijken meer te bewegen. Maar minder volwassenen lijken aan de norm alcoholgebruik te voldoen. Lichaamsbeweging is belangrijk voor lichaam én geest. Circa 61% van de volwassenen en 75% van de ouderen in gemeente Bladel voldoet aan de norm Gezond Bewegen 1. Bij de ouderen is dit aandeel ten opzichte van 2012 gestegen, maar niet significant. De verschillen tussen de deelgebieden zijn bij beide leeftijdsgroepen klein. Het aandeel volwassenen en ouderen met overgewicht is in gemeente Bladel stabiel gebleven, maar nog altijd hoog: 52% van de volwassenen en 59% van de ouderen heeft overgewicht. Bij de volwassenen is het aandeel met overgewicht beduidend hoger dan gemiddeld in de regio (44%). Bij de volwassenen zien we een negatieve tendens in het alcoholgebruik. Momenteel voldoet 77% van de volwassenen niet aan de norm. In 2009 was dat nog 73%. Het aandeel dat niet aan de norm voldoet is in gemeente Bladel hoger dan gemiddeld in de regio (69%). Sinds 2015 hanteert de Gezondheidsraad een nieuwe norm: Drink liever niet, maar maximaal 1 glas per dag. In gemeente Bladel rookt 17% van de volwassenen en 9% van de ouderen. In beide leeftijdsgroepen is er sprake van een lichte, niet significante daling. Bij zowel de volwassenen als ouderen is het aandeel dat rookt in deelgebied Haper het grootst. 1 1 Norm Gezond Bewegen uit 2015 (Gezondheidsraad), minstens 5 dagen per week een half uur matig intensief lichamelijk actief GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

24 % % Leefstijl 0 Beweegt voldoende volgens norm Trend 0 Voldoet niet aan norm alcoholgebruik Trend Volwassenen jaar Ouderen 65+ Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

25 Hulp en vraagverlegenheid Voorzieningen en hulpmiddelen Mantelzorg 20

26 Hulp en vraagverlegenheid Veel ouderen in gemeente Bladel hebben indien nodig hulp beschikbaar in hun omgeving. Maar daadwerkelijk om hulp vragen is voor bijna één op de vijf ouderen erg moeilijk. Bijna één op de vijf ouderen in gemeente Bladel ontvangt momenteel zorg vanwege hun gezondheid. Daarnaast hebben ongeveer 200 ouderen behoefte aan hulp of behoefte aan meer zorg. In gemeente Bladel hebben ouderen indien nodig vaker hulp beschikbaar in de omgeving. Desondanks is dat voor 13% van de ouderen niet het geval (ongeveer 500 ouderen). Deze groep is stabiel in omvang. De verschillen tussen de deelgebieden zijn klein. Ook al is er hulp beschikbaar in de omgeving, de drempel om die hulp daadwerkelijk te vragen is hoog. Bijna één op de vijf ouderen in gemeente Bladel vindt het erg moeilijk om hulp te vragen bij gezondheidsproblemen. Dit is minder dan gemiddeld in de regio. Vraagverlegenheid is zeker niet alleen bij ouderen een aandachtspunt. Ook van de volwassenen in gemeente Bladel heeft 13% er erg veel moeite mee om hulp te vragen bij gezondheidsproblemen. Zowel bij de volwassenen als de ouderen is de groep die het erg moeilijk vindt om hulp te vragen bij gezondheidsproblemen het grootst in deelgebied Netersel en Casteren (resp. 20% en 23%). Het zijn met name vrouwen (alle leeftijden) en de ouderen van 75+ die het vaker lastig vinden om hulp te vragen. Maar ook alleenwonenden hebben hier meer moeite mee. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

27 % Vraagverlegenheid 25 Vindt het erg moeilijk om hulp te vragen bij problemen met gezondheid Deelgebieden Bladel Netersel en Casteren Hapert Hoogeloon Bladel (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

28 niet zelfstandig contacten kunnen leggen minder dan 2x per maand contact met buren hebben vaak al wel mantelzorg ontvangen weinig eigen regie ervaren zich psychisch niet gezond of ongelukkig voelen geen gebruik van internet maken sociaal uitgesloten zijn of lage sociale cohesie ervaren in de buurt niet (altijd) bij iemand terecht kunnen met probleempjes Meer vraagverlegenheid bij mensen die behoefte hebben aan 1 of meer welzijnsvoorziening, maar deze niet gebruiken GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

29 Voorzieningen en hulpmiddelen Het gebruik van Wmo-voorzieningen in gemeente Bladel neemt nog steeds toe bij volwassenen. Desondanks weet een aanzienlijke groep inwoners die informatie wil over Wmo-voorzieningen niet waar ze hiervoor terecht kunnen. Het gebruik van Wmo-voorzieningen door volwassenen in gemeente Bladel is vanaf 2009 significant gestegen naar 14% in Bij de ouderen is het gebruik stabiel rond 7%. Bij beide leeftijdsgroepen zien we een lichte, maar niet significante toename van het aandeel mensen dat informatie wil over Wmo-voorzieningen, maar voor één of meer van deze voorzieningen niet weet waar men terecht kan. Vooral bij de inwoners met een niet-westerse migratie achtergrond is deze groep relatief groot. Ruim een kwart (28%) van de ouderen in gemeente Bladel heeft 1 of meer hulpmiddelen in de woning, minder dan gemiddeld in de regio (35%). Het betreft veelal extra handgrepen en beugels. Twintig procent heeft behoefte aan hulpmiddelen. De meeste behoefte is er aan extra handgrepen en beugels, sensoren die noodsituaties aangeven of een alarmknop. Acht procent van de ouderen moet verhuizen indien ze slecht ter been worden. Zestig procent van de ouderen zal in die situatie in de eigen woning kunnen blijven, maar wel met aanpassingen. De verschillen tussen de wijken en kernen zijn klein. De groep ouderen die moet verhuizen indien slecht ter been is in deelgebied Bladel 6%, bij de andere deelgebieden betreft het -11% van de ouderen. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

30 % % Voorzieningen en hulpmiddelen 50 Heeft afgelopen jaar gebruik gemaakt van één of meer wmovoorzieningen Trend 50 Wil informatie over wmovoorzieningen maar weet niet waar men terecht kan Trend Volwassenen jaar Ouderen 65+ Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

31 Mantelzorg Het aandeel mantelzorgers in gemeente Bladel is sinds 2009 toegenomen. Overbelasting vormt een groeiend probleem onder mantelzorgers. Circa 23% van de volwassenen en 24% van de ouderen in gemeente Bladel heeft in het afgelopen jaar mantelzorg gegeven. Zowel bij de volwassenen als de ouderen is het percentage mantelzorgers ten opzichte van 2009 toegenomen, maar niet significant. Zowel bij de volwassenen als de ouderen in gemeente Bladel is het percentage mantelzorgers met overbelasting gestegen ten opzichte van de laatste meting. Onder de volwassen mantelzorgers is het aandeel (tamelijk) zwaar belasten gestegen van 7% in 2012 naar 13% in 2016, bij de oudere mantelzorgers van 3% naar 15%. Bij de volwassenen is de groep (tamelijk) zwaar belaste mantelzorgers het grootst in deelgebied Bladel (26%), bij de ouderen in deelgebied Netersel en Casteren (24%). In 2016 geven relatief meer ouderen momenteel mantelzorg aan buren, vrienden en kennissen dan in De meeste mantelzorgers geven nog steeds 1 tot uur per week mantelzorg. Er is geen toename in het percentage mantelzorgers die meer dan uur mantelzorg geven. De stijging in het percentage overbelasten wordt waarschijnlijk dus ook verklaard door de toename van het aantal mantelzorgers. De combinatie met andere (zorg)taken of werk maakt volwassen mantelzorgers kwetsbaar voor overbelasting. Dit geldt in sterke mate voor vrouwen, die vaker mantelzorg verlenen dan mannen. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

32 % % Mantelzorg 50 Heeft afgelopen jaar mantelzorg gegeven Trend Mantelzorger is (tamelijk) zwaar belast (% van de mantelzorgers) Trend Volwassenen jaar Ouderen 65+ Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

33 Woonomgeving Geur- en geluidshinder Bezorgdheid woonomgeving 28

34 Woonomgeving Inwoners van gemeente Bladel zijn tevreden over hun buurt, maar willen meer betrokken worden bij veranderingen in de buurt. Zowel de volwassenen als de ouderen in Bladel zijn grotendeels tevreden over hun buurt. Meer dan 90% geeft een voldoende als rapportcijfer. Ruim driekwart geeft een 8 of hoger als beoordeling voor de eigen buurt. Zes op de tien volwassenen voelt zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in de wijk. Deze groep is het grootst in deelgebied Netersel en Casteren (74%). Zestien procent van de volwassenen en 21% van de ouderen is het afgelopen jaar actief geweest om hun buurt te verbeteren. Bij de ouderen is dat beduidend meer dan gemiddeld in de regio. Zowel bij de volwassenen als ouderen zijn in deelgebied Netersel en Casteren relatief de meeste inwoners actief geweest voor de buurt, in Hapert (volwassenen) en Hoogeloon (ouderen) de minste. Ruim één op de vier volwassenen en ouderen (27%) vindt dat de gemeente Bladel voldoende doet om bewoners te betrekken bij veranderingen in de buurt. Bijna alle volwassenen en ouderen geven aan groen in de buurt belangrijk te vinden. Van de ouderen in deelgebied Bladel vindt circa 1 op de 8 dat er onvoldoende gebruiksgroen aanwezig is in de buurt. De visie van de GGD en op een gezonde leefomgeving is verwoord in het document Van Normen naar Waarden: kernwaarden voor een Gezonde Leefomgeving. Ze dienen onder andere als inbreng voor de vele processen die bij de implementatie van de Omgevingswet op de verschillende beleidsniveaus (gaan) lopen. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

35 % Woonomgeving Er is onvoldoende gebruiksgroen in de buurt Deelgebieden Bladel Netersel en Casteren Hapert Hoogeloon Bladel (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

36 Geur- en geluidshinder Ernstige geur- en geluidshinder zorgen voor overlast en hebben niet alleen een negatieve invloed op de leefbaarheid maar ook op de gezondheidsbeleving van inwoners. Ongeveer inwoners in gemeente Bladel worden ernstig gehinderd door geur. Gemiddeld ervaart 9% van de volwassenen en 14% van de ouderen ernstige geurhinder. Bij de volwassenen is de groep het grootst in deelgebied Hoogeloon, bij de ouderen in deelgebied Netersel en Casteren. De geurhinder wordt vooral veroorzaakt door activiteiten gerelateerd aan de veehouderij in de omgeving (uitrijden mest, stallen met vee, etc). Daarnaast wordt 15% van de volwassenen en 15% van de ouderen ernstig gehinderd door geluid. Bij de volwassenen is deze groep het grootst in deelgebied Hapert, bij ouderen in Netersel en Casteren. De belangrijkste bronnen voor ernstig geluidsoverlast zijn verkeer (met name binnen de bebouwde kom) en brommers/scooters. Geurhinder is in gemeente Bladel in vergelijking met 2009 licht, maar niet significant, toegenomen. Op regionaal niveau zien we ook een toename van geurhinder. Deze trend is alleen beschikbaar bij de volwassenen en moet met enige voorzichtigheid worden geïnterpreteerd vanwege een verandering in de vraagstelling naar geur- en geluidshinder. Geur- en geluidshinder hebben een negatieve invloed op de leefbaarheid in een dorp of kern. Mensen die hinder ervaren zijn vaker minder positief over de eigen buurt en woning. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

37 % Geurhinder Wordt ernstig gehinderd door geur Deelgebied Bladel Netersel en Casteren Hapert Hoogeloon Bladel (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

38 % Geur- en geluidshinder 25 Wordt ernstig gehinderd door geluid / geur (19-64 jarigen) Trend Geluid Geur GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

39 Bezorgdheid woonomgeving Ongeveer één op de zeven inwoners van gemeente Bladel is bezorgd over de invloed van de leefomgeving op hun gezondheid. Veehouderij is de belangrijkste bron van zorg. Circa inwoners van gemeente Bladel maken zich zorgen over de invloed die hun leefomgeving heeft op hun gezondheid. De veehouderij in de omgeving is daarbij de belangrijkste bron van zorg, met name bij de ouderen. Relatief meer ouderen in gemeente Bladel dan in de regio zijn bezorgd over de invloed van veehouderijen in de buurt op de gezondheid (12% vs. 4%). Bij de volwassenen is de groep die zich zorgen maakt over de invloed van de omgeving op gezondheid het grootst in deelgebieden Hoogeloon en Netersel en Casteren, met name over resp. de invloed van het vliegveld en veehouderij in de buurt. Bij de ouderen is de groep die bezorgd is over de invloed van de omgeving op gezondheid het groots in deelgebied Netersel en Casteren, met name over de invloed van veehouderij. Daarnaast maken, in vergelijking met de andere deelgebieden, relatief veel ouderen in Hoogeloon zich zorgen over de invloed van het vliegveld op de gezondheid. Circa 38% van de volwassenen in gemeente Bladel is bezorgd over infectieziekten (overdraagbaar van dier op mens), resistente bacteriën en/of fijnstof. Deze bezorgdheid is sinds 2012 toegenomen (30%), maar niet significant. Op regioniveau blijkt dat hoger opgeleiden zich eerder zorgen maken dan lager opgeleiden en dat het vooral speelt bij inwoners in de leeftijd van 40 tot 75 jaar. En dus minder bij jongvolwassenen en 85-plussers. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

40 % Bezorgdheid woonomgeving Bezorgd over de invloed van omgeving op de gezondheid Deelgebieden Bladel Netersel en Casteren Hapert Hoogeloon Bladel (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

41 moeite hebben met rondkomen eenzaam zijn psychisch ongezond zijn niet-westers allochtoon zijn niet (zo) gelukkig zijn lage sociale cohesie in de buurt ervaren Minder vaak positief over de leefomgeving zijn mensen die zelden of nooit contact met de buren hebben de buurt onaantrekkelijk vinden om te bewegen zich wel eens onveilig voelen onvoldoende ontmoetingsplekken in de buurt ervaren onvoldoende rustige plekken in de buurt ervaren GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

42 Achtergrondkenmerken Laarbeek 37

43 Leeftijd, huishouden en opleiding Gemeente Bladel telt per 1 januari 2016 ongeveer inwoners van 19 jaar en ouder, hiervan hebben inwoners de leeftijd van 65 of ouder bereikt, dit is 25% van deze groep. Van de ondervraagden tussen de 19 en 64 jaar uit gemeente Bladel woont meer dan de helft samen met een partner en thuiswonende kinderen (56%), dit is hoger dan gemiddeld in de regio. Bij 9% van de huishoudens gaat het om een eenoudergezin, wat vergelijkbaar is met het gemiddelde in Zuidoost-Brabant en Nederland. Van alle volwassenen woont ruim één op de tien alleen. Iets minder dan een kwart (23%) van de ouderen in gemeente Bladel is alleenwonend. Dat is minder dan gemiddeld in de regio en in Nederland (resp. 31% en 34%). In Hoogeloon woont men het vaakst alleen (31%). Veel ouderen hebben nog steeds een eigen koopwoning, in gemeente Bladel geldt dit voor ouderen (86%). Het opleidingsniveau ligt in gemeente Bladel bij de volwassenen iets lager dan in de rest van Zuidoost-Brabant; minder volwassenen zijn hoog opgeleid (HBO/WO) en meer volwassenen hebben HAVO/VWO/MBO genoten. Bij de volwassenen en ouderen zien we dat het gemiddeld huishoudinkomen iets hoger is. Ruim acht op de tien volwassenen (84%) heeft betaald werk, dat is meer dan het gemiddelde in Nederland (76%). Vijf procent (circa 570 volwassenen) is werkloos/-zoekend. In deelgebied Bladel is deze groep iets groter dan in de andere wijken, hier zoekt 8% nog werk. Ongeveer 0 inwoners zijn arbeidsongeschikt (1%), dit is minder dan het gemiddelde in Zuidoost-Brabant en Nederland. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

44 Leeftijd en huishoudsamenstelling Totaal aantal inwoners in Bladel in 2016: (bron CBS) inwoners 19-64: (59%) 65+: (20%) Huishouden met thuiswonende kinderen: 56% Eenoudergezin: 9% Alleenwonend: 11% Samenwonend: 78% Alleenwonend: 23% GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

45 Financiën Naar schatting heeft 11% van de volwassenen en 9% van de ouderen enige tot grote moeite om rond te komen (bijna mensen). Bij de volwassenen is dat minder dan in de regio (17%) en lijkt de groep wel kleiner dan vier jaar geleden (15%). Tussen de deelgebieden zijn behoorlijke verschillen zichtbaar. De volwassenen in Hapert hebben de grootste moeite met rondkomen (18%), terwijl het in deelgebied Bladel een kleinere groep betreft (7%). Bij de ouderen is de groep die moeite met rondkomen heeft het grootst in Hoogeloon (17%), het kleinst in deelgebied Netersel en Casteren (5%). De inwoners uit gemeente Bladel hebben over het algemeen een gunstigere financiële situatie dan de gemiddelde inwoner van Zuidoost-Brabant. Zo behoren volwassenen en ouderen over het algemeen vaker tot de iets hogere huishoudinkomens ten opzichte van inwoners uit de regio en Nederland. Ook is bij ouderen het aandeel dat alleen AOW ontvangt gedaald ten opzichte van Wanneer men schulden heeft kan dit een grote impact hebben op iemands leven. Bijna 700 volwassenen en 200 ouderen in gemeente Bladel hebben één of meer betalingsachterstanden. Dit betreft met name kosten voor de zorgverzekering, belastingdienst en hypotheek of huur. Soms is er ook te weinig geld voor sociale activiteiten. Zo kunnen circa 500 volwassenen in gemeente Bladel een bezoek aan vrienden niet betalen en hebben circa 850 volwassenen te weinig geld voor het lidmaatschap van een (sport)vereniging. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

46 % Financiën Heeft (enige tot grote) moeite met rondkomen Deelgebieden Bladel Netersel en Casteren Hapert Hoogeloon Bladel (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

47 Meer weten over de inwoners van Bladel? Tabellenboeken en rapportages: GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

48 Meer weten over de inwoners van Bladel? GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

49 Of neem contact op met: Reineke Horbach Gezondheidsmakelaar Antje Eugster Kennismakelaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor