Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Asten

Transcriptie

1 Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Asten

2 Voorwoord Een goede gezondheid van lichaam én geest vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke leven. De inwoners van Asten zijn veelal positief over hun gezondheid. De onderlinge betrokkenheid is groot en ook de deelname aan sociale activiteiten ligt hoog. Daarnaast voldoen de inwoners steeds vaker aan de beweegnorm. Mooie resultaten, waar de gemeente, gezondheidszorg, welzijnswerk, dorpsraden, dorpsondersteuners en andere partners dagelijks hun bijdrage aan leveren! Uiteraard blijven er punten van zorg. Ik denk bijvoorbeeld aan de volwassenen en ouderen in Asten die (zeer) ernstig eenzaam zijn. Daarnaast voelen ruim 2000 inwoners zich psychisch ongezond. De jongvolwassenen zijn daarbij een belangrijke aandachtsgroep. Zeker bij dit soort problematiek is het verontrustend dat het voor 1 op de 5 inwoners heel erg moeilijk is om bij gezondheidsproblemen hulp te vragen. Maar ook ongeveer inwoners maken zich zorgen over de invloed van de omgeving op hun gezondheid, met name door veehouderijen in de buurt. Tot slot is nog het alcoholgebruik in Asten, vooral onder de volwassenen, een punt van aandacht. In deze rapportage kunt u de belangrijkste cijfers en trends van de Volwassenen- en Ouderenmonitor voor Asten lezen. Wij zijn verheugd u deze resultaten ook voor 3 wijkclusters te kunnen presenteren. De onderwerpen van deze monitors worden gerapporteerd in vier thema s: de sociale wijk, de gezonde wijk, de zorgzame wijk en de leefbare wijk. Vanuit de inhoudsopgave kunt u klikken naar de resultaten voor elk thema. De resultaten bieden veel aanknopingspunten om gezamenlijk te blijven werken aan de gezondheid in Asten. Vanuit de GGD dragen wij daar uiteraard graag ons steentje aan bij! Ellen van Bree Gezondheidsmakelaar

3 Volwassenen- en Ouderenmonitor Monitors in 21 gemeenten Zuidoost-Brabant Steekproef van 19 t/m 64 jarigen en 65-plussers Schriftelijke of online vragenlijst naar keuze Eerdere vergelijkbare monitors uitgevoerd in 2009 en 2012 Deelname in Asten: 383 volwassenen (36% respons) 436 ouderen (50% respons) GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

4 Volwassenen- en Ouderenmonitor Resultaten: - Asten totaal en 3 wijkclusters: Asten, Ommel en Overige wijken - Vergelijking met Zuidoost-Brabant en Nederland - Trends Resultaten in % en absolute aantallen (Asten): Volwassenen: 1% = 98 personen Ouderen: 1% = 33 personen GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

5 Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om naar de betreffende pagina te gaan Sociale wijk Sociale betrokkenheid Eenzaamheid Participatie Zorgzame wijk Hulp en vraagverlegenheid Voorzieningen en hulpmiddelen Mantelzorg Gezonde wijk Ervaren gezondheid Psychische gezondheid Zingeving Leefstijl Leefbare wijk Woonomgeving Geur- en geluidshinder Bezorgdheid woonomgeving Achtergrondkenmerken Leeftijd, huishouden en opleiding Financiën

6 Sociale betrokkenheid Eenzaamheid Participatie 1

7 Sociale betrokkenheid In Asten ervaren relatief veel inwoners sociale betrokkenheid bij buurtgenoten en doet ruim driekwart af en toe iets voor de buren In vergelijking met de regio is de sociale samenhang die inwoners in Asten ervaren groot. Van de volwassenen ervaart 70% en van de ouderen zelfs 77% voldoende sociale samenhang in hun buurt. Deze percentages liggen hoger dan in de regio. De ouderen van de Overige wijken ervaren meer sociale samenhang in de buurt dan gemiddeld in de gemeente (84%). Ruim 80% van de volwassenen en ouderen in Asten hebben regelmatig (tenminste 2x per maand) contact met buren. Het meeste contact met de buren hebben de inwoners van Ommel (circa 88%). Jongvolwassenen (19-24 jaar) hebben het minst vaak frequent contact met buren. Daarna wordt dit meer naarmate de leeftijd toeneemt. Inwoners van éénpersoonshuishoudens, mensen met een lager inkomen en allochtone inwoners hebben ook minder vaak contact met hun buren. Circa 77% van de volwassenen geeft aan af en toe iets voor de buren te doen. In Zuidoost-Brabant is een significante daling te zien t.o.v. 2012, in Asten is dit percentage gelijk gebleven. Tussen de wijkclusters zijn weinig verschillen te zien op dit gebied. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

