Weer stabiel? Tijd om het signaleringsplan te ontwikkelen of bij te stellen

Transcriptie

1 Weer stabiel? Tijd om het signaleringsplan te ontwikkelen of bij te stellen T.H. Daggenvoorde Dimence, SCBS Bipolaire Stoornissen Symposium Stabiel en dan? November 2017

2 Achtergrond Bipolaire stoornis. Diagnose -> behandeling Fases, en afstemming van behandeling daarop Samenwerking: Patiënt, naastbetrokkene, behandelaar(team) Zelfmanagement: o.a. eigen signaleringsplan schrijven en gebruiken Herkennen van signalen en er op anticiperen Juist in (weer) stabiele fase het plan ontwikkelen of bijstellen

3 Het signaleringsplan: hoe zat het ook alweer? Voorwaarde besef van kwetsbaarheid Format zie Samenwerking tussen patiënt, naastbetrokkene en behandelaar Werkwijze van Stabiele fase > Ernstig ontregelde fase -> Fases daartussenin. Veel (letterlijke) ruimte voor omschrijving van de eerste signalen van een naderende episode. Herkenning signalen! Noteer wat je zelf en wat een ander kan doen. Noteer zeker wat helpend is gebleken bij eerdere episodes. Benoem (bekende) stressfactoren, net als beschermende factoren.

4

5 - Oefening 1 - (anonieme informatie uitwisseling!) Kijk naar de formuleringen: is het helder omschreven?

6 Bevindingen uit onderzoek naar het maken en gebruiken van een signaleringsplan Signaleringsplan geeft controle en regie terug aan patiënt Individuele afstemming Ondersteuning bij ontwikkelen en bijstellen van signaleringsplan is van belang Naastbetrokkenen betrekken bij maken en gebruiken van signaleringsplan Werkelijke belangstelling doet er toe De patiënt is expert!! Bron: Daggenvoorde, Goossens & Gamel 2013

7 - Oefening 2 - (anonieme informatie uitwisseling!) Welke informatie in het signaleringsplan is aangedragen door patiënt en/of naastbetrokkene, en zijn de beschreven acties door henzelf uit te voeren?

8 Herkenning van 1 e signalen (prodromen) Prodromen bij manie: veranderingen in energieniveau, slaap, sociaal functioneren Prodromen bij depressie: verandering in denken, stemmingsstabiliteit, energieniveau, sociaal functioneren, slaap Meerderheid van patiënten kan prodromen herkennen Leren herkennen meer vanuit ervaring met dan door bepaalde interventies vanuit behandelteam Bespreken van de signalen kort nadat een episode is geweest kan helpend zijn Bron: Goossens, Kupka, Beentjes & van Achterberg 2010

9 - Oefening 3 - (anonieme informatie uitwisseling!) Bespreek, denkend vanuit eigen ervaring, over in elk geval één persoon die het afgelopen half jaar depressief of manisch ontregeld was, óf en hoe er nadien gesproken is met betrokkenen over het signaleringsplan. Is het plan gebruikt, en is het nu up to date? Omschrijf een concreet verbeterpunt voor jezelf, en voer dat de komende maand uit

10 Crisis Ontregeling: (juist) naastbetrokkenen vragen meer om hulp Hoe goed staat in signaleringsplan omschreven wie wat op welke manier kan doen? Is helder wat hulpverlening kan doen of zou moeten inhouden? Ook voorafgaand aan of bij of tijdens opname? Welke bejegening is helpend of juist niet? Welke naastbetrokkene(n) kan het best meedenken?

11 - Oefening 4 - (anonieme informatie uitwisseling!) Kijk naar de laatste fase in het signaleringsplan, en bespreek: is dat afdoende omschreven (en dus te gebruiken), staat er vermeld wat anderen (naastbetrokkenen, hulpverleners) kunnen doen (of laten)? Staat vermeld wat de patiënt wel/niet prettig vindt in bejegening?

12 Zorgstandaard zegt onder andere: Hoofdstuk 1 Visie op zorg...alle betrokkenen dienen zich hierbij te realiseren dat er via shared decision making altijd meerdere opties zijn bij herstel van psychische ziekten. Uiteindelijk is het aan patiënten om in overleg met hun naastbetrokkenen en zorgverleners te bepalen of en hoe het aanbod past in hun eigen leven en levensweg. (blz 4 ) Naastbetrokkenen Naastbetrokkenen spelen een belangrijke rol bij diagnostiek, behandeling, evaluatie van de behandeling en zelfmanagement. Met toestemming van de patiënt moet er daarom zo veel mogelijk met hen worden samengewerkt. (blz 23) Gezamenlijke besluitvorming Tijdens het gesprek en bij het nemen van beslissingen wordt gewerkt volgens het principe van gezamenlijke besluitvorming. Daarbij is de patiënt (en eventueel een of meer naastbetrokkenen) deskundige op het gebied van de persoonlijke problematiek, de eigen behoeften en de eigen sterke en kwetsbare kanten. De zorgverlener geeft deskundig advies op het gebied van behandeling van de bipolaire stemmingsstoornis. Uiteindelijk beslist de patiënt, na goed geïnformeerd te zijn over de mogelijkheden, over de te volgen aanpak. Soms zal echter dwang of drang moeten worden toegepast ([zie hiervoor de generieke module Acute psychiatrie]). (Blz 24) Bron: Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen, 2017

13 - Oefening 5 - (anonieme informatie uitwisseling!) Je werkt samen als team, dus: patiënt, naastbetrokkenen, behandelaren, ook wat betreft het signaleringsplan. Bespreek een punt in die samenwerking in de triade over het signaleringsplan wat jou naar jouw idee goed afgaat, en bespreek een verbeterpunt. Dit kan aan de hand van een specifieke casus of meer in het algemeen.

14 Bronnen Signaleringsplan: format en hoe maak je zo n plan? Signaleringsplan maken en gebruiken, patiëntervaringen Daggenvoorde, Goossens & Gamel (2013) Regained Control: A Phenomenological Study of the User of a Relapse Prevention Plan bij Patients With a Bipolar Disorder Perspectives in Psychiatric care doi:10.111/ppc Herkennen van prodromen Goossens, Kupka, Beentjes & van Achterberg (2010) Recognising prodromes of manic or depressive recurrence in outpatients with bipolar disorder: A cross-sectional study International Journal of Nursing Studies doi: /j.ijnurstu Richtlijn Bipolaire stoornissen Kupka et al, 2015 Zorgstandaard Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGz, 2017

15 voor uw aandacht, en graag tot ziens