Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Nuenen

Transcriptie

1 Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Nuenen

2 Voorwoord Een goede gezondheid van lichaam én geest vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke leven. De inwoners van Nuenen zijn veelal positief over hun gezondheid. De onderlinge betrokkenheid is groot en ook de deelname aan sociale activiteiten ligt hoog. Daarnaast zet de trend naar een gezondere leefstijl zich door. Mooie resultaten waar de gemeente, CMD, vrijwilligersorganisaties en andere partners dagelijks hun bijdrage aan leveren. Uiteraard blijven er punten van zorg. Ik denk bijvoorbeeld aan de ruim inwoners in Nuenen die (zeer) ernstig eenzaam zijn. Daarnaast voelen ruim inwoners zich psychisch ongezond. Dit betreft 11% van zowel de volwassenen als de ouderen. Specifieke aandacht voor jongvolwassenen is nodig; regionale analyses laten zien dat één op de vier 19 t/m 24 jarigen zich psychisch ongezond voelt. Ondanks de beschikbaarheid van voorzieningen is er soms vraagverlegenheid bij inwoners. Ruim één op de vijf ouderen in Nuenen vindt het erg moeilijk om hulp te vragen bij gezondheidsproblemen. In deze rapportage kunt u de belangrijkste cijfers en trends van de Volwassenen- en Ouderenmonitor voor Nuenen lezen. Wij zijn verheugd u deze resultaten ook voor 3 wijkclusters te kunnen presenteren. De onderwerpen van deze monitors worden gerapporteerd in vier thema s: de sociale wijk, de gezonde wijk, de zorgzame wijk en de leefbare wijk. Vanuit de inhoudsopgave kunt u klikken naar de resultaten voor elk thema. De resultaten bieden veel aanknopingspunten om gezamenlijk te blijven werken aan de gezondheid in Nuenen. Vanuit de GGD dragen wij daar graag ons steentje aan bij! Mieke van Paassen Gezondheidsmakelaar

3 Volwassenen- en Ouderenmonitor Monitors in 21 gemeenten Zuidoost-Brabant Steekproef van 19 t/m 64 jarigen en 65-plussers Schriftelijke of online vragenlijst naar keuze Eerdere vergelijkbare monitors uitgevoerd in 2009 en 2012 Deelname in Nuenen: 382 volwassenen (36% respons) 456 ouderen (51% respons) GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

4 Volwassenen- en Ouderenmonitor Resultaten: - Nuenen totaal en 3 wijken: Nuenen, Gerwen en Nederwetten - Vergelijking met Zuidoost-Brabant en Nederland - Trends Resultaten in % en absolute aantallen (Nuenen): volwassenen: 1% = 126 personen ouderen: 1% = 56 personen GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

5 Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om naar de betreffende pagina te gaan Sociale wijk Sociale betrokkenheid Eenzaamheid Participatie Zorgzame wijk Hulp en vraagverlegenheid Voorzieningen en hulpmiddelen Mantelzorg Gezonde wijk Ervaren gezondheid Psychische gezondheid Zingeving Leefstijl Leefbare wijk Woonomgeving Geur- en geluidshinder Bezorgdheid woonomgeving Achtergrondkenmerken Leeftijd, huishouden en opleiding Financiën

6 Sociale betrokkenheid Eenzaamheid Participatie 1

7 Sociale betrokkenheid In Nuenen ervaren relatief veel inwoners sociale betrokkenheid bij buurtgenoten. Desondanks lijkt er sprake te zijn van een daling in het geven van burenhulp. In vergelijking tot de regio is de sociale samenhang die inwoners in Nuenen ervaren relatief groot. 62% van de volwassenen en 72 % van de ouderen ervaart voldoende sociale samenhang in hun buurt. Dit wordt het sterkst ervaren door volwassenen in Gerwen (81%) en ouderen in Nederwetten (85%) en het minst door volwassenen in de wijk Nuenen (59%). Ruim 84% van de inwoners in Nuenen heeft regelmatig (tenminste 2x per maand) contact met buren. Het minste contact met de buren hebben inwoners in Gerwen (83%), het meeste de ouderen in Nederwetten (91%). Jongvolwassenen (19-24 jaar) hebben het minst vaak frequent contact met buren. Daarna wordt dit meer naarmate de leeftijd toeneemt. Inwoners van éénpersoonshuishoudens, mensen met een lager inkomen en inwoners met een migratieachtergrond hebben ook minder vaak contact met hun buren. 71% van de volwassenen geeft aan af en toe iets voor de buren te doen. Dit was in 2012 nog 80%. In Zuidoost- Brabant zien we ook een forse daling. In de wijk Nuenen wordt relatief de minste burenhulp gegeven (69%), in Nederwetten het meest (86%). GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

