Polikliniek ADHD voor volwassenen GGNet

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Polikliniek ADHD voor volwassenen GGNet"

Transcriptie

1 Polikliniek ADHD voor volwassenen GGNet

2 Vragen Prevalentie ADHD bij volwassenen Kernsymptomen van ADHD Stelling: Rustig zitten tijdens het onderzoeksgesprek sluit hyperactiviteit uit. Stelling: Als iemand last heeft van concentratieproblemen, maar nooit problemen heeft ondervonden in opleiding of werk heeft waarschijnlijk geen ADHD

3 Stelling: ADHD wordt over gediagnosticeerd ADHD: modeziekte Komen bepaalde lichamelijke aandoeningen vaker voor bij ADHD?

4 Onbehandelde ADHD Academisch onderpresteren Lager inkomen Vaker gebruiken van genotsmiddelen Vaker betrokken bij ongevallen Laten zich vaker in met criminaliteit Slechter sociaal functioneren Vaak verkeerde diagnose

5

6 Basis van behandeling Wetenschappelijke evidentie Patiëntgericht Integraal aanbod: -Psycho-educatie -Farmacotherapie -Begeleiding van betrokkenen -Coaching -Vaardigheidstraining

7 Behandeldisciplines Verpleegkundig specialisten GGZ GZ psychologen SPV Psychiater Secretariele ondersteuning 0,4fte 0,4 fte 0,2 fte 0,2 fte Patiënten (vanaf augustus 2012) 90

8 Doelgroep Volwassen cliënten waarbij het vermoeden is dat er sprake is van ADHD/ADD ook de partners, familieleden of andere direct betrokkenen bij ongeveer 30% van de kinderen met ADHD het persisteert het syndroom volledig in de volwassenheid bij ongeveer 50-60% één of meer hinderlijke symptomen blijven bestaan (Weiss e.a., 1985 in Kooij 2002) exclusiecriteria

9

10 Gedetailleerd psychodiagnostisch onderzoek - Psychiatrisch onderzoek(diffentiaal diagnostiek) - Diagnostisch Interview voor ADHD bij volwassenen : DIVA 2.0 J.J.S. Kooij & M.H. Francken, 2010 DIVA Foundation, - Ontwikkelings -en Heteroanamnese - Inventarisatie psychosociale en sociaal maatschappelijke problemen Op indicatie: Ondersteunende (neuro)psychologische en sociale diagnostiek

11 Comorbiditeit comorbiditeit

12 Somatische screening Somatische anamnese Lichamelijk onderzoek

13 Behandeldoelstellingen het verminderen van de symptomen. het subjectief welbevinden de medicatie trouw van de patiënt te verhogen.

14 Farmacotherapie Psycho-educatie over: -de gekozen medicatie -bijwerkingen - minderen/staken alcohol drugs -rebound -het gebruik van een timer -het gebruik van de symptomen/bijwerkingenlijst

15 (Kooij 2003)

16 Instellen op stimulantia Methylfenidaat (MVA) en Dextro-amfetamine Als de patiënt besluit tot gebruik van medicatie worden in onderling overleg met de patiënt en naasten afspraken gemaakt over: Instelschema s Doseringstijden Monitoren werking/ bijwerking

17 Effectiviteit stimulantia Volwassenen: bij 50-70% (12 RCT s) Wat als methylfenidaat niet werkt? Vaak wel respons op dextro-amfetamine Samen: 90% respons (kinderen) Spencer ea. 1995, 1996; Kooij ea, 2004; Elia, 1991

18 Andere middelen Atomoxetine (Stratera) Bupropion XR Amitriptyline / Nortriptyline

19 Commitment fall out frequentie contacten aanwezigheid therapieen synchroon lopen psychoeducatie cursus, medicamenteuze behandeling behandelduur

20 Introductiecursus ADHD Psycho-educatie en lotgenotencontact 4 wekelijkse bijeenkomsten van 1,5 uur Thema s: wat is ADHD, medicatie bij ADHD, gevolgen van ADHD, hoe verder? Iedere 1,5 maand start een nieuwe groep

21 ADHD Vaardigheidstraining Het leren van praktische vaardigheden op het gebied van planning en organiseren Het verminderen van afleidbaarheid en uitstelgedrag Het leren veranderen van negatieve denkpatronen over problemen en stressfactoren

22 ADHD Vaardigheidstraining De cursus biedt structuur en heeft een duidelijke opbouw Wekelijks wordt a.h.v gestandaardiseerd formulier de ernst van ADHD symptomen gemeten, motivatie wordt besproken en er zijn huiswerkopdrachten Er wordt gewerkt met het boek: Behandelgids ADHD bij volwassenen

23 ADHD Vaardigheidstraining Specifieke regels m.b.t te laat komen Bestaat uit 10 wekelijkse sessies van 2 uur Terugkombijeenkomst na 2 maanden Bij maximale afwezigheid van 2 keer ontvangen cliënten een certificaat. Familie wordt gedeeltelijk betrokken door het thuis invullen van symptomenlijst.

De medicamenteuze behandeling van ADHD en verslaving bij adolescenten.

De medicamenteuze behandeling van ADHD en verslaving bij adolescenten. De medicamenteuze behandeling van ADHD en verslaving bij adolescenten. Joanneke van der Nagel, psychiater, Tactus Verslavingszorg, Enschede Pieter-Jan Carpentier, psychiater, Reinier van Arkel groep, s-hertogenbosch

Nadere informatie

Congres 01-04-2009. lex pull 23-03-2009 1

Congres 01-04-2009. lex pull 23-03-2009 1 ADHD EN VERSLAVING Congres 01-04-2009 lex pull 23-03-2009 1 ADHD EN VERSLAVING PREVALENTIE VERKLARINGSMODELLEN DIAGNOSTIEK BEHANDELING lex pull 23-03-2009 2 prevalentie 8-Tal studies SUD bij ADHD: Life-time

Nadere informatie

Individuele coaching en groepsbijeenkomsten. Volwassenen met AD(H)D

Individuele coaching en groepsbijeenkomsten. Volwassenen met AD(H)D Individuele coaching en groepsbijeenkomsten Volwassenen met AD(H)D Behandeling en coaching Psycho-educatie cliënt en partner Staken alcohol en/of drugs Medicatie Coaching individueel Coaching in de groep

Nadere informatie

INTER-PSY Lente Symposium

INTER-PSY Lente Symposium Disclosure belangen spreker Getalenteerd omgaan met ADHD Anne van Lammeren, psychiater Universitair Centrum Psychiatrie UMCG 16-03-2016 Lentesymposium Interpsy (Potentiële) belangenverstrengeling Voor

Nadere informatie

JEUGDHULP HOLLAND RIJNLAND

JEUGDHULP HOLLAND RIJNLAND JEUGDHULP HOLLAND RIJNLAND Aan: Werkgroep kostencomponenten jeugd GGZ (met aanbieders) Van: TWO jeugdhulp Holland Rijnland Datum: 12-07-2017 Onderwerp: Concept omschrijving diensten Jeugd GGZ 2018, behorende

Nadere informatie

JEUGDHULP HOLLAND RIJNLAND

JEUGDHULP HOLLAND RIJNLAND JEUGDHULP HOLLAND RIJNLAND Aan: Werkgroep kostencomponenten jeugd GGZ (met aanbieders) Van: TWO jeugdhulp Holland Rijnland Datum: 12-07-2017 Onderwerp: Concept omschrijving diensten Jeugd GGZ 2018, behorende

Nadere informatie

PROTOCOL ADHD BIJ VERSLAVING

PROTOCOL ADHD BIJ VERSLAVING PROTOCOL ADHD BIJ VERSLAVING Screening, diagnostiek en behandeling voor de ambulante en klinische verslavingszorg Samenstelling: Geurt van de Glind Sandra Kooij Daniëlle van Duin Anne Goossensen Pieter-Jan

Nadere informatie

Protocol ADHD bij verslaving 139

Protocol ADHD bij verslaving 139 Bijlage 12 Checklist Coaching Protocol ADHD bij verslaving 139 CHECKLIST ADHD-COACH Naam Cliënt: Naam Coach: Geboortedatum cliënt dag maand jaar De start van dit coordinerende coachingstraject vindt plaats

Nadere informatie

Ketenzorg bij AD(H)D in de eerste-, nuldeen tweedelijn

Ketenzorg bij AD(H)D in de eerste-, nuldeen tweedelijn Ketenzorg bij AD(H)D in de eerste-, nuldeen tweedelijn Themacafé Tijdelijk Fonds en Innovatie 5 juli 2017 dr. Hendrik Koopman, Klinisch psycholoog & Kinder en Jeugdspecialist NIP drs. Marianne de Haas,

Nadere informatie

ACTUELE ONTWIKKELINGEN IN DE EERSTELIJNS GGZ. Martin Beeres, kaderhuisarts ggz io Marian Oud, coördinator kaderopleiding ggz

ACTUELE ONTWIKKELINGEN IN DE EERSTELIJNS GGZ. Martin Beeres, kaderhuisarts ggz io Marian Oud, coördinator kaderopleiding ggz ACTUELE ONTWIKKELINGEN IN DE EERSTELIJNS GGZ Martin Beeres, kaderhuisarts ggz io Marian Oud, coördinator kaderopleiding ggz Programma Somatische zorg - met beleid - voor mensen met psychische stoornissen

Nadere informatie

Inhoud. Ontgifting en stabilisatie. Observatie en Diagnostiek en Behandeling. Cijfers en Onderzoek. Aanbod Jeugd in Nederland

Inhoud. Ontgifting en stabilisatie. Observatie en Diagnostiek en Behandeling. Cijfers en Onderzoek. Aanbod Jeugd in Nederland Polls drugsweb Kun je op eigen houtje van drugs afkomen Ja: 85% Moeten we minder gaan drinken Ja: 57% Bang om verslaafd te worden Ja: 21% Drugs meenemen naar buitenland Ja: 73% Wiet is een harddrug Ja:

Nadere informatie

ADHD bij volwassenen Diagnostiek, Behandeling, Werken

ADHD bij volwassenen Diagnostiek, Behandeling, Werken ADHD bij volwassenen Diagnostiek, Behandeling, Werken Marion van Dam Verzekeringsarts ADHD-coach 28 september 2010 Programma Film Klinisch beeld Vragen Film ADHD en Werk Cliente vertelt Vragen PAUZE Agenda

Nadere informatie

Richtlijnen, protocollen en standaarden. Intercultureel bruikbaar?

Richtlijnen, protocollen en standaarden. Intercultureel bruikbaar? Richtlijnen, protocollen en standaarden. Intercultureel bruikbaar? Doel van een richtlijn Vastleggen van wetenschappelijke kennis en expertise rond een bepaalde stoornis t.b.v. hulpverleners en cliënten.

Nadere informatie

De weg naar het eerste recept

De weg naar het eerste recept Programma Introductie De weg naar het eerste recept De bekwaamheidsverklaring in de praktijk Onderzoeksvragen Methode Resultaten Conclusie en discussie Aanbevelingen Introductie De weg naar het eerste

Nadere informatie

INTER-PSY Vechtdal Kliniek

INTER-PSY Vechtdal Kliniek Informatie voor verwijzers INTER-PSY Vechtdal Kliniek Polikliniek, deeltijdbehandeling en kliniek /opname Informatie voor verwijzers INTER-PSY Vechtdal Kliniek Algemene informatie INTER-PSY Vechtdal Kliniek

Nadere informatie

ADHD bij volwassenen Diagnostiek, behandeling, werken

ADHD bij volwassenen Diagnostiek, behandeling, werken ADHD bij volwassenen Diagnostiek, behandeling, werken Marion van Dam Verzekeringsarts ADHD-coach 28 september 2010 Agenda ADHD Diagnostiek Behandeling Conclusie Wat is ADHD? Modediagnose? Kinderziekte?

Nadere informatie

20 man 15 vrouw. depressie paranoia psychose

20 man 15 vrouw. depressie paranoia psychose Dubbele Diagnose Patricia v.wijngaarden-cremers, psychiater Circuitmanager Verslavingspsychiatrie Dimence Inhoud - Inleiding - Gebruik onder Nederlandse Jongeren - Psychiatrische Comorbiditeit - Wat is

Nadere informatie

Ouderen en verslaving Dick van Etten Verpleegkundig Specialist GGZ Centrum Maliebaan

Ouderen en verslaving Dick van Etten Verpleegkundig Specialist GGZ Centrum Maliebaan Ouderen en verslaving Dick van Etten Verpleegkundig Specialist GGZ Centrum Maliebaan U moet de bakens verzetten en noch sterke drank, noch bier meer gebruiken: houdt u aan een matig gebruik van een redelijke

Nadere informatie

DEEL 1 PROTOCOL SCREENING EN DIAGNOSTIEK VAN ADHD BIJ VERSLAVING

DEEL 1 PROTOCOL SCREENING EN DIAGNOSTIEK VAN ADHD BIJ VERSLAVING DEEL 1 PROTOCOL SCREENING EN DIAGNOSTIEK VAN ADHD BIJ VERSLAVING 1 Het protocol screening en diagnostiek 1.1 Algemene toelichting Attention-deficit/hyperactivity disorder (aandachtstekortstoornis met

Nadere informatie

Verdiepingsstage Vroege Psychosen. Dorpsblik. informatie voor aios

Verdiepingsstage Vroege Psychosen. Dorpsblik. informatie voor aios Verdiepingsstage Vroege Psychosen Dorpsblik informatie voor aios Verdiepingsstage Vroege Psychosen Dorpsblik Hoe eerder mensen met een vroege psychose worden behandeld, hoe groter de kans op functioneel

Nadere informatie

ADHD en ASS. Bij normaal begaafde volwassen. Utrecht, 23-01-2014 Anne van Lammeren, psychiater UCP/UMCG

ADHD en ASS. Bij normaal begaafde volwassen. Utrecht, 23-01-2014 Anne van Lammeren, psychiater UCP/UMCG ADHD en ASS Bij normaal begaafde volwassen Utrecht, 23-01-2014 Anne van Lammeren, psychiater UCP/UMCG Disclosure belangen spreker (potentiële) Belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Sandra Kooij. Disclosure belangen spreker. (potentiële) belangenverstrengeling Geen sinds 2012

Sandra Kooij. Disclosure belangen spreker. (potentiële) belangenverstrengeling Geen sinds 2012 Update medicamenteuze behandeling van ADHD bij volwassenen Dr. J.J. Sandra Kooij RichtlijnenmiddagPG 3 nov2015 Psychiater Hoofd Kenniscentrum ADHD bij volwassenen Specialismeleider ADHD PsyQ Specialismeleider

Nadere informatie

Richtlijn ADHD en middelengebruik bij adolescenten. Voor screening, diagnostiek en behandeling van jeugdigen in de jeugd-ggz en jeugdverslavingszorg

Richtlijn ADHD en middelengebruik bij adolescenten. Voor screening, diagnostiek en behandeling van jeugdigen in de jeugd-ggz en jeugdverslavingszorg Richtlijn ADHD en middelengebruik bij adolescenten Voor screening, diagnostiek en behandeling van jeugdigen in de jeugd-ggz en jeugdverslavingszorg Drs. Maureen van Oort Wetenschappelijk medewerker www.nispa.nl

Nadere informatie

INTER-PSY Vechtdal Kliniek

INTER-PSY Vechtdal Kliniek Polikliniek en deeltijdbehandeling INTER-PSY Vechtdal Kliniek Polikliniek en deeltijdbehandeling Informatie voor patiënten, familie en naastbetrokkenen INTER-PSY Vechtdal Kliniek Algemene informatie INTER-PSY

Nadere informatie

Programma. Stelling. Doel. Inleiding. Wim Dijken: Psychiater Manager zorg Indigo Haaglanden

Programma. Stelling. Doel. Inleiding. Wim Dijken: Psychiater Manager zorg Indigo Haaglanden Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Zie hieronder Bedrijfsnaam Sponsoring Pfizer Wim Dijken: Psychiater Manager zorg

Nadere informatie

Bedoeling van dit werkcollege:

Bedoeling van dit werkcollege: PSYCHOLOGISCHE DIAGNOSTIEK Veld Klinische en Gezondheidspsychologie Oktober 2005 Cécile Vandeputte- v.d. Vijver Bedoeling van dit werkcollege: Bespreking van de stappen van het psychodiagnostisch proces

Nadere informatie

Zorgpad Jeugd Intake

Zorgpad Jeugd Intake Zorgpad Jeugd Intake Aanmelding Verwijzing via huisarts, school of jeugdinstelling Bespreking Team Er vindt wekelijks multidisciplinair overleg plaats, waarbij nieuwe aanmeldingen en lopende trajecten

Nadere informatie

Generalistische Basis GGZ en Specialistische GGZ

Generalistische Basis GGZ en Specialistische GGZ Generalistische Basis GGZ en Specialistische GGZ Informatie voor huisartsen Organisatie voor geestelijke gezondheidszorg GGZ Rivierduinen biedt vele vormen van geestelijke gezondheidszorg voor alle leeftijden;

Nadere informatie

from Clinical Experience to an Evidence Based Guideline Frieda Matthys, MD PhD 20 november 2014

from Clinical Experience to an Evidence Based Guideline Frieda Matthys, MD PhD 20 november 2014 ADHD and SUD from Clinical Experience to an Evidence Based Guideline Frieda Matthys, MD PhD 20 november 2014 Overzicht Waarom een richtlijn Het proces, het netwerk en de experten Onderzoeksopzet Risico

Nadere informatie

Ontwikkelingen in de ziekenhuispsychiatrie. Stanneke Lunter, psychiater ZGT, Roessingh, 1 e lijn

Ontwikkelingen in de ziekenhuispsychiatrie. Stanneke Lunter, psychiater ZGT, Roessingh, 1 e lijn Ontwikkelingen in de ziekenhuispsychiatrie Stanneke Lunter, psychiater ZGT, Roessingh, 1 e lijn Ziekenhuispsychiatrie Wat is het? Waarom willen we het? Specifieke doelgroepen Specifieke behandelvormen

Nadere informatie

Ketenzorg bij AD(H)D in de eerste-, nuldeen tweedelijn

Ketenzorg bij AD(H)D in de eerste-, nuldeen tweedelijn Ketenzorg bij AD(H)D in de eerste-, nuldeen tweedelijn Themacafé Tijdelijk Fonds en Innovatie 5 juli 2017 dr. Hendrik Koopman, Klinisch psycholoog & Kinder en Jeugdspecialist NIP drs. Marianne de Haas,

Nadere informatie

Polikliniek stemming en stabiliteit

Polikliniek stemming en stabiliteit Polikliniek stemming en stabiliteit Irene Tolner, MANP-GGz F. Verlinden, ouderenpsychiater 1 september 2015 Best Practice project 2006-2007 Realiseren van polikliniek voor ouderen (=60+) met een stemmingsstoornis

Nadere informatie

Verslaving en comorbiditeit

Verslaving en comorbiditeit Verslaving en comorbiditeit Wat is de evidentie? Dr. E. Vedel, Jellinek, Arkin 18 november 2014 Comobiditeitis hot 1 Jellinek onderzoek comorbiditeit Verslaving & persoonlijkheid, 1997 Verslaving & ADHD,

Nadere informatie

ASS in de verzekeringsgeneeskundige praktijk

ASS in de verzekeringsgeneeskundige praktijk ASS in de verzekeringsgeneeskundige praktijk Dr. P. Remijnse, psychiater UWV Breda, 4-7-2017 Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Voor deze bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module

Nadere informatie

FACT: van organisatiemodel naar effectieve interventies

FACT: van organisatiemodel naar effectieve interventies FACT: van organisatiemodel naar effectieve interventies Bauke Koekkoek & Karin van Montfoort-de Rave Lectoraat Sociale en Methodische Aspecten van Psychiatrische zorg, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Nadere informatie

Risicominimalisatie-materiaal over de risico s van atomoxetine voor zorgverleners

Risicominimalisatie-materiaal over de risico s van atomoxetine voor zorgverleners Risicominimalisatie-materiaal over de risico s van atomoxetine voor zorgverleners Atomoxetine 2/6 RISICOMINIMALISATIE-MATERIAAL OVER DE RISICO S VAN ATOMOXETINE VOOR ZORGVERLENERS Dit materiaal beschrijft

Nadere informatie

AZ WEST, Veurne. Module detox (bij alcoholafhankelijkheid, score +20 op AUDIT)

AZ WEST, Veurne. Module detox (bij alcoholafhankelijkheid, score +20 op AUDIT) AZ WEST, Veurne Module detox (bij alcoholafhankelijkheid, score +20 op AUDIT) 1. Algemene kenmerken van de behandelsetting 1.1.Gespecialiseerde medewerkers Verpleegkundigen voor 24u/24u zorg Leden van

Nadere informatie

Samenwerking tussen huisarts en GGZ lessen voor de praktijk

Samenwerking tussen huisarts en GGZ lessen voor de praktijk Samenwerking tussen huisarts en GGZ lessen voor de praktijk Fenneke van Hasselt Samenvatting EPA patiënten zijn om diverse redenen kwetsbaar voor lichamelijke ziekten Met relatief eenvoudige oplossingen

Nadere informatie

Behandeling van verslaving en comorbiditeit. de Noord Nederlandse ervaring

Behandeling van verslaving en comorbiditeit. de Noord Nederlandse ervaring Behandeling van verslaving en comorbiditeit de Noord Nederlandse ervaring Gent 14 nov2014 Primaire problematiek naar voorkomen in bevolking en % in behandeling 1 Setting van hulp in VZ VNN 34 ambulante

Nadere informatie

Behandel- en expertisecentrum Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH)

Behandel- en expertisecentrum Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) Behandel- en expertisecentrum Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) Bavo Europoort helpt specialist in psychiatrie Inhoudsopgave Behandel- en expertisecentrum Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) Doelgroep

Nadere informatie

ADHD prevalentie en behandeling. Nannet Buitelaar Psychiater de Waag Utrecht

ADHD prevalentie en behandeling. Nannet Buitelaar Psychiater de Waag Utrecht ADHD prevalentie en behandeling Nannet Buitelaar Psychiater de Waag Utrecht ADHD een hype? Tegenwoordig heeft iedereen ADHD. Steeds meer Nederlanders slikken Ritalin. Hoe voorkom je ADHD? Door de diagnose

Nadere informatie

Overzicht. Ambulant Behandelprogramma Alcohol (ABA) Ambulant programma verslaving in kader van art /03/2013. Achtergrond: Artikel 107

Overzicht. Ambulant Behandelprogramma Alcohol (ABA) Ambulant programma verslaving in kader van art /03/2013. Achtergrond: Artikel 107 Ambulant Behandelprogramma Alcohol (ABA) Ambulant programma verslaving in kader van art. 107 Pieter Impe Psycholoog & Teamcoördinator Ka+1 19-03-2013 Overzicht Achtergrond: Artikel 107 Inhoud programma

Nadere informatie

Programma. 1. Historie. Noord Holland Noord. 2. Zorg voor EPA. Kenmerk (toen) 1. Historie. Ambulantiseren

Programma. 1. Historie. Noord Holland Noord. 2. Zorg voor EPA. Kenmerk (toen) 1. Historie. Ambulantiseren Programma Ambulantiseren in de Nederlandse GGZ Met een blik op Europa Diana Polhuis, Verpleegkundig specialist ggz Hoofdopleider GGZ VS 1. Historie 2. Zorg voor mensen met een Ernstig Psychiatrische Aandoening

Nadere informatie

Leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van atomoxetine

Leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van atomoxetine Leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van atomoxetine Dit materiaal beschrijft aanbevelingen om belangrijke risico s van atomoxetine te

Nadere informatie

Diagnostiek en onderzoek naar autisme bij dubbele diagnose. Annette Bonebakker, PhD, klinisch neuropsycholoog CENTRUM DUBBELE PROBLEMATIEK DEN HAAG

Diagnostiek en onderzoek naar autisme bij dubbele diagnose. Annette Bonebakker, PhD, klinisch neuropsycholoog CENTRUM DUBBELE PROBLEMATIEK DEN HAAG Diagnostiek en onderzoek naar autisme bij dubbele diagnose Annette Bonebakker, PhD, klinisch neuropsycholoog CENTRUM DUBBELE PROBLEMATIEK DEN HAAG 1 Autisme spectrum stoornissen Waarom dit onderwerp? Diagnostiek

Nadere informatie

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module

Nadere informatie

HELFT VAN KINDEREN EN EEN DERDE VAN VOLWASSENEN MET ADHD KRIJGT ADHD-MEDICATIE VIA HUISARTS. Marijn Prins, Liset van Dijk

HELFT VAN KINDEREN EN EEN DERDE VAN VOLWASSENEN MET ADHD KRIJGT ADHD-MEDICATIE VIA HUISARTS. Marijn Prins, Liset van Dijk Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Marijn Prins, Liset van Dijk. Helft van kinderen en een derde van volwassenen met ADHD krijgt ADHD-medicatie via huisarts,

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie bij problematisch alcoholgebruik

Cognitieve gedragstherapie bij problematisch alcoholgebruik Cognitieve gedragstherapie bij problematisch alcoholgebruik Informatie voor mensen die hun probleem willen aanpakken 2 Kortdurende motiverende interventie en cognitieve gedragstherapie Een effectieve behandeling

Nadere informatie

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiënten kenmerken

Nadere informatie

Stemmingsstoornissen. Van DSM-IV-TR naar DSM-5. Johan van Dijk, klinisch psycholoog-psychotherapeut Max Güldner, klinisch psycholoog-psychotherapeut

Stemmingsstoornissen. Van DSM-IV-TR naar DSM-5. Johan van Dijk, klinisch psycholoog-psychotherapeut Max Güldner, klinisch psycholoog-psychotherapeut Stemmingsstoornissen Van DSM-IV-TR naar DSM-5 Johan van Dijk, klinisch psycholoog-psychotherapeut Max Güldner, klinisch psycholoog-psychotherapeut Inhoud Veranderingen in de DSM-5 Nieuwe classificaties

Nadere informatie

Mindfulness bij ADHD. Onderzoek naar mindfulnesstraining

Mindfulness bij ADHD. Onderzoek naar mindfulnesstraining Mindfulness bij ADHD Onderzoek naar mindfulnesstraining Deze informatie gaat over wetenschappelijk onderzoek over de werkzaamheid van een nieuwe behandeling voor volwassenen met de diagnose aandachtstekortstoornis

Nadere informatie

Poliklinische behandeling

Poliklinische behandeling Poliklinische behandeling Ouderen Poliklinische behandeling Introductie Mondriaan Ouderen is een onderdeel van Mondriaan. We verlenen hulp aan mensen van 65 jaar en ouder, die behoefte hebben aan behandeling,

Nadere informatie

Leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van Atomoxetine

Leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van Atomoxetine Leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van Atomoxetine Atomoxetine is geïndiceerd voor de behandeling van aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit

Nadere informatie

Behandelgroep zelfmanagement manisch depressieve stoornis

Behandelgroep zelfmanagement manisch depressieve stoornis Psychiatrie Behandelgroep zelfmanagement manisch depressieve stoornis www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl PSY002 / Behandelgroep zelfmanagement

Nadere informatie

Afdeling Medische Psychologie

Afdeling Medische Psychologie Afdeling Medische Psychologie In de meeste ziekenhuizen is een afdeling medische psychologie; ook in het St. Annaziekenhuis. U bent door uw medisch specialist naar deze afdeling doorverwezen. In deze folder

Nadere informatie

Marijn Nijboer Orthopedagoog i.o.t. GZ-psycholoog Accare UCKJP

Marijn Nijboer Orthopedagoog i.o.t. GZ-psycholoog Accare UCKJP Marijn Nijboer Orthopedagoog i.o.t. GZ-psycholoog Accare UCKJP INHOUD Impulsief en agressief gedrag; normaal op jonge leeftijd? Alarmsignalen Verwijzen? Werkwijze team jonge kinderen zorglijn ADHD en gedragsstoornissen

Nadere informatie

Organogram Werkgebied

Organogram Werkgebied Wat doet Tactus Verslavingszorg? Tactus is specialist op het terrein van de verslavingszorg. Mensen die door hun verslaving aan alcohol, drugs, medicijnen, gokken, gamen, eten of andere verslavingen in

Nadere informatie

Chaotisch gedrag, concentratieproblemen?

Chaotisch gedrag, concentratieproblemen? Chaotisch gedrag, concentratieproblemen? Hyperactief en impulsief? Diagnose en behandeling voor volwassenen met ADHD Wie had 40 jaar geleden ooit van ADHD gehoord? Matthijs (47) Ik was druk en lastig.

Nadere informatie

Specialisten Samen in de Wijk GGZ Noord-Holland-Noord

Specialisten Samen in de Wijk GGZ Noord-Holland-Noord Specialisten Samen in de Wijk GGZ Noord-Holland-Noord ZO doen wij dat! V&VN-SPV Studiedag Donderdag 16 november 2017 Marijke van der Putten, Psychiater en lid van de RvB van GGZ NHN Wij zijn daar waar

Nadere informatie

ADHD bij kinderen en jeugdigen Regionale Transmurale Afspraak

ADHD bij kinderen en jeugdigen Regionale Transmurale Afspraak ADHD bij kinderen en jeugdigen Regionale Transmurale Afspraak Doelstelling Een betere samenwerking en adequaat verwijzen bij ADHD bij kinderen en jeugdigen. Diagnostiek signalering gedragsprobleem Signalering

Nadere informatie

Slaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling

Slaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling Slaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling - Dr. Marike Lancel - Divisie Forensische Psychiatrie Slaapcentrum voor Psychiatrie Assen Het interactieve brein in slaap 12-10-2012 Slaapstoornissen

Nadere informatie

Kunnen we de tekst nog iets vereenvoudigen. Hij is wel erg compleet. Geen onnodige / onduidelijke afkortingen. dick; 27-2-2013

Kunnen we de tekst nog iets vereenvoudigen. Hij is wel erg compleet. Geen onnodige / onduidelijke afkortingen. dick; 27-2-2013 Verzorgingsgebied Een leuke uitdaging of een mer-à-boire? Het organiseren van de zorg voor bipolaire stoornissen in een fusie-organisatie. Kaspar Ditters en Dick Brouwer Expertkring Bipolaire Stoornissen

Nadere informatie

Als het niet over gaat

Als het niet over gaat Als het niet over gaat Begeleiding van chronisch psychiatrisch patiënten in de huisartsenpraktijk Marian Oud en Ingrid Houtman kaderartsen ggz Na deze workshop heb je: Leerdoelen kennis van de componenten

Nadere informatie

Praktijkleerplan. Julia Machielsen Student MANP-GGZ, cohort 2009 Studentnummer 1571450

Praktijkleerplan. Julia Machielsen Student MANP-GGZ, cohort 2009 Studentnummer 1571450 Praktijkleerplan Julia Machielsen Student MANP-GGZ, cohort 2009 Studentnummer 1571450 1 Inleiding Voor je ligt mijn praktijkleerplan in het kader van de opleiding MANP-GGZ 2009-2011. Vertrekpunt van dit

Nadere informatie

Komt een druk kind op het spreekuur

Komt een druk kind op het spreekuur Komt een druk kind op het spreekuur Reino Stoffelsen, KenJ-Psychiater Lotte Boekhout, POHGGZ-jeugd Petra ten Veen, datamanager ANH Dick Walstock, huisarts/kaderarts GGZ Wat we gaan doen: Huiswerk: spiegelinformatie/lijstje

Nadere informatie

Stappenplan bevorderen van therapietrouw in de eerste lijn

Stappenplan bevorderen van therapietrouw in de eerste lijn Stappenplan bevorderen van therapietrouw in de eerste lijn Bevorderen van therapietrouw bij ouderen die chronisch medicatie gebruiken Stap 1: screenen op therapietrouw (kruis aan) Is het u duidelijk hoe

Nadere informatie

Psycho-educatie cursus manisch depressieve stoornis

Psycho-educatie cursus manisch depressieve stoornis Psychiatrie Psycho-educatie cursus manisch depressieve stoornis www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl PSY014 / Psycho-educatie cursus manisch depressieve

Nadere informatie

Psychiatrische diagnostiek is veel meer dan een DSM-5-classificatieen. Michiel W. Hengeveld en Vos Beerthuis, psychiaters

Psychiatrische diagnostiek is veel meer dan een DSM-5-classificatieen. Michiel W. Hengeveld en Vos Beerthuis, psychiaters Psychiatrische diagnostiek is veel meer dan een DSM-5-classificatieen Michiel W. Hengeveld en Vos Beerthuis, psychiaters Richtlijn psychiatrische diagnostiek Ontwikkeltraject: maart 2013 maart 2015 Monodisciplinair

Nadere informatie

Diabetes en depressie, een zorgelijk samenspel. Dr. Caroline Baan

Diabetes en depressie, een zorgelijk samenspel. Dr. Caroline Baan Diabetes en depressie, een zorgelijk samenspel Dr. Caroline Baan State of the art Inleiding Hoe vaak komt depressie voor bij mensen met diabetes Wat zijn de gevolgen? Welke factoren spelen een rol Hoe

Nadere informatie

Elektroconvulsie therapie. Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen. Informatie voor verwijzers

Elektroconvulsie therapie. Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen. Informatie voor verwijzers Elektroconvulsie therapie Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen Informatie voor verwijzers Effectieve behandelmethode Elektroconvulsie therapie (ECT) passen we toe bij mensen met specifieke

Nadere informatie

Zorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid.

Zorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Zorgprogramma Lijf & Leven Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Levensverwachting met tot wel 20 jaar verkort 85% van patienten

Nadere informatie

Cannabis en alcohol in de praktijk van de psychiater. Arjen Neven, psychiater a.neven@palier.nl Centrum voor Dubbele Problematiek Palier, Den Haag

Cannabis en alcohol in de praktijk van de psychiater. Arjen Neven, psychiater a.neven@palier.nl Centrum voor Dubbele Problematiek Palier, Den Haag Cannabis en alcohol in de praktijk van de psychiater Arjen Neven, psychiater a.neven@palier.nl Centrum voor Dubbele Problematiek Palier, Den Haag Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

De QbTest als objectieve test van ADHD symptomen

De QbTest als objectieve test van ADHD symptomen De QbTest als objectieve test van ADHD symptomen Dr. Denise Bijlenga Senior onderzoeker PsyQ Kenniscentrum ADHD bij Volwassenen, Den Haag Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Poliklinische behandeling

Poliklinische behandeling Poliklinische behandeling Ouderen Poliklinische behandeling Introductie Mondriaan Ouderen is een onderdeel van Mondriaan. We verlenen hulp aan mensen van 65 jaar en ouder, die behoefte hebben aan behandeling,

Nadere informatie

GGZ Centrum Roermond Regionaal Centrum GGZ Venlo Regionaal Centrum GGZ Venray

GGZ Centrum Roermond Regionaal Centrum GGZ Venlo Regionaal Centrum GGZ Venray GGZ Centrum Roermond Regionaal Centrum GGZ Venlo Regionaal Centrum GGZ Venray GGZ Centrum Roermond Informatie voor de cliënt 2 De Regionale Centra GGZ Venray, Venlo en Roermond Lichamelijke klachten heeft

Nadere informatie

Hoe vaak komt ADHD voor? ADHD komt bij 3-5% van de kinderen op basisschoolleeftijd voor. Hiervan houdt de meerderheid last in de volwassenheid.

Hoe vaak komt ADHD voor? ADHD komt bij 3-5% van de kinderen op basisschoolleeftijd voor. Hiervan houdt de meerderheid last in de volwassenheid. Informatie over ADHD en middelengebruik Sandra Kooij, Mariken Müller, Maureen van Oort 2014 Resultaten Scoren, Amersfoort Hoe vaak komt ADHD voor? ADHD komt bij 3-5% van de kinderen op basisschoolleeftijd

Nadere informatie

MedPsych Center Voor poliklinische patiënten

MedPsych Center Voor poliklinische patiënten MedPsych Center Voor poliklinische patiënten Brengt medische en psychische kennis samen MedPsych Center voor poliklinische patiënten 1. Inleiding 3 2. Welke patiënten kunnen bij de MPC terecht? 4 3. Diagnostiek

Nadere informatie

E-health modules voor de Basis-GGZ. Optimale zorgzwaarte met Karify

E-health modules voor de Basis-GGZ. Optimale zorgzwaarte met Karify E-health modules voor de Basis-GGZ Optimale zorgzwaarte met Karify E-health voor een hogere kwaliteit van de zorg De GGZ in Nederland krijgt een ander gezicht. Niet alleen veranderen de budgetten, de wetgeving

Nadere informatie

Behandeling bij psychose

Behandeling bij psychose Behandeling bij psychose Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 33 55 11 Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke

Nadere informatie

HERDIAGNOSTIEK Een sprookje? Wat willen jullie horen/weten?

HERDIAGNOSTIEK Een sprookje? Wat willen jullie horen/weten? HERDIAGNOSTIEK Een sprookje? Wat willen jullie horen/weten? 11-4-2019 AANLEIDING 2014 project zinnige, zuinige zorg Onderzoekbehandelduur en wachttijden Vermoeden van mismatch zowel behandel- inhoud als

Nadere informatie

Elektroconvulsie therapie. Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen. Informatie voor verwijzers

Elektroconvulsie therapie. Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen. Informatie voor verwijzers Elektroconvulsie therapie Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen Informatie voor verwijzers Effectieve behandelmethode Elektroconvulsie therapie (ECT) passen we toe bij mensen met specifieke

Nadere informatie

Afdeling Psychiatrie PATIENTENINFORMATIE. De muziekpoli LUMC 1

Afdeling Psychiatrie PATIENTENINFORMATIE. De muziekpoli LUMC 1 De muziekpoli LUMC Afdeling Psychiatrie PATIENTENINFORMATIE De muziekpoli LUMC 1 Bij podiumkunstenaars ligt de lat vaak hoog en is de druk om te presteren groot. Het blijkt dat psychische klachten bij

Nadere informatie

leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van atomoxetine

leidraad voor artsen voor het beoordelen en monitoren van cardiovasculaire risico bij het voorschrijven van atomoxetine Atomoxetine HCl Aurobindo 10, 18, 25, 40, 60, 80 en 100 mg, harde capsules RVG 121282, 121287, 121290, 121293, 121294, 121295, 121297 Module 1.8 1.8.2 armm Rev.nr. 1905 Pag. 1 van leidraad voor artsen

Nadere informatie

het Diagnostiek, Advies en ConsultatieTeam

het Diagnostiek, Advies en ConsultatieTeam het Diagnostiek, Advies en ConsultatieTeam informatie voor patiënten en verwijzers november 2016 centrum voor autisme dr. leo kannerhuis verder met autisme Wat is het Diagnostiek, Advies en ConsultatieTeam?

Nadere informatie

Welkom Casemanagement Dementie 12 april 2016

Welkom Casemanagement Dementie 12 april 2016 Welkom Casemanagement Dementie 12 april 2016 Inhoud Iets over de GGZ Via afdeling Ouderenzorg Naar taken van de SPV Het GGZ traject dementie Met aandeel van de SPV (PIT?) Naar gedwongen afronding (IBS/RM)

Nadere informatie

Het Centrum voor Neuropsychiatrie

Het Centrum voor Neuropsychiatrie Het Centrum voor Neuropsychiatrie Wij zijn er voor patiënten die door een vorm van niet aangeboren hersenletsel (NAH) niet meer goed kunnen functioneren in het dagelijks leven. 2 Het Centrum voor Neuropsychiatrie

Nadere informatie

Achtergrondinformatie werkprocesonderzoek capaciteitsorgaan beroepen GG

Achtergrondinformatie werkprocesonderzoek capaciteitsorgaan beroepen GG Achtergrondinformatie werkprocesonderzoek capaciteitsorgaan beroepen GG Het capaciteitsorgaan heeft het CAOP gevraagd onderzoek te verrichten naar veranderingen in de inzet van de 5 beroepen Geestelijke

Nadere informatie

Clinical Staging en Vroege Interventie voor Borderline Persoonlijkheidsstoornis

Clinical Staging en Vroege Interventie voor Borderline Persoonlijkheidsstoornis Clinical Staging en Vroege Interventie voor Borderline Persoonlijkheidsstoornis Christel Hessels Symposium, 16 maart 2017 Persoonlijkheidsstoornissen gedurende de levensloop Borderline persoonlijkheidsstoornis

Nadere informatie

PSYCHIATRIE EN ZWANGERSCHAP. Just Wernand Psychiater

PSYCHIATRIE EN ZWANGERSCHAP. Just Wernand Psychiater PSYCHIATRIE EN ZWANGERSCHAP Just Wernand Psychiater Intake Vpk Gz psycholoog psychiater Inventarisatie Stadium zwangerschap > consequenties voor zorgplan Gewenst / gepland? (partner?) Verloop fysiek /

Nadere informatie

in gesprek over: ADHD bij volwassenen Aandachtstekort-hyperactiviteitstoornis (ADHD)

in gesprek over: ADHD bij volwassenen Aandachtstekort-hyperactiviteitstoornis (ADHD) in gesprek over: ADHD bij volwassenen Aandachtstekort-hyperactiviteitstoornis (ADHD) Colofon Auteur: J.J.S. Kooij Met dank aan Mevrouw A.C. Paternotte van Balans, de landelijke vereniging voor ouders van

Nadere informatie

KINDEREN EN VOLWASSENEN MET ADHD BINNEN DE HUISARTSENPRAKTIJK: TRENDS IN JAARPREVALENTIES EN VERWIJZINGEN. Marijn Prins, Liset van Dijk

KINDEREN EN VOLWASSENEN MET ADHD BINNEN DE HUISARTSENPRAKTIJK: TRENDS IN JAARPREVALENTIES EN VERWIJZINGEN. Marijn Prins, Liset van Dijk Dit factsheet is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen met bronvermelding (Marijn Prins, Liset van Dijk. Kinderen en volwassenen met ADHD binnen de huisartsenpraktijk: trends in jaarprevalenties

Nadere informatie

Centrum Integrale Psychiatrie

Centrum Integrale Psychiatrie Centrum Integrale Psychiatrie Centrum Integrale Psychiatrie Het Centrum Integrale Psychiatrie (CIP) biedt ambulante zorg aan volwassenen met (zeer) complexe psychische en/of psychiatrische problemen.

Nadere informatie

INTER-PSY Vechtdal Kliniek

INTER-PSY Vechtdal Kliniek Kliniek / opname INTER-PSY Vechtdal Kliniek Kliniek /opname Informatie voor patiënten, familie en naastbetrokkenen INTER-PSY Vechtdal Kliniek Algemene informatie INTER-PSY Vechtdal Kliniek biedt psychiatrische

Nadere informatie

GGzE centrum autisme volwassenen

GGzE centrum autisme volwassenen GGzE centrum autisme volwassenen GGzE centrum autisme volwassenen Centrum voor specialistische zorg, kennis en ontwikkeling op het gebied van autisme Informatie voor verwijzers >> GGzE centrum autisme

Nadere informatie

Kliniek Nijmegen. Informatie voor patiënten

Kliniek Nijmegen. Informatie voor patiënten Kliniek Nijmegen Informatie voor patiënten We spreken van een verslaving wanneer bepaald gedrag zoals middelengebruik of gokken uw leven gaat beheersen. Steeds meer tijd en energie gaan op aan de verslaving.

Nadere informatie

Zorgprogramma: ADHD bij volwassenen

Zorgprogramma: ADHD bij volwassenen Zorgprogramma: ADHD bij volwassenen Afdeling Psychiatrie UMC St. Radboud Nijmegen Ontwikkelingen uit de projectgroep ADHD Juni 2004 F.E. van Dijk C.C. Kan INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 2 Inleiding 2 Methode

Nadere informatie

NAH-poli Heliomare en E-mental health. Mechteld Dijkman, klinisch psycholoog coördinator NAH-poli

NAH-poli Heliomare en E-mental health. Mechteld Dijkman, klinisch psycholoog coördinator NAH-poli NAH-poli Heliomare en E-mental health Mechteld Dijkman, klinisch psycholoog coördinator NAH-poli Opzet workshop Wat doet de NAH-poli Heliomare? E-mental health: waarom en hoe? Ervaringen patiënten Ervaringen

Nadere informatie

START. Via een serie vragen wordt uw mening en uw professionele handelen rond de patiënt geïnventariseerd.

START. Via een serie vragen wordt uw mening en uw professionele handelen rond de patiënt geïnventariseerd. KEHR-Suïcide vragenlijst versie 9.0 * De KEHR-Suïcide vragenlijst gaat over uw handelen rond een (suïcidale) cliënt. * De lijst is bedoeld voor professionals die betrokken waren bij de zorg voor een cliënt

Nadere informatie

Trauma en verslaving. Patiënten

Trauma en verslaving. Patiënten Trauma en verslaving Patiënten Trauma en verslaving Informatie voor patiënten Als u naast uw verslaving ook last heeft van een nare of ingrijpende gebeurtenis uit uw verleden Trauma en verslaving 1 Trauma

Nadere informatie