Verslag Richtlijnadviescommissie (RAC) 8 maart 2010

Transcriptie

1 Verslag Richtlijnadviescommissie (RAC) 8 maart 2010 Aanwezig: Betty Bakker (voorzitter, V&VN), Elise Buiting (AJN), Yvonne van Straten (NVDA), Sabine Neppelenbroek (GGD Nederland), Jacqueline de Vries (ActiZ), Margot Fleuren (TNO), Kitty Rosenbrand (CBO), Saskia van den Toorn (ZonMw), Miranda Teerling (V&VN), Mascha Kamphuis (TNO), Amy Davies (ZonMw), Marga Beckers, Trudy Dunnink en Petra de Groot (secretariaat, RIVM/Centrum Jeugdgezondheid) Aanwezig op uitnodiging: vanaf uur Frans Pijpers (RIVM/Centrum Jeugdgezondheid) om ingelast agendapunt over richtlijn VGV toe te lichten Afwezig: Carry Wensing (AJN), Frank van Leerdam (IGZ), Jamil Jawad (VNG), Remy HiraSing (RIVM/wetenschappelijke commissie) 1. Opening en vaststelling van de agenda Betty Bakker opent het overleg en heet de aanwezigen welkom. De aanwezigen ontvangen een nagekomen stuk (ingekomen brief) van Actiz over de richtlijn visus, te bespreken bij agendapunt 4. De aanwezigen ontvangen het Overzicht Richtlijnen en landelijke werkdocumenten voor de jeugdgezondheidszorg, verzoek van het secretariaat dit door te nemen en eventueel commentaar door te geven. Dit wordt meegenomen in de volgende update. Amy Davies is voor het eerst aanwezig en stelt zichzelf voor. Amy werkt sinds een maand bij ZonMw als programma-assistent van o.a. het Programma Richtlijnen JGZ. Ingestemd wordt met het om inlassen van een agendapunt over de richtlijn preventie vrouwelijke genitale verminking. De agenda wordt vastgesteld. 2. Verslag van de bijeenkomst van de Richtlijnadviescommissie, d.d. 18 januari 2010 Pagina 1 N.a.v. punt 2: Afgesproken wordt de agendastukken per mail te blijven versturen. Naar de leden bij wie dit problemen geeft zal het secretariaat voortaan de stukken per post naar het huisadres sturen. Het secretariaat stuurt hierover een mail rond. Pagina 3 N.a.v. punt 5: - Margot Fleuren vraagt zich af in hoeverre de JGZ wordt betrokken bij de ontwikkeling van het Handboek Richtlijnontwikkeling. Saskia van den Toorn meldt hierover dat ZonMw een eerste voorstel van IQ Healthcare heeft afgewezen omdat o.a. de JGZ niet betrokken was. ZonMw heeft het betrekken van de JGZ als voorwaarde gesteld. In april krijgt ZonMw een tussenversie te zien. Punt 5: - Mascha Kamphuis meldt op persoonlijke titel te zijn uitgenodigd door de Regieraad voor een overleg met implementatiedeskundigen moet zijn Mascha Kamphuis meldt op persoonlijke titel te zijn uitgenodigd door de Regieraad voor een overleg over de Richtlijn voor richtlijnen samen met andere richtlijnontwikkelaars en enkele implementatiedeskundigen Pagina 4 Punt 10: Esther Koenen moet zijn Esther Coenen. Het verslag wordt vastgesteld. 3. Actiepuntenlijst van de bijeenkomst van de Richtlijnadviescommissie, d.d. 18 januari 2010 A1, A9, A10: afgehandeld. A2, punt 1: mee bezig; A2, punt 2: afgehandeld. A3, punt 1: afgehandeld; A3, punt 2: moet nog gebeuren. A4, A6: staat geagendeerd. A5: moet nog gebeuren. 1

2 A7: het stuk is aangepast. Besloten wordt de definitieve versie ter goedkeuring aan de RACleden voor te leggen. A8, punten 1 en 2: het secretariaat is in afwachting van een reactie van GGD Nederland; punt 3: is gedaan. B1: staat geagendeerd. B2, punt2: Het secretariaat heeft een brief gestuurd naar ZonMw. Daarin wordt gevraagd naar de mogelijkheden voor financiering van de actualisering van de richtlijn. B2, punt 3: loopt. B3: alle acties zijn uitgezet. B4: is gebeurd. B5: is gebeurd/geagendeerd. B6: mee bezig. B7, B10: wordt geagendeerd in april. B8: moet nog gebeuren; ActiZ en GGD Nederland plannen een overleg hierover en komen daar in april op terug. B9: een afspraak met de NHG staat gepland. 4. Ingekomen en verzonden stukken Verzonden: brieven: goedkeuring richtlijnen kleine lengte (goedkeuring rond), overdracht (voor 15 maart), kindermishandeling (nog niet afgerond; mondelinge toelichting) en visus (voor 8 maart) Ingekomen: brief ActiZ over richtlijn preventie van kindermishandeling Kleine lengte De RAC-leden hebben de laatste versie gezien. Het secretariaat meldt dat de laatste puntjes op de i worden gezet. De V&VN heeft echter aangegeven voortaan alleen nog een richtlijn te legitimeren als deze op basis van AGREE door een commissie is beoordeeld. In dit kader is afgesproken het beoordelingsformulier voor de richtlijn preventie van kindermishandeling in te vullen. Marga Beckers heeft de V&VN een mail gestuurd met de vraag hoe te handelen t.a.v. de richtlijn kleine lengte en is in afwachting van een reactie. Zodra de pdf beschikbaar is stuurt het secretariaat deze naar Mascha Kamphuis voor de te ontwikkelen e-learningmodule. Mascha Kamphuis meldt vernomen te hebben dat Marie-José Walenkamp is benaderd om de richtlijn te presenteren op het symposium Actualiteiten JGZ van het VU medisch centrum op vrijdag 9 april. De RAC-leden spreken hun twijfel uit over het feit dat TNO of het Centrum Jeugdgezondheid hier niet bij betrokken wordt. Afgesproken wordt dat het secretariaat contact opneemt met de organisatie met de vraag waarom ervoor gekozen is dit niet te doen. Indien beschikbaar stuurt het secretariaat een aantal exemplaren van de richtlijn op om tijdens het symposium uit te delen. Mascha stuurt het secretariaat de contactinformatie. Kindermishandeling Het secretariaat meldt alle commentaren te hebben ontvangen. Inhoudelijk kan de richtlijn worden vastgesteld, echter in een overleg met het ministerie hebben de koepels en de VNG aangegeven vanuit de bestaande financiering niet met de randvoorwaarden in te stemmen. Het secretariaat vraagt zich af wat een goede vervolgstap is. Ervoor gekozen kan worden de richtlijn inhoudelijk vast te stellen en uit te brengen, echter dan wordt afgeweken van de formele RAC-procedure. Besloten wordt de richtlijn inhoudelijk vast te stellen en in het veld te verspreiden, met daarbij een aanbiedingsbrief waarin de belemmeringen voor de implementatie en het gebruik ervan in de praktijk kort, helder en bij voorkeur puntsgewijs uiteengezet worden. Hierbij moet worden aangegeven dat het aan het Ministerie voor Jeugd en Gezin is samen met de koepels een oplossing te zoeken. Bekeken moet worden welke rol de inspectie hierin speelt of zou kunnen spelen. Het secretariaat stuurt binnen een week een opzet voor een brief rond en stelt op basis van eventuele reacties en in overleg met de voorzitter een finale versie op. Hierbij kunnen de argumenten uit de brieven van ActiZ en GGD Nederland worden gebruikt. Met dit besluit wordt gemotiveerd afgeweken van de bestaande RAC-procedure. 2

3 Marga Beckers geeft aan dat het voor de toekomst goed zou zijn als al eerder in het proces wordt nagegaan of er grote randvoorwaardelijke implicaties verwacht kunnen worden, zodat daar sneller op geanticipeerd kan worden. Dit is ook een vraag vanuit het ministerie. Afgesproken wordt hier een overzicht van te maken en dit te agenderen op het eerstvolgende overleg. Visus Nagekomen brief van ActiZ over visus (uitgedeeld). In de brief wordt ingegaan op de vraag wie welke rol speelt in de uitvoering van de test. ActiZ pleit ervoor organisaties daar zelf verantwoordelijkheid in te laten nemen. N.a.v. de brief komt de richtlijn in april terug op de agenda. 5. Mededelingen a. Stand van zaken toekomst Centrum Jeugdgezondheid en gevolgen voor de RAC (mondeling) De Stichting Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ) is formeel op 1 maart 2010 opgericht. Bestuursleden zijn: Monique Kavelaars, Simone Buitendijk en Ron Axt. Het bestuur gaat binnenkort een directeur werven. Tot de indiensttreding van deze directeur zal Hans Derks als kwartiermaker het bestuur ondersteunen bij de start van het NCJ. b. Aantekeningen van gesprek met Regieraad De Regieraad heeft een visiedocument opgesteld over richtlijnontwikkeling en implementatie in Nederland. Marga Beckers en Mascha Kamphuis hebben daarop gereageerd. Ook het ministerie heeft een reactie gegeven op het document. De regieraad heeft een top 100 opgesteld van ziekten en aandoeningen van richtlijnontwikkeling. Binnenkort verschijnt hierover een artikel in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. Afgesproken wordt daarop vanuit de RAC te reageren. Besloten wordt een inventarisatie te maken van alle relevante punten aangaande de Regieraad (en bijbehorende stukken) en deze te agenderen op het eerstvolgende overleg. c. Aantekeningen van gesprek met V&VN (bijlage) Wordt ter kennisgeving aangenomen. De afdeling Jeugd gaat binnen de V&VN in overleg hierover. d. Gebruik van PowerPoint uit regiobijeenkomsten voor presentatie binnen eigen JGZorganisatie Meerdere JGZ-organisaties hebben het Centrum Jeugdgezondheid gevraagd om de tijdens de regiobijeenkomsten gepresenteerde powerpoints voor gebruik bij implementatie van richtlijnen/standpunten in de eigen organisatie. De opstellers gaan daarmee akkoord. Het secretariaat stelt voor dit van structureler aard te maken, bijvoorbeeld door het opnemen van voorwaarden hieromtrent bij richtlijnontwikkeling. Naast een samenvatting en/of kaart zou een powerpointpresentatie voor implementatie in de organisatie dan één van de op te leveren hulpmiddelen kunnen zijn. Saskia van den Toorn neemt dit mee. Opgemerkt wordt dat in het veld ook de behoefte bestaat aan aanbod van voorlichting/training op (de eigen) locatie. Tijdens een symposium op 10 juni presenteert TNO de resultaten van de Vijfde Landelijke Groeistudie en de nieuwe groeidiagrammen. De diagrammen zijn gebundeld in een boekje dat JGZ-organisaties tegen betaling kunnen bestellen. Het secretariaat vraagt zich af of het zinvol zou zijn de groeidiagrammen als een richtlijn te zien en deze integraal en kosteloos toegankelijk te maken. De RAC-leden zijn het hiermee eens gaan ermee akkoord dat het Centrum Jeugdgezondheid samen met TNO de mogelijkheden hiervoor gaat verkennen. Om dit voor de aankomende groeidiagrammen te kunnen realiseren zal dit op korte termijn moeten gebeuren. Het secretariaat pakt dit op. Tussen TNO en het Centrum Jeugdgezondheid zijn gesprekken gaande over de wijze van opname van de groeidiagrammen in de Basis Dataset JGZ. 6. Overzicht voortgang richtlijnen Projectleider Caren Lanting heeft driekwart jaar uitstel gevraagd voor de richtlijn astma. Saskia van den Toorn zegt dat de commissie hierover haar zorgen heeft geuit en het voor de praktijk niet wenselijk te vinden als de oplevering van de richtlijn nog zo lang duurt. Mascha Kamphuis vraagt bij Karin na wat de stand van zaken is en geeft deze door aan ZonMw. 3

4 Opgemerkt wordt dat vrijwel alle richtlijnontwikkeltrajecten uitlopen. Het vermoeden bestaat dat het gestelde tijdpad niet realistisch is. TNO gaat op korte termijn hiernaar kijken en antwoord proberen te vinden op de vraag welke oorzaken aan het uitlopen van de trajecten ten grondslag liggen. Afgesproken wordt de uitkomsten hiervan in de RAC te agenderen. 7. Practice-based richtlijnen Het secretariaat licht het agendapunt toe. Op basis van bestaande documenten van JGZorganisaties die professionals ondersteunen bij de uitvoering van hun werk kan in overleg met JGZ-deskundigen (consensus) een practice-based richtlijn worden ontwikkeld. Het is de bedoeling de ontwikkeling van een practice-based richtlijn sneller te laten verlopen dan de ontwikkeling van een evidence-based richtlijn die ongeveer drie jaar in beslag neemt. Hierdoor kunnen JGZ -professionals sneller nieuwe (practice-based) kennis toepassen in de praktijk. Bij de implementatie zal onderzoek moeten worden uitgezet om evidence te vergaren om de richtlijn op termijn tot een evidence-based richtlijn te maken. Het secretariaat vraagt de aanwezigen of een practice-based richtlijn moet instromen in het RAC-ontwikkel- en implementatietraject van JGZ richtlijnen? Zo ja, op welk moment? Of moet hier een aparte procedure voor geschreven worden? De aanwezigen zijn het erover eens dat richtlijnen kunnen worden ontwikkeld op basis van bestaande documenten van JGZ-organisaties echter, in eerste instantie moet systematisch gezocht worden naar evidence. Dat moet het uitgangspunt zijn. Afgesproken wordt daarom dat alle richtlijnen het bestaande ontwikkel- en implementatietraject moeten doorlopen (EBRO) en de term practice-based richtlijn niet als zodanig wordt gehanteerd. Dat maakt ook transparant waar nog leemtes in de (wetenschappelijke) kennis zitten. 8. Call 2011 richtlijnen In de RAC-vergadering van 18 januari is afgesproken dat wordt doorgegaan met het prioriteren van Richtlijnen t.b.v. het ZonMw programma. Als er dan vervolgfinanciering van ZonMw komt is de inhoud beschikbaar voor een advies over prioritering aan ZonMw. Afgesproken wordt JGZ-organisaties te vragen een top drie van onderwerpen voor richtlijnontwikkeling aan te dragen en daarbij per onderwerp aan te geven welk probleem ze daarbij in de praktijk ervaren. Besloten wordt daarbij geen voorselectie te maken. De uitkomsten worden binnen de RAC geagendeerd en geprioriteerd. Voorgesteld wordt de academische werkplaatsen te consulteren over de te maken keuzes. De aanwezigen zijn het erover eens dat het belangrijk is goed te onderbouwen waarom onderwerpen gekozen zijn. Er worden zorgen geuit over de te verwachten respons vanuit het veld hierop. Opgemerkt wordt dat zowel de beroepsgroepen als JGZ-manager zich dit aan moeten trekken en moeten nadenken over de vraag hoe dit te kunnen verbeteren. Het secretariaat maakt een opzet voor een uitdagende brief gericht aan alle JGZ-managers, waarin expliciet zal worden gevraagd intern af te stemmen met alle disciplines en agendeert deze op het volgende overleg. Afgesproken wordt in de brief tevens een link op te nemen naar meer informatie over richtlijnen en reeds in ontwikkeling zijnde richtlijnen op het webportaal van het Centrum Jeugdgezondheid. Ingelast agendapunt: Richtlijn preventie vrouwelijke genitale verminking Frans Pijpers van het RIVM/Centrum Jeugdgezondheid schuift aan om dit agendapunt toe te lichten. Op dit onderwerp staat politieke druk. Een snelle uitrol van de richtlijn is daarom wenselijk. De werkwijze zoals beschreven in de richtlijn is in de afgelopen vier jaar getest in zes proefregio s. De uitkomsten hiervan vormen de basis voor de in de richtlijn opgenomen aanbevelingen, m.u.v. de verklaring die ouders ondertekenen waarmee ze aangeven tegen VGV te zijn. Een proef hiermee loopt. De werkgroep heeft besloten de uitkomsten daarvan mee te nemen in de definitieve versie van de richtlijn. De uitkomsten worden verwacht in maart. Frans vraagt of de RAC-leden vinden dat de richtlijn als zodanig breder uitgezet kan worden voor commentaar. Opgemerkt wordt dat het hier formeel gezien niet om een richtlijn gaat. M.b.t. de tekst adviseren de RAC-leden het volgende: - Benoem expliciet dat de in de tekst opgenomen werkwijzen zijn getest; - Vermijd dubbelingen in de tekst en bijlagen; - Maak helder hoe tot de in de tekst gedane aanbevelingen is gekomen; 4

5 - Stel het document zodanig op dat het gebruiksvriendelijker wordt voor de eindgebruiker/de professional; deze vraag zou meegenomen kunnen worden in de commentaarronde. De professional moet i.i.g. snel bij voorbeelden en concrete aanbevelingen voor handelen kunnen. Geef hiervan een helder en zo beknopt mogelijk overzicht en scheidt dit van de achtergrondinformatie; - Verplaats het stuk over de juridische context naar achteren; - Geef de implicaties voor implementatie aan. Benoem eventuele extra kosten die uitvoering van de aanbevelingen met zich meebrengen; - Geef aan wat nodig is om in de toekomst van het stuk een richtlijn te kunnen maken. Het secretariaat oppert dat het stuk wellicht meegenomen zou kunnen worden als onderdeel in de update van de richtlijn secundaire preventie van kindermishandeling. Afgesproken wordt eventuele verdere opmerkingen tot uiterlijk vrijdag 12 maart naar Frans Pijpers te mailen. Daarna wordt het stuk breder uitgezet voor commentaar. 9. Offertes evaluatie notitie richtlijnen Bij het vaststellen van de notitie Richtlijnen Jeugdgezondheidszorg is afgesproken de in de notitie beschreven werkwijze en procedures na twee jaar te evalueren. De RAC heeft besloten deze evaluatie uit te laten voeren door een onafhankelijk bureau. In de vergadering op 7 december j.l. is de inhoudelijke concept-opdrachtformulering voor deze evaluatie aan de RAC voorgelegd. N.a.v. de tijdens deze vergadering gemaakte opmerkingen is de opdrachtformulering aangepast. Op basis van de definitieve opdrachtformulering is aan drie bureaus gevraagd een offerte uit te brengen. Aan de RAC-leden wordt gevraagd de ingediende offertes/organisatie te beoordelen. De aanwezigen zijn het erover eens dat het tweede bureau de oorspronkelijke opdracht die door de RAC is geformuleerd heeft meest concreet heeft uitgewerkt en daarnaast iets extra s biedt, namelijk het specifiek onder de loupe nemen van één of twee bestaande richtlijnen om de gevraagde evaluatie concreet te maken voor de vier procesfasen. Betwijfeld wordt of dat wenselijk is of dat beter volstaan kan worden met uitvoering van de oorspronkelijke opdracht. Het extra aanbod zou dan eventueel een aanvullende opdracht kunnen worden. De leden zeggen de in de offerte van bureau nummer twee opgenomen ruimte voor zowel overleg met de opdrachtgever als terugkoppeling van de bevindingen naar de geïnterviewde personen als positief te beoordelen. Het heeft zowel voor- als nadelen als de uitvoerder van de opdracht zelf in de uitvoering werkzaam is geweest. Het secretariaat geeft aan dat alle drie de offertes in het budget passen. De RAC-leden geven aan een definitieve keuze voor één van deze offertes/organisaties aan het secretariaat over te willen laten, mits de gemaakte opmerkingen daarbij worden meegenomen. 10. Nut en noodzaak implementatieonderzoek Besloten wordt dit agendapunt door te schuiven naar het volgende overleg. 11. Poster richtlijnen Besloten wordt dat de RAC-leden hier per mail op kunnen reageren. 12. Rondvraag Margot Fleuren merkt op een aantal voor de RAC-leden interessante artikelen te hebben doorgestuurd naar het secretariaat en doet een verzoek deze ter kennisgeving naar de leden door te sturen. 13. Sluiting Betty Bakker bedankt de aanwezigen voor hun komst en sluit het overleg. 5