een overzicht Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen, VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam / Hoofddorp; Altrecht, Utrecht

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "een overzicht Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen, VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam / Hoofddorp; Altrecht, Utrecht"

Transcriptie

1 een overzicht Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen, VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam / Hoofddorp; Altrecht, Utrecht

2 Disclosure belangen spreker: Disclosure belangen spreker Ralph Kupka ( ) ORGANISATIE SAMENWERKING Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen (KenBiS) Voorzitter bestuur NVvP NWO Voorzitter Richtlijncommissie Bipolaire Stoornissen Voorzitter Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen Research grant Astra Zeneca AstraZeneca, BristolMyersSquibb, Lundbeck, EliLilly, JanssenCilag De Tijdstroom Unrestricted research grants (2009; 2010; 2011) Honoraria voor lezingen op gesponsorde symposia Royalties Handboek Bipolaire Stoornissen UpToDate Royalties module Rapid Cycling Bipolar Disorder

3 Richtlijnontwikkeling in Nederland Richtlijnen van de LithiumPlus Werkgroep (1996 / 1997)

4 1996 Richtlijnontwikkeling in Nederland

5 Richtlijnontwikkeling in Nederland

6 Richtlijnontwikkeling in Nederland

7 Richtlijnontwikkeling in Nederland

8 Richtlijnontwikkeling in Nederland

9

10 Richtlijn werkgroep: Werkgroep, technisch team en adviesraad Ralph Kupka (psychiater, voorzitter) Peter Goossens (verpleegkundig specialist, vice-vz) Mischa van Bendegem (verpleegkundige) Paul Daemen (VMDB) Thea Daggenvoorde (verpleegkundige) Martine Daniels (psycholoog) Annemieke Dols (psychiater) Manon Hillegers (psychiater) Anneke Hoogelander (VMDB) Elisabeth ter Kulve (VMDB) (psycholoog) Raphael Schulte (psychiater) Anja Stevens (psychiater) Adviesraad: Carlo Gaillard, Internist/nefroloog Nienke Jabben, psycholoog Harm van Marwijk, huisarts Willem Nolen, psychiater Catrien Reichart, K&J psychiater Technisch team Trimbos: Daniëlle van Duin (projectleider) Matthijs Oud (reviewer) Marleen Hermens (reviewer) Joran Lokkerbol (economisch analist) Angita Peterse (informatie specialist) Nelleke van Zon (project assistent) GGZ Noord-Holland Sigfried Schouws, Noord, psycholoog Alkmaar Helga Schurink, verpleegkundige Thea van Troost, verpleegkundige Ingeborg Wilting, ziekenhuisapotheker NICE: Tim Kendall (Director NCCMH) Evan Mayo-Wilson (Senior Systematic reviewer)

11

12

13

14

15

16 Wetenschappelijke onderbouwing

17 Samenwerking met NICE

18 Methodologie Richtlijnontwikkeling Systematic reviews en meta-analyses oordeel kwaliteit Randomised controlled trials Cohort, case control studies oordeel kwaliteit oordeel kwaliteit conclusies met bewijskracht overige overwegingen aanbeveling ( evidence plus experience ) Niet-gecontroleerde studies Expert opinie oordeel kwaliteit - klinische relevantie - voorkeur patient - kosten effectiviteit - juridische consequenties - beschikbaarheid voorz. - organisatie van zorg - veiligheid

19 Wetenschappelijke onderbouwing: sterkte van de aanbevelingen volgens GRADE 1 of 2: sterkte van de aanbeveling A, B, of C: mate van evidentie

20 Wetenschappelijke onderbouwing in de appendices op wwww.ggzrichtlijnen.nl

21 Wetenschappelijke onderbouwing in de appendices op wwww.ggzrichtlijnen.nl

22 Wetenschappelijke onderbouwing in de appendices op wwww.ggzrichtlijnen.nl

23 Wetenschappelijke onderbouwing in de appendices op wwww.ggzrichtlijnen.nl

24 Grondplan van diagnostiek en behandeling

25 Diagnose conform DSM-5

26 intensiteit van zorg diagnostiek ondersteunende behandeling & zelfmanagement farmacotherapie psychoeducatie psychotherapie op indicatie manie depressie functionele beperkingen Depressie acute behandeling voortgezette behandeling onderhouds behandeling WEKEN 2 MAANDEN JAREN

27 Fasering en nomenclatuur van de behandeling

28 Organisatie van zorg

29 Organisatie van zorg: wie doet wat?

30 Psychosociale en psychotherapeutische interventies

31

32 Farmacotherapie

33 DEPRESSIE MANIE Farmacotherapie van manie Episode Interval Respons Terugval Recidief manie Omslag Recidief depressie Acute behandeling Remissie Voortgezette behandeling Herstel Onderhoudsbehandeling 2 maanden

34 Farmacotherapie van manie: evidentie

35 Farmacotherapie van manie: evidentie

36 Beslisbomen voor farmacotherapie: manie

37 Beslisbomen voor farmacotherapie: manie

38 Beslisbomen voor farmacotherapie: manie

39 DEPRESSIE MANIE Farmacotherapie bipolaire depressie Episode Interval Episode Omslag (Switch) Recidief (Recurrence) Respons (Response) Terugval (Relapse) Recidief (Recurrence) Tim Remissie Peetoom Herstel (Remission) (Recovery) 2 maanden 2 maanden Acute behandeling Voortgezette behandeling Onderhoudsbehandeling

40 Farmacotherapie van depressie: evidentie

41 Aanbevelingen voor farmacotherapie: depressie

42 Aanbevelingen voor farmacotherapie: depressie

43 Beslisbomen voor farmacotherapie: depressie

44 Beslisbomen voor farmacotherapie: depressie

45 Beslisbomen voor farmacotherapie: depressie

46 Farmacotherapie van rapid cycling

47 Beslisbomen voor farmacotherapie: rapid cycling

48 Beslisbomen voor farmacotherapie: rapid cycling

49 DEPRESSIE MANIE farmacotherapie: onderhoudsbehandeling Episode Interval Episode Recidief manie Recidief depressie Acute behandeling Remissie Voortgezette behandeling Herstel Onderhoudsbehandeling

50 Beslisbomen indicatie onderhoudsbehandeling

51 Onderhoudsbehandeling: evidentie

52 Onderhoudsbehandeling: evidentie

53

54 Beslisbomen voor farmacotherapie: profylaxe

55 Beslisbomen voor farmacotherapie: profylaxe

56 Beslisbomen voor farmacotherapie: profylaxe

57 Somatische aspecten

58 Somatische aspecten

59 Speciale doelgroepen

60 Manie Bipolaire depressie Onderhoudsbehandeling Somatische aspecten Kinderen en adolescenten Ouderen e-learning farmacotherapie NVvP & de Tijdstroom

61 En wat nu? Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen ( )

62 Dank voor uw aandacht

word jij daar beter van?

word jij daar beter van? word jij daar beter van? Landelijke Dag VMDB 19 maart 2016 Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen, VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam / Hoofddorp; Altrecht, Utrecht Homeland,

Nadere informatie

BCNBP 21 oktober 2016, Gent

BCNBP 21 oktober 2016, Gent BCNBP 21 oktober 2016, Gent Prof. Ralph Kupka, MD PhD Hoogleraar Bipolaire Stoornissen, VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam / Hoofddorp; Altrecht, Utrecht Disclosure belangen spreker:

Nadere informatie

Richtlijnontwikkeling voor Bipolaire Stoornissen in Nederland

Richtlijnontwikkeling voor Bipolaire Stoornissen in Nederland Ralph Kupka: potentiële belangenverstrengeling in de afgelopen 5 jaar ontwikkeling voor in Nederland Guideline development for Bipolar Disorder in The Netherlands Ralph Kupka MD, PhD Professor of Psychiatry

Nadere informatie

Richtlijn Bipolaire Stoornissen commentaarfase

Richtlijn Bipolaire Stoornissen commentaarfase Richtlijn Bipolaire Stoornissen commentaarfase Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam / Hoofddorp Altrecht, Utrecht Ralph Kupka: potentiële belangenverstrengeling

Nadere informatie

Samenstelling werkgroep Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen:

Samenstelling werkgroep Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen: Samenstelling werkgroep Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen: Marieke van Eijkelen (VMDB) Paul Felix (zorgverzekeraars Nederland) Rocco Hoekstra, psychiater Anneke Huson (tekstschrijver) John Huijg (VMDB)

Nadere informatie

Multidisciplinaire richtlijn bipolaire stoornissen

Multidisciplinaire richtlijn bipolaire stoornissen Multidisciplinaire richtlijn bipolaire stoornissen Derde, herziene versie, 2015 Ralph Kupka (voorzitter), Peter Goossens (vice-voorzitter), Mischa van Bendegem, Paul Daemen, Thea Daggenvoorde, Martine

Nadere informatie

Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen: (na) de commentaarfase

Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen: (na) de commentaarfase Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen: (na) de commentaarfase Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam Altrecht GGZ, Utrecht Klinisch-Wetenschappelijk

Nadere informatie

Stadiëring en interepisodisch functioneren bij Bipolaire Stoornissen

Stadiëring en interepisodisch functioneren bij Bipolaire Stoornissen Stadiëring en interepisodisch functioneren bij Bipolaire Stoornissen Ralph Kupka hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum Academische Zorglijn Bipolair, GGZinGeest Altrecht Bipolair Stabiel

Nadere informatie

Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam

Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam Richtlijnen, Zorgstandaarden en Generieke Modules: hulpmiddelen op weg naar Goede Zorg Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam Altrecht GGZ, Utrecht

Nadere informatie

Met elkaar in gesprek over kwaliteitsverbetering en hoogspecialistische ggz. Door Ralph Kupka en Sebastiaan Baan

Met elkaar in gesprek over kwaliteitsverbetering en hoogspecialistische ggz. Door Ralph Kupka en Sebastiaan Baan Met elkaar in gesprek over kwaliteitsverbetering en hoogspecialistische ggz Door Ralph Kupka en Sebastiaan Baan Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGZ Sebastiaan Baan Netwerk LPGGz NIP NVvP Nederlands Huisartsen

Nadere informatie

Inhoud. Hoofdstuk 4 Screening en diagnostiek bij volwassenen 71 1 Inleiding 71 2 Screening bij volwassenen 72 3 Diagnostiek bij volwassenen 74

Inhoud. Hoofdstuk 4 Screening en diagnostiek bij volwassenen 71 1 Inleiding 71 2 Screening bij volwassenen 72 3 Diagnostiek bij volwassenen 74 Inhoud Hoofdstuk 1 Algemene inleiding 11 1 Kenmerken en classificatiecriteria van bipolaire stoornissen 11 2 Epidemiologie 12 3 Differentiële diagnostiek 13 4 Comorbiditeit 13 5 Beloop 16 6 Diagnostiek

Nadere informatie

Multidisciplinaire richtlijn Werk en Ernstige Psychische Aandoeningen Kick off MMMensen met mogelijkheden 10 oktober 2013

Multidisciplinaire richtlijn Werk en Ernstige Psychische Aandoeningen Kick off MMMensen met mogelijkheden 10 oktober 2013 Multidisciplinaire richtlijn Werk en Ernstige Psychische Aandoeningen Kick off MMMensen met mogelijkheden 10 oktober 2013 Ellen Otto & Daniëlle van Duin Kenniscentrum Phrenos Ontwikkeling Richtlijn Achtergrond

Nadere informatie

Verschil richtlijn en zorgstandaard. Anja Stevens, psychiater Refereermiddag SCBS, 22 juni 2017

Verschil richtlijn en zorgstandaard. Anja Stevens, psychiater Refereermiddag SCBS, 22 juni 2017 Verschil richtlijn en zorgstandaard Anja Stevens, psychiater Refereermiddag SCBS, 22 juni 2017 Hoe begon het? In 2012 bestuurlijk akkoord tussen overheid, zorgaanbieders, beroepsverenigingen, zorgverzekeraars

Nadere informatie

Onderzoek binnen een specialistisch centrum Uitdagend

Onderzoek binnen een specialistisch centrum Uitdagend Onderzoek binnen een specialistisch centrum Uitdagend PJJ Goossens PhD MANP RN FEANS Verpleegkundig Specialist GGZ / senior onderzoeker SCBS Deventer Lector GGZ Saxion Deventer Senior onderzoeker IQ Healthcare

Nadere informatie

Weer stabiel? Tijd om het signaleringsplan te ontwikkelen of bij te stellen

Weer stabiel? Tijd om het signaleringsplan te ontwikkelen of bij te stellen Weer stabiel? Tijd om het signaleringsplan te ontwikkelen of bij te stellen T.H. Daggenvoorde Dimence, SCBS Bipolaire Stoornissen Symposium Stabiel en dan? November 2017 Achtergrond Bipolaire stoornis.

Nadere informatie

Recente ontwikkelingen op het gebied van de Bipolaire Stoornissen

Recente ontwikkelingen op het gebied van de Bipolaire Stoornissen Recente ontwikkelingen op het gebied van de Bipolaire Stoornissen Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam Altrecht GGZ, Utrecht Forums Ups&Downs

Nadere informatie

Van Richtlijn naar Individu. Wim Veling, UMCG

Van Richtlijn naar Individu. Wim Veling, UMCG Van Richtlijn naar Individu Wim Veling, UMCG Disclosure Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven: Geen. Overig: voorzitter Werkgroep Zorgstandaard Psychose

Nadere informatie

INHOUD. Willem Nolen: ISBD is echt een internationale vereniging 4. Carolien Hoogenboom: Ik heb heel veel aan de Masterclass gehad 6

INHOUD. Willem Nolen: ISBD is echt een internationale vereniging 4. Carolien Hoogenboom: Ik heb heel veel aan de Masterclass gehad 6 Jaarverslag 2014 1 Het Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen streeft ernaar in Nederland de zorg voor mensen met een bipolaire (manisch-depressieve) stemmingsstoornis te verbeteren. Een tweede doel is de

Nadere informatie

Multidisciplinaire richtlijn bipolaire stoornissen

Multidisciplinaire richtlijn bipolaire stoornissen Multidisciplinaire richtlijn bipolaire stoornissen Multidisciplinaire richtlijn bipolaire stoornissen Derde, herziene versie, 2015 Ralph Kupka (voorzitter), Peter Goossens (vice-voorzitter), Mischa van

Nadere informatie

Landelijke dag VMDB 18 maart Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden

Landelijke dag VMDB 18 maart Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden Landelijke dag VMDB 18 maart 2017 Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden Bestuurlijk akkoord Netwerk Kwaliteitsontwikkeling Het Netwerk Het netwerk is een samenwerkingsverband waarin partijen

Nadere informatie

Bipolaire Stoornissen en ADHD: Overlap en comorbiditeit

Bipolaire Stoornissen en ADHD: Overlap en comorbiditeit Bipolaire Stoornissen en ADHD: Overlap en comorbiditeit Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam Academische Werkplaats Bipolaire Stoornissen, GGZ ingeest Behandelcentrum

Nadere informatie

Multidisciplinaire richtlijnen somatische screening en leefstijl

Multidisciplinaire richtlijnen somatische screening en leefstijl Multidisciplinaire richtlijnen somatische screening en leefstijl Wat hebben ze ons te bieden? Wat staat ons te doen? Drs. Wessel Berkman (Brown Paper Company) Prof. dr. Berno van Meijel (Inholland, Vumc,

Nadere informatie

Depressie, doen we wat we weten? Weten we wat we doen?

Depressie, doen we wat we weten? Weten we wat we doen? Depressie, doen we wat we weten? Weten we wat we doen? Yvonne Stikkelbroek Klinisch Psycholoog Y.Stikkelbroek@uu.nl 1 Inhoud. Wat gaat goed wat kan beter? Richtlijnen Opzet van de richtlijn Knelpunten

Nadere informatie

Dr. M. Chrispijn, Dimence, en J.T. Kraiss MSc, UT

Dr. M. Chrispijn, Dimence, en J.T. Kraiss MSc, UT Disclosure belangen spreker Positieve Psychologie Interventies Positieve psychologie bij patiënten met bipolaire stoornis in de euthyme fase Melissa Chrispijn, AIOS psychiatrie/senior onderzoeker SCBS

Nadere informatie

Positieve psychotherapie als behandeling van bipolaire stoornissen: een zinvolle mogelijkheid?

Positieve psychotherapie als behandeling van bipolaire stoornissen: een zinvolle mogelijkheid? Positieve psychotherapie als behandeling van bipolaire stoornissen: een zinvolle mogelijkheid? Ernst Bohlmeijer hoogleraar Mental Health Promotion De aandacht in de GGZ is lange tijd uitgegaan naar het

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 03 Kennismaking. 04 Organisatie. 05 Doelstellingen. 06 Ambities. 07 Bijdrage aan innovatie. 08 Producten en initiatieven

Inhoudsopgave. 03 Kennismaking. 04 Organisatie. 05 Doelstellingen. 06 Ambities. 07 Bijdrage aan innovatie. 08 Producten en initiatieven Inhoudsopgave 03 Kennismaking 04 Organisatie 05 Doelstellingen 06 Ambities 07 Bijdrage aan innovatie 08 Producten en initiatieven 10 Voordelen deelnemers en donateurs 11 Meedoen? 2 Kennismaking Voor u

Nadere informatie

Zelfmanagement(-ondersteuning) bij een bipolaire stemmingsstoornis: leren leren hoe te stabiliseren.

Zelfmanagement(-ondersteuning) bij een bipolaire stemmingsstoornis: leren leren hoe te stabiliseren. Zelfmanagement(-ondersteuning) bij een bipolaire stemmingsstoornis: leren leren hoe te stabiliseren. Silvio van den Heuvel, onderzoeker SCBS Deventer Docent verpleegkunde en ethiek, Saxion Deventer Promovendus,

Nadere informatie

Nieuwe ontwikkelingen in de diagnostiek en behandeling van Bipolaire Stoornissen Jelgersma Lezing LUMC 14 Februari 2012

Nieuwe ontwikkelingen in de diagnostiek en behandeling van Bipolaire Stoornissen Jelgersma Lezing LUMC 14 Februari 2012 Nieuwe ontwikkelingen in de diagnostiek en behandeling van Bipolaire Stoornissen Jelgersma Lezing LUMC 14 Februari 2012 Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam Academische

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. Inhoudsopgave 3. Voorwoord 4. Ver van Daan winnaar Willem Nolen Prijs voor Bipolaire Stoornissen 5. Masterclass Bipolaire Stoornissen 7

INHOUDSOPGAVE. Inhoudsopgave 3. Voorwoord 4. Ver van Daan winnaar Willem Nolen Prijs voor Bipolaire Stoornissen 5. Masterclass Bipolaire Stoornissen 7 Jaarverslag 2015 Het Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen streeft ernaar in Nederland de zorg voor mensen met een bipolaire (manisch-depressieve) stemmingsstoornis te verbeteren. Een tweede doel is de meest

Nadere informatie

GGzE Centrum Bipolair. Centrum Bipolair. Specialistisch behandelcentrum voor mensen met een bipolaire stoornis. cliënten >>

GGzE Centrum Bipolair. Centrum Bipolair. Specialistisch behandelcentrum voor mensen met een bipolaire stoornis. cliënten >> GGzE Centrum Bipolair Centrum Bipolair Specialistisch behandelcentrum voor mensen met een bipolaire stoornis cliënten >> De bipolaire stoornis komt voor bij ongeveer 1 à 2 procent van de bevolking. Het

Nadere informatie

Arbokennis ontsloten

Arbokennis ontsloten Arbokennis ontsloten Kennis voor en door(?) arboprofessionals NVvA symposium maart 2012 Door: Huib Arts Kennisbronnen (1) Tekst communicatie: De wetenschappelijke wereld / Kennisinstituten Handboeken en

Nadere informatie

Symposium. Bipolaire Stoornis. Patiënt en behandelaar: wat kan beter met elkaar? Vrijdag 12 maart 2004 Jaarbeurs Utrecht

Symposium. Bipolaire Stoornis. Patiënt en behandelaar: wat kan beter met elkaar? Vrijdag 12 maart 2004 Jaarbeurs Utrecht Symposium Bipolaire Stoornis. Patiënt en behandelaar: wat kan beter met elkaar? Vrijdag 12 maart 2004 Jaarbeurs Utrecht Het symposium is een gezamenlijk initiatief van: VMDB LithiumPLusWerkGroep UMC Utrecht

Nadere informatie

, v26; FK Achtergrondinformatie Bipolaire Stoornis

, v26; FK Achtergrondinformatie Bipolaire Stoornis 2015041635, v26; FK Achtergrondinformatie Bipolaire Stoornis 5 Consultatiedocument Farmacotherapeutisch Kompas voor registratiehouders Graag reactie voor 30 november 2017 van de registratiehouders die

Nadere informatie

Positieve psychologie in de geestelijke gezondheidszorg: state of the art en nieuwe uitdagingen. Gerben Westerhof hoogleraar Mental Health Promotion

Positieve psychologie in de geestelijke gezondheidszorg: state of the art en nieuwe uitdagingen. Gerben Westerhof hoogleraar Mental Health Promotion Positieve psychologie in de geestelijke gezondheidszorg: state of the art en nieuwe uitdagingen. Gerben Westerhof hoogleraar Mental Health Promotion De positieve psychologie heeft de afgelopen jaren een

Nadere informatie

Handboek bipolaire stoornissen

Handboek bipolaire stoornissen Handboek bipolaire stoornissen Ralph Kupka, Elise Knoppert-van der Klein, Willem Nolen (red.) De Tijdstroom, Utrecht De Tijdstroom uitgeverij, 2008. Eerste druk, tweede oplage, 2009. De auteursrechten

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. Inhoudsopgave 3. Voorwoord 4. Susan Zyto winnaar Willem Nolen Prijs voor Bipolaire Stoornissen 5. Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen 6

INHOUDSOPGAVE. Inhoudsopgave 3. Voorwoord 4. Susan Zyto winnaar Willem Nolen Prijs voor Bipolaire Stoornissen 5. Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen 6 Jaarverslag 2016 Het Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen streeft ernaar in Nederland de zorg voor mensen met een bipolaire (manisch-depressieve) stemmingsstoornis te verbeteren. Een tweede doel is de meest

Nadere informatie

Somatische zorg aan patienten met een bipolaire stoornis: wie doet wat?

Somatische zorg aan patienten met een bipolaire stoornis: wie doet wat? Somatische zorg aan patienten met een bipolaire stoornis: wie doet wat? Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam Altrecht GGZ, Utrecht Mind the

Nadere informatie

Inhoudsopgave 02. Inleiding 03. World Bipolar Day 04. Refereermiddagen 05. Symposium Stabiel en dan? 06. Publicaties 08.

Inhoudsopgave 02. Inleiding 03. World Bipolar Day 04. Refereermiddagen 05. Symposium Stabiel en dan? 06. Publicaties 08. Jaarverslag 2017 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 02 Inleiding 03 World Bipolar Day 04 Refereermiddagen 05 Symposium Stabiel en dan? 06 Publicaties 08 Innovatie 10 Wetenschappelijk onderzoek 11 Medewerkers

Nadere informatie

René Keet Zwolle, 13 november 2014

René Keet Zwolle, 13 november 2014 René Keet Zwolle, 13 november 2014 Over de brug (Titel Plan van Aanpak) Ik zag de nieuwe brug. Twee overzijden die elkaar schenen te vermijden, worden weer buren Uit: De moeder de vrouw (1934), Martinus

Nadere informatie

Polikliniek stemming en stabiliteit

Polikliniek stemming en stabiliteit Polikliniek stemming en stabiliteit Irene Tolner, MANP-GGz F. Verlinden, ouderenpsychiater 1 september 2015 Best Practice project 2006-2007 Realiseren van polikliniek voor ouderen (=60+) met een stemmingsstoornis

Nadere informatie

KenBiS-bijeenkomst -15 maart WINTERSWIJK

KenBiS-bijeenkomst -15 maart WINTERSWIJK KenBiS-bijeenkomst -15 maart 2013- WINTERSWIJK Deelnemersraad In een prachtige uithoek van het land zijn zo n 30 deelnemers (inclusief KenBiSbestuursleden) bijeengekomen voor de eerste vergadering van

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie bij de bipolaire stoornis

Cognitieve gedragstherapie bij de bipolaire stoornis Cognitieve gedragstherapie bij de bipolaire stoornis Najaarscongres 2011 Vereniging voor Gedragstherapie en Cognitieve Therapie, Veldhoven Susanne Demacker, GZ-psycholoog Eline Regeer, psychiater Bipolair

Nadere informatie

Organisa(e van de zorg: aanbevelingen vanuit de MDR bipolaire stoornis

Organisa(e van de zorg: aanbevelingen vanuit de MDR bipolaire stoornis Organisa(e van de zorg: aanbevelingen vanuit de MDR bipolaire stoornis Rixt Riemersma- van der Lek Psychiater Len5s FACT Winschoten & Bart Geerling, VS en manager SCBS Dimence KWV KenBiS 19 juni 2015 Geen

Nadere informatie

Van richtlijn naar werkvloer Facts & Fallacies. Dag van de inhoud 2016 Annet Spijker, specialismeleider stemmingsstoornissen

Van richtlijn naar werkvloer Facts & Fallacies. Dag van de inhoud 2016 Annet Spijker, specialismeleider stemmingsstoornissen Van richtlijn naar werkvloer Facts & Fallacies Dag van de inhoud 2016 Annet Spijker, specialismeleider stemmingsstoornissen Onze wereld zonder richtlijnen Voorbeelden? Richtlijnen Een richtlijn is een

Nadere informatie

KWALITEITSONTWIKKELING GGZ

KWALITEITSONTWIKKELING GGZ KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Kwalitatief goede zorg tegen aanvaardbare kosten Door Sebastiaan Baan Korte uitleg animatie: https://youtu.be/dl6n5hix2d Y 2 NETWERK KWALITEITSONTWIKKELING GGZ Landelijk Platform

Nadere informatie

Informatieavond Bipolaire stoornis. Bart van den Bergh, verpleegkundig specialist GGz Ronald Vonk, psychiater

Informatieavond Bipolaire stoornis. Bart van den Bergh, verpleegkundig specialist GGz Ronald Vonk, psychiater Informatieavond Bart van den Bergh, verpleegkundig specialist GGz Ronald Vonk, psychiater Bipolaire Stoornis Bipolaire Stoornis = Manisch Depressieve Stoornis (MDS) Algemeen Ziekteverschijnselen Beloop

Nadere informatie

Elektroconvulsie therapie. Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen. Informatie voor verwijzers

Elektroconvulsie therapie. Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen. Informatie voor verwijzers Elektroconvulsie therapie Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen Informatie voor verwijzers Effectieve behandelmethode Elektroconvulsie therapie (ECT) passen we toe bij mensen met specifieke

Nadere informatie

Een hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren

Een hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren Een hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren Aart Schene Hoogleraar Psychiatrie Radboud umc, Nijmegen Artikelen Neurowetenschappen - 1973-2012 - 2010 2000 1990 Translational Research Basic Animal Research

Nadere informatie

Positieve Psychologie Interventies

Positieve Psychologie Interventies Positieve Psychologie Interventies PPI bij patiënten met bipolaire stoornis in de euthyme fase Melissa Chrispijn AIOS psychiatrie KenBiS Klinisch Wetenschappelijke Vergadering 16 december 2016 Inhoud Achtergrond

Nadere informatie

Resultaten van de pilotstudie

Resultaten van de pilotstudie Resultaten van de pilotstudie Raphael Schulte, psychiater-psychotherapeut voorzitter werkgroep psychotherapie Achtergrond Lange traditie in Nederland: van Gent (1988), Honig (1992), Schulte (1994) Eerste

Nadere informatie

Lentecongres Vlaamse vereniging voor Psychiatrie

Lentecongres Vlaamse vereniging voor Psychiatrie Lentecongres Vlaamse vereniging voor Psychiatrie Henk Mathijssen 17 maart 2017 Voorstellen Diagnose bipolair 2 in 2014 Actief als vrijwilliger bij de VMDB Meegewerkt aan de zorgstandaard bipolaire stoornissen

Nadere informatie

EEN GEDEELDE ONDERZOEKSAGENDA VOOR BIPOLAIRE STOORNISSEN DR. BARBARA REGEER ATHENA INSTITUUT VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM

EEN GEDEELDE ONDERZOEKSAGENDA VOOR BIPOLAIRE STOORNISSEN DR. BARBARA REGEER ATHENA INSTITUUT VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM EEN GEDEELDE ONDERZOEKSAGENDA VOOR BIPOLAIRE STOORNISSEN DR. BARBARA REGEER ATHENA INSTITUUT VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM PROGRAMMA Relatie onderzoek - praktijk Een gedeelde onderzoeksagenda Methoden Resultaten

Nadere informatie

Beleidsplan 2010-2014. Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen (KenBiS)

Beleidsplan 2010-2014. Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen (KenBiS) Beleidsplan 2010-2014 Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen (KenBiS) Dutch Foundation for Bipolar Disorders (DFBD) Achtergrond Bipolaire stoornissen zijn recidiverende psychiatrische aandoeningen, die gepaard

Nadere informatie

Positieve Psychologie Interventies

Positieve Psychologie Interventies Positieve Psychologie Interventies Positieve psychologie bij patiënten met bipolaire stoornis in de euthyme fase Melissa Chrispijn, AIOS psychiatrie/senior-onderzoeker SCBS Bipolaire stoornissen Jannis

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. Inhoudsopgave 3. Voorwoord 4. Klinisch Wetenschappelijke Vergaderingen 5. Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen 6. Masterclass light 7

INHOUDSOPGAVE. Inhoudsopgave 3. Voorwoord 4. Klinisch Wetenschappelijke Vergaderingen 5. Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen 6. Masterclass light 7 Jaarverslag 2017 Het Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen streeft ernaar in Nederland de zorg voor mensen met een bipolaire (manisch-depressieve) stemmingsstoornis te verbeteren. Een tweede doel is de meest

Nadere informatie

Collaborative Care for patients with a bipolar disorder: a randomised controlled trial. Nienke van der Voort KenBis Juni 2014

Collaborative Care for patients with a bipolar disorder: a randomised controlled trial. Nienke van der Voort KenBis Juni 2014 Collaborative Care for patients with a bipolar disorder: a randomised controlled trial Nienke van der Voort KenBis Juni 2014 N. van der Voort, MscN, RN, GGZ ingeest / VUMc Amsterdam the Netherlands; lectoraat

Nadere informatie

GENERIEKE MODULE. Psychische stoornissen en een lichte verstandelijke beperking. Symposium Problematisch middelengebruik en LVB Resultaten Scoren

GENERIEKE MODULE. Psychische stoornissen en een lichte verstandelijke beperking. Symposium Problematisch middelengebruik en LVB Resultaten Scoren GENERIEKE MODULE Psychische stoornissen en een lichte verstandelijke beperking Symposium Problematisch middelengebruik en LVB Resultaten Scoren 31 oktober 2016 Els Bransen ebransen@trimbos.nl 1 Wat is

Nadere informatie

Appendix Hoofdstuk 13 Tabellen wetenschappelijke onderbouwing farmacotherapie van ouderen met een bipolaire stoornis

Appendix Hoofdstuk 13 Tabellen wetenschappelijke onderbouwing farmacotherapie van ouderen met een bipolaire stoornis 3 4 Appendix Hoofdstuk 3 Tabellen wetenschappelijke onderbouwing farmacotherapie van ouderen met een bipolaire stoornis Zoals beschreven in hoofdstuk 3.5. Tabel Lithium bij ouderen. N leeftijd (range)

Nadere informatie

Transitiecentrum Affectieve Stoornissen (TAS) van het Academisch Medisch Centrum -Depressiediagnostiek en -behandeling voor jongeren-

Transitiecentrum Affectieve Stoornissen (TAS) van het Academisch Medisch Centrum -Depressiediagnostiek en -behandeling voor jongeren- Transitiecentrum Affectieve Stoornissen (TAS) van het Academisch Medisch Centrum -Depressiediagnostiek en -behandeling voor jongeren- In het Transitiecentrum voor Affectieve Stoornissen (TAS) vindt diagnostiek,

Nadere informatie

100 jaar neuro- en ouderen psychiatrie in de Valeriuskliniek:

100 jaar neuro- en ouderen psychiatrie in de Valeriuskliniek: Extra Valeriussymposium 3 november 2010 t.g.v. jubileum 100 jaar neuro- en ouderen psychiatrie in de Valeriuskliniek: samenhang tussen patiëntenzorg en onderzoek Inleiding Van oudsher bestaat in de Valeriuskliniek

Nadere informatie

Zorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid.

Zorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Zorgprogramma Lijf & Leven Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Levensverwachting met tot wel 20 jaar verkort 85% van patienten

Nadere informatie

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Congres Focus op Onderzoek, 22 juni 2015 Gerda de Kuijper, AVG/senior senior onderzoeker CVBP/UMCG Dederieke Festen AVG/senior onderzoeker

Nadere informatie

Multidisciplinaire richtlijn diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag

Multidisciplinaire richtlijn diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag Multidisciplinaire richtlijn diagnostiek en behandeling van suïcidaal gedrag A.M. van Hemert, A.J.F.M. Kerkhof, J. de Keijser, B. Verwey, C. van Boven, J.W. Hummelen, M.H. de Groot, P. Lucassen, J. Meerdinkveldboom,

Nadere informatie

Verpleegkundige zorg aan patiënten die zijn opgenomen met een acute manie. Peter Goossens en Anja Stevens

Verpleegkundige zorg aan patiënten die zijn opgenomen met een acute manie. Peter Goossens en Anja Stevens Verpleegkundige zorg aan patiënten die zijn opgenomen met een acute manie Peter Goossens en Anja Stevens Inhoudsopgave 1 Voorwoord pagina 3 2 Inleiding pagina 4 3 Epidemiologie, diagnostiek en behandeling

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 9. epidemiologie, verschijningsvormen en consequenties

Inhoud. Inleiding 9. epidemiologie, verschijningsvormen en consequenties Inhoud Inleiding 9 deel 1 epidemiologie, verschijningsvormen en consequenties Hoofdstuk 1 Epidemiologie van depressie 13 Aartjan Beekman en Harm van Marwijk Hoofdstuk 2 Beloop van depressie 27 Jan Spijker

Nadere informatie

Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog

Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten Ton Kuijpers, Epidemioloog Guru based medicine Inhoud Voorbeeld van een wetenschappelijk onderzoeksdesign (RCT) Mate van bewijs Conclusies

Nadere informatie

Polikliniek ADHD voor volwassenen GGNet

Polikliniek ADHD voor volwassenen GGNet Polikliniek ADHD voor volwassenen GGNet Vragen Prevalentie ADHD bij volwassenen Kernsymptomen van ADHD Stelling: Rustig zitten tijdens het onderzoeksgesprek sluit hyperactiviteit uit. Stelling: Als iemand

Nadere informatie

Depressie bij ouderen Herstel als voorwaarde voor rehabilitatie?

Depressie bij ouderen Herstel als voorwaarde voor rehabilitatie? Depressie bij ouderen Herstel als voorwaarde voor rehabilitatie? Rob Kok, psychiater, epidemioloog Parnassia Bavo Groep Den Haag Waarom rehabilitatie? Eerherstel van wie? Over welke ouderen hebben we het

Nadere informatie

Richtlijn elektroconvulsietherapie

Richtlijn elektroconvulsietherapie Richtlijn elektroconvulsietherapie Tweede, herziene versie, 2010 W.W. van den Broek, T.K. Birkenhäger, D. de Boer, J.P. Burggraaf, B. van Gemert, T.H.N. Groenland, K.H. Kho, M.L. Stek, B. Verwey, I.M.

Nadere informatie

Vrijdag 14 juni 2013 Jaarbeurs Utrecht Mindfulness in de behandeling van angst, depressie, autisme, ADHD, psychose en borderline

Vrijdag 14 juni 2013 Jaarbeurs Utrecht Mindfulness in de behandeling van angst, depressie, autisme, ADHD, psychose en borderline Mindfulness in de praktijk Congres Vrijdag 14 juni 2013 Jaarbeurs Utrecht Mindfulness in de behandeling van angst, depressie, autisme, ADHD, psychose en borderline Mindfulness Mindfulness mag zich de laatste

Nadere informatie

Richtlijn consultatieve psychiatrie

Richtlijn consultatieve psychiatrie Richtlijn consultatieve psychiatrie A.F.G. Leentjens, A.D. Boenink, J.J. van Croonenborg, J.J.E. van Everdingen, C.M. van der Feltz-Cornelis, N.C. van der Laan, H. van Marwijk, T.W.D.P. van Os, H.N. Sno

Nadere informatie

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Congres Focus op Onderzoek, 22 juni 2015 Gerda de Kuijper, AVG/senior senior onderzoeker CVBP/UMCG Dederieke Festen AVG/senior onderzoeker

Nadere informatie

De toepassing van de multidisciplinaire richtlijn voor depressie in de 2 e lijn

De toepassing van de multidisciplinaire richtlijn voor depressie in de 2 e lijn De toepassing van de multidisciplinaire richtlijn voor depressie in de 2 e lijn Frans Poolen, Altrecht A. van Schaik, B. Penninx & T. van Balkom VGCt, najaarscongres 2012 Vraagstelling In hoeverre worden

Nadere informatie

Hoogspecialistische ggz in kwaliteitsstandaarden. Drs. Katrien de Ponti Sr. Projectleider Stichting TOPGGz

Hoogspecialistische ggz in kwaliteitsstandaarden. Drs. Katrien de Ponti Sr. Projectleider Stichting TOPGGz Hoogspecialistische ggz in kwaliteitsstandaarden Drs. Katrien de Ponti Sr. Projectleider Stichting TOPGGz Waar zou je in zo n geval adviseren? Experts die zeer gespecialiseerde diagnostiek inzetten Experts

Nadere informatie

Cognitieve stoornissen bij patiënten met een bipolaire stoornis

Cognitieve stoornissen bij patiënten met een bipolaire stoornis Cognitieve stoornissen bij patiënten met een bipolaire stoornis Marieke J. van der Werf-Eldering, psychiater Overige werkgroepleden: Nienke Jabben, Baer Arts en Siegried Schouws Overzichtsartikel Cognitieve

Nadere informatie

Prof. dr. J. Spijker, Pro Persona

Prof. dr. J. Spijker, Pro Persona Algoritmes bij depressie NNNSA symposium 16 maart 2018 Groningen Jan Spijker, psychiater, hoofd programma depressieve stoornissen Pro Persona, Nijmegen & hoogleraar Chronische Depressie Radboud Universiteit

Nadere informatie

De medicamenteuze behandeling van ADHD en verslaving bij adolescenten.

De medicamenteuze behandeling van ADHD en verslaving bij adolescenten. De medicamenteuze behandeling van ADHD en verslaving bij adolescenten. Joanneke van der Nagel, psychiater, Tactus Verslavingszorg, Enschede Pieter-Jan Carpentier, psychiater, Reinier van Arkel groep, s-hertogenbosch

Nadere informatie

Richtlijn oppositioneelopstandige. en gedragsstoornis (CD) bij kinderen en jongeren

Richtlijn oppositioneelopstandige. en gedragsstoornis (CD) bij kinderen en jongeren Richtlijn oppositioneelopstandige stoornis (ODD) en gedragsstoornis (CD) bij kinderen en jongeren Walter Matthys en Geurt van de Glind (redactie) Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) De Tijdstroom,

Nadere informatie

Stemmings-en angststoornissen: voorbij gestandaardiseerde zorg

Stemmings-en angststoornissen: voorbij gestandaardiseerde zorg Rob Giel Onderzoekcentrum Stemmings-en angststoornissen: voorbij gestandaardiseerde zorg NNNSA symposium 16 maart 2018 Groninger Museum Info Stemmings- en angststoornissen: voorbij gestandaardiseerde zorg

Nadere informatie

Het aanleren van zelfmanagement: een ethische reflectie op alledaagse morele problematiek

Het aanleren van zelfmanagement: een ethische reflectie op alledaagse morele problematiek Het aanleren van zelfmanagement: een ethische reflectie op alledaagse morele problematiek Silvio van den Heuvel, docent verpleegkunde en ethiek Saxion, onderzoeker SCBS Dimence, RadboudUMC en KU Leuven

Nadere informatie

Het protocol lichttherapie bij bipolaire stoornis

Het protocol lichttherapie bij bipolaire stoornis Het protocol lichttherapie bij bipolaire stoornis LOES KAARSGAREN, RAPHAEL SCHULTE, ANJA STEVENS, MARIEKE ELDERING, BENNO HAARMAN, DORIEN POSTMA, RIXT RIEMERSMA, LISETTE ROPS (KENBIS WERKGROEP CHRONOTHERAPIE)

Nadere informatie

Werkgroep bedrijfsvoering KenBiS

Werkgroep bedrijfsvoering KenBiS Werkgroep bedrijfsvoering KenBiS K E N B I S, 1 2-12- 2 0 1 4 U M C G, G R O N I N G E N B A R T G E E R L I N G, H O O F D B E D R I J F S V O E R I N G / V E R P L E E G K U N D I G S P E C I A L I S

Nadere informatie

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher. Bedankt voor het downloaden van dit artikel. De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding)

Nadere informatie

MULTIDISCIPLINAIRE RICHTLIJN WERK EN ERNSTIGE PSYCHISCHE AANDOENINGEN. Versie 0.0

MULTIDISCIPLINAIRE RICHTLIJN WERK EN ERNSTIGE PSYCHISCHE AANDOENINGEN. Versie 0.0 MULTIDISCIPLINAIRE RICHTLIJN WERK EN ERNSTIGE PSYCHISCHE AANDOENINGEN Versie 0.0 Datum Goedkeuring 21-04-2011 Methodiek Evidence based Verantwoording Trimbos-instituut Inhoudsopgave Multidisciplinaire

Nadere informatie

Programma. Stelling. Doel. Inleiding. Wim Dijken: Psychiater Manager zorg Indigo Haaglanden

Programma. Stelling. Doel. Inleiding. Wim Dijken: Psychiater Manager zorg Indigo Haaglanden Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Zie hieronder Bedrijfsnaam Sponsoring Pfizer Wim Dijken: Psychiater Manager zorg

Nadere informatie

Multidisciplinaire richtlijn diagnostiek en behandeling van autismespectrumstoornissen

Multidisciplinaire richtlijn diagnostiek en behandeling van autismespectrumstoornissen Multidisciplinaire richtlijn diagnostiek en behandeling van autismespectrumstoornissen bij volwassenen C.C. Kan (voorzitter), H.M. Geurts (vice-voorzitter), K. van den Bosch, E.J.M. Forceville, J. van

Nadere informatie

Psychotherapeut en huisarts partners in gezondheidszorg 24 november 2014

Psychotherapeut en huisarts partners in gezondheidszorg 24 november 2014 Psychotherapeut en huisarts partners in gezondheidszorg 24 november 2014 De situatie in Nederland, 2000-2015 Paul Rijnders Emergis, Goes Zeeland Iets specifiek, bijvoorbeeld mosselen / mossel boot Overzicht:

Nadere informatie

Inspiratiedag. De Basis GGz: Doen wat werkt. Zaterdag 13 september 2014 World Forum in Den Haag www.dagvandecgt.nl

Inspiratiedag. De Basis GGz: Doen wat werkt. Zaterdag 13 september 2014 World Forum in Den Haag www.dagvandecgt.nl Inspiratiedag De Basis GGz: Doen wat werkt Voor huisartsen, kaderhuisartsen GGz, praktijkondersteuners huisarts (POH GGz), psychologen werkzaam in de Basis GGz Zaterdag 13 september 2014 World Forum in

Nadere informatie

Richtlijn Mammacarcinoom

Richtlijn Mammacarcinoom Richtlijn Mammacarcinoom Truus Smit-Hoeksma Waterlandziekenhuis, Purmerend Fase in de richtlijnontwikkeling - uitwerken conclusie literatuursearch - schrijven aanbevelingen Aanleiding voor aanvullingen

Nadere informatie

Elektroconvulsie therapie. Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen. Informatie voor verwijzers

Elektroconvulsie therapie. Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen. Informatie voor verwijzers Elektroconvulsie therapie Een behandeling bij ernstige psychiatrische aandoeningen Informatie voor verwijzers Effectieve behandelmethode Elektroconvulsie therapie (ECT) passen we toe bij mensen met specifieke

Nadere informatie

Richtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker. Tineke Vos, psychiater HMC Den Haag

Richtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker. Tineke Vos, psychiater HMC Den Haag Richtlijn Aanpassingsstoornis bij patiënten met kanker Tineke Vos, psychiater HMC Den Haag Aanleiding Richtlijn Sinds 2012 wordt behandeling van de aanpassingsstoornis door basis- of specialistische GGZ

Nadere informatie

Gedragsactivatie GGZ Noord-Holland-Noord

Gedragsactivatie GGZ Noord-Holland-Noord Gedragsactivatie GGZ Noord-Holland-Noord Wij zijn daar waar onze klant wil slagen 11 april 2019 Leadexpert netwerk depressie Remco Hartman Agenda Doelstellingen vanuit expert netwerk depressie Zorgstandaard-herkenning

Nadere informatie

Bipolaire stoornissen in de eerste lijn?

Bipolaire stoornissen in de eerste lijn? Bipolaire stoornissen in de eerste lijn? Wendela ter Meulen, AIOS AMC Supervisoren: Drs. Hetty M. Visser Prof. dr. Ralph W. Kupka Academische werkplaats bipolaire stoornissen Prof. dr. Jan H. Smit GGZ

Nadere informatie

Stagering en profilering van bipolaire stoornissen: Implicaties voor de klinische praktijk

Stagering en profilering van bipolaire stoornissen: Implicaties voor de klinische praktijk Stagering en profilering van bipolaire stoornissen: Implicaties voor de klinische praktijk De bipolaire stoornis; stagering en comorbiditeit Refereermiddag Dimence, Deventer 21 juni 2016 Marc Lochmann

Nadere informatie

INDIGO HET ANTWOORD OP DE BASIS GGZ

INDIGO HET ANTWOORD OP DE BASIS GGZ INDIGO HET ANTWOORD OP DE BASIS GGZ Inhoudsopgave Indigo Brabant 2 Wat is de Basis GGZ? 2 Wat kan Indigo mij bieden? 4 1. POH-GGZ 2. Generalistische Basis GGZ Specialistische GGZ 7 Heeft u vragen? 7 Contact

Nadere informatie

Marcoen Hopstaken, acteur Angela Zandbergen, actrice Yvo van de Velde, klinisch psycholoog / psychotherapeut lid Agendaraad NKO

Marcoen Hopstaken, acteur Angela Zandbergen, actrice Yvo van de Velde, klinisch psycholoog / psychotherapeut lid Agendaraad NKO Utrecht, 30 november 2017 Marcoen Hopstaken, acteur Angela Zandbergen, actrice Yvo van de Velde, klinisch psycholoog / psychotherapeut lid Agendaraad NKO Programma Introductie Welkom Programmalijnen NKO

Nadere informatie

PLAATS VAN ANTIDEPRESSIVA IN DE AANPAK IN DE EERSTE LIJN VAN DEPRESSIE BIJ VOLWASSENEN

PLAATS VAN ANTIDEPRESSIVA IN DE AANPAK IN DE EERSTE LIJN VAN DEPRESSIE BIJ VOLWASSENEN PLAATS VAN ANTIDEPRESSIVA IN DE AANPAK IN DE EERSTE LIJN VAN DEPRESSIE BIJ VOLWASSENEN In dit artikel wordt de plaats van antidepressiva in de aanpak van depressie in de eerste lijn bij volwassenen besproken.

Nadere informatie

Kunnen we de tekst nog iets vereenvoudigen. Hij is wel erg compleet. Geen onnodige / onduidelijke afkortingen. dick; 27-2-2013

Kunnen we de tekst nog iets vereenvoudigen. Hij is wel erg compleet. Geen onnodige / onduidelijke afkortingen. dick; 27-2-2013 Verzorgingsgebied Een leuke uitdaging of een mer-à-boire? Het organiseren van de zorg voor bipolaire stoornissen in een fusie-organisatie. Kaspar Ditters en Dick Brouwer Expertkring Bipolaire Stoornissen

Nadere informatie

PsyQ 17-06-2011 1. Effectief? Zelfmanagement bij chronische angst en depressie INHOUD. Chroniciteit depressie en angst. Rehabilitatie & Zelfmanagement

PsyQ 17-06-2011 1. Effectief? Zelfmanagement bij chronische angst en depressie INHOUD. Chroniciteit depressie en angst. Rehabilitatie & Zelfmanagement Rehabilitatie en Zelfmanagement bij chronische angst en depressie (ZemCAD studie) INHOUD Chroniciteit depressie en angst Rehabilitatie & Zelfmanagement Jan Spijker, psychiater, hoofd zorgprogramma Stemmingsstoornissen

Nadere informatie

19/02/2013. Marije aan het Rot. Rijksuniversiteit Groningen Afd. Klinische Psychologie

19/02/2013. Marije aan het Rot. Rijksuniversiteit Groningen Afd. Klinische Psychologie Rijksuniversiteit Groningen Afd. Klinische Psychologie Marije aan het Rot www.bluesclues.nl Angstig Blij Gefrustreerd Tevreden Boos Verdrietig Angstig Blij Gefrustreerd Tevreden Boos Verdrietig Hoe voelde

Nadere informatie