1.1 Inleiding Octrooidata: een resultaatvorm van innovatie Doel van het onderzoek Werkwijze 6. 2 Octrooischets Noordwest-Holland 9

Transcriptie

1

2 Dit onderzoek is gefinancierd door het programmaonderzoek MKB en Ondernemerschap, KvK Noordwest-Holland en tien andere regionale KvK's. Het onderzoek is uitgevoerd door EIM in samenwerking NL Octrooicentrum. De verantwoordelijkheid voor de inhoud berust bij EIM bv. Het gebruik van cijfers en/of teksten als toelichting of ondersteuning in artikelen, scripties en boeken is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld. Vermenigvuldiging en/of openbaarmaking in welke vorm dan ook, alsmede opslag in een retrieval system, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van EIM bv. EIM bv aanvaardt geen aansprakelijkheid voor drukfouten en/of andere onvolkomenheden. The responsibility for the contents of this report lies with EIM bv. Quoting numbers or text in papers, essays and books is permitted only when the source is clearly mentioned. No part of this publication may be copied and/or published in any form or by any means, or stored in a retrieval system, without the prior written permission of EIM bv. EIM bv does not accept responsibility for printing errors and/or other imperfections.

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Inleiding Octrooidata: een resultaatvorm van innovatie Doel van het onderzoek Werkwijze 6 2 Octrooischets Noordwest-Holland Kerncijfers octrooien Top octrooiaanvragende bedrijven en instellingen Octrooien bedrijven en instellingen Octrooiaanvragen particulieren Grootteklasse Sectoren Technologie 17 3 Octrooien in de subregio's Octrooiaanvragende bedrijven en instellingen Sectoren 26 3

4

5 1 Inleiding 1.1 Inleiding Begin 2009 hebben Kamer van Koophandel Midden-Nederland en Octrooicentrum Nederland 1 een onderzoek uitgevoerd naar de innovatiekracht van Midden- Nederland op basis van octrooiaanvragen als maat voor innovatie 2. Het onderzoek heeft waardevolle inzichten gegeven in de verdeling van octrooiaanvragen naar grootteklassen qua het aantal werknemers en de branche van de aanvragende bedrijven. Ook werden innovatieve hotspots (ruimtelijke verdeling) van octrooiaanvragende bedrijven in Midden-Nederland duidelijk. De resultaten gaven aanleiding om het onderzoek te verbreden naar geheel Nederland. Het door EZ gefinancierde en door EIM uitgevoerde programmaonderzoek MKB en Ondernemerschap heeft dit onderzoek in samenwerking met NL Octrooicentrum op zich genomen. Het onderzoek is mogelijk gemaakt door bijdragen van het programmaonderzoek MKB en ondernemerschap, KvK Noordwest- Holland en tien andere regionale Kamers van Koophandel. 1.2 Octrooidata: een resultaatvorm van innovatie Bedrijven en andere organisaties kunnen op vele manieren bezig zijn met innovatie. Een bedrijf kan een nieuw product ontwikkelen of op een slimme manier een dienst of productieproces verbeteren. Niet alle vormen van innovatie leiden echter tot octrooiaanvragen. Zo is bijvoorbeeld het ontwikkelen van software, het gebruik van internet (e-business) of een nieuwe marktstrategie over het algemeen niet octrooieerbaar. Op een technologische innovatie die industrieel toepasbaar is, kan wel octrooi worden aangevraagd. Dit kan een nieuw product zijn, maar ook een technologische verbetering van een bestaande werkwijze of een bestaand productieproces. Waarom is een onderzoek naar octrooiaanvragen interessant? Het is één van de weinige manieren om innovaties vast te leggen en de uitkomsten van deze innovaties te meten. Daarnaast zijn octrooiaanvragen een waardevol instrument om te bepalen in welke mate partijen hun innovatie, zowel in commercieel als in technisch opzicht, het beschermen waard vinden. Een octrooiaanvraag kost namelijk geld en dat zorgt ervoor dat innovaties alleen door middel van een octrooiaanvraag worden vastgelegd wanneer de aanvrager vindt dat zijn vinding waardevol genoeg is om te beschermen. Bijna elk land heeft een instantie waar een octrooiaanvraag kan worden ingediend. In Nederland is dit NL Octrooicentrum. Ook bestaan er instanties waarbij tegelijk voor meerdere landen een octrooi kan worden aangevraagd, zoals het Europees Octrooibureau (EOB) en de World Intellectual Property Organisation (WIPO). 1 Octrooicentrum Nederland maakt sinds begin januari 2010 deel uit van Agentschap NL en heet sinds die tijd NL Octrooicentrum. 2 Vernieuwend ondernemen in Midden-Nederland; een onderzoek naar de herkomst van octrooien, KvK Midden-Nederland/OCNL,

6 Bij onderzoeken 3 wordt veelal gekeken naar octrooiaanvragen en niet naar verleende octrooien. Dit is ten eerste, omdat regels, procedures en de duur voor toekenning van octrooien per octrooiverlenende instantie kunnen verschillen en het soms vele jaren duurt voordat een octrooi wordt verleend. Een andere reden is dat óók wanneer een octrooi niet wordt verleend, er toch innovatieve activiteiten hebben plaatsgevonden. Bovendien vinden aanvragen dichter bij het moment van uitvinden plaats dan het verleende octrooi. 1.3 Doel van het onderzoek Doel van dit onderzoek is inzicht te krijgen in de herkomst van octrooien in de KvK-regio Noordwest-Holland. In dit onderzoek worden de volgende vragen beantwoord: Welke bedrijven en non-commerciële organisaties vragen de meeste octrooien aan? Hoeveel octrooiaanvragen worden er in KvK Noordwest-Holland aangevraagd door bedrijven, instellingen en particulieren, en hoe verhoudt zich dat tot Nederland? Hoe groot zijn de bedrijven die octrooien aanvragen qua werkgelegenheid? Tot welke sectoren en clusters behoren deze bedrijven? Binnen welke technologiegebieden vragen deze bedrijven octrooien aan? Waar bevinden zich de innovatieve 'hotspots'? 1.4 Werkwijze Alle octrooiaanvragen van in Nederland gevestigde bedrijven, instellingen en personen die ingediend zijn bij het Europees Octrooibureau (EOB), de World Intellectual Property Organisation (WIPO) en NL Octrooicentrum zijn in beschouwing genomen. Deze octrooiaanvragen zijn gekoppeld aan het handelsregister van de Kamers van Koophandel, zodat van deze bedrijven bekend is tot welk cluster/welke sector (op basis van een SBI-code) zij behoren en hoeveel werknemers zij in dienst hebben. De werkgelegenheidscijfers bij de Kamers van Koophandel hoeven echter niet altijd accuraat te zijn, omdat deze niet jaarlijks worden geüpdatet. Om die reden zijn werkgelegenheidsgegevens uit de koppeling verrijkt met het landelijke LISA-werkgelegenheidsregister. Op de resultaten van de koppeling hebben een aantal hercorrecties plaats gevonden. Vaak vragen bedrijven namelijk octrooien aan vanuit een holding, terwijl zij wel een 'echte' bedrijfsactiviteit uitvoeren, zoals het produceren van machines of het leveren van software aan bedrijven. Deze bedrijven zijn zover mogelijk teruggekoppeld aan het bedrijfsonderdeel waar de kernactiviteit van het bedrijf plaatsvindt en waar het grootste deel van het personeel actief is. Naast de sectorstructuur en bedrijfsgrootte zijn ook de technologiegebieden van de octrooiaanvragen inzichtelijk gemaakt. Onderscheid wordt hierbij gemaakt tussen zeven sectoren (technologiegebieden) volgens de Fraunhofer/OST/INPInomenclatuur. Op deze technologiegebieden wordt dieper ingegaan in hoofdstuk twee. 3 Dit geldt ook voor het onderhavige onderzoek. 6

7 Bij het lezen van dit rapport is het belangrijk om in het achterhoofd te houden dat naar de vestigingsplaats van de aanvrager is gekeken. Deze hoeft niet gelijk te zijn aan de plaats waar de R&D-activiteiten daadwerkelijk hebben plaatsgevonden. Daarnaast is het belangrijk te weten dat octrooiaanvragen van de periode zijn geanalyseerd. Recentere data van 2008 en 2009 zijn nog niet beschikbaar in verband met de wettelijke geheimhoudingsperiode van 18 maanden met betrekking tot publicatie van octrooigegevens. 7

8

9 2 Octrooischets Noordwest-Holland 2.1 Kerncijfers octrooien Tabel 1 Kerncijfers octrooien Noordwest-Holland Onderwerp Aantal Landelijk aandeel Octrooiaanvragen 466 1,3% Octrooiaanvragende bedrijven en instellingen 209 4,3% Aanvragen particulieren 141 4,5% Figuur 1 Ontwikkeling octrooiaanvragende bedrijven en instellingen Noordwest-Holland (index 2003 = 100) Noordwest-Holland Nederland 9

10 2.2 Top octrooiaanvragende bedrijven en instellingen Tabel 2 Top 10 octrooiaanvragende bedrijven Noordwest-Holland Bedrijfsnaam Gemeente Aantal octrooien Rexam Airspray N.V. Alkmaar 21 4Sight Innovation B.V. Alkmaar 21 Bravilor Holding B.V. Heerhugowaard 16 Pipelife Nederland B.V. Enkhuizen 14 Specialty Conveyor B.V. Hoorn 11 Driessen Aerospace Group N.V. Wieringermeer 11 Enza Zaden Beheer B.V. Enkhuizen 8 Nma Verkeerstechniek B.V. Langedijk 6 Boon Edam B.V. Edam-Volendam 6 Elephant Dental B.V. Hoorn 5 Tabel 3 Top octrooiaanvragende niet-commerciële organisaties Organisatienaam Gemeente Aantal octrooien Energieonderzoek Centrum Nederland Zijpe Octrooien bedrijven en instellingen Octrooiaanvragen Toelichting In de periode zijn er door in Nederland gevestigde bedrijven en instellingen in totaal octrooien aangevraagd. Zoals te zien is in tabel 4 komt slechts 1,3 procent van deze aanvragen uit de KvK-regio Noordwest- Holland. Hiermee bezet Noordwest-Holland de laatste plek. Hetzelfde geldt wanneer we kijken naar het aantal octrooiaanvragende bedrijven. Om een eerlijke vergelijking te kunnen maken, moet echter wel rekening worden gehouden met de verschillen in aantallen inwoners en aantallen bedrijven tussen de verschillende regio's. Om goed te kunnen vergelijken tussen regio's is het eerlijker om de octrooidichtheid te berekenen. Het aantal octrooiaanvragende bedrijven wordt dan gedeeld door het totaal aantal bedrijven in de KvK-regio. De uitkomsten staan in Tabel 6. Wanneer wordt gekeken naar octrooidichtheid dan eindigt Noordwest-Holland in de middenmoot. Een belangrijke verklaring voor een groot aantal octrooiaanvragende bedrijven in een regio kan de aanwezigheid zijn van een groot aantal bedrijven in die regio en de sectorstructuur. Zo zal er in een regio met veel technologische bedrijven meer octrooien worden aangevraagd. In paragraaf 2.6 worden de branches en sectoren beschreven, waarvan de octrooiaanvragende bedrijven deel uitmaken. 10

11 2.3.2 Octrooiaanvragende bedrijven en instellingen Tabel 4 Octrooiaanvragen per KvK-regio (aantallen en percentages) KvK-regio Aantal Percentage 1 Brabant ,1% 2 Den Haag ,0% 3 Rotterdam ,2% 4 Amsterdam ,8% 5 Limburg ,5% 6 Centraal Gelderland ,4% 7 Midden-Nederland ,2% 8 Oost-Nederland ,5% 9 Zuidwest-Nederland ,2% 10 Noord-Nederland 913 2,6% 11 Gooi-, Eem- en Flevoland 759 2,2% 12 Noordwest-Holland 466 1,3% Totaal in Nederland % Tabel 5 Octrooiaanvragende bedrijven en instellingen per KvK-regio (aantallen en percentages) KvK-regio Aantal Percentage 1 Brabant ,4% 2 Oost-Nederland ,7% 3 Amsterdam ,5% 4 Den Haag 479 9,8% 5 Midden-Nederland 457 9,3% 6 Rotterdam 424 8,6% 7 Centraal Gelderland 357 7,3% 8 Noord-Nederland 344 7,0% 9 Gooi-, Eem- en Flevoland 303 6,2% 10 Zuidwest-Nederland 298 6,1% 11 Limburg 244 5,0% 12 Noordwest-Holland 209 4,3% Totaal in Nederland % 11

12 Tabel 6 Octrooidichtheid* per KvK regio KvK-regio Octrooidichtheid* 1 Brabant 0,56% 2 Centraal Gelderland 0,51% 3 Oost-Nederland 0,50% 4 Midden-Nederland 0,45% 5 Zuidwest-Nederland 0,42% 6 Den Haag 0,41% 7 Noordwest-Holland 0,39%** 8 Gooi-, Eem- en Flevoland 0,38% 9 Amsterdam 0,37% 10 Limburg 0,37% 11 Rotterdam 0,36% 12 Noord-Nederland 0,33% Nederland 0,42% * Aantal octrooiaanvragende bedrijven/aantal hoofdvestigingen. Bron: aantal bedrijven (hoofdvestigingen) is Handelsregister Kamer van Koophandel. ** Een hoge of lage octrooidichtheid kan deels verklaard worden door de sectorstructuur en grootteklassenverdeling in een regio. Technologische bedrijven vragen bijvoorbeeld relatief vaker octrooien aan. Als hiervoor wordt gecorrigeerd, heeft Noordwest- Holland een octrooidichtheid van 0,44% boven het landelijk gemiddelde. Op basis van een gecorrigeerde ranglijst neemt Noordwest-Holland dan een zesde plaats in. 2.4 Octrooiaanvragen particulieren Toelichting Tabel 7 Niet alleen het aantal bedrijven dat octrooien aanvraagt is van belang voor de innovatiekracht van een regio, ook het aantal particulieren dat een aanvraag doet, draagt daaraan bij. Vanuit een uitvinding van een particulier kan immers in de toekomst een bedrijf ontstaan. Een hoog aantal particulieren dat een octrooiaanvraag doet, zou in de toekomst dus kunnen leiden tot een groter aantal innovatieve startende bedrijven. Tabel 7 toont het aantal aanvragen van particulieren dat vanuit de verschillende KvK-regio's is gedaan. Ook voor particulieren geldt dat een hoog aantal octrooien verklaard kan worden door een grote bevolkingsomvang in een regio. Om eerlijk te kunnen vergelijken tussen regio's is het aantal particulieren dat een octrooi aanvraagt, gedeeld door het aantal inwoners. Figuur 2 geeft de octrooidichtheid van particulieren weer per inwoners. 12

13 Tabel 7 Octrooiaanvragen van particulieren KvK-regio Aantal Percentage 1 Brabant ,2% 2 Den Haag ,1% 3 Amsterdam ,0% 4 Oost-Nederland 303 9,6% 5 Midden-Nederland 242 7,7% 6 Centraal Gelderland 240 7,6% 7 Rotterdam 239 7,6% 8 Gooi-, Eem- en Flevoland 215 6,8% 9 Noord-Nederland 208 6,6% 10 Limburg 151 4,8% 11 Noordwest-Holland 141 4,5% 12 Zuidwest-Nederland 136 4,3% Totaal in Nederland % Figuur 2 Octrooidichtheid van particulieren. Aantal octrooiaanvragen per inwoners 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 Brabant Den Haag Gooi-, Eem- en Flevoland Amsterdam Midden-Nederland Noordwest-Holland Oost Nederland Centraal Gelderland Limburg Zuidwest Nederland Rotterdam Noord-Nederland Nederland 13

14 2.5 Grootteklasse Toelichting Om de grootte van de octrooiaanvragende bedrijven te bepalen, zijn de bedrijven gekoppeld aan de werkgelegenheidscijfers uit het Handelsregister. Deze gegevens zijn verrijkt met werkgelegenheidscijfers uit het landelijke LISA-register. Zo ontstaat de mogelijkheid om een beeld te vormen van de verdeling van de octrooiaanvragen en de octrooiaanvragende bedrijven naar verschillende grootteklassen. Figuur 3 biedt inzicht in de grootteklassenverdeling van octrooiaanvragen in KvK-regio Noordwest-Holland in vergelijking met die in Nederland. Figuur 3 Octrooiaanvragen en octrooiaanvragende bedrijven in Noordwest-Holland en Nederland naar grootteklasse octrooiaanvragen octrooiaanvragende bedrijven Noordwest-Holland Nederland Noordwest-Holland Nederland 15% 8% 6% 58% 56% 70% 9% 70% 20% 13% 19% 12% 2% 3% 12% 6% 14% 4% 1% 1% Micro (0-9) Klein (10-49) Middel-groot (50-199) Groot (200+) Onbekend 2.6 Sectoren In de tabellen 8 t/m 11 staat de verdeling weergegeven van de octrooiaanvragen per sector en grootteklasse. 14

15 Tabel 8 % octrooiaanvragen per sector ten opzichte van totaal octrooiaanvragen Noordwest Holland + vergelijking met Nederland Sector Noordwest-Holland Nederland Landbouw, jacht en bosbouw 0,0% 0,0% Visserij 0,0% 0,0% Winning van delfstoffen 1,3% 0,4% Industrie 33,0% 73,0% Nutsbedrijven 0,0% 0,1% Bouwnijverheid 4,9% 1,4% Reparatie en handel 13,9% 5,4% Horeca 0,0% 0,0% Financiële instellingen 1,5% 0,5% Gezondheids- en welzijnszorg 0,0% 1,1% Vervoer, opslag en communicatie 0,0% 0,7% Zakelijke dienstverlening 34,1% 10,7% Overheid 0,0% 0,0% Onderwijs 0,0% 1,4% Milieudienstverlening, cultuur, recreatie en overige dienstverlening 0,9% 0,7% Vermarkten van octrooien 3,9% 1,8% Holdings 5,2% 2,2% Overig 1,3% 0,6% Totaal 100% 100% 15

16 Tabel 9 % octrooiaanvragende bedrijven per sector ten opzichte van totaal octrooiaanvragende bedrijven Noordwest Holland + vergelijking met Nederland Sector Noordwest-Holland Nederland Landbouw, jacht en bosbouw 0,0% 0,2% Visserij 0,0% 0,1% Winning van delfstoffen 2,9% 0,9% Industrie 26,3% 28,8% Nutsbedrijven 0,0% 0,4% Bouwnijverheid 7,2% 4,5% Reparatie en handel 19,6% 18,1% Horeca 0,0% 0,2% Financiële instellingen 2,9% 1,8% Gezondheids- en welzijnszorg 0,0% 1,4% Vervoer, opslag en communicatie 0,0% 1,1% Zakelijke dienstverlening 23,9% 24,5% Overheid 0,0% 0,2% Onderwijs 0,0% 0,8% Milieudienstverlening, cultuur, recreatie en overige dienstverlening 1,4% 1,5% Vermarkten van octrooien 2,9% 3,3% Holdings 9,6% 8,3% Overig 3,3% 4,0% Totaal 100% 100% Tabel 10 Octrooiaanvragen per sector naar grootteklasse (in aantal werkzame personen)* Micro Klein Middelgroot Groot Sector/grootteklasse (0-9) (10-49) (50-199) (200+) Totaal Industrie 29% 18% 43% 10% 100% Bouwnijverheid 74% 22% 4% 0% 100% Reparatie en handel 61% 11% 28% 0% 100% Zakelijke dienstverlening 66% 2% 1% 31% 100% Noordwest-Holland gemiddeld 56% 9% 19% 14% 100%** Nederland gemiddeld 15% 8% 6% 70% 100%** * In deze tabel zijn alleen de sectoren opgenomen waar het aantal octrooiaanvragende bedrijven groter is dan 10. ** telt niet op tot 100% vanwege ontbreken categorie onbekend 16

17 Tabel 11 Octrooiaanvragende bedrijven per sector naar grootteklasse (in aantal werkzame personen)* Micro Klein Middelgroot Groot Sector/grootteklasse (0-9) (10-49) (50-199) (200+) Totaal Industrie 44% 25% 27% 4% 100% Bouwnijverheid 73% 20% 7% 0% 100% Reparatie en handel 73% 12% 15% 0% 100% Zakelijke dienstverlening 88% 6% 2% 4% 100% Noordwest-Holland gemiddeld 70% 13% 12% 2% 100%** Nederland gemiddeld 58% 20% 12% 6% 100%** * In deze tabel zijn alleen de sectoren opgenomen waar het aantal octrooiaanvragende bedrijven groter is dan 10. ** telt niet op tot 100% vanwege ontbreken categorie onbekend 2.7 Technologie Toelichting In deze paragraaf wordt gekeken binnen welke technologiegebieden de meeste octrooien worden aangevraagd. Aan de hand van de Fraunhofer/OST/INPI-tabel (1993) wordt iedere octrooiaanvraag aan de hand van de IPC-codes waarop de aanvraag betrekking heeft, toegekend aan één of meerdere hoofdgebieden, te weten: I. Elektriciteit en elektronica II. Instrumenten III. Chemie en materialen IV. Farmacie en biotechnologie V. Industriële processen VI. Werktuigbouw en machines VII. Consumentenproducten, bouw en mijnbouw Om de sterke en zwakke punten van de KvK Noordwest-Holland duidelijker naar voren te brengen, is voor de zeven technologiegebieden in zogenaamde spindiagrammen aangegeven of de betreffende KvK-regio slechter of beter dan het gemiddelde van Nederland scoort. Dit gebeurt aan de hand van de specialisatieindex. Een specialisatie-index groter dan 1 geeft aan dat er meer dan gemiddeld aanvragen voor betreffende technologieën worden ingediend. Een waarde kleiner dan 1 betekent dat juist minder octrooien dan gemiddeld worden aangevraagd in het betreffende technologiegebied. In figuur 6 staat de bijdrage van Noordwest- Holland aan het landelijke totaal van octrooiaanvragen in een bepaald technologiegebied weergegeven. Figuur 4 geeft de verhouding weer in Noordwest-Holland van de technologiegebieden ten opzichte van het landelijk gemiddelde. De vette lijn in het diagram is het landelijk gemiddelde. Omdat Philips met zijn vele octrooiaanvragen een grote invloed op de uitkomst van de figuur heeft, is in Figuur 5 Philips buiten de cijfers gehouden. In figuur 6 staat de bijdrage van Noordwest-Holland aan het landelijke totaal van octrooiaanvragen in een bepaald technologiegebied weergegeven. 17

18 Figuur 4 Technologiegebieden Noordwest-Holland VII. Consumentenproducten, bouw, mijnbouw VI. Werktuigbouw en machines V. Industriële processen I. Elektriciteit en elektronica II. Instrumenten III. Chemie en materialen IV. Farmacie en Biotechnologie Bron: NL Octrooicentrum, Figuur 5 Technologiegebieden Noordwest-Holland (excl. Philips) I. Elektriciteit en elektronica V II. Consumentenproducten, 3 2 II. Instrumenten bouw, mijnbouw 1 VI. Werktuigbouw en 0 machines V. Industriële processen III. Chemie en materialen IV. Farmacie en Biotechnologie Bron:NL Octrooicentrum,

19 Figuur 6 Technologiegebieden per KvK-regio I. Elektriciteit en elektronica II. Instrumenten III. Chemie en materialen IV. Farmacie en Biotechnologie V. Industriële processen VI. Werktuigbouw en machines Brabant Den Haag Rotterdam Amsterdam Limburg Centraal Gelderland Midden-Nederland Oost Nederland Zuidwest Nederland Noord Nederland Gooi, Eem- en Flevoland Noordwest-Holland VII. Consumentenproducten, bouw, mijnbouw 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Bron: NL Octrooicentrum,

20

21 3 Octrooien in de subregio's In het vorige hoofdstuk is ingegaan op de herkomst van octrooien voor sectoren, grootteklassen en technologiegebieden voor Noordwest-Holland als geheel. Dit hoofdstuk laat de verdeling zien van octrooiaanvragen en octrooiaanvragende bedrijven en instellingen voor de subregio's van KvK Noordwest Holland, te weten Kop van Noord-Holland, Noord-Kennermerland, Waterland en West-Friesland. 3.1 Octrooiaanvragende bedrijven en instellingen Tabel 12 Octrooiaanvragen en octrooiaanvragende bedrijven naar subregio Subregio Octrooiaanvragen Octrooiaanvragende bedrijven aantal percentage aantal percentage Kop van Noord-Holland ,2% 34 16,3% Noord-Kennemerland ,3% 83 39,7% Waterland 39 8,4% 26 12,4% West-Friesland ,2% 66 31,6% Noordwest-Holland % % Toelichting In Figuur 7 is de ruimtelijke verdeling van de octrooiaanvragende bedrijven geprojecteerd op een postcode-4-kaart. Dat wil zeggen dat alle bedrijven die tot dezelfde 4-cijferige postcode behoren, samengevoegd worden tot een stip. Hoe groter de stip, des te meer bedrijven. In Figuur 8 zijn de octrooiaanvragen op een kaart weergegeven. In Figuur 9 staat de octrooidichtheid voor alle subregio's in Nederland weergegeven. In de donkere gebieden bevinden zich naar verhouding meer octrooiaanvragende bedrijven, in de lichte gebieden minder. 21

22 Figuur 7 Octrooiaanvragende bedrijven KvK regio Noordwest-Holland Bron: EIM

23 Figuur 8 Kaart octrooiaanvragen KvK Noordwest-Holland Bron: EIM,

24 Tabel 13 Octrooidichtheid subregio's Noordwest-Holland Subregio's Octrooidichtheid* Kop van Noord-Holland 0,31% Noord-Kennermerland 0,45% Waterland 0,27% West-Friesland 0,44% Noordwest-Holland 0,39% Nederland 0,42% * Aantal octrooiaanvragende bedrijven/aantal hoofdvestigingen. Bron: aantal bedrijven (hoofdvestigingen) is Handelsregister Kamer van Koophandel. 24

25 Figuur 9 Kaart octrooidichtheid KvK-subregio's Bron: EIM,

26 3.2 Sectoren Tabel 14 Octrooiaanvragen naar sector en subregio Kop van Noord- Noord- Kenner- West- Noordwest- Sector/(sub)regio Holland merland Waterland Friesland Holland Nederland Landbouw, jacht en bosbouw 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Visserij 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Winning van delfstoffen 0,0% 1,0% 0,0% 3,3% 1,3% 0,4% Industrie 22,2% 38,6% 41,0% 31,1% 33,0% 73,0% Nutsbedrijven 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,1% Bouwnijverheid 2,8% 4,1% 10,3% 6,6% 4,9% 1,4% Reparatie en handel 9,3% 12,2% 15,4% 20,5% 13,9% 5,4% Horeca 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Financiële instellingen 1,9% 1,0% 7,7% 0,0% 1,5% 0,5% Gezondheids- en welzijnszorg 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 1,1% Vervoer, opslag en communicatie 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,7% Zakelijke dienstverlening 56,5% 35,0% 10,3% 20,5% 34,1% 10,7% Overheid 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Onderwijs 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 1,4% Milieudienstverlening, cultuur, recreatie en overige dienstverlening 0,0% 2,0% 0,0% 0,0% 0,9% 0,7% Vermarkten van octrooien 3,7% 0,0% 5,1% 9,8% 3,9% 1,8% Holdings 2,8% 5,1% 7,7% 6,6% 5,2% 2,2% Overig 0,9% 1,0% 2,6% 1,6% 1,3% 0,6% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 26

27 Tabel 15 Octrooiaanvragende bedrijven naar sector en subregio Kop van Noord- Noord- Kennermer West- Noordwest- Sector/(sub)regio Holland land Waterland Friesland Holland Nederland Landbouw, jacht en bosbouw 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,2% Visserij 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,1% Winning van delfstoffen 0,0% 2,4% 0,0% 6,1% 2,9% 0,9% Industrie 26,5% 24,1% 26,9% 28,8% 26,3% 28,8% Nutsbedrijven 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,4% Bouwnijverheid 5,9% 6,0% 11,5% 7,6% 7,2% 4,5% Reparatie en handel 20,6% 19,3% 19,2% 19,7% 19,6% 18,1% Horeca 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,2% Financiële instellingen 2,9% 2,4% 11,5% 0,0% 2,9% 1,8% Gezondheids- en welzijnszorg 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 1,4% Vervoer, opslag en communicatie 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 1,1% Zakelijke dienstverlening 29,4% 31,3% 11,5% 16,7% 23,9% 24,5% Overheid 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,2% Onderwijs 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,8% Milieudienstverlening, cultuur, recreatie en overige dienstverlening 0,0% 3,6% 0,0% 0,0% 1,4% 1,5% Vermarkten van octrooien 2,9% 0,0% 3,8% 6,1% 2,9% 3,3% Holdings 8,8% 8,4% 7,7% 12,1% 9,6% 8,3% Overig 2,9% 2,4% 7,7% 3,0% 3,3% 4,0% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 27