HOME TPN IN UZ LEUVEN: EVALUATIE EN OPTIMALISATIE VAN DE INDICATIESTELLING BIJ MALIGNE PATIËNTEN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "HOME TPN IN UZ LEUVEN: EVALUATIE EN OPTIMALISATIE VAN DE INDICATIESTELLING BIJ MALIGNE PATIËNTEN"

Transcriptie

1 1 HOME TPN IN UZ LEUVEN: EVALUATIE EN OPTIMALISATIE VAN DE INDICATIESTELLING BIJ MALIGNE PATIËNTEN Klapperdag 4/12/2018 Jens NEEFS Manama Ziekenhuisfarmacie

2 Home TPN: algemeen Home TPN (Total Parenteral Nutrition): toedienen macro-en micronutriënten via parenterale (I.V.) weg in thuissetting Indicatie: (langdurige) onvoldoende opname voedingsstoffen via orale/enterale weg Doel: Voorkomen en behandelen malnutritie/dehydratatie Verbeteren levenskwaliteit (QoL) Verminderen diarree/braken/abdominale pijn t.g.v. orale/enterale voeding Voorwaarden patiënt: voldoende functionele/cognitieve toestand voor behandeling buiten ziekenhuis 1. Staun et al. Clin Nutr

3 Home TPN: algemeen Organisatie: Voorzien terugbetaling voor thuissetting Opleiding patiënt/familie Opleiding thuisverpleegkundige Opvolgen/aanpassen formule TPN + eventuele toevoegingen/bijkomende medicatie (paracetamol, PPI s, ) Organisatie transport Tabel 1: terugbetalingsvoorwaarden home TPN 3

4 Home TPN: algemeen Kostprijs/vergoeding Forfait ( 60/dag) voor: alle materialen, elektrolyten, personeelskost, opleiding thuisverpleegkundige, transport Aparte terugbetaling TPN (~ 58) en neveninfusen Benigne patiënten: conventie ( 300/mnd. ged. 1 e 3 mnd., daarna 200/mnd.) Ter ondersteuning TPN-team, opvolging (aanpassingen, oplossen complicaties, ) Gemiddeld ~ 120 per dag ( 3600 per maand) Persoonlijk aandeel patiënt (indien terugbetaling) = 0,62/dag + evt. huur pomp voor toediening 4

5 Home TPN: patiënten HOME TPN PATIËNTEN BENIGNE PATIËNTEN Aanleiding voor opstart home TPN: goedaardige aandoening (Crohn, CU, short-bowel, malabsorptie t.g.v. pancreatitis, mucoviscidose, ) TPN = levensreddend bij langdurige uitval GI tractus MALIGNE PATIËNTEN Aanleiding voor opstart home TPN: kwaadaardige aandoening (GI-tumoren, ovariumcarcinoma, ) Overlijden t.g.v. malnutritie >< overlijden t.g.v. tumorprogressie Vaak palliatieve setting 5

6 Home TPN: patiënten HOME TPN PATIËNTEN BENIGNE PATIËNTEN Aanleiding voor opstart home TPN: goedaardige aandoening (Crohn, CU, short-bowel, malabsorptie t.g.v. pancreatitis, mucoviscidose, ) TPN = levensreddend bij langdurige uitval GI tractus MALIGNE PATIËNTEN Aanleiding voor opstart home TPN: kwaadaardige aandoening (GI-tumoren, ovariumcarcinoma, ) Overlijden t.g.v. malnutritie >< overlijden t.g.v. tumorprogressie Vaak palliatieve setting 6

7 Home TPN bij de maligne patiënt Guidelines (ASPEN): 2. August et al. JPEN J Parenter Enteral Nutr. 2009; 3. Bozzetti et al. Clin Nutr

8 Home TPN bij de maligne patiënt Guidelines (ESPEN): 2. August et al. JPEN J Parenter Enteral Nutr. 2009; 3. Bozzetti et al. Clin Nutr

9 Home TPN bij de maligne patiënt Guidelines (ASPEN/ESPEN): ASPEN ESPEN Palliatie Zelden indicatie (B) Karnofsky (KPS)/ functionele toestand > 50 Patiënt moet fysiek en emotioneel Indien TPN de KPS en QoL kan stabiliseren of verbeteren voldoende capabel zijn Enterale voeding Inoperabele darmobstructie Trial met enterale voeding niet succesvol Onvoldoende effect Levensverwachting > dagen 2-3 maanden Extra voorwaarden Minimale aantasting van hersenen, lever en longen Trage ziekteprogressie Patiënt wenst deze manier van voeden uitdrukkelijk Cutoff 2-3 maanden? QoL onder home TPN stabiel tot 2-3 maanden voor overlijden (Bozzetti et al.) Gemiddelde survival pten. met maligne obstructie en palliatieve zorg ZONDER nutritionele ondersteuning: 48 dagen 2. August et al. JPEN J Parenter Enteral Nutr. 2009; 3. Bozzetti et al. Clin Nutr

10 Home TPN bij de maligne patiënt Ethisch dilemma: Patiënt therapie ontzeggen die potentieel QoL/survival kan verbeteren + comfort biedt Patiënt nodeloos belasten met TPN complexe therapie, verwikkelingen, duur, arbeidsintensief 10

11 Home TPN bij de maligne patiënt Ethisch dilemma: Patiënt therapie ontzeggen die potentieel QoL/survival kan verbeteren + comfort biedt Patiënt nodeloos belasten met TPN complexe therapie, verwikkelingen, duur, arbeidsintensief ONDERSTEUNEN beslissingsproces d.m.v. voorspellen survival RATIONELE BESLISSING Beslissing zelf blijft multidisciplinair met o.a. arts, voedingsteam en PATIENT/FAMILIE! 11

12 Home TPN bij de maligne patiënt Inschatten survival = ZEER MOEILIJKE OPGAVE! Literatuur: Systematic review (12 studies, N = 437) Patiënten met inoperabele maligne darmobstructie en home TPN Gemiddelde overleving: 116 d Mediane overleving: 83 d Overleving na 3 maanden: 45% Overleving na 6 maanden: 24% Overleving na 1 jaar: 2% Quid home TPN patiënten met maligniteit UZ Leuven? Retrospectieve studie Database van DIO patiënten met home TPN afgelopen 10j Nagaan survival na opstart home TPN 4. Naghibi et al. Clin Nutr Survival na 2 maanden: ± 2/3 patiënten 12

13 Home TPN bij de maligne patiënt: UZ Leuven Tabel 2: beschrijving patiënten- en ziektekenmerken ± 1/3 patiënten met home TPN en maligniteit leeft NIET langer dan 2 maanden 13

14 GEOBSERVEERDE OVERLEVING (CAT.) ARTSENSCHATTING (CAT.) 6,00 4,00 2,00 0,00 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00-2,00-4,00-6,00 AGREEMENT TUSSEN GEOBSERVEERDE OVERLEVING EN ARTSENSCHATTING GEOBSERVEERDE OVERLEVING (CATEGORIE) CATEGORIE GESCHATTE OVERLEVING maanden maanden maanden maanden maanden 6 > 12 maanden 14

15 GEOBSERVEERDE OVERLEVING (CAT.) ARTSENSCHATTING (CAT.) 6,00 4,00 2,00 0,00 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00-2,00-4,00-6,00 AGREEMENT TUSSEN GEOBSERVEERDE OVERLEVING EN ARTSENSCHATTING Overschatting survival door arts: 32% (66/208) GEOBSERVEERDE OVERLEVING (CATEGORIE) CATEGORIE GESCHATTE OVERLEVING maanden maanden maanden maanden maanden 6 > 12 maanden 15

16 GEOBSERVEERDE OVERLEVING (CAT.) ARTSENSCHATTING (CAT.) 6,00 4,00 2,00 0,00 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00-2,00-4,00-6,00 AGREEMENT TUSSEN GEOBSERVEERDE OVERLEVING EN ARTSENSCHATTING Overschatting survival door arts: 32% (66/208) GEOBSERVEERDE OVERLEVING (CATEGORIE) Onderschatting survival door arts: 1% (2/208) CATEGORIE GESCHATTE OVERLEVING maanden maanden maanden maanden maanden 6 > 12 maanden 16

17 GEOBSERVEERDE OVERLEVING (CAT.) ARTSENSCHATTING (CAT.) 6,00 4,00 2,00 0,00 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00-2,00-4,00-6,00 AGREEMENT TUSSEN GEOBSERVEERDE OVERLEVING EN ARTSENSCHATTING Overschatting survival door arts: 32% (66/208) ANDERE MANIEREN OM SURVIVAL TE VOORSPELLEN? GEOBSERVEERDE OVERLEVING (CATEGORIE) Onderschatting survival door arts: 1% (2/208) CATEGORIE GESCHATTE OVERLEVING maanden maanden maanden maanden maanden 6 > 12 maanden 17

18 Predictie van survival: literatuur Tools: Karnofsky Performance Scale (KPS) ECOG schaal Glasgow prognostic score (GPS) - Modified Glasgow prognostic score Type tumor, locoregionale of metastatische spreiding 2. August et al. JPEN J Parenter Enteral Nutr. 2009; 3. Bozzetti et al. Clin Nutr. 2009; 4. Bozzeti et al. Ann Oncol

19 Biomarkers als prognostische indicatoren bij kankerpatiënten Tabel 3: prognostische biomarkers bij kankerpatiënten gerangschikt volgens GRADE criteria GRADE (KWALITEIT EVIDENTIE) A (Hoog) Serum CRP Serum WBC Serum lymfocyten aantal Serum albumine B (Gemiddeld) Aantal bloedplaatjes Serum prealbumine Serum vitamine B12 Serum bilirubine Serum AST Serum ALT C (Laag) Plasma IL-6 Plasma stnf-r1 Plasma MCP-1 Plasma IL-18 Plasma TGF-β1 Plasma MIF Plasma IL-1ra Plasma IL-1β D (Zeer laag) Proteïnurie Serum kalium BIOMARKER Serum alkalische fosfatasen Serum ureum/bun Serum natrium INR Serum LDH Serum cholesterol Serum uraat Serum pseudocholinesterase BSE Serum hemoglobine Serum GGT Serum creatinine Serum calcium Serum magnesium Plasma glucose Urine VOCs Serum fosfaat 7. Reid et al. PloS One ALT = alanine aminotransferase; AST = aspartaat transaminase; BUN = blood urea nitrogen; CRP = C-reactive protein; IL-1ra = interleukine-1 receptor antagonist; BSE: bezinkingssnelheid erythrocyten; GGT = gamma-glutamyl transferase; INR = international normalised ratio; LDH = lactaat dehydrogenase; MCP-1 = monocyte chemoattractant protein-1; MIF = macrofaag migratie inhibitiefactor; stnf-r1 = soluble tumour necrosis factor receptor 1; TGF-β1 = transforming growth factor β1; VOC s = volatile organic compounds; WBC = witte bloedcellen 19

20 Biomarkers als prognostische indicatoren bij kankerpatiënten Tabel 3: prognostische biomarkers bij kankerpatiënten gerangschikt volgens GRADE criteria GRADE (KWALITEIT EVIDENTIE) A (Hoog) Serum CRP Serum WBC Serum lymfocyten aantal Serum albumine B (Gemiddeld) Aantal bloedplaatjes Serum prealbumine ALGEMENE THEMA S: Serum vitamine B12 BIOMARKER Serum alkalische fosfatasen Serum ureum/bun Serum natrium INR Serum LDH Serum cholesterol Serum bilirubine Serum uraat Systematische inflammatie Serum AST & hematologische Serum pseudocholinesterase veranderingen Serum ALT Kanker anorexia-cachexie syndroom (CACS) C (Laag) Plasma IL-6 Plasma stnf-r1 Hepatische dysfunctie Renale dysfunctie Plasma MCP-1 Plasma IL-18 Plasma TGF-β1 Elektrolytafwijkingen Plasma MIF Plasma IL-1ra Plasma IL-1β D (Zeer laag) Proteïnurie Serum kalium BSE Serum hemoglobine Serum GGT Serum creatinine Serum calcium Serum magnesium Plasma glucose Urine VOCs Serum fosfaat 7. Reid et al. PloS One ALT = alanine aminotransferase; AST = aspartaat transaminase; BUN = blood urea nitrogen; CRP = C-reactive protein; IL-1ra = interleukine-1 receptor antagonist; BSE: bezinkingssnelheid erythrocyten; GGT = gamma-glutamyl transferase; INR = international normalised ratio; LDH = lactaat dehydrogenase; MCP-1 = monocyte chemoattractant protein-1; MIF = macrofaag migratie inhibitiefactor; stnf-r1 = soluble tumour necrosis factor receptor 1; TGF-β1 = transforming growth factor β1; VOC s = volatile organic compounds; WBC = witte bloedcellen 20

21 Predictie van survival: literatuur 6. Bozzeti et al. Ann Oncol

22 Predictie van survival: literatuur TOEPASBAAR OP HOME TPN PATIËNTEN UZ LEUVEN? 6. Bozzeti et al. Ann Oncol

23 AGREEMENT TUSSEN GEOBSERVEERDE OVERLEVING EN SCHATTING NOMOGRAM GEOBSERVEERDE OVERLEVING (CAT.) GESCHATTE OVERLEVING (CAT.) 6,00 4,00 2,00 0,00 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00-2,00-4,00-6,00 GEOBSERVEERDE OVERLEVING (CATEGORIE) CATEGORIE GESCHATTE OVERLEVING maanden maanden maanden maanden maanden 6 > 12 maanden 23

24 AGREEMENT TUSSEN GEOBSERVEERDE OVERLEVING EN SCHATTING NOMOGRAM GEOBSERVEERDE OVERLEVING (CAT.) GESCHATTE OVERLEVING (CAT.) 6,00 4,00 2,00-2,00-4,00-6,00 Overschatting survival door nomogram: 22% (55/250) 0,00 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 GEOBSERVEERDE OVERLEVING (CATEGORIE) CATEGORIE GESCHATTE OVERLEVING maanden maanden maanden maanden maanden 6 > 12 maanden 24

25 AGREEMENT TUSSEN GEOBSERVEERDE OVERLEVING EN SCHATTING NOMOGRAM GEOBSERVEERDE OVERLEVING (CAT.) GESCHATTE OVERLEVING (CAT.) 6,00 4,00 2,00-2,00-4,00-6,00 Overschatting survival door nomogram: 22% (55/250) 0,00 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 GEOBSERVEERDE OVERLEVING (CATEGORIE) Onderschatting survival door nomogram: 8% (20/250) CATEGORIE GESCHATTE OVERLEVING maanden maanden maanden maanden maanden 6 > 12 maanden 25

26 Predictie survival d.m.v. nomogram Minder overschatting dan artsen (22% vs. 32%) Meer overschatting dan artsen (8% vs. 1%) Problemen met gebruik nomogram: Verschil GPS/mGPS tussen verschillende staalnames welke nemen? Prospectieve studie met inclusiecriteria (geen chemo, geen majeure aantasting vitale organen, ) >< retrospectieve database, verschillende types patiënten Verschil populatie (retrospectieve database: CRP, > 85% metastasen) Geen incorporatie biomarkers Verschil mgps/gps: 0 t.e.m. 2 26

27 Future perspectives Zelf ontwikkelen nomogram/predictiemodel o.b.v. database a.d.h.v. survival analyses Incorporatie van functionele status, ziekte & patiënt kenmerken en biomarkers Evt. prospectief aftoetsen bij home TPN patiënten met maligniteit (validatie) 27

28 Conclusies Home TPN bij maligne patiënt: levensreddend of nodeloze belasting? Ethisch moeilijke kwestie betrekken patiënt/familie in beslissingsproces Belang accurate predictie overleving m.b.t. beslissingsproces ± 1/3 patiënten overlijdt binnen 2 maanden na opstart home TPN (factor overschatting survival arts) Nomogram schat overleving accurater in, MAAR nog steeds ± 20% overschatting (+ 8% onderschatting) Toekomst: zelf ontwikkelen en valideren predictiemodel o.b.v. retrospectieve database 28

29 Referenties 1. Staun et al. ESPEN Guidelines on Parenteral Nutrition: home parenteral nutrition (HPN) in adult patients. Clin Nutr. 2009; 28(4): August et al. A.S.P.E.N. clinical guidelines: nutrition support therapy during adult anticancer treatment and in hematopoietic cell transplantation. JPEN J Parenter Enteral Nutr. 2009; 33(5): Bozzetti et al. ESPEN Guidelines on Parenteral Nutrition: non-surgical oncology. Clin Nutr. 2009; 28(4): Naghibi et al. A systematic review with meta-analysis of survival, quality of life and cost-effectiveness of home parenteral nutrition in patients with inoperable malignant bowel obstruction. Clin Nutr. 2015; 34(5): Bozzetti et al. The prognosis of incurable cachectic cancer patients on home parenteral nutrition: a multicentre observational study with prospective follow-up of 414 patients. Ann Oncol. 2014; 25(2): Bozzetti et al. Development and validation of a nomogram to predict survival in incurable cachectic cancer patients on home parenteral nutrition. Ann Oncol. 2015; 26(11): Reid et al. A systematically structured review of biomarkers of dying in cancer patients in the last months of life; An exploration of the biology of dying. PLoS One. 2017; 12(4): e

30 Bedankt voor jullie aandacht!!! 30

Home TPN bij de oncologische patiënt. Dreesen Mira UZ Leuven, apotheek

Home TPN bij de oncologische patiënt. Dreesen Mira UZ Leuven, apotheek Home TPN bij de oncologische patiënt Dreesen Mira UZ Leuven, apotheek Inhoudsopgave Starten met home TPN bij maligne patiënt Ontslagprocedure Opvolging in praktijk Home TPN bij maligne patiënten Opstart

Nadere informatie

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.: ijlage bij accreditatieverklaring (scope van accreditatie) van Eurofins Central Laboratory.V. (s) waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor ergschot 71 4817 PA reda Nederland

Nadere informatie

The RIGHT food is the best medicine

The RIGHT food is the best medicine The RIGHT food is the best medicine Nutritie Support Team : Dr G..Lambrecht, E. Museeuw, N. Baillieul Dienst gastro-enterologie: Dr. G. Deboever Dr. G. Lambrecht Dr. M. Cool Inhoud Ondervoeding Voedingsbeleid

Nadere informatie

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.: ijlage bij accreditatieverklaring (scope van accreditatie) van Eurofins Central Laboratory.V. ergschot 71 4817 PA reda Nederland Locatie(s) waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor

Nadere informatie

5-5-2009. overzicht. Oorzaken ondervoeding bij kanker

5-5-2009. overzicht. Oorzaken ondervoeding bij kanker Kanker en cachexie Prof Dr Erik Van Limbergen Radiotherapie - Oncologie Prof Dr Martin Hiele Gastro- enterologie Leuvens Kanker Instituut LKI UZ Gasthuisberg Leuven overzicht Oorzaken van ondervoeding

Nadere informatie

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.: ijlage bij accreditatieverklaring (scope van accreditatie) van Eurofins Central Laboratory.V. ergschot 71 4817 PA reda Nederland Locatie(s) waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor

Nadere informatie

Wel of Niet starten?

Wel of Niet starten? Chemotherapie in de palliatieve setting van het pancreascarcinoom Wel of Niet starten? Dick Richel AMC / MST 3 e Verpleegkundig Congres 10 januari 2014 Pancreascarcinoom feiten Incidentie in Nederland

Nadere informatie

Voorspellende waarde van HE4 bij een complexe ovarium cyste ROELIEN VAN DE VRIE ARTS ONDERZOEKER

Voorspellende waarde van HE4 bij een complexe ovarium cyste ROELIEN VAN DE VRIE ARTS ONDERZOEKER Voorspellende waarde van HE4 bij een complexe ovarium cyste ROELIEN VAN DE VRIE ARTS ONDERZOEKER 16-06-2016 INHOUD Achtergrond Ovarium carcinoom HE4 Retrospectieve studie AvL & AMC Opzet van prospectieve

Nadere informatie

Plaats: Institut Jules Bordet Studie uitgevoerd in 2012 door J. Cantarero M. Csergö, Dr. E.Toussaint, M. Moreau, N. Hallot, Y. Lalami, D.

Plaats: Institut Jules Bordet Studie uitgevoerd in 2012 door J. Cantarero M. Csergö, Dr. E.Toussaint, M. Moreau, N. Hallot, Y. Lalami, D. Evaluatie van (het) ondervoedings(risico) in een Oncologisch Daghospitaal. Resultaten van een studie gevoerd in 2012-20132013 Plaats: Institut Jules Bordet Studie uitgevoerd in 2012 door J. Cantarero M.

Nadere informatie

Radiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom. Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013

Radiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom. Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013 Radiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013 inleiding casus heden toekomst radiotherapie en new drugs Inleiding Wat doet

Nadere informatie

Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken. Cindy Kenis. Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige

Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken. Cindy Kenis. Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige Cindy Kenis Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige UZ Leuven, België Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken Introductie (1) Definitie Comprehensive Geriatric

Nadere informatie

Richtlijnen Urologie

Richtlijnen Urologie Oncologisch Handboek Richtlijnen Urologie Nier Nier ICD-O C64 Richtlijnen Urologie Nier - 1 - 1 Algoritme Klinische presentatie Diagnostische procedure T1a-T1b Partiële nefrectomie Stadium I-III T1b-T3

Nadere informatie

Voeding: een onderdeel bij de oncologische behandeling. Paulien Voogt Verpleegkundig specialist intensieve zorg voedingszorg

Voeding: een onderdeel bij de oncologische behandeling. Paulien Voogt Verpleegkundig specialist intensieve zorg voedingszorg Voeding: een onderdeel bij de oncologische behandeling Paulien Voogt Verpleegkundig specialist intensieve zorg voedingszorg Onderwerpen Kort voorstel Waarom voeding een onderdeel is van je oncologische

Nadere informatie

Parenterale voeding op een thoracale heelkunde afdeling

Parenterale voeding op een thoracale heelkunde afdeling Parenterale voeding op een thoracale heelkunde afdeling Apr. Barbara Deleenheer Symposium VVKVM 14 december 2013 Overzicht Inleiding Methodologie Resultaten Conclusie Inleiding (1/7) Thoracale heelkunde:

Nadere informatie

Prognostische factoren in patiënten met 1-3 positieve okselklieren; MammaPrint en Adjuvant! online

Prognostische factoren in patiënten met 1-3 positieve okselklieren; MammaPrint en Adjuvant! online Prognostische factoren in patiënten met 1-3 positieve okselklieren; MammaPrint en Adjuvant! online 3 de Mammacongres Harderwijk Stella Mook Radiotherapeut i.o. Prognostische waarde LN status LN status

Nadere informatie

Totale Parenterale Nutritie thuis (Home-TPN)

Totale Parenterale Nutritie thuis (Home-TPN) ESPEN LLL cursus Topic 19 Totale parenterale nutritie thuis (home-tpn) Totale Parenterale Nutritie thuis (Home-TPN) Opleiding en Opvolging Els Mattheeussen Nutritieverpleegkundige-parenterale voeding Nutritieteam

Nadere informatie

Actieve monitoring: gouden standaard voor low-risk tumoren?

Actieve monitoring: gouden standaard voor low-risk tumoren? Symposium State of the Art in Prostate Cancer 14-09-2016 Actieve monitoring: gouden standaard voor low-risk tumoren? Dr. Koen Slabbaert Dienst Urologie, RZ Tienen Active Surveillance : Programma Waarom

Nadere informatie

Parenterale voeding bij oncologisch behandelingen. Verspreid gedachtengoed. Richtlijnen parenterale voeding 5/05/2009. Apr. L. De Pourcq UZ Leuven

Parenterale voeding bij oncologisch behandelingen. Verspreid gedachtengoed. Richtlijnen parenterale voeding 5/05/2009. Apr. L. De Pourcq UZ Leuven Parenterale voeding bij oncologisch behandelingen Apr. L. De Pourcq UZ Leuven Verspreid gedachtengoed Parenterale voeding : Kan nodig zijn bij misselijkheid en braken want dan kan je niet langs de mond

Nadere informatie

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid Marlies Peters Workshop Vermoeidheid De ene vermoeidheid is de andere niet Deze vermoeidheid is er plotseling, niet gerelateerd aan geleverde inspanning De vermoeidheid wordt als (zeer) extreem ervaren

Nadere informatie

Levenseindezorg op maat : Medische indicaties voor vroegtijdige zorgplanning

Levenseindezorg op maat : Medische indicaties voor vroegtijdige zorgplanning symposium Vroegtijdige Zorgplanning 9 juni 2016 Levenseindezorg op maat : Medische indicaties voor vroegtijdige zorgplanning dr. Anne Beyen Geriater RZ Heilig Hart Tienen Cure model : gevolgen voor (oudere)

Nadere informatie

De accreditatie werd uitgereikt aan/ L'accréditation est délivrée à/ Onze Lieve Vrouw Van Troost. Kroonveldlaan Dendermonde

De accreditatie werd uitgereikt aan/ L'accréditation est délivrée à/ Onze Lieve Vrouw Van Troost. Kroonveldlaan Dendermonde Bijlage bij accreditatie-certificaat Annexe au certificat d'accréditation Annex to the accreditation certificate Beilage zur Akkreditierungszertifikat 614-MED EN ISO 15189:2012 Versie/Version/Fassung 2

Nadere informatie

Oligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom. M. van der Sangen, radiotherapeut

Oligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom. M. van der Sangen, radiotherapeut Oligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom M. van der Sangen, radiotherapeut Borstkanker in perspectief Borstkanker in Nederland Nieuwe borstkankers per jaar: 15.000 Metastasen bij diagnose: 750 (5%)

Nadere informatie

Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam

Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Amsterdam, 19 Januari 2018 Pancreascarcinoom Slechte prognose (5 jaars-overleving,

Nadere informatie

Symposium Multidisciplinair Borstcentrum Overdiagnose en overbehandeling. Chemotherapie overbehandeling bij vroegtijdig borstkanker K.

Symposium Multidisciplinair Borstcentrum Overdiagnose en overbehandeling. Chemotherapie overbehandeling bij vroegtijdig borstkanker K. Overdiagnose en overbehandeling Chemotherapie overbehandeling bij vroegtijdig borstkanker K. Punie Algemene Medische Oncologie Multidisciplinair Borstcentrum UZ Leuven - Gasthuisberg Chemotherapie overbehandeling

Nadere informatie

Voorspellende factoren voor terugkeer naar werk en arbeidsongeschiktheid na behandeling voor colorectaal carcinoom

Voorspellende factoren voor terugkeer naar werk en arbeidsongeschiktheid na behandeling voor colorectaal carcinoom Voorspellende factoren voor terugkeer naar werk en arbeidsongeschiktheid na behandeling voor colorectaal carcinoom KRING BIJEENKOMST 2 OKTOBER 2017 Chantal den Bakker Onderzoeksvraag Welke factoren zijn

Nadere informatie

Patient Reported Outcome Measures (PROMs) - design your own

Patient Reported Outcome Measures (PROMs) - design your own Patient Reported Outcome Measures (PROMs) - design your own Tara Mackay, PhD-candidate chirurgie AMC Bengt van Rijssen, PhD-candidate chirurgie AMC en ANIOS Flevoziekenhuis Dutch Pancreatic Cancer Project

Nadere informatie

Staat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC?

Staat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC? Staat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC? Nina Bijker, radiotherapeut AMC BBB symposium 7 september 2017 No conflict of interest Focus op postmastectomie radiotherapie (PMRT)

Nadere informatie

Micrometastasen helpen je echt niet voor de indicatie voor aanvullende chemotherapie TEGEN: debat AvL 3 november 2010. Vivianne Tjan-Heijnen

Micrometastasen helpen je echt niet voor de indicatie voor aanvullende chemotherapie TEGEN: debat AvL 3 november 2010. Vivianne Tjan-Heijnen Micrometastasen helpen je echt niet voor de indicatie voor aanvullende chemotherapie TEGEN: debat AvL 3 november 2010 Vivianne Tjan-Heijnen Met dank voor de uitnodiging Faculty name 2 Faculty name 3 NABON

Nadere informatie

Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?*

Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Floor Ploos van Amstel, RN, MSc, verpleegkundig expert, afd. Medische Oncologie Maaike

Nadere informatie

Oligometastasen: Echt of wishfull thinking? Dirk De Ruysscher, MD, PhD Radiation Oncologist University Hospitals Leuven/ KU Leuven Leuven, Belgium

Oligometastasen: Echt of wishfull thinking? Dirk De Ruysscher, MD, PhD Radiation Oncologist University Hospitals Leuven/ KU Leuven Leuven, Belgium Oligometastasen: Echt of wishfull thinking? Dirk De Ruysscher, MD, PhD Radiation Oncologist University Hospitals Leuven/ KU Leuven Leuven, Belgium Casus 65-jaar oude blanke vrouw 20 pak jaren Gestopt met

Nadere informatie

19/10/2017 CONFLICT OF INTEREST INHOUD

19/10/2017 CONFLICT OF INTEREST INHOUD CONFLICT OF INTEREST Er is een financiëel contract met Fresenius Kabi nv/sa (Schelle) voor het voorbereiden, geven en verspreiden van deze presentatie. INHOUD Inleiding oncologie prevalentie oorzaak gevolg

Nadere informatie

IND N I D CA C T A IE E TPN

IND N I D CA C T A IE E TPN Indicaties en contra-indicaties TPN Life Long Learning ESPEN VVKVM Sabeth De Waele 14-06-2007 Indicaties en contra-indicaties TPN 1. DEFINITIE A. ALGEMEEN B. TPN 3. CONTRA-INDICATIE 4. BESLUIT 1. DEFINITIE

Nadere informatie

Deze bijlage is geldig van: 29-10-2015 tot 01-11-2019 Vervangt bijlage d.d.: 12-11-2014

Deze bijlage is geldig van: 29-10-2015 tot 01-11-2019 Vervangt bijlage d.d.: 12-11-2014 van N.V. MyLab Carusostraat 1 Paramaribo Suriname Locatie waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor Klinische Chemie 1 Serum Het bepalen van de alanine aminotransferase activiteit

Nadere informatie

Studies bij ouderen. Overwegingen, eindpunten en een praktijkvoorbeeld uit de regio

Studies bij ouderen. Overwegingen, eindpunten en een praktijkvoorbeeld uit de regio Studies bij ouderen Overwegingen, eindpunten en een praktijkvoorbeeld uit de regio Disclosures Geen Veroudering maakt een mens uniek Agenda Achtergronden Overwegingen studie bij ouderen Geriatrisch Assessment

Nadere informatie

Kwaliteit van leven na de diagnose oesofagus(/maag) carcinoom

Kwaliteit van leven na de diagnose oesofagus(/maag) carcinoom Kwaliteit van leven na de diagnose oesofagus(/maag) carcinoom Hanneke W.M. van Laarhoven Medische Oncologie Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam Take home messages 1. Chirurgische behandeling

Nadere informatie

Voedingbijhoofdhals-en slokdarmkanker: Wanneer aanvullende voeding opstarten?

Voedingbijhoofdhals-en slokdarmkanker: Wanneer aanvullende voeding opstarten? Voedingbijhoofdhals-en slokdarmkanker: Wanneer aanvullende voeding opstarten? Peter Schepens Diëtist Oncologie AZ Sint-Lucas Brugge Inhoud 1. Belang van screening op de voedingstoestand van de patiënt

Nadere informatie

Kankerregistratie gebeurt volgens de richtlijnen van de Stichting Kankerregister

Kankerregistratie gebeurt volgens de richtlijnen van de Stichting Kankerregister 6. Kankerregistratie 1. Formulieren Kankerregistratie gebeurt volgens de richtlijnen van de Stichting Kankerregister Zie bijlage 3 en 4 Handleiding voor het invullen van de formulieren van de Stichting

Nadere informatie

CoRPS. 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies

CoRPS. 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies Center of Research on Psychology in Somatic diseases Lonneke van de Poll Franse, Integraal Kankercentrum

Nadere informatie

Taalherstel na intensieve revalidatie is beter te voorspellen: Wie wordt er beter van?

Taalherstel na intensieve revalidatie is beter te voorspellen: Wie wordt er beter van? Taalherstel na intensieve revalidatie is beter te voorspellen: Wie wordt er beter van? Marieke Blom-Smink R o t t e r d a m N e u r o r e h a b i l i t a t i o n R e s e a r c h RoNeRes Zal ik weer kunnen

Nadere informatie

Symposium Borstkanker bij jong en oud. Chemotherapie bij jonge patiënten K. Punie

Symposium Borstkanker bij jong en oud. Chemotherapie bij jonge patiënten K. Punie Symposium Borstkanker bij jong en oud 15-10-2016 K. Punie Algemene Medische Oncologie Multidisciplinair Borstcentrum UZ Leuven - Gasthuisberg Mortality rate reduction in breast cancer EBCTCG, Lancet 2012;

Nadere informatie

Van keukendiëtist naar klinische voedingsspecialist: een win-win situatie!

Van keukendiëtist naar klinische voedingsspecialist: een win-win situatie! Van keukendiëtist naar klinische voedingsspecialist: een win-win situatie! Rian van Schaik Diensthoofd diëtetiek/diëtist IZ AZ Sint Lucas Brugge Theo Niewold Vakgroep voeding en Gezondheid Departement

Nadere informatie

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc.

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. INhoud Toename overleving meer patienten leven langer met kanker Effecten en behoeften na kankerbehandeling? Survivorship

Nadere informatie

Casus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG

Casus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG Casus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG no disclosures Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG Pancreascarcinoom Slechte

Nadere informatie

Referentiewaarden. 1/11 Documentnummer 314, versie 44

Referentiewaarden. 1/11 Documentnummer 314, versie 44 A AAT 0,9-2,0 g/l ALAT m < 45 U/l v < 34 Albumine 35-50 g/l Albumine/kreatinine ratio m < 2,5 v < 3,5 Alkalische fosfatase 0-14 d < 248 U/l 15 d - 1 j < 470 1-10 j < 335 10-13 j < 417 m 13-15 j < 468 m

Nadere informatie

Referentiewaarden Klinische Chemie Eenheid Hond Kat Eiwitten Eenheid Hond Kat Pancreas Darm Eenheid Hond Kat Bloedgassen Eenheid Hond Kat

Referentiewaarden Klinische Chemie Eenheid Hond Kat Eiwitten Eenheid Hond Kat Pancreas Darm Eenheid Hond Kat Bloedgassen Eenheid Hond Kat Klinische Chemie Eenheid Hond Kat Ureum mmol/l 3,0 12,5 6,1 12,8 Ureum (nuchter) mmol/l 2,1 8,4 Kreatinine µmol/l 50 129 (70+0,7xL,gew,) 76 164 Glucose (nuchter) mmol/l 4,2 5,8 3,4 5,7 Fructosamine µmol/l

Nadere informatie

Het beloop van dementie in het verpleeghuis

Het beloop van dementie in het verpleeghuis Home no. 3 Juni 2017 Eerdere edities Verenso.nl Het beloop van dementie in het verpleeghuis Palliatief beleid inzetten vanaf opname? Eefje Sizoo redactie@verenso.nl Het is een zonnige dag deze 10 april.

Nadere informatie

Aanvraag voor laboratoriumonderzoek : ROUTINE BLOED NIERSTEENKLINIEK. Aanvraag voor laboratoriumonderzoek : ROUTINE BLOED (site ST/ER) Biochemie

Aanvraag voor laboratoriumonderzoek : ROUTINE BLOED NIERSTEENKLINIEK. Aanvraag voor laboratoriumonderzoek : ROUTINE BLOED (site ST/ER) Biochemie Aanvraag voor laboratoriumonderzoek : ROUTINE BLOED NIERSTEENKLINIEK ZEER (mits motivatie laboverantwoordelijke) Biochemie BATTERIJ: 630 Sg1 103 Ureum Sg1 104 Creatinine Sg1 105 Urinezuur Sg1 106 Natrium

Nadere informatie

19/10/2017. Overview. 1. Inleiding. 1. Inleiding 2. Zin en onzin van diëten 3. Voedingsinterventie 4. Casus Gust. Vele studies met zelfde besluit

19/10/2017. Overview. 1. Inleiding. 1. Inleiding 2. Zin en onzin van diëten 3. Voedingsinterventie 4. Casus Gust. Vele studies met zelfde besluit Sarcopenie: In beweging Kathleen Gerits, diëtiste Competentiecentrum klinische voeding Overview 1. Inleiding 1. Inleiding Vele studies met zelfde besluit Beweging Voeding algemene richtlijnen: Adequate

Nadere informatie

Vroege diagnose van nieraandoeningen met behulp van urine onderzoek bij katten

Vroege diagnose van nieraandoeningen met behulp van urine onderzoek bij katten Vroege diagnose van nieraandoeningen met behulp van urine bij katten Methode en interpretatie van de resultaten Ontwikkeld in samenwerking met Tjerk Bosje, Specialist Interne Geneeskunde Inleiding Chronische

Nadere informatie

Start, afbouw en stop van voedingstherapie bij zware neuroschade. AZ Nikolaas

Start, afbouw en stop van voedingstherapie bij zware neuroschade. AZ Nikolaas Start, afbouw en stop van voedingstherapie bij zware neuroschade Dr. C. Jadoul Neuroloog AZ Nikolaas 1 Casus: recidief slikpneumonie Dame 75 jaar Spoed: algemeen achteruit (mentaal en fysiek) Antec: Parkinson

Nadere informatie

Aandeel van patiënten met invasieve borstkanker waarbij een ER, PR en/of HER2 statusbepaling werd uitgevoerd vóór enige systemische behandeling

Aandeel van patiënten met invasieve borstkanker waarbij een ER, PR en/of HER2 statusbepaling werd uitgevoerd vóór enige systemische behandeling Status bepaling: 99,4% Aandeel van patiënten met invasieve borstkanker waarbij een ER, PR en/of HER2 statusbepaling werd uitgevoerd vóór enige systemische behandeling Vóór het starten van de behandeling

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Cardiovasculaire Beoordeling na Hypertensieve Afwijkingen van de Zwangerschap Hypertensieve zwangerschapscomplicaties rondom de uitgerekende datum zijn veelvoorkomende complicaties.

Nadere informatie

Beademen: kan het nog beter? De rol van voeding

Beademen: kan het nog beter? De rol van voeding Refereeravond Multidisciplinaire route naar detubatie Beademen: kan het nog beter? De rol van voeding 17 juni 2014, Geertje Raemakers-van Driel, diëtist Inleiding doel voeden op IC eiwitstofwisseling,

Nadere informatie

Palliatieve zorg bij hartfalen en de nieuwe richtlijn. Nationale Hartfalendag, Zeist, 28 september 2018

Palliatieve zorg bij hartfalen en de nieuwe richtlijn. Nationale Hartfalendag, Zeist, 28 september 2018 Palliatieve zorg bij hartfalen en de nieuwe richtlijn Nationale Hartfalendag, Zeist, 28 september 2018 Disclosure belangen Lia Middeljans (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.:

Deze bijlage is geldig van: tot Vervangt bijlage d.d.: Carusostraat 1 Paramaribo Suriname Locatie(s) waar activiteiten onder accreditatie worden uitgevoerd Hoofdkantoor Locatie Afkorting Hoofdlocatie Carusostraat 1 Paramaribo Suriname Klinische Chemie 1 Serum

Nadere informatie

De oudere patiënt met kanker. Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016

De oudere patiënt met kanker. Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016 De oudere patiënt met kanker Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016 Kanker en ouderen (1) Stijging van het aantal 80 plussers van 4% (2009) naar 10% (2050). Bijna 60% van de maligniteiten

Nadere informatie

BVO Darmkankerscreening in de spreekkamer van de huisarts Nazorg darmkanker in de huisartsenpraktijk. Dokter de kanker is nu weg wat nu verder?

BVO Darmkankerscreening in de spreekkamer van de huisarts Nazorg darmkanker in de huisartsenpraktijk. Dokter de kanker is nu weg wat nu verder? BVO Darmkankerscreening in de spreekkamer van de huisarts Nazorg darmkanker in de huisartsenpraktijk Dokter de kanker is nu weg wat nu verder? Disclosure belangen spreker Jan Wind (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Gene signature for risk stratification and treatment of breast cancer: Incorporating tumor biology in clinical decision-making Drukker, Caroline

Gene signature for risk stratification and treatment of breast cancer: Incorporating tumor biology in clinical decision-making Drukker, Caroline UvA-DARE (Digital Academic Repository) Gene signature for risk stratification and treatment of breast cancer: Incorporating tumor biology in clinical decision-making Drukker, Caroline Link to publication

Nadere informatie

(Neo)adjuvante chemotherapie bij het rectumcarcinoom. Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam

(Neo)adjuvante chemotherapie bij het rectumcarcinoom. Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam (Neo)adjuvante chemotherapie bij het rectumcarcinoom Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam Adjuvante chemotherapie bij rectumcarcinoom in Nederland Geloof Gewoonte Evidence-based medicine

Nadere informatie

Multidisciplinaire aanpak van IBD

Multidisciplinaire aanpak van IBD Antwerpse Geneeskundige Dagen 12/09/2014 Multidisciplinaire aanpak van IBD Tom Moreels UCL Cliniques Universitaires Saint-Luc Hépato-Gastroentérologie tom.moreels@uclouvain.be Inflammatoir darmlijden dunne

Nadere informatie

Nut en noodzaak van CZS profylaxe bij DLBCL in rituximab tijdperk

Nut en noodzaak van CZS profylaxe bij DLBCL in rituximab tijdperk Nut en noodzaak van CZS profylaxe bij DLBCL in rituximab tijdperk Moderator P.J. Lugtenburg speaker Jeanette Doorduijn Belangenverklaring In overeenstemming met de regels van de Inspectie van de Gezondheidszorg

Nadere informatie

Hodgkin lymfoom 2014. Dr. A. Van Hoof, hematologie Brugge

Hodgkin lymfoom 2014. Dr. A. Van Hoof, hematologie Brugge Hodgkin lymfoom 2014 Dr. A. Van Hoof, hematologie Brugge Wat is Hodgkin lymfoom? Waarom bij mij? Diagnose en stadiumbepaling Behandeling Laattijdige verwikkelingen Lymfomen Ziekte van Hodgkin of Hodgkin

Nadere informatie

PELICAN trial. Pancreatic Locally advanced Irresectable Cancer Ablation in the Netherlands. Afdeling Chirurgie, UMC Utrecht 2

PELICAN trial. Pancreatic Locally advanced Irresectable Cancer Ablation in the Netherlands. Afdeling Chirurgie, UMC Utrecht 2 PELICAN trial Pancreatic Locally advanced Irresectable Cancer Ablation in the Netherlands Hoofdonderzoekers: IQ Molenaar 1, MG Besselink 2 en HC van Santvoort 3 Studie coördinatoren: Lilly Brada¹, Marieke

Nadere informatie

Het Refeeding Syndroom

Het Refeeding Syndroom Het Refeeding Syndroom Presentatie t.b.v. symposium Voeding op leeftijd Neeltje Nabuurs, diëtist 29 september 2016 Waarom? 14-15% ondervoed op 1 e opnamedag (meting NPOZ 2015) Refeeding kan fatale gevolgen

Nadere informatie

Update sarcomen inclusief GIST Jan Keizer symposium 2017

Update sarcomen inclusief GIST Jan Keizer symposium 2017 Update sarcomen inclusief GIST Jan Keizer symposium 2017 Hans Gelderblom 1 Jan Keizer symposium 2017 Conflict of interest Geen persoonlijke financiële banden LUMC ontvangt wel onderzoeksgeld van diverse

Nadere informatie

Geriatrische oncologische zorg: nieuwe ontwikkelingen voor oudere patiënten. Beter beslissen? Beter behandelen?

Geriatrische oncologische zorg: nieuwe ontwikkelingen voor oudere patiënten. Beter beslissen? Beter behandelen? Geriatrische oncologische zorg: nieuwe ontwikkelingen voor oudere patiënten Beter beslissen? Beter behandelen? Prof. Dr. Kees Punt Medische Oncologie Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam

Nadere informatie

KANKER GERELATEERDE VERMOEIDHEID WAT TE DOEN? CARLA AGASI-IDENBURG, MSC,PT

KANKER GERELATEERDE VERMOEIDHEID WAT TE DOEN? CARLA AGASI-IDENBURG, MSC,PT KANKER GERELATEERDE VERMOEIDHEID WAT TE DOEN? CARLA AGASI-IDENBURG, MSC,PT U BENT NIET ALLEEN. Toehoorders 50 40 30 20 10 0 KANKER GERELATEERDE VERMOEIDHEID (OVER)LEVEN EEN DING MOET IK MIJN VERMOEIDHEID

Nadere informatie

Ontwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom. 17-9-2015 dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog

Ontwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom. 17-9-2015 dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog Ontwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom 17-9-2015 dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog Doelgerichte therapie bij het lokaal gevorderd en gemetastaseerd

Nadere informatie

PALLIATIEVE (CHEMO)THERAPIE JA OF NEE?

PALLIATIEVE (CHEMO)THERAPIE JA OF NEE? PALLIATIEVE (CHEMO)THERAPIE JA OF NEE? Astrid Demandt Internist-hematoloog OMC 10 November 2011 CHEMOTHERAPIE/ TARGETED THERAPY Curatief (Neo)-adjuvant Palliatief: geen locale therapie mogelijk of gemetastaseerde

Nadere informatie

Overbehandeling in radiotherapie. Prof. Dr. Caroline Weltens

Overbehandeling in radiotherapie. Prof. Dr. Caroline Weltens Overbehandeling in radiotherapie Prof. Dr. Caroline Weltens 29-09-2018 veilig de lokale therapie verminderen zonder de uitkomst te compromiteren Juiste balans tussen benefit en neveneffecten Bij combinatie

Nadere informatie

OLIJFdag 3 oktober 2015

OLIJFdag 3 oktober 2015 OLIJFdag 3 oktober 2015 Nieuwe behandelingen bij eierstokkanker Els Witteveen Internist-oncoloog Huidige en nieuwe inzichten Intraperitoneale toediening Toevoeging van bevacizumab Dose dense toediening

Nadere informatie

Pathologie. zorgen INZO2 Intensivist = INZO1 + albumine + magnesium

Pathologie. zorgen INZO2 Intensivist = INZO1 + albumine + magnesium In AZ Sint Maarten zijn een aantal analysepanels afgesproken met en bekrachtigd door een bepaalde arts of artsengroep. De arts noteert de afgesproken panelcode op het aanvraagformulier. De bedoeling is

Nadere informatie

Landelijk Contactdag 2017

Landelijk Contactdag 2017 Landelijk Contactdag 2017 Radiotherapie voor Blaaskanker Bradley Pieters Academisch Medisch Centrum/ Universiteit van Amsterdam 2 Typen Blaaskanker Niet-spierinvasief Spierinvasief Behandelingen Verwijderen

Nadere informatie

Heeft chirurgie of radiotherapie nog zin bij uitgezaaide prostaatkanker?

Heeft chirurgie of radiotherapie nog zin bij uitgezaaide prostaatkanker? Heeft chirurgie of radiotherapie nog zin bij uitgezaaide prostaatkanker? Wouter Everaerts Dienst urologie, Uzleuven @EveraertsW 16 september 2017 Natuurlijke evolutie van prostaatkanker PIN Gelokaliseerd

Nadere informatie

Immunotherapie bij ouderen: maakt lee4ijd uit?

Immunotherapie bij ouderen: maakt lee4ijd uit? Immunotherapie bij ouderen: maakt lee4ijd uit? Ellen Kapiteijn en Simon Mooijaart LUMC 1 NOVEMBER 2017 Casus Dhr T, 1934: vitaal, WHO 1 Amaurosis fugax, presbyacusis, BPH 2005: Melanoom rechts temporaal

Nadere informatie

Adjuvant!! Online ~ Wanneer helpt het en wanneer niet?

Adjuvant!! Online ~ Wanneer helpt het en wanneer niet? Adjuvant!! Online ~ Wanneer helpt het en wanneer niet? Stella Mook NKI symposium Amsterdam, Oktober 2009 www.adjuvantonline.com Informatie Input Natural Mortality Tx benefit Breast Cancer Mortality Huidige

Nadere informatie

Alles onder controle? Dr. J.J. Uil, MDL-arts

Alles onder controle? Dr. J.J. Uil, MDL-arts Alles onder controle? Dr. J.J. Uil, MDL-arts Aanleiding: Risico op kanker bij coeliakie; Kwartaal blad NCV 2014: Artikel van Frederico Biagi Controle intervallen worden verruimd kan dat ongestraft? N.B.

Nadere informatie

KIEZEN VOOR MEER OF MINDER STRALING BIJ DE BEHANDELING VAN PROSTAATKANKER

KIEZEN VOOR MEER OF MINDER STRALING BIJ DE BEHANDELING VAN PROSTAATKANKER KIEZEN VOOR MEER OF MINDER STRALING BIJ DE BEHANDELING VAN PROSTAATKANKER Informatie voor patiënten die betrokken willen worden bij de keuze tussen twee behandelplannen Afweging Bij het bestralen moet

Nadere informatie

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek Achtergrond Het Klinefelter syndroom(ks): Genetisch kenmerk extra X-chromosoom:

Nadere informatie

Grants Fysieke activiteit Reglement

Grants Fysieke activiteit Reglement Grants Fysieke activiteit 2018-2019 Reglement 1 Thema Uitzonderlijke projectoproep voor een totaal bedrag van 1 700 000 voor initiatieven die kankerpatiënten de mogelijkheid bieden fysiek actief te zijn.

Nadere informatie

Hartfalen dubieus. Hartfalen onwaarschijnlijk

Hartfalen dubieus. Hartfalen onwaarschijnlijk Referentiewaarden Klinische Chemie Datum: 01-07-2012 BLOED Naam Referentiewaarde Eenheid 1-Antitrypsine 0,80 2,00 g/l 1-Foetoproteïne (AFP) < 6,0 ku/l ACE 0 2 jaar 8 109 IU/L 3 7 jaar 12 99 IU/L 8 14 jaar

Nadere informatie

Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden. Teske Schoffelen, arts-assistent IC

Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden. Teske Schoffelen, arts-assistent IC Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden Teske Schoffelen, arts-assistent IC 28-02-2019 Casus Vrouw, 67 jaar Presentatie Koorts, niet-productieve hoest, dyspnoe Acuut hypoxisch

Nadere informatie

Disseminatiediagnostiek bij locoregionaal recidief van mammacarcinoom: klinische praktijk en perspectief voor PET

Disseminatiediagnostiek bij locoregionaal recidief van mammacarcinoom: klinische praktijk en perspectief voor PET Disseminatiediagnostiek bij locoregionaal recidief van mammacarcinoom: klinische praktijk en perspectief voor PET F.J. van Oost 1, J.J.M. van der Hoeven 2,3, O.S. Hoekstra 3, A.C. Voogd 1,4, J.W.W. Coebergh

Nadere informatie

Proces verantwoordelijke. Hiërarchisch Verantwoordelijke

Proces verantwoordelijke. Hiërarchisch Verantwoordelijke PROCEDURE KLINISCHE FARMACIE IMELDAZIEKENHUIS BONHEIDEN OPVOLGING PATIËNTEN MET PARENTERALE VOEDING Code: APO Versienummer: 1 Versiedatum: december 2013 Herevaluatiedatum: Aantal pagina s: Bijlage(n):

Nadere informatie

Postoperatief opklimmende voeding

Postoperatief opklimmende voeding 1 Postoperatief opklimmende voeding Wetenschappelijke evidentie en praktijk Kelly Van Gasse Klinische diëtiste 2 Inhoudsopgave ERAS Preoperatief beleid Factoren die: De gastro-intestinale functies bepalen

Nadere informatie

Chronische vermoeidheid en werkhervatting bij oncologische aandoeningen

Chronische vermoeidheid en werkhervatting bij oncologische aandoeningen Chronische vermoeidheid en werkhervatting bij oncologische aandoeningen Peter van Muijen, Saskia Duijts, Karin Bonefaas-Groenewoud, Han Anema, Allard van der Beek Ruwe incidentie landelijk (per 100.000

Nadere informatie

4e Post EAUN Meeting

4e Post EAUN Meeting 4e Post EAUN Meeting Testiscarcinoom Incidentie, behandeling en follow up Joost de Baaij Verpleegkundig Specialist i.o. Canisius Wilhelmina Ziekenhuis Nijmegen Inhoud Incidentie Risico factoren Diagnostiek

Nadere informatie

De hematologie patiënt op de IC. Mirelle Koeman, internist-intensivist

De hematologie patiënt op de IC. Mirelle Koeman, internist-intensivist De hematologie patiënt op de IC. Mirelle Koeman, internist-intensivist 3 juli 2013 Inhoud. Hoe het was. En nu? Complicaties Klinisch vraagstuk Wat gebeurt er? Rol van vroege NIV Hoe doen wij het? Conclusie

Nadere informatie

Citrulline als merker van de intestinale massa en functionaliteit? Dr. Apr. Koen Poesen Ing. Nele Peersman Prof. Dr.

Citrulline als merker van de intestinale massa en functionaliteit? Dr. Apr. Koen Poesen Ing. Nele Peersman Prof. Dr. Citrulline als merker van de intestinale massa en functionaliteit? Dr. Apr. Koen Poesen Ing. Nele Peersman Prof. Dr. Pieter Vermeersch Leuven, 24 april 2012 Inleiding Intestinaal falen Citrulline Rationale

Nadere informatie

Pancreascarcinoom en kansen voor de toekomst

Pancreascarcinoom en kansen voor de toekomst 18 mei 2006 Jaarbeurs Utrecht Pancreascarcinoom en kansen voor de toekomst Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum Pancreas Carcinoom Incidencie: 33.730 nieuwe patiënten

Nadere informatie

Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom

Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom Mark I. van Berge Henegouwen Chirurg, slokdarm en maagchirurgie Amsterdam UMC, locatie AMC GIOCA GE oncologisch congres, AMC 18 jan 2019

Nadere informatie

Resultaten op tafel voor longkanker

Resultaten op tafel voor longkanker 17 maart 2017 Resultaten op tafel voor longkanker Franz Schramel Jos Kroon DISCLOSURE: SPREKERS BELANGEN Sprekers hebben voor deze bijeenkomst geen (potentiële) belangenverstrengeling met (commerciële)

Nadere informatie

Acute myeloïde leukemie. Annoek Broers 7e nascholing hematologie 20-03-2014

Acute myeloïde leukemie. Annoek Broers 7e nascholing hematologie 20-03-2014 Acute myeloïde leukemie Annoek Broers 7e nascholing hematologie 20-03-2014 Bloedcelvorming - hematopoiese selfrenewal Multilineage differentiation Acute myeloïde leukemie - AML Normaal beenmerg Bloedarmoede

Nadere informatie

Practicum Laboratoriumgeneeskunde. Dr. Pieter Vermeersch Prof. Norbert Blanckaert

Practicum Laboratoriumgeneeskunde. Dr. Pieter Vermeersch Prof. Norbert Blanckaert Practicum Laboratoriumgeneeskunde Dr. Pieter Vermeersch Prof. Norbert Blanckaert Practicum laboratoriumgeneeskunde 1. Pre-analytische fase 2. Basisprincipes celtelling 3. Labobezoek OUTCOME EFFECT MEDISCHE

Nadere informatie

Tromboseprofylaxe bij niet-chirurgische gehospitaliseerde patiënten. Dr. Marieke J.H.A. Kruip Internist-hematoloog Erasmus MC

Tromboseprofylaxe bij niet-chirurgische gehospitaliseerde patiënten. Dr. Marieke J.H.A. Kruip Internist-hematoloog Erasmus MC Tromboseprofylaxe bij niet-chirurgische gehospitaliseerde patiënten Dr. Marieke J.H.A. Kruip Internist-hematoloog Erasmus MC achtergrond veneuze trombose komt frequent voor Medisch jaarverslag FNT 2014

Nadere informatie

Multidisciplinaire behandeling van renaalcelcarcinoom Heelkunde : nefrectomie, metastasectomie

Multidisciplinaire behandeling van renaalcelcarcinoom Heelkunde : nefrectomie, metastasectomie Multidisciplinaire behandeling van renaalcelcarcinoom Heelkunde : nefrectomie, metastasectomie Dr. Lucien Hoekx, urologie UZA Medisch coördinator urologische oncologie MOCA Inleiding hematurie flankpijn

Nadere informatie