Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Eersel

Transcriptie

1 Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Eersel

2 Voorwoord Voor u ligt de rapportage van de Volwassenen- en Ouderenmonitor voor de gemeente Eersel. In deze rapportage kunt u de belangrijkste cijfers en trends van de Volwassenen- en Ouderenmonitor lezen. Wij zijn verheugd u deze resultaten ook voor 4 wijkclusters te kunnen presenteren. De onderwerpen van deze monitors worden gerapporteerd in vier thema s: de sociale wijk, de gezonde wijk, de zorgzame wijk en de leefbare wijk. Vanuit de inhoudsopgave kunt u klikken naar de resultaten voor elk thema. De resultaten bieden veel aanknopingspunten om gezamenlijk te blijven werken aan de gezondheid in gemeente Eersel. Vanuit de GGD dragen wij daar uiteraard graag ons steentje aan bij!

3 Volwassenen- en Ouderenmonitor Monitors in 21 gemeenten Zuidoost-Brabant Steekproef van 19 t/m 64 jarigen en 65-plussers Schriftelijke of online vragenlijst naar keuze Eerdere vergelijkbare monitors uitgevoerd in 2009 en 2012 Deelname in Eersel: 357 volwassenen (34% respons) 454 ouderen (51% respons) GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

4 Volwassenen- en Ouderenmonitor Resultaten: - Eersel totaal en 4 wijkclusters: Eersel, Duizel, Steensel en Knegsel, Vessem en Wintelre - Vergelijking met Zuidoost-Brabant en Nederland - Trends Resultaten in % en absolute aantallen (Eersel): volwassenen: 1% = 109 personen ouderen: 1% = 39 personen GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

5 Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om naar de betreffende pagina te gaan Sociale wijk Sociale betrokkenheid Eenzaamheid Participatie Zorgzame wijk Hulp en vraagverlegenheid Voorzieningen en hulpmiddelen Mantelzorg Gezonde wijk Ervaren gezondheid Psychische gezondheid Zingeving Leefstijl Leefbare wijk Woonomgeving Geur- en geluidshinder Bezorgdheid woonomgeving Achtergrondkenmerken Leeftijd, huishouden en opleiding Financiën

6 Sociale betrokkenheid Eenzaamheid Participatie 1

7 Sociale betrokkenheid In Eersel ervaren relatief veel inwoners sociale betrokkenheid bij buurtgenoten. Desondanks lijkt er sprake te zijn van een daling in het geven van burenhulp. In vergelijking tot de regio is de sociale samenhang die inwoners in gemeente Eersel ervaren relatief groot. Meer dan 70% van de inwoners ervaart voldoende sociale samenhang in hun buurt. Dit wordt het sterkst ervaren door volwassenen en ouderen in deelgebied Vessem en Wintelre (resp. 81% en 86%). Ongeveer 84% van de volwassenen en 87% van de ouderen in gemeente Eersel heeft regelmatig (tenminste 2x per maand) contact met buren. Bij de volwassenen is dit beduidend hoger dan het gemiddelde in de regio (76%). De verschillen tussen de wijken en kernen op dit gebied zijn zowel bij de volwassenen als bij de ouderen niet zo groot. Jongvolwassenen (19-24 jaar) hebben het minst vaak frequent contact met buren. Daarna wordt dit meer naarmate de leeftijd toeneemt. Inwoners van éénpersoonshuishoudens, mensen met een lager inkomen en allochtone inwoners hebben ook minder vaak contact met hun buren. Circa 74% van de volwassenen geeft aan af en toe iets voor de buren te doen. Dit was in 2012 nog 83%. In Zuidoost-Brabant zien we een significante daling. Ook hier zijn de verschillen tussen de wijken en kernen niet zo groot. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

8 % Sociale betrokkenheid Ervaart voldoende sociale samenhang in de buurt Deelgebieden Eersel Duizel Steensel en Knegsel Vessem en Wintelre Eersel (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