8 % Sociale betrokkenheid 90 Ervaart voldoende sociale samenhang in de buurt Wijkclusters Asten Ommel Overige wijken Asten totaal jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

9 Eenzaamheid Ongeveer 1200 inwoners in Asten zijn (zeer) ernstig eenzaam. Eenzaamheid hangt sterk samen met het missen van eigen regie en steun uit de omgeving. Eenzaamheid blijft een belangrijk aandachtspunt, zowel bij volwassenen als ouderen. In Asten is 9% van de volwassenen en 8% van de ouderen (zeer) ernstig eenzaam. In totaal zijn dit ongeveer inwoners. Zowel bij de volwassenen als de ouderen zijn de bewoners van Ommel het minst vaak (zeer) ernstig eenzaam (circa 6 %). Bij de volwassenen in Asten lijkt er sinds 2009 een stijging te zijn van het aandeel mensen dat (zeer) ernstig eenzaam is. In de regio is deze stijging zowel bij de ouderen als bij de volwassenen te zien. Inwoners die alleenwonend of alleenstaande ouder zijn, zijn vaker (zeer) ernstig eenzaam. Ook bij allochtone inwoners, met name bij de niet-westerse groep, is eenzaamheid een punt van aandacht. Zeker bij de ouderen. Eenzaamheid hangt sterk samen met diverse andere problemen. Bij de volwassenen komt eenzaamheid bijvoorbeeld meer voor bij mensen die weinig eigen regie ervaren. Bij de ouderen is de kans op eenzaamheid aanzienlijk groter bij mensen die weinig steun ontvangen uit hun omgeving. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

10 % Eenzaamheid 25 Is (zeer) ernstig eenzaam Trend Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

11 (niet) westers allochtoon zijn zich niet gelukkig voelen (psychisch) ongezond zijn weinig zingeving ervaren Inwoners 19+ alleenwonend zijn moeite hebben met rondkomen weinig eigen regie ervaren een kwetsbare oudere zijn alleenstaande ouder zijn weinig steun ontvangen Meer eenzaamheid bij mensen die jaar 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

12 Participatie In Asten verricht ruim één op de drie inwoners vrijwilligerswerk en is gemiddeld ruim drie op de vijf lid van een vereniging. Voor 950 volwassenen is een verenigingslidmaatschap echter te duur. Ruim één op de drie volwassenen (36%) en ouderen (39%) in Asten verricht vrijwilligerswerk; dit is meer dan gemiddeld in Nederland. In de regio is er sinds 2009 een stijgende trend te zien in het aantal vrijwilligers; in Asten lijkt dit ook het geval te zijn. De ouderen in kern Asten verrichten meer vrijwilligerswerk dan gemiddeld in de gemeente (54%). In Asten is 58% van de volwassenen en 66% van de ouderen lid van een vereniging of club. Bij de volwassenen lijkt op dit gebied een dalende trend aanwezig te zijn sinds Punt van zorg is dat 10% (950 volwassen inwoners) aangeeft niet voldoende financiële middelen te hebben voor een verenigingslidmaatschap. In Overige wijken ligt dit percentage met 4% het laagst. Het sociale leven speelt in grote mate via digitale wegen. Dit is echter niet voor iedereen vanzelfsprekend. In de communicatie en ondersteuning van vooral ouderen is het van belang om te weten dat 21% van de ouderen in Asten geen gebruik maakt van internet. In Ommel ligt dit percentage met 31% het hoogst. De belangrijkste reden is volgens de ouderen dat ze er onvoldoende van begrijpen (26%). Ongeveer 14% van de ouderen heeft überhaupt geen internet. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

13 % % Participatie Is lid van een (sport)vereniging of club Asten vs. Zuidoost-Brabant Doet vrijwilligerswerk Asten vs. Zuidoost-Brabant Volwassenen jaar Ouderen Volwassenen jaar Ouderen 65+ Asten Zuidoost-Brabant Asten Zuidoost-Brabant GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

14 Ervaren gezondheid Psychische gezondheid Zingeving Leefstijl 9

15 Ervaren gezondheid De meerderheid van de inwoners van Asten is positief over hun gezondheid en bij de volwassenen lijkt dit percentage te zijn toegenomen. In Asten is 79% van de volwassenen en 66% van de ouderen positief over de eigen gezondheid. Bij de volwassenen lijkt dit percentage te zijn gestegen sinds De volwassenen in Overige wijken beoordelen hun gezondheid het beste (87%). Niet de ziekte zelf maar de beperkingen door de ziekte of aandoening bepalen in sterke mate de gezondheidsbeleving van mensen. Bijna een vijfde van de volwassenen en bijna een derde van de ouderen heeft langdurige ziekte(n) en is daardoor (ernstig) beperkt in activiteiten. Bij de ouderen in Ommel ligt dit percentage met 41% het hoogst. Ouderen met een lage opleiding of die alleen wonen zijn minder positief over hun gezondheid. Zij zijn ook vaker langdurig ziek of ervaren beperkingen. Ongeveer 1500 volwassenen en ouderen in Asten kunnen door hun gezondheid niet de dingen doen die zij willen. Dit aantal is de laatste jaren niet significant veranderd. Circa 4% van de volwassenen heeft een mobiliteitsbeperking. Bij de ouderen is deze groep zoals verwacht met 16% aanzienlijk hoger dan bij de volwassenen. Bij de ouderen lijkt er een daling te zijn opgetreden t.o.v (25%). GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

16 % Ervaren gezondheid Heeft langdurige ziekte(n) en is (ernstig) beperkt in activiteiten Wijkclusters Asten Ommel Overige Wijken Asten totaal jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

17 Psychische gezondheid Relatief veel jongvolwassenen kampen met ernstige stress en suïcidale gedachten. Zij zijn daarmee een belangrijke doelgroep bij het tegengaan van psychische problemen. Ongeveer vier op de vijf mensen in Asten is over het algemeen een gelukkig mens. Daarnaast heeft ruim 90% van de inwoners zich de afgelopen 3 maanden veelal vrolijk gevoeld. De volwassenen in Overige Wijken voelen zich gelukkiger dan gemiddeld in de gemeente (92%). Maar daarnaast voelen ruim 2000 inwoners zich psychisch ongezond. Dit betreft 18% van de volwassenen en 9% van de ouderen. Dit laatste percentage is lager dan in de regio (16%). Belangrijk hierbij is de groep jongvolwassenen. Regionale analyses laten zien dat één op de vier 19 t/m 24 jarigen zich psychisch ongezond voelt. De volwassenen in kern Asten voelen zich het vaakst psychisch ongezond (78%). Bij de (jong)volwassenen is ook stress een belangrijk aandachtspunt. Ongeveer één op de vijf volwassenen in Asten geeft aan recent veel stress te hebben ervaren. Werk is met stip de belangrijkste oorzaak daarvoor (45%). Maar ook opvoeding (17%), financiën (16%) en gezondheid (14%) worden vaak als bron voor stress genoemd. Bij circa 870 volwassenen (9%) in Asten zijn de psychische problemen dusdanig dat zij in het afgelopen jaar serieus gedacht hebben aan het beëindigen van hun leven. Deze groep is in kern Asten het grootst (11%). Jongvolwassenen hebben deze suïcidale gedachten vaker dan 40-plussers en mannen vaker dan vrouwen. Ook alleenstaanden en mensen met een laag inkomen geven vaker aan deze gedachten te hebben. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

18 % Psychische gezondheid Voelt zich psychisch ongezond Wijkclusters Asten Ommel Overige wijken Asten totaal jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

19 sociaal uitgesloten zijn of weinig sociale cohesie in de buurt ervaren onvoldoende regie over eigen leven hebben zich eenzaam voelen enige of grote moeite met rondkomen hebben minder dan 2x per maand contact met buren hebben niet zelfstandig contact kunnen leggen en onderhouden weinig zingeving ervaren Meer psychische ongezondheid bij mensen die momenteel mantelzorg ontvangen GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

20 % Psychische gezondheid Heeft laatste 12 maanden serieus gedacht om een eind aan het leven te maken (19-64 jarigen) Wijkclusters Asten Ommel Overige wijken Asten totaal GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

21 Zingeving Ongeveer één op de acht inwoners van Asten is niet in staat zin aan het leven te geven. Dit hangt sterk samen met het missen van sociale vaardigheden en eigen regie. Het hebben van een zinvolle dagbesteding draagt sterk bij aan de ervaren gezondheid. Circa één op de acht volwassenen en ouderen is echter niet in staat om zin aan het leven te geven. Met name bij de ouderen in Overige wijken is dit een punt van zorg. Van hen heeft ongeveer één op de vijf moeite om zin te geven aan het leven. Ongeveer een derde van de inwoners in Asten heeft daarnaast niet het gevoel doel en richting in het leven te ervaren. Ook dit geldt iets vaker voor ouderen dan voor volwassenen (37% vs. 31%). Verder geniet gemiddeld ruim een kwart van de inwoners niet van het maken en uitvoeren van plannen. De volwassenen in kern Asten scoren hier met 18% het beste op. Het missen van zingeving hangt sterk samen met andere problemen. Inwoners die niet in staat zijn om sociale contacten te leggen of te houden hebben aanzienlijk vaker moeite om zin te geven aan het leven. Ditzelfde geldt voor mensen die zich psychisch ongezond voelen en weinig eigen regie ervaren. Bij de volwassenen zijn de verschillen tussen de leeftijdsgroepen beperkt. Bij de ouderen neemt het gebrek aan zingeving sterk toe bij het stijgen van de leeftijd. Bij 85-plussers is dit aandeel twee keer zo groot als bij de jarigen. Ook mensen met een lagere opleiding en alleenwonenden missen vaker zingeving. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

22 % Zingeving Is niet in staat om zin aan het leven te geven Wijkclusters Asten Ommel Overige wijken Asten totaal jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

23 Leefstijl Ondanks dat er meer wordt bewogen, blijft leefstijl een punt van aandacht in Asten. Het aandeel inwoners met overgewicht is groot en het alcoholgebruik is ook nog steeds hoog Lichaamsbeweging is belangrijk voor lichaam én geest. Circa 62% van de volwassenen en 78% van de ouderen heeft voldoende beweging. Bij de ouderen ligt dit percentage hoger dan gemiddeld in Nederland (72%). De laatste jaren is er een stijging van het percentage inwoners dat voldoet aan de norm Gezond Bewegen 1. Bij de ouderen is die stijging significant. Ondanks de toegenomen lichaamsbeweging is het aandeel mensen met overgewicht nog altijd groot: 46% van de volwassenen en 58% van de ouderen. Wel is het aandeel volwassenen met ernstig overgewicht lager dan gemiddeld in Nederland (8% vs. 13%). Bij de volwassenen scoren de inwoners van Ommel met 56% het hoogst op overgewicht en de inwoners van Overige wijken met 33% het laagst. Bij de ouderen zijn er geen verschillen te zien. Ook het alcoholgebruik in Asten is nog steeds hoog, vooral onder volwassenen. Momenteel voldoet ruim driekwart (78%) van de 19- t/m 64-jarigen niet aan de norm; dit is hoger dan in de regio (69%). In de regio is er verder een verbetering opgetreden op dit gebied; in Asten zien we deze positieve trend niet. Bij de ouderen voldoet 56% niet aan deze norm; dit percentage is toegenomen sinds 2012 (45%). Sinds 2015 hanteert de Gezondheidsraad een nieuwe norm: Drink liever niet, maar maximaal 1 glas per dag. Daarnaast wordt er door de volwassenen vaker overmatig gedronken (mannen >21 glazen/week, vrouwen >14 glazen/week) dan gemiddeld in Nederland (12% vs. 7%) en zijn in Asten meer volwassen binge drinkers (minstens 1x per week 6 glazen of meer per dag) dan in de regio (18% vs. 11%). Bij de volwassenen in Ommel liggen deze percentages het hoogst. In Asten rookt 23% van de volwassenen en 11% van de ouderen. Bij de ouderen is er er sprake van een lichte, niet significante daling. In vergelijking met de andere wijkclusters ligt dit percentage bij de volwassenen in kern Asten met 25% het hoogst. 1 1 Norm Gezond Bewegen uit 2015 (Gezondheidsraad), minstens 5 dagen per week een half uur matig intensief lichamelijk actief GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

24 % % Leefstijl Beweegt voldoende volgens norm Trend Voldoet niet aan norm alcoholgebruik Trend Volwassenen jaar Ouderen 65+ Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

25 Hulp en vraagverlegenheid Voorzieningen en hulpmiddelen Mantelzorg 20

26 Hulp en vraagverlegenheid Veel ouderen in Asten hebben indien nodig hulp beschikbaar in hun omgeving. Maar daadwerkelijk vragen om hulp is voor ruim één vijfde van de ouderen erg moeilijk. Ongeveer 16% van de ouderen in Asten ontvangt momenteel hulp vanwege hun gezondheid. Dit is lager dan het regiopercentage van 23%. Dit percentage lijkt daarnaast te zijn afgenomen t.o.v Ook het percentage dat betaalde hulp (11%) ontvangt lijkt te zijn afgenomen sinds de vorige meting (17%). Daarnaast hebben ongeveer 180 ouderen (5%) behoefte aan meer hulp. In Overige wijken is dit percentage met 2% het laagste. In Asten heeft 80% van de ouderen indien nodig hulp beschikbaar in de omgeving. Voor 20% van de ouderen is dit niet het geval (660 ouderen). Ook al is er hulp beschikbaar in de omgeving, de drempel om die hulp daadwerkelijk te vragen is hoog. Ruim één op de vijf ouderen in Asten vindt het erg moeilijk om hulp te vragen bij gezondheidsproblemen. Deze groep is het grootst in Overige wijken (27%). Vraagverlegenheid is zeker niet alleen bij ouderen een aandachtspunt. Ook van de volwassenen in Asten heeft ruim één op de vijf er erg veel moeite mee om hulp te vragen bij gezondheidsproblemen. Het zijn met name vrouwen (alle leeftijden) en de ouderen van 75+ die het vaker lastig vinden om hulp te vragen. Maar ook alleenwonenden hebben hier meer moeite mee. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

27 % Vraagverlegenheid 30 Vindt het erg moeilijk om hulp te vragen bij problemen met gezondheid Wijkclusters Asten Ommel Overige wijken Asten totaal jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

28 niet zelfstandig contacten kunnen leggen minder dan 2x per maand contact met buren hebben vaak al wel mantelzorg ontvangen weinig eigen regie ervaren zich psychisch niet gezond of ongelukkig voelen geen gebruik van internet maken sociaal uitgesloten zijn of lage sociale cohesie ervaren in de buurt niet (altijd) bij iemand terecht kunnen met probleempjes Meer vraagverlegenheid bij mensen die behoefte hebben aan 1 of meer welzijnsvoorziening, maar deze niet gebruiken GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

29 Voorzieningen en hulpmiddelen Het gebruik van Wmo-voorzieningen in Asten lijkt te zijn toegenomen bij volwassenen. Desondanks weet een aanzienlijke groep inwoners met een behoefte aan een Wmo-voorziening niet waar ze terecht kunnen voor informatie. Vijf procent van de volwassenen en 11% van de ouderen heeft het afgelopen jaar gebruik gemaakt van één of meer Wmo-voorzieningen. Regionaal is dit cijfers bij de volwassenen significant gestegen, in Asten lijkt er ook sprake te zijn van een stijging. Zowel bij de volwassenen als de ouderen is op regio niveau een toename te zien van het aandeel mensen dat behoefte heeft aan een Wmo-voorziening, maar niet weet waar ze voor informatie hierover terecht kunnen. In Asten lijkt dit bij de volwassenen ook het geval te zijn. Vooral bij de niet-westerse allochtonen is deze groep relatief groot. Bijna vier op de tien ouderen maakt wel eens gebruik van één of meer welzijnsvoorzieningen. Het meest wordt gebruik gemaakt van hulp bij administratieve of financiële activiteiten, recreatieve /culturele activiteiten voor ouderen en een algemene gezondheidscheck. In Overige wijken maakt men vaker dan gemiddeld in de gemeente gebruik van één of meer welzijnsvoorzieningen (52%). Ruim een kwart van de ouderen in Asten (28%) heeft 1 of meer hulpmiddelen in de woning. Dit is lager dan in de regio (35%). Het betreft veelal extra handgrepen/beugels. Achttien procent heeft behoefte aan hulpmiddelen. Deze behoefte is met 13% het laagste bij ouderen woonachtig in Ommel. De meeste behoefte is er aan sensoren die noodsituaties aangeven, een alarmknop en extra handgrepen/beugels. Zeven procent van de ouderen moet verhuizen indien ze slecht ter been worden. Twee derde van de ouderen zal in die situatie in de eigen woning kunnen blijven, maar wel met aanpassingen. De groep ouderen die moet verhuizen indien slecht ter been is het grootst in Ommel (12%). GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

30 % % Voorzieningen en hulpmiddelen 50 Heeft afgelopen jaar gebruik gemaakt van één of meer wmo-voorzieningen Trend 50 Wil informatie over wmo-voorzieningen maar weet niet waar men terecht kan Trend Volwassenen jaar Ouderen 65+ Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

31 Mantelzorg Het aandeel mantelzorgers in Asten is sinds 2009 flink toegenomen, desondanks voelen niet meer mantelzorgers zich overbelast. Ruim een kwart van de volwassenen en de ouderen in Asten heeft in het afgelopen jaar mantelzorg gegeven. In beide leeftijdsgroepen is het percentage mantelzorgers sinds 2009 ongeveer verdubbeld. Ook het percentage mensen dat intensief mantelzorg geeft (minstens 3 maanden en minstens 8 uur per week) is toegenomen. Bij de ouderen is deze toename significant. Momenteel geeft 5% van de volwassenen en 8% van de ouderen intensief mantelzorg. Het percentage mantelzorgers dat zich (tamelijk) zwaar belast voelt bedraagt bij de volwassenen 12% en bij de ouderen 8%. Ondanks het toegenomen percentage mantelzorgers in Asten is er geen toename in de overbelasting bij de mantelzorgers te ziens. Er lijkt eerder sprake te zijn van een afname al is deze niet significant. De ouderen in Ommel geven het vaakst aan zich (tamelijk) zwaar belast te voelen (22%). De meeste mantelzorgers geven nog steeds 1 tot 10 uur per week mantelzorg; dit percentage is zowel bij de volwassenen als de ouderen gestegen de afgelopen jaren. Verder geven meer mantelzorgers dan in 2009 momenteel mantelzorg aan hun (schoon)ouders. De combinatie met andere (zorg)taken of werk maakt volwassen mantelzorgers kwetsbaar voor overbelasting. Dit geldt in sterke mate voor vrouwen, die vaker mantelzorg verlenen dan mannen. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

32 % % Mantelzorg 50 Heeft afgelopen jaar mantelzorg gegeven Trend 50 Mantelzorger is (tamelijk) zwaar belast (% van de mantelzorgers) Trend Volwassenen jaar Ouderen 65+ Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

33 Woonomgeving Geur- en geluidshinder Bezorgdheid woonomgeving 28

34 Woonomgeving Inwoners van Asten zijn tevreden over hun buurt en voelen zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid Zowel de volwassenen als de ouderen in Asten zijn grotendeels tevreden over hun buurt. Ruim 90% geeft een voldoende als rapportcijfer. Ruim zes op de tien volwassenen voelt zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in de wijk. In Ommel (73%) en Overige wijken (71%) ligt dit percentage iets hoger dan in kern Asten (62%). In Asten zijn verder meer volwassenen dan in de regio het afgelopen jaar actief geweest om de buurt te verbeteren (23% vs. 16%). Dit percentage is verder sinds 2009 toegenomen van 13% naar 23%. Deze groep is het grootst in Ommel (33%). Ruim 20% van de volwassenen vindt dat de gemeente Asten voldoende doet om bewoners te betrekken bij veranderingen in de buurt. Dit is afgenomen sinds 2009; dit percentage was toen 37%. Bijna alle volwassenen geven aan groen in de buurt belangrijk te vinden. In vergelijking met de ander wijkclusters vinden in kern Asten relatief de meeste mensen (12%) dat er onvoldoende gebruiksgroen aanwezig is in de buurt. Ook bij de meeste andere stellingen m.b.t. de woonomgeving is men in kern Asten het minst positief. De inwoners van Asten voelen zich in het algemeen veilig in de buurt. Ongeveer acht op de tien geeft aan zich overdag en/of s avonds/ s nachts veilig te voelen. De volwassenen in Overige wijken voelen zich veiliger dan gemiddeld in de gemeente (90%). De visie van de GGD en op een gezonde leefomgeving is verwoord in het document Van Normen naar Waarden: kernwaarden voor een Gezonde Leefomgeving. Ze dienen onder andere als inbreng voor de vele processen die bij de implementatie van de Omgevingswet op de verschillende beleidsniveaus (gaan) lopen. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

35 % Woonomgeving Geeft een voldoende voor de eigen buurt Wijkclusters Asten Ommel Overige Wijken Asten totaal jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

36 Geur- en geluidshinder Ernstige geur- en geluidshinder zorgen voor overlast en hebben niet alleen een negatieve invloed op de leefbaarheid maar ook op de gezondheidsbeleving van inwoners. Ruim 1400 inwoners in Asten worden ernstig gehinderd door geur. Gemiddeld ervaart 10% van de volwassenen en 15% van de ouderen ernstige geurhinder. Dit laatste cijfer is hoger dan het regiocijfer van 10%. De geurhinder wordt vooral veroorzaakt door activiteiten gerelateerd aan de veehouderij in de omgeving (uitrijden mest, stallen met vee, etc.). De geuroverlast lijkt sinds 2009 te zijn toegenomen. De geurhinder ervaren door de ouderen in Overige wijken ligt met 32% hoger dan gemiddeld in de gemeente. Ook bij de volwassenen is het percentage ervaren geluidshinder in Overige wijken het hoogst (17%). Daarnaast wordt 13% van de volwassenen en 3% van de ouderen ernstig gehinderd door geluid. De belangrijkste bronnen voor ernstig geluidsoverlast zijn verkeer en buren. De geluidsoverlast ervaren door de volwassenen in Ommel ligt met 28% hoger dan gemiddeld in de gemeente. Ook bij de ouderen is het percentage ervaren geluidsoverlast in Ommel het hoogst. Geur- en geluidshinder hebben een negatieve invloed op de leefbaarheid in een dorp of kern. Mensen die hinder ervaren zijn vaker minder positief over de eigen buurt en woning. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

37 % Geurhinder Wordt ernstig gehinderd door geur Wijkclusters Asten Ommel Overige wijken Asten totaal jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

38 % Geur- en geluidshinder 25 Wordt ernstig gehinderd door geluid/geur (19-64 jarigen) Trend Geluid Geur GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

39 Bezorgdheid woonomgeving Ongeveer één op de acht volwassenen en één op de vijf ouderen van Asten is bezorgd over de invloed van de leefomgeving op hun gezondheid. Veehouderij is de belangrijkste bron van zorg. Circa 1790 inwoners van Asten (12% van de volwassen en 19% van de ouderen) maken zich zorgen over de invloed die hun leefomgeving heeft op hun gezondheid. Bij de volwassenen lijkt er sprake te zijn van een toename sinds de vorige meting. De ouderen van Overige wijken (35%) maken zich meer zorgen over de invloed van de leefomgeving op hun gezondheid dan gemiddeld in de gemeente. De veehouderij in de omgeving is daarbij de belangrijkste bron van zorg; hier maakt 8% van de volwassenen en 11% van de ouderen zich zorgen over. Deze percentages zijn hoger dan regionaal en bij de volwassenen toegenomen sinds de vorige meting (2%) De ouderen van Overige wijken (35%) maken zich hier meer zorgen over dan gemiddeld in de gemeente. Ook bij de volwassenen is dit percentage in Overige wijken het hoogst (15%). De grootste zorg bestaat over de invloed van de veehouderijen met kippen/kuikens, varkens en geiten. Verder is 37% van de volwassenen en 44% van de ouderen in Asten bezorgd over infectieziekten (overdraagbaar van dier op mens), resistente bacteriën en/of fijnstof. Deze bezorgdheid is sinds 2012 sterk toegenomen bij de volwassenen (23%). Als er alleen gekeken wordt naar de bezorgdheid over infectiezieken (overdraagbaar van dier op mens) dan scoren de ouderen in Asten daar hoger op dan in de regio (31% vs. 25%). Op regioniveau blijkt dat hoger opgeleiden zich eerder zorgen maken dan lager opgeleiden en dat het vooral speelt bij inwoners in de leeftijd van 40 tot 75 jaar. En dus minder bij jongvolwassenen en 85-plussers. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

40 % Bezorgdheid woonomgeving Bezorgd over de invloed van omgeving op de gezondheid Wijkclusters Asten Ommel Overige wijken Asten totaal jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

41 moeite hebben met rondkomen eenzaam zijn psychisch ongezond zijn niet-westers allochtoon zijn niet (zo) gelukkig zijn lage sociale cohesie in de buurt ervaren Minder vaak positief over de leefomgeving zijn mensen die zelden of nooit contact met de buren hebben de buurt onaantrekkelijk vinden om te bewegen zich wel eens onveilig voelen onvoldoende ontmoetingsplekken in de buurt ervaren onvoldoende rustige plekken in de buurt ervaren GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

42 Achtergrondkenmerken Laarbeek 37

43 Leeftijd, huishouden en opleiding Asten telt per 1 januari 2016 ongeveer inwoners van 19 jaar en ouder, hiervan hebben bijna inwoners de leeftijd van 65 of ouder bereikt, dit is 25% van deze groep. Van de ondervraagden tussen de 19 en 64 jaar uit Asten woont bijna de helft samen met een partner en thuiswonende kinderen (45%). In 5% van de huishoudens gaat het om een eenoudergezin en 13% van alle volwassenen woont alleen. Ruim een kwart van de ouderen is alleenwonend. De afgelopen jaren lijkt het aandeel alleenwonende ouderen iets af te nemen. Veel ouderen hebben nog steeds een eigen koopwoning, in Asten geldt dit voor ouderen (73%). Dit is meer dan in de regio (64%). Het opleidingsniveau ligt in Asten over het algemeen wat lager dan in de rest van Zuidoost-Brabant. Minder volwassenen zijn hoog opgeleid (HBO/WO) en meer volwassenen hebben een MAVO/LBO opleiding. Bij de ouderen is de groep die geen opleiding of lager onderwijs heeft genoten groter dan in de regio (16% vs. 11%). Ruim 80% van de volwassenen heeft betaald werk. Vier procent (360 volwassenen) is werkloos/-zoekend. Ongeveer 600 volwassenen zijn arbeidsongeschikt (6%). GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

44 Leeftijd en huishoudsamenstelling Totaal aantal inwoners in Asten in 2016: (bron CBS) inwoners 19-64: (59%) 65+: (20%) Huishouden met thuiswonende kinderen: 45% Eenoudergezin: 5% Alleenwonend: 13% Samenwonend: 73% Alleenwonend: 27% GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

45 Financiën Naar schatting heeft 11% van de volwassenen en de ouderen enige tot grote moeite om rond te komen (ruim 1400 mensen). Bij de volwassenen is dit lager dan in de regio (17%). Tevens lijkt dit cijfer voor de volwassenen lager te zijn dan bij de vorige meting. Vergeleken met de regio behoren de volwassenen in Asten wat vaker tot de groep met een wat hoger huishoudinkomen (33% vs. 25%). De ouderen in Asten ontvangen daarentegen vaker dan de gemiddelde oudere in Zuidoost-Brabant alleen een AOW uitkering (26% vs. 19% ). Dit lijkt wel te zijn verbeterd t.o.v Positief is verder dat zij niet meer moeite hebben met rondkomen dan gemiddeld in de regio. In Overige Wijken ontvangt men vaker alleen AOW (45%) dan gemiddeld in de gemeente. Wanneer men schulden heeft, kan dit een grote impact hebben op iemands leven. Ruim 600 volwassenen (6%) en ongeveer 90 ouderen (2%) in Asten hebben één of meer betalingsachterstanden (6%). Dit betreft met name kosten voor de belastingdienst, de zorgverzekering en leningen of op afbetaling kopen. Soms is er ook te weinig geld voor sociale activiteiten. Zo kunnen ruim 300 volwassenen in Asten een bezoek aan vrienden niet betalen (3%) en hebben circa 950 volwassenen (10%) te weinig geld voor het lidmaatschap van een (sport)vereniging. Deze percentage zijn het laagste in Overige wijken. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

46 % Financiën 25 Heeft (enige tot grote) moeite met rondkomen Wijkclusters Asten Ommel Overige wijken Asten totaal jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

47 Meer weten over de inwoners van Asten? Tabellenboeken en rapportages: GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

48 Meer weten over de inwoners van Asten? GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

49 Of neem contact op met: Ellen van Bree Gezondheidsmakelaar Kim Ensinck Kennismakelaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor