Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Best

Transcriptie

1 Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Best

2 Voorwoord Een goede gezondheid van lichaam én geest vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke leven. De inwoners van Best zijn veelal positief over hun gezondheid. De onderlinge betrokkenheid is groot en ook de deelname aan sociale activiteiten ligt hoog. Daarnaast zet de trend naar een gezondere leefstijl zich door. Mooie resultaten, waar de gemeente, gezondheidszorg, welzijnswerk en andere partners dagelijks hun bijdrage aan leveren! Uiteraard blijven er punten van zorg. Ik denk bijvoorbeeld aan de volwassenen en ouderen in Best die (zeer) ernstig eenzaam zijn. Ruim 1 op de 4 ouderen vindt het lastig om hulp te vragen bij gezondheidsproblemen, ook als deze hulp wel beschikbaar is in de omgeving. Daarnaast voelen ruim inwoners zich psychisch ongezond. De jongvolwassenen zijn daarbij een belangrijke aandachtsgroep. In deze rapportage kunt u de belangrijkste cijfers en trends van de Volwassenen- en Ouderenmonitor voor Best lezen. Wij zijn verheugd u deze resultaten ook voor 4 wijkclusters te kunnen presenteren. De onderwerpen van deze monitors worden gerapporteerd in vier thema s: de sociale wijk, de gezonde wijk, de zorgzame wijk en de leefbare wijk. Vanuit de inhoudsopgave kunt u klikken naar de resultaten voor elk thema. De resultaten bieden veel aanknopingspunten om gezamenlijk te blijven werken aan de gezondheid in Best. Vanuit de GGD dragen wij daar uiteraard graag ons steentje aan bij! Antonie Verhees Gezondheidsmakelaar

3 Volwassenen- en Ouderenmonitor Monitors in 21 gemeenten Zuidoost-Brabant Steekproef van 19 t/m 64 jarigen en 65-plussers Schriftelijke of online vragenlijst naar keuze Eerdere vergelijkbare monitors uitgevoerd in 09 en 12 Deelname in Best: 338 volwassenen (32% respons) 485 ouderen (54% respons) GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor 16-17

4 Volwassenen- en Ouderenmonitor Resultaten: - Best totaal en 4 wijkclusters: Best-Centrum: Centrum, Hoge Akker; Best-Oost: Speelheide, De Leeuwerik, Salderes; Best-Midden: Batadorp, Wilhelminadorp, Naastenbest, Dijkstraten, Kantonnier; Best-West: Heuveleind, Heivelden, Villawijk, t Zand, Breeven, Heide, Buitengebied - Vergelijking met Zuidoost-Brabant en Nederland - Trends Resultaten in % en absolute aantallen (Best): volwassenen: 1% = 173 personen ouderen: 1% = 51 personen GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor 16-17

5 Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om naar de betreffende pagina te gaan Sociale wijk Sociale betrokkenheid Eenzaamheid Participatie Zorgzame wijk Hulp en vraagverlegenheid Voorzieningen en hulpmiddelen Mantelzorg Gezonde wijk Ervaren gezondheid Psychische gezondheid Zingeving Leefstijl Leefbare wijk Woonomgeving Geur- en geluidshinder Bezorgdheid woonomgeving Achtergrondkenmerken Leeftijd, huishouden en opleiding Financiën

6 Sociale betrokkenheid Eenzaamheid Participatie 1

7 Sociale betrokkenheid In Best ervaren veel inwoners sociale betrokkenheid bij buurtgenoten. De bereidheid om buren te helpen is dan ook relatief groot. Ten opzichte van de regio lijkt de sociale samenhang die volwassen inwoners in Best ervaren relatief groot. Ongeveer 60% van de inwoners ervaart voldoende sociale samenhang in hun buurt. Dit wordt het sterkst ervaren door inwoners van de wijken in Best-West (65%) en het minst door inwoners van Best-Centrum (45%). Tachtig procent van de volwassenen in Best heeft regelmatig (tenminste 2x per maand) contact met buren. Bij de ouderen ligt dit met 86% nog iets hoger. De verschillen tussen de buurten op dit gebied zijn bij de volwassenen groter dan bij de ouderen. Het minste contact met de buren hebben volwassenen in Best-Oost (74%), het meeste de volwassenen in Best-Midden (88%). Jongvolwassenen (19-24 jaar) hebben het minst vaak frequent contact met buren. Daarna wordt dit meer naarmate de leeftijd toeneemt. Inwoners van éénpersoonshuishoudens, mensen met een lager inkomen en allochtone inwoners hebben ook minder vaak contact met hun buren. Ruim 80% van de volwassenen geeft aan af en toe iets voor de buren te doen. Deze groep is groter dan gemiddeld genomen in de regio Zuidoost-Brabant (71%). Bovendien is dit in Best niet afgenomen, in tegenstelling tot het gemiddelde beeld in de regio. In Best-centrum wordt relatief de minste burenhulp gegeven (60%), in Best-Midden het meest (86%). GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

8 Eenzaamheid Bijna inwoners in Best zijn (zeer) ernstig eenzaam. Relatief veel ouderen in Best zijn eenzaam in bepaalde mate. Eenzaamheid hangt sterk samen met het missen van eigen regie en steun uit de omgeving. Eenzaamheid blijft een belangrijk aandachtspunt, zowel bij volwassenen als ouderen. In Best is 8% van de volwassenen en 11% van de ouderen (zeer) ernstig eenzaam. In totaal zijn dit ongeveer inwoners. Met name bij de ouderen is de groep eenzamen relatief groot (53% versus 48% landelijk). Bovendien lijkt er een stijging te zijn van het aandeel mensen dat (zeer) ernstig eenzaam is. Deze stijging zien we ook in de gehele regio Zuidoost-Brabant; overigens ook bij de volwassenen. In Best-Centrum is het percentage (zeer) ernstig eenzame volwassenen en ouderen het hoogste (resp. 10% en 15%). De minste (zeer) ernstig eenzame volwassenen en ouderen zijn woonachtig in de wijken gelegen in Best- Oost (resp. 7% en 8%). Echter, de verschillen zijn niet statistisch significant. Inwoners die alleenwonend of alleenstaande ouder zijn, zijn vaker (zeer) ernstig eenzaam. Ook bij migranten, met name bij de niet-westerse groep, is eenzaamheid een punt van aandacht. Zeker bij de ouderen. Eenzaamheid hangt sterk samen met diverse andere problemen. Bij de volwassenen komt eenzaamheid bijvoorbeeld meer voor bij mensen die weinig eigen regie ervaren. Bij de ouderen is de kans op eenzaamheid aanzienlijk groter bij mensen die weinig steun ontvangen uit hun omgeving. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

9 % Eenzaamheid Is (zeer) ernstig eenzaam Wijkclusters Best-Centrum Best-Oost Best-Midden Best-West Best (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

10 (niet) westers migrant zijn zich niet gelukkig voelen (psychisch) ongezond zijn weinig zingeving ervaren Inwoners 19+ alleenwonend zijn moeite hebben met rondkomen weinig eigen regie ervaren een kwetsbare oudere zijn alleenstaande ouder zijn weinig steun ontvangen Meer eenzaamheid bij mensen die jaar 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

11 Participatie Net als gemiddeld in de regio is in Best ongeveer een derde van de inwoners maatschappelijk actief in vrijwilligerswerk en is ruim de helft van de volwassenen en twee derde van de ouderen betrokken door een lidmaatschap van een vereniging of club. Circa één op de drie volwassenen en ouderen in Best verricht vrijwilligerswerk. Het aandeel vrijwilligers is bij de ouderen in de afgelopen jaren toegenomen en ook bij de volwassenen lijken steeds meer mensen vrijwilligerswerk te doen. De verschillen tussen de wijken zijn groot. In de wijken gelegen in Best-West zijn aanzienlijk meer vrijwilligers actief dan in de wijken van Best-Midden. Ook het aandeel mensen dat lid is van een vereniging of club wijkt niet veel af van het gemiddelde beeld in de regio: 55% van de volwassenen en 66% van de ouderen. Deze percentages zijn stabiel. Opvallend is dat inwoners van de wijken in Best-West ook het meest actief zijn in het verenigingsleven. Het sociale leven speelt in grote mate via digitale wegen. Dit is echter niet voor iedereen vanzelfsprekend. In de communicatie en ondersteuning van vooral ouderen is het van belang om te weten dat 24% van de ouderen in Best geen gebruik maakt van internet. De belangrijkste reden om geen internet te gebruiken is volgens de ouderen dat ze er onvoldoende van begrijpen (26%). Bijna één op de acht ouderen heeft überhaupt geen internet (13%). GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

12 % % Participatie Is lid van een vereniging of club Wijkclusters Verricht vrijwilligerswerk Wijkclusters Centrum Best-Oost Best-Midden Best-West Best totaal 0 Centrum Best-Oost Best-Midden Best-West Best totaal jaar 65+ jaar jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

13 Ervaren gezondheid Psychische gezondheid Zingeving Leefstijl 9

14 Ervaren gezondheid De meerderheid van de inwoners van Best is positief over hun gezondheid. Oudere inwoners van Best-Midden zijn het minst positief over hun gezondheid en voelen zich het meeste belemmerd in hun activiteiten vanwege hun gezondheid. In Best is 76% van de volwassenen en 63% van de ouderen positief over de eigen gezondheid. Dit ligt in lijn met de regio en is de afgelopen jaren stabiel gebleven. Niet de ziekte zelf maar de beperkingen door de ziekte of aandoening bepalen in sterke mate de gezondheidsbeleving van mensen. Eén op de vijf volwassenen en circa één op de drie ouderen heeft een langdurige ziekte en is daardoor (ernstig) beperkt in activiteiten. Bij de volwassenen geldt dit het vaakst voor de inwoners van Best- Midden, en bij de ouderen voor de inwoners van Best-Centrum en Best-Midden. Ongeveer inwoners van Best kunnen door hun gezondheid niet de dingen doen die zij willen. Ook dit is meer zichtbaar bij de ouderen woonachtig in Best-Midden en het minst bij ouderen uit Best-West. Ruim een kwart van de ouderen heeft een gehoor-, gezichtsvermogen- en/of mobiliteitsbeperking. Het vaakst komt een mobiliteitsbeperking voor, met name bij veel ouderen woonachtig in Best-Centrum en Best-Midden. Ouderen met een lage opleiding of die alleen wonen zijn minder positief over hun gezondheid. Zij zijn ook vaker langdurig ziek of ervaren beperkingen. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

15 % Ervaren gezondheid Heeft langdurige ziekte(n) en is (ernstig) beperkt in activiteiten Wijkclusters Best-Centrum Best-Oost Best-Midden Best-West Best totaal jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

16 Psychische gezondheid Relatief veel jongvolwassenen kampen met ernstige stress en suïcidale gedachten. Zij zijn daarmee een belangrijke doelgroep bij het tegengaan van psychische problemen. Ongeveer 4 op de 5 mensen in Best is over het algemeen een gelukkig mens. Daarnaast heeft ruim 90% van de inwoners zich de afgelopen 3 maanden veelal vrolijk gevoeld. Maar daarnaast voelen ruim inwoners zich psychisch ongezond. Dit betreft 14% van de volwassenen en 16% van de ouderen. Belangrijk daarbij is de groep jongvolwassenen. Regionale analyses laten zien dat één op de vier 19 t/m 24 jarigen zich psychisch ongezond voelt. Bij zowel de volwassenen als ouderen voelen de inwoners van Best-Centrum zich het vaakst psychisch ongezond (resp. % en 21%). Bij de (jong)volwassenen is ook stress een belangrijk aandachtspunt. Bijna 1 op de 6 volwassenen in Best geeft aan recent veel stress te hebben ervaren. Werk is met stip de belangrijkste oorzaak daarvoor (39%), dit speelt met name bij volwassenen woonachtig in Centrum of Hoge Akker (57%). Maar ook opvoeding (15%), gezondheid en andere activiteiten (beide 14%) worden als bron voor stress genoemd. Bij circa 1.0 volwassenen in Best zijn de psychische problemen dusdanig dat zij in het afgelopen jaar serieus gedacht hebben aan het beëindigen van hun leven. Deze groep is in Best-Centrum en West het grootste (9%). Jongvolwassenen hebben deze suïcidale gedachten vaker dan 40-plussers en mannen vaker dan vrouwen. Ook alleenstaanden en mensen met een laag inkomen geven vaker aan deze gedachten te hebben. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

17 % Psychische gezondheid Voelt zich psychisch ongezond Wijkclusters Best-Centrum Best-Oost Best-Midden Best-West Best (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

18 sociaal uitgesloten zijn of weinig sociale cohesie in de buurt ervaren onvoldoende regie over eigen leven hebben zich eenzaam voelen enige of grote moeite met rondkomen hebben minder dan 2x per maand contact met buren hebben niet zelfstandig contact kunnen leggen en onderhouden weinig zingeving ervaren Meer psychische ongezondheid bij mensen die momenteel mantelzorg ontvangen GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

19 % Psychische gezondheid Heeft laatste 12 maanden serieus gedacht om een eind aan het leven te maken (19-64 jarigen) Wijkclusters Best-Centrum Best-Oost Best-Midden Best-West Best (totaal) GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

20 Zingeving Ruim één op de zeven inwoners van Best is niet in staat zin aan het leven te geven. Dit hangt sterk samen met het missen van sociale vaardigheden en eigen regie. Het hebben van een zinvolle dagbesteding draagt sterk bij aan de ervaren gezondheid. Circa 10% van de volwassenen en 18% van de ouderen is echter niet in staat om zin aan het leven te geven. Met name bij de ouderen in Best-Centrum is dit een punt van zorg. Van hen heeft bijna 30% moeite om zin te geven aan het leven. Een aanzienlijk deel van de inwoners in Best heeft daarnaast niet het gevoel doel en richting in het leven te ervaren. Ook dit geldt vaker voor ouderen dan voor volwassenen (44% vs. 33%). Bovendien geniet circa één op de vier volwassenen en circa één op de drie ouderen niet van het maken en uitvoeren van plannen. Het missen van zingeving hangt sterk samen met andere problemen. Inwoners die niet in staat zijn om sociale contacten te leggen of te houden hebben aanzienlijk vaker moeite om zin te geven aan het leven. Ditzelfde geldt voor mensen die zich psychisch ongezond voelen en weinig eigen regie ervaren. Bij de volwassenen zijn de verschillen tussen de leeftijdsgroepen beperkt. Bij de ouderen neemt het gebrek aan zingeving sterk toe bij het stijgen van de leeftijd. Bij 85-plussers is dit aandeel twee keer zo groot als bij de jarigen. Ook mensen met een lagere opleiding en alleenwonenden missen vaker zingeving. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

21 % Zingeving Heeft niet het gevoel een doel en richting te hebben in het leven Wijkclusters Best-Centrum Best-Oost Best-Midden Best-West Best (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

22 Leefstijl Gunstige tendens in leefstijl zet door in Best. Er wordt meer bewogen, vooral door volwassenen. En het overmatige alcoholgebruik bij de volwassenen neemt af. Lichaamsbeweging is belangrijk voor lichaam én geest. Sinds 09 lijkt er een stijging van het percentage inwoners dat voldoet aan de norm Gezond Bewegen 1. De vergelijkbare trend zichtbaar in de regio is wel significant. Circa 64% van de volwassenen en 73% van de ouderen heeft voldoende beweging. De verschillen tussen de wijken zijn bij beide leeftijdsgroepen groot. Zowel bij de volwassenen als de ouderen hebben de inwoners van Best-Midden de meeste lichaamsbeweging, en van Best-Centrum de minste. Bij de ouderen zet de stijgende tendens in het aandeel mensen met overgewicht, die de afgelopen jaren zichtbaar was bij zowel de ouderen als volwassenen, gelukkig niet door. Er is echter nog geen sprake van een significante daling. Het aandeel mensen met overgewicht is nog altijd hoog: 51% van de volwassenen en 62% van de ouderen. Bij de volwassenen zien we bovendien een positieve tendens in het (overmatige) alcoholgebruik. Momenteel voldoet 67% van de volwassenen niet aan de norm en is 6% een overmatige drinker. In 09 was dat nog 72% en 13% respectievelijk. Sinds 15 hanteert de Gezondheidsraad een nieuwe norm: Drink liever niet, maar maximaal 1 glas per dag. In vergelijking met de andere wijken is het alcoholgebruik in Best-West over het algemeen vrij hoog en wordt hier vaker niet aan de nieuwe norm voldaan door ouderen en voor volwassenen in Best-Centrum. In Best rookt 18% van de volwassenen en 10% van de ouderen. In beide leeftijdsgroepen is er sprake van een lichte, niet significante daling. 1 1 Norm Gezond Bewegen uit 15 (Gezondheidsraad), minstens 5 dagen per week een half uur matig intensief lichamelijk actief GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

23 % % Leefstijl Beweegt voldoende volgens norm Trend Voldoet niet aan norm alcoholgebruik Trend Volwassenen jaar Ouderen 65+ Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

24 Hulp en vraagverlegenheid Voorzieningen en hulpmiddelen Mantelzorg

25 Hulp en vraagverlegenheid Veel ouderen in Best hebben indien nodig hulp beschikbaar in hun omgeving. Maar daadwerkelijk vragen om hulp is voor ruim een kwart van de ouderen erg moeilijk. Ruim één op de vijf ouderen in Best ontvangt momenteel zorg vanwege hun gezondheid. Daarnaast hebben ongeveer 230 ouderen behoefte aan hulp of behoefte aan meer zorg. In Best heeft ongeveer 80% van de ouderen hulp beschikbaar in de omgeving mocht dat in de toekomst nodig zijn vanwege gezondheidsproblemen. Desondanks is dat voor 21% van de ouderen niet het geval (ruim ouderen). Deze groep is stabiel in omvang en is veelal woonachtig in Best Centrum en Hoge Akker. De meeste hulp in de omgeving hebben de ouderen in Best-Oost. Ook al is er hulp beschikbaar in de omgeving, de drempel om die hulp daadwerkelijk te vragen is hoog. Ruim een kwart van de ouderen in Best vindt het erg moeilijk om hulp te vragen bij gezondheidsproblemen. Deze groep is het kleinst in Best-Oost, waar ook de meeste hulp in de omgeving beschikbaar is (19%) en het grootste in Best- Centrum en Hoge Akker (37%). Vraagverlegenheid is zeker niet alleen bij ouderen een aandachtspunt. Ook van de volwassenen in Best heeft 15% er erg veel moeite mee om hulp te vragen bij gezondheidsproblemen. Het zijn met name vrouwen (alle leeftijden) en de ouderen van 75+ die het vaker lastig vinden om hulp te vragen. Maar ook alleenwonenden hebben hier meer moeite mee. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

26 % Vraagverlegenheid 40 Vindt het erg moeilijk om hulp te vragen bij problemen met gezondheid Wijkclusters Best-Centrum Best-Oost Best-Midden Best-West Best totaal jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

27 niet zelfstandig contacten kunnen leggen minder dan 2x per maand contact met buren hebben vaak al wel mantelzorg ontvangen weinig eigen regie ervaren zich psychisch niet gezond of ongelukkig voelen geen gebruik van internet maken sociaal uitgesloten zijn of lage sociale cohesie ervaren in de buurt niet (altijd) bij iemand terecht kunnen met probleempjes Meer vraagverlegenheid bij mensen die behoefte hebben aan 1 of meer welzijnsvoorziening, maar deze niet gebruiken GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

28 Voorzieningen en hulpmiddelen Het gebruik van Wmo-voorzieningen in Best neemt nog steeds toe bij volwassenen. Desondanks weet een aanzienlijke groep inwoners met een behoefte aan een Wmo-voorziening niet waar ze terecht kunnen voor informatie. Het gebruik van Wmo-voorzieningen door volwassenen is van 4% in 09 significant gestegen naar 15% in 16. Men maakt met name meer gebruik van mantelzorg ondersteuning en opvoedondersteuning. Bij de ouderen is het gebruik stabiel rond 6%. Bij beide leeftijdsgroepen zien we een toename van het aandeel mensen dat behoefte heeft aan een Wmo-voorziening, maar niet weet waar ze voor informatie hierover terecht kunnen. Vooral bij de niet-westerse migranten is deze groep relatief groot. Ruim één op de drie ouderen in Best heeft 1 of meer hulpmiddelen in de woning. Dit betreft veelal extra handgrepen en beugels. Achttien procent heeft behoefte aan hulpmiddelen. Deze behoefte is met 11% het kleinste bij ouderen woonachtig in Best Centrum en Hoge Akker. Hier hebben de meeste ouderen namelijk al één of meer hulpmiddelen in de woning. Vier procent van de ouderen moet verhuizen indien ze slecht ter been worden. Bij ongeveer twee derde van de ouderen die in de eigen woning kunnen blijven wonen, zijn hiervoor wel aanpassingen nodig. De groep ouderen die moet verhuizen indien men slecht ter been is, is het grootst in Best-Oost (7%). GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

29 % % Voorzieningen en hulpmiddelen Nog aanpassen Heeft afgelopen jaar gebruik gemaakt van één of meer wmo-voorzieningen Trend Wil informatie over wmovoorzieningen maar weet niet waar men terecht kan Trend Volwassenen jaar Ouderen 65+ Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

30 Mantelzorg Het aandeel mantelzorgers in Best is sinds 09 flink toegenomen. Overbelasting vormt een groeiend probleem onder mantelzorgers, met name onder de volwassenen. Circa 26% van de volwassenen en 25% van de ouderen in Best heeft in het afgelopen jaar mantelzorg gegeven. In beide leeftijdsgroepen is het percentage mantelzorgers sinds 09 (meer dan) verdubbeld. Zorgelijk is het groeiend aantal mantelzorgers dat te kampen heeft met overbelasting. Onder de oudere mantelzorgers is het aandeel (tamelijk) zwaar belasten gestegen naar 16%. In 09 was dit nog 5%. In Best Centrum en Hoge Akker is deze groep het grootst (33%). Onder de volwassen mantelzorgers is in dezelfde periode dit percentage gestegen van 17% naar 23%. Alhoewel de meeste mantelzorg wordt gegeven in Best- Centrum en Hoge Akker (33%), is de groep (tamelijk) zwaar belaste volwassen mantelzorgers het grootst in Best-Oost (47%). Meer volwassenen dan in 12 geven momenteel mantelzorg aan hun (schoon)ouders. De meeste mantelzorgers geven nog steeds 1 tot 10 uur per week mantelzorg. Er is geen toename in het percentage mantelzorgers die meer dan 10 uur mantelzorg geven. De combinatie met andere (zorg)taken of werk maakt volwassen mantelzorgers kwetsbaar voor overbelasting. Dit geldt in sterke mate voor vrouwen, die vaker mantelzorg verlenen dan mannen. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

31 % % Mantelzorg 50 Heeft afgelopen jaar mantelzorg gegeven Trend 50 Mantelzorger is (tamelijk) zwaar belast (% van de mantelzorgers) Trend Volwassenen jaar Ouderen 65+ Volwassenen jaar Ouderen 65+ GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

32 Woonomgeving Geur- en geluidshinder Bezorgdheid woonomgeving 28

33 Woonomgeving Inwoners van Best zijn tevreden over hun buurt, maar willen meer betrokken worden bij veranderingen in de buurt. Zowel de volwassenen als de ouderen in Best zijn grotendeels tevreden over hun buurt. Meer dan 90% geeft een voldoende als rapportcijfer. Ruim driekwart geeft een 8 of hoger als beoordeling voor de eigen buurt. Zeven op de tien volwassenen voelt zich medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid in de wijk. Dit percentage is het laagst in de wijken gelegen in Best-Midden en het hoogst in Best-Oost. Eén op de zes volwassenen en één op de tien ouderen is het afgelopen jaar actief geweest om hun wijk te verbeteren. Over het algemeen zijn de Bestse ouderen hierin minder actief vergeleken met leeftijdsgenoten in de regio (14%). Echter, in Best-Oost is deze groep aanzienlijk groter (19%). Ruim één op de drie volwassenen (36%) en ouderen (38%) vindt dat de gemeente voldoende doet om bewoners te betrekken bij veranderingen in de buurt. Alhoewel dit onder volwassenen is afgenomen sinds 09 (bij ouderen niet eerder gevraagd), is deze groep groter dan gemiddeld in de regio. Met name de ouderen die in Best-Oost wonen zijn zeer tevreden over de gemeente op dit gebied (57%), en die in Best-West het minst (26%). De visie van de GGD en op een gezonde leefomgeving is verwoord in het document Van Normen naar Waarden: kernwaarden voor een Gezonde Leefomgeving. Ze dienen onder andere als inbreng voor de vele processen die bij de implementatie van de Omgevingswet op de verschillende beleidsniveaus (gaan) lopen. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

34 % Woonomgeving Geeft een voldoende voor de eigen buurt Wijkclusters Best-Centrum Best-Oost Best-Midden Best-West Best (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

35 Geur- en geluidshinder Ernstige geur- en geluidshinder zorgen voor overlast en hebben niet alleen een negatieve invloed op de leefbaarheid, maar ook op de gezondheidsbeleving van inwoners. Ruim inwoners in Best worden ernstig gehinderd door geluid. Gemiddeld ervaart 21% van de volwassenen en 18% van de ouderen ernstige geluidshinder. Maar in de wijken Centrum en Hoge Akker ervaart 30% van de volwassenen geluidshinder. Deze hinder wordt vooral veroorzaakt door buren en horeca. In de overige wijken van Best wordt met name geluidshinder ervaren door Eindhoven Airport. Daarnaast wordt 10% van de volwassenen en ouderen ernstig gehinderd door geur. Het meeste wordt dit gemeld door mensen woonachtig in Best-Oost. De belangrijkste bronnen voor ernstige geuroverlast zijn voor volwassenen riolering/zuivering en voor ouderen open haard/ alles branders. Beide vormen van overlast zijn sinds 09 toegenomen. Op regionaal niveau zien we ook een toename van zowel geluid- als geurhinder. Deze trend moet met enige voorzichtigheid worden geïnterpreteerd vanwege een verandering in de vraagstelling naar geur- en geluidshinder. Geur- en geluidshinder hebben een negatieve invloed op de leefbaarheid in wijk of buurt. Mensen die hinder ervaren zijn vaker minder positief over de eigen buurt en woning. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

36 % Geluidshinder Wordt ernstig gehinderd door geluid Wijkclusters Best-Centrum Best-Oost Best-Midden Best-West Best (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

37 % Geur- en geluidshinder Wordt ernstig gehinderd door geluid / geur (19-64 jarigen) Trend Geluid Geur NB. Deze trend kan beïnvloed zijn door een verandering in vraagstelling naar geur- en geluidshinder. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

38 Bezorgdheid woonomgeving Ruim één op de vijf inwoners van Best is bezorgd over de invloed van de leefomgeving op hun gezondheid. Eindhoven Airport is de belangrijkste bron van zorg. Circa inwoners van Best maken zich zorgen over invloed die hun leefomgeving heeft op hun gezondheid (volwassenen 21%; ouderen 23%). Eindhoven Airport is daarbij met stip voor beide leeftijdsgroepen de belangrijkste bron van zorg (10%). Bezorgdheid over het wonen langs een route voor gevaarlijke stoffen staat op nummer twee, gevolgd door hoogspanningslijnen in de buurt. Ouderen maken zich daarnaast ook zorgen over het wonen in een drukke straat, dit speelt met name bij ouderen woonachtig in het Centrum en Hoge Akker. De groep volwassenen die bezorgd is over de omgevingsinvloed is de laatste jaren sterk gegroeid, in 12 betrof het nog 7% van de volwassenen. Circa 42% van de volwassenen en 44% van de ouderen in Best is bezorgd over infectieziekten (overdraagbaar van dier op mens), resistente bacteriën en/of fijnstof. Ook deze bezorgdheid is sinds 12 sterk toegenomen (29%). Op regioniveau blijkt dat hoger opgeleiden zich eerder zorgen maken dan lager opgeleiden en dat het vooral speelt bij inwoners in de leeftijd van 40 tot 75 jaar. En dus minder bij jongvolwassenen en 85-plussers. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

39 % Bezorgdheid woonomgeving Bezorgd over de invloed van omgeving op de gezondheid Wijkclusters Best-Centrum Best-Oost Best-Midden Best-West Best (totaal) jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

40 moeite hebben met rondkomen eenzaam zijn psychisch ongezond zijn niet-westers migrant zijn niet (zo) gelukkig zijn lage sociale cohesie in de buurt ervaren Minder vaak positief over de leefomgeving zijn mensen die zelden of nooit contact met de buren hebben de buurt onaantrekkelijk vinden om te bewegen zich wel eens onveilig voelen onvoldoende ontmoetingsplekken in de buurt ervaren onvoldoende rustige plekken in de buurt ervaren GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

41 Achtergrondkenmerken Laarbeek 37

42 Leeftijd, huishouden en opleiding Best telt per 1 januari 16 ongeveer inwoners van 19 jaar en ouder, hiervan hebben bijna inwoners de leeftijd van 65 of ouder bereikt, dit is 23% van deze groep. Van de ondervraagden tussen de 19 en 64 jaar uit Best woont bijna de helft samen met een partner en thuiswonende kinderen (52%), dit is hoger dan gemiddeld. In 12% van de huishoudens gaat het om een eenoudergezin, wat ook vaker voorkomt dan gemiddeld in Zuidoost-Brabant en Nederland (respectievelijk 7% en 8%). Van alle volwassenen woont ruim één op de tien alleen. Ongeveer één op de zes ouderen in Best is weduwe of weduwnaar. Deze groep is relatief kleiner dan gemiddeld in de regio en Nederland, waar ook minder ouderen gehuwd zijn of samenwonen. Het is dan ook niet vreemd dat het aandeel alleenwonende ouderen kleiner is in Best (27%) dan gemiddeld in Nederland (34%). In Best- Centrum woont men het vaakst alleen (35%). Veel ouderen hebben nog steeds een eigen koopwoning, in Best geldt dit voor bijna ouderen (68%). Het opleidingsniveau van met name de volwassenen ligt in Best over het algemeen hoger dan in de rest van Nederland; meer mensen zijn hoog opgeleid (HBO/WO) en meer mensen hebben een hoger gemiddeld huishoudinkomen. Bijna 80% van de volwassenen heeft betaald werk. Twee procent (340 volwassenen) is werkloos/-zoekend, dit is minder dan het gemiddeld in Nederland. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

43 Leeftijd en huishoudsamenstelling Totaal aantal inwoners in Best in 16: (bron CBS) inwoners 19-64: (60%) 65+: (18%) Huishouden met thuiswonende kinderen: 52% Eenoudergezin: 12% Alleenwonend: 13% Samenwonend: 73% Alleenwonend: 27% GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

44 Financiën Naar schatting heeft 14% van de volwassenen en 9% van de ouderen enige tot grote moeite om rond te komen (circa mensen). De volwassenen in Best hebben een gunstigere financiële situatie dan de gemiddelde volwassene in Zuidoost- Brabant of Nederland. Zo hebben zij een minder vaak een huishoudinkomen lager dan euro per jaar. Ook lijken ze minder problemen te hebben om rond te komen (regio 17%, Nederland %). De verschillen zijn echter niet statistisch significant. De financiële situatie van de ouderen in Best wijkt niet af van het regionale en landelijke beeld. Ongeveer één op de zes ouderen ontvangt alleen AOW. Wanneer men schulden heeft kan dit een grote impact hebben op iemands leven. Circa volwassenen (8%) en 250 ouderen (5%) in Best hebben één of meer betalingsachterstanden. Daarvan heeft bijna de helft zelfs twee of meer achterstanden. Dit betreft met name kosten voor de zorgverzekering en belastingdienst. Soms is er ook te weinig geld voor sociale activiteiten. Zo kunnen circa 700 volwassenen in Best een bezoek aan vrienden niet betalen (4%) en hebben circa volwassenen te weinig geld voor het lidmaatschap van een (sport)vereniging. GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

45 % Financiën Heeft een of meer betalingsachterstanden (schulden) of wil dit niet zeggen Wijkclusters Best-Centrum Best-Oost Best-Midden Best-West Best totaal jaar 65+ jaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

46 Meer weten over de inwoners van Best? Tabellenboeken en rapportages: GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

47 Meer weten over de inwoners van Best? GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor

48 Of neem contact op met: Antonie Verhees Gezondheidsmakelaar Daniëlle Brunenberg Kennismakelaar GGD Brabant Zuidoost Volwassenen- en Ouderenmonitor