BCNBP 21 oktober 2016, Gent

Transcriptie

1 BCNBP 21 oktober 2016, Gent Prof. Ralph Kupka, MD PhD Hoogleraar Bipolaire Stoornissen, VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam / Hoofddorp; Altrecht, Utrecht

2 Disclosure belangen spreker: Disclosure belangen spreker Ralph Kupka ( ) ORGANISATIE SAMENWERKING Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen (KenBiS) Voorzitter bestuur NVvP NWO Voorzitter Richtlijncommissie Bipolaire Stoornissen Voorzitter Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen Research grant Astra Zeneca AstraZeneca, BristolMyersSquibb, Lundbeck, EliLilly, JanssenCilag De Tijdstroom Unrestricted research grants (2009; 2010; 2011) Honoraria voor lezingen op gesponsorde symposia Royalties Handboek Bipolaire Stoornissen UpToDate Royalties module Rapid Cycling Bipolar Disorder

3 hulpvraag richtlijn behandeling? problemen en hulpvragen diagnosen en behandelingen

4 hulpvraag richtlijn behandeling? psychiatrische stoornis problemen en hulpvragen Abstraheren (classificatie) diagnosen en behandelingen medicatie, psychotherapie, etc Standaardiseren

5 hulpvraag richtlijn behandeling? DEPRESSIE Reduceren problemen en hulpvragen Abstraheren (classificatie) diagnosen en behandelingen Cognitieve Therapie (CGT) Standaardiseren

6 hulpvraag richtlijn behandeling? DEPRESSIE

7 hulpvraag richtlijn behandeling? Behandeling A DEPRESSIE Behandeling B RCT

8 hulpvraag richtlijn behandeling? Behandeling A DEPRESSIE Behandeling B 75% RCT 25% A > B (gemiddeld!)

9 hulpvraag richtlijn behandeling? A > B A = B A > B A = B A > B A = B A > B B > A A > B DEPRESSIE 9 RCT s

10 hulpvraag richtlijn behandeling? A > B A = B A > B A = B A > B A = B A > B B > A A > B DEPRESSIE meta-analyse A > B

11 hulpvraag richtlijn behandeling? A > B (gemiddeld!) + evidence-based expert-consensus practice-based AANBEVELING: doe A, mits

12 hulpvraag richtlijn behandeling?

13 hulpvraag richtlijn behandeling? DEPRESSIE

14 DEPRESSIE Ik heb een probleem en wil hulp DIAGNOSE & BEHANDELING

15 DEPRESSIE Persoonlijke diagnose naast psychiatrische classificatie Probleem-georiënteerde naast symptoomgerichte behandeling Symptomatisch, functioneel, maatschappelijk en persoonlijk herstel Ondersteuning van naastbetrokkenen Ik heb een probleem en wil hulp DIAGNOSE & BEHANDELING

16 DEPRESSIE Persoonlijke diagnose naast psychiatrische classificatie Probleem-georiënteerde naast symptoomgerichte behandeling Symptomatisch, functioneel, maatschappelijk en persoonlijk herstel Ondersteuning van naastbetrokkenen Ik heb een probleem en wil hulp DIAGNOSE & BEHANDELING

17 Richtlijnontwikkeling in Nederland Guideline development in the Netherlands (bipolar disorder)

18 Richtlijnontwikkeling in Nederland Richtlijnen van de LithiumPlus Werkgroep (1996 / 1997)

19 1996 Richtlijnontwikkeling in Nederland

20 Richtlijnontwikkeling in Nederland

21 Richtlijnontwikkeling in Nederland

22 Richtlijnontwikkeling in Nederland

23 Richtlijnontwikkeling in Nederland

24

25 Samenwerking met NICE Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

26 Richtlijn werkgroep: Werkgroep, technisch team en adviesraad Ralph Kupka (psychiater, voorzitter) Peter Goossens (verpleegkundig specialist, vice-vz) Mischa van Bendegem (verpleegkundige) Paul Daemen (VMDB) Thea Daggenvoorde (verpleegkundige) Martine Daniels (psycholoog) Annemieke Dols (psychiater) Manon Hillegers (psychiater) Anneke Hoogelander (VMDB) Elisabeth ter Kulve (VMDB) Tim Peetoom (psycholoog) Raphael Schulte (psychiater) Anja Stevens (psychiater) Adviesraad: Carlo Gaillard, Internist/nefroloog Nienke Jabben, psycholoog Harm van Marwijk, huisarts Willem Nolen, psychiater Tim Peetoom Catrien Reichart, K&J psychiater Technisch team Trimbos: Daniëlle van Duin (projectleider) Matthijs Oud (reviewer) Marleen Hermens (reviewer) Joran Lokkerbol (economisch analist) Angita Peterse (informatie specialist) Nelleke van Zon (project assistent) GGZ Noord-Holland Sigfried Schouws, Noord, psycholoog Alkmaar Helga Schurink, verpleegkundige Thea van Troost, verpleegkundige Ingeborg Wilting, ziekenhuisapotheker NICE: Tim Kendall (Director NCCMH) Evan Mayo-Wilson (Senior Systematic reviewer)

27

28

29

30

31

32 Wetenschappelijke onderbouwing Evidence base

33 Methodologie Richtlijnontwikkeling Systematic reviews en meta-analyses oordeel kwaliteit Randomised controlled trials Cohort, case control studies oordeel kwaliteit oordeel kwaliteit conclusies met bewijskracht overige overwegingen aanbeveling ( evidence plus experience ) Niet-gecontroleerde studies Expert opinie oordeel kwaliteit - klinische relevantie - voorkeur patient - kosten effectiviteit - juridische consequenties - beschikbaarheid voorz. - organisatie van zorg - veiligheid

34 Wetenschappelijke onderbouwing: sterkte van de aanbevelingen volgens GRADE Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar 1 of 2: sterkte van de aanbeveling A, B, of C: mate van evidentie

35 Aanbevelingen voor farmacotherapie: depressie

36 Aanbevelingen voor farmacotherapie: depressie

37 Wetenschappelijke onderbouwing in de appendices op wwww.ggzrichtlijnen.nl Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

38 Wetenschappelijke onderbouwing in de appendices op wwww.ggzrichtlijnen.nl Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

39 Wetenschappelijke onderbouwing in de appendices op wwww.ggzrichtlijnen.nl Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

40 Wetenschappelijke onderbouwing in de appendices op wwww.ggzrichtlijnen.nl Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

41 Grondplan van diagnostiek en behandeling Fundaments of diagnosis and treatment

42 Diagnose conform DSM-5 Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

43 intensiteit van zorg diagnostiek ondersteunende behandeling & zelfmanagement farmacotherapie psychoeducatie psychotherapie op indicatie manie depressie functionele beperkingen Depressie acute behandeling voortgezette behandeling onderhouds behandeling WEKEN 2 MAANDEN JAREN

44 intensity of care diagnosis supportive treatment & selfmanagement pharmacotherapy psychoeducation psychotherapy if indicated mania depression functional impairment Depressie acute treatment continuation treatment maintenance treatment WEEKS 2 MONTHS YEARS

45 Fasering en nomenclatuur van de behandeling Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

46 DEPRESSION MANIA Nomenclature of illness course and treatment Episode Interval Episode Response Relapse Recurrence mania switch Recurrence depression Remission Recovery Acute treatment Continuation treatment Long-term prophylaxis Acute treatment

47 DEPRESSION MANIA Nomenclature of illness course and treatment Episode Interval Episode Response switch Recurrence mania Relapse Recurrence depression Remission Recovery Acute treatment Continuation treatment Long-term prophylaxis Acute treatment

48 Organisatie van zorg Organisation of care

49 Organisatie van zorg: wie doet wat? Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

50 Psychosociale en psychotherapeutische interventies Psychological treatment

51

52

53 Farmacotherapie Pharmacotherapy

54 DEPRESSIE MANIE Farmacotherapie van manie Episode Interval Respons Terugval Recidief manie Omslag Recidief depressie Acute behandeling Remissie Tim Peetoom Voortgezette behandeling Herstel Onderhoudsbehandeling GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar 2 maanden

55 Farmacotherapie van manie: evidentie Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

56 Farmacotherapie van manie: evidentie Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

57 Beslisbomen voor farmacotherapie: manie Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

58 Beslisbomen voor farmacotherapie: manie Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

59 Beslisbomen voor farmacotherapie: manie Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

60 DEPRESSIE MANIE Farmacotherapie bipolaire depressie Episode Interval Episode Omslag (Switch) Recidief (Recurrence) Respons (Response) Terugval (Relapse) Recidief (Recurrence) Tim Remissie Peetoom Herstel (Remission) (Recovery) GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar 2 maanden 2 maanden Acute behandeling Voortgezette behandeling Onderhoudsbehandeling

61 Farmacotherapie van depressie: evidentie Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

62 Beslisbomen voor farmacotherapie: depressie Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

63 Beslisbomen voor farmacotherapie: depressie Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

64 Beslisbomen voor farmacotherapie: depressie Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

65 Farmacotherapie van rapid cycling Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

66 Beslisbomen voor farmacotherapie: rapid cycling Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

67 Beslisbomen voor farmacotherapie: rapid cycling Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

68 DEPRESSIE MANIE farmacotherapie: onderhoudsbehandeling Episode Interval Episode Recidief manie Recidief depressie Acute behandeling Remissie Tim Peetoom Voortgezette behandeling Herstel Onderhoudsbehandeling GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

69 Beslisbomen indicatie onderhoudsbehandeling Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

70 Onderhoudsbehandeling: evidentie Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

71 Onderhoudsbehandeling: evidentie Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

72

73 Beslisbomen voor farmacotherapie: profylaxe Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

74 Beslisbomen voor farmacotherapie: profylaxe Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

75 Beslisbomen voor farmacotherapie: profylaxe Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

76 Somatische aspecten Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

77 Somatische aspecten

78 Speciale doelgroepen Tim Peetoom GGZ Noord-Holland Noord, Alkmaar

79 Manie Bipolaire depressie Onderhoudsbehandeling Somatische aspecten Kinderen en adolescenten Ouderen e-learning farmacotherapie NVvP & de Tijdstroom

80 Dank voor uw aandacht Thank you for your attention