9 Eenzaamheid Bijna inwoners in gemeente Eersel zijn (zeer) ernstig eenzaam. Eenzaamheid hangt sterk samen met het missen van eigen regie en steun uit de omgeving. Eenzaamheid blijft een belangrijk aandachtspunt, zowel bij volwassenen als ouderen. In Eersel is 7% van de volwassenen en 10% van de ouderen (zeer) ernstig eenzaam. In totaal zijn dit ongeveer inwoners. Met name bij de ouderen in gemeente Eersel lijkt er een stijging te zijn van het aandeel mensen dat (zeer) ernstig eenzaam is. Deze stijging zien we ook in de gehele regio Zuidoost-Brabant; overigens ook bij de volwassenen. Bij de volwassenen is het percentage (zeer) ernstig eenzamen het hoogst in deelgebied Duizel (12%), bij de ouderen in deelgebied Vessem en Wintelre (13%). Inwoners die alleenwonend of alleenstaande ouder zijn, zijn vaker (zeer) ernstig eenzaam. Ook bij inwoners met een migratieachtergrond, met name bij de niet-westerse groep, is eenzaamheid een punt van aandacht. Zeker bij de ouderen. Eenzaamheid hangt sterk samen met diverse andere problemen. Bij de volwassenen komt eenzaamheid bijvoorbeeld meer voor bij mensen die weinig eigen regie ervaren. Bij de ouderen is de kans op eenzaamheid aanzienlijk groter bij mensen die weinig steun ontvangen uit hun omgeving. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

10 % Eenzaamheid Is (zeer) ernstig eenzaam Deelgebieden Eersel Duizel Steensel en Knegsel Vessem en Wintelre Eersel (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

11 een (niet) westerse migratieachtergrond hebben zich niet gelukkig voelen (psychisch) ongezond zijn weinig zingeving ervaren Inwoners 19+ alleenwonend zijn moeite hebben met rondkomen weinig eigen regie ervaren een kwetsbare oudere zijn alleenstaande ouder zijn weinig steun ontvangen jaar Meer eenzaamheid bij mensen die 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

12 Participatie In gemeente Eersel zijn meer inwoners actief in vrijwilligerswerk en verenigingsleven dan in de regio. Voor ongeveer 800 volwassenen is een verenigingslidmaatschap echter te duur. Eén op de drie volwassenen en vier op de tien ouderen in gemeente Eersel verrichten vrijwilligerswerk. Bij de ouderen is dit significant meer dan in de regio. Het aandeel vrijwilligers is bij de volwassenen stabiel, bij de ouderen beduidend hoger dan in Bij de volwassenen zijn de verschillen tussen de wijken en kernen groot. In deelgebieden Steensel en Knegsel en Vessem en Wintelre zijn relatief de meeste vrijwilligers actief (beide 46%), in deelgebied Eersel de minste (24%). Daarnaast zijn meer inwoners in gemeente Eersel dan in de regio lid van een vereniging of club: 64% van de volwassenen en 73% van de ouderen. Deze percentages zijn stabiel. Punt van zorg is dat ongeveer 800 volwassen inwoners aangeven niet voldoende financiële middelen voor een verenigingslidmaatschap te hebben. Deze groep is relatief het grootst in deelgebied Eersel. Het sociale leven speelt in grote mate via digitale wegen. Dit is echter niet voor iedereen vanzelfsprekend. In de communicatie en ondersteuning van vooral ouderen is het van belang om te weten dat 26% van de ouderen in gemeente Eersel geen gebruik maakt van internet. De belangrijkste reden is volgens de ouderen dat ze er onvoldoende van begrijpen (31%). Ongeveer één op de tien ouderen heeft überhaupt geen internet (11%). GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

13 % % Participatie 100 Is lid van een (sport)vereniging of club Eersel vs. Zuidoost-Brabant 100 Doet vrijwilligerswerk Eersel vs. Zuidoost-Brabant Volwassenen jaar Ouderen Volwassenen jaar Ouderen 65+ Eersel Zuidoost-Brabant Eersel Zuidoost-Brabant GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

14 Ervaren gezondheid Psychische gezondheid Zingeving Leefstijl 9

15 Ervaren gezondheid De meerderheid van de inwoners van gemeente Eersel is positief over hun gezondheid. Toch kunnen ongeveer inwoners door hun gezondheid niet de dingen doen die zij willen. In gemeente Eersel is 85% van de volwassenen en 70% van de ouderen positief over de eigen gezondheid. Dit is hoger dan gemiddeld in de regio. Bij de volwassenen is het aandeel dat positief is over de eigen gezondheid de afgelopen jaren stabiel gebleven, bij de ouderen lijkt het te stijgen. Niet de ziekte zelf maar de beperkingen door de ziekte of aandoening bepalen in sterke mate de gezondheidsbeleving van mensen. Twaalf procent van de volwassenen en 30% van de ouderen in gemeente Eersel heeft een langdurige ziekten en is daardoor (ernstig) beperkt in activiteiten. Bij de volwassenen is het aandeel beduidend lager dan gemiddeld in de regio en de groep het grootst in deelgebied Duizel. Bij de ouderen is de groep het grootst in deelgebied Vessem en Wintelre. Ouderen met een lage opleiding of die alleen wonen zijn minder positief over hun gezondheid. Zij zijn ook vaker langdurig ziek of ervaren beperkingen. Ongeveer volwassenen en ouderen in gemeente Eersel kunnen door hun gezondheid niet de dingen doen die zij willen. Drie procent van de volwassenen heeft een mobiliteitsbeperking. Bij de ouderen is deze groep zoals verwacht met 16% aanzienlijk hoger dan bij de volwassenen. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

16 % Ervaren gezondheid Heeft langdurige ziekte(n) en is (ernstig) beperkt in activiteiten Deelgebieden Eersel Duizel Steensel en Knegsel Vessem en Wintelre Eersel (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

17 Psychische gezondheid Relatief veel jongvolwassenen kampen met ernstige stress en suïcidale gedachten. Zij zijn daarmee een belangrijke doelgroep bij het tegengaan van psychische problemen. Ongeveer 4 op de 5 mensen in gemeente Eersel is over het algemeen een gelukkig mens. Daarnaast heeft ruim 90% van de inwoners zich de afgelopen 3 maanden veelal vrolijk gevoeld. Maar daarnaast voelen ongeveer inwoners zich psychisch ongezond. Dit betreft 15% van de volwassenen en 13% van de ouderen. Belangrijk daarbij is de groep jongvolwassenen. Regionale analyses laten zien dat één op de vier 19 t/m 24 jarigen zich psychisch ongezond voelt. Bij de volwassenen is het aandeel dat zich psychisch ongezond voelt het grootst in Duizel (23%), het kleinst in Steensel en Knegsel en Vessem en Wintelre (beide 11%). Bij de (jong)volwassenen is ook stress een belangrijk aandachtspunt. Ongeveer 1 op de 7 volwassenen in gemeente Eersel geeft aan recent veel stress te hebben ervaren. Werk is met stip de belangrijkste oorzaak daarvoor (45%). Maar ook opvoeding (14%), financiën (13%) en gezondheid (9%) worden als bron voor stress genoemd. Bij circa 750 volwassenen in gemeente Eersel zijn de psychische problemen dusdanig dat zij in het afgelopen jaar serieus gedacht hebben aan het beëindigen van hun leven. Deze groep is in deelgebied Eersel het grootst (9%). Jongvolwassenen hebben deze suïcidale gedachten vaker dan 40-plussers en mannen vaker dan vrouwen. Ook alleenstaanden en mensen met een laag inkomen geven vaker aan deze gedachten te hebben. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

18 % Psychische gezondheid Voelt zich psychisch ongezond Deelgebieden Eersel Duizel Steensel en Knegsel Vessem en Wintelre Eersel (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

19 sociaal uitgesloten zijn of weinig sociale cohesie in de buurt ervaren onvoldoende regie over eigen leven hebben zich eenzaam voelen enige of grote moeite met rondkomen hebben minder dan 2x per maand contact met buren hebben niet zelfstandig contact kunnen leggen en onderhouden weinig zingeving ervaren Meer psychische ongezondheid bij mensen die momenteel mantelzorg ontvangen GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

20 Psychische gezondheid Heeft veel stress ervaren in afgelopen maand en redenen voor deze stress (19-64 jarigen) Eersel vs. Zuidoost-Brabant Veel stress ervaren afgelopen 4 weken, door: Werk Opvoeding Financiën Gezondheid 9 16 Mantelzorg Eersel % Zuidoost-Brabant GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

21 Zingeving Ongeveer één op de tien inwoners in gemeente Eersel is niet in staat zin aan het leven te geven. Dit hangt sterk samen met het missen van sociale vaardigheden en eigen regie. Het hebben van een zinvolle dagbesteding draagt sterk bij aan de ervaren gezondheid. Negen procent van de volwassenen en 12% van de ouderen is echter niet in staat om zin aan het leven te geven. Met name bij de volwassenen in Duizel is dit een punt van zorg. Van hen heeft bijna één op de vijf moeite om zin te geven aan het leven. Een aanzienlijk deel van de inwoners in gemeente Eersel heeft daarnaast niet het gevoel doel en richting in het leven te ervaren. Dit geldt iets vaker voor ouderen dan voor volwassenen (36% vs. 30%). Bovendien geniet één op de vijf volwassenen en één op de drie ouderen niet van het maken en uitvoeren van plannen. Het missen van zingeving hangt sterk samen met andere problemen. Inwoners die niet in staat zijn om sociale contacten te leggen of te houden hebben aanzienlijk vaker moeite om zin te geven aan het leven. Ditzelfde geldt voor mensen die zich psychisch ongezond voelen en weinig eigen regie ervaren. Bij de volwassenen zijn de verschillen tussen de leeftijdsgroepen beperkt. Bij de ouderen neemt het gebrek aan zingeving sterk toe bij het stijgen van de leeftijd. Bij 85-plussers is dit aandeel twee keer zo groot als bij de jarigen. Ook mensen met een lagere opleiding en alleenwonenden missen vaker zingeving. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

22 % Zingeving Is niet in staat om zin aan het leven te geven Deelgebieden Eersel Duizel Steensel en Knegsel 2 Vessem en Wintelre Eersel (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

23 Leefstijl Er is een gunstige tendens in leefstijl in gemeente Eersel zichtbaar. Inwoners lijken meer te bewegen en overgewicht lijkt te dalen. Maar minder volwassenen lijken aan de norm alcoholgebruik te voldoen. Lichaamsbeweging is belangrijk voor lichaam én geest. Sinds 2012 is er een lichte, niet significante stijging van het percentage inwoners dat voldoet aan de norm Gezond Bewegen 1. Circa 63% van de volwassenen en 77% van de ouderen in gemeente Eersel heeft voldoende beweging. De verschillen tussen de wijken en kernen zijn bij de volwassenen groter dan bij de ouderen. De groep volwassenen die aan de norm gezond bewegen voldoet is het grootst in deelgebied Vessem en Wintelre (70%), het kleinst in Steensel en Knegsel (59%). Het aandeel volwassenen en ouderen met overgewicht lijkt in gemeente Eersel ten opzicht van 2012 te zijn gedaald, maar niet significant. Het aandeel is nog altijd hoog: 45% van de volwassenen en 53% van de ouderen in Eersel heeft overgewicht. Bij de ouderen is dit wel beduidend lager in vergelijking met 2009 (64%). Bij de volwassenen zien we een negatieve tendens in het alcoholgebruik. Momenteel voldoet 81% van de volwassenen niet aan de norm. In 2009 was dat nog 73%. Het aandeel dat niet aan de norm voldoet is in gemeente Eersel hoger dan gemiddeld in de regio (69%). Sinds 2015 hanteert de Gezondheidsraad een nieuwe norm: Drink liever niet, maar maximaal 1 glas per dag. In gemeente Eersel rookt 16% van de volwassenen en 9% van de ouderen. In beide leeftijdsgroepen is er sprake van een lichte, niet significante daling. 1 1 Norm Gezond Bewegen uit 2015 (Gezondheidsraad), minstens 5 dagen per week een half uur matig intensief lichamelijk actief GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

24 % % Leefstijl 100 Beweegt voldoende volgens norm Trend 100 Voldoet niet aan norm alcoholgebruik Trend Volwassenen jaar Ouderen 65+ Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

25 Hulp en vraagverlegenheid Voorzieningen en hulpmiddelen Mantelzorg 20

26 Hulp en vraagverlegenheid Veel ouderen in gemeente Eersel hebben indien nodig hulp beschikbaar in hun omgeving. Maar daadwerkelijk vragen om hulp is voor ruim een kwart van de ouderen erg moeilijk. Ruim één op de vijf ouderen in gemeente Eersel ontvangt momenteel zorg vanwege hun gezondheid. Daarnaast hebben ongeveer 250 ouderen behoefte aan hulp of behoefte aan meer zorg. In gemeente Eersel hebben ouderen indien nodig iets vaker hulp beschikbaar in de omgeving. Desondanks is dat voor 16% van de ouderen niet het geval (ruim 600 ouderen). Deze groep is stabiel in omvang. De verschillen tussen de deelgebieden zijn klein. Ook al is er hulp beschikbaar in de omgeving, de drempel om die hulp daadwerkelijk te vragen is hoog. Ruim een kwart van de ouderen in gemeente Eersel vindt het erg moeilijk om hulp te vragen bij gezondheidsproblemen. Deze groep is het kleinst in deelgebied Steensel en Knegsel (21%), het grootst in deelgebied Eersel (32%). Vraagverlegenheid is zeker niet alleen bij ouderen een aandachtspunt. Ook van de volwassenen in Eersel heeft 15% er erg veel moeite mee om hulp te vragen bij gezondheidsproblemen. Het zijn met name vrouwen (alle leeftijden) en de ouderen van 75+ die het vaker lastig vinden om hulp te vragen. Maar ook alleenwonenden hebben hier meer moeite mee. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

27 % Vraagverlegenheid 35 Vindt het erg moeilijk om hulp te vragen bij problemen met gezondheid Deelgebieden Eersel Duizel Steensel en Knegsel Vessem en Wintelre Eersel (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

28 niet zelfstandig contacten kunnen leggen minder dan 2x per maand contact met buren hebben vaak al wel mantelzorg ontvangen weinig eigen regie ervaren zich psychisch niet gezond of ongelukkig voelen geen gebruik van internet maken sociaal uitgesloten zijn of lage sociale cohesie ervaren in de buurt niet (altijd) bij iemand terecht kunnen met probleempjes Meer vraagverlegenheid bij mensen die behoefte hebben aan 1 of meer welzijnsvoorziening, maar deze niet gebruiken GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

29 Voorzieningen en hulpmiddelen Het gebruik van Wmo-voorzieningen in gemeente Eersel neemt nog steeds toe. Desondanks weet een aanzienlijke groep inwoners die informatie wil over Wmo-voorzieningen niet waar ze hiervoor terecht kunnen. Het gebruik van Wmo-voorzieningen door volwassenen is vanaf 2009 verdubbeld naar 12% in Bij de ouderen is er ook een niet significante stijging, van 5% in 2012 naar 10% in Bij de ouderen is er een significante toename van het aandeel mensen dat informatie wil over Wmo-voorzieningen, maar voor één of meer van deze voorzieningen niet weet waar men terecht kan. Vooral bij de inwoners met een niet-westerse migratie achtergrond is deze groep relatief groot. Eén op de drie ouderen in gemeente Eersel heeft 1 of meer hulpmiddelen in de woning. Dit betreft veelal extra handgrepen en beugels. Ruim 20% heeft behoefte aan hulpmiddelen. De meeste behoefte is er aan sensoren die noodsituaties aangeven, extra handgrepen/beugels of een alarmknop. Zeven procent van de ouderen moet verhuizen indien ze slecht ter been worden. Zoꞌn 59% van de ouderen zal in die situatie in de eigen woning kunnen blijven, maar wel met aanpassingen. Deze groep is beduidend groter in deelgebied Duizel (74%). GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

30 % % Voorzieningen en hulpmiddelen 50 Heeft afgelopen jaar gebruik gemaakt van één of meer wmovoorzieningen Trend 50 Wil informatie over wmovoorzieningen maar weet niet waar men terecht kan Trend Volwassenen jaar Ouderen 65+ Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

31 Mantelzorg Het aandeel oudere mantelzorgers in gemeente Eersel is sinds 2009 flink toegenomen. Overbelasting vormt een groeiend probleem onder oudere mantelzorgers. Circa 27% van de volwassenen en 31% van de ouderen in gemeente Eersel heeft in het afgelopen jaar mantelzorg gegeven. Bij de ouderen is dat beduidend hoger dan in de regio (24%). Het percentages mantelzorgers is bij de ouderen meer dan verdubbeld ten opzichte van Bij de volwassenen in Eersel is het aandeel mantelzorgers met overbelasting 7%. Dit is een lichte, niet significante daling ten opzichte van 2012 (12%). Onder de oudere mantelzorgers is het aandeel (tamelijk) zwaar belasten juist gestegen, van 7% in 2009 naar 19% in Regionaal zien we een afname bij de ouderen. Bij de volwassenen is de groep (tamelijk) zwaar belaste mantelzorgers het grootst in deelgebied Vessem en Wintelre (17%). Bij de ouderen zijn de verschillen tussen de deelgebieden klein. Acht procent van de ouderen in gemeente Eersel geeft momenteel mantelzorg aan hun partner. Dit lijkt te zijn toegenomen ten opzichte van de vorige metingen. De meeste mantelzorgers geven nog steeds 1 tot 10 uur per week mantelzorg. Er is geen toename in het percentage mantelzorgers die meer dan 10 uur mantelzorg geven. De stijging in het percentage overbelasten wordt waarschijnlijk dus ook verklaard door de toename van het aantal mantelzorgers. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

32 % % Mantelzorg 50 Heeft afgelopen jaar mantelzorg gegeven Trend Mantelzorger is (tamelijk) zwaar belast (% van de mantelzorgers) Trend Volwassenen jaar Ouderen 65+ Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

33 Woonomgeving Geur- en geluidshinder Bezorgdheid woonomgeving 28

34 Woonomgeving Inwoners van gemeente Eersel zijn tevreden over hun buurt, maar willen meer betrokken worden bij veranderingen in de buurt. Zowel de volwassenen als de ouderen in Eersel zijn grotendeels tevreden over hun buurt. Ruim 90% geeft een voldoende als rapportcijfer. Ruim driekwart geeft een 8 of hoger als beoordeling voor de eigen buurt. Zeven op de tien volwassenen voelt zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in de wijk. Deze groep is het grootst in deelgebied Eersel (79%), het kleinst in deelgebied Duizel (63%). Bijna één op de vier volwassenen is het afgelopen jaar actief geweest om hun buurt te verbeteren, dat is meer dan in de regio (16%). Deze groep is het grootst in deelgebied Steensel en Knegsel (32%). In Duizel zijn de minste inwoners actief geweest voor de buurt (11%). Eén op de vier volwassenen en ouderen vindt dat de gemeente Eersel voldoende doet om bewoners te betrekken bij veranderingen in de buurt. In 2009 was dit bij de volwassenen nog 34%. Bijna alle volwassenen en ouderen geven aan groen in de buurt belangrijk te vinden. In deelgebied Duizel vindt 13% van de volwassenen en 11% van de ouderen dat er onvoldoende gebruiksgroen aanwezig is in de buurt. De visie van de GGD en op een gezonde leefomgeving is verwoord in het document Van Normen naar Waarden: kernwaarden voor een Gezonde Leefomgeving. Ze dienen onder andere als inbreng voor de vele processen die bij de implementatie van de Omgevingswet op de verschillende beleidsniveaus (gaan) lopen. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

35 % Woonomgeving Er is onvoldoende gebruiksgroen in de buurt Deelgebieden Eersel Duizel Steensel en Knegsel jaar 65+ jaar Vessem en Wintelre Eersel (totaal) GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

36 Geur- en geluidshinder Ernstige geur- en geluidshinder zorgen voor overlast en hebben niet alleen een negatieve invloed op de leefbaarheid maar ook op de gezondheidsbeleving van inwoners. Ongeveer inwoners in gemeente Eersel worden ernstig gehinderd door geur. Gemiddeld ervaart 12% van de volwassenen en 17% van de ouderen ernstige geurhinder. Bij de ouderen is dat beduidend meer dan in de regio (10%). Zowel bij de volwassenen als de ouderen is de groep die ernstig wordt gehinderd door geur het grootst in deelgebied Vessem en Wintelre (resp. 25% en 35%). De geurhinder wordt vooral veroorzaakt door het vliegverkeer, alsmede activiteiten gerelateerd aan de veehouderij in de omgeving (uitrijden mest, landbouw-/veeteelt activiteiten). Daarnaast wordt 24% van de volwassenen en 32% van de ouderen ernstig gehinderd door geluid. Bij de ouderen is dit beduidend hoger dan in de regio (19%). Bij beide groepen is met stip het vliegverkeer de belangrijkste bron voor ernstig geluidsoverlast en wordt het vaakst gemeld door inwoners woonachtig in deelgebieden Vessem en Wintelre en Duizel. Geurhinder is in gemeente Eersel in vergelijking met 2009 licht, maar niet significant, toegenomen. Op regionaal niveau zien we ook een toename van geurhinder. Deze trend is alleen beschikbaar bij de volwassenen en moet met enige voorzichtigheid worden geïnterpreteerd vanwege een verandering in de vraagstelling naar geur- en geluidshinder. Geur- en geluidshinder hebben een negatieve invloed op de leefbaarheid in een dorp of kern. Mensen die hinder ervaren zijn vaker minder positief over de eigen buurt en woning. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

37 % Geurhinder Wordt ernstig gehinderd door geur Deelgebieden Eersel Duizel Steensel en Knegsel 4 Vessem en Wintelre Eersel (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

38 % Geur- en geluidshinder 25 Wordt ernstig gehinderd door geluid / geur (19-64 jarigen) Trend Geluid Geur NB. Deze trend kan beïnvloed zijn door een verandering in vraagstelling naar geur- en geluidshinder. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

39 Bezorgdheid woonomgeving Eén op de vier inwoners van gemeente Eersel is bezorgd over de invloed van de leefomgeving op hun gezondheid. Het vliegveld is de belangrijkste bron van zorg. Bijna één de vier volwassenen en bijna één op de drie ouderen in gemeente Eersel maakt zich zorgen over de invloed die hun leefomgeving heeft op hun gezondheid. Dat is bij beide groepen beduidend hoger dan gemiddeld in de regio (resp. 17% en 18%). Het vliegveld in de buurt is daarbij met stip de belangrijkste bron van zorg. Inwoners van deelgebied Vessem en Wintelre maken zich de meeste zorgen, met name over de invloed van het vliegveld in de buurt. Daarnaast maken relatief veel ouderen in Vessem en Wintelre zich zorgen over de invloed van veehouderijen in de buurt op de gezondheid. Circa 42% van de volwassenen in gemeente Eersel is bezorgd over infectieziekten (overdraagbaar van dier op mens), resistente bacteriën en/of fijnstof. Deze bezorgdheid is sinds 2012 sterk toegenomen (26%). Op regioniveau blijkt dat hoger opgeleiden zich eerder zorgen maken dan lager opgeleiden en dat het vooral speelt bij inwoners in de leeftijd van 40 tot 75 jaar. En dus minder bij jongvolwassenen en 85-plussers. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

40 % Bezorgdheid woonomgeving Bezorgd over de invloed van omgeving op de gezondheid Deelgebieden Eersel Duizel Steensel en Knegsel Vessem en Wintelre Eersel (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

41 moeite hebben met rondkomen eenzaam zijn psychisch ongezond zijn niet-westers allochtoon zijn niet (zo) gelukkig zijn lage sociale cohesie in de buurt ervaren Minder vaak positief over de leefomgeving zijn mensen die zelden of nooit contact met de buren hebben de buurt onaantrekkelijk vinden om te bewegen zich wel eens onveilig voelen onvoldoende ontmoetingsplekken in de buurt ervaren onvoldoende rustige plekken in de buurt ervaren GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

42 Achtergrondkenmerken Laarbeek 37

43 Leeftijd, huishouden en opleiding Gemeente Eersel telt per 1 januari 2016 ongeveer inwoners van 19 jaar en ouder, hiervan hebben bijna inwoners de leeftijd van 65 of ouder bereikt, dit is 26% van deze groep. Van de ondervraagden tussen de 19 en 64 jaar uit gemeente Eersel woont 46% samen met een partner en thuiswonende kinderen. In 9% van de huishoudens gaat het om een eenoudergezin. Van alle volwassenen woont ruim één op de veertien alleen, dat is minder dan in de regio (15%). Ruim één op de vier ouderen in gemeente Eersel is alleenwonend. In deelgebied Eersel woont men het vaakst alleen (31%), in Duizel het minst (15%). Veel ouderen hebben nog steeds een eigen koopwoning, in gemeente Eersel geldt dit voor ouderen (80%). Het opleidingsniveau ligt in gemeente Eersel over het algemeen iets hoger dan in de rest van Zuidoost-Brabant; relatief meer volwassenen hebben HAVO/VWO/MBO genoten en iets meer ouderen zijn hoog opgeleid (HBO/WO). Bij zowel de volwassenen als de ouderen zien we dat het gemiddeld huishoudinkomen hoger is. Ruim acht op de tien (83%) van de volwassenen heeft betaald werk, dat is meer dan het gemiddelde in Nederland. Twee procent (ongeveer 250 volwassenen) is werkloos/-zoekend. In Duizel is deze groep iets groter dan in de andere wijken, hier zoekt 6% nog werk. Ongeveer 300 inwoners zijn arbeidsongeschikt (3%). GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

44 Leeftijd en huishoudsamenstelling Totaal aantal inwoners in Eersel in 2016: (bron CBS) inwoners 19-64: (59%) 65+: (21%) Huishouden met thuiswonende kinderen: 46% Eenoudergezin: 9% Alleenwonend: 7% Samenwonend: 72% Alleenwonend: 27% GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

45 Financiën Naar schatting heeft 9% van de volwassenen en 5% van de ouderen in gemeente Eersel enige tot grote moeite om rond te komen (circa mensen). Bij zowel de volwassenen en ouderen is dat minder dan in de regio en lijken de groepen kleiner dan vier jaar geleden (resp. 16% en 9%). De verschillen tussen de deelgebieden zijn niet groot. De inwoners in gemeente Eersel hebben over het algemeen een gunstigere financiële situatie dan de gemiddelde inwoner in Zuidoost-Brabant. Zo behoren volwassenen en ouderen in Eersel over het algemeen vaker tot de hogere huishoudinkomens dan gemiddeld in de regio en in Nederland. Wanneer men schulden heeft kan dit een grote impact hebben op iemands leven. Bijna 800 volwassenen en 100 ouderen in gemeente Eersel heeft één of meer betalingsachterstanden. Dit betreft met name kosten voor de zorgverzekering, belastingdienst en hypotheek of huur. Soms is er ook te weinig geld voor sociale activiteiten. Zo kunnen circa 150 volwassenen in gemeente Eersel een bezoek aan vrienden/ familie niet betalen (1%) en hebben circa 800 volwassenen te weinig geld voor het lidmaatschap van een (sport)vereniging (7%). GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

46 % Financiën Heeft (enige tot grote) moeite met rondkomen Deelgebieden Eersel Duizel Steensel en Knegsel Vessem en Wintelre Eersel (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

47 Meer weten over de inwoners van Eersel? Tabellenboeken en rapportages: GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

48 Meer weten over de inwoners van Eersel? GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

49 Of neem contact op met: Reineke Horbach Gezondheidsmakelaar Antje Eugster Kennismakelaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor