Samenvatting activiteitenplan 2016 NCP EQAVET

Transcriptie

1 Samenvatting activiteitenplan 2016 NCP EQAVET

2 Titel Samenvatting activiteitenplan NCP EQAVET 2016 Datum Maart 2016 Versie 1.0 Opdrachtgever Ministerie van OCW Contactpersoon Mevrouw Th. Van der Boom Opdrachtnemer Stichting CINOP Contactpersoon Alie Kamphuis Opstellers Alie Kamphuis en Marloes van Bussel CINOP Postbus BP s-hertogenbosch Tel: CINOP 2016 Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, op welke andere wijze dan ook, zonder vooraf schriftelijke toestemming van de uitgever.

3 Inhoudsopgave Inleiding Versterken kwaliteitscultuur in Nederland Werken aan gedeeld beeld versterken kwaliteitscultuur Vooronderzoek accreditatie Professionalisering gekoppeld aan versterken kwaliteitscultuur Samenwerking met stakeholders op thema versterken kwaliteitscultuur Collegiaal leren als middel voor versterken kwaliteitscultuur Verkenning versterking kwaliteitscultuur volwassenenonderwijs Verbinden van Europese en Nederlandse ontwikkelingen Uitwerken EQAVET+ framework Kwaliteitsborging BPV: leren van elkaar Aanleveren stand van zaken implementatie EQAVET-aanbevelingen Voorbereiden en verzorgen EQAVET-bijeenkomsten Leren van PLA s Stimuleren Erasmus+ projecten op thema versterken kwaliteitscultuur Communiceren en informeren Uitgeven digitale nieuwsbrief en bijhouden website Verzorgen bijdrages en workshops Opstellen inhoudelijke en financiële rapportage NCP EQAVET 2015 en I

4 Inleiding Het NCP EQAVET heeft in de afgelopen jaren (in lijn met de wens van het ministerie van OCW) activiteiten ontplooid gericht op het verder verbeteren van kwaliteitsborging in de mbo-instellingen in Nederland met als uiteindelijke doel dat de (basis)kwaliteit op orde is. Daarbij heeft de focus steeds gelegen op het verbinden van het werken aan kwaliteit in teams en de instelling aan het afleggen van verantwoording als team en instelling. Voor 2016 wil het NCP doorgaan op deze lijn waarbij het versterken van de kwaliteitscultuur een belangrijk thema is. Dit thema staat inmiddels hoog op de agenda van alle stakeholders. Zo droeg de conferentie van 1 oktober 2015 die het Kwaliteitsnetwerk MBO in samenwerking met onder andere het NCP EQAVET heeft georganiseerd de titel van systemen naar genen. In bijna alle bijdrages is ingegaan op het punt van het versterken van de kwaliteitscultuur waarbij naar voren kwam dat mboinstellingen nog zoekende zijn in de wijze waarop ze hieraan invulling kunnen geven. Uit de analyse van de kwaliteitsplannen van de MBO-instellingen komt ditzelfde beeld naar voren: het staat duidelijk op de agenda van de instellingen in het kader van de realisatie van de kwaliteitsafspraken. MBO-instellingen hebben duidelijk oog voor het rond maken van de PDCA-cyclus op teamniveau omdat uit hun eigen analyse blijkt dat dit cruciaal is voor het gaan realiseren van de kwaliteitsafspraken als instelling. Ze zijn in gesprek met hun studenten en medewerkers (studentenraad en ondernemingsraad) en in iets mindere mate ook met hun leerbedrijven en andere stakeholders om na te gaan hoe hieraan invulling te geven. In het nieuwe inspectiekader gaat hoogstwaarschijnlijk de standaard kwaliteitscultuur opgenomen worden waarbij ook de inspectie nog zoekende is naar de wijze waarop dit geoperationaliseerd gaat worden in het toezicht en wat dit betekent voor de mbo-instellingen. Voldoende aanleiding voor het NCP EQAVET om op het thema van het versterken van de kwaliteitscultuur een stimulerende en verbindende rol te gaan vervullen. Ook in het Europese EQAVET-netwerk staat het versterken van de kwaliteitscultuur hoog op de agenda. De Europese Commissie heeft begin 2014 geconstateerd dat EQAVET bijgedragen heeft aan het versterken van een kwaliteitscultuur in het MBO in de lidstaten. Daarbij geeft de EC aan dat de aandacht zich vooral heeft gericht op het binnenschools leren met minder impact voor het buitenschools leren en non formeel leren. Ook in Europees verband wordt sterk gehecht aan het rondmaken van de PDCA cyclus waarbij het vooral gaat om de feedback loops en review fase (van check naar act). De strategische koers van EQAVET voor 2016 en 2017 richt zich daarmee ook op het verdiepen van EQAVET gericht op de doorgaande implementatie van de EQAVETaanbevelingen. Aangezien Nederland in de eerste helft van 2016 de rol van voorzitter van de Europese Unie vervult, is de rol van Nederland in het uitwerken van de strategische koers groter geworden en kan Nederland hierin een belangrijke bijdrage leveren. De activiteiten van het NCP EQAVET in 2016 zijn verdeeld in drie delen: 1 Versterken kwaliteitscultuur in Nederland 2 Verbinden van Europese en Nederlandse ontwikkelingen 3 Communiceren en informeren Samenvatting activiteitenplan 2016 NCP EQAVET, 1 Maart 2016

5 1 Versterken kwaliteitscultuur in Nederland Het werkplan van het NCP EQAVET kent voor de activiteiten gericht op Nederland de volgende lijnen: Werken aan gedeeld beeld versterken kwaliteitscultuur Vooronderzoek accreditatie Professionalisering gekoppeld aan versterken kwaliteitscultuur Samenwerken met stakeholders op thema versterken kwaliteitscultuur Collegiaal leren als middel voor versterken kwaliteitscultuur Verkenning versterken kwaliteitscultuur in volwassenenonderwijs 1.1 Werken aan gedeeld beeld versterken kwaliteitscultuur Het NCP EQAVET wil in 2016 toewerken naar een gedeeld beeld versterken kwaliteitscultuur. Zoals in de inleiding aangegeven, leeft dit thema sterk bij alle stakeholders waarbij er vragen leven over hoe hieraan invulling te geven. Het NCP EQAVET wil hierin een bijdrage leveren door bestaande inzichten en ervaringen boven tafel te halen en kennisdeling en uitwisseling te ondersteunen. Ze werkt hierin nauw samen met het Kwaliteitsnetwerk MBO; zo zullen de bestuurders op 20 en 21 januari met elkaar in gesprek gaan over de bepalende factoren voor een versterkte kwaliteitscultuur: wat maakt dat onderwijsteams in hun eigen organisatie duidelijk voortgang hebben geboekt in het realiseren van kwaliteit en doorgaande kwaliteitsverbetering? De uitkomsten van deze bestuurstafels neemt het NCP EQAVET mee in haar activiteiten gericht op het toewerken naar een gedeeld beeld (zie over de samenwerking met het Kwaliteitsnetwerk MBO: paragraaf 1.3). a b Concreet stelt het NCP EQAVET voor om de volgende activiteiten te gaan uitvoeren: Uitvoeren vooronderzoek om meer zicht te krijgen op het thema versterken kwaliteitscultuur waarbij input vanuit uitgevoerde Europese projecten, initiatieven in Nederlandse mbo instellingen, uitgevoerd onderzoek (waaronder ecbo en cedefop onderzoek) en ervaringen vanuit andere sectoren gebruikt wordt. Een aantal verdiepende interviews met interessante initiatieven die van meerwaarde kunnen zijn voor