Minder startende ondernemers

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Minder startende ondernemers"

Transcriptie

1 Starters ING Economisch Bureau Minder startende ondernemers in 2012 Aantal starters loopt in alle provincies terug Dit jaar zijn er tot en met september circa mensen een onderneming gestart, ruim 4% minder dan in dezelfde periode vorig jaar. Door het gebrek aan vertrouwen wordt ook voor de rest van dit jaar een krimp verwacht op de startersmarkt. De regionale verschillen blijven groot. Zo trekt de Randstad circa 55% van alle starters aan. Figuur 1 Ontwikkeling economie en startersmarkt, Minder starters in 2012 De stagnatie op de startersmarkt hield in de eerste drie kwartalen van 2012 zoals verwacht aan. Iets meer dan mensen hebben in deze periode een onderneming opgericht. Dat is ruim 4% minder dan in dezelfde periode vorig jaar. Het aantal bedrijfsoprichtingen is vanaf de tweede helft van 2011 zeer waarschijnlijk teruggelopen als gevolg van een gebrek aan vertrouwen in de economie. In 2009 weerspiegelde dit gebrek aan vertrouwen zich ook in een terugval van het aantal startende ondernemers (figuur 1). Voor mensen in loondienst en toetreders tot de arbeidsmarkt, zoals studenten, huisvrouwen en mannen, is de stap naar het ondernemerschap minder aantrekkelijk als het economisch minder voor de wind gaat. Uiteraard zijn er ook mensen die uit noodzaak, zoals (dreigende) werkloosheid, een bedrijf oprichten. Deze groep is doorgaans kleiner dan de groep mensen dat het oprichten van een bedrijf als kans aangrijpt. 1 Stagnatie houdt dit en volgend jaar aan Doordat de economische omstandigheden in 2012 en 2013 naar verwachting niet verbeteren, zal de stagnatie op de startersmarkt de komende tijd waarschijnlijk aanhouden. Wel kan, als gevolg van de toenemende werkloosheid, het aantal starters dat uit noodzaak een bedrijf opricht groeien. Al met al zal het aantal mensen dat een bedrijf start in 2012 naar verwachting uitkomen op een totaal van circa , ruim 4% minder dan in Voor 2013 wordt ten opzichte van dit jaar stabilisatie verwacht op de startersmarkt Startersratio s lopen overal terug De startersratio, het aantal startende ondernemers als percentage van de potentiële beroepsbevolking (alle inwoners tussen 15 en 65 jaar), verschilt sterk per regio. 1 Zie: EIM, Zelfbewust een zelfstandige positie (2011) en EIM, Van baan naar eigen baas (2009).

2 Figuur 2 Aantal starters per regio in 2012 (Q1-Q3)* Bron: KvK en CBS; * Aantal starters afgerond op honderdtallen. Kleur indiceert regionale startersratio: aantal starters als aandeel op de potentiële beroepsbevolking (alle 15 tot 65 jarigen) Zo kent de Randstad een relatief hoge startersratio en ligt dit in andere gebieden een stuk lager (zie figuur 2). Doordat het aantal startende ondernemers overal is teruggelopen zijn deze startersratio in de verschillende provincies gedaald in vergelijking met vorig jaar. In de eerste drie kwartalen in 2011 begonnen op alle mensen meer dan 90 mensen een bedrijf. Deze startersratio is in dezelfde periode dit jaar tot 86 teruggelopen. Regio Amsterdam kent hoogste startersaandeel Wanneer dieper wordt ingezoomd op de verschillende provincies, wordt duidelijk dat nagenoeg alle gebieden met een hoger dan gemiddeld startersaandeel in de Randstad liggen (tabel 1). De regio Groot-Amsterdam voert de lijst aan. In de eerste drie kwartalen van 2012 startten circa mensen een bedrijf, oftewel 131 starters op iedere inwoners (tussen 15 en 65 jaar). Andere gebieden met een relatief hoog startersaandeel zijn: Den- Haag, Gooi en Vechtstreek, Haarlem en Flevoland. Nieuw in de top tien is West-Brabant. Ruim mensen hebben er een bedrijf opgericht. Vooral starten in de detailhandel is populair in de regio. Tabel 1 Top 10 Startersregio 2012 (Q1 Q3) Starters- Aantal Regio ratio* starters 1. Groot-Amsterdam Agglomeratie s-gravenhage Gooi en Vechtstreek Agglomeratie Haarlem Flevoland Utrecht Groot-Rijnmond Arnhem/ Nijmegen Zaanstreek West-Brabant *Aantal starters per mensen behorend tot de potentiële beroepsbevolking (alle 15 tot 65 jarigen). Bron: KvK, bewerking ING Economisch Bureau Starters november

3 Figuur 3 Aandeel jarigen en aantal starters per provincie Combinatie van factoren verklaart regionale verschillen De grote regionale verschillen worden verklaard door een combinatie van factoren, zoals: de leeftijdsopbouw, de omvang van de zakelijke dienstverlening en de bevolkingsdichtheid in een regio. Jonge provincies veel starters, maar 45+ starter komt op Een belangrijke verklaring voor de verschillen tussen de regio s is de leeftijdsopbouw binnen de gebieden. In de provincies met een hoog startersaandeel is het aantal 25 tot 45-jarigen oververtegenwoordigd (figuur 3). Uit onderzoek van de Kamer van Koophandel is gebleken dat mensen in deze leeftijdsklasse relatief vaak een eigen onderneming beginnen. 2 Zo wachten studenten over het algemeen met het starten van een bedrijf totdat hun studie is afgerond en zijn mensen rond en boven de pensioengerechtigde leeftijd minder geneigd een bedrijf op te richten. Het is één van de redenen waardoor provincies waar de gemiddelde leeftijd hoog ligt, zoals Limburg en Zeeland, minder starters voortbrengen. Doordat 45-plussers in toenemende mate een bedrijf oprichten, is er op dit punt echter verandering te verwachten. Terwijl in 2005 slechts 22% van de startende ondernemers binnen deze leeftijdscategorie viel, is dit de laatste jaren tot circa 30% toegenomen. De ervaring die in loondienst is opgedaan wordt meer en meer in een eigen onderneming te gelde gemaakt. Hoge bevolkingsdichtheid stimuleert starters Daarnaast bestaat er een verband tussen het startersaandeel en de bevolkingsdichtheid in een regio. Dichtbevolkte gebieden, zoals de regio Den-Haag, Amsterdam en Haarlem, hebben doorgaans een hoge startersratio (zie figuur 4). Dit kan verklaard worden door verschillende factoren, zoals: De omvangrijke afzet- en werknemersmarkt van steden biedt kansen voor nieuw ondernemerschap. Potentiële afnemers en personeelsleden wonen in de buurt. Dichtbevolkte gebieden hebben over het algemeen een hoge bedrijfsdichtheid. 3 Dit creëert business to business mogelijkheden en dus ook kansen voor beginnende ondernemers. Bestaande bedrijven kunnen bovendien evenals (en in samenwerking met) de aanwezige kenniscentra, zoals hogescholen en universiteiten, spin-offs voortbrengen. Zakelijke dienstverlening trekt starters aan Ondernemers beginnen gemakkelijk een bedrijf in de zakelijke dienstverlening. Regio s met een groot aandeel in de zakelijke dienstverlening trekken doorgaans veel starters aan die in deze sector werkzaam zijn. Dit is één van de redenen dat de startersratio in deze regio s relatief hoog is. Het relatief grote aantal starters in de zakelijke dienstverlening wordt vooral verklaard door de geringe toetredingsdrempel. De benodigde investeringen, vergunningen en kennis om een bedrijf op te richten zijn betrekkelijk laag in de sector. Daarnaast speelt de relatief hoge penetratiegraad van zzp ers (zelfstandigen zonder personeel), die ruim 90% van het totaal aantal starters vertegenwoordigen, een belangrijke rol. 2 Kamer van Koophandel, Starterprofiel ( ). Starters november CPB, The Netherlands of 2040 (2010).

4 Figuur 4 Bevolkingsdichtheid en aantal starters per regio Dataverantwoording De in dit rapport gebruikte gegevens over de startersmarkt zijn afkomstig uit het handelsregister van de Kamer van Koophandel. Starters november

5 Meer weten? Kijk op ING.nl/zakelijk Of bel met Stef Bais, Econoom Disclaimer De informatie in dit rapport geeft de persoonlijke mening weer van de analist(en) en geen enkel deel van de beloning van de analist(en) was, is, of zal direct of indirect gerelateerd zijn aan het opnemen van specifieke aanbevelingen of meningen in dit rapport. De analisten die aan deze publicatie hebben bijgedragen voldoen allen aan de vereisten zoals gesteld door hun nationale toezichthouders aan de uitoefening van hun vak. Deze publicatie is opgesteld namens ING Bank N.V., gevestigd te Amsterdam en slechts bedoeld ter informatie van haar cliënten. ING Bank N.V. is onderdeel van ING Groep N.V. Deze publicatie is geen beleggingsaanbeveling noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. ING Bank N.V. betrekt haar informatie van betrouwbaar geachte bronnen en heeft alle mogelijk zorg betracht om er voor te zorgen dat ten tijde van de publicatie de informatie waarop zij haar visie in dit rapport heeft gebaseerd niet onjuist of misleidend is. ING Bank N.V. geeft geen garantie dat de door haar gebruikte informatie accuraat of compleet is. De informatie in dit rapport kan gewijzigd worden zonder enige vorm van aankondiging. ING Bank N.V. noch één of meer van haar directeuren of werknemers aanvaardt enige aansprakelijkheid voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend uit het gebruik van (de inhoud van) deze publicatie alsmede voor druk- en zetfouten in deze publicatie. Auteursrecht en rechten ter bescherming van gegevensbestanden zijn van toepassing op deze publicatie. Overneming van gegevens uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron wordt vermeld. In Nederland is ING Bank N.V. geregistreerd bij en staat onder toezicht van De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten. De tekst is afgesloten op 20 november 2012.

Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers

Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers Starters ING Economisch Bureau Stagnatie zet door op startersmarkt Randstad trekt extra startende ondernemers In het eerste kwartaal van 2012 zijn er circa 39.000 mensen een onderneming gestart, ruim 4%

Nadere informatie

Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven

Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven Kwartaalbericht Starters ING Economisch Bureau Bijna 30% van de starters stopt na het eerste jaar Met name cafetaria s en restaurants worden na één jaar weer opgeheven In het eerste kwartaal 2014 waren

Nadere informatie

Minder starters in 2016

Minder starters in 2016 Vooruitzicht Starters Minder starters in 2016 Aantal starters stabiel in 2015, daling verwacht in 2016 130.000 Meer starters in de bouw, minder starters in de transport percentage, jan t/m sep 2015 t.o.v.

Nadere informatie

Noord-Holland heeft hoogste startersquote

Noord-Holland heeft hoogste startersquote Vooruitzicht Starters Noord-Holland heeft hoogste startersquote Ontwikkeling aantal starters onzeker door nieuwe wetgeving Fors meer taxichauffeurs door nieuwe taxiwet en Uber Ontwikkeling aantal starters

Nadere informatie

Zzp er: werknemer nieuwe stijl

Zzp er: werknemer nieuwe stijl Vooruitzicht Starters Zzp er: werknemer nieuwe stijl Aantal starters blijft ook de komende jaren op hoog niveau 140.000 130.000 120.000 110.000 100.000 Stabilisatie aantal starters in 2016 Meer starters

Nadere informatie

Minder faillissementen in 2016

Minder faillissementen in 2016 Vooruitzicht faillissementen Minder faillissementen in 2016 Faillissementen nog altijd boven pre-crisis niveau In 2016 voor derde jaar op rij minder faillissementen.maar nog altijd niet terug op pre-crisis

Nadere informatie

Startersmarkt stagneert Gebrek aan vertrouwen remt startersmarkt

Startersmarkt stagneert Gebrek aan vertrouwen remt startersmarkt Starters ING Economisch Bureau Startersmarkt stagneert Gebrek aan vertrouwen remt startersmarkt In 2011 is het aantal startende ondernemers licht toegenomen tot totaal 123.500. Dit aantal ligt nog altijd

Nadere informatie

perspectief Delft en Westland Utrecht Agglomeratie Haarlem

perspectief Delft en Westland Utrecht Agglomeratie Haarlem Agglomeratie s-gravenhage Groot-Amsterdam Flevoland Regio s Zaanstreek in economisch Arnh Delft en Westland Utrecht Agglomeratie Haarlem Noord-Overijssel perspectief Kop van 2013 Noord-Holland Veluwe Groot-Rijnmond

Nadere informatie

Aantal starters stabiliseert

Aantal starters stabiliseert Kwartaalbericht Starters ING Economisch Bureau Aantal starters stabiliseert in 2013 Starters zorgen voor dynamiek in de sectoren Het aantal starters lag vorig jaar rond de 121.000, en was daarmee vergelijkbaar

Nadere informatie

Economie Utrecht komt verder op stoom

Economie Utrecht komt verder op stoom Economie Utrecht komt verder op stoom De Utrechtse economie heeft de opgaande lijn duidelijk te pakken. Onder impuls van sectoren als de zakelijke dienstverlening en de ICT groeit de economie naar verwachting

Nadere informatie

Zorgen om arbeidsmarktkrapte

Zorgen om arbeidsmarktkrapte Regiovisie Noord-Brabant Zorgen om arbeidsmarktkrapte Arbeidspotentieel niet uitgeput, wel lastiger om te benutten De sterke groei van de Brabantse economie voedt de vraag naar personeel. De groei van

Nadere informatie

Provinciale economie in het nauw

Provinciale economie in het nauw Regio ING Economisch Bureau Provinciale economie in het nauw In 2009 wordt Nederland hard getroffen door de wereldwijde economische crisis. Vanzelfsprekend blijven de Nederlandse regio s niet onbetuigd.

Nadere informatie

Zet herstel bankensector door?

Zet herstel bankensector door? ING Investment Office Publicatiedatum: 29 mei 2015 Sectorcommentaar financiële waarden Zet herstel bankensector door? Door Jan Kleipool, analist van het ING Investment Office De vooruitzichten voor de

Nadere informatie

Zzp tussen vrijheid en ambitie Minder groei, meer flexibel

Zzp tussen vrijheid en ambitie Minder groei, meer flexibel ZZP Themavisie ING Economisch Bureau Zzp tussen vrijheid en ambitie Minder groei, meer flexibel Het aantal zelfstandigen zonder personeel () groeide de afgelopen jaren flink en nam ook in 2014 toe (+3,1).

Nadere informatie

Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen

Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen Online Seminar Beleggen Ook een beetje beleggen kan lonen Annemarie van Gaal Ondernemer & financieel deskundige Bob Homan Manager ING Investment Office Amsterdam, 8 oktober 2013 Agenda 1. Wat is beleggen

Nadere informatie

Meerderheid zelfstandigen bouwt geen pensioen op Een derde verwacht onvoldoende

Meerderheid zelfstandigen bouwt geen pensioen op Een derde verwacht onvoldoende ZZP ING Economisch Bureau Meerderheid zelfstandigen bouwt geen pensioen op Een derde verwacht onvoldoende pensioeninkomen te hebben Meer dan de helft van de zelfstandige zonder personeel (zzp ers) bouwt

Nadere informatie

Zzp er optimistischer over 2013

Zzp er optimistischer over 2013 MKB ING Economisch Bureau Zzp er optimistischer over 2013 Zzp er is flexibel en zoekt nieuwe markten Zelfstandigen zonder personeel (zzp er) zien 2013 met vertrouwen tegemoet. Bijna de helft van de zzp

Nadere informatie

Visie ING Investment Office Oktober 2017

Visie ING Investment Office Oktober 2017 Visie ING Investment Office Oktober 2017 Bob Homan 21 september 2017 Kernfactoren die financiële markten bepalen 3 pijlers + sentiment Economie Sentiment Waardering Liquiditeit Hoe staat de economie ervoor?

Nadere informatie

Welkom. Datum: 25 april 2014

Welkom. Datum: 25 april 2014 Welkom Datum: 25 april 2014 Even voorstellen Ronald Stoel Directeur Personal Banking Ingrid van Doremalen Financial Planner ING Private Banking 2 Uw geldzaken op orde voor nu en later, dát is Financieel

Nadere informatie

Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 7 oktober Technische Analyse Het stappenplan

Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 7 oktober Technische Analyse Het stappenplan Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 7 oktober 2016 Technische Analyse Het stappenplan Agenda Geschiedenis technische analyse Wat is technische analyse? Het stappenplan Visie

Nadere informatie

Steeds groter wordende groep debiteuren betaalt te laat

Steeds groter wordende groep debiteuren betaalt te laat Trends in werkkapitaal Steeds groter wordende groep debiteuren betaalt te laat Nederlandse trend steekt ongunstig af tegen die in de ons omringende landen In de tweede helft van 2011 is het aandeel debiteuren

Nadere informatie

Markt starters. Trendanalyse. Demografisch. Trendanalyse 14/04/16. 13 april Elles Derrez manager MKB Rabobank Westelijke Mijnstreek.

Markt starters. Trendanalyse. Demografisch. Trendanalyse 14/04/16. 13 april Elles Derrez manager MKB Rabobank Westelijke Mijnstreek. Markt starters Trendanalyse 13 april Elles Derrez manager MKB Rabobank Westelijke Mijnstreek Trendanalyse 2 1 Aantal starters door de jaren Starters per jaar 160.000 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000

Nadere informatie

NFI-update 2 e kwartaal 2016

NFI-update 2 e kwartaal 2016 ING Investment Office Publicatiedatum: 30 juni 2016 NFI-update 2 e kwartaal 2016 Voor strategie Duurzaam In deze kwartaalupdate vindt u een beschrijving van de wijzigingen in duurzaamheid van bedrijven

Nadere informatie

Horeca in zwaar weer Afzet ligt 20% lager dan in 2000

Horeca in zwaar weer Afzet ligt 20% lager dan in 2000 Horeca ING Economisch Bureau Horeca in zwaar weer Afzet ligt 2 lager dan in 2000 In tegenstelling tot de afgelopen jaren heeft de horeca zich in 2011 goed ontwikkeld, de afzet nam met ruim 2% toe. Vrijwel

Nadere informatie

Economie en financiële markten

Economie en financiële markten Economie en financiële markten Bob Homan ING Investment Office Den Haag, 11 oktober 2013 Vraag 1: Begraafplaats Margraten gesloten vanwege. 1. Bezuinigen bij de Nederlandse overheid 2. Op last van Europese

Nadere informatie

Ontdek beleggingskansen met technische analyse

Ontdek beleggingskansen met technische analyse Online Seminar Beleggen Ontdek beleggingskansen met technische analyse Bas Heijink Technisch Analist ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Manager ING Beleggen Amsterdam, 10 september 2013

Nadere informatie

10 dingen over rente die beleggers moeten weten

10 dingen over rente die beleggers moeten weten Online Seminar Beleggen 10 dingen over rente die beleggers moeten weten Simon Wiersma Investment Manager ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Manager ING Beleggen Amsterdam, 13 augustus 2013

Nadere informatie

Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 9 oktober 2015. Technische Analyse Het stappenplan

Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 9 oktober 2015. Technische Analyse Het stappenplan Bas Heijink Senior technisch analist ING Investment Office Vrijdag 9 oktober 2015 Technische Analyse Het stappenplan Agenda Geschiedenis technische analyse Wat is technische analyse? Het stappenplan Gemiddelden

Nadere informatie

Zakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies

Zakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies Vooruitzicht Zakelijke dienstverlening Zakelijke dienstverlener profiteert van meer vraag naar advies Volumegroei zakelijke diensten blijft hoog... +,5% 216..mede door sterke vraag naar advies.? ING Economisch

Nadere informatie

KWARTAALMONITOR APRIL 2016. Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland

KWARTAALMONITOR APRIL 2016. Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland KWARTAALMONITOR APRIL 2016 Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland Inhoud 3 WAT TE DOEN MET ÉÉN MILJOEN 4 BEDRIJVEN SPELEN IN OP WET DBA 5 VEEL STARTENDE FREELANCERS OP LEEFTIJD 6

Nadere informatie

1.1 Bevolkingsontwikkeling 9. 1.2 Bevolkingsopbouw 10. 1.2.1 Vergrijzing 11. 1.3 Migratie 11. 1.4 Samenvatting 12

1.1 Bevolkingsontwikkeling 9. 1.2 Bevolkingsopbouw 10. 1.2.1 Vergrijzing 11. 1.3 Migratie 11. 1.4 Samenvatting 12 inhoudsopgave Samenvatting 3 1. Bevolking 9 1.1 Bevolkingsontwikkeling 9 1.2 Bevolkingsopbouw 10 1.2.1 Vergrijzing 11 1.3 Migratie 11 1.4 Samenvatting 12 2. Ontwikkelingen van de werkloosheid 13 2.1 Ontwikkeling

Nadere informatie

Regionale bedrijvendynamiek

Regionale bedrijvendynamiek M201224 Regionale bedrijvendynamiek Oprichtingen en opheffingen van bedrijven in de Nederlandse regio s in de periode 1988-2010 A. Bruins J.A.C. Vollebregt Zoetermeer, juli 2012 Regionale bedrijvendynamiek

Nadere informatie

Opkomende markten: do s en don ts

Opkomende markten: do s en don ts Online Seminar Beleggen Opkomende markten: do s en don ts Simon Wiersma Investment Manager ING Investment Office Bart-Jan Blom van Assendelft Marketing Manager ING Beleggen Amsterdam, 12 november 2013

Nadere informatie

Verdubbeling van het aantal zorgaanbieders door eenpitters

Verdubbeling van het aantal zorgaanbieders door eenpitters Analyse Gezondheidszorg Verdubbeling van het aantal zorgaanbieders door eenpitters Aantal zorgaanbieders in 6 jaar tijd verdubbeld Eenpitters goed voor overgrote deel van groei aanbieders Groei eenpitters

Nadere informatie

Productiegroei industrie versnelt

Productiegroei industrie versnelt Industrie Kwartaalbericht Productiegroei industrie versnelt De groei van de industriële productie trekt naar verwachting aan 3% 2016 Export blijft steunpilaar, binnenland trekt bij Exportorders Hoogste

Nadere informatie

Van baan naar eigen baas

Van baan naar eigen baas M200912 Van baan naar eigen baas drs. A. Bruins Zoetermeer, juli 2009 Van baan naar eigen baas Ruim driekwart van de ondernemers die in de eerste helft van 2008 een bedrijf zijn gestart, werkte voordat

Nadere informatie

ING Investment Office

ING Investment Office ING Investment Office Publicatiedatum: 12 november 2015 Sectorcommentaar Metaal en mijnbouw Door Marina Hagoort, beleggingsanalist van het ING Investment Office In dit rapport vindt u onze vooruitzichten

Nadere informatie

ING Private/Business Banking

ING Private/Business Banking ING Private/Business Banking Workshop Duurzaam Beleggen Congres Grip op je Vermogen 5/6 oktober 2012, Den Haag Jan van Hoven, consultant Susanne van de Wateringen, senior analist 1 Welkom op planeet Aarde

Nadere informatie

Verdere groei in het verschiet

Verdere groei in het verschiet Vooruitzicht Horeca Verdere groei in het verschiet De horeca kan in 2016 rekenen op verdere groei van de omzet... ondernemers zijn steeds positiever... en vooral in Amsterdam stijgen de hotelkamerprijzen

Nadere informatie

Regio s in economisch perspectief 2013

Regio s in economisch perspectief 2013 Regio s in economisch perspectief 213 Colofon Auteurs Stef Bais Henk van den Brink Thijs Geijer Rico Luman Ferdinand Nijboer Robbert-Jan Visser Redactie Ferdinand Nijboer Marcel Peek Disclaimer De informatie

Nadere informatie

Verdiepingsonderzoek naar vergrijzing en flexibilisering arbeidsmarkt

Verdiepingsonderzoek naar vergrijzing en flexibilisering arbeidsmarkt Verdiepingsonderzoek naar vergrijzing en flexibilisering arbeidsmarkt Arbeidsmarkt en Onderwijs Monitor Noord-Holland Henry de Vaan I&O Research 23 november 2012 Onderzoeksvragen 1. Hoe zit het met de

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Werkloosheid verder toegenomen. Anderhalf jaar stijgende lijn werkloosheid

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Werkloosheid verder toegenomen. Anderhalf jaar stijgende lijn werkloosheid Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB13-003 17 januari 2013 9.30 uur Werkloosheid verder toegenomen Werkloosheid in december opgelopen naar 7,2 procent Vanaf medio vrijwel voortdurende stijging

Nadere informatie

FORUM Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt: effecten van de economische crisis 2 e kwartaal 2009

FORUM Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt: effecten van de economische crisis 2 e kwartaal 2009 FORUM Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt: effecten van de economische crisis 2 e kwartaal 29 Groei van werkloosheid onder zet door! In het 2 e kwartaal van 29 groeide de werkloosheid onder (niet-westers)

Nadere informatie

Bedrijven en bevolking in beweging

Bedrijven en bevolking in beweging M201110 Bedrijven en bevolking in beweging Regionale bedrijvendynamiek en -migratie in relatie tot verstedelijking, periode 1988-2009 drs. R. Braaksma drs. W.V.M. van Rijt-Veltman Zoetermeer, 20 juni 2011

Nadere informatie

Samenvatting Onderwijs- en Arbeidsmarktmonitor. Metropoolregio Amsterdam. Oktober amsterdam economic board

Samenvatting Onderwijs- en Arbeidsmarktmonitor. Metropoolregio Amsterdam. Oktober amsterdam economic board Samenvatting Onderwijs- en Arbeidsmarktmonitor Metropoolregio Amsterdam Oktober 2016 amsterdam economic board Samenvatting Onderwijs- en Arbeidsmarktmonitor Metropoolregio Amsterdam (MRA) Oktober 2016

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor Q1 2018

Graydon Kwartaalmonitor Q1 2018 Graydon Kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud Als u ooit een bedrijf heeft gestart, dan is de kans het grootst dat u dat in het eerste kwartaal van het jaar heeft gedaan. Veel ondernemers starten traditiegetrouw

Nadere informatie

Daling faillissementen vlakt af

Daling faillissementen vlakt af Vooruitzicht faillissementen Daling faillissementen vlakt af Nieuwe faillissementswet moet doorstart makkelijker maken Opnieuw minder faillissementen, daling vlakt wel af Ontwikkeling aantal faillissementen

Nadere informatie

Werken in startende bedrijven

Werken in startende bedrijven M201211 Werken in startende bedrijven drs. A. Bruins Zoetermeer, september 2012 Werken in startende bedrijven De meeste startende ondernemers hebben geen personeel. Dat is zo bij de start met het bedrijf,

Nadere informatie

Starters zien door de wolken toch de zon

Starters zien door de wolken toch de zon M201206 Starters zien door de wolken toch de zon drs. A. Bruins Zoetermeer, mei 2012 Starters zien door de wolken toch de zon Enkele jaren nadat zij met een bedrijf zijn begonnen, en met enkele jaren financieel-economische

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor. Kwartaal

Graydon Kwartaalmonitor. Kwartaal Graydon kwartaal monitor Kwartaal 1 1 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Per branche Overzicht Q3 216, Q4 216 en Q1 6 Starters per branche 7 Faillissementen per branche 8 Opheffingen per branche 9 Netto-groei

Nadere informatie

Een eigen bedrijf is leuk!

Een eigen bedrijf is leuk! M200815 Een eigen bedrijf is leuk! Ervaringen van starters uit de jaren 1998-2000 drs. A. Bruins drs. D. Snel Zoetermeer, december 2008 2 Een eigen bedrijf is leuk! Een eigen bedrijf geeft ondernemers

Nadere informatie

Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca

Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca Kwartaalbericht Horeca ING Economisch Bureau Voorzichtig herstel in de horeca Omslagpunt voor de horeca: volumeherstel van 0,5% verwacht in 2014. Opleving van consumentenvertrouwen en groei in aantal buitenlandse

Nadere informatie

Horeca herstelt laat

Horeca herstelt laat Kwartaalbericht Horeca NG Economisch Bureau Horeca herstelt laat Omzetgroei in 2010 dankzij prijsstijgingen De verwachte omzetontwikkeling voor de horeca zal in 2010 achterblijven bij die van de Nederlandse

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Sterke stijging werkloosheid

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Sterke stijging werkloosheid Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB13-013 21 februari 9.30 uur Sterke stijging werkloosheid Werkloosheid in januari opgelopen naar 7,5 procent Jeugdwerkloosheid gestegen tot 15 procent Aantal

Nadere informatie

Uitslag enquête zzp ers

Uitslag enquête zzp ers Uitslag enquête zzp ers 2015 Inleiding bladzijde: 2 In Voorschoten is de trend waarneembaar van een toenemend aantal inwoners dat een eigen bedrijf vanuit de eigen woning is gestart. Dé zzp er (zelfstandige

Nadere informatie

Artikelen. Meer ouderen aan het werk. Hendrika Lautenbach en Marc Cuijpers

Artikelen. Meer ouderen aan het werk. Hendrika Lautenbach en Marc Cuijpers Meer ouderen aan het werk Hendrika Lautenbach en Marc Cuijpers Het aantal werkzame 5-plussers is sinds 1992 bijna verdubbeld. Ouderen maken ook een steeds groter deel uit van de werkzame beroepsbevolking.

Nadere informatie

Allochtonen op de arbeidsmarkt 2009-2010

Allochtonen op de arbeidsmarkt 2009-2010 FORUM Maart Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt 9-8e monitor: effecten van de economische crisis In steeg de totale werkloosheid in Nederland met % naar 26 duizend personen. Het werkloosheidspercentage

Nadere informatie

Eerste helft 2018 & Q Graydon kwartaal monitor

Eerste helft 2018 & Q Graydon kwartaal monitor Eerste helft & Q2 Graydon kwartaal monitor Eerste helft & Q2 1 Eerste helft & Q2 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Faillissementen per branche 23 Opheffingen per branche 24 Netto-groei per branche 25 Overzicht

Nadere informatie

M200916. Parttime van start. drs. A. Bruins

M200916. Parttime van start. drs. A. Bruins M200916 Parttime van start drs. A. Bruins Zoetermeer, 24 september 2009 Parttime van start Van de startende ondernemers werkt een kleine meerderheid na de start fulltime in het bedrijf. Een op de vier

Nadere informatie

Ondernemerschap in Zuidoost-Brabant in perspectief

Ondernemerschap in Zuidoost-Brabant in perspectief M201208 Ondernemerschap in in perspectief Ondernemerschap in vergeleken met en de rest van Ro Braaksma Nicolette Tiggeloove Zoetermeer, februari 2012 Ondernemerschap in in perspectief In zijn er meer nieuwe

Nadere informatie

KWARTAALMONITOR JULI Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland

KWARTAALMONITOR JULI Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland KWARTAALMONITOR JULI 2017 Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland Inhoud 3 HERSTELLENDE MARKT HUNKERT NAAR HERZIENINGEN 4 FREELANCERS EN FLEXWERKERS ONVERMINDERD POPULAIR 5 JONGE

Nadere informatie

Kwartaalbericht Vastgoed

Kwartaalbericht Vastgoed Kwartaalbericht Vastgoed ING Economisch Bureau Vastgoedrendementen lopen verder uiteen In 212 daalde het beleggingsvolume in onroerend goed met 11%. De investeringen in winkels en bedrijfsruimten namen

Nadere informatie

Waar liggen de kansen?

Waar liggen de kansen? Grip op je vermogen Waar liggen de kansen? Bob Homan ING Investment Office 20 april 2012 Welke economie is het snelst gegroeid na invoering van de euro?* a) Zwitserland b) Duitsland c) VS d) Griekenland

Nadere informatie

Werkloosheid nauwelijks veranderd

Werkloosheid nauwelijks veranderd Persbericht Pb14-084 18-12-2014 09.30 uur Werkloosheid nauwelijks veranderd - Werkloosheid blijft 8 procent - Meer mensen aan het werk in de afgelopen drie maanden - Aantal WW-uitkeringen met 6 duizend

Nadere informatie

JAARMONITOR 2015 JANUARI 2016. Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland

JAARMONITOR 2015 JANUARI 2016. Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland JAARMONITOR 2015 JANUARI 2016 Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland Inhoud 3 NÚ KAN DE WERKLOOSHEID OMLAAG 4 FREELANCERS EN FLEXWERKERS STIMULEREN GROEI BEDRIJVEN 5 OMZETONTWIKKELING

Nadere informatie

Statistisch Bulletin. Jaargang 70 2014 47

Statistisch Bulletin. Jaargang 70 2014 47 Statistisch Bulletin Jaargang 70 2014 47 20 november 2014 Inhoud 1. Arbeid en sociale zekerheid 3 Iets meer banen en vacatures in het derde kwartaal 3 Werkloze beroepsbevolking 4 2. Macro-economie 5 Koerswaarde

Nadere informatie

M Nieuwe werkgevers in 2004: De stap naar het aannemen van personeel. Guido Brummelkamp Wim Verhoeven Sjaak Vollebregt

M Nieuwe werkgevers in 2004: De stap naar het aannemen van personeel. Guido Brummelkamp Wim Verhoeven Sjaak Vollebregt M200919 Nieuwe werkgevers in 2004: De stap naar het aannemen van personeel Guido Brummelkamp Wim Verhoeven Sjaak Vollebregt Zoetermeer, december 2009 Nieuwe werkgevers Boodschap Nederland kent over de

Nadere informatie

CBS: Lichte toename werkenden, minder werklozen

CBS: Lichte toename werkenden, minder werklozen CBS: Lichte toename werkenden, minder werklozen Het aantal mensen met werk is in de periode februari-april met gemiddeld 2 duizend per maand toegenomen. Vooral jongeren en 45-plussers gingen aan de slag.

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor. Kwartaal

Graydon Kwartaalmonitor. Kwartaal Graydon kwartaal monitor Kwartaal 3 216 1 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Overzicht per branche 6 Vergelijking Q1-216, Q2 216 en Starters per branche 7 Opheffingen per branche 8 Faillissementen per branche

Nadere informatie

Krimp in Woerden? Gemeenteraad Woerden 11 april 2013. Frits Oevering. Kennis & Economisch Onderzoek

Krimp in Woerden? Gemeenteraad Woerden 11 april 2013. Frits Oevering. Kennis & Economisch Onderzoek Krimp in Woerden? Gemeenteraad Woerden 11 april 2013 Frits Oevering Prangende vragen? Krimp in Woerden? Vergrijzing en krimp Verhuispatroon Krimp in Woerden? Disclaimers diverse databronnen (ABF, CBS,

Nadere informatie

KvK-Bedrijvendynamiek

KvK-Bedrijvendynamiek KvK-Bedrijvendynamiek Eerste kwartaal 2017 April 2017 Inhoudsopgave 1. Het algemene beeld 2. Dynamiek start en stop per maand 3. Segmenten 4. Sectoren 5. Provincies 6. Faillietverklaringen Bijlagen 1.

Nadere informatie

Samenvatting Twente Index 2016

Samenvatting Twente Index 2016 Samenvatting Twente Index 2016 Kijk voor regionale en lokale data op www.twenteindex.nl INLEIDING De Twente Index wordt door Kennispunt Twente samengesteld in opdracht van de Twente Board. De Board wil

Nadere informatie

Nieuwsflits Arbeidsmarkt. Maart 2013

Nieuwsflits Arbeidsmarkt. Maart 2013 Nieuwsflits Arbeidsmarkt Maart 2013 Inhoudsopgave WW-uitkeringen 2 Niet-werkende werkzoekenden geregistreerd bij UWV WERKbedrijf 4 Ingediende vacatures UWV 5 Ingediende ontslagaanvragen en verleende ontslagvergunningen

Nadere informatie

Demografie van de detailhandel. Inkomenspositie van ondernemers in de detailhandel

Demografie van de detailhandel. Inkomenspositie van ondernemers in de detailhandel Demografie van de detailhandel Inkomenspositie van ondernemers in de detailhandel Inleiding Door ITS-Nijmegen is een onderzoek uitgevoerd in het kader van het onderzoeksprogramma Demografie van de detailhandel

Nadere informatie

ECONOMISCHE MONITOR EDE 2015 I

ECONOMISCHE MONITOR EDE 2015 I ECONOMISCHE MONITOR EDE 2015 I In deze economische monitor vindt u cijfers over de werkgelegenheid en de arbeidsmarkt van de gemeente Ede. Van de arbeidsmarkt zijn gegevens opgenomen van de tweede helft

Nadere informatie

De arbeidsmarkt klimt uit het dal

De arbeidsmarkt klimt uit het dal Trends en ontwikkelingen arbeidsmarkt en onderwijs De arbeidsmarkt klimt uit het dal Het gaat weer beter met de arbeidsmarkt in, ofschoon de werkgelegenheid wederom flink daalde. De werkloosheid ligt nog

Nadere informatie

Balanceren tussen regulering en klantwensen

Balanceren tussen regulering en klantwensen Vooruitzicht Accountantskantoren Balanceren tussen regulering en klantwensen Technologie geeft de doorslag in de controlepraktijk Omzet wettelijke controles 9% van totale omzet Omzet accountancybranche

Nadere informatie

Rapport. van Kamer van Koophandel Nederland. Startersprofiel 2012. Datum uitgave. Januari 2013. onderwerp Startende ondernemers in beeld

Rapport. van Kamer van Koophandel Nederland. Startersprofiel 2012. Datum uitgave. Januari 2013. onderwerp Startende ondernemers in beeld Rapport Startersprofiel 2012 van Datum uitgave Januari 2013 onderwerp Startende ondernemers in beeld Pagina 1 van 12 Inhoudsopgave 1 Samenvatting... 3 2 Kerncijfers startende ondernemers... 4 2.1 Meer

Nadere informatie

Groeimotor logistiek koelt af

Groeimotor logistiek koelt af Vooruitzicht Transport en Logistiek Groeimotor logistiek koelt af De volumegroei in transport en logistiek houdt in 2016 en 2017 aan... Gemiddelde groei transport en logistiek totaal maar in de voorheen

Nadere informatie

Persbericht. Werkloosheid in alle provincies gedaald

Persbericht. Werkloosheid in alle provincies gedaald Persbericht PB99-191 28 juli 1999 9.30 uur Werkloosheid in alle provincies gedaald De gunstige ontwikkeling op de arbeidsmarkt in 1998 leidde in alle provincies tot een daling van de werkloosheid en een

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Forse toename werkloosheid in maart Lichte stijging aantal WW-uitkeringen

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Forse toename werkloosheid in maart Lichte stijging aantal WW-uitkeringen Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB13-026 18 april 9.30 uur Werkloosheid gestegen naar ruim 8 procent Forse toename werkloosheid in maart Lichte stijging aantal WW-uitkeringen De voor seizoeninvloeden

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor Q3 2017

Graydon Kwartaalmonitor Q3 2017 Graydon kwartaal monitor 1 Inhoud Inleiding 3 Persbericht 4 Per branche Overzicht t.o.v. voorgaande kwartalen 6 Starters per branche 7 Faillissementen per branche 8 Opheffingen per branche 9 Netto-groei

Nadere informatie

H2. indeling van de bevolking

H2. indeling van de bevolking H2. indeling van de bevolking Ieder land wordt bevolkt. Maar niet de hele bevolking werkt. Niet iedereen wil werken, en niet iedereen kan werken. Denk aan huisvrouwen of huismannen die bewust niet werken

Nadere informatie

Startende ondernemers in Moerdijk 2005

Startende ondernemers in Moerdijk 2005 Startende ondernemers in Moerdijk 2005 I. Ontwikkeling startende ondernemers Aantal startende ondernemers licht gedaald In 2005 zijn in Moerdijk 136 personen een onderneming gestart 1. Dit zijn er 6 minder

Nadere informatie

Starten in een dal, profiteren van de top

Starten in een dal, profiteren van de top M200715 Starten in een dal, profiteren van de top drs. A. Bruins drs. D. Snel Zoetermeer, november 2007 2 Starten in een dal, profiteren van de top Ondernemers die in 2003 een bedrijf begonnen, waren zich

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Werkloosheid licht gestegen

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Werkloosheid licht gestegen Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB12-024 19 april 9.30 uur Werkloosheid licht gestegen In maart werkloosheid met 2 duizend personen toegenomen Vooral jeugdwerkloosheid hoger dan een jaar

Nadere informatie

KWARTAALMONITOR APRIL Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland

KWARTAALMONITOR APRIL Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland KWARTAALMONITOR APRIL 2017 Omzetontwikkeling van freelancers en flexwerkers in Nederland Inhoud 3 VRAAG NAAR FLEX BLIJFT STIJGEN, MAAR VOOR HOELANG? 4 FREELANCERS EN FLEXWERKERS OOK IN 2017 ONVERMINDERD

Nadere informatie

Graydon Kwartaalmonitor Q3 2018

Graydon Kwartaalmonitor Q3 2018 Graydon Kwartaal monitor 1 Voorwoord Inhoud De economie zit duidelijk in de lift. Na eerdere positieve berichten over de groeiende omvang van het Nederlandse bedrijfsleven, blijkt ook uit deze Graydon

Nadere informatie

Nieuwsflits Arbeidsmarkt. December 2012

Nieuwsflits Arbeidsmarkt. December 2012 Nieuwsflits Arbeidsmarkt December 2012 Inhoudsopgave WW-uitkeringen 2 Niet-werkende werkzoekenden geregistreerd bij UWV WERKbedrijf 4 Ingediende vacatures UWV 5 Ingediende ontslagaanvragen en verleende

Nadere informatie

CBS: Voorzichtig herstel arbeidsmarkt in het tweede kwartaal

CBS: Voorzichtig herstel arbeidsmarkt in het tweede kwartaal Persbericht PB14 56 11 9 214 15.3 uur CBS: Voorzichtig herstel arbeidsmarkt in het tweede kwartaal Meer werklozen aan de slag Geen verdere daling aantal banen, lichte groei aantal vacatures Aantal banen

Nadere informatie

Nieuwsflits Arbeidsmarkt Flevoland, September 2016

Nieuwsflits Arbeidsmarkt Flevoland, September 2016 Nieuwsflits Arbeidsmarkt Flevoland, September 2016 Aantal WW-uitkeringen daalt licht In de september 2016 is het aantal lopende WW-Uitkeringen gedaald. Landelijk waren er eind september 2.400 uitkeringen

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Arbeidsmarkt: verschil tussen Utrecht en Noorden van het land blijft groot

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Arbeidsmarkt: verschil tussen Utrecht en Noorden van het land blijft groot Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB00-145 29 juni 2000 9.30 uur Arbeidsmarkt: verschil tussen Utrecht en Noorden van het land blijft groot Door de gunstige ontwikkeling op de arbeidsmarkt

Nadere informatie

Vraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties?

Vraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties? ING Investment Office Publicatiedatum: 13 maart 2014 Vraag en antwoord: waarom beleggen in staatsobligaties? In onze beleggingsvisie op 2014 ( Visie 2014: minder crisis, meer groei ) kunt u lezen dat we

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Werkloosheid gestegen naar 7 procent

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Werkloosheid gestegen naar 7 procent Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht PB12-078 20 december 9.30 uur Werkloosheid gestegen naar 7 procent 100 duizend werklozen meer dan jaar geleden Aantal WW-uitkeringen met ruim 12 duizend toegenomen

Nadere informatie

Economische monitor. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 4 e editie. Opzet en inhoud

Economische monitor. Voorne PutteN 5 GEMEENTEN. 4 e editie. Opzet en inhoud 4 e editie Economische monitor Voorne PutteN Opzet en inhoud In 2010 verscheen de eerste editie van de Economische Monitor Voorne-Putten, een gezamenlijk initiatief van de vijf gemeenten Bernisse, Brielle,

Nadere informatie

Voorpublicatie Diversiteit in cijfers 2005

Voorpublicatie Diversiteit in cijfers 2005 08 07 Voorpublicatie Diversiteit in cijfers 2005 Karin Hagoort, Kathleen Geertjes en Osman Baydar Centrum voor Beleidsstatistiek (maatwerk) Voorburg/Heerlen, 2008 Verklaring van tekens. = gegevens ontbreken

Nadere informatie

M200707. De senior ondernemer in de zilveren economie. Over het belang van senioren als beginnende ondernemers. dr. J.M.P. de Kok drs. M.E.

M200707. De senior ondernemer in de zilveren economie. Over het belang van senioren als beginnende ondernemers. dr. J.M.P. de Kok drs. M.E. M200707 De senior ondernemer in de zilveren economie Over het belang van senioren als beginnende ondernemers dr. J.M.P. de Kok drs. M.E. Winnubst Zoetermeer, juli 2007 De senior ondernemer in de zilveren

Nadere informatie

De oudere starter in Nederland Quick Service

De oudere starter in Nederland Quick Service De oudere starter in Nederland Quick Service Heleen Stigter Zoetermeer, januari 2003 Dit onderzoek maakt deel uit van het programmaonderzoek MKB en Ondernemerschap, dat wordt gefinancierd door het Ministerie

Nadere informatie

Samenvatting Onderwijs- en Arbeidsmarktmonitor Metropoolregio Amsterdam. Mei amsterdam economic board

Samenvatting Onderwijs- en Arbeidsmarktmonitor Metropoolregio Amsterdam. Mei amsterdam economic board Samenvatting Onderwijs- en Arbeidsmarktmonitor 2017 Metropoolregio Amsterdam Mei 2018 amsterdam economic board Samenvatting Onderwijs- en Arbeidsmarktmonitor Metropoolregio Amsterdam (MRA) Mei 2018 Colofon

Nadere informatie

Sterkste groei vacatures in Zeeland

Sterkste groei vacatures in Zeeland Sterkste groei vacatures in Zeeland Cijfers Adzuna : Gemiddeld aangeboden salaris in vacatures neemt met 4,6% toe. AMSTERDAM De Nederlandse arbeidsmarkt heeft in het eerste kwartaal van 2017 de groei verder

Nadere informatie