Verslag Richtlijnadviescommissie 7 december 2009

Transcriptie

1 Verslag Richtlijnadviescommissie 7 december 2009 Aanwezig: Betty Bakker (voorzitter, V&VN), Sabine Neppelenbroek (GGD Nederland), Margot Fleuren (TNO), Mascha Kamphuis (TNO), Yvonne van Straten (NVDA), Miranda Teerling (V&VN), Frank van Leerdam (IGZ), Marlies Buurman (t.v.v. Jacqueline de Vries, ActiZ), Carry Wensing (AJN), Petra de Groot, Trudy Dunnink en Marga Beckers (secretariaat, RIVM/Centrum Jeugdgezondheid). Afwezig: Elise Buiting (AJN), Jacqueline de Vries (ActiZ), Kitty Rosenbrand (CBO), Remy HiraSing (RIVM/wetenschappelijke commissie), Saskia van den Toorn (ZonMw) 1. Opening en vaststelling van de agenda Conform afspraak heeft de V&VN in de persoon van Betty Bakker het voorzitterschap van de RAC overgenomen van Elise Buiting (AJN). Bij afwezigheid wordt Betty Bakker vervangen door Miranda Teerling (V&VN). Betty Bakker ziet de invulling van het voorzitterschap als volgt: Alle deelnemers zijn medeverantwoordelijk voor een goed verloop van de vergadering, ik heb als voorzitter vooral een structurerende functie. De agenda wordt zonder wijzigingen vastgesteld. 2. Verslag Richtlijnadviescommissie d.d 12 oktober 2009 Pagina 1 N.a.v. punt 3, actiepunt A7: Er is enige onduidelijkheid om welke call het hier precies gaat. Vermoed wordt dat het hier gaat om de call voor de richtlijnontwikkeling in 2010, waarvan de tekst naar de RAC is gestuurd voor commentaar. Marga Beckers vraagt dit na bij Saskia van den Toorn. Marga Beckers vraagt bij Saskia van den Toorn na of de kennissynthese pesten is uitgezet. Pagina 2 N.a.v. punt 3, actiepunt A20: Volgens Mascha Kamphuis is in de commissie van ZonMw gesproken over het instemmen van de aanpalende beroepsorganisaties met de concept-richtlijnen. Deze formulering wijkt af van wat hierover in de notulen staat en wordt door de RAC-leden als te dwingend ervaren. De aanpalende beroepsorganisaties dienen te worden geconsulteerd, maar hoeven geen formele goedkeuring te geven aan de richtlijnen. Zowel Mascha Kamphuis als Marga Beckers nemen hierover contact op met Saskia van den Toorn. Punt 4, ADHD: NVK -moet Trimbos-instituut zijn. N.a.v. punt 5, overzicht voortgang richtlijnen Remy HiraSing adviseert om het overzicht ook actief onder de aandacht te brengen. Gevraagd wordt wat hier precies onder wordt verstaan. Trudy Dunnink zegt dat het hier in ieder geval over de nieuwsbrief en de website gaat. Daarnaast gaat het overzicht ook naar de opleidingscoördinatoren van post-hbo en post-doc opleidingen op jgz-gebied. Opgemerkt wordt dat Remy HiraSing hiermee op bredere PR doelde, zoals via tijdschriften. Pagina 3: N.a.v. punt 5, mondzorg: Er is nog geen contact opgenomen met de V&VN m.b.t. de richtlijn kindertandheelkunde. Betty Bakker zoekt uit wie ze daarvoor moet benaderen. Pagina 4, punt 10: Marga Beckers stuurt de concept-brief aan de regieraad over afstemming met de RAC zo spoedig mogelijk. Het verslag wordt vastgesteld. 3. Actiepuntenlijst van de bijeenkomst van de Richtlijnadviescommissie, d.d. 12 oktober 2009 Punten A2 en A3: Marga Beckers brengt deze punten onder de aandacht bij Saskia van den Toorn. Punten A4, A5, A 6, A&, A8, A10, A11, A13 en A14: afgehandeld. 1

2 Punt A6: de ontwikkeling zal op de huidige wijze worden voortgezet, het concept ligt tot 15 december ter inhoudelijke vaststelling bij de beroepsorganisaties en ter randvoorwaardelijke accordering bij de VNG, GGD Nederland en ActiZ. Punt A9: het secretariaat past de poster aan n.a.v. de ontvangen reacties van TNO en CBO. De aangepast poster zal in het volgende overleg ter goedkeuring worden voorgelegd aan de leden. Ook de uitkomsten van de evaluatie kunnen consequenties hebben voor de poster. Punt A15/B1: Marga Beckers stuurt zo spoedig mogelijk de conceptbrief. Punten B1, B4 en B7: afgehandeld. Punt B3: Marga Beckers vraagt dit na bij Saskia van den Toorn. Punt B5: Er is een mail gestuurd naar Lex Goudswaard, maar hier is nog geen reactie op gekomen. Punt B8: Marga Beckers heeft een vernieuwde lijst met MANP ers van Betty Bakker ontvangen en mailt deze door naar Remy Hirasing. Punt B9: er zijn vijf regiobijeenkomsten gepland van november t/m januari. I.v.m. de drukte rondom de vaccinaties tegen de Mexicaanse griep zijn de eerste twee bijeenkomsten in november en december uitgesteld naar begin B10: Er moet nog een officiële reactie komen van GGD Nederland. Marga Beckers heeft het concept naar de studio doorgestuurd, zodat deze alvast kan beginnen met de opmaak. Opgemerkt wordt dat de term nurse practitioner vervangen moet worden door medisch verpleegkundig specialist. B 11: wordt geagendeerd in januari. B12: de aanbiedingsbrief is opgesteld en zal binnenkort worden verstuurd. C2: het punt van doorlopende financiering wordt regelmatig onder de aandacht van het ministerie gebracht. Er is ruimte voor in de offerte. Getracht wordt die in de toekomst uit te breiden. ZonMw neemt dit punt mee in de evaluatie van het programma Richtlijnen Jeugd. 4. Datalijst vergaderingen 2010 Voorgesteld wordt om minder frequent te overleggen en de stukken in 2010 eerder te verzenden. Op die manier wordt meer tijd gecreëerd voor de leden om voorafgaande aan de bijeenkomsten te overleggen met de achterban. De voorgestelde data worden zonder wijzigingen vastgesteld. 5. Ingekomen en verzonden stukken en mededelingen - V&VN over link op hun website naar richtlijnen JGZ op het webportaal van het Centrum Jeugdgezondheid: het LEVV hanteert een aantal criteria om een link naar een richtlijn op te nemen in hun databank. De RAC voldoet aan deze voorwaarden. - Stand van zaken toekomst RIVM/Centrum Jeugdgezondheid en gevolgen voor de RAC: de partijen zijn overeengekomen dat het Centrum Jeugdgezondheid een onafhankelijke stichting wordt. Actiz en GGD Nederland hebben Wytzia de Savornin Lohman aangesteld die de totstandkoming van de stichting gaat begeleiden. Nog niet duidelijk is of de oorspronkelijke datum van 1 maart gehaald gaat worden. 6. Actualisatie richtlijn gehoorstoornissen met als gast mw. Noëlle Uilenburg, NSDSK Tijdens de behandeling van dit agendapunt wordt ingegaan op de vraag of er voldoende (wetenschappelijke) informatie beschikbaar is om de richtlijn op korte termijn te actualiseren. Noelle Uilenburg vertelt hierover het volgende: Neonatale gehoorscreening Voor de uitvoering van de NGS is een draaiboek beschikbaar. Eind 2009 verschijn een nieuw draaiboek (ontwikkeld onder regie van het CVB). Signalering van gehoorstoornissen na NGS Bekend is dat permanent gehoorverlies zich ook kan manifesteren na de neonatale periode. Er zijn echter nog geen onderzoeksresultaten beschikbaar die antwoord geven op de vraag hoe groot het aantal kinderen is waarbij gehoorverlies optreedt na de neonatale periode. Interessant in dit verband is de Decibelstudie die wordt uitgevoerd door de afdeling kindergeneeskunde van het LUMC. Dit onderzoek richt zich op alle tussen 2003 en 2005 geboren kinderen met een permanent gehoorverlies. Bekeken wordt: - of deze kinderen zijn gescreend en zo ja, met welke methode - of er sprake is van een stijgende prevalentie van gehoorverlies en zo ja, in welke leeftijdsfase 2

3 - in hoeverre er bij deze groep kinderen sprake is van de aanwezigheid van risico-indicatoren - welke oorzaken er ten grondslag liggen aan gehoorverlies. Dit onderzoek kan informatie opleveren die bruikbaar is bij het beantwoorden van de vraag of het invoeren van een extra screeningsmoment tussen NGS en de 5/6-jarige screening zinvol is. En zo ja, wanneer deze screening idealiter zou moeten plaatsvinden en op welke kinderen deze screening zich dan zou moeten richten (alleen risicokinderen of alle kinderen). De verwachting is dat de uitkomsten in het 1 ste kwartaal van 2010 beschikbaar komen. Een tweede studie waarvan de uitkomsten relevant kunnen zijn voor het actualiseren van de richtlijn is een vragenlijstonderzoek van het Audiologisch Centrum van het LUMC naar screeningsinstrumenten na de neonatale periode. Dit onderzoek kan informatie opleveren die bruikbaar is bij het beantwoorden van de vraag of er een geschikt screeningsinstrument is voor het screenen op gehoorverlies na de neonatale periode en zo ja, welk. De studie bevindt zich in de opzetfase. Mascha Kamphuis zegt dat Kitty van der Ploeg overweegt op korte termijn onderzoek te doen naar de effectiviteit van de 5/6-jarige screening, mits voor de uitvoering financiering kan worden gevonden Kitty van der Ploeg verwacht 6 maanden nodig te hebben voor de uitvoering hiervan. Signalering gehoorverlies bij oudere kinderen De toename van gehoorverlies bij oudere kinderen jaar is voornamelijk toe te schrijven aan lawaaischade. Bij de preventie van gehoorverlies spelen vooral maatregelen als volumebegrenzing op mp3 spelers en de invoering van een maximum toegelaten geluidsniveau in uitgaansgelegenheden van belang. De JGZ kan hier een minder grote rol spelen. Wel zou de JGZ dergelijke maatregelen kunnen stimuleren, bv. door hier een gezamenlijk standpunt over uit te brengen. De richtlijn gehoorstoornissen is zodanig verouderd dat de aanwezigen het niet wenselijk achten te wachten op de uitkomsten van alle lopende onderzoeken, alvorens met de actualisatie ervan te beginnen. Besloten wordt te starten met het actualiseren van de richtlijn, met daarbij speciale aandacht voor knelpunten en samenwerking. Nieuwe (wetenschappelijke) informatie die gaandeweg beschikbaar komt zal daarbij zoveel mogelijk worden meegenomen. Het secretariaat initieert dit en onderzoekt mogelijkheden voor financiering. Mascha Kamphuis informeert bij Kitty van der Ploeg en Paul Verkerk of het door Kitty van der ploeg voorgestelde onderzoek kan worden verricht. Het RIVM onderzoekt mogelijkheden voor financiering hiervan vanuit het TNO-programma Jeugd. 7. Concept-richtlijn overdracht gegevens kraamzorg en verloskunde naar de JGZ Het commentaar op de concept-richtlijn is verwerkt. De concept-richtlijn is in samenwerking met diverse partijen tot stand gekomen maar nog niet door alle partijen geaccordeerd voor gebruik in de eigen achterban. Het secretariaat stelt voor de richtlijn voor de JGZ vast te stellen conform de geldende procedure en vervolgens aan te bieden aan de diverse relevante partijen met het verzoek de richtlijn voor hun eigen achterban vast te stellen. De aanwezigen gaan akkoord met de richtlijn, met de volgende aantekeningen: - In de tekst opnemen welke (gemeenschappelijke) intenties de verschillende partijen hebben uitgesproken en welke partijen dit zijn. - Strategische randvoorwaarden formuleren. In de concepttekst staat dat de richtlijn in 2011 is geëffectueerd (pagina 11). De JGZ is hierbij echter afhankelijk van haar ketenpartners. Voorgesteld wordt in de tekst op te nemen dat de JGZ graag ziet dat haar ketenpartners zodanig hierop sturen, dat de richtlijn in 2011 kan worden geëffectueerd en hoe deze sturing er idealiter uit zou moeten zien. - Naast uniformiteit ook het voorkomen van gegevensverlies als doel van de richtlijn in de tekst opnemen. - Implementatieplan als bijlage toevoegen. - Toelichting stroomdiagram toegevoegen. - In de titel opnemen naar wie de overdracht plaatsvindt (naar de JGZ). - Toevoegen een introducerende zin en wijzigen in aandachtspunten. - Nummeren en hoofdstukindeling maken. - Handhaven van de werkgroep, zolang de richtlijn nog niet is geëffectueerd. 3

4 ActiZ gaat akkoord met de richtlijn, maar niet op de randvoorwaarden voor implementatie omdat nog niet bekend is welke kosten daarmee zijn gemoeid. De richtlijn zal ter vaststelling worden voorgelegd aan de beroepsgroepen en ter randvoorwaardelijke accordering aan de koepelorganisaties en de VNG. Vervolgens kan de richtlijn worden gedrukt en verspreid. Besloten wordt de werkgroep te handhaven zolang de richtlijn nog niet is geëffectueerd. De JGZ-organisaties moeten dit lokaal verder gaan oppakken, samen met de relevante partijen. Sabine Neppelenbroek stelt voor om hier samen met partners in één van de regio s intensief mee aan de slag gaan, bv. in de vorm van een begeleide proefimplementatie, zodanig dat deze als voorbeeld zou kunnen dienen voor de rest van het land. Betty Bakker zegt dat de conceptoverdracht regelmatig onderwerp van gesprek is bij Raedelijn, de ROS in Midden-Nederland. De overdracht heeft speciale aandacht binnen de IGZ in het algemeen en de rol van de JGZ als aanjager van de ketensamenwerking daarbij in het bijzonder. Besloten wordt van de richtlijn geen samenvatting te produceren. Wel is er behoefte aan een kaart, met daarop het stroomdiagram met een korte toelichting en een opsomming van de gegevens, aan de hand waarvan professionals kunnen checken of de gegevensoverdracht volledig is. 8. Overzicht voortgang richtlijnen Kleine lengte: publicatie in januari. Preventie kindermishandleing: publicatie in januari. Marga Beckers en Klaas Kooijman van het NJi hebben in een gesprek gekeken naar hoe de richtlijn landelijk geïmplementeerd kan worden. Het RIVM/Centrum Jeugdgezondheid gaat kijken of daar financiering voor is. Een plan van aanpak wordt opgesteld en aan Actiz en GGD Nederland voorgelegd. Sabine Neppelenbroek stelt voor te kijken naar mogelijkheden voor het combineren van de implementatie met de implemenatie van het gespreksprotocol VGV. E-learning komt volgend voorjaar terug. Update visus: proefimplementatie heeft plaatsgevonden, de update wordt verwacht in januari. Zindelijkheid: de extra ronde voor aanpalende beroepsgroepen heeft plaatsgevonden. De reacties die hieruit zijn voortgekomen zijn verwerkt. Mascha Kamhuis vraagt of er nog een open ronde moet plaatsvinden, alvorens met de proefimplementatie te kunnen starten. Mascha Kamphuis meldt dat er voldoende organisaties zijn en er een door ZonMw goedgekeurd plan van aanpak ligt. Besloten wordt de landelijke ronde en de start van de proefimplementatie parallel te starten. Hiermee wordt in januari gestart. Mascha Kamphuis mailt de laatste versie naar het secretariaat. Astma: geldt hetzelfde voor. Borstvoeding: loopt. Huid: loopt. Voorkeurshouding: loopt. Overgewicht: VUmc is hiervan projectleider. Mascha stelt voor het in schema voortgang richtlijnen de ontwikkelaars/projectleiders toe te voegen. Opvoedondersteuning: is net gehonoreerd; NJi en TNO gaan daarmee aan de slag. Nazorg pre-dysmaturen: loopt. Autisme: loopt (Trimbos). Update hart: een vooronderzoek om te kijken of er een update nodig is, is wenselijk. Mascha Kamphuis zegt dat hier iemand van de MANP-opleiding voor gevraagd zou kunnen worden. Marga Beckers stelt voor dat indien nodig bij Saskia van den Toorn wordt geïnformeerd of hiervoor middelen beschikbaar zijn. 9. Onderzoek en financiering evaluatie gebruik JGZ- richtlijnen Afgesproken is dat Margot Fleuren, Saskia van den Toorn, Sabine Neppelenbroek, Jacqueline de Vries en Marga Beckers een voorstel zouden voorbereiden. In een overleg waarbij uiteindelijk GGD Nederland, TNO en RIVM aanwezig waren is gesproken over het beoogde voorstel (dit is later aan ActiZ en ZonMw) voorgelegd. Op basis van het vooroverleg presenteert het secretariaat de knelpunten en doet zij een voorzet voor mogelijke oplossingsrichtingen. Het secretariaat concludeert dat gedegen onderzoek naar de implementatie, het gebruik en monitoring van JGZ-richtlijnen ontbreekt en stelt het volgende voor: Margot Fleuren verricht samen met het RIVM een inventarisatie naar de implementatie 4

5 en borging van richtlijnen in de huidige praktijk. Op basis daarvan wordt de RAC een voorstel voor implementatiestructuur en activiteiten en een systeem van monitoring voorgelegd, dat in overleg met het veld verder wordt uitgewerkt. De richtlijn preventie kindermishandeling kan hierbij dienen als testcase. Voor de implemenatie en borging van richtlijnen vinden de aanwezigen het i.i.g. van belang dat: - er sprake is van een continu proces van monitoring, evaluatie en bijstelling; - er één aanspreekpunt per organisatie is; - borging in de organisatie plaatsvindt, het mag niet afhangen van één persoon; - het beleid t.a.v. richtlijnen een structuele plek in de organisatie krijgt, aansluitend bij bestaande structuren; - hoofd/manager JGZ en kwaliteitsfunctionaris hierbij een sleutelrol vervullen. Marlies Buurman zegt dat ActiZ van mening is dat monitoring het veld niet extra moet belasten. Om dit te voorkomen zou een monitorsyteem volgens haar zoveel mogelijk moeten worden ingepast in bestaande kwaliteitssystemen. Daarnaast wringt monitoring volgens Actiz in de gevallen waarin de gemeente slechts beperkte middelen voor implementatie beschikbaar stelt. Betty Bakker en Sabine Neppelenbroek merken hierover op dat je monitoring ook juist kunt gebruiken om dat probleem inzichtelijk te maken. De aanwezigen stemmen in met de het voorstel, mits rekening wordt gehouden met geformuleerde opmerkingen en de zorg van Actiz. Actiz en GGD Nederland denken hierin mee. 10. Zij- instromers Wordt doorgeschoven naar de volgende vergadering (dan bovenaan de agenda zetten!). 11. Evaluatie notitie richtlijnen en werkzaamheden RAC In de vorige vergadering is gesproken over de evaluatie van de in de notitie Richtlijnen JGZ beschreven werkwijze. De RAC heeft ingestemd met de evaluatie (interne en externe ronde) maar daarbij aangegeven de evaluatie door een extern onafhankelijk bureau te laten verrichten. Het secretariaat legt de concept-opdrachtformulering voor aan de RAC en vraagt de aanwezigen hiermee akkoord te gaan. Marlies Buurman merkt op dat Jacqueline de Vries de punten die zij eerder aan het secretariaat heeft doorgegeven niet terug heeft gevonden in de concept-opdrachtformulering. Het secretariaat zegt dat deze punten wel zullen worden meegenomen in overleg met het te kiezen bureau, maar te specifiek zijn om op te nemen in de concept-opdrachtformulering, die op hoofdlijnen is. De aanwezigen gaan akkoord met de concept-opdrachtformulering, met de volgende aantekeningen: - In de tekst moet worden opgenomen dat de opdracht behalve een concrete en actiegericht geformuleerde rapportage verbeterpunten moet opleveren. - De partijen noemen die bij de evaluatie betrokken moeten worden (voor zowel de interne als de externe evaluatie). - Onder doel en probleemstelling verhelderen dat niet de notitie zelf geëvalueerd moet worden, maar de in de notitie beschreven werkwijze. - Globaal tijdspad noemen. Daarnaast wordt voorgesteld bij de nadere uitwerking van het onderzoek speciaal aandacht te besteden aan de volgende punten: - De wijze waarop het secretariaat haar taken uitvoert. - De prioritering van richtlijnen. Daarbij gaat het om de vraag hoe je ervoor zorgt dat de juiste richtlijnen worden ontwikkeld, gelet op de prioriteit ervan. Tenslotte zijn de aanwezigen het erover eens dat je de criteria voor een goed extern bureau helder moet hebben, alvorens een keuze te maken. Bij de keuze voor een extern bureau geven de aanwezigen aan het i.i.g. van belang te vinden dat dit als onafhankelijk wordt ervaren door alle partijen en het over voldoende kennis van en/of affiniteit met de JGZ beschikt. Daarnaast is de prijs van belang. Besloten wordt minimaal drie bureaus te vragen een offerte uit te brengen. Het secretariaat vraagt de aanwezigen eventuele voorstellen voor bureaus aan haar door te geven. 12. Financiering updates (mondeling door ZonMw) 5

6 I.v.m. de afwezigheid van ZonMw wordt dit agendapunt doorgeschoven naar de volgende vergadering. 13. Rondvraag Mascha Kamphuis vraagt of de recent uitgebrachte richtlijnen worden gepubliceerd, zodanig dat ook andere disciplines hier kennis van kunnen nemen. Het secretariaat neemt contact op met het Tijdschrift voor JGZ voor mogelijkheden voor publicatie/vermelding. Daarnaast informeert het secretariaat bij het Tijdschrift voor JGZ naar de mogelijkheden voor structurele ruimte voor de RAC. Trudy Dunnink meldt dat in Jeugd en Co Kennis aandacht is geweest voor de richtlijnen Begeleiding gezin bij overlijden kind en Vroegtijdige signalering van psychosociaal problemen. Dit verdiepingsblad van Jeugd en Co van het NJi verschijnt vier keer per jaar. Voorwaarde voor publicatie is relevantie voor medewerkers in de Jeugdzorg. Het secretariaat merkt naar aanleiding hiervan op dat de nieuwe stichting het opstellen van een communicatieplan moet gaan oppakken en stelt voor dat daarin ook de presentatie en lay-out van richtlijnen wordt meegenomen. Marlies Buurman zegt, omdat ze door omstandigheden pas laat is binnengekomen, Jacqueline de Vries te zullen vragen eventuele input op het overleg aan Marga Beckers door te geven. Frank van Leerdam meldt dat het thematisch toezicht JGZ de afgelopen maanden heeft gelopen en de IGZ nu bezig is met de afronding hiervan. Bij het thematisch toezicht is naar best practices gevraagd. Dit heeft informatie opgeleverd. Zo worden er bijvoorbeeld op dit moment in het hele land vergelijkbvare protocollen NVZB ontwikkeld. Volgens Frank van Leerdam zou de RAC snel moeten inhaken op dergelijke ontwikkelingen. Trudy Dunnink zegt op dit moment bezig te zijn met het onderzoeken van een best practice m.b.t. NVZB. Frank van Leerdam merkt verder op dat de IGZ de geïnventariseerde best practices wil laten zien, zodat andere organisaties daarvan kunnen leren. Sabine Neppelenbroek zegt dat de GGD Nederland hier ook mee bezig is. Frank van Leerdam meldt tenslotte dat het algemene beeld bij de IGZ is dat er binnen de JGZ een enorme kwaliteitsslag is gemaakt. Marga Beckers meldt dat ZonMw heeft voorgesteld de ontwikkeling van een richtlijn voeding toch in drie delen te splitsen, namelijk gezonde voeding, supplementen en eetstoornissen. Anders wordt het volgens ZonMw te groot en complex. Volgens de aanwezigen gaat het opvoedkundige element en daarmee een deel van de preventieve werking hiermee verloren. De aanwezigen zouden dit erg jammer vinden en stellen voor dat tussen de verschillende delen dan in ieder geval wel linken worden gelegd. 14. Sluiting Betty Bakker bedankt de aanwezigen voor hun komst en sluit het overleg. 6