8 % Sociale betrokkenheid Ervaart voldoende sociale samenhang in de buurt Wijkclusters Nuenen Gerwen Nederwetten Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

9 Eenzaamheid Ruim inwoners in Nuenen zijn (zeer) ernstig eenzaam. Eenzaamheid hangt sterk samen met het missen van eigen regie en steun uit de omgeving. Eenzaamheid blijft een belangrijk aandachtspunt, zowel bij volwassenen als ouderen. In Nuenen is 7% van zowel de volwassenen als de ouderen (zeer) ernstig eenzaam. In totaal zijn dit ongeveer inwoners. Na een aanvankelijke stijging tussen 2009 en 2012 van het aandeel volwassenen en ouderen dat (zeer) ernstig eenzaam is, lijkt er bij de volwassenen tussen 2012 en 2016 een lichte daling in te treden, terwijl het percentage bij de ouderen gelijk blijft. In de wijk Nuenen is het percentage (zeer) ernstig eenzamen het hoogste (8%). Het laagste percentage (zeer) ernstig eenzamen is te vinden onder de ouderen woonachtig in Nederwetten (1%). Inwoners die alleenwonend of alleenstaande ouder zijn, zijn vaker (zeer) ernstig eenzaam. Ook bij inwoners met een migratieachtergrond, met name bij de niet-westerse groep, is eenzaamheid een punt van aandacht. Zeker bij de ouderen. Eenzaamheid hangt sterk samen met diverse andere problemen. Bij de volwassenen komt eenzaamheid bijvoorbeeld meer voor bij mensen die weinig eigen regie ervaren. Bij de ouderen is de kans op eenzaamheid aanzienlijk groter bij mensen die weinig steun ontvangen uit hun omgeving. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

10 % Eenzaamheid Is (zeer) ernstig eenzaam Wijkclusters Nuenen Gerwen Nederwetten Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

11 een (niet) westerse migratieachtergrond hebben zich niet gelukkig voelen Inwoners 19+ (psychisch) ongezond zijn weinig zingeving ervaren alleenwonend zijn moeite hebben met rondkomen weinig eigen regie ervaren een kwetsbare oudere zijn alleenstaande ouder zijn weinig steun ontvangen Meer eenzaamheid bij mensen die jaar 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

12 Participatie In Nuenen zijn meer inwoners actief in vrijwilligerswerk en verenigingsleven dan in de regio. Voor 450 volwassenen is een verenigingslidmaatschap echter te duur. Ruim één op de drie volwassenen en ouderen in Nuenen verricht vrijwilligerswerk. Het aandeel vrijwilligers is hoger dan in de regio. Sinds 2009 is het percentage oudere vrijwilligers aanzienlijk gestegen naar 41%. Het aandeel vrijwilligers is het hoogst onder de volwassenen in Nederwetten (53%) en het laagst onder de volwassenen in de wijk Nuenen (28%). Daarnaast zijn ook meer mensen dan in de regio lid van een vereniging of club: 63% van de volwassenen en 73% van de ouderen. Beide percentages zijn gestegen ten opzichte van Punt van zorg is dat 450 volwassen inwoners aangeven niet voldoende financiële middelen voor een verenigingslidmaatschap te hebben. Deze groep is met name terug te vinden in Nuenen en Nederwetten (beide 4%) en in mindere mate in Gerwen (0,7%). Het sociale leven speelt in grote mate via digitale wegen. Dit is echter niet voor iedereen vanzelfsprekend. In de communicatie en ondersteuning van vooral ouderen is het van belang om te weten dat 15% van de ouderen in Nuenen geen gebruik maakt van internet. In Gerwen is deze groep ouderen het grootst (21%), in Nuenen en Nederwetten het kleinst (15%). De ouderen in Gerwen ervaren relatief meer belemmeringen om internet (meer) te gebruiken. De belangrijkste reden is volgens de ouderen dat ze er onvoldoende van begrijpen (29%). Bijna één op de tien ouderen heeft überhaupt geen internet (8%). GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

13 % % Participatie Verricht vrijwilligerswerk Nuenen v.s. Zuidoost-Brabant Volwassenen jaar Nuenen Ouderen 65+ Zuidoost-Brabant Is lid van een (sport)vereniging of club Nuenen v.s. Zuidoost-Brabant Volwassenen Ouderen 65+ jaar Nuenen Zuidoost-Brabant GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

14 Ervaren gezondheid Psychische gezondheid Zingeving Leefstijl 9

15 Ervaren gezondheid De meerderheid van de inwoners van Nuenen is positief over hun gezondheid. Inwoners van Gerwen voelen zich het meeste belemmerd in hun activiteiten vanwege hun gezondheid. In Nuenen is 83% van de volwassenen en 69% van de ouderen positief over de eigen gezondheid. Dit percentage ligt hoger dan in de regio en is de afgelopen jaren licht gedaald. Niet de ziekte zelf maar de beperkingen door de ziekte of aandoening bepalen in sterke mate de gezondheidsbeleving van mensen. Ruim één op de zeven volwassenen en één op de drie ouderen heeft een langdurige ziekte(n) en is daardoor (ernstig) beperkt in activiteiten. Bij zowel de volwassenen als de ouderen geldt dit het vaakst voor de inwoners van Gerwen. Ouderen met een lage opleiding of die alleen wonen zijn minder positief over hun gezondheid. Zij zijn ook vaker langdurig ziek of ervaren beperkingen. Ruim volwassenen en ouderen in Nuenen kunnen door hun gezondheid niet de dingen doen die zij willen. Zowel het aandeel volwassenen (4%) als het aandeel ouderen (12%) dat niet de gewenste dingen kan doen is gedaald ten opzichte van Circa 4% van de volwassenen heeft een mobiliteitsbeperking. Bij de ouderen is deze groep zoals verwacht met 14% aanzienlijk hoger dan bij de volwassenen, maar beduidend lager dan in de regio (21%). GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

16 % Ervaren gezondheid Heeft langdurige ziekte(n) en is (ernstig) beperkt in activiteiten Wijkclusters Nuenen Gerwen Nederwetten Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

17 Psychische gezondheid Relatief veel jongvolwassenen kampen met ernstige stress en suïcidale gedachten. Zij zijn daarmee een belangrijke doelgroep bij het tegengaan van psychische problemen. Ruim 4 op de 5 mensen in Nuenen is over het algemeen een gelukkig mens. Daarnaast heeft ruim 50% van de inwoners zich de afgelopen 3 maanden veelal vrolijk gevoeld. Maar daarnaast voelen ruim inwoners zich psychisch ongezond. Dit betreft 11% van zowel de volwassenen als de ouderen. Belangrijk daarbij is de groep jongvolwassenen. Regionale analyses laten zien dat één op de vier 19 t/m 24 jarigen zich psychisch ongezond voelt. Bij de (jong)volwassenen is ook stress een belangrijk aandachtspunt. Ruim 1 op de 6 volwassenen in Nuenen geeft aan recent veel stress te hebben ervaren. Werk is met stip de belangrijkste oorzaak daarvoor (44%). Maar ook opvoeding (22%), gezondheid (15%), financiën (12%) en mantelzorg (11%) worden als bron voor stress genoemd. Bij 940 volwassenen in Nuenen zijn de psychische problemen dusdanig dat zij in het afgelopen jaar serieus gedacht hebben aan het beëindigen van hun leven. Deze groep is in de wijk Nuenen het grootste (8%). Jongvolwassenen hebben deze suïcidale gedachten vaker dan 40-plussers en mannen vaker dan vrouwen. Ook alleenstaanden en mensen met een laag inkomen geven vaker aan deze gedachten te hebben. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

18 % Psychische gezondheid Voelt zich psychisch ongezond Wijkclusters Nuenen Gerwen Nederwetten Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

19 sociaal uitgesloten zijn of weinig sociale cohesie in de buurt ervaren onvoldoende regie over eigen leven hebben zich eenzaam voelen enige of grote moeite met rondkomen hebben minder dan 2x per maand contact met buren hebben niet zelfstandig contact kunnen leggen en onderhouden weinig zingeving ervaren Meer psychische ongezondheid bij mensen die momenteel mantelzorg ontvangen GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

20 % Psychische gezondheid Heeft de laatste 12 maanden serieus gedacht om een eind aan het leven te maken (19-64 jarigen) Wijkclusters jaar Nuenen Gerwen Nederwetten GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

21 Zingeving Bijna één op de tien inwoners van Nuenen is niet in staat zin aan het leven te geven. Dit hangt sterk samen met het missen van sociale vaardigheden en eigen regie. Het hebben van een zinvolle dagbesteding draagt sterk bij aan de ervaren gezondheid. Circa 8% van de volwassenen en 13% van de ouderen is echter niet in staat om zin aan het leven te geven. Met name bij de ouderen in Nederwetten is dit een punt van zorg. Van hen heeft ruim één op de vijf moeite om zin te geven aan het leven. Een aanzienlijk deel van de inwoners in Nuenen heeft daarnaast niet het gevoel doel en richting in het leven te ervaren. Ook dit geldt vaker voor ouderen dan voor volwassenen (36% vs. 30%). Bovendien geniet één op de vier volwassenen en bijna één op de drie ouderen niet van het maken en uitvoeren van plannen. Het missen van zingeving hangt sterk samen met andere problemen. Inwoners die niet in staat zijn om sociale contacten te leggen of te houden hebben aanzienlijk vaker moeite om zin te geven aan het leven. Ditzelfde geldt voor mensen die zich psychisch ongezond voelen en weinig eigen regie ervaren. Bij de volwassenen zijn de verschillen tussen de leeftijdsgroepen beperkt. Bij de ouderen neemt het gebrek aan zingeving sterk toe bij het stijgen van de leeftijd. Bij 85-plussers is dit aandeel twee keer zo groot als bij de jarigen. Ook mensen met een lagere opleiding en alleenwonenden missen vaker zingeving. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

22 % Zingeving Is niet in staat om zin aan het leven te geven Wijkclusters Volwassenen jaar Ouderen 65+ Nuenen Gerwen Nederwetten GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

23 Leefstijl Gunstige tendens in leefstijl zet door in Nuenen. Er wordt meer bewogen, vooral door ouderen. En het alcoholgebruik neemt af, met name bij de volwassenen. Lichaamsbeweging is belangrijk voor lichaam én geest. Sinds 2009 is er een stijging van het percentage inwoners dat voldoet aan de norm Gezond Bewegen 1. Circa 70% van de volwassenen en 81% van de ouderen heeft voldoende beweging. In vergelijking tot de regio is het aandeel ouderen dat voldoende beweegt relatief groot. Voldoende lichaamsbeweging komt het meest voor onder de oudere inwoners van Nederwetten (92%). Bij zowel de volwassenen als de ouderen lijkt het meer bewegen ook effect te hebben op het gewicht. Er is echter nog geen sprake van een significante daling. Het aandeel inwoners met overgewicht is nog altijd hoog: 41% van de volwassenen en 49% van de ouderen. In vergelijking tot de regio is het aandeel ouderen met obesitas in Nederwetten relatief groot: een kwart van de ouderen in Nederwetten heeft obesitas. Bij zowel de volwassenen als de ouderen lijkt een positieve tendens in het alcoholgebruik zichtbaar. Momenteel voldoet 71% van de volwassenen en 59% van de ouderen niet aan de norm. In 2009 was dat nog 77 resp. 60%. Het percentage ouderen dat niet aan de norm voldoet is significant hoger dan in de regio (52%). Sinds 2015 hanteert de Gezondheidsraad een nieuwe norm: Drink liever niet, maar maximaal 1 glas per dag. In Nuenen rookt 17% van de volwassenen en 10% van de ouderen. In beide leeftijdsgroepen is er sprake van een lichte, niet significante daling. 1 1 Norm Gezond Bewegen uit 2015 (Gezondheidsraad), minstens 5 dagen per week een half uur matig intensief lichamelijk actief GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

24 % % Leefstijl Beweegt voldoende volgens norm Trend Voldoet niet aan norm alcoholgebruik Trend Volwassenen jaar Ouderen 65+ Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

25 Hulp en vraagverlegenheid Voorzieningen en hulpmiddelen Mantelzorg 20

26 Hulp en vraagverlegenheid Veel ouderen in Nuenen hebben indien nodig hulp beschikbaar in hun omgeving. Maar daadwerkelijk vragen om hulp is voor ruim één op de vijf ouderen erg moeilijk. Bijna één op de vijf ouderen in Nuenen ontvangt momenteel zorg vanwege hun gezondheid. Daarnaast hebben ongeveer 200 ouderen behoefte aan hulp of behoefte aan meer zorg. In Nuenen hebben ouderen indien nodig vaker hulp beschikbaar in de omgeving. Desondanks is dat voor 17% van de ouderen niet het geval (ruim 900 ouderen). Deze groep is veelal woonachtig in de wijken Nuenen en Gerwen. De meeste hulp in de omgeving hebben de ouderen in Nederwetten. Ook al is er hulp beschikbaar in de omgeving, de drempel om die hulp daadwerkelijk te vragen is hoog. Ruim één op de vijf ouderen Nuenen vindt het erg moeilijk om hulp te vragen bij gezondheidsproblemen. Deze groep is het kleinst in Gerwen en Nederwetten (beide 19%) en het grootste in Nuenen (23%). Vraagverlegenheid is zeker niet alleen bij ouderen een aandachtspunt. Ook van de volwassenen in Nuenen heeft bijna één op de zes er erg veel moeite mee om hulp te vragen bij gezondheidsproblemen. Het zijn met name vrouwen (alle leeftijden) en de ouderen van 75+ die het vaker lastig vinden om hulp te vragen. Maar ook alleenwonenden hebben hier meer moeite mee. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

27 % Vraagverlegenheid 25 Vindt het erg moeilijk om hulp te vragen bij problemen met de gezondheid Wijkclusters Volwassenen jaar Ouderen 65+ Nuenen Gerwen Nederwetten GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

28 niet zelfstandig contacten kunnen leggen minder dan 2x per maand contact met buren hebben vaak al wel mantelzorg ontvangen weinig eigen regie ervaren zich psychisch niet gezond of ongelukkig voelen geen gebruik van internet maken sociaal uitgesloten zijn of lage sociale cohesie ervaren in de buurt niet (altijd) bij iemand terecht kunnen met probleempjes Meer vraagverlegenheid bij mensen die behoefte hebben aan 1 of meer welzijnsvoorziening, maar deze niet gebruiken GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

29 Voorzieningen en hulpmiddelen Het gebruik van Wmo-voorzieningen in Nuenen neemt nog steeds toe bij volwassenen. Desondanks weet een aanzienlijke groep inwoners met een behoefte aan een Wmo-voorziening niet waar ze terecht kunnen voor informatie. Het gebruik van Wmo-voorzieningen door volwassenen is vanaf 2009 significant gestegen naar 15% in Bij de ouderen is het gebruik van Wmo-voorzieningen licht gedaald naar 4% in Het gebruik door ouderen is aanzienlijk hoger in Gerwen (13%). Bijna één op de tien volwassenen en één op de zes ouderen heeft behoefte aan een Wmo-voorziening, maar weet niet waar ze voor informatie hierover terecht kunnen. Vooral bij de inwoners met een niet-westerse migratieachtergrond is deze groep relatief groot. Bijna 30% van de ouderen in Nuenen heeft 1 of meer hulpmiddelen in de woning. Het betreft veelal extra handgrepen en beugels. Bijna één op de vijf ouderen heeft behoefte aan hulpmiddelen. De meeste behoefte is er aan sensoren die noodsituaties aangeven, extra handgrepen en beugels of een alarmknop. Drie procent van de ouderen moet verhuizen indien ze slecht ter been worden. Ruim zestig procent van de ouderen zal in die situatie in de eigen woning kunnen blijven, maar wel met aanpassingen. Het percentage ouderen dat moet verhuizen indien slecht ter been is aanzienlijk hoger in Nederwetten (12%). GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

30 % % Voorzieningen en hulpmiddelen 30 Heeft afgelopen jaar gebruik gemaakt van één of meer wmovoorzieningen Wijkclusters 30 Wil informatie over wmovoorzieningen, maar weet niet waar men terecht kan Wijkclusters Volwassenen jaar 3 4 Ouderen Volwassenen jaar Ouderen 65+ Nuenen Gerwen Nederwetten Nuenen Gerwen Nederwetten GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

31 Mantelzorg Het aandeel mantelzorgers in Nuenen is sinds 2009 flink toegenomen. Ruim één op de tien mantelzorgers is (tamelijk) zwaar belast. Circa 32% van de volwassenen en 33% van de ouderen in Nuenen heeft in het afgelopen jaar mantelzorg gegeven. Deze percentages zijn aanzienlijk hoger dan in de regio (24%). In beide leeftijdsgroepen is het percentage mantelzorgers sinds 2009 nagenoeg verdubbeld. 13% van de volwassen en 11% van de oudere mantelzorgers geeft aan (tamelijk) zwaar belast te zijn. Zowel de groep (tamelijk) zwaar belaste volwassen als oudere mantelzorgers is het grootst in de wijk Nuenen (14 resp. 11%). De combinatie met andere (zorg)taken of werk maakt volwassen mantelzorgers kwetsbaar voor overbelasting. Dit geldt in sterke mate voor vrouwen, die vaker mantelzorg verlenen dan mannen. Meer volwassenen dan in 2009 geven momenteel mantelzorg aan hun (schoon)ouders. Daarnaast geven meer ouderen dan in 2009 momenteel mantelzorg aan familieleden en aan kind(eren) of schoondochter/schoonzoon. De meeste mantelzorgers geven nog steeds 1 tot 10 uur per week mantelzorg. Het percentage mantelzorgers dat 1 tot 10 uur per week mantelzorg geeft is sinds 2009 bij zowel volwassenen (21%) als ouderen (19%) bijna verdrievoudigd. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

32 % % Mantelzorg 40 Heeft afgelopen jaar mantelzorg gegeven Wijkclusters 40 Mantelzorger is (tamelijk) zwaar belast (% van de mantelzorgers) Wijkclusters Nuenen Gerwen Nederwetten 0 0 Nuenen Gerwen Nederwetten 0 Volwassenen jaar Ouderen 65+ Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

33 Woonomgeving Geur- en geluidshinder Bezorgdheid woonomgeving 28

34 Woonomgeving Inwoners van Nuenen zijn tevreden over hun buurt, maar willen meer betrokken worden bij veranderingen in de buurt. Zowel de volwassenen als de ouderen in Nuenen zijn grotendeels tevreden over hun buurt. Ruim 90% geeft een voldoende als rapportcijfer. Driekwart van de volwassenen voelt zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in de wijk. Dit percentage is redelijk vergelijkbaar tussen de wijken. Eén op de vijf volwassenen en één op de vier ouderen is het afgelopen jaar actief geweest om hun buurt te verbeteren. In vergelijking tot de regio is het aandeel ouderen dat zich inzet voor het verbeteren van de buurt relatief groot (25% vs. 14%). Ongeveer één op de vijf volwassenen en ouderen (21%) vindt dat de gemeente Nuenen voldoende doet om bewoners te betrekken bij veranderingen in de buurt. Bijna alle volwassenen geven aan groen in de buurt belangrijk te vinden. Met name in de wijk Nuenen vindt circa 1 op de 10 dat er onvoldoende gebruiksgroen, ontmoetingsplaatsen en plekken voor verkoeling aanwezig zijn in de buurt. Ook in Nederwetten mist 1 op de vijf volwassenen plekken voor verkoeling in de buurt. De visie van de GGD en op een gezonde leefomgeving is verwoord in het document Van Normen naar Waarden: kernwaarden voor een Gezonde Leefomgeving. Ze dienen onder andere als inbreng voor de vele processen die bij de implementatie van de Omgevingswet op de verschillende beleidsniveaus (gaan) lopen. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

35 % Woonomgeving Geeft een voldoende voor de eigen buurt Wijkclusters , Nuenen Gerwen Nederwetten Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

36 Geur- en geluidshinder Ernstige geur- en geluidshinder zorgen voor overlast en hebben niet alleen een negatieve invloed op de leefbaarheid maar ook op de gezondheidsbeleving van inwoners. Ruim inwoners in Nuenen worden ernstig gehinderd door geur. Gemiddeld ervaart 7% van de volwassenen en 6% van de ouderen ernstige geurhinder. Maar in de wijken Gerwen en Nederwetten is dit zelfs 20% respectievelijk 22%. De geurhinder wordt vooral veroorzaakt door activiteiten gerelateerd aan de veehouderij in de omgeving en dan met name het uitrijden van mest. Daarnaast wordt 16% van de volwassenen en 3% van de ouderen ernstig gehinderd door geluid. Het meeste wordt dit gemeld door mensen woonachtig in de wijken Nuenen en Nederwetten. De belangrijkste bronnen voor ernstige geluidsoverlast zijn verkeer (zowel binnen als buiten de bebouwde kom) en buren. Geur- en geluidshinder hebben een negatieve invloed op de leefbaarheid in een dorp of kern. Mensen die hinder ervaren zijn vaker minder positief over de eigen buurt en woning. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

37 % Geurhinder Wordt ernstig gehinderd door geur Wijkclusters Nuenen Gerwen Nederwetten Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

38 Bezorgdheid woonomgeving Bijna één op de tien inwoners van Nuenen is bezorgd over de invloed van de leefomgeving op hun gezondheid. Wonen in een drukke straat is de belangrijkste bron van zorg voor volwassenen. Circa inwoners van Nuenen maken zich zorgen over invloed die hun leefomgeving heeft op hun gezondheid (17%). Wonen in een drukke straat is daarbij de belangrijkste bron van zorg. Met name in de wijken Gerwen en Nederwetten is het aandeel inwoners dat bezorgd is over de invloed van de veehouderijen op de gezondheid relatief hoog (19% respectievelijk 12%). De grootste zorg bestaat over de invloed van de veehouderijen met varkens en pluimvee. De groep inwoners in Gerwen die bezorgd is over de invloed van zendmasten voor radio en TV of antennes voor mobiele telefoons in de buurt op de gezondheid is ook relatief hoog (12%). Circa 48% van de volwassenen in Nuenen is bezorgd over infectieziekten (overdraagbaar van dier op mens), resistente bacteriën en/of fijnstof. Deze bezorgdheid is sinds 2012 sterk toegenomen (25%). Op regioniveau blijkt dat hoger opgeleiden zich eerder zorgen maken dan lager opgeleiden en dat het vooral speelt bij inwoners in de leeftijd van 40 tot 75 jaar. En dus minder bij jongvolwassenen en 85-plussers. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

39 % Bezorgdheid woonomgeving Bezorgd over de invloed van omgeving op de gezondheid Wijkclusters Nuenen Gerwen Nederwetten Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

40 moeite hebben met rondkomen eenzaam zijn psychisch ongezond zijn een niet-westers migratieachtergrond hebben niet (zo) gelukkig zijn lage sociale cohesie in de buurt ervaren Minder vaak positief over de leefomgeving zijn mensen die zelden of nooit contact met de buren hebben de buurt onaantrekkelijk vinden om te bewegen zich wel eens onveilig voelen onvoldoende ontmoetingsplekken in de buurt ervaren onvoldoende rustige plekken in de buurt ervaren GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

41 Achtergrondkenmerken Laarbeek 37

42 Leeftijd, huishouden en opleiding Nuenen telt per 1 januari 2016 ongeveer inwoners van 19 jaar en ouder, hiervan hebben bijna inwoners de leeftijd van 65 of ouder bereikt, dit is 31% van deze groep. Van de ondervraagden tussen de 19 en 64 jaar uit Nuenen woont ruim de helft samen met een partner en thuiswonende kinderen (52%), dit is relatief hoog ten opzichte van Nederland (43%). Van alle volwassenen woont één op de tien alleen, wat juist weer relatief laag is ten opzichte van Nederland (16%). In 8% van de huishoudens gaat het om een eenoudergezin. Ruim één op de vier ouderen is alleenwonend. In de wijken Nuenen en Gerwen woont men het vaakst alleen (beide 27%). De afgelopen jaren lijkt het aandeel alleenwonende ouderen iets af te nemen. Veel ouderen hebben nog steeds een eigen koopwoning (82%). Dit percentage ligt aanzienlijk hoger dan in de regio (64%). Het opleidingsniveau ligt in Nuenen aanzienlijk hoger dan in de rest van Zuidoost-Brabant; meer mensen zijn hoog opgeleid (HBO/WO) en minder mensen hebben lager- of middelbaar beroepsonderwijs genoten. Bij volwassenen en ouderen zien we ook dat het gemiddeld huishoudinkomen beduidend hoger is. Ruim driekwart van de volwassenen heeft betaald werk. Vijf procent (570 volwassenen) is werkloos/-zoekend. 21% heeft geen betaald werk (2.650 volwassenen) en 410 volwassenen zijn arbeidsongeschikt (3%). GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

43 Leeftijd en huishoudsamenstelling Totaal aantal inwoners in Nuenen in 2016: (bron CBS) inwoners 19-64: (55%) 65+: (24%) Huishouden met thuiswonende kinderen: 52% Eenoudergezin: 8% Alleenwonend: 10% Samenwonend: 73% Alleenwonend: 27% GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

44 Financiën Naar schatting heeft 10% van de volwassenen en 9% van de ouderen enige tot grote moeite om rond te komen (ruim mensen). Bij de volwassenen is de groep aanzienlijk kleiner dan in 2009 (21%). Bij de 65-plussers is een stijging te zien ten opzichte van 2009 (6%), maar vanaf 2012 is het percentage gelijk gebleven. De ouderen in Nuenen hebben een gunstiger financiële situatie dan de gemiddelde oudere in Zuidoost-Brabant. Zo hebben zij een hoger inkomen en ontvangen zij beduidend minder vaak alleen een AOW uitkering (11% vs. 19% in de regio). Qua betalingsachterstand en moeite met rondkomen is er nagenoeg geen verschil met de gemiddelde oudere in Zuidoost-Brabant. Wanneer men schulden heeft kan dit een grote impact hebben op iemands leven. Ruim 900 volwassenen in Nuenen hebben één of meer betalingsachterstanden (7%). Daarvan heeft ruim 40% twee of meer achterstanden. Dit betreft met name kosten voor de zorgverzekering, belastingdienst, gas-water-licht en leningen of op afbetaling kopen. Soms is er ook te weinig geld voor sociale activiteiten. Zo kunnen circa 240 volwassenen in Nuenen een bezoek aan vrienden of familie niet betalen en hebben circa 450 volwassenen te weinig geld voor het lidmaatschap van een (sport)vereniging. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

45 % Financiën Heeft (enige tot grote) moeite met rondkomen Wijkclusters Volwassenen jaar Ouderen 65+ Nuenen Gerwen Nederwetten GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

46 Meer weten over de inwoners van Nuenen? Tabellenboeken en rapportages: GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

47 Meer weten over de inwoners van Nuenen? GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

48 Of neem contact op met: Mieke van Paassen Gezondheidsmakelaar Loes Pouwels Kennismakelaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor