Onderzoek effecten (deels) afschaffen betaald parkeren centrum Velp Eindrapport

Transcriptie

1 Onderzoek effecten (deels) afschaffen betaald parkeren centrum Velp Eindrapport

2 Onderzoek effecten (deels) afschaffen betaald parkeren centrum Velp Eindrapport in opdracht van Gemeente Rheden datum: 1 september 2015 rapportnummer: 5170-R-E5 Hooikade 13 Badhuiswal 3 Hoff van Hollantlaan 6 Postbus VZ Zwolle 5243 SR Rosmalen 2601 CW Delft Tel Tel Tel

3 Inhoudsopgave 1! INLEIDING 1! 1.1! Parkeren aandachtspunt voor lokale economie 1! 1.2! Centrale onderzoeksvraag 1! 1.3! Onderzoeksverantwoording 2! 1.4! Opbouw rapportage 2! 2! BELEIDSKADERS EN UITGANGSPUNTEN 3! 2.1! Verkeerscirculatieplan Velp (2008) 3! 2.2! Ruimtelijk-economische sterkte-zwakte analyse centrumgebied Velp (2010) 4! 2.3! Parkeernota ! 2.4! Beleidsakkoord Rheden : Samen in Rheden 6! 3! TRENDS: PARKEREN EN RETAIL 7! 3.1! Veranderingen in consumentengedrag 7! 3.2! Betaald parkeren in relatie tot omzet detailhandel 8! 3.3! Effecten in andere gemeenten die betaald parkeren hebben afgeschaft 11! 4! ONDERZOEK BELANGHEBBENDEN 16! 4.1! Ondernemersenquête Parkeren Centrum Velp 16! 4.2! Meningen tijdens een parkeermarkt 20! 4.3! Conclusie 21! 5! ANALYSE PARKEERSCENARIO S 22! 5.1! Nulscenario: huidige parkeersituatie 22! 5.2! Scenario 0+: Modernisering van de parkeerapparatuur 23! 5.3! Scenario 1: vrij parkeren (volledig afschaffen parkeerregulering) 25! 5.4! Scenario 2: parkeerschijfzone in plaats van betaald parkeren 27! 5.5! Scenario 3: parkeerschijfzone in straten, pleinen betaald parkeren 29! 5.6! Overzicht kosten en baten per scenario 31! 6! CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN 32! 6.1! Conclusies 32! 6.2! Aanbevelingen 34!

4 1 Inleiding Parkeren is emotie! Zeker in deze tijd van economische schommelingen zijn er steeds meer geluiden vanuit ondernemers dat parkeren één van de belangrijkste factoren is in de teruglopende omzet in de retailsector. Deze geluiden worden sterker wanneer sprake is van parkeerregulering in de vorm van betaald parkeren. Zo ook in Velp, gelegen in de gemeente Rheden. 1.1 Parkeren aandachtspunt voor lokale economie In het Beleidsakkoord Rheden ( Samen in Rheden ) staat vermeld dat de coalitiepartijen het belangrijk vinden dat de werkgelegenheid wordt behouden en versterkt. Het vestigingsklimaat moet samen met de ondernemers worden verbeterd. Het gaat hierbij om zowel de ontwikkeling van werkgelegenheidslocaties als het faciliteren van lokale bedrijven bij het optimaliseren van hun locatie. De bestaande winkelgebieden moeten aantrekkelijk blijven en leegstand moet worden voorkomen. Bovenstaand is vertaald in de volgende bestuurlijke actie: Wij onderzoeken of het huidige betaald parkeren kan worden afgeschaft. Daarbij betrekken wij in ieder geval de mening van winkeliers, consequenties voor parkeerplaatsen, invloed terugdringen autogebruik, inzicht in de kosten en eventuele alternatieven; dit alles vanuit de invalshoek versterking van de lokale economie. 1.2 Centrale onderzoeksvraag De uitvoering van het onderzoek naar (gedeeltelijk) opheffen van betaald parkeren heeft als centrale vraag: in hoeverre is het wenselijk en noodzakelijk voor het functioneren van de middenstand om het betaald parkeren in Velp geheel of gedeeltelijk af te schaffen of om te zetten in een andere vorm van parkeerregulering? De aanvullende onderzoeksvraag die daarbij beantwoord moet worden is: wat zijn de verkeerskundige, financiële en economische effecten van de verandering in parkeerregulering voor het winkelgebied in Velp? Mobycon pagina 1

5 1.3 Onderzoeksverantwoording De werkzaamheden zoals beschreven in dit onderzoek bestaan uit: Deskresearch: hierbij zijn gemeentelijke kaders vanuit het parkeerbeleid en de landelijke parkeertrends (waar mogelijk met een koppeling naar retail) beschreven. Parkeermarkt: belanghebbenden (ondernemers/bewoners) zijn uitgenodigd om knelpunten, suggesties en aanbevelingen mee te geven. Gedurende een middag en avond stond het projectteam de belanghebbenden te woord en zorgde ervoor dat de ingebrachte onderwerpen zijn meegewogen in het onderzoek. Enquête ondernemers: belanghebbenden (ondernemers/winkeliers) zijn gevraagd om een online vragenlijst in te vullen dit om inzicht te krijgen in knelpunten en oplossingsrichtingen op het gebied van parkeren en parkeerregulering in centrum Velp. Analyse parkeerscenario s: hierbij zijn, naast de bestaande situatie, drie alternatieve varianten beschreven voor (gedeeltelijk) opheffen van betaald parkeren. Deze varianten zijn financieel doorgerekend. Op basis van vooraf opgestelde criteria geven we inzicht in de consequenties van de verschillende varianten. 1.4 Opbouw rapportage Hoofdstuk 2 beschrijft de beleidskaders en uitgangspunten waarbinnen dit onderzoek plaatsvindt. Hierbij is gekeken naar economische, financiële, ruimtelijke en verkeerskundige kaders. Hoofdstuk 3 geeft de landelijke trends op het gebied van parkeren en de relatie met retail weer. Veranderd consumentengedrag en een vergelijking met andere gemeente is in dit hoofdstuk weergegeven. Hoofdstuk 4 laat de resultaten uit de onderzoeken onder belanghebbenden zien, waaronder de enquêteresultaten van ondernemers en reacties uit de parkeermarkt waar ook bewoners en andere belanghebbenden hun mening hebben gegeven. Hoofdstuk 5 laat de effecten van de voorgestelde parkeerscenario s zien voor het centrumgebied Velp. Afschaffen betaald parkeren, omzetten naar parkeerschijfzone of een combinatie van beiden zijn hierin onderzocht. Hoofdstuk 6 geeft de conclusies en aanbevelingen weer volgend uit het uitgevoerde onderzoek. Mobycon pagina 2

6 2 Beleidskaders en uitgangspunten In dit hoofdstuk zijn de vigerende beleidskaders en bestuurlijke uitgangspunten weergegeven die bepalend zijn voor of effect hebben op de uitwerking van de verschillende scenario s. Hierbij zijn zowel verkeerskundige kaders als ruimtelijk-economische kaders beschreven. Daarnaast zijn ook de relevante zaken uit het beleidsakkoord Rheden weergegeven. 2.1 Verkeerscirculatieplan Velp (2008) Vanuit het verkeerscirculatieplan (VCP) Velp zijn een aantal aandachtspunten geformuleerd. Voor deze studie zijn relevant: het conflict tussen het doorgaand regionaal verkeer (N785) en de verblijfsfunctie van het centrum (Hoofdstraat). Door de matige doorstroming met name tijdens de spits ontstaan er bereikbaarheidsproblemen in de kern Velp. Doorkijkend naar de toekomst zal deze situatie zonder ingrijpen verder verslechteren en meer problemen gaan opleveren; bijvoorbeeld voor de leefbaarheid en verkeersveiligheid in onder andere de Hoofdstraat. De toekomstige verkeerscirculatie op basis van het voorkeursalternatief geeft uitwerking aan het voorrang geven van verkeer met bestemming Velp, zonder dat Velp (o.a. de Hoofdstraat in het centrum) als sluiproute gebruikt wordt. Daarnaast zijn maatregelen opgenomen om de leefbaarheid en verkeersveiligheid te verbeteren. De oplossingsrichtingen betrekking hebbende op de Hoofdstraat (centrum) zijn als volgt: Inkomend doorgaand verkeer beperken door verkeer vanaf de hoofdinvalswegen gedoseerd toe te laten. Hoofdstraat verkeersluw inrichting, doorgaand verkeer afremmen of fysiek onmogelijk maken. Een deel van de Hoofdstraat wordt verkeersluw ingericht; echter met behoud van de verkeersfunctie. Toch moet doorgaand verkeer zoveel mogelijk worden ontmoedigd. De volgende maatregelen zijn hierin passend: Een deel van de Hoofdstraat wordt ingericht als 30 km/u-gebied; in ieder geval tussen President Kennedylaan (exclusief kruispunt) en Wilhelminastraat/Ommerhofselaan. Aangezien de verkeersfunctie in ieder geval voor een deel gehandhaafd blijft, zijn fietsvoorzieningen (fietspaden/-stroken) noodzakelijk. Uit veiligheidsoverwegingen is het mengen van auto- en fietsverkeer geen optie, omdat de verkeersintensiteiten daarvoor te hoog zijn. Daarnaast maakt de Hoofdstraat uit van een primaire fietsroute. Doorgaande bestemmingen zoals Arnhem en Rheden worden niet meer verwezen via de Hoofdstraat maar via de ringroute. Kortom: er is een ontmoedigend verkeersbeleid voor autoverkeer dat gebruik wenst te maken van de Hoofdstraat. Mobycon pagina 3

7 2.2 Ruimtelijk-economische sterkte-zwakte analyse centrumgebied Velp (2010) Typering centrumgebied Het winkelgebied in het centrum van Velp is gelegen langs de Hoofdstraat. Aangrenzende straten kennen veelal winkelfuncties als zogeheten aanloopstraten (Den Heuvel, Emmastraat, Oranjestraat, Rozendaalselaan en Vlashofstraat). De meeste winkels in de Hoofdstraat zijn non-foodwinkels. Daarnaast is er een supermarkt aan de westzijde en zijn enkele verszaken gesitueerd. Parkeren kan op enkele locaties langs de Hoofdstraat en de omliggende straten. Een groter parkeerterrein is gelegen op Den Heuvel en aan de Vlashofstraat Knelpunten vanuit consumenten en ondernemers Er zijn enquêtes uitgevoerd bij ondernemers en consumenten. De resultaten geven reden tot zorg voor de detailhandel in Velp. Zowel ondernemers als consumenten hebben enkele knelpunten aangegeven die het functioneren van de detailhandel (op den duur) negatief (zullen) beïnvloeden. Dit betreft de sfeer en aantrekkelijkheid van het centrum, de parkeersituatie en de verkeerssituatie in en rond de Hoofdstraat. Er is wel een hoge kooptrouw, maar er komt een moment dat consumenten gaan uitwijken naar andere omliggende winkelgebieden door de genoemde knelpunten. Het lage autogebruik van de consumenten kan er al op duiden dat de wekelijkse boodschappen elders gedaan worden. Een andere mogelijkheid is dat de aankopen worden verspreid over de week, waardoor consumenten meer op fiets richting het centrum van Velp gaan. Daarnaast zal bij veel ondernemers de komende jaren bedrijfsopvolging gaan plaatsvinden gezien de leeftijd van een aanzienlijk deel van de ondernemers. Opvolging of werven van nieuwe ondernemers zal makkelijker zijn in winkelgebieden met een positief toekomstperspectief. Uit de draagvlakanalyse van Ruimtelijk-economische sterkte-zwakte analyse centrumgebied Velp (2010) blijkt dat er kansen liggen om de foodsector in het centrum te versterken. In de non-foodsector is de ondervertegenwoordiging van doelgericht bezochte branches en modische branches opvallend. De toenemende leegstand staat in contrast met de uitbreidingsmogelijkheden die geconstateerd zijn. Ook dit is een signaal waarbij twijfels over de huidige vitaliteit van het winkelgebied kunnen worden geplaatst Ruimtelijke en fysieke structuur Het centrum van Velp heeft nauwelijks uitgesproken trekkers en mist een vanzelfsprekend hart. Er zijn aan weerszijden van de Hoofdstraat geen straten, waar commerciële functies en niet-commerciële functies elkaar afwisselen. Er is daarmee een balans in het winkelgebied. De ligging van de grotere parkeerterreinen zorgt mede voor dit evenwicht. De verkeersfunctie van de Hoofdstraat drukt een sterke stempel op de beleving van de Hoofdstraat als kernwinkelgebied. De straat kan niet worden ingericht als verblijfsgebied, waardoor er een groot contrast is met bijvoorbeeld de Emmastraat en de Overtuin (kwaliteitsuitstraling). Mobycon pagina 4

8 Het gebied rond Den Heuvel mist beleving en doet afbreuk aan het geheel. Zeker gezien de belangrijke entreefunctie van de parkeerplaats. Het parkeerterrein Vlashofstraat is geen visitekaartje voor het centrum (krap, onoverzichtelijk en weinig parkeercomfort) Verkeerscirculatie centrum Velp Het verkeerscirculatieplan geeft aan dat de Hoofdstraat een belangrijke verkeersroute is. Het is wel mogelijk om de verkeersfunctie terug te dringen en de verblijfsfunctie te benadrukken door de inrichting van de straat naar een 30 km/u-gebied. Daarnaast hebben ondernemers en pandeigenaren een aandeel in het verbeteren van het verblijfsklimaatdoor het verbeteren van de uitstraling van gevels en puien. 2.3 Parkeernota 2013 In 1972 is in overleg met de ondernemers langs de Hoofdstraat betaald parkeren ingevoerd. Het enige doel hiervan was dat er parkeerruimte beschikbaar kwam voor passerende bezoekers, zodat men snel een boodschap kon doen bij één of enkele winkels. Naast de ontwikkeling van het autobezit en het autogebruik vraagt de groei van de bevolking om een uitbreiding van (de omvang van) functies en daarmee om meer parkeerruimte in onder andere de winkelcentra. Het regionale beleid zegt dat beprijzen nodig is om de aantrekkelijkheid van andere vervoerswijzen te vergroten en de capaciteit daarvan te benutten. Beprijzend parkeerbeleid is de eerste stap, met gedifferentieerd tarievenbeleid naar locatie, tijd en vervoersklasse. Verdere uitwerking op dit terrein is uitgebleven. In het gemeente verkeersveiligheidsplan 2000 is opgenomen dat in Velp betaald parkeren is toegepast en dat sturend parkeerbeleid een mogelijkheid is om de mobiliteit te beïnvloeden. Het college geeft in het beleidsplan voor de periode aan dat alleen in Velp een regime van betaald parkeren voorkomt. Doel parkeernota Rheden 2013: parkeerruimte bieden aan de verschillende doelgroepen op de gewenste momenten. Parkeervisie Rheden (betrekking hebbende op winkelcentra) Deze visie gaat in op voldoende (kort)parkeerplaatsen bij winkelcentra. Bij een bezettingsgraad in centrumgebieden hoger dan 80 tot 90% zal de zoektijd naar een parkeerplaats zeer sterk toenemen. Daarmee neemt de bereikbaarheid van de locatie af en zal de verkeersoverlast voor de omgeving toenemen. Wanneer zich knelpunten voordoen op het gebied van parkeren is parkeerregulering een van de mogelijke oplossingen. Betaald parkeren is een mogelijke vorm van parkeerregulering waarbij het in de gemeente Rheden uitsluitend gaat om de regulerende werking en niet direct om de parkeeropbrengsten. Mobycon pagina 5

9 Parkeersituatie Velp Centrum Uit parkeeronderzoek (2012) blijkt dat de parkeerdruk in het betaald parkeergebied op zaterdagmiddag 75% bedraagt. Op andere momenten van de week is deze parkeerdruk lager. Dit betekent van de betaald parkeerplaatsen altijd nog minimaal een kwart beschikbaar is voor automobilisten. Uit de registratie van de betalingshandeling is op te maken dat de gemiddelde parkeerduur in het centrumgebied van Velp 45 minuten bedraagt. Op dit moment zijn de parkeertarieven voor het straatparkeren in het betaald parkeergebied conform de Verordening Parkeerbelastingen 2014 als volgt: 0,20 per 18 minuten; 0,50 per 45 minuten; 1,00 per 90 minuten; 5,00 per dag (dagkaart). In het centrum van Velp is het de uitdaging om ruimte te creëren voor zowel de bewoners, bezoekers als de werkers. Bewoners moeten maximaal 150 meter hoeven af te leggen tot de woning. De gemeenteraad heeft besloten in november 2011 om het betaald parkeergebied niet uit te breiden en de voorkeur uit te spreken voor een blauwe zone op Den Heuvel. Deze blauwe zone zal een parkeerduurbeperking hebben van 60 minuten. 2.4 Beleidsakkoord Rheden : Samen in Rheden In het beleidsakkoord zijn een aantal passages opgenomen over versterking van de lokale economie en het onderzoeken van de mogelijkheid tot afschaffen betaald parkeren. Het beleidsakkoord geeft aan dat de gemeente samen met ondernemers wil zorgen voor een versterking van de bestaande winkelgebieden. De winkelgebieden moeten aantrekkelijk blijven en leegstand moet worden voorkomen. Er wordt onderzocht of betaald parkeren kan worden afgeschaft. Hierbij wordt de mening van de winkeliers betrokken en wordt onderzocht wat het effect is voor de parkeerplaatsen, wat de invloed is op het terugdringen van het autogebruik en wat de kosten zijn in relatie tot mogelijke alternatieven. Uitgangspunt is dat er een vorm van parkeerregulering in stand gehouden wordt. Afhankelijk van het resultaat wordt maximaal ,- per jaar gereserveerd. Mobycon pagina 6

10 3 Trends: parkeren en retail Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving is in 2013 de leegstand van winkelpanden in de detailhandel toegenomen. De omzetten van de winkels zijn dusdanig teruggelopen dat steeds meer winkeliers hun winkels hebben gesloten en steeds minder vaak nieuwe winkels worden geopend. Belangrijke factoren zijn de economische crisis van de afgelopen jaren, de opkomst van het internetshoppen en de vergrijzing. Dit hoofdstuk beschrijft het veranderende consumentengedrag en het effect op parkeren. 3.1 Veranderingen in consumentengedrag De wereldwijde economie verkeert sinds 2008 in zwaar weer. Dit heeft zijn weerslag gehad op de consumentenbestedingen in Nederland. Het CBS geeft aan dat vanaf 2009 er een dalende trend te zien in de omzet van de detailhandel 1. Vanaf 2014 wordt weer een voorzichtige groei verwacht. Deze omzetcijfers zijn inclusief de webwinkels. Het kopen via internet wordt steeds populairder. Zo werd in ,8% van alle detailhandelsbestedingen via internet gedaan, in 2012 was dat al gestegen naar 10,5%. De verschillen per branche zijn wel groot: 45% van het wit- en bruingoed (bijv. wasmachines) wordt via internet gekocht, terwijl dit in de foodsector minder dan 1% bedraagt en de aankopen veelal in de fysieke winkel gebeuren. In 2014 is door Nederlanders (15+) gezamenlijk 13,96 miljard (inclusief BTW) uitgegeven aan online aankopen. Aan online aankopen van producten is 7,02 miljard uitgegeven, aan diensten 6,94 miljard. Dit blijkt uit cijfers van de Thuiswinkel Markt Monitor. De groei van online bestedingen over heel 2014 bedroeg hiermee 8,4%. Er lijkt daarmee sprake te zijn van een opwaartse trend; consumenten vinden meer dan ooit de weg naar online aankopen doen, thuis, op het werk, in de winkelstraat of soms ook al in de winkel. De verwachting is dat deze trend zal doorzetten. Steeds meer winkels hebben naast de fysieke winkel ook een winkel op internet. Tevens zijn er winkels waar je alleen via internet kan kopen. De stijging van internetverkoop heeft tot gevolg dat de verkoop via fysieke winkels daalt. Dit leidt tot minder behoefte aan personeel en het sluiten van winkels 2. Daarnaast is er een dismatch tussen het winkelaanbod in vierkante meters en het aantal bestedingen. 1 Centraal Bureau voor de Statistiek, 2013, omzet detailhandel in Nederland 2 Droogh Trommelen en Partners, Internetwinkelen en ruimtelijk detailhandelsbeleid. Mobycon pagina 7

11 Het aantal bestedingen in winkels neemt namelijk af terwijl het omvang aan winkeloppervlak toeneemt. Veel gemeenten reageren reactief op deze ontwikkeling, waardoor veel winkelruimte op dit moment leegstaat. Verder blijkt dat mensen zich via internet eerst gaan oriënteren voordat ze naar een fysieke winkel gaan om iets aan te schaffen. Hierdoor hoeft een klant naar minder winkels en is het verblijf in het winkelgebied korter. Hierdoor zijn bezoekers minder gevoelig voor impulsaankopen 3. Ten slotte speelt de vergrijzing een rol in het aantal bestedingen. Locatus geeft aan dat de gemiddelde besteding van een 65-plusser 40% lager is dan de gemiddelde bezetting van iemand tussen de 20 en 65 jaar. De prognose tot 2040 door CBS en Planbureau voor de Leefomgeving laat zien dat het aandeel 65 plussers in vrijwel heel Nederland fors gaat toenemen. Het aandeel 65-plussers is daardoor ook een kenmerk van de terugloop in omzet in de detailhandelsector Betaald parkeren in relatie tot omzet detailhandel Naast de economische crisis, internetshoppen en vergrijzing van de bevolking zijn veel winkeliers van mening dat ook betaald parkeren bijdraagt aan de daling van de omzet. Winkeliers geven daarom steeds vaker aan dat het betaald parkeren wordt afgeschaft. De vraag is of dit bijdraagt aan de toename van de winkelomzet Parkeren is per definitie niet gratis Door het parkeren gratis te maken wordt een weerstandsfactor voor consumenten weggenomen (men hoeft niet meer te betalen voor het parkeren). Echter, parkeerplaatsen kosten een gemeente geld (investeringskosten en kosten voor beheer en onderhoud). Deze kosten worden bij een gemeente vaak betaald uit de algemene middelen. Dit houdt in dat alle inwoners hier aan mee betalen via belastingen. Wanneer het parkeren gefiscaliseerd is, wordt parkeerbelasting geheven in plaats van een verdiscontering in de algehele gemeentelijke belastingen. Bij de bepaling van het parkeertarief worden de onderhoudskosten van de parkeerplaatsen zelden meegenomen. Dit zou leiden tot parkeertarieven van enkele euro s per uur. De parkeeropbrengsten uit parkeerbelasting zijn op deze manier vrijwel nooit kostendekkend. Bij winkelcentra/panden die in eigendom van vastgoedeigenaren worden de gratis parkeerplaatsen en het onderhoud daarvan doorberekend in de huur van de winkelpanden en daarmee in de producten die verkocht worden 5. 3 Parkeer24, februari Trends in parkeren. 4 Gerard Zandbergen, Niet internet maar vergrijzing oorzaak leegstand. Artikel vastgoedmarkt. 5 CROW, Vervoer naar Retail Mobycon pagina 8

12 3.2.2 Centrumbeleving moet zwaarder wegen dan de weerstandsfactor parkeren Parkeren wordt door onderzoekers omschreven als weerstandsfactor en geen attractiefactor (o.a. CROW). Niemand gaat namelijk ergens heen om parkeren maar om iets te bezoeken 6. In een onderzoek van DTZ Zadelhoff 7 waarin een onderscheid wordt gemaakt tussen runshoppers en funshoppers. Runshoppers willen dichtbij snel en gericht boodschappen kunnen doen. Funshoppers gaan juist voor de beleving van het winkelgebied. Wat betreft parkeren is voor de funshoppers de parkeergelegenheid belangrijker dan het parkeertarief. Bij het shoppen moet de beleving zwaarder wegen dan de weerstandsfactor parkeren. Een goede beleving is afhankelijk van de sfeer, de kwaliteit van de winkels, de diversiteit van het winkelaanbod en de kwaliteit van de openbare ruimte. Parkeren heeft als weerstandsfactor twee componenten; de moeite om een parkeerplaats te vinden en het parkeertarief. Bij locaties met een hoge belevingsfactor is de factor parkeren en daarmee ook de hoogte van het parkeertarief minder belangrijk. Wanneer de attractiviteit van een winkelgebied niet optimaal is, zal de weerstand om te betalen voor te parkeren toenemen. Bij functioneel winkelen, oftewel runshoppen, blijkt volgens onderzoek van de Rabobank 8 dat betaald parkeren wel degelijk invloed kan hebben op de omzet van winkeliers. Dit betreft vooral de kleinere winkelgebieden waar een dagje winkelen geen optie is Retailagenda moet lege winkels tegengaan Minister Henk Kamp van Economische Zaken heeft samen met onder andere MKB- Nederland en Detailhandel Nederland plannen opgesteld om de detailhandel in Nederland te versterken. Drie thema s staan centraal in de zogenaamde retailagenda. De fysieke omgeving van de winkels, de online verkoop en ruimte voor ondernemerschap. Door de Retailagenda worden winkelgebieden compacter en extra aantrekkelijk. Nu staat 7,5% van de winkels leeg en bestaat 30% van het winkeloppervlakte uit overcapaciteit. Nog dit jaar maken 50 gemeenten afspraken in zogenaamde RetailDeals om ondernemers kansen te bieden en om de leegstand tegen te gaan. In plaats van de winkelhuren te baseren op historische prijzen, spreken verhuurders en winkeliers af om marktconforme huren toe te passen. Ook gaat een aantal gemeenten met vastgoedeigenaren en winkeliers aan de slag om overbodige vierkante meters winkelruimte terug te dringen. Daarnaast start het kabinet een experiment met 12 gemeenten om regels te verminderen. Hierdoor kunnen ondernemers makkelijker horecafaciliteiten en dienstverlening in hun winkel combineren. Dat draagt bij aan een levendige binnenstad. 6 CROW, De elf waarheden over parkeren, mobiliteit en retail. 7 DTZ Zadelhoff, Parkeren op de grens van beleving, belevingswaarde bepaalt parkeertarief. 8 Rabobank, Verschuivingen in ruimtelijk koopgedrag. Mobycon pagina 9

13 Bovendien maken werknemers en werkgevers voor de zomer afspraken om het winkelpersoneel scholing te bieden, zodat ook de groeiende kansen van online verkoop kunnen worden benut. Doel is om winkelmedewerkers beter toe te rusten op veranderende behoeften van de consument Modaliteiten in relatie tot omzet detailhandel! Een andere bevinding uit het onderzoek Vervoer naar retail is dat veel ondernemers van mening zijn dat het grootste deel van hun omzet afkomstig is van automobilisten. Uit onderzoek van de Erasmus Universiteit 10 blijkt dat het verschil in omzet tussen automobilist, fietser en voetganger minimaal is. Op het eerste gezicht lijkt een automobilist meer te besteden per keer dan de fietser en de voetganger. Echter, als de bezoekfrequentie en het aantal personen waarvoor inkopen gedaan wordt meegenomen, dan zijn de verschillen minimaal.!!!!!!!!!!! Figuur 3-1 Links: Gemiddelde uitgaven per week naar mobiliteit bij een buurtsuper in Leiden. Rechts: Gemiddelde uitgaven per modaliteit per week, omgerekend naar per persoon. (Bron: Erasmus Universiteit) Conclusie: attractiviteit winkelgebied bepaalt mede de vorm van parkeerregulering Het centrum van Velp omvat een combinatie van functioneel winkelen (omgeving Vlashofstraat) en speciaal zaken / funshoppen. Het is vooraf onmogelijk vast te stellen of afschaffing van betaald parkeren ook daadwerkelijk tot meer omzet in de detailhandel leidt. Daar hangen veel factoren mee samen, zoals in bovenstaande paragrafen beschreven. De belevingsfactoren sfeer, kwaliteit van de winkels, diversiteit van het winkelaanbod en kwaliteit van de openbare ruimte moeten in relatie staan tot de wijze waarop het parkeren gereguleerd wordt. Het afschaffen van betaald parkeren hoeft dus niet altijd tot het verwachte effect te leiden voor winkeliers, namelijk het genereren van meer omzet. Het kan ook de parkeerdruk verhogen, waardoor bezoekers ervaren dat er te weinig parkeerplaatsen zijn en juist om die reden naar een ander winkelgebied gaan. 9 Rijksoverheid, Retailagenda: meer kansen voor winkeliers, Erasmus Universiteit, Betaald parkeren versus winkelomzetten. Mobycon pagina 10

14 3.3 Effecten in andere gemeenten die betaald parkeren hebben afgeschaft Om tot een complete afweging voor het (gedeeltelijk) afschaffen van betaald parkeren te komen is het wenselijk om te weten wat de effecten zijn in gemeenten die de overweging hebben gemaakt voor het al dan niet afschaffen van betaald parkeren of tot afschaffen van betaald parkeren zijn overgegaan. Deze paragraaf belicht de gemeenten Nijkerk, Venlo, Zaanstad, Lochem, Veendam en Oldambt Gemeente Nijkerk De gemeente Nijkerk kreeg vanuit winkeliers te horen dat betaald parkeren negatieve invloed zou hebben op de winkelomzetten. Om die reden is de gemeente een onderzoek gestart naar de effecten van het afschaffen van betaald parkeren. Uit het onderzoek komt naar voren dat het effect op de omzetten van de winkels minder groot zijn dan de winkeliers denken. De reden hiervoor is dat er een tekort aan parkeerplaatsen zal ontstaan en consumenten alsnog wegblijven. Ook wordt duidelijk dat afschaffen van betaald parkeren een grote invloed heeft hebben op de gemeentelijke begroting. De kosten die het afschaffen met zich meebrengen moeten op een manier worden gecompenseerd. Dit gaat ten koste van andere projecten die in het belang zijn van de gemeente Nijkerk. Financieel zou het afschaffen van betaald parkeren voor de gemeente Nijkerk te grote negatieve gevolgen hebben. Er zijn ook verkeerskundig nadelige effecten voor Nijkerk. Vooral werknemers zullen als eerste de gratis parkeerplaatsen in het centrum gaan bezetten. Hierdoor zullen bezoekers minder beschikbare parkeerplaatsen hebben. Daarnaast zal het autogebruik naar het centrum toenemen waardoor de bereikbaarheid en leefbaarheid in het centrum zal afnemen. Er bestaat ook een behoorlijk risico dat een oud probleem terug zal keren als betaald parkeren wordt afgeschaft, namelijk een te hoge parkeerdruk. De gemeente verwacht dat daardoor mensen alsnog wegblijven uit het centrum. De gemeente pleit wel voor het invoeren van achteraf betaald parkeren en voor het verbeteren van de parkeervoorzieningen, zodat bezoekers dan betalen voor de daadwerkelijk geparkeerde tijd en dat parkeerders ook betere parkeerkwaliteit voor hun geld krijgen. 11 De gemeenteraad heeft in november 2013 op basis van bovenstaande besloten om het betaald parkeren niet af te schaffen. In het nieuwe parkeerbeleidsplan is ingezet op het verbeteren van de klantvriendelijkheid : vereenvoudiging tariefstructuur, invoering GSMparkeren, verbetering parkeerverwijzing etc. 11!Mobycon.!Notitie:'Consequenties'afschaffen'betaald'parkeren'Nijkerk.! Mobycon pagina 11

15 3.3.2 Blerick (gemeente Venlo) De gemeente Venlo heeft voor het centrum van Blerick een zelfde soort onderzoek laten uitvoeren als de gemeente Nijkerk en kwam tot dezelfde conclusies. Het kost de gemeente veel geld, het heeft te weinig effect op de omzet van winkeliers en de leefbaarheid en bereikbaarheid van het centrum komt onder druk te staan door de toename van de hoeveelheid autoverkeer en hogere parkeerdruk. De gemeenteraad legde het advies naast zich neer en gaat mee in de oproep van bewoners en ondernemers. Vanaf 1 oktober 2014 kan in het centrum van stadsdeel Blerick gratis geparkeerd worden Koog aan de Zaan Zaandijk en Krommenie (gemeente Zaanstad) In de winkelgebieden in Zaandijk, Koog aan de Zaan, Krommenie en Wormerveer in de gemeente Zaanstad hoeven automobilisten niet langer te betalen om te parkeren. Ook hier is geluisterd naar geluiden vanuit de winkeliers die beweren dat betaald parkeren hen omzet kost. Er bestond de angst van toenemend autoverkeer en een hogere parkeerdruk. Om die reden zijn de parkeerautomaten afgeplakt en heeft de gemeenten betaald parkeren vervangen door blauwe zones (parkeerschijfzones). In de blauwe zone mag men van maandag tot en met zaterdag tussen en uur maximaal twee uur parkeren. Het afschaffen van betaald parkeren kost de gemeente Zaandam veel geld. Volgens GroenLinks in de gemeente moeten andere (veel duurdere) handhavers worden aangetrokken (boa s), terwijl het merendeel van de opbrengsten niet meer naar de gemeentekas maar naar het CJIB vloeit. De kostenpost zou volgens GroenLinks neerkomen op ,- per jaar. De gemeenteraad vindt de belangen voor ondernemers echter groter Gemeente Lochem In Lochem in Gelderland was er in het centrum van Lochem tot 2013 sprake van betaald parkeren. Parkeren in Lochem kostte 0,46 per uur. Het college overwoog om het tarief juist verhoogt naar 0,70 per uur. De gemeenteraad besliste echter dat betaald parkeren moest worden afgeschaft. Dat is met ingang van 2013 ook daadwerkelijk gebeurd. In Lochem is betaald parkeren afgeschaft om de ondernemers tegemoet te komen. In plaats van betaald parkeren is ook hier gekozen voor blauwe zones. Behalve blauwe zones waar twee uur geparkeerd mag worden, heeft de gemeente Lochem zogenaamde shop&go-plaatsen gecreëerd met een maximaal toegestane parkeertijd van een half uur, bedoeld voor de snelle boodschap. Zo wordt voorkomen dat langparkeerders zoals bewoners en werknemers van winkels en bedrijven de parkeerplaatsen in het centrum bezet houden. De kosten van deze verandering lopen voor de gemeente op tot zo n ,- per jaar. 12!Omroep!Venlo,!2014.!Parkeren'Blerick'vanaf'1'oktober'gratis.!! 13!Verkeersnet.nl,!2014.!Einde'betaald'parkeren'buiten'Zaandam.!! Mobycon pagina 12

16 Onderzoek effecten (deels) afschaffen betaald parkeren centrum Velp Met het tarief van 0,70 per uur zou betaald parkeren de gemeente ongeveer ,- per jaar opbrengen. De kosten van de invoering en beheerkosten van de parkeerschijfzone zijn berekend op ,- per jaar.14 In september 2014 heeft de gemeente Lochem een parkeeronderzoek uit laten voeren. Het vorige parkeeronderzoek van de gemeente Lochem is uitgevoerd in 2011 waardoor het in het onderzoek gemakkelijk was een vergelijking te trekken tussen de situatie met en zonder betaald parkeren. Uit het onderzoek bleek dat na het invoeren van de parkeerschijfzone er niet meer auto s naar het centrum van Lochem komen en dat er ook geen grotere parkeerdruk is ontstaan. De parkeerdruk is zelfs licht gedaald ten opzichte van Gemeente Veendam Veendam ligt in de provincie Groningen in een zogeheten krimpgebied. De winkelomzetten liepen daar al jaren terug en het centrum van Veendam kreeg meer en meer last van leegstand. In 2010 heeft de gemeente Veendam betaald parkeren in het centrum onder druk van winkeliers uit het centrum afgeschaft. De gemeente zou door het afschaffen van betaald parkeren ,- euro per jaar aan opbrengst missen. Winkeliers waren dusdanig overtuigd van het feit dat gratis parkeren hun omzet zou verhogen dat zij met de gemeente Veendam overeen zijn gekomen dat zij gezamenlijk een deel van opbrengsten voor hun rekening nemen. In de vorm van verhoging van belastingen aan de ondernemers wordt in Veendam een groot deel van de kosten bijgedragen door de winkeliers.16 Na het afschaffen van het betaald parkeren is het volgens winkeliers in Veendam drukker in het centrum en zijn de omzetten gestegen. Winkeliers vinden het gratis parkeren in Veendam een groot succes.17 Toch staan er in Veendam nog steeds veel winkels leeg. In onderstaande figuur zijn twee foto s te zien met leegstaande winkelpanden in Veendam. Figuur 3-2 Leegstaande winkelpanden in Veendam De kostenpost voor de gemeente Veendam is door de inbreng van de winkeliers acceptabel geworden. De parkeerdruk is niet hoger geworden volgens de gemeente Veendam. 14!Verkeersnet.nl,!2013.!Lochem'schaft'betaald'parkeren'af.!! 15!Bonotraffics!b.v.!,!2014.!Parkeeronderzoek!Lochem.!In!opdracht!van!de!gemeente!Lochem 16!Eddy!Jager!(beleidsmedewerker!verkeer!gemeente!Veendam),!2014.!Interview.! 17!De!Veendammer,!2011.!Gratis'parkeren'Veendam'een'succes.! Mobycon pagina 13

17 Wel is het op bepaalde plaatsen, vooral dicht bij de winkels sneller vol waardoor klanten vaak verder moeten lopen. Dit komt door winkelpersoneel die de gehele werktijd blijven staan. De gemeente Veendam heeft om die reden in een deel van het centrum al een parkeerschijfzone ingesteld en is van plan deze nog verder uit te breiden. 18 Een ander gevolg wat de gemeente heeft ondervonden is wildparkeren. Na het afschaffen van betaald parkeren zijn mensen hun auto ook op plaatsen gaan parkeren zonder vakken. Dit levert hinder en gevaar op voor bezoekers, winkeliers en leveranciers. Het gaat met andere woorden ten koste van de kwaliteit van de leefomgeving. Om die reden heeft de gemeente Veendam Boa s ingezet om hierop te stringent te handhaven en deze overlast te beperken Gemeente Oldambt Ook de gemeente Oldambt is gelegen in dezelfde regio als de gemeente Veendam (krimpgebied). Sinds 1 januari 2015 is in het centrum van Winschoten betaald parkeren afgeschaft. Ondernemers gaven ook hier aan dat de omzetten door het betaald parkeren fors terugliepen. Bezoekers van het centrum in Winschoten zouden uitwijken naar Veendam, omdat daar het betaald parkeren al is afgeschaft. Uit scenario-analyses van de gemeente Oldambt blijkt dat het afschaffen van betaald parkeren mogelijk leidt tot een forse parkeerdruk in het centrum door een toename van het werknemersparkeren, waardoor bezoekers de auto niet meer op de daarvoor bestemde locaties kan parkeren. Daarnaast leidt het afschaffen van betaald parkeren in Winschoten tot een forse inkomstenderving. Middels een parkeercommissie zijn diverse alternatieven afgewogen om toch betaald parkeren af te schaffen in Winschoten. Dit heeft geleid tot een bijdrage vanuit de ondernemersvereniging, zodat de inkomstenderving beperkt voor de gemeente bleef. Daarnaast zullen de ondernemers actief met de eigen medewerkers moeten communiceren om niet de beste parkeerplaatsen in het centrum in te nemen. De gemeenteraad is akkoord gegaan met het voorstel tot afschaffen betaald parkeren in het centrum van Winschoten. De eerste indrukken leken positief. Uit een onderzoek in maart 2015 waaraan ruim de helft van de ondernemers deelnam, blijkt dat de ondernemers erg tevreden zijn. Van de geënquêteerde ondernemers zegt 90% dat de binnenstad door vrij parkeren aantrekkelijker is geworden. 70% geeft aan dat bezoekers door vrij parkeren langer in het winkelgebied in het winkelgebied en de winkels blijven en circa 50% zegt dat er meer bezoekers uit de regio zijn en dat deze vaker komen. Een substantiële groep ondernemers rapporteert positieve effecten op de omzet: éénderde geeft aan dat de omzet is gestegen. Het vertrouwen van ondernemers in de toekomst van de binnenstad is tenslotte spectaculair toegenomen !Gemeente!Veendam,!2014.!Interview!beleidsmedewerker! 19!TV!Noord,!2011.!Strenge!parkeercontrole!in!centrum!Veendam.!! 20 Parkeer24, Vrij parkeren terug in Winschoten, juni 2015 Mobycon pagina 14

18 De gemeenteraad van Winschoten zal het onderwerp in het najaar van 2015 opnieuw behandelen. Dit omdat er met toenemende regelmaat klachten binnenkomen over langparkeerders. Sinds de invoering van het vrij parkeren lijken parkeerplaatsen al vroeg, veelvuldig en vooral langdurig bezet te zijn. Dit zou met name veroorzaakt worden door aanwonenden, werknemers en ondernemers volgens de klachten Gemeente Amsterdam Ruim een jaar na de invoering van betaald parkeren bij de winkelcentra op het Bezaanjachtplein en het Waterlandplein in Amsterdam Noord is besloten deze maatregel terug te draaien. De invoering van een blauwe zone moet een nieuwe impuls geven aan beide winkelcentra die te maken hadden met teruglopende bezoekersaantallen als gevolg van het betaald parkeren. De gemeenteraad van Amsterdam stemde begin juli 2015 in met de voorstellen van de bestuurscommissie Noord om het betaald parkeren af te schaffen. Al voor de invoering van betaald parkeren bij de winkelcentra op 1 april 2014 verzetten de ondernemers zich fel tegen de plannen. Ze vreesden dat klanten weg zouden blijven als die 1,30 per uur zouden moeten betalen om hun auto in de buurt van de winkels kwijt te kunnen. Die angst bleek grotendeels terecht, waardoor ze inkomsten misliepen. Het betaald parkeren wordt op straat beëindig en in oktober 2015 omgezet in een blauwe zone. In de nu nog verlieslatende bezoekersgarage voor winkelcentrum Banne Centrum op het Bezaanjachtplein wordt parkeren het eerste uur gratis. Het terugdraaien van betaald parkeren leidt voor beide pleinen tot een verwachte daling van de bruto parkeerinkomsten van in totaal per jaar. Om die verliezen te compenseren, leggen de ondernemers uit de gebieden tezamen ruim twee ton in http:// Mobycon pagina 15

19 4 Onderzoek belanghebbenden Ondernemers en bezoekers zijn op verschillenden manier in dit onderzoek betrokken. In dit hoofdstuk beschrijven wij de uitkomsten van een ondernemers enquête en een speciale parkeermarkt. 4.1 Ondernemersenquête Parkeren Centrum Velp De ondernemers in het centrum van Velp zijn door de gemeente uitgenodigd om een digitale enquête over het parkeren in te vullen. Er hebben in totaal 89 ondernemers gereageerd (respons van 61% - uitnodiging is aan 147 ondernemers verstuurd). Een overzicht met alle reacties op de gestelde vragen is separaat bijgevoegd. De belangrijkste uitkomsten staan hieronder toegelicht De huidige vervoerswijze en parkeersituatie De vraag is gesteld hoe personeelsleden en bezoekers naar het centrum van Velp komen. De auto heeft overduidelijk de overhand: 71% van de personeelsleden en 93% van de bezoekers komt volgens de respondenten met auto. Figuur 4-1 Hoe komen personeelsleden en bezoekers naar Velp? Er zijn 30 respondenten die hebben aangegeven te beschikken over parkeergelegenheid op eigen terrein. Het merendeel heeft een beperkt aantal parkeerplaatsen een viertal bedrijven beschikt over parkeerplaatsen. Onbekend is of deze parkeerplaatsen ook voor bezoekers beschikbaar zijn. De mening over het aantal openbare parkeerplaatsen op straat is verdeeld: de helft vindt dat er voldoende parkeergelegenheid voor bezoekers is, de andere helft vindt dat er onvoldoende parkeergelegenheid is. Mobycon pagina 16

20 De vraag hoe de klanten tegen het betaald parkeren aankijken resulteerde in de volgende reactie: 27% van de respondenten heeft aangegeven dat ze hun klanten daar nooit over horen; 10% van de respondenten heeft aangegeven dat klanten hierdoor makkelijk een parkeerplaats vinden; 63% van de respondenten heeft aangegeven dat het aantal betaalmogelijkheden te beperkt is en klanten daardoor uitwijken naar een ander winkelgebied. Uit de gemaakte opmerkingen komt naar voren dat het parkeertarief niet het probleem is - het vooraf moeten betalen is een probleem. Klanten zouden niet beschikken over voldoende kleingeld en geen mogelijkheid hebben om bijvoorbeeld met de pinpas of met een parkeerapp. te betalen. Hierdoor komt het voor dat bezoekers weglopen omdat de parkeermeter afloopt De winkelfunctie van centrum Velp De ondernemers zijn gevraagd waarom hun klanten naar Velp komen. De antwoorden zijn weergegeven in onderstaande figuur. Het winkelaanbod is door 58% van de respondenten genoemd (dit bevat o.a. gericht bezoek aan specifieke bedrijven), gevolg door nabijheid (44%) en de sfeer / gezelligheid (38%). Het parkeren van de fiets en de auto spelen een aanzienlijk minder belangrijke rol. Figuur 4-2 De belangrijkste redenen voor een bezoek aan Velp De wereldwijde economische crisis en het internet-shoppen treffen logischerwijs ook ondernemers in Velp. Ongeveer 45% van de respondenten heeft aangegeven dat de omzet in 2014 lager lag dan in 2013, 33% van de respondenten had een vergelijkbare omzet en 23% zag de omzet stijgen. Mobycon pagina 17

21 Onderzoek effecten (deels) afschaffen betaald parkeren centrum Velp Figuur 4-3 Omzetontwikkeling ondernemers Quote ondernemer: Velp moet zorgen dat ze de slag wint met omliggende gemeentes en winkelgebieden zoals centrum Arnhem,Presikhaaf (gratis parkeren! ). Centrum Velp is leuk, heeft veel te bieden en dat moeten we uitbouwen en aantrekkelijk maken, ook voor nieuwe ondernemers zodat de lege winkels weer bevolkt worden!! De mening over afschaffen betaald parkeren Een ruime meerderheid van de ondernemers is voor afschaffen van betaald parkeren (79%). Van alle respondenten verwacht 67% dat het afschaffen van betaald parkeren er toe zal lieden dat er meer bezoekers naar het centrum van Velp komen en dat de eigen omzet zal stijgen. Ongeveer een kwart van de respondenten verwacht dat het geen effect zal heb hebben en 7% van de respondenten verwacht zelfs dat het aantal bezoekers en de eigen omzet zal dalen. Figuur 4-4 De mening over het mogelijk afschaffen van betaald parkeren Mobycon pagina 18

22 Het afschaffen van betaald parkeren leidt er volgende de respondenten toe dat de parkeerdruk zal toenemen. Ruim 60% van de respondenten heeft aangeven dat er vaker en meer auto s van personeel en bezoekers op de parkeerplaatsen in het centrum geparkeerd zullen worden. Het overige deel van de respondenten is van mening dat de parkeerdruk niet zal veranderen. Quote ondernemer: Bij afschaffen van betaald parkeren is de kans aanwezig dat er voor het winkelend publiek geen plaats meer is om te parkeren en dat men uitwijkt naar andere plaatsen waar men wel kan parkeren zonder te zoeken. De ondernemers is gevraagd hoe men wenst dat het parkeren wordt gereguleerd wanneer wordt besloten wordt om het betaald parkeren in de huidige vorm geheel af te schaffen. Er is hier een duidelijke voorkeur voor invoering van een blauwe zone (53%). Ongeveer een derde van de respondenten wil dat het parkeren in z n geheel vrij wordt gehouden (33%) en10% van de respondenten heeft aangegeven tegen afschaffen van het betaald parkeren te zijn. Figuur 4-5 De voorkeur van ondernemers bij afschaffen betaald parkeren centrum Velp. Quote ondernemer: Ik zou een blauwe zone voor parkeren realiseren. Hierdoor staat het werkend personeel niet in het centrum geparkeerd en blijft er meer parkeermogelijkheden voor klanten. Mobycon pagina 19

23 4.1.4 De mening over fietsparkeren en oplaadpunten voor elektrische voertuigen In augustus 2015 is een aanvullende enquête onder de ondernemers uitgezet waarin onder andere gevraagd hoe ze dachten over het fietsparkeren in het centrum en of er behoefte was aan één of meerdere e-laadpunten voor elektrische voertuigen. Deze enquête is door 23 ondernemers ingevuld. Het aantal fietsvoorzieningen en de kwaliteit van de fietsvoorzieningen is volgens 55% van de respondenten voldoende. Er zijn 9 ondernemers die hebben aangegeven dat het aantal fietsvoorzieningen onvoldoende is. Van de ondernemers die de enquête hebben ingevuld is door slechts 27% aangegeven dat er één of meerdere e-laadpunten voor elektrische voertuigen moeten komen. Hierbij is de opmerking gemaakt dat elektrische rijden de toekomst is en dat er verspreid over de kernen meerdere oplaadpunten moeten komen. Van de respondenten heeft 23% aangegeven het hier niet mee eens te zijn en 50% heeft geen mening over dit onderwerp. 4.2 Meningen tijdens een parkeermarkt Bewoners en ondernemers zijn in de gelegenheid gesteld om tijdens een parkeermarkt begin maart hun meningen over de huidige parkeersituatie in het centrum van Velp en het al dan niet afschaffen van betaald parkeren duidelijk te maken. Een twintigtal mensen heeft de bijeenkomst bezocht. De uitspraken van de ondernemers komen in grote lijn overeen met de uitkomst van de digitale enquête. Betaald parkeren is lastig, onhandig (alleen muntgeld vooraf) en niet gastvrij. De bewegwijzering naar de parkeerterreinen is bovendien slecht. De concurrentiepositie ten opzichte van Presikhaaf, Kronenburg en Duiven verzwakt hierdoor. De meeste omwonenden waren het er over eens dat werknemers in straten net buiten het betaald parkeergebied gaan staan. Hierdoor blijft er voor bewoners en hun bezoek nauwelijks ruimte over. Dit is bijvoorbeeld het geval in de Nieuwstraat. Er is verzocht of ook hier een blauwe zone of belanghebbenden parkeren kan worden ingevoerd als oplossing. Het Oranjeplein wordt daarentegen nauwelijks gebruikt. Om er voor te zorgen dat werknemers en winkelend publiek niet in de omliggende straten parkeren zou hier vrij geparkeerd kunnen moeten worden - net als bij Den Heuvel. Op de vraag wat men van het (deels) afschaffen van betaald parkeren t.b.v. de aantrekkelijkheid van het centrum werd veelvuldig aangegeven dat betaald parkeren juist is ingevoerd omdat winkelpersoneel en bewoners de plaatsen van winkelend publiek bezet houden. Er zou daarom een blauwe zone voor in de plaats moeten komen. De aanwezigen is ook gevraagd om te reageren op een aantal stellingen. De uitkomsten staan hieronder weergegeven. Mobycon pagina 20

24 16" 14" 12" 10" 8" 6" 4" 2" 0" Ik"vind"het"belangrijk"dat"er"voldoende" Van"mij"mag"betaald"parkeren"in"het"centrum" Wanneer"betaald"parkeren"wordt"afgeschaC" parkeerplaatsen"beschikbaar"zijn"in"het"centrum" van"velp"worden"afgeschac" moet"een"parkeerschijfzone"(blauwe"zone)" van"velp."dat"ik"er"voor"moet"betalen"maakt"mij" worden"ingesteld." niet"zoveel"uit." Eens" 7" 12" 15" Oneens" 9" 4" 1" Figuur 4-6 Reacties op stellingen parkeermarkt 4.3 Conclusie Een meerderheid van de ondernemers die de digitale enquête heeft ingevuld is voor afschaffen van betaald parkeren (79%). De verwachting van 67% van de respondenten is dat dit er toe zal leiden dat er meer bezoekers komen en dat de eigen omzet zal stijgen. Oftewel, dit sluit aan bij de doelstelling verbetering van de lokale economie. De ondernemers is ook gevraagd hoe men wenst dat het parkeren wordt gereguleerd wanneer wordt besloten wordt om het betaald parkeren in de huidige vorm geheel af te schaffen. Er is hier een duidelijke voorkeur voor invoering van een blauwe zone (53%). Tijdens de parkeermarkt was hetzelfde geluid te horen. Het Oranjeplein wordt volgens omwonenden nauwelijks gebruikt. Om er voor te zorgen dat werknemers en winkelend publiek niet in de omliggende straten parkeren, zou hier vrij geparkeerd kunnen moeten worden - net als bij Den Heuvel. In de Parkeernota 2013 is overigens opgenomen dat op een deel van het parkeerterrein Den Heuvel een blauwe zone zal worden ingevoerd met een maximale parkeerduur van maximaal 60 minuten. Hierdoor moet het voor bezoekers van de omliggende winkels eenvoudiger worden om te parkeren in de omgeving van de winkels. Ook tijdens de weekmarkt zijn er dan kortparkeerplaatsen beschikbaar, wat een al langer bestaande wens van de marktkooplieden is. Mobycon pagina 21

25 5 Analyse parkeerscenario s In dit hoofdstuk presenteren wij een viertal scenario s voor het parkeren in Velp: scenario 0+: modernisering van de parkeerapparatuur; scenario 1: vrij parkeren (volledig afschaffen van betaald parkeren); scenario 2: parkeerschijfzone in plaats van betaald parkeren; scenario 3: parkeerschijfzone in de straten, betaald parkeren op de pleinen. De scenario s zijn vooraf afgestemd met de opdrachtgever. Voor elk scenario beschrijven wij de verkeerskundige en financiële effecten en de consequenties voor de aantrekkelijke van Velp voor bezoekers en winkelend publiek (de concurrentiepositie). 5.1 Nulscenario: huidige parkeersituatie In het centrum van Velp is in 1972 betaald parkeren ingevoerd. Het gebied is 1994 uitgebreid. Sindsdien hebben er geen aanpassingen meer plaats gevonden. De inkomsten van het parkeren en de parkeerboetes zijn voor de gemeente Rheden. Hieruit wordt het onderhoud aan en aanschaf van de automaten en de handhaving betaald. De parkeerbelasting dient te worden voldaan bij de aanwezige parkeermeters en parkeerautomaten. Het parkeertarief bedraagt 0,20 per 18 minuten, 0,50 per 45 minuten en 1,00 per 90 minuten. Bewoners en ondernemers die niet beschikken over eigen parkeergelegenheid kunnen een parkeervergunning aanvragen. Deze kost 60 per jaar voor bewoners en 180 voor ondernemers. De gemeente beschikt over een eigen Buitengewoon Opsporingsambtenaar die belast is met het opsporen van parkeerovertreders 23. Naast de controle op betaling in het betaald parkeren gebied in Velp wordt ook gehandhaafd op foutparkeren, parkeren op gehandicaptenparkeerplaatsen en blauwe zones bij het Ziekenhuis en Winkelcentrum Velperbroek De kosten en baten van het betaald parkeren zien er als volgt uit (2014 afgerond): kosten parkeerapparatuur : kosten personeel m.b.t. apparatuur : kosten diensten van derden apparatuur : kosten handhaving en inning belastingen : baten parkeergelden (incl. vergunningen) : baten parkeerboetes : saldo 2014 afgerond : De opsporingsambtenaar van de gemeente handhaaft ook op Mulderfeiten (foutparkeren). Per 1 januari 2015 is de vergoeding die gemeentes voor uitgeschreven boetes ontvangt komen te vervallen. Dit is niet zichtbaar is bovenstaand schema omdat het op een ander product wordt geboekt. Mobycon pagina 22