TORPEDO TORPEDO. Een digitale leeromgeving voor de ontwikkeling van reken-wiskundig probleemoplossend vermogen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "TORPEDO TORPEDO. Een digitale leeromgeving voor de ontwikkeling van reken-wiskundig probleemoplossend vermogen"

Transcriptie

1 Een digitale leeromgeving voor de ontwikkeling van reken-wiskundig probleemoplossend vermogen

2 Reken-wiskundig probleemoplossend vermogen Reken-wiskundig probleemoplossend vermogen stelt mensen in staat om voor onbekende, zogenoemde non-routine rekenwiskundeproblemen zelf passende oplossingsmanieren te construeren. (Polya, 1990; Selden et al., 2000; Drijvers, 2015)

3 Reken-wiskundig probleemoplossend vermogen Reflectie Reflecteer na het oplossen van een non-routine reken-wiskundeopgave op: - de opgavestructuur - oplossingsmanieren - het oplossingsproces (Van Streun, 2001; Ambrose et al., 2010) Tijdens contacttijd zorgen docenten voor deze noodzakelijke reflectie Tijdens zelfstudie, voorbereidend op de LKT, laten studenten deze reflectie meestal achterwege. (Kool & Keijzer, 2018)

4 Reken-wiskundig probleemoplossend vermogen Aanvraag Comeniusproject: Hoe kunnen pabostudenten die zich voorbereiden op de Landelijke KennisToets Rekenen tijdens zelfstudie hun reken-wiskundig probleemoplossend vermogen ontwikkelen? 16 mei 2018

5 Reken-wiskundig probleemoplossend vermogen Reflecteer en ontwikkel je probleemoplossend vermogen met Terugblikken Op Reken-wiskundige Problemen En DoorOntwikkele

6 Reken-wiskundig probleemoplossend vermogen Kenmerken van die aanzetten tot reken-wiskundige reflectie: - non-routine rekenopgaven op het niveau van de LKT; - een probleemoplossend stappenpad bij elke opgave; - filmpjes met meerdere oplossingsmanieren en expertreflecties, voorzien van reflectieve vragen voor de student; - discussies waarin studenten gezamenlijk kunnen reflecteren; - variantopgaven met leerlingenwerk.

7 Een voorbeeld uit Hoofdopgave 2.0

8 Een voorbeeld uit Hoofdopgave 2.0

9

10 Hoofdopgave 2.0

11 Hoofdopgave 2.0

12 Terugblik + vragen In totaal 6 filmpjes: - Oplossingsmanier 1: Het figuur omvormen - Oplossingsmanier 2: Een patroon of regelmaat zoeken - Oplossingsmanier 3: Een formule gebruiken - Wat zijn voor- en nadelen van de verschillende oplossingsmanieren? - Bij welke andere opgaven hoort deze opgave? - Wat ga je onthouden voor een volgende keer?

13 Hoofdopgave 2.0

14 Hoofdopgave 2.0 Oefening, maar wel non-routine Met discussie

15

16 Proefperiode Van 15 dec jan Torpedo-experiment met 271 studenten Enkele reacties van studenten: - Door ging ik de dingen echt begrijpen. - Door durf ik mijn eigen oplossingsmanieren te wijzigen voor andere manieren. - Dat stappenpad helpt echt. Vóór die tijd zag ik alleen de getallen en ging ik meteen rekenen. Nu denk ik na voordat ik begin. - Je moet er even voor gaan zitten, maar dan ga je het echt doorzien. - daagde me uit. Je moet wel een basis hebben. - 1,5 uur met één opgavengroep bezig zijn schrikt af. Ik wil snel veel sommen maken. - Graag ook filmpjes bij de oefen- en variantopgaven. - Graag meer opgaven over meer onderwerpen. is niet dekkend voor de LKT.

17 Hoe nu verder? gratis toegankelijk voor alle pabostudenten Wie kent een geschikte digitale plek? Hoe komen we aan middelen om te verduurzamen? Alleen als je omkijkt ga je vooruit!

18 Bronnen: Ambrose, S. A., Bridges, M. W., DiPietro, M., Lovett, M. C., & Norman, M. K. (2010). How learning works: Seven research-based principles for smart teaching. San Francisco: Jossey- Bass. Drijvers, P. (2015). Denken over Wiskunde, onderwijs en ICT. Oratie, Universiteit Utrecht, Freudenthal Instituut. Kool, M. & Keijzer, R. (2018). To what extent do student teachers develop their mathematical problem solving ability by self-study? Proceedings, EAPRIL-conference 2017, Hämeenlinna, Finland, Zie: Selden, A., Selden, J., Hauk, S., & Mason, A. (2000). Why can't calculus students access their knowledge to solve non-routine problems? In Dubinsky, E., Schoenfeld, A., & Kaput, J. (Eds.) Research in collegiate mathematics education. IV. Providence, RI: American Mathematical Society. Pólya, G. (1990). How to Solve It. Londen: Penguin Mathematics. Van Streun, A. (2001). Het denken bevorderen. Oratie. Groningen: RUG.

Diep in de problemen. Rogier Bos & Paul Drijvers Freudenthal Instituut Universiteit Utrecht. Hogeschool Utrecht

Diep in de problemen. Rogier Bos & Paul Drijvers Freudenthal Instituut Universiteit Utrecht. Hogeschool Utrecht Diep in de problemen zitten Rogier Bos & Paul Drijvers Freudenthal Instituut Universiteit Utrecht 02-02-2019 Hogeschool Utrecht Doelen van deze werkgroep Probleemoplossen ervaren Probleemoplossen observeren

Nadere informatie

Hoezo denkactiviteiten?

Hoezo denkactiviteiten? Hoezo denkactiviteiten? Paul Drijvers, Freudenthal Instituut Peter van Wijk, ctwo/aps 2011-11-05 350 450 100 N F P H Afstand tot F Afstand tot P 350 450 100 N F P H 350 450 100 N F P H Is dit een wiskundige

Nadere informatie

Wiskundige DenkActiviteiten in de nieuwe (examen)programma's

Wiskundige DenkActiviteiten in de nieuwe (examen)programma's Wiskundige DenkActiviteiten in de nieuwe (examen)programma's Paul Drijvers Freudenthal Instituut Universiteit Utrecht p.drijvers@uu.nl www.uu.nl/staff/phmdrijvers 2013-09-20 Afstand tot F Rijden naar Oostenrijk

Nadere informatie

Hoeveel probleemoplossingsopgaven zitten er in onze rekenwiskundemethoden?

Hoeveel probleemoplossingsopgaven zitten er in onze rekenwiskundemethoden? Hoeveel probleemoplossingsopgaven zitten er in onze rekenwiskundemethoden? A. Kolovou FIsme, Universiteit Utrecht Fisme, Universiteit Utrecht/Humboldt Universiteit, Berlijn) 1 inleiding Sinds 2004 wordt

Nadere informatie

Wiskundige Denk- Activiteiten in Praktijk

Wiskundige Denk- Activiteiten in Praktijk Wiskundige Denk- Activiteiten in Praktijk VELON conferentie 2015 NRO-PPO405-14-502 Paul Drijvers Freudenthal Instituut Universiteit Utrecht p.drijvers@uu.nl www.fisme.science.uu.nl/ www.uu.nl/staff/phmdrijvers

Nadere informatie

Teaching and Learning in Higher Education Premaster Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - P TLHE

Teaching and Learning in Higher Education Premaster Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - P TLHE Teaching and Learning in Higher Education Premaster Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - P TLHE - 2015-2016 Vrije Universiteit Amsterdam - Onderwijscentrum VU - P TLHE - 2015-2016 I Voor

Nadere informatie

Gelijkheid ervaren met de hangmobiel: algebra in groep 7

Gelijkheid ervaren met de hangmobiel: algebra in groep 7 Gelijkheid ervaren met de hangmobiel: algebra in groep 7 Mara Otten Promovendus Universiteit Utrecht Begeleiders: Prof. Dr. Marja van den Heuvel Panhuizen (Universiteit Utrecht) Dr. Michiel Veldhuis (Universiteit

Nadere informatie

Het Toetsen Tournée. Paul Drijvers Freudenthal Instituut Universiteit Utrecht

Het Toetsen Tournée. Paul Drijvers Freudenthal Instituut Universiteit Utrecht Het Toetsen Tournée Paul Drijvers Freudenthal Instituut Universiteit Utrecht www.fisme.science.uu.nl/ 2017-06-02 CET RVO TIMSS DTT LKT CE hv Opzet We bekijken een zestal nationale toetsen uit Nederland

Nadere informatie

FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN

FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN FORMATIEF TOETSEN IN DE KLAS: BEVORDERENDE EN BELEMMERENDE FACTOREN ONDERWIJS RESEARCH DAGEN, ROTTERDAM, 26 MEI 2016 CHRISTEL H.D. WOLTERINCK WILMA B. KIPPERS KIM SCHILDKAMP CINDY L. POORTMAN FORMATIEF

Nadere informatie

HET AANPAKKEN VAN ONGESTRUCTUREERDE PROBLEMEN

HET AANPAKKEN VAN ONGESTRUCTUREERDE PROBLEMEN HET AANPAKKEN VAN ONGESTRUCTUREERDE PROBLEMEN Neem ik afstand en wacht ik af, of grijp ik in en vertel ik hen wat te doen?' Introductie In de meeste wiskunde- en scheikundelessen krijgen leerlingen gestructureerde

Nadere informatie

Looking beyond the data Statistiekvaardigheden van beginnende PABO-studenten

Looking beyond the data Statistiekvaardigheden van beginnende PABO-studenten Looking beyond the data Statistiekvaardigheden van beginnende PABO-studenten Arjen de Vetten (ipabo, VU) Judith Schoonenboom (VU), Ronald Keijzer (ipabo, UU) & Bert van Oers (VU) Het Ministerie van Onderwijs

Nadere informatie

Lesson Study Teaching to learn

Lesson Study Teaching to learn Teaching Learn Lesson Study Teaching to learn Best of luck with your public research lesson. I'm eager to know any advice you have, based on that. We have done some here, but not strongly established that

Nadere informatie

Probleemoplossen, ook in het speciaal basisonderwijs

Probleemoplossen, ook in het speciaal basisonderwijs Probleemoplossen, ook in het speciaal basisonderwijs Marjolijn Peltenburg, Marnix Academie Nog te weinig aandacht voor 21e eeuwse vaardigheden 21e eeuwse vaardigheden: wie heeft er niet van gehoord? Vaak

Nadere informatie

Dossieropdracht 4. Analyse 1 - Didactiek

Dossieropdracht 4. Analyse 1 - Didactiek Dossieropdracht 4 Analyse 1 - Didactiek Naam: Thomas Sluyter Nummer: 1018808 Jaar / Klas: 1e jaar Docent Wiskunde, deeltijd Datum: 27 november, 2007 Samenvatting Al eerder zijn de studenten bloot gesteld

Nadere informatie

52. Op weg naar rijkere breukenlessen

52. Op weg naar rijkere breukenlessen 52. Op weg naar rijkere breukenlessen Op naar rijkere breukenlessen Maaike Koopman, Marieke Thurlings en Perry den Brok Onderzoek naar breukenlessen: introductie PROO onderzoek (411-10-703) De rol van

Nadere informatie

Handelingsgerichte en theoretische kennis in videogeleide reflectie in zelfdialogen, peerdialogen en supervisiedialogen in de lerarenopleiding

Handelingsgerichte en theoretische kennis in videogeleide reflectie in zelfdialogen, peerdialogen en supervisiedialogen in de lerarenopleiding www.acttea.ut.ee EU 2012-2015 Handelingsgerichte en theoretische kennis in videogeleide reflectie in zelfdialogen, peerdialogen en supervisiedialogen in de lerarenopleiding Dubravka Knezic, Universiteit

Nadere informatie

BEROEPSGERICHT REKENEN IN MBO. Kees Hoogland Hogeschoolhoofddocent Didactiek Rekenen en Wiskunde in Beroepsonderwijs

BEROEPSGERICHT REKENEN IN MBO. Kees Hoogland Hogeschoolhoofddocent Didactiek Rekenen en Wiskunde in Beroepsonderwijs BEROEPSGERICHT REKENEN IN MBO Kees Hoogland Hogeschoolhoofddocent Didactiek Rekenen en Wiskunde in Beroepsonderwijs Kees.hoogland@hu.nl Rekenen in het mbo Hoe zit u erbij? A C B D Rekenen, taal en burgerschap

Nadere informatie

Het effect van wiskundig onderzoek door leerlingen op de groei van hun probleemoplossend vermogen

Het effect van wiskundig onderzoek door leerlingen op de groei van hun probleemoplossend vermogen Tijdschrift voor Didactiek der -wetenschappen 31 (2014) nr. 1 & 2 51 Het effect van wiskundig onderzoek door leerlingen op de groei van hun probleemoplossend vermogen Trudy van der Kolk-den Heijer Driestar

Nadere informatie

Rekenen getoetst in vmbo en mbo consequenties voor het onderwijs

Rekenen getoetst in vmbo en mbo consequenties voor het onderwijs 1 Rekenen getoetst in vmbo en mbo consequenties voor het onderwijs Mieke Abels Universiteit Utrecht Freudenthal Institute for Science and mathematics Education 2 Resultaten medio 2012 rekenen 2F vmbo bb

Nadere informatie

Eindrapportage Gepersonaliseerd online oefenmateriaal voor statistiek Utrechts Stimuleringsfonds Onderwijs Faculteit Bètawetenschappen 2017

Eindrapportage Gepersonaliseerd online oefenmateriaal voor statistiek Utrechts Stimuleringsfonds Onderwijs Faculteit Bètawetenschappen 2017 Eindrapportage Gepersonaliseerd online oefenmateriaal voor statistiek Utrechts Stimuleringsfonds Onderwijs Faculteit Bètawetenschappen 2017 September 2018 Doel van het project Het doel van dit project

Nadere informatie

OMGAAN MET VERSCHILLEN IN DE BÈTAVAKKEN

OMGAAN MET VERSCHILLEN IN DE BÈTAVAKKEN OMGAAN MET VERSCHILLEN IN DE BÈTAVAKKEN Bijeenkomst 1 19 maart 2018 INTRODUCTION TO CULTURE AND DIVERSITY 2 Actieve starter Op tafel ligt een envelop met kaartjes Bekijk ze en ga er mee aan de slag Maak

Nadere informatie

Joos Vandewalle. wiskunde voor iedereen

Joos Vandewalle. wiskunde voor iedereen Joos Vandewalle wiskunde voor iedereen Hoe kan je het wiskundig denken laten groeien en bloeien bij alle leerlingen? Joos Vandewalle Op basis van de ideeën van Jo Boaler Youcubed Mythes over wiskunde Mythes

Nadere informatie

Geaccepteerd voorstel Onderwijs Research Dagen 28, 29 en 30 juni 2017 te Antwerpen

Geaccepteerd voorstel Onderwijs Research Dagen 28, 29 en 30 juni 2017 te Antwerpen Geaccepteerd voorstel Onderwijs Research Dagen 8, 9 en 0 juni 017 te Antwerpen Melline Huiskamp (Iselinge Hogeschool), Emmy Vrieling (Open Universiteit) en Iwan Wopereis (Open Universiteit) Titel: Waardevol

Nadere informatie

Handig gebruiken van kladpapier bij de kennisbasistoets

Handig gebruiken van kladpapier bij de kennisbasistoets ontwikkeling en onderzoek Handig gebruiken van kladpapier bij de kennisbasistoets Studenten aan de lerarenopleiding basisonderwijs maken in het tweede of derde studiejaar een landelijke kennisbasistoets

Nadere informatie

Meten met de nieuwe methode Pluspunt

Meten met de nieuwe methode Pluspunt Meten met de nieuwe methode Pluspunt H. van der Straaten & L. Schuffelers Malmberg, s-hertogenbosch 1 overwegingen bij het ontwerpen van een werkgroep Het moment dat ons gevraagd wordt een werkgroep te

Nadere informatie

Samenwerking tussen docenten in onderwijsinnovaties in het hoger beroepsonderwijs: een case study

Samenwerking tussen docenten in onderwijsinnovaties in het hoger beroepsonderwijs: een case study Samenwerking tussen docenten in onderwijsinnovaties in het hoger beroepsonderwijs: een case study Remco Coppoolse, Elly de Bruijn, Gerhard Smid Onderzoeksdoel en theoretisch kader Onderwijsinnovaties leiden

Nadere informatie

Creatief denken. 11 maart 2016

Creatief denken. 11 maart 2016 11 maart 2016 Rekenen-wiskunde en creatief denken SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling NRCD 11 maart 2016 Marc van Zanten, SLO & UU http://curriculumvandetoekomst.slo.nl/21e-eeuwse-vaardigheden/

Nadere informatie

Effectief leren door formatief toetsen

Effectief leren door formatief toetsen Effectief leren door formatief toetsen Dr. Kim Dirkx In samenwerking met Dr. Desiree Joosten-ten Brinke en Dr. Gino Camp Welten Instituut Open Universiteit Heerlen NRO Reviewstudie 405.17710.057 Programma

Nadere informatie

WDA buiten je boekje gaan Denken in het vmbo

WDA buiten je boekje gaan Denken in het vmbo WDA buiten je boekje gaan Denken in het vmbo Even voorstellen Marc de Hoog Cees de Hoog ISW Sweelincklaan Onderbouw - vakcollege - mavo Bovenbouw - mavo hog@isw.info Achtergrond http://www.fisme.science.uu.nl/wiskrant/artikelen/312/312december_drijvers.pdf

Nadere informatie

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet

Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb of niet compleet 1 2 3 4 MATERIAL PREPARING LESSON ATTITUDE TOWARD WORK Ik kom er vaak tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet bij mij heb Ik kom er soms tijdens de les achter dat ik mijn schoolspullen niet

Nadere informatie

Vragen stellen in de reken-wiskundeles

Vragen stellen in de reken-wiskundeles Vragen stellen in de reken-wiskundeles Marc van Zanten, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling SLO & Universiteit Utrecht: Panama, O&T, Faculteit Sociale Wetenschappen Inleiding Dit hoofdstuk

Nadere informatie

Studiedag VELON. 11 november 2016

Studiedag VELON. 11 november 2016 Studiedag VELON 11 november 2016 Lerarenopleiders: wordt academisch? Of niet? Anja Swennen, Vrije Universiteit Amsterdam Doel Versterken van de positie van onderzoek van lerarenopleiders Bijvoorbeeld door

Nadere informatie

Mindset en Effectief studeren

Mindset en Effectief studeren Mindset en Effectief studeren 2015 Geert Jan Roelofs Studieadviseur/docent Julius Instituut Dept. Natuur en Sterrenkunde, UU 1) Je intelligentie is een soort basis eigenschap van je waar je weinig aan

Nadere informatie

Handleiding Nascholing Digitale Toets Omgeving voor Nascholingsleiders FaSMEd

Handleiding Nascholing Digitale Toets Omgeving voor Nascholingsleiders FaSMEd FaSMEd Prestaties verhogen door formatief toetsen in het reken-wiskundeonderwijs en onderwijs in de natuurwetenschappen Marja van den Heuvel-Panhuizen, Mieke Abels, & Ilona Friso-van den Bos Freudenthal

Nadere informatie

Talige rekenopgaven, last of doel? Rekenen in Zorg en Welzijn mbo / vo steunpunten, 13 april 2016

Talige rekenopgaven, last of doel? Rekenen in Zorg en Welzijn mbo / vo steunpunten, 13 april 2016 Talige rekenopgaven, last of doel? Rekenen in Zorg en Welzijn mbo / vo steunpunten, 13 april 2016 ICME 2012 - trends Professional development of teachers Pedagogical content knowledge Specialized content

Nadere informatie

Formative assessment: leerlingen helpen de regie te nemen over eigen leren

Formative assessment: leerlingen helpen de regie te nemen over eigen leren Formative assessment: leerlingen helpen de regie te nemen over eigen leren SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Nationaal Congres Engels Ede, 17 maart 2017 Daniela Fasoglio & Bas Trimbos

Nadere informatie

EUROPEAN SCHOOLNET ACADEMY SCHOOL EDUCATION GATEAWAY TEACHER ACADEMY

EUROPEAN SCHOOLNET ACADEMY SCHOOL EDUCATION GATEAWAY TEACHER ACADEMY EUROPEAN SCHOOLNET ACADEMY SCHOOL EDUCATION GATEAWAY TEACHER ACADEMY HOE WE DOCENTEN IN HEEL EUROPA ONDERSTEUNEN Koen Glotzbach koen.glotzbach@eun.org Junior Communication officer @ EUN Academy 22 September

Nadere informatie

The characteristics of excellent professionals: Input for honours programs. Marjolein Heijne-Penninga, Inge Wijkamp, Marca Wolfensberger

The characteristics of excellent professionals: Input for honours programs. Marjolein Heijne-Penninga, Inge Wijkamp, Marca Wolfensberger The characteristics of excellent professionals: Input for honours programs Marjolein Heijne-Penninga, Inge Wijkamp, Marca Wolfensberger Opening Research group: Talent Development in Higher Education and

Nadere informatie

Open Science binnen het informatievaardighedenonderwijs. Nicole Potters, Education Suppport, TU Delft Library 25-apr-16

Open Science binnen het informatievaardighedenonderwijs. Nicole Potters, Education Suppport, TU Delft Library 25-apr-16 Open Science binnen het informatievaardighedenonderwijs Nicole Potters, Education Suppport, TU Delft Library 25-apr-16 1 Onderwerpen TU Delft Library Education Support: Instructies/workshops Open Science

Nadere informatie

and Learning: Over wat het is en wat het kan betekenen voor je eigen onderwijspraktijk

and Learning: Over wat het is en wat het kan betekenen voor je eigen onderwijspraktijk Scholarship of Teaching and Learning: Over wat het is en wat het kan betekenen voor je eigen onderwijspraktijk j M. Clement (KU Leuven, DUO) SoTL: Test jezelf 1. Wanneer ik mijn lessen voorbereid, A. Vraag

Nadere informatie

WISKUNDIGE TAALVAARDIGHEDEN. De leerlingen ontwikkelen (binnen het gekende wiskundig instrumentarium) Derde graad kso/tso. Tweede graad kso/tso

WISKUNDIGE TAALVAARDIGHEDEN. De leerlingen ontwikkelen (binnen het gekende wiskundig instrumentarium) Derde graad kso/tso. Tweede graad kso/tso WISKUNDIGE TLVRDIGHEDEN 1 Het begrijpen van wiskundige uitdrukkingen in eenvoudige situaties (zowel mondeling als 1V4 2V3 3V3(a-bschriftelijk) eenvoudige 2 het begrijpen (lezen) van figuren, tekeningen,

Nadere informatie

Creatief rekenen-wiskunde in de basisschool

Creatief rekenen-wiskunde in de basisschool Creatief rekenen-wiskunde in de basisschool Evelyn Kroesbergen, Universiteit Utrecht: Afdeling Educatie & Pedagogiek Inleiding Een van de belangrijkste doelen van het rekenen-wiskunde onderwijs is dat

Nadere informatie

Talen naar rekenen en rekenen op taal

Talen naar rekenen en rekenen op taal 26 Tijdschrift Taal, jaargang 7, nummer 11 Talen naar rekenen en rekenen op taal Rekentaal bevordert het oplossen van non-routine rekenopgaven en vice versa Auteur: Marjolein Kool Leer kinderen problemen

Nadere informatie

Van Batenburg, E., & Schaik, M. (2013). Kennis op de werkvloer: wat helpt de docent en de

Van Batenburg, E., & Schaik, M. (2013). Kennis op de werkvloer: wat helpt de docent en de Van Batenburg, E., & Schaik, M. (2013). Kennis op de werkvloer: wat helpt de docent en de vmbo-leerling. In: J. K. Van der Waals & M. Van Schaik (Eds.), Het VMBO van dichtbij. Bewegen tussen theorie en

Nadere informatie

Talige rekenopgaven? Probleem oplossen!

Talige rekenopgaven? Probleem oplossen! Talige rekenopgaven? Probleem oplossen! Studiedag vmbo/mbo 2018 Ervaringen delen is vooruitzien Maandag 15 januari 2018 Kees Hoogland (HU) kees.hoogland@hu.nl Vooraf enkele wetenswaardigheden over rekenen

Nadere informatie

Amsterdam University of Applied Sciences. Gezamenlijk redeneren en het valideren van wiskundige ideeën Abrantes Garcêz Palha, S. Link to publication

Amsterdam University of Applied Sciences. Gezamenlijk redeneren en het valideren van wiskundige ideeën Abrantes Garcêz Palha, S. Link to publication Amsterdam University of Applied Sciences Gezamenlijk redeneren en het valideren van wiskundige ideeën Abrantes Garcêz Palha, S. Link to publication Citation for published version (APA): Palha, S. (2017).

Nadere informatie

Computer based instructional support during physics problem solving Pol, Hendrik

Computer based instructional support during physics problem solving Pol, Hendrik Computer based instructional support during physics problem solving Pol, Hendrik IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please

Nadere informatie

Wiskundige denkactiviteiten in de wiskundemethoden

Wiskundige denkactiviteiten in de wiskundemethoden Wiskundige denkactiviteiten in de wiskundemethoden SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Studiedag NVvW 2015 Agenda Wie? Wat? Hoelang SLO Inleiding 2 minuten Getal en Ruimte Presentatie 10

Nadere informatie

Meer context kan de verkeerd geraden betekenis bijstellen Dit is echter niet altijd het geval Verkeerde associatie kan blijven hangen Intertaaltransparantie Maand, mois, month, Monat Garandeert geen directe

Nadere informatie

Wat bedoelen ze toch met... denkactiviteiten?

Wat bedoelen ze toch met... denkactiviteiten? In elke aflevering van de rubriek Wat bedoelen ze toch met... staat een spraakmakend begrip uit de wiskundedidactiek of de onderwijskunde centraal, waarover veel is geschreven, maar waarvan toepassing

Nadere informatie

PRAKTIJKGERICHT ONDERWIJSONDERZOEK REKENEN MBO/VO

PRAKTIJKGERICHT ONDERWIJSONDERZOEK REKENEN MBO/VO PRAKTIJKGERICHT ONDERWIJSONDERZOEK REKENEN MBO/VO Karen Heinsman, Hogeschool Utrecht Kees Hoogland, Hogeschool Utrecht Kees Hoogland Kooske Franken Steunpunt Taal en Rekenen dinsdag 27 november 2018 Onze

Nadere informatie

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

Hoe realistisch is realistisch reken-wiskundeonderwijs?

Hoe realistisch is realistisch reken-wiskundeonderwijs? Hoe realistisch is realistisch reken-wiskundeonderwijs? Theo Wubbels t.wubbels@uu.nl Panama Stellingen Het niveau van het rekenonderwijs gaat achteruit Realistisch reken-wiskundeonderwijs besteedt te weinig

Nadere informatie

Interventieonderzoek als onderdeel van docentenprofessionalering Een good practice

Interventieonderzoek als onderdeel van docentenprofessionalering Een good practice Interventieonderzoek als onderdeel van docentenprofessionalering Een good practice Interventieonderzoek als onderdeel van docentenprofessionalisering: het stimuleren van een onderzoekende houding bij honoursdocenten

Nadere informatie

Waarde(n)volle professional

Waarde(n)volle professional Waarde(n)volle professional Tineke Kingma, 10 april 2014 Invalshoeken en bijdragen miniconferentie Persoon Waarde(n)loos of waarde(n)vol? Comakers Professional: teaamprofessionalisering Waardecreatie met

Nadere informatie

Academische Vorming bij Bio-Farmaceutische Wetenschappen

Academische Vorming bij Bio-Farmaceutische Wetenschappen Academische Vorming bij Bio-Farmaceutische Wetenschappen - ervaringen met het REAL referentiemodel - Marjo de Graauw, PhD teacher and educational innovator BFW Stefan Tax, MSc educational developer PLATO

Nadere informatie

DIGITALE MEDIA EN HET ONDERWIJS LIESBETH NEESKENS

DIGITALE MEDIA EN HET ONDERWIJS LIESBETH NEESKENS DIGITALE MEDIA EN HET ONDERWIJS LIESBETH NEESKENS 1 PROGRAMMA VOOR VANDAAG 1. Doelen en inleiding 2. Criteria voor (multi)media presentatie vaststellen 3. Wat is de theorie? 4. (Bestaand) filmmateriaal

Nadere informatie

Learning Analytics. Big Data in het onderwijs: Prof dr. Tammy Schellens Elise Ameloot. 14 juni 2017

Learning Analytics. Big Data in het onderwijs: Prof dr. Tammy Schellens Elise Ameloot. 14 juni 2017 VAKGROEP ONDERWIJSKUNDE ONDERZOEKSGROEP EDUMAST Big Data in het onderwijs: Learning Analytics Prof dr. Tammy Schellens Elise Ameloot Kraks@DeKrook 14 juni 2017 Overzicht Inleiding Learning Analytics Toepassingen

Nadere informatie

Het beroep en de professionele identiteit van de lerarenopleider. Anja Swennen, Vrije Universiteit Amsterdam

Het beroep en de professionele identiteit van de lerarenopleider. Anja Swennen, Vrije Universiteit Amsterdam Het beroep en de professionele identiteit van de lerarenopleider Anja Swennen, Vrije Universiteit Amsterdam 10 januari 2013 1 Overzicht Korte geschiedenis van het beroep van de lerarenopleider De identiteit

Nadere informatie

Overzicht. Introductie. Warming-up Intermezzo: Een kleine geschiedenis Cooling-down. Iwan Wopereis. 4CID Symposium 2017, Nijmegen 21 april 2017

Overzicht. Introductie. Warming-up Intermezzo: Een kleine geschiedenis Cooling-down. Iwan Wopereis. 4CID Symposium 2017, Nijmegen 21 april 2017 Introductie Iwan Wopereis Overzicht Warming-up Intermezzo: Een kleine geschiedenis Cooling-down Maastricht University en Open Universiteit 1 Overzicht Warming-up Intermezzo: Een kleine geschiedenis Cooling-down

Nadere informatie

De andere kant van feedback

De andere kant van feedback Symposium Platform Toetsen De andere kant van feedback Jorik Arts (Fontys lerarenopleiding) en Kim Dirkx (Welten instituut) Wat verstaan we onder feedback? Feedback is a process whereby learners obtain

Nadere informatie

- verslag van een discussieronde tijdens de ELWIeRconferentie. R. Keijzer, B. Zwaneveld, J.W. Brandsma, J. Faarts & I. Meijers 1

- verslag van een discussieronde tijdens de ELWIeRconferentie. R. Keijzer, B. Zwaneveld, J.W. Brandsma, J. Faarts & I. Meijers 1 Wiskundig denken stimuleren bij aanstaande leraren - verslag van een discussieronde tijdens de ELWIeRconferentie 2014 - R. Keijzer, B. Zwaneveld, J.W. Brandsma, J. Faarts & I. Meijers 1 Jaarlijks discussiëren

Nadere informatie

Het disciplinaire future self als bron van motivatie en activatie

Het disciplinaire future self als bron van motivatie en activatie Het disciplinaire future self als bron van motivatie en activatie Onderwijsproject Faculteit Wetenschappen 2014-2015 promotor: Prof. Dr. Philippe Muchez Het disciplinaire future self Possible selves represent

Nadere informatie

Verspreiden van innovaties & databased

Verspreiden van innovaties & databased Verspreiden van innovaties & databased decision making Nelleke de Jong MSc Dr. Elanor Kamans Hanzehogeschool Groningen, Universiteit Twente Een demonstratie van de Exchangeteam-methode Hanze Research Day,

Nadere informatie

Rekenen: ook in de andere vmbo vakken

Rekenen: ook in de andere vmbo vakken Rekenen: ook in de andere vmbo vakken verdiepingsconferenties Freudenthal Instituut Korte inhoud werkgroep Het onderhouden en uitbreiden van rekenvaardigheden is een belangrijk thema in klas 3 en 4 van

Nadere informatie

De ontwikkeling van pabostudenten tot professioneel gecijferde leerkracht

De ontwikkeling van pabostudenten tot professioneel gecijferde leerkracht De ontwikkeling van pabostudenten tot professioneel gecijferde leerkracht Eric Ansems, Joost van Berkel, Vronie Disselhorst & Michel van Ingen Fontys Pabo s-hertogenbosch Werkgroep Presentatie onderzoek

Nadere informatie

2.3. Paul Hennissen: De ontwikkeling van de school als Professionele leergemeenschap

2.3. Paul Hennissen: De ontwikkeling van de school als Professionele leergemeenschap 2.3. Paul Hennissen: De ontwikkeling van de school als Professionele leergemeenschap De ontwikkeling van de school als Professionele Leergemeenschap (PLG) is vanaf het begin van het CoP-project onderwerp

Nadere informatie

TABASCO. Taak gestuurd leren bij Engels

TABASCO. Taak gestuurd leren bij Engels TABASCO Taak gestuurd leren bij Engels Tabasco - Wat is het: Een taalgestuurd lesprogramma, dat volgens een vaste opbouw gebeurt aan de hand van taken. Het is gebaseerd op het proces van op een natuurlijke

Nadere informatie

De begeleiding van leren in academisch onderwijs: waar, wie en hoe? 21 mei 2013

De begeleiding van leren in academisch onderwijs: waar, wie en hoe? 21 mei 2013 De begeleiding van leren in academisch nderwijs: waar, wie en he? 21 mei 2013 Begeleiding van leren Leren in hger nderwijs = prces dat leidt tt verandering in kennis, vaardigheden en attitudes Studievaardigheden

Nadere informatie

compacte digitale leerlijnen

compacte digitale leerlijnen compacte digitale leerlijnen rekenen-wiskunde computeractiviteiten met methodeverwijzingen www.webschool.nl groep 3, 4 en 5 Compacte digitale leerlijnen rekenen-wiskunde Computeractiviteiten met methodeverwijzingen:

Nadere informatie

Effectieve maatregelen

Effectieve maatregelen Effectieve maatregelen In het taal- en rekenonderwijs Pieter Danes 27 maart 2012 Bijeenkomst Taal in mbo 01-11-2011 Presentatie toen: Van Anja Schaafsma (ROC Mondriaan) Over effectief onderwijs Presentatie

Nadere informatie

The effects of learning analytics in higher education. Marcel Schmitz & Nicolette van Halem

The effects of learning analytics in higher education. Marcel Schmitz & Nicolette van Halem The effects of learning analytics in higher education Marcel Schmitz & Nicolette van Halem The effect of learning analytics on Ga naar menti.com en gebruik de code 511464 The effect of learning analytics

Nadere informatie

Maak de lessen meer gecijferd. NRCD, Utrecht, 11 maart 2016

Maak de lessen meer gecijferd. NRCD, Utrecht, 11 maart 2016 Maak de lessen meer gecijferd NRCD, Utrecht, 11 maart 2016 Gecijferdheidstestje 1 NRC 9 april 2014 Gecijferdheidstestje 2 Wat is ongeveer het gemiddelde van 2 duizend, 4 miljoen en 6 miljard ICME 2012

Nadere informatie

Marlies Baeten Centrum voor Professionele Opleiding en Ontwikkeling en Levenslang Leren

Marlies Baeten Centrum voor Professionele Opleiding en Ontwikkeling en Levenslang Leren STIMULEREN VAN LEREN IN STUDENTGERICHTE LEEROMGEVINGEN? Marlies Baeten Centrum voor Professionele Opleiding en Ontwikkeling en Levenslang Leren Probleemgestuurd leren Projectonderwijs Casusgebaseerd onderwijs

Nadere informatie

Algebra leren met deti-89

Algebra leren met deti-89 Algebra leren met deti-89 Werkgroep T 3 -symposium Leuven 24-25 augustus 2001 Doel Reflecteren op het leren van algebra in een computeralgebra-omgeving, en in het bijzonder op het omgaan met variabelen

Nadere informatie

Feedback middels formatief toetsen

Feedback middels formatief toetsen Feedback middels formatief toetsen Studiedag Mbo Taalacademie Kim Schildkamp Contact: k.schildkamp@utwente.nl Formatief toetsen en feedback Waar denkt u aan bij de termen formatief toetsen en feedback?

Nadere informatie

Creating a marketplace where expertise is made available through videoconferencing. Roland Staring Community Support Manager roland.staring@surfnet.

Creating a marketplace where expertise is made available through videoconferencing. Roland Staring Community Support Manager roland.staring@surfnet. Expert at a distance Creating a marketplace where expertise is made available through videoconferencing Roland Staring Community Support Manager roland.staring@surfnet.nl Working together for education

Nadere informatie

Conferentie Examinering in de bpv 31 mei 2013 Workshop : handboeken BPV en het buitenland

Conferentie Examinering in de bpv 31 mei 2013 Workshop : handboeken BPV en het buitenland Conferentie Examinering in de bpv 31 mei 2013 Workshop : handboeken BPV en het buitenland Andre van Voorst : sr adviseur Kenwerk / Examenwerk Mirjam Hensels : projectleider BPV Handboeken Programma Inleiding

Nadere informatie

Stichting NIOC en de NIOC kennisbank

Stichting NIOC en de NIOC kennisbank Stichting NIOC Stichting NIOC en de NIOC kennisbank Stichting NIOC (www.nioc.nl) stelt zich conform zijn statuten tot doel: het realiseren van congressen over informatica onderwijs en voorts al hetgeen

Nadere informatie

Online trainingsplatform voor gespreksvaardigheden

Online trainingsplatform voor gespreksvaardigheden Online trainingsplatform voor gespreksvaardigheden Welkom! Communicatie-onderwijs 2.0: hoe virtuele trainingsacteurs gespreksvaardigheden van (toekomstig) zorgprofessionals vooruit helpen (door Renske

Nadere informatie

Succes met rekenen en wiskunde!

Succes met rekenen en wiskunde! Succes met rekenen en wiskunde! Rekenen-wiskunde in de aansluiting van PO naar VMBO NVvW SLO NVORWO conferentie vrijdag 19 januari 2018 Kees Hoogland Hogeschoolhoofddocent Didactiek van rekenen en wiskunde

Nadere informatie

Wat wordt er van de opleiders verwacht? Noblesse oblige? Edith W.M.T. ter Braak, internist Hoogleraar medisch onderwijs

Wat wordt er van de opleiders verwacht? Noblesse oblige? Edith W.M.T. ter Braak, internist Hoogleraar medisch onderwijs Wat wordt er van de opleiders verwacht? Noblesse oblige? Edith W.M.T. ter Braak, internist Hoogleraar medisch onderwijs E.terBraak@umcutrecht.nl 1 reflectie MSF portfolio KPB logboek OSCE - KPB Reflectie

Nadere informatie

Rondom Rekenen VO/MBO. Op weg naar topdocenten rekenen mbo. Thema 1: De eigenheid van de mbo-student Een mbo-leerling heeft geen achterstand rekenen

Rondom Rekenen VO/MBO. Op weg naar topdocenten rekenen mbo. Thema 1: De eigenheid van de mbo-student Een mbo-leerling heeft geen achterstand rekenen Rondom Rekenen VO/MBO Op weg naar topdocenten rekenen mbo Thema 1: De eigenheid van de mbo-student Een mbo-leerling heeft geen achterstand rekenen + (inspireert me tot actie) * Dit wil ik bespreken! *

Nadere informatie

GO LAB: VIRTUELE LABS BIJ HET NATUURWETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS

GO LAB: VIRTUELE LABS BIJ HET NATUURWETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS GO LAB: VIRTUELE LABS BIJ HET NATUURWETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS HENNY LEEMKUIL FER COENDERS 18 MEI 2016 IN DEZE WERKGROEP Didactiek ü Waarom practica / experimenteel werk door leerlingen ü Categorieën praktisch

Nadere informatie

Making Shift Happen OVER LOAD

Making Shift Happen OVER LOAD Making Shift Happen OVER LOAD WAT ELKE LERAAR MOET WETEN COGNITIEVE BELASTING IN DE KLAS Tim Surma @timsurma Education is a technology that tries to make up for what the human mind is innately bad at.

Nadere informatie

Nieuwe media. Ander onderwijs?

Nieuwe media. Ander onderwijs? Nieuwe media. Ander onderwijs? Joke Voogt Typ hier de footer 1 Wij streven ernaar dat over vijf tot tien jaar alle leerlingen voor hun toekomstig beroep, voor het deelnemen aan het maatschappelijk leven

Nadere informatie

Hoe komt een formule tot stand?

Hoe komt een formule tot stand? Hoe komt een formule tot stand? Een voorbeeld van good practice met focus op het wiskundige denken Adriaan.Herremans@UAntwerpen.be Dag van de wiskunde 14/11/2015 Opleiding KULeuven Korte voorstelling Doctoraat

Nadere informatie

Reflectie. Dr. Mark Frederiks Coördinator internationalisering NVAO. EP-Nuffic Studenten internationaliseren in eigen land 5 februari 2015, Utrecht

Reflectie. Dr. Mark Frederiks Coördinator internationalisering NVAO. EP-Nuffic Studenten internationaliseren in eigen land 5 februari 2015, Utrecht Reflectie Dr. Mark Frederiks Coördinator internationalisering NVAO EP-Nuffic Studenten internationaliseren in eigen land 5 februari 2015, Utrecht Inleiding IaH studies zijn belangrijke bijdrage aan discussie

Nadere informatie

Practica in de lessen rekenen-wiskunde en didactiek op de pabo

Practica in de lessen rekenen-wiskunde en didactiek op de pabo ontwikkeling en onderzoek 47 Practica in de lessen rekenen-wiskunde en didactiek op de pabo Wanneer we Freudenthal (1991) volgen en het leren van wiskunde beschouwen als een proces van geleide heruitvinding,

Nadere informatie

KERNASPECTEN VAN WISKUNDIG DENKEN

KERNASPECTEN VAN WISKUNDIG DENKEN KERNASPECTEN VAN WISKUNDIG DENKEN Paul Drijvers Over wiskundig denken wordt de laatste tijd veel gesproken. Maar waarom is dit het geval? En wat wordt ermee bedoeld, wat is de kern van wiskundig denken

Nadere informatie

LESSON STUDY SUI LIN GOEI VU AMSTERDAM HOGESCHOOL WINDESHEIM DOOR SAMENWERKEN DE LES VERSTERKEN MAATSCHAPPELIJKE IMPACT ALFA- EN GAMMAWETENSCHAPPEN

LESSON STUDY SUI LIN GOEI VU AMSTERDAM HOGESCHOOL WINDESHEIM DOOR SAMENWERKEN DE LES VERSTERKEN MAATSCHAPPELIJKE IMPACT ALFA- EN GAMMAWETENSCHAPPEN LESSON STUDY DOOR SAMENWERKEN DE LES VERSTERKEN MAATSCHAPPELIJKE IMPACT ALFA- EN GAMMAWETENSCHAPPEN 7 DECEMBER 2017 SESSIE ONDERWIJS EN PEDAGOGIEK SUI LIN GOEI VU AMSTERDAM HOGESCHOOL WINDESHEIM nr. 1

Nadere informatie

FORMATIEF TOETSEN OP MARIANUM CHRISTEL WOLTERINCK 1 DECEMBER 2016

FORMATIEF TOETSEN OP MARIANUM CHRISTEL WOLTERINCK 1 DECEMBER 2016 FORMATIEF TOETSEN OP MARIANUM YVONNE HALLINGSE DTT CONFERENTIE CHRISTEL WOLTERINCK 1 DECEMBER 2016 INHOUD Summatieve cultuur in het VO Verschillende benaderingen van formatief toetsen Onderzoek: belemmerende

Nadere informatie

HOE VERSTERK JE HET ONDERWIJS MET DIGITALE MEDIA Emil Diephuis (DT) Ria Jacobi (O2)

HOE VERSTERK JE HET ONDERWIJS MET DIGITALE MEDIA Emil Diephuis (DT) Ria Jacobi (O2) HOE VERSTERK JE HET ONDERWIJS MET DIGITALE MEDIA Emil Diephuis (DT) Ria Jacobi (O2) 1 ENKELE TRENDS (LEARNING TOMORROW) 1. De gestage groei van e-learning. Met name blended learning wordt de default manier

Nadere informatie

Persoonlijke ontwikkeling

Persoonlijke ontwikkeling Velon/Velof 2016 Brussel Persoonlijke ontwikkeling als startpunt voor onderzoek Dr. Rudy Vandamme www.hetontwikkelingsinstituut.be VANDAMME BOEKEN www.coachingbooks.net Welk onderzoeksresultaat is de moeite

Nadere informatie

Taalbewustzijn in deprak3jk

Taalbewustzijn in deprak3jk Taalbewustzijn in deprak3jk Anna Kaal (aa.kaal@vu.nl) Universitair Centrum voor Gedrag en Bewegen Wat istaal? (Voorbeeld1) Definitie: Explicit knowledge about language, and conscious perception and sensitivity

Nadere informatie

Scenario s voor de implementatie van de kennisbasis rekenen-wiskunde

Scenario s voor de implementatie van de kennisbasis rekenen-wiskunde Scenario s voor de implementatie van de kennisbasis rekenen-wiskunde Ronald Keijzer, Hogeschool ipabo, Amsterdam Erica de Goeij, Hogeschool Marnix Academie, Utrecht Samenvatting De kennisbasis rekenen-wiskunde

Nadere informatie

Uitdagingen voor organisaties. Altijd en overal leren. binden en boeien?

Uitdagingen voor organisaties. Altijd en overal leren. binden en boeien? Altijd en overal leren Learning on the job by TNO 7 mei 2009, Den Haag Network Meeting N.C.M.Theunissen Uitdagingen voor organisaties Voor elk individu een passende opleiding verzorgen Leren tijdens het

Nadere informatie

3 VIDEOGEBRUIK BIJ HET OPLEIDEN VAN DOCENTEN

3 VIDEOGEBRUIK BIJ HET OPLEIDEN VAN DOCENTEN 3 VIDEOGEBRUIK BIJ HET OPLEIDEN VAN DOCENTEN Geertje Wismans en Maarten de Laat In het kader van het project Lerend Lesgeven met ICT is onderzocht in hoeverre het gebruik van korte videofragmenten uit

Nadere informatie

MALADAPTIVE SOCIAL BEHAVIOUR OF STUDENTS IN SECONDARY VOCATIONAL EDUCATION

MALADAPTIVE SOCIAL BEHAVIOUR OF STUDENTS IN SECONDARY VOCATIONAL EDUCATION MALADAPTIVE SOCIAL BEHAVIOUR OF STUDENTS IN SECONDARY VOCATIONAL EDUCATION PROEFSCHRIFT ter verkrijging van de graad van Doctor aan de Universiteit Leiden op gezag van de Rector Magnificus Dr. D. D. Breimer,

Nadere informatie

Onderzoeksagenda cultuureducatie & cultuurparticipatie. Utrecht 28 november 2016 Sanne Scholten

Onderzoeksagenda cultuureducatie & cultuurparticipatie. Utrecht 28 november 2016 Sanne Scholten Onderzoeksagenda cultuureducatie & cultuurparticipatie Utrecht 28 november 2016 Sanne Scholten 10 jaar onderzoek naar cultuureducatie en cultuurparticipatie Lenie van den Bulk Selectie artikelen Nederlands

Nadere informatie