: Plan van aanpak (gedeeltelijk) opheffen betaald parkeren centrum Velp

Transcriptie

1 Badhuiswal VZ Zwolle tel memo Aan : De heer E. Beekman (gemeente Rheden) C.c. : - Van Betreft : H. Zuiver en M. Ernest (Mobycon) : Plan van aanpak (gedeeltelijk) opheffen betaald parkeren centrum Velp Datum : 30 oktober 2014 Kenmerk : 5170-N-E 1. Waarom dit onderzoek? Parkeren is emotie! Zeker in deze tijd van economische schommelingen zijn er steeds meer geluiden vanuit ondernemers dat parkeren dé belangrijkste factor is in de teruglopende omzetten in de retailsector. Deze geluiden worden sterker wanneer sprake is van parkeerregulering in de vorm van betaald parkeren. Zo ook in Velp, gelegen in de gemeente Rheden. 1.1 Aanleiding: versterken economie en werkgelegenheid Rheden In het Beleidsakkoord Rheden ( Samen in Rheden ) staat vermeld dat de coalitiepartijen het belangrijk vinden dat de werkgelegenheid wordt behouden en versterkt. Het vestigingsklimaat moet samen met de ondernemers worden verbeterd. Het gaat hierbij om zowel de ontwikkeling van werkgelegenheidslocaties als het faciliteren van lokale bedrijven bij het optimaliseren van hun locatie. De bestaande winkelgebieden moeten aantrekkelijk blijven en leegstand moet worden voorkomen. Bovenstaand is vertaald in de volgende actie: Wij onderzoeken of het huidige betaald parkeren kan worden afgeschaft. Daarbij betrekken wij in ieder geval de mening van winkeliers, consequenties voor parkeerplaatsen, invloed terugdringen autogebruik, inzicht in de kosten en eventuele alternatieven; dit alles vanuit de invalshoek versterking van de lokale economie. Vooraf maken wij een opdrachtomschrijving waarin wij de uitgangspunten verwoorden, zoals het in stand houden van parkeerregulering. 1.2 Doelstelling onderzoek (gedeeltelijk) opheffen betaald parkeren Velp De uitvoering van het onderzoek naar (gedeeltelijk) opheffen van betaald parkeren heeft als centrale vraag: In hoeverre is het wenselijk en noodzakelijk voor het functioneren van de middenstand om het betaald parkeren in Velp geheel of gedeeltelijk af te schaffen of om te zetten in een andere vorm van parkeerregulering? De aanvullende onderzoeksvraag die daarbij beantwoord moet worden is: Wat zijn de verkeerskundige, financiële en economische effecten van de verandering in parkeerregulering voor het winkelgebied in Velp? Mobycon 1

2 1.3 Proces opstellen plan van aanpak Het plan van aanpak is vooraf opgesteld om tijdig inzicht te geven in de (onderzoeks)werkzaamheden die nodig zijn om antwoord te kunnen geven op de doelstelling. De werkzaamheden zoals beschreven in dit plan van aanpak bestaan uit: Deskresearch: hierbij worden gemeentelijke kaders vanuit het parkeerbeleid aangegeven en worden de landelijke parkeertrends (waar mogelijk met een koppeling naar retail) beschreven. Enquête ondernemers: het middels een vragenlijst betrekken van de belanghebbenden (ondernemers/winkeliers) om inzicht te hebben in de knelpunten en oplossingsrichtingen op het gebied van parkeren en parkeerregulering in centrum Velp. Variantenstudie: hierbij worden drie alternatieve varianten beschreven voor (gedeeltelijk) opheffen van betaald parkeren. Deze varianten worden daarnaast financieel doorgerekend. Op basis van vooraf opgestelde criteria geven we inzicht in de verkeerskundige, financiële en economische consequenties van de drie opgestelde varianten (evaluatiestudie). 2. Plan van aanpak 2.1 Aanleiding invoering betaald parkeren (parkeernota Rheden) In het centrum van Velp is momenteel betaald parkeren van kracht. Het gebied betreft de Hoofdstraat en enkele (delen van) aanpalende straten. In 1972 is in nauw overleg met de ondernemers betaald parkeren ingevoerd. Het doel hiervan was dat er parkeerruimte beschikbaar kwam voor passerende automobilisten, zodat deze snel een boodschap konden doen bij één van de winkels op deze locatie. Sinds kort beginnen er steeds sterkere signalen vanuit diezelfde ondernemers te komen die wijzen op het willen opheffen van betaald parkeren. Waar eens het betaald parkeren als een oplossing gezien werd om meer ruimte te creëren voor parkeren bezoekers, wordt het afschaffen van betaald parkeren nu aangegrepen om het bezoek aan het centrum van Velp aantrekkelijker te maken. 2.2 Deskresearch Randvoorwaarden en uitgangspunten Binnen het onderzoek naar het opheffen van betaald parkeren zijn een aantal randvoorwaarden en uitgangspunten waarmee rekening moet worden gehouden of waaraan de effecten van het (gedeeltelijk) opheffen van betaald parkeren in het centrum van Velp aan gespiegeld moeten worden. De volgende beleidsterreinen zijn hierbij van belang: Ruimtelijke ordening: visie op de openbare ruimte en ruimtelijke wensen en mogelijkheden in het centrum van Velp; Economische Zaken: visie op het ondernemen in Velp Centrum (detailhandelsnota); Verkeer en Vervoer: uitgangspunten bereikbaarheid, parkerende doelgroepen en acceptabele parkeerbehoefte; Financiën: visie op de gemeentelijke (parkeer)exploitatie. Op dit moment zijn bijvoorbeeld als randvoorwaarden gesteld: dat het (gedeeltelijk) afschaffen van betaald parkeren de gemeente niet meer dan ,- mag kosten dat een vorm van parkeerregulering moet blijven bestaan, want zonder parkeerregulering gaan we immers terug naar de situatie voor De momenteel beschikbare parkeerruimte voor passerende automobilisten zal dan grotendeels worden bezet voor werknemers. Ook de uitgesproken wensen op deze terreinen -zoals vastgelegd in het vigerende coalitieakkoord- worden beschreven in het onderzoek. Mobycon 2

3 2.2.2 Trends in parkeren Parkeren gaat over stilstaande voertuigen. Toch is het vakgebied parkeren in Nederland volop in beweging. Van actualiseren van parkeernormen door nieuwe richtlijnen van het CROW, digitalisering van het parkeersysteem tot nationale en internationale onderzoeken over retail versus betaald parkeren. Als voorbeeld heeft CROW/KPVV in samenwerking met de Erasmus Universiteit een onderzoek uitgevoerd getiteld: vervoer naar retail. Twee opvallende conclusies die aangeven waarom parkeerregulering van kracht zou moeten blijven zijn: Gratis parkeren bestaat niet : het gratis maken van parkeren vertaald zich in de effecten: verminderde leefbaarheid, verminderde kwaliteit van de openbare ruimte, hogere belastingen voor alle burgers en/of minder beschikbare gemeentegelden voor andere functies, sociale overlast en ongewenste kruissubsidies Parkeren is een weerstandsfactor, geen attractiefactor : Bij de keuze om een winkelgebied te bezoeken is het van belang dat de attractie van het gebied (sfeer, winkelaanbod (retail), kwaliteit winkels, kwaliteit openbare ruimte etc) opweegt tegen de weerstand. Parkeren is er daar één van, naast moeite, tijd en kosten om er te komen. Niemand gaat ergens heen om fijn te parkeren, maar om iets te bezoeken. De weerstandsfactor bestaat uit de moeite om een parkeerplaats te vinden en de prijs van het parkeren. Uit het Koopstromenonderzoek 2011 blijkt dat de moeite voor 16% van de klanten een keuzefactor is en de prijs voor 5% van de klanten. Het onderzoek start met een uiteenzetting van de meest actuele parkeertrends over parkeerregulering in relatie tot retail en centrumeconomie. Daarnaast zijn er ontwikkelingen gaande op het gebied van consumentenvraag en winkelgedrag. Dit is wederom het gevolg van de demografische ontwikkelingen (vergrijzing) en de steeds verder gaande mogelijkheden rond internetwinkelen. Dit heeft ook een raakvlak met verkeer en parkeren. In het onderzoek naar het (gedeeltelijk) opheffen van betaald parkeren voor het centrum van Velp worden (inter)nationale onderzoeken gebruikt om deze parkeertrends zo goed mogelijk in beeld te brengen. Vervoer naar retail en het onderzoek naar parkeren in binnensteden zijn enkelen van deze onderzoeken. Ook worden de ontwikkelingen in vergelijkbare gemeenten bestudeerd, bijvoorbeeld in de gemeenten Oldambt en Nijkerk. 2.3 Een interactief proces: betrekken belanghebbenden Wij stellen voor om een enquête af te nemen bij de ondernemers en winkeliers in het winkelgebied van Velp. De enquête bevat vragen over de huidige parkeersituatie in Velp alsmede vragen over de bestaande parkeerregulering, de problemen die ondernemers daaraan ondervinden en welke suggesties zij hebben voor aanpassingen in parkeerregulering. Uitgaande van het kader dat er een vorm van parkeerregulering blijft bestaan. De centrale vraag in de enquête is dus wat ondernemers als exacte knelpunten op het gebied van parkeren ervaren. Waarom moet het betaald parkeren worden afgeschaft? Gaat het om de parkeerduur, parkeertarieven, parkeermogelijkheden, de betaalmogelijkheden, handhaving of een combinatie van meerdere factoren? Daarnaast is het goed om inzicht te hebben in de gevoelens van ondernemers over de lokale economie in het centrumgebied van Velp. 2.4 Opstellen varianten en evaluatiecriteria parkeerregulering centrum Velp De gemeente Rheden wenst inzicht in de effecten van een drietal parkeerscenario s. De achterliggende gedachte hierbij is dat parkeren zo laagdrempelig mogelijk moet zijn om het voor bezoekers zo aantrekkelijk mogelijk te maken om het centrum van Velp te bezoeken en de economische positie van het centrum te verstevigen. De huidige kostenbatenverhouding van parkeren binnen de gemeente wordt in eerste instantie uiteengezet om een vergelijking te kunnen maken met de onderstaande parkeerscenario s. Het onderzoek naar het (gedeeltelijk) opheffen van betaald parkeren moet inzicht geven in de verkeerskundige, economische en financiële effecten van het huidige parkeerbeleid en drie parkeerscenario s: Mobycon 3

4 parkeerscenario 1: volledig afschaffen betaald parkeren (vrij parkeren); parkeerscenario 2: parkeerschijfzone in plaats van betaald parkeren parkeerscenario 3: straatniveau parkeerschijfzone, terreinen betaald parkeren; Parkeerscenario 1: volledig afschaffen betaald parkeren (vrij parkeren) Dit parkeerscenario geeft inzicht in de effecten op het parkeersysteem wanneer geen parkeerbelasting meer wordt geheven en daarmee het betaald parkeren wordt opgeheven. Het onderzoeksgebied blijft in dit parkeerscenario hetzelfde als in de huidige parkeersituatie. Naast de autonome ontwikkelingen, worden de verkeerskundige, ruimtelijke en economische consequenties onderzocht in relatie tot het opheffen van betaald parkeren en het ontstaan van de mogelijkheid om gratis te kunnen parkeren. Hiervan wordt een financiële doorrekening op hoofdlijnen gemaakt om een doorkijk te geven tussen de financiële parkeersituatie nu en over 10 jaar op basis van dit parkeerscenario. Parkeerscenario 2: parkeerschijfzone in plaats van betaald parkeren Dit parkeerscenario geeft inzicht in de effecten op het parkeersysteem wanneer geen parkeerbelasting meer wordt geheven en daarmee het betaald parkeren wordt opgeheven. Hiervoor in de plaats komt een parkeerschijfzone waarmee de parkeerduur wordt beperkt, maar waarbij geen parkeerbelasting hoeft te worden betaald. Het onderzoeksgebied blijft in dit parkeerscenario hetzelfde als in de huidige parkeersituatie. Naast de autonome ontwikkelingen, worden de verkeerskundige en economische consequenties onderzocht in relatie tot het opheffen van betaald parkeren en het invoeren van een parkeerschijfzone. Hiervan wordt een financiële doorrekening op hoofdlijnen gemaakt om een doorkijk te geven tussen de financiële parkeersituatie nu en over 10 jaar op basis van dit parkeerscenario. Parkeerscenario 3: straatniveau parkeerschijfzone, terreinen betaald parkeren Dit parkeerscenario geeft inzicht in de effecten op het parkeersysteem wanneer de straten (bijv. Hoofdstraat, Emmastraat, Parkstraat) een parkeerschijfzone worden en wanneer de parkeerterreinen (bijv. Vlashof) betaald parkeren blijven. Tussenvormen in de zin van halveren van de parkeertarieven of het aanpassen van reguleringstijden worden niet apart doorgerekend. Hiervan zal een kwalitatieve benadering worden opgesteld op basis van de drie hoofdscenario s. De omvang van het parkeergebied blijft in dit parkeerscenario hetzelfde als in de huidige parkeersituatie. Naast de autonome ontwikkelingen, worden de verkeerskundige, ruimtelijke en economische consequenties onderzocht in relatie tot de versoepeling van het betaald parkeerregime. Hiervan wordt een financiële doorrekening op hoofdlijnen gemaakt om een doorkijk te geven tussen de financiële parkeersituatie nu en over 10 jaar op basis van dit parkeerscenario. De evaluatiecriteria die bij alle varianten worden getoetst hebben betrekking op: Verkeer: effecten op parkerende doelgroepen en parkeervraag en -aanbod effecten op juridische waarborging parkeersysteem effecten op aanpassen openbare ruimte effecten op parkeerorganisatie (handhaving, vergunningen, beheer) Economie: effect op bestedingspatroon huidige bezoekers effect op aantrekkingskracht nieuwe bezoekers Financiën: effecten op kosten en baten gemeentelijk parkeersysteem effecten op onderdelen van de parkeerexploitatie Mobycon 4

5 2.5 Conclusie en aanbevelingen In het onderzoeksrapport wordt een conclusie beschreven die antwoord geeft op de centrale vraag en de aanvullende onderzoeksvraag. Het onderzoeksrapport sluit af met aanbevelingen voor eventuele aanpassingen van het parkeerregime (afschaffen, aanpassen of voortzetten). 3. Projectorganisatie 3.1 Projectteam Begeleidingsgroep Het is belangrijk om dit onderzoek op een integrale wijze uit te voeren. Daarom wordt een interne begeleidingsgroep ingesteld bestaande uit beleidsmedewerkers vanuit de volgende afdelingen: Afdeling Ruimte (RU) / Team Regie (RUTRR), Afdeling Inwonerszaken (IZ) / Team KCC (IZKCC) / IZKCC, Belastingen - Applicatiebeheer/Beleid, Afdeling Ruimte (RU) / Team Regie (RUTRR), Afdeling Openbaar Beheer (OB) / Team Regie Beheer (OBTRB) Maximaal twee afgevaardigden uit een ondernemersvereniging van centrum Velp krijgen de mogelijkheid om aan te schuiven. Deze begeleidingsgroep heeft als doel om kwaliteitsbewaking te voeren op het uit te voeren onderzoek. Te meer, omdat het onderzoek vanuit meerdere disciplines betrokkenheid verwacht. Vanuit de afdeling Openbaar Beheer (OB) / Team Regie Beheer (OBTRB) zal het onderzoek uitgevoerd worden. Regelmatig zal intern terugkoppeling plaatsvinden over het onderzoek en het conceptrapport zal tijdig aan de interne begeleidingsgroep worden voorgelegd ter becommentariëring. De begeleidingsgroep komt twee keer bij elkaar. De eerste bijeenkomst is een introductiebijeenkomst waarbij ook de concept-vragenlijst voor de enquête wordt besproken. In de tweede bijeenkomst wordt het conceptrapport besproken en waar nodig van commentaar voorzien. Dit commentaar wordt verwerkt in het definitieve rapport Externe projectleiding (Mobycon) De uitvoering van het onderzoek naar het (gedeeltelijk) opheffen van parkeren in het centrum van Velp krijgt externe projectbegeleiding van Mobycon; een adviesbureau op het gebied van verkeer, vervoer en mobiliteit met een sterke specialisatie in het vakgebied parkeren. 3.2 Planning uitvoering onderzoek (gedeeltelijk) opheffen betaald parkeren Velp De uitvoering van het onderzoek naar het (gedeeltelijk) opheffen van betaald parkeren in het centrum van Velp conform dit plan van aanpak- wordt uitgevoerd binnen een doorlooptijd van circa drie maanden. Mobycon 5