M Octrooien in het MKB. drs. R. van der Poel drs. M. Seip drs. J. Snoei
|
|
- Sarah van Beek
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 M Octrooien in het MKB drs. R. van der Poel drs. M. Seip drs. J. Snoei Zoetermeer, 7 oktober 2010
2 Octrooien in het MKB MKB-bedrijven vragen minder vaak octrooien aan dan grote bedrijven. 94% van de octrooiaanvragende bedrijven is afkomstig uit het MKB. Deze groep is echter verantwoordelijk voor slechts 30% van de octrooiaanvragen. Octrooiaanvragende bedrijven uit het MKB zijn vooral afkomstig uit de industrie (onder andere metaalnijverheid, elektronica en chemie), reparatie en handel (groothandel) en zakelijke dienstverlening. In vergelijking met het grootbedrijf is het aandeel in de industrie (aanzienlijk) lager, maar juist in de zakelijke dienstverlening en reparatie en handel is het (veel) hoger. De meeste octrooiaanvragende MKB-bedrijven zijn gevestigd in Brabant. Ruim 15% van de bedrijven is afkomstig uit deze regio. Daarnaast komen ook veel bedrijven uit Oost Nederland (Twente) en de Randstadregio s. In de regio Noordwest-Holland zijn de minste octrooiaanvragende bedrijven gevestigd. Als het aantal octrooibedrijven wordt afgezet tegen het aantal bedrijven uit deze regio, dan hebben vooral de regio s Den Haag (Delft/Westland), Vallei, Twente, Achterhoek en Zuidoost-Brabant een hoge score. Regio s met een technische universiteit (Twente, Delft en Zuidoost-Brabant) en een landbouwuniversiteit (Wageningen) scoren dus goed. Oostelijk Zuid-Limburg is de KvK-subregio met de laagste octrooidichtheid van Nederland. De technologiegebieden industriële processen, werktuigbouw en machines, consumentenproducten en bouw zijn vooral populair bij het MKB. Dit verschilt met grote bedrijven die vooral innoveren op het gebied van elektriciteit & elektronica, instrumenten, chemie en materialen en farmacie en biotechnologie. In 2010 hebben EIM en NL Octrooicentrum het onderzoek Octrooien in Nederland uitgevoerd waarin gekeken is verricht naar de herkomst van octrooien ten aanzien van sectoren, bedrijfsgrootte, regio s en technologiegebieden. In dit onderzoek zijn octrooidata gekoppeld aan gegevens uit het handelsregister en het LISA werkgelegenheidsregister. Voor de volledige onderzoeksaanpak en verantwoording wordt verwezen naar de rapportage van dat onderzoek 1. Uit dit onderzoek bleek dat het MKB een groot aandeel heeft in het aantal octrooiaanvragen. In deze minirapportage is de herkomst van octrooien voor het MKB nader uitgewerkt. Er zijn zes interviews gehouden met octrooiaanvragende MKB uit de top 10, die onder andere zijn bevraagd over succesfactoren en knelpunten ten aanzien van innovatie. De belangrijkste resultaten van de interviews zijn in kaders in dit rapport weergegeven. Deze minirapportage gaat in op de herkomst van octrooien in het MKB op de volgende onderdelen: kerncijfers top 10 MKB sectoren regio s technologiegebieden. 1 Octrooien in Nederland, EIM/NL Octrooicentrum, Dit rapport is te downloaden op de site 2
3 1 Kerncijfers In de periode zijn bijna octrooien aangevraagd door bijna bedrijven. In het aantal octrooiaanvragende bedrijven heeft het MKB een aandeel van 94%, terwijl het aandeel van het MKB in het aantal octrooiaanvragen slechts 30% is. Grote bedrijven vragen dus meer en vaker octrooien aan dan MKB-bedrijven. De ontwikkeling van het aantal MKB-bedrijven die octrooien aanvragen in de periode is stabiel. Tabel 1 Octrooiaanvragende bedrijven en octrooiaanvragen per bedrijfsgrootte aantal bedrijven aandeel MKB aandeel grootbedrijf octrooiaanvragende bedrijven % 6% octrooiaanvragen % 70% Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, Figuur 1 Ontwikkeling octrooiaanvragende bedrijven (index 2003=100) Nederland Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum,
4 AFA Dispensing Group: Innovatie als groeistrategie AFA is wereldspeler geworden in de markt voor vloeistofdispenseersystemen door in te zetten op innovatie en ontwikkeling. Naast een portfolio van technisch geavanceerde sprayers is een bekende innovatie waaraan het bedrijf gewerkt heeft, de BeerTender van Heineken. AFA is in 1965 opgericht en telt ongeveer 120 medewerkers. De belangrijkste afzetmarkten zijn Europa en de VS. De heer Stevens is commercieel directeur van het bedrijf. AFA heeft een duidelijke innovatiestrategie: onafhankelijk nieuwe technologieën ontwikkelen en op basis van deze technologieplatforms concurreren. Stevens: Innovaties komen soms voort uit een vraag van een (potentiële) klant, maar worden veelal ontwikkeld op eigen initiatief. AFA ontwikkelt de innovaties liever zelf, zodat het volledig eigendom kan houden over de ontwikkelde technologie en octrooien. Het kenmerk van een goede innovatie is volgens de heer Stevens dat deze concrete voordelen biedt ten opzichte van bestaande producten en dat ze eenvoudig toe te passen is en (relatief) goedkoop te produceren. Stevens: Veel nieuw ontwikkelde technologieën blijken in de opstartfase erg duur waardoor de vraag tegenvalt en de aanbieder in de problemen komt. Onze sterkte is dat we nieuwe producten of technologieën al vanaf de start tegen een scherpe prijs kunnen aanbieden door slim te ontwikkelen en te commercialiseren. Dat deze aanpak succesvol is, blijkt uit bijvoorbeeld de nieuwste sprayertechnologie die AFA heeft geintroduceerd. Deze OpUs breekt alle verkooprecords in de markt en AFA kan de vraag nauwelijks aan. 4
5 2 Top 10 octrooiaanvragende bedrijven MKB Op basis van het aantal octrooiaanvragen door het MKB is een top 10 samengesteld van MKB-bedrijven. Zie tabel 2. Voorwaarde om in deze MKB-top 10 van Nederland te komen is dat een bedrijf minder dan 250 werknemers heeft en geen onderdeel is van een groot bedrijf. Verder mag het niet een holding betreffen. Nummer 1 is het bedrijf Logiqs Agro/Leen Huisman B.V. Dit bedrijf adviseert, ontwerpt en produceert complete geautomatiseerde logistieke systemen voor kwekerijen van potplanten, snijbloemen, bomen, bloembollen en groenten, samen met moederbedrijf Leen Huisman B.V. Op de tweede plaats staat Maxi Miliaan, een producent van producten voor baby s en jonge kinderen. Enkele bekende merken zijn Maxi-Cosi, Quinny en Safety 1st. De derde plaats is voor Keygene dat de moleculaire en genetische eigenschappen van planten onderzoekt. Trioliet Mullos staat op de vierde plaats. Zij ontwikkelen voertechnieken voor de landbouw. Tabel 2 Top 10 MKB Bedrijfsnaam gemeente octrooiaanvragen 1. Logiqs Agro/Leen Huisman B.V. De Lier Maxi Miliaan B.V. Helmond Keygene N.V. Wageningen Trioliet Mullos B.V. Oldenzaal Pamgene B.V. Den Bosch Pantarhei Bioscience B.V. Zeist Rexnord Flattop Europe B.V. 's-gravenzande Afa Polytek B.V. Helmond Silicon Hive B.V. Eindhoven Weweler B.V. Apeldoorn 20 Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, In de landelijke top 10 waarin ook het grootbedrijf is meegenomen, staat Philips op nummer 1 met aangevraagde octrooien. Dit is maar liefst 30% van het totaal aantal aangevraagde octrooien in Nederland gedurende de periode In de top 10 staan daarnaast bedrijven zoals NXP (2.235), Unilever (1.407), Shell (1.144) en DSM (1.105). 5
6 Rexnord FlatTop Europe: Sterk octrooi leidt tot overname bedrijf Kees Menke is manager Research & Development bij Rexnord FlatTop Europe. Rexnord is wereldwijd marktleider als het gaat om het produceren van onder andere transportkettingen voor de dranken- en voedingsmiddelenindustrie. Zij maken systemen om het hele productieproces van onder andere flesjes bier en frisdrank te begeleiden. Rexnord heeft vestigingen in o.a. Amerika, Italië en China. Bij de Nederlandse vestiging werken in totaal 170 medewerkers. In 1997 werd het toenmalige MCC Nederland overgenomen door concurrent Rexnord. Deze overname had te maken met een zeer sterk octrooi dat MCC had op een bochtensysteem. Dat octrooi zat Rexnord zó in de weg, dat het bedrijf ervoor koos om MCC over te nemen, aldus Menke. Rexnord denkt goed na over hun octrooistrategie. We vragen onze octrooien aan via ons octrooigemachtigdenbureau. Onze innovaties komen veelal voort uit vragen van de drankenindustrie zelf. Wij luisteren goed en proberen te helpen bij het oplossen van een bepaald probleem, licht Menke toe. We maken een ruwe schets bij een nieuw idee en vragen onze octrooigemachtigde daarna of het zinvol is om te octrooieren. Rexnord is ook geabonneerd op een octrooisignaleringssysteem. Ik krijg elke maand de relevante ontwikkelingen uit de voor ons interessante gebieden uit de octrooidatabanken op mijn bureau. Maar we kijken ook in de octrooiliteratuur wat onze concurrenten doen, vervolgt Menke. Wel overweegt Rexnord om in de toekomst minder octrooien aan te vragen en te kijken naar alternatieve beschermingsvormen. Het is in onze branche lastig om inbreuk aan te tonen en procedures lopen vaak eindeloos lang, licht Menke toe. Zeker in Amerika. Vooral bij producten met een korte productlevenscyclus is het niet meer rendabel. Soms kunnen we dan beter overwegen een licentie te nemen. In Europa ligt de situatie gelukkig anders. 6 Het succesvolste octrooi, de magneetbocht, is inmiddels bijna verlopen. Maar Rexnord blijft innoveren en is bezig met de ontwikkeling van nieuwe systemen. Als gouden tip voor innovatie geeft Menke nog mee: Leer op tijd te stoppen als je ziet dat het product niets wordt. Blijf niet eindeloos investeren. Een goede technische oplossing betekent nog niet dat het product commercieel succesvol is.
7 3 Sectoren Ruim een kwart van de octrooiaanvragende bedrijven is afkomstig uit de industrie. Dit zijn vooral bedrijven uit de metaalnijverheid en de chemie. Ruim een kwart komt uit de verhuur en zakelijke dienstverlening. Dit betreft vooral ontwerpers, architecten- en adviesbureaus en bedrijven met speur- en ontwikkelingswerk als hoofdactiviteit. Bijna 20% van de bedrijven komt uit de sector reparatie en handel. Dit zijn voornamelijk bedrijven uit de groothandel. Uit de landbouw, visserij, nutsbedrijven, horeca, overheid en onderwijs zijn nauwelijks octrooiaanvragende bedrijven afkomstig. In vergelijking met grote bedrijven valt een aantal zaken op. Bij de grote bedrijven is het aandeel van de industrie in het aantal octrooiaanvragen veel groter (59%), terwijl het aandeel van de reparatie en handel veel lager is (6%). In deze sector zijn het dus voornamelijk MKB ers die octrooien aanvragen. Hetzelfde geldt voor verhuur en zakelijke dienstverlening. Het aandeel van de gezondheids- en welzijnszorg en onderwijs is bij de grote bedrijven juist weer groter. Tabel 3 Sectoren MKB Sector MKB grootbedrijf Landbouw, jacht en bosbouw 0,2% 0,0% Visserij 0,1% 0,0% Winning van delfstoffen 1,0% 0,3% Industrie 27,8% 58,7% Nutsbedrijven 0,3% 2,3% Bouwnijverheid 4,7% 4,2% Reparatie en handel 19,8% 6,1% Horeca 0,2% 0,0% Vervoer, opslag en communicatie 1,1% 1,9% Financiële instellingen 1,9% 1,3% Verhuur en zakelijke dienstverlening 26,3% 10,6% Overheid 0,1% 2,3% Onderwijs 0,4% 4,5% Gezondheids- en welzijnszorg 1,2% 5,2% Milieudienstverlening, cultuur 1,3% 1,0% Holdings 9,1% 1,3% Vermarkten van octrooien 3,6% 0,3% Totaal 100% 100% 7
8 Pamgene: Juiste octrooistrategie essentieel voor investeerders Zonder octrooien was Pamgene er niet geweest. Dat stelt Rinie van Beuningen van het biotechbedrijf Pamgene. Het bedrijf dat 28 medewerkers telt, verkoopt Life Sciences-producten aan farmaceutische bedrijven om medicijnontwikkelingsprogramma's beter te kunnen sturen. Daarnaast wordt in Pamgene s eigen laboratorium veel baanbrekend werk verricht voor de farmaceutische industrie. Met name op het gebied van kankeronderzoek loopt het Brabantse bedrijf voorop. Van Beuningen, Vice President Business Development bij Pamgene: Durfkapitalisten investeren alleen maar in bedrijven als de technologie die ze voortbrengen, beschermd is. We hebben een soort biomarker ontwikkeld, waarbij we buiten het lichaam kunnen zien of een bepaald kinase medicijn werkzaam is. Door dit toe te passen in een grootschalige studie kunnen we heel veel meten bij elk uniek individu. Deze methodiek, maar ook de toepassing, is uiteraard geoctrooieerd. 8 Pamgene bestaat sinds 2000 en is voortgekomen uit een spin-off van Akzo Nobel. Een groot gedeelte van het budget wordt ingezet voor R&D-doeleinden. Van Beuningen is van mening dat je meerdere schillen rondom je bedrijf moet hebben om je kernactiviteiten te beschermen: Je vindingen octrooieren is een van die schillen. Momenteel hebben wij de meeste octrooien op onze biomarkers, maar soms is het strategisch slimmer om productie-knowhow geheim te houden. Daarnaast hebben we exclusieve overeenkomsten met leveranciers en overeenkomsten met een groot netwerk van academische instellingen waarmee we samenwerken. Innovatie ontstaat vaak als je verschillende mensen uit meerdere disciplines bij elkaar brengt, dus je bedrijf moet zich echt richten op de buitenwereld. Als je écht meewilt met innovatie zijn partnerships onontbeerlijk. Of je al je vindingen moet octrooieren? Van Beuningen denkt van niet. Je moet goed kijken naar je portfolio; octrooien zijn alleen maar zinvol als je ze ook kunt 'enforcen'. Soms is publiceren of juist geheim houden ook afdoende. Dat hangt helemaal van de aard van het bedrijf af.
9 4 Regio s Ruim MKB-bedrijven hebben in de periode één of meerdere octrooien aangevraagd. De KvK-regio Brabant is koploper met een aandeel van ruim 15% in het aantal octrooiaanvragende bedrijven. Andere regio s waar veel octrooiaanvragende MKB-bedrijven zitten, zijn Oost-Nederland en de KvK-regio s uit de Randstad. Noordwest-Holland staat onderaan met een aandeel van 4,5%. Ook bij het grootbedrijf staat Brabant bovenaan. Amsterdam staat op de tweede plaats en Midden-Nederland op de derde plaats. Opvallend is het verschil in Centraal Gelderland tussen het aandeel MKB (7,1%) en het aandeel grootbedrijf (10,3%). Tabel 4 Octrooiaanvragende bedrijven per KvK-regio KvK regio MKB (%) grootbedrijf (%) Brabant 15,7 14,2 Oost-Nederland 10,8 10,3 Amsterdam 9,6 13,5 Den Haag 9,5 7,1 Midden-Nederland 9,0 11,3 Rotterdam 8,4 10,6 Noord-Nederland 7,2 6,1 Centraal Gelderland 7,1 10,3 Zuidwest-Nederland 6,1 5,2 Gooi-, Eem- en Flevoland 6,1 4,8 Limburg 5,0 5,2 Noordwest-Holland 4,5 1,3 Totaal 100% 100% Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, In figuur twee zijn alle octrooiaanvragende MKB-bedrijven op de postcodegebieden in Nederland geprojecteerd. Er zijn concentraties te zien in de Randstad, in Brabant en in de regio Twente. 9
10 Figuur 2 Octrooiaanvragende MKB-bedrijven en instellingen Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum, Om regionale verschillen in octrooiaanvragen te kunnen meten is de octrooidichtheid een goede maatstaf. Het aantal octrooiaanvragende bedrijven uit het MKB wordt dan gedeeld door het totaal aantal bedrijven in de KvK-regio s. Dit wordt de octrooidichtheid genoemd. De KvK s onderscheiden diverse subregio s in hun kamergebied. Om de resultaten nog meer te differentiëren zijn de octrooidichtheden van de subregio s berekend. Figuur 3 toont de octrooidichtheid van de subregio s. Regio s waar relatief veel octrooiaanvragende bedrijven uit het MKB zijn gevestigd, zijn Den Haag (Delft/Westland), de Gelderse Vallei, Zuidoost-Brabant, Twente en Noord-Limburg. Opvallend is dat in vergelijking met de octrooidichtheid van alle bedrijven, ook de Achterhoek en de Veluwe goed scoren. Blijkbaar zijn daar relatief veel octrooiaanvragende MKB-bedrijven gevestigd. Daarnaast valt op dat regio s met een technische universiteit (Delft, Zuidoost-Brabant en 10
11 Twente) en een landbouwuniversiteit (Wageningen) goed scoren. Oostelijk Zuid- Limburg is de KvK-subregio met de laagste octrooidichtheid van Nederland. Figuur 3 Octrooidichtheid per KvK-subregio Bron: EIM o.b.v. KvK/NL Octrooicentrum,
12 Trioliet: gat dichten tussen kennisinstellingen en bedrijfsleven Trioliet is een familiebedrijf en is in 1950 door drie (trio) broers Liet opgericht. Het bedrijf houdt zich bezig met de ontwikkeling en productie van landbouwmachines voor het voeren van rundvee. Een belangrijke innovatie door de jaren heen is de unieke kuilvoersnijder. Hiervan zijn er tot nu toe van geproduceerd. Er werken bij het bedrijf ongeveer 160 medewerkers waarvan 20 op de innovatie afdeling. De heer Liet is directeur van Trioliet. Innovatie is voor Trioliet heel belangrijk. Liet zegt hierover: Dit komt ook tot uiting in onze slogan: Trioliet ontwikkelt voor u. Bij het ontwikkelen gaat het er niet alleen om dat het product functioneel verbeterd wordt, maar is ook de kostprijs belangrijk. Het product moet gebruiksvriendelijk zijn, maar ook economisch een succes worden. Het product moet aan een brede doelgroep kunnen worden verkocht. Het topje van de markt is namelijk niet voldoende om de ontwikkelkosten terug te verdienen. Octrooien zijn voor Trioliet van levensbelang. Het is belangrijk dat de ontwikkeling en investering die in een product zijn gestoken, beschermd worden. Octrooien worden vooral defensief aangevraagd. Het moet voor andere bedrijven duidelijk zijn dat er op een bepaald terrein niets meer te halen is. Trioliet wil voorop blijven met de techniek en kwaliteit door de ontwikkeling van slimme dingen. Liet zegt: Tijdens de economische crisis is het aantal innovaties alleen maar toegenomen. Doordat de markt inzakte, zien veel bedrijven zich uiteindelijk genoodzaakt om te gaan innoveren. De heer Liet merkt op dat er een kloof gaapt tussen kennisinstellingen en het bedrijfsleven. De samenwerking met deze instellingen verloopt niet altijd soepel. Trioliet maakt soms gebruik van kennisvouchers waarop kennisinstellingen een rapport afleveren. In de praktijk kan Trioliet hier dan helaas nog weinig mee. 12
13 5 Technologiegebieden In deze paragraaf wordt gekeken in welke technologiegebieden octrooien worden aangevraagd in het MKB. Zo wordt een beeld verkregen van de sterke en de zwakke technologiegebieden van de MKB-bedrijven van Nederland. Daarnaast wordt dit ook vergeleken met het totale bedrijfsleven. Aan de hand van de Fraunhofer/OST/INPI-tabel (2003) wordt iedere octrooiaanvraag aan de hand van de technologie-codes waarop de aanvraag betrekking heeft, toegekend aan één of meerdere hoofdgebieden: 1 Elektriciteit en elektronica 2 Instrumenten 3 Chemie en materialen 4 Farmacie en biotechnologie 5 Industriële processen 6 Werktuigbouw en machines 7 Consumentenproducten, bouw en mijnbouw. Tabel 5 Technologiegebieden MKB technologiegebied MKB (%) Bedrijfsleven totaal (incl. Philips, %) Bedrijfsleven totaal (excl. Philips, %) I. Elektriciteit en elektronica 13,5 32,7 19,7 II. Instrumenten 13,0 15,6 14,8 III. Chemie en materialen 5,5 9,8 7,3 IV. Farmacie en biotechnologie 6,2 7,7 5,4 V. Industriële processen 16,6 9,3 15,2 VI. Werktuigbouw en machines 15,1 6,8 13,0 VII. Consumentenproducten, bouw, mijnbouw 21,2 10,0 17,6 VIII. Overig - niet toegedeeld 8,8 4,4 7,0 Totaal 100,0 100,0 100,0 Bron: NL Octrooicentrum, Er is een duidelijk verschil in de technologiegebieden van de octrooiaanvragen door het MKB en de octrooiaanvragen door het totale bedrijfsleven (die worden gedomineerd door het grootbedrijf). De technologiegebieden industriële processen, werktuigbouw en machines, consumentenproducten en bouw zijn vooral populair bij het MKB. De grote bedrijven innoveren vooral op het gebied van elektriciteit & elektronica, instrumenten, chemie en materialen en farmacie en biotechnologie. 13
14 KeyGene: Target op het aantal octrooiaanvragen KeyGene is in 1989 opgericht door een aantal Nederlandse zaadbedrijven, met als doel het creëren van synergie door het opzetten van een onderzoeksbedrijf dat de moleculaire en genetische eigenschappen van planten onderzoekt. Hiermee kunnen bijvoorbeeld de kwaliteit, kleur of groei-eigenschappen van planten veranderd of verbeterd worden. Het product dat KeyGene levert is kennis. KeyGene heeft 135 medewerkers in dienst. 14 KeyGene heeft in de periode octrooien aangevraagd. Sinds 2004 heeft KeyGene een strategie ontwikkeld waarbij innovatie gestimuleerd wordt. Prof. Dr. A.J. van Tunen, CEO van KeyGene, zegt: KeyGene stelt jaarlijks een target ten aanzien van het aantal octrooiaanvragen. Dit beleid werpt haar vruchten af. Sindsdien is het aantal innovaties flink toegenomen. KeyGene vraagt niet voor alle innovaties octrooien aan. De verhouding is ongeveer In sommige gevallen is geheimhouding al voldoende zoals bij bioinformaticatoepassingen. Voor nieuwe technologieën, methodes en planteigenschapsverbeteringen worden vaak wel octrooien aangevraagd. Ook in het personeelsbeleid is de innovatiestrategie terug te vinden. Elke medewerker heeft bij KeyGene 50 uur gekregen om hele nieuwe dingen te bedenken. Personen die van buiten het bedrijf inkomen, zijn belangrijk bij het bedenken van nieuwe ideeën. KeyGene maakt daarbij bijvoorbeeld gebruik van postdocs. Van Tunen: Deze mensen moeten wel publiceren, maar voor publicatie wordt de innovatie beschermd. De postdocs dragen ook bij aan de zichtbaarheid van KeyGene. Met kennisinstellingen moet samenwerking verder verbeterd worden. Kennisinstellingen kunnen zich niet begeven op de terreinen waar bedrijven actief zijn. Om nieuwe technologieën te ontwikkelen, is een privaat-publieke samenwerking nodig en niet andersom. KeyGene vindt dat het erg uitmaakt wie de lead neemt bij dergelijke projecten. Ook de kosten van een octrooi zijn hoog. Wat enorm zou schelen is een Europees octrooi in één taal, namelijk het Engels. Daarmee zou mogelijk ruim de helft van de kosten van het vertalen, verlengen en beheren bespaard kunnen worden.
Octrooien in Oost-Nederland
Octrooien in Oost-Nederland Regionale analyse naar innovatiekracht drs. J. Snoei drs. R. van der Poel drs. M. Seip Zoetermeer, april 2010 Dit onderzoek is gefinancierd door het programmaonderzoek MKB en
Nadere informatie1.1 Inleiding 5 1.2 Octrooidata: een resultaatvorm van innovatie 5 1.3 Doel van het onderzoek 6 1.4 Werkwijze 6. 2 Octrooischets Noordwest-Holland 9
Dit onderzoek is gefinancierd door het programmaonderzoek MKB en Ondernemerschap, KvK Noordwest-Holland en tien andere regionale KvK's. Het onderzoek is uitgevoerd door EIM in samenwerking NL Octrooicentrum.
Nadere informatieOctrooien in Nederland
Octrooien in Nederland Analyse van de innovatiekracht in regio s, sectoren en grootteklassen eim Dit onderzoek is gefinancierd door de Kamer van Koophandel en het Programmaonderzoek MKB en ondernemerschap,
Nadere informatieOctrooien. in KvK Limburg. Regionale analyse naar innovatiekracht. eim/nl octrooicentrum
Octrooien in KvK Limburg Regionale analyse naar innovatiekracht eim/nl octrooicentrum Dit onderzoek is gefinancierd door 11 regionale KvK s en Programmaonderzoek MKB en Ondernemerschap en is uitgevoerd
Nadere informatieOctrooien in Gooi-, Eem- en. Flevoland. Regionale analyse naar innovatiekracht
Octrooien in Gooi-, Eem- en Flevoland Regionale analyse naar innovatiekracht drs. R. van der Poel drs. M. Seip Contactpersoon KvK Gooi-, Eem- en Flevoland: mevr. M. Schokker Zoetermeer, april 2010 Dit
Nadere informatieOctrooiaanvragen uit Limburg OCTROOICENTRUM NEDERLAND
Octrooiaanvragen uit Limburg OCTROOICENTRUM NEDERLAND Datum: 24 september 2009 Auteur: Drs. M. (Marcel) Seip 2 LIMBURG Samenvatting Doel van dit onderzoek is de innovatie zichtbaar in octrooiaanvragen
Nadere informatieOctrooien uit het Noorden OCTROOICENTRUM NEDERLAND
Octrooien uit het Noorden OCTROOICENTRUM NEDERLAND Datum: 31 maart 2008 Auteur: Drs. M. (Marcel) Seip 2 NOORD NEDERLAND Samenvatting Doel van dit onderzoek is de innovatie zichtbaar in octrooiaanvragen
Nadere informatieAuteurs: drs. R. van der Poel, drs. M. Seip, drs. J. Snoei
Dit onderzoek is gefinancierd door 11 regionale KvK s en Programmaonderzoek MKB en Ondernemerschap en is uitgevoerd door EIM in samenwerking met Agentschap NL divisie NL Octrooicentrum. Auteurs: drs. R.
Nadere informatieGraydon Barometer. Graydon Barometer Betaalgedrag
Q2 Graydon Barometer Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 2017 1 Voorwoord Inhoud Inleiding 2 Persbericht 3 Betaalgedrag 5 Betaalgedrag per kwartaal 5 Betaalgedrag per jaar 6 Betaalgedrag per branche
Nadere informatieOctrooien. in KvK regio Brabant. Regionale analyse naar innovatiekracht. eim/nl octrooicentrum
Octrooien in KvK regio Brabant Regionale analyse naar innovatiekracht eim/nl octrooicentrum Dit onderzoek is gefinancierd door 11 regionale KvK s en Programmaonderzoek MKB en ondernemerschap, en is uitgevoerd
Nadere informatieM200616. De winstpotentie van personeelsbeleid in het MKB
M200616 De winstpotentie van personeelsbeleid in het MKB dr. J.M.P. de Kok drs. J.M.J. Telussa Zoetermeer, december 2006 Prestatieverhogend HRM-systeem MKB-bedrijven met een zogeheten 'prestatieverhogend
Nadere informatieHuidig economisch klimaat
Huidig economisch klimaat 1.1 Beschrijving respondenten Er hebben 956 ondernemers meegedaan aan het onderzoek, een respons van 38. De helft van de respondenten is zzp er (465 ondernemers, 49). Het aandeel
Nadere informatieDe arbeidsmarkt klimt uit het dal
Trends en ontwikkelingen arbeidsmarkt en onderwijs De arbeidsmarkt klimt uit het dal Het gaat weer beter met de arbeidsmarkt in, ofschoon de werkgelegenheid wederom flink daalde. De werkloosheid ligt nog
Nadere informatieDuurzame innovaties in het MKB
M201117 Duurzame innovaties in het MKB Coen Bertens Johan Snoei Zoetermeer, november 2011 Duurzame innovaties in het MKB Eerder onderzoek van EIM liet al zien dat MKB'ers duur ondernemen als een blijver
Nadere informatieMeting economisch klimaat, november 2013
Meting economisch klimaat, november 2013 1.1 Beschrijving respondenten Er hebben 956 ondernemers meegedaan aan het onderzoek, een respons van 38. De helft van de respondenten is zzp er (465 ondernemers,
Nadere informatieVragen aan de uitvinder
Dit octrooiprotocol wordt onderschreven door Contactgroep Vrije Octrooigemachtigden Vragen aan de uitvinder De antwoorden helpen om de juiste beslissingen over octrooieren te nemen. Ze helpen ook om de
Nadere informatieGraydon Barometer. Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven. Graydon Barometer Betaalgedrag
Graydon Barometer Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 1 Inhoud Voorwoord 3 Persbericht 4 Betaalgedrag 6 Betaalgedrag per kwartaal 6 Betaalgedrag per jaar 7 Betaalgedrag per branche 8 Betaalgedrag per
Nadere informatieM201107. Mix and Match. Het gebruik van digitale media in het MKB. drs. R van der Poel
M201107 Mix and Match Het gebruik van digitale media in het MKB drs. R van der Poel Zoetermeer, maart 2011 Mix and Match Ondernemers moeten goed voor ogen houden welke doelstellingen zij met digitale media
Nadere informatieNederlands bedrijfsleven. Graydon Barometer Betaalgedrag. Eerste helft 2018
Graydon Barometer Eerste helft 2018 Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 1 Voorwoord Inhoud Voorwoord 2 Persbericht 3 Betaalgedrag 5 Betaalgedrag per kwartaal 5 Betaalgedrag per jaar 6 Betaalgedrag per
Nadere informatieHet belang van het MKB
MKB Regio Top 40 Themabericht Rogier Aalders De nieuwe MKB Regio Top 40 is uit. Zoals u van ons gewend bent, rangschikken we daarin de veertig Nederlandse regio s op basis van de prestaties van het MKB
Nadere informatieIntellectueel eigendom topsectoren Octrooien, merken en modellen in de topsectoren naar provincie
Intellectueel eigendom topsectoren Octrooien, merken en modellen in de topsectoren naar provincie drs. J. Snoei (Panteia) drs. B. van der Linden (Panteia) drs. M. Seip (Agentschap NL/NL Octrooicentrum)
Nadere informatieGraydon Barometer. Graydon Barometer Betaalgedrag
Q3 Graydon Barometer Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 2017 1 Voorwoord Inhoud Inleiding 2 Persbericht 3 Betaalgedrag grote 5 bedrijven naar MKB Betaalgedrag 6 Betaalgedrag per kwartaal 6 Betaalgedrag
Nadere informatieBedrijvigheid en Werkgelegenheid in Zuidoost-Brabant
Bedrijvigheid en Werkgelegenheid in Zuidoost-Brabant Tabellen- en trendboek Vestigingenregister 2015 juni 2016 Uitgave: Inlichtingen: Gemeenten Eindhoven en Helmond In samenwerking met Provincie Noord-Brabant
Nadere informatieM200704. Markt- en klantgerichtheid in het MKB. drs. S.C. Oudmaijer
M200704 Markt- en klantgerichtheid in het MKB drs. S.C. Oudmaijer Zoetermeer, februari 2007 Markt- en klantgerichtheid in het MKB In de rapportage beschrijft EIM drie indicatoren om de klant- en marktgerichtheid
Nadere informatieM Bedrijfsoverdrachten in het MKB
M200316 Bedrijfsoverdrachten in het MKB dr. J. Meijaard drs. B.J. Diephuis Zoetermeer, 17 februari 2004 Op dit moment zijn meer bedrijven dan ooit bezig met een bedrijfsoverdracht. Een flink deel van de
Nadere informatieBehoefte aan financiering in het MKB
M200909 Behoefte aan financiering in het MKB Ontwikkelingen van december 2008 tot april 2009 Lia Smit Joris Meijaard Zoetermeer, 20 mei 2009 MKB iets minder pessimistisch over financiering Het algemene
Nadere informatieBedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis
Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2009 Bedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis Rotterdam, 6 oktober 2009 INSCOPE: Research for Innovation heeft in opdracht
Nadere informatieBetaalgedrag Nederlands bedrijfsleven Graydon Studie
2016 Graydon studie Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 2016 1 Voorwoord Inhoud Inleiding 2 Persbericht 3 Betaalgedrag 5 Betaalgedrag per jaar 7 Betaalgedrag per kwartaal 9 Disclaimer 10 Betaalgedrag
Nadere informatieOnderzoek Alumni Bètatechniek
Onderzoek Alumni Bètatechniek 0 meting - Achtergrond Eén van de knelpunten op de Nederlandse arbeidsmarkt is een tekort aan technisch geschoolden. De Twentse situatie is hierin niet afwijkend. In de analyse
Nadere informatieDe Regio Top 40. Economisch presteren van het regionale bedrijfsleven
Economisch presteren van het regionale bedrijfsleven September 2008 Een nieuwe naam, een nieuw model Ook dit jaar kent onze Regio Top 40 weer enkele verrassende uitkomsten. Lees in deze uitgave hoe winnaars
Nadere informatieCorporate Venturing in het MKB
M200920 Corporate Venturing in het MKB Ruimte voor vernieuwing, durf en kansen C. van Essen MSc Zoetermeer, 10 december 2009 Corporate venturing in het MKB Corporate venturing is onder grote, multinationale
Nadere informatieVernieuwend ondernemen
Vernieuwend ondernemen in De herkomst van octrooien in beeld octrooien in midden-nederland * april 2009 Auteurs: Marcel Seip (Octrooicentrum Nederland), Robert van der Poel (Kamer van Koophandel ) Ontwerp
Nadere informatieGraydon Kwartaalmonitor
Graydon kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud Aan het begin van dit jaar maakte Graydon al bekend dat we hebben kunnen afsluiten met het laagste aantal faillissementen sinds 2. Dit goede nieuws vertaalt
Nadere informatieWerk en inkomen. Sociale zekerheid. Sociale zekerheid. De buurt Schildersbuurt-Noord ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft inwoners.
Sociale zekerheid Werk en inkomen De buurt Schildersbuurt-Noord ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft 10.016 inwoners. Sociale zekerheid De gegevens over de sociale zekerheid zijn alleen op gemeentelijk
Nadere informatieFoodsector in Nederland
Foodsector in Nederland Overzicht van octrooien, banen en vestigingen drs. J. Snoei drs. B. van der Linden Zoetermeer, februari 2012 Dit onderzoek is gefinancierd door het programmaonderzoek MKB en Ondernemerschap
Nadere informatieNederlands bedrijfsleven. Graydon Barometer Betaalgedrag
Graydon Barometer Q3 2018 Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 1 Voorwoord Inhoud Voorwoord 2 Persbericht 3 Betaalgedrag 5 Betaalgedrag per kwartaal 5 Betaalgedrag per jaar 6 Betaalgedrag per sector 7
Nadere informatieMKB investeert in kennis, juist nu!
M201016 MKB investeert in kennis, juist nu! drs. B. van der Linden drs. P. Gibcus Zoetermeer, september 2010 MKB investeert in kennis, juist nu! MKB-ondernemers blijven investeren in bedrijfsopleidingen,
Nadere informatieGraydon Kwartaalmonitor. incl Kwartaal 4
Graydon kwartaal monitor incl Kwartaal 4 1 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Per branche Overzicht Q2, Q3 en Q4 6 Starters per branche 7 Opheffingen per branche 8 Faillissementen per branche 9 Netto-Groei
Nadere informatieGraydon Barometer. Graydon Barometer Betaalgedrag
Q1 Graydon Barometer Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 2017 1 Voorwoord Inhoud Inleiding 2 Persbericht 3 Betaalgedrag 5 Betaalgedrag per kwartaal 5 Betaalgedrag per jaar 6 Betaalgedrag per branche
Nadere informatieGraydon studie Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 2016 Graydon Studie Q2, 2016
Q2 Graydon studie Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 2016 1 Voorwoord Inhoud Inleiding 2 Persbericht 3 Betaalgedrag 5 Betaalgedrag per kwartaal 6 Betaalgedrag per jaar 7 Disclaimer 8 Betaalgedrag per
Nadere informatieWerk en inkomen. Sociale zekerheid. Sociale zekerheid. De buurt Schildersbuurt-West ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft inwoners.
Sociale zekerheid Werk en inkomen De buurt Schildersbuurt-West ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft 14.291 inwoners. Sociale zekerheid De gegevens over de sociale zekerheid zijn alleen op gemeentelijk
Nadere informatieCGM/141111-01 Octrooianalyse Nederlandse biotechnologiesector
Aan de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu Mevrouw W.J. Mansveld Postbus 20901 2500 EX Den Haag DATUM 11 november 2014 KENMERK ONDERWERP CGM/141111-01 Octrooianalyse Nederlandse biotechnologiesector
Nadere informatieGraydon Kwartaalmonitor Q3 2017
Graydon kwartaal monitor 1 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Per branche Overzicht t.o.v. voorgaande kwartalen 6 Starters per branche 7 Faillissementen per branche 8 Opheffingen per branche 9 Netto-groei
Nadere informatieOpen innovatie in MKB vooral door samenwerking bedrijven
M201217 Open innovatie in MKB vooral door samenwerking bedrijven drs. B. van der Linden drs. P. Gibcus Zoetermeer, 30 oktober 2012 Open innovatie in MKB vooral door samenwerking bedrijven Open innovatie
Nadere informatieGraydon Kwartaalmonitor. Kwartaal
Graydon kwartaal monitor Kwartaal 1 1 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Per branche Overzicht Q3 216, Q4 216 en Q1 6 Starters per branche 7 Faillissementen per branche 8 Opheffingen per branche 9 Netto-groei
Nadere informatieFoodsector in Nederland
Foodsector in Nederland Overzicht van octrooien, banen en vestigingen drs. J. Snoei drs. B. van der Linden Zoetermeer, maart 2012 Dit onderzoek is gefinancierd door het programmaonderzoek MKB en Ondernemerschap
Nadere informatieEerste helft 2018 & Q Graydon kwartaal monitor
Eerste helft & Q2 Graydon kwartaal monitor Eerste helft & Q2 1 Eerste helft & Q2 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Faillissementen per branche 23 Opheffingen per branche 24 Netto-groei per branche 25 Overzicht
Nadere informatieEerste helft 2017 & Q Graydon kwartaal monitor
Eerste helft & Q2 Graydon kwartaal monitor Eerste helft & Q2 1 Eerste helft & Q2 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Overzicht eerste helft 6 Algemeen overzicht 7 Per branche Overzicht eerste helft 216 en
Nadere informatieUpdate Financieringsmonitor MKB September 2009
Update Financieringsmonitor MKB September Lia Smit Joris Meijaard Johan Snoei Pim van der Valk Zoetermeer, 10 september Financieringssituatie MKB blijft zorgelijk De vierde meting van de MKB-Financieringsmonitor
Nadere informatieMinder startende ondernemers
Starters ING Economisch Bureau Minder startende ondernemers in 2012 Aantal starters loopt in alle provincies terug Dit jaar zijn er tot en met september circa 95.000 mensen een onderneming gestart, ruim
Nadere informatieOnderzoekmemorandum Innovatie en de Lissabonagenda
Onderzoekmemorandum Innovatie en de Lissabonagenda Inleiding Nederland werkt, net als de andere Europese landen aan de Lissabon-doelstellingen van de EU om te komen tot een dynamische en concurrerende
Nadere informatieBedrijven en bevolking in beweging
M201110 Bedrijven en bevolking in beweging Regionale bedrijvendynamiek en -migratie in relatie tot verstedelijking, periode 1988-2009 drs. R. Braaksma drs. W.V.M. van Rijt-Veltman Zoetermeer, 20 juni 2011
Nadere informatieGraydon Kwartaalmonitor. Kwartaal
Graydon kwartaal monitor Kwartaal 3 216 1 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Overzicht per branche 6 Vergelijking Q1-216, Q2 216 en Starters per branche 7 Opheffingen per branche 8 Faillissementen per branche
Nadere informatieFinanciering in het MKB
M201004 Financiering in het MKB Onderzoek naar de financieringsbehoefte per provincie Johan Snoei Abdelfatah Ichou Zoetermeer, maart 2010 Financiering in het MKB Financieringsbehoefte in het MKB verschilt
Nadere informatieWat is jouw grootste uitdaging als ondernemer?
Wat is jouw grootste uitdaging als ondernemer? De Week van de Ondernemer doet het gehele jaar onderzoek naar de belangrijkste uitdagingen van ondernemers. We presenteren hierbij de belangrijkste uitkomsten.
Nadere informatieDe MKB Succes Barometer. Een onderzoek door TNS NIPO in opdracht van De Telefoongids & Gouden Gids
De MKB Succes Barometer Een onderzoek door TNS NIPO in opdracht van De Telefoongids & Gouden Gids Index 1. Opzet van het onderzoek 2. Resultaten 3. Achtergrondinformatie steekproef De MKB Succes Barometer
Nadere informatieExportmonitor 2011. Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler
Exportmonitor 2011 Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler Uit de Exportmonitor 2011 blijkt dat het noordelijk bedrijfsleven steeds meer aansluiting vindt bij de wereldeconomie. De Exportmonitor
Nadere informatieGraydon studie Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 2016 Graydon Studie Q3, 2016
Q3 Graydon studie Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 2016 1 Voorwoord Inhoud Inleiding 2 Persbericht 3 Betaalgedrag 5 Betaalgedrag per kwartaal 6 Betaalgedrag per jaar 7 Disclaimer 8 Betaalgedrag per
Nadere informatieWerk en inkomen. Sociale zekerheid. Sociale zekerheid. De buurt Schildersbuurt-Oost ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft inwoners.
Sociale zekerheid Werk en inkomen De buurt Schildersbuurt-Oost ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft 7.332 inwoners. Sociale zekerheid De gegevens over de sociale zekerheid zijn alleen op gemeentelijk niveau
Nadere informatieNieuwsflits Arbeidsmarkt. Januari 2013
Nieuwsflits Arbeidsmarkt Januari 2013 Inhoudsopgave WW-uitkeringen 2 Niet-werkende werkzoekenden geregistreerd bij UWV WERKbedrijf 4 Ingediende vacatures UWV 5 Ingediende ontslagaanvragen en verleende
Nadere informatieOntwikkeling werkgelegenheid in % 2 1,7 1,5 1,1 0,5 -0,5 -1,5 -1,4. -2 Totaal banen Grote banen Kleine banen
Het betreft de uitkomsten van het werkgelegenheidsonderzoek 2017. Deze factsheet is een visuele weergave van de ontwikkeling van de Friese werkgelegenheid. Het Friese werkgelegenheidsregister maakt onderdeel
Nadere informatieOctrooien in Centraal Gelderland
Octrooien in Centraal Gelderland Regionale analyse naar innovatiekracht drs. R. van der Poel drs. M. Seip drs. J. Snoei Zoetermeer, april 2010 1 Dit onderzoek is gefinancierd door programmaonderzoek MKB
Nadere informatieDen Haag weer in de lift
Themabrief: Economie DSO/Programmamanagement, Strategie en Onderzoek PSO is het strategisch advies- en onderzoeksbureau van DSO; PSO onderzoekt, verzamelt en ontsluit informatie en adviseert over strategie,
Nadere informatieGraydon Kwartaalmonitor. incl Kwartaal 4
Graydon kwartaal monitor incl Kwartaal 4 1 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Per branche Overzicht Q2, Q3 en Q4 8 Starters per branche 9 Opheffingen per branche 1 Faillissementen per branche 11 Netto-Groei
Nadere informatieGraydon Kwartaalmonitor Q1 2018
Graydon Kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud Als u ooit een bedrijf heeft gestart, dan is de kans het grootst dat u dat in het eerste kwartaal van het jaar heeft gedaan. Veel ondernemers starten traditiegetrouw
Nadere informatieIndicatieve verdeling garantiebanen naar regio s en sectoren
Indicatieve verdeling garantiebanen naar regio s en sectoren In deze notitie geeft De Werkkamer een indicatieve verdeling van de garantiebanen over de verschillende arbeidsmarktregio s en sectoren voor
Nadere informatieM200412 Opleidingsniveau in MKB stijgt
M200412 Opleidingsniveau in MKB stijgt A.M.J. te Peele Zoetermeer, 24 december 2004 Meer hoger opgeleiden in het MKB Het aandeel hoger opgeleiden in het MKB is de laatste jaren gestegen. Met name in de
Nadere informatieGraydon Kwartaalmonitor
Graydon Kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud In de eerste week van het nieuwe jaar maakte Graydon al bekend dat een laagterecord kent wat betreft het aantal faillissementen. Het aantal bedrijven dat failliet
Nadere informatieMede mogelijk gemaakt door de RPC s in Limburg
Onderzoek Criminaliteit onder het Limburgse bedrijfsleven Mede mogelijk gemaakt door de RPC s in Limburg Inleiding Veilig ondernemen is een belangrijk thema bij de Kamer van Koophandel. Jaarlijks wordt
Nadere informatieVisie op Valorisatie. van onderzoeken naar ondernemen. InnoTep, Radboud Universiteit Nijmegen, 30 september 2011. Maarten van Gils
Visie op Valorisatie van onderzoeken naar ondernemen InnoTep, Radboud Universiteit Nijmegen, 30 september 2011 Maarten van Gils Agenda Persoonlijke introductie Het onderzoeken bij MICORD De overgang in
Nadere informatieWerk en inkomen. Sociale zekerheid. Sociale zekerheid. De wijk Schildersbuurt ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft 31.639 inwoners.
Sociale zekerheid Werk en inkomen De wijk Schildersbuurt ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft 31.639 inwoners. Sociale zekerheid De gegevens over de sociale zekerheid zijn alleen op gemeentelijk niveau
Nadere informatieGraydon Kwartaalmonitor Q3 2018
Graydon Kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud De economie zit duidelijk in de lift. Na eerdere positieve berichten over de groeiende omvang van het Nederlandse bedrijfsleven, blijkt ook uit deze Graydon
Nadere informatieGraydon studie: Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 2015.
Graydon studie: Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven. Inleiding Als het gaat om betaalgedrag van het Nederlandse bedrijfsleven kunnen we met een tevreden gevoel terugkijken op. Dat blijkt als we niet
Nadere informatieBEROEPSBEVOLKING EN PENDEL PROVINCIE FLEVOLAND 2000 SAMENVATTING
BEROEPSBEVOLKING EN PENDEL PROVINCIE FLEVOLAND 2000 SAMENVATTING Arbeidsmarkt Arbeidsparticipatie Van de 15 tot 65-jarige bevolking in Flevoland behoort 71% tot de beroepsbevolking (tabel 1) tegenover
Nadere informatieBUSINESS DEVELOPMENT MANAGER ZAKELIJKE MARKT
#VACATURE BUSINESS DEVELOPMENT MANAGER ZAKELIJKE MARKT Stella is een van de snelst groeiende bedrijven in Nederland, en met meer dan 250.000 klanten is de e-bike specialist niet meer weg te denken uit
Nadere informatieStarters zien door de wolken toch de zon
M201206 Starters zien door de wolken toch de zon drs. A. Bruins Zoetermeer, mei 2012 Starters zien door de wolken toch de zon Enkele jaren nadat zij met een bedrijf zijn begonnen, en met enkele jaren financieel-economische
Nadere informatieEconomisch presteren van het regionale bedrijfsleven
3 De Regio Top 40 Economisch presteren van het regionale bedrijfsleven And the winner is... Groei en kracht in de regio s Nu de kredietcrisis ook onze reële economie op alle fronten raakt, kijken economen
Nadere informatieGraydon studie Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 2016 Graydon Studie Q1, 2016
Q1 Graydon studie Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven 2016 1 Inleiding Inhoud Inleiding 2 Persbericht 3 Betaalgedrag 4 Betaalgedrag per kwartaal 5 Betaalgedrag per jaar 6 Disclaimer 7 Betaalgedrag per
Nadere informatieGraydon studie: Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven Q3 2015.
Graydon studie: Betaalgedrag Nederlands bedrijfsleven. Inleiding Laat ik maar meteen met de deur in huis vallen. We hebben opnieuw een absoluut record te pakken sinds onze metingen begin 2002: het betaalgedrag
Nadere informatieWerkgelegenheid in Leiden
maart 2010 Werkgelegenheid in Leiden Jaarlijks publiceert de eenheid Beleidsonderzoek en Analyse (BOA) de meest actuele cijfers over het aantal bedrijven en werkzame personen in Leiden gebaseerd op het
Nadere informatieInkoopgedrag van het MKB in geliberaliseerde markten
M200602 Inkoopgedrag van het MKB in geliberaliseerde markten Betere kwaliteiten en lagere prijzen in geliberaliseerde markten? drs. P.Th. van der Zeijden Zoetermeer, mei 2006 Inkoopgedrag van het MKB
Nadere informatieGraydon Kwartaal Monitor. Kwartaal
Graydon kwartaal monitor Kwartaal 1 216 1 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Overzicht per branche 5 Vergelijking Q4-214, Q1 215 en Q2 215 Starters per branche 5 Opheffingen per branche 6 Faillissementen
Nadere informatieInnovatiekracht in Gelderland en Overijssel
Innovatiekracht in Gelderland en Overijssel Resultaten van een Regioscan in de provincies Gelderland en Overijssel Maarten van Leeuwen Oscar Oudega Koen Septer Maart 2016 Opbouw analyse Vraagstelling en
Nadere informatie18 december 2012. Social Media Onderzoek. MKB Nederland
18 december 2012 Social Media Onderzoek MKB Nederland 1. Inleiding Er wordt al jaren veel gesproken en geschreven over social media. Niet alleen in kranten en tijdschriften, maar ook op tv en het internet.
Nadere informatieKengetallen kleine groeiondernemers
M200913 Kengetallen kleine groeiondernemers Tabellenboek drs. N.G.L. Timmermans R. in 't Hout dr. J. Meijaard Zoetermeer, juli 2009 1 Inleiding Het Innovatieplatform heeft EIM gevraagd inschattingen te
Nadere informatieNieuwsflits Arbeidsmarkt. Oktober 2013
Nieuwsflits Arbeidsmarkt Oktober 2013 Inhoudsopgave WW-uitkeringen 2 Ingediende vacatures UWV 4 Ingediende ontslagaanvragen en verleende ontslagvergunningen 5 Statistische bijlage 6 Toelichting NWW/WW/WBB
Nadere informatieR&D in Roemenië: begin van het einde voor de Nederlandse technologische industrie?
R&D in Roemenië: begin van het einde voor de Nederlandse technologische industrie? Hans Pol, PBF Group B.V., Almelo 15 Oktober 2009 Even voorstellen. Hans Pol, Directeur, PBF Group B.V. Voorzitter vereniging
Nadere informatieMinder faillissementen in 2016
Vooruitzicht faillissementen Minder faillissementen in 2016 Faillissementen nog altijd boven pre-crisis niveau In 2016 voor derde jaar op rij minder faillissementen.maar nog altijd niet terug op pre-crisis
Nadere informatie1. Wanneer kan je een octrooi (=patent) nemen op een planteigenschap die voordien nog niet gekend was in de landbouw?
Q&A Octrooien op planteigenschappen 1. Wanneer kan je een octrooi (=patent) nemen op een planteigenschap die voordien nog niet gekend was in de landbouw? Als het Europees Octrooi Bureau een patent verleent,
Nadere informatieNieuwsflits Arbeidsmarkt. September 2017
Nieuwsflits Arbeidsmarkt September 2017 Inhoudsopgave WW-uitkeringen 2 Ingediende ontslagaanvragen en verleende ontslagvergunningen 6 Statistische bijlage 7 Toelichting WW 15 Colofon De Nieuwsflits Arbeidsmarkt
Nadere informatieInnovatie en samenwerking door Utrechtse bedrijven
Innovatie en samenwerking door Utrechtse bedrijven 2008-2012 Ester Hilhorst Economic Board Utrecht April 2014 Samenvatting Vinger aan de pols Innovatie is sterk verbonden met vooruitgang, vernieuwing en
Nadere informatieDoelstellingen Innovatie Monitor
Doelstellingen Innovatie Monitor Stimuleren en coördineren van academisch onderzoek naar Innovatie in Noord NL In kaart brengen van innovatie competenties van een brede groep van Noord Nederlandse MKB
Nadere informatieFOCUS op speur- en ontwikkelingswerk Het gebruik van de WBSO in 2008
FOCUS op speur- en ontwikkelingswerk Het gebruik van de WBSO in 2008 in opdracht van SenterNovem Zwolle Dokter van Deenweg 108 Postbus 10073 8000 GB Zwolle Telefoon 038 455 35 53 Telefax 038 454 02 25
Nadere informatieIndustriële innovatie, deel I: Ontwikkelingen tot en met
Industriële innovatie, deel I: Ontwikkelingen tot en met 1999 1 Gerhard Meinen 2 Hoeveel geld geven bedrijven in de industrie uit aan onderzoek en ontwikkeling? Hoe verhoudt dit bedrag zich tot dat van
Nadere informatiePRODUCT > PROTOTYPE. In 3 stappen van idee naar markt PRODUCT > PROTOTYPE > PRODUCEREN PRODUCT > PROTOTYPE > PRO
PRODUCT > PROTOTYPE > PRO PRODUCT > PROTOTYPE > PRODUCERE PRODUCT > PROTOTYP PRODUCT > PROTOTYPE > PRODUCEREN PRODUCT > PROTOTYPE > PROD PRODUCT > PROTOTYPE > PRO PRODUCT > PROTOTYPE > PRODUCEREN { In
Nadere informatieNieuwsflits Arbeidsmarkt. Oktober 2017
Nieuwsflits Arbeidsmarkt Oktober 2017 Inhoudsopgave WW-uitkeringen 2 Ingediende ontslagaanvragen en verleende ontslagvergunningen 6 Statistische bijlage 7 Toelichting WW 15 Colofon De Nieuwsflits Arbeidsmarkt
Nadere informatieECONOMISCHE MONITOR EDE 2011 / 1
ECONOMISCHE MONITOR EDE 211 / 1 De economische monitor geeft een beeld van de economie van de gemeente Ede in de afgelopen periode van 27 tot 21. De economische monitor is verdeeld in 2 delen. Het thermo
Nadere informatieSamenwerken & Intellectueel Eigendom
Samenwerken & Intellectueel Eigendom 15 mei 2012 Mecc Maastricht René Janssen octrooiadviseur regio Limburg NL Octrooicentrum (locatie Syntens-Roermond) NL Octrooicentrum Octrooiverlening Nederland (uitvoering
Nadere informatieWerkgelegenheid in Twente. Jaarbericht 2014
Werkgelegenheid in Twente Jaarbericht 214 Inhoudsopgave 1. Ontwikkeling werkzame personen en vestigingen (groei / afname) Ontwikkeling naar sectoren 2. Ontwikkeling naar sectoren Ontwikkeling naar branches
Nadere informatieONDERZOEKSRAPPORT TOPSECTOREN
ONDERZOEKSRAPPORT TOPSECTOREN Sociale innovatie doorslaggevend voor succes topsectoren: Topsectorenbeleid te eenzijdig gericht op technologische innovatie De markt dwingt bedrijven steeds sneller te innoveren
Nadere informatie