OAS Onderwijsprojecten Alternatieve Semesterindeling Faculteit Wetenschappen

Transcriptie

1 OAS Onderwijsprojecten Alternatieve Semesterindeling Faculteit Wetenschappen Werkgroep Interactiecolleges 30 april 2012 dr. Iris Peeters ir. Sophie Lemmens 1

2 Probleemstelling Uitstelgedrag Piek studiebelasting einde semester Didactische begeleiding niet optimaal gebruikt Hoge cognitieve lading, passieve aanwezigheid in de les Oppervlakkige leerstofverwerking, beperkte lange termijn retentie Tekortkomingen huidig curriculum? 2

3 Hoe beïnvloedt een curriculum het leerproces van studenten? Op het niveau van een jaar? Op het niveau van een vak? Op het niveau van een les? Wat betreft evaluatie? 3

4 Onderwijsprojecten aan de Faculteit Wetenschappen, KU Leuven (Promotor: Prof. Peter Lievens): - OAS1: Haalbaarheidsstudie van Alternatieve Semesterindeling in de bacheloropleidingen wiskunde en fysica: (dr. Iris Peeters) - OAS2: Implementatiestudie van Alternatieve Semesterindeling in de bacheloropleidingen wiskunde en fysica: (ir. Sophie Lemmens) 4

5 Onderwijsprojecten aan de Faculteit Wetenschappen, KU Leuven (Promotor: Prof. Peter Lievens): - OAS1: Haalbaarheidsstudie van Alternatieve Semesterindeling in de bacheloropleidingen wiskunde en fysica: (dr. Iris Peeters) - OAS2: Implementatiestudie van Alternatieve Semesterindeling in de bacheloropleidingen wiskunde en fysica: (ir. Sophie Lemmens) 5

6 Niveau van een jaar Studenten passen hun studiegedrag aan aan de manier waarop het curriculum is georganiseerd Een serieel systeem is efficiënter dan een parallel systeem Minder examenkansen slaagkansen stijgen Crombag et al., 1985 Jansen, 2004 Van der Drift & Vos, 1987 Jansen, 1993, 2004 Joostens, 1990 Nonis et al., 1998 Ruijter & Smit, 1995 Schoonen & Joostens, 1993 Van der Hulst & Jansen, 2002 Vaughan & Carlson, 1992 Jansen, 2004 Ruijter & Smit, 1995 Van der Hulst & Jansen,

7 / 3 0 / 7 Veto, 0 De M 08/0 orgen, 3/ /2 3 /0 9 0, t ou t r a p e De Stand s s a a a r d, 0 P 8 Het Nieuwsbla /03/2011 d, 0 8/03/2011 Zita, 08/03/ / 0 / 8 0, HLN l, a a n o i t Na s w e tn n e d u t S / / HLN, 08/ 03/

8 Niveau van een vak Tijdsefficiëntie: contacttijd versus zelfstudie Reduceren van contacttijd grotere studie-efficiëntie Gijselaers & Schmidt, 1993 Jansen, 2004 Schmidt et al., 2009 Van der Hulst & Jansen, 2002 Vos, 1985, 1998 Optimaal # contacturen? Vos,

9 Niveau van een vak Tijdsefficiëntie: contacttijd versus zelfstudie Voldoende tijd voor zelfstudie Gijselaers & Schmidt, 1993 optimaal vlak voor de les Presentatie-verwerking voorbereiding-feedback Vos,

10 Niveau van een les Tijdsefficiëntie: manier van lesgeven Studenten herinneren zich minder dan 30% van traditioneel aangeleerde begrippen Studenten hebben moeilijkheden om uit gepresenteerde informatie logische conclusies te trekken Interactive-engagement (IE) methodes Bv. problem-based learning (PBL) Wieman & Perkins, 2005 Hrepic et al., 2007 Kvasz, 1997 Redish, 2003 Zollman, 1996 Beers & Bowden, 2005 Deslauriers et al., 2011 Galand et al., 2005 Hake, 1998 Novak et al., 1999 Sanson-Fisher & Lynagh, 2005 Schmidt et al.,

11 Evaluatie Examineren, activeren, feedback Permanente evaluatie 11

12 Hoe ziet het ultieme curriculum eruit voor de Faculteit Wetenschappen - KU Leuven? Minder vakken parallel Minder contacturen Interactieve werkvormen Voldoende tijd en ruimte voor zelfstudie Voorbereidings-feedbackmodel Permanente evaluatie Gereduceerde blok- en examenperiode Ideaal scenario Haalbaar scenario? 12

13 Scenario s 13

14 Van OAS1 naar OAS2 Onderwijsprojecten aan de Faculteit Wetenschappen, KU Leuven (Promotor: Prof. Peter Lievens): - OAS1: Haalbaarheidsstudie van Alternatieve Semesterindeling in de bacheloropleidingen wiskunde en fysica: (dr. Iris Peeters) - OAS2: Implementatiestudie van Alternatieve Semesterindeling in de bacheloropleidingen wiskunde en fysica: (ir. Sophie Lemmens) 14

15 Kwalitatieve en objectieve argumenten? Is er echt een probleem? 1. Tijdsbesteding studenten? 2. Slaagcijfers? 3. Discrepantie met millenniumstudenten? 15

16 1. Tijdsbesteding studenten? Studietijdmetingen i.s.m. DUO ( ) Gemiddelde verdeling van studietijd in de bacheloropleidingen aan de Faculteit Wetenschappen 16

17 1. Tijdsbesteding studenten? Studietijdmetingen i.s.m. DUO ( ) Aanpak: Twee studietijdmetingen: na TTT en na EX Elke studietijdmeting peilt naar de voorgaande periode, vanaf de aanvang van het academiejaar (back-up check eerste helft semester) Vragen omtrent Bijwonen contactmomenten Voorbereiden contactmomenten Zelfstandig verwerken van de leerstof Nuance: beter zou zijn - i.p.v. studietijdmeting perceptie van studiebelasting Doel: Gebrek aan voorbereiding blootleggen Toenemende belasting met piek tijdens blok & examens vastleggen Voornamelijk kwalitatief (gebrek aan) belastingsspreiding capteren 17

18 1. Tijdsbesteding studenten? Studietijdmetingen i.s.m. DUO ( ) Voorlopige conclusies (ongeveer 60 studenten vulden alle vragen in): Contactmomenten worden veel bijgewoond Persoonlijke verwerking: mediaan < gemiddelde! Ongeveer de helft van de studenten geeft aan hoorcolleges en oefenzittingen voor te bereiden, MAAR de tijd die hierin geïnvesteerd wordt gedurende een volledig semester ligt wel erg laag! Bv. Hoorcolleges Lineaire Algebra: 55,7% geeft aan voorbereid naar de les te gaan, maar voor het voorbereiden van 40u hoorcollege, wordt gemiddeld 4,46u uitgetrokken (mediaan = 2u) Bestede tijd versus begrote tijd: nog verder te analyseren met DUO, maar bestede tijd tijdens semester (excl. contacturen) << begrote tijd veel van de begrote tijd wordt ingehaald tijdens blok en examens! 18

19 1. Tijdsbesteding studenten? Studietijdmetingen i.s.m. DUO ( ) Wordt dit beeld bevestigd? 19

20 1. Tijdsbesteding studenten? Studietijdmetingen i.s.m. DUO ( ) Wordt beeld klassieke evaluatie bevestigd? JA! Pieken bij TTT en blok/ex Algemene Natuurkunde I Bewijzen & Redeneren Lineaire Algebra 20

21 2. Slaagcijfers? CSE generatiestudenten in fase 1 bachelor Wetenschappen - februari 2011 (N=305) 25% 33% CSE = 0% 0% < CSE < 50% 50% <= CSE < 100% CSE = 100% 17% 25% 21

22 2. Slaagcijfers? Eerste semester cesuur 22

23 3. Discrepantie met millenniumstudenten? Hearings, i.s.m. DUO Aanpak: Doel: Twee hearings na lesvrije week, één voor fysica- en één voor wiskundestudenten Vragen omtrent: Motivatie & commitment Werkvormen Evaluatie Feedback Retentie (perceptie) Tijdsbesteding, o.b.v. modelweken & concrete situaties Mening modelweken OAS, voor gemiddelde student en voor student met extra veel engagementen Kwalitatieve benadering, ook i.v.m. tijdsbesteding Houding van de studenten tegenover verschillende OAS-gerelateerde aspecten 23

24 3. Discrepantie met millenniumstudenten? Hearings, i.s.m. DUO Modelweken OAS: Voorstel eerste semester per dag Modelweek 'gemiddelde' student Modelweek student met veel extra engagement Modelweek met tussentijds examen 24

25 3. Discrepantie met millenniumstudenten? Hearings, i.s.m. DUO Conclusies (ongeveer 60 studenten vulden alle vragen in): Nut contactmomenten Voorbereiden contactmomenten minder contacturen! Interactieve lessen = stimulans tot voorbereiding Practica & projecten: feedback nodig Afwisseling werkvormen PAL, MOL Samen studeren Permanente evaluatie minder contacturen Beeld van docent evolueert van wijze spreker voor de aula tot coach langs de zijlijn én op afstand 25

26 Haalbaar scenario: concreet? 1. Stimulerende leeromgeving 2. Van feedforward (FF) tot feedback (FB) 3. Inspiratiegids voor de millenniumdocent 26

27 1. Stimulerende leeromgeving Opzet aanpak OAS2: hoe komen tot een stimulerende leeromgeving met een shift van presentatie-uitwerking naar voorbereiding-feedback? 27

28 2. Van feedforward tot feedback Komen tot een efficiënter studieproces! Cyclus herhaalt zich Op korte termijn: tijdens de reguliere lesperiode Op middellange termijn: via tussentijdse opdrachten en evaluatiemomenten (PE) Op lange termijn: over het volledige vak & naar het volgende academiejaar toe 28

29 2. Van feedforward tot feedback Komen tot een efficiënter studieproces! Cyclus vertalen Door en voor didactisch team Naar studenten toe 29

30 3. Inspiratiegids millenniumdocent Brochure: «Inspiratiegids voor Millenniumdocenten» Versie voor docenten & assistenten Algemeen luik OPO-specifiek luik Versie voor programmadirecteurs, decaan, op managementniveau Uitwerking van voorgestelde opbouw gebaseerd op feedforward-feedbacklus Met tools voor uitwerking Met praktische voorbeelden: tips voor FF/IE/PE/FB in al zijn vormen! 30

31 3. Inspiratiegids millenniumdocent Brochure: «Inspiratiegids voor Millenniumdocenten» Met praktische voorbeelden! o.b.v. literatuur, o.a.: JiTT (Novak) Peer instruction: ConcepTests (Mazur) Traditionele aanpak Vernieuwende aanpak Handboek, leesmateriaal Hoorcollege Herhalen/verwerken hoorcollege Voorkauwen leerstof handboek Leesopdrachten voor de les + rol als referentie en studiegids Uitdiepen van de leesopdracht, mogelijke moeilijkheden aanpakken, begrip verdiepen, zelfvertrouwen opbouwen, extra voorbeelden aanreiken met ConcepTests (= korte conceptuele vragen over het besproken onderwerp) en directe feedback, bv. volgens volgend lesschema 31

32 3. Inspiratiegids millenniumdocent Brochure: «Inspiratiegids voor Millenniumdocenten» Met praktische voorbeelden! o.b.v. literatuur, o.a.: Peer instruction: ConcepTests (Mazur) 1. Vraag wordt gesteld 1 min 2. Studenten krijgen bedenktijd (in stilte!) 1 min 3. Studenten leggen individueel antwoord vast (in stilte!) 4. Studenten proberen buren te overtuigen van hun antwoord (docent kan rondlopen, deelnemen aan de discussies en opvangen welke fouten vaak voorkomen en hoe studenten met het correcte antwoord hun redenering aan medestudenten uitleggen) 5. Studenten leggen een ev. herzien antwoord vast 6. Feedback naar docent: tellen van de antwoorden 1 2 min 7. Verduidelijking juiste antwoord 2+ min 32

33 3. Inspiratiegids millenniumdocent Rol van het SOLE-model (Atkinson) Tool voor curriculumdesign Te gebruiken door docenten Gebaseerd op formuleren van leerdoelen en daaraan gekoppeld beoogde tijdsbesteding studenten per week Mogelijk ook te gebruiken voor tijdsbesteding docenten Denkoefening die direct bruikbare resultaten oplevert Basis voor praktische kalenderuitwerking? 33

34 3. Inspiratiegids millenniumdocent Rol van het SOLE-model (Atkinson) A.d.h.v. zeven pijlers Feedback Evaluatie Reflectie Samenwerken met medestudenten Faciliteren van leren (niet-contacttijd) Contacttijd Studiemateriaal Wordt momenteel afgestemd op OAS SOLE-model aangepast 34

35 Toekomst? Bezorgdheden? Aanbevelingen?

36 Toekomst Verdere uitwerking Change management Gedragenheid door docenten én studenten 36

37 Bezorgdheden Gedragenheid door docenten

38 Bezorgdheden Gedragenheid door docenten Interactiever werken 2 snelheden Studenten die vroeger afhaken: probleem of net goed (tijdige heroriëntering)? PE = schoolser? Verkleutering? Metacognitieve vaardigheden: studenten moeten gaandeweg zelfstandig worden: leerlijn! Werk- en evaluatievormen (PE) afstemmen

39 Aanbevelingen Alternatieve semesterindeling Infrastructuur Interactieve leslokalen, leercentrum Tools, bv. clickers Professionalisering docenten

40 Vragen opmerkingen discussie Bedankt! 40

41 Referenties OAS (1) Astin, A.W., What matters in college? Four critical years revisited. The Jossey-Bass higher and adult education series. San Francisco, CA, US: Jossey-Bass. xxi, 482 pp. Balasooriya, C.D., Hughes, C., Toohey, S., Impact of a new integrated medicine program on students approaches to learning. Higher Education Research & Development 28 (3), Beers, G.W., Bowden, S., The effect of teaching method on long-term knowledge retention. Journal of Nursing Education 44 (11), Braxton, J. M., Milem, J. F., Sullivan, A. S., The influence of active learning on the college student departure process - Toward a revision of Tinto s theory. Journal of Higher Education 71 (5), 569. Crombag, H.F.M., van der Drift, K.D.J.M., Vos, P., De inrichting van curricula en het werkgedrag van studenten (The set-up of curricula and study behavior of students). Universiteit en Hogeschool 31, Galand, B., Bourgeois, E., Frenay, M., The impact of a PBL curriculum on students motivation and self-regulation. Les Cahiers de Recherche en Education et Formation 37. Gijselaers, W.H., Schmidt, H.G., Investeren in instructietijd: spaarzaamheid loont de moeite. Onderzoek van Onderwijs, november, Hake, Interactive-engagement versus traditional methods: A six-thousand-student survey of mechanics test data for introductory physics courses. Am. J. Phys. 66, Hrepic, Z., Zollman, D., Rebello, N., Comparing Students and Experts Understanding of the Content of a Lecture. Journal of Science Education and Technology 16, No. 3, Inspectie van het Onderwijs, Onderwijstijd in het hoger onderwijs. Utrecht, 43 pp. Jansen, E., Educational planning related to study progress.in Koppen, J.K. and Webler, W.D. (eds.), Strategies for Increasing Access and Performance in Higher Education. Amsterdam: Thesis publishers. Jansen, E.P.W.A., The influence of the curriculum organization on study progress in higher education. Higher education 47, Joostens, Th. H., De studie in de farmacie te Groningen. Resultaten na de invoering van blokonderwijs (The study of pharmacy in Groningen. Results after the introduction of block teaching). In Jochems,W.M.G. e.a. (ed.), Onderwijsverbetering, voorbeelden uit het Wetenschappelijk Onderwijs. Delft: Delftse Universitaire Pers, pp Kvasz, L., Why don t they understand us? Science and education 6, Laws, P., Calculus-based physics without lectures. Phys. Today 44 (12), McDermott, L.C., Shaffer, P.S., Somers, M.D., Research as a guide for teaching introductory mechanics: an illustration in the context of the Atwood s machine. Am. J. Phys. 62, Nonis, S.A., Hudson, G.I., Logan, L.B., Ford, C.W., Influence of perceived control over time on college students stress and stress-related outcomes. Research in Higher Education 39 (5),

42 Referenties OAS (2) Novak, G., Patterson, E., Gavrin, A., Christian, W., Just-in-Time Teaching: Blending Active Learning with Web Technology, Prentice Hall, Upper Saddle River, NJ. Redish, E.F., The implications of cognitive studies for teaching physics. Am. J. Phys. 62, 796. Redish, E., Teaching Physics with the Physics Suite, Wiley, Hoboken, NJ. Redish, E.F., Steinberg, R.N., Teaching physics: figuring out what works. Physics Today 52, Ruijter, C.T.A., Smit, N.J., Effecten van onderwijsprogrammering op studeergedrag. OC-Bulletin 35, Universiteit Twente, 19 pp. Sanson-Fisher, R.W., Lynagh, M.C., Problem-based learning: a dissemination success story? MJA 183 (5), Schmidt, H.G., Cohen-Schotanus, J., Arends, L.R., 2009a. Impact of problem-based, active learning on graduation rates for 10 generations of Dutch medical students. Medical Education , Schmidt, H.G., Cohen-Schotanus, J., van der Molen, H.T., Splinter, T.A.W., Bulte, J., Holdrinet, R., van Rossum, H.J.M., 2009b. Learning more by being taught less: a time-for-self-study theory explaining curricular effects on graduation rate and study duration. High Education, published online 30/12/2009. Schoonen, B.J.M., Joostens, Th. H., Modulair curriculum organization and study completion. The case of pharmacy at the University of Groningen. In Joostens, Th. J., Heijnen, G.W.H. and Heevel, A.J. (eds.), Doability of Curricula. Lisse: Swets & Zeitlinger. Tinto, V., Leaving college: Rethinking the causes and cures of student attrition. Chicago: ILL The University of Chicago Press. Tinto, V., Classrooms as communities - Exploring the educational character of student persistence. Journal of Higher Education 68 (6), Trotter, E., Student perceptions of continuous summative assessment. Assessment & Evaluation in Higher Education 31 (5), van den Berg MN, Hofman WHA., Student success in university education: a multi-measurement study of the impact of student and faculty factors on study progress. High Education 50 (3), Van der Drift, K. D. J., Vos, P., Anatomie van een leeromgeving, een onderwijseconomische analyse of universitair onderwijs (Anatomy of a learning environment, an economical analysis of university education). Lisse: Swets & Zeitlinger. Van der Hulst, M., Jansen, E., Effects of curriculum organisation on study progress in engineering studies, Higher Education 43, Vaughan, Ch., Carlson, Chr., Teaching and learning. One-course-at-a-time. Innovative Higher Education 16 (4), Vos, P., Over de ware aard van uitstellen. Tijdschrift voor Hoger Onderwijs 16 (4), Wieman, C., A scientific approach to science education. Published on Wieman, C, Perkins, K., Transforming physics education. American Institute of Physics, Zollman, D., Millikan lecture 1995: Do they just sit there? Reflections on helping students learn physics. American Journal of Physics 64,

43 Onderwijstijd - contacttijd/week FWET Sem 1 Hoorcollege Oefeningen/Practica Totaal 1ba Wiskunde 18,5 16,5 35 1ba Informatica 15,5 10,5 26 1ba Fysica 20 17,5 37,5 1ba Chemie ba Biochemie & biotechnologie 19, ,5 1ba Biologie 16,5 16,5 33 1ba Geografie ba Geologie 18 15,5 33,5 Sem 2 Hoorcollege Oefeningen/Practica Totaal 1ba Wiskunde 13,5 11,5 25 1ba Informatica 17 12,5 29,5 1ba Fysica ba Chemie 12, ,5 1ba Biochemie & biotechnologie 17, ,5 1ba Biologie ba Geografie 14 12,5 26,5 1ba Geologie 15, ,5 43

44 OAS 2: Preliminaire resultaten Retentie en diep leren in kaart brengen Voorkennistest Tussentijdse test Slaagcijfers examens Retentietesten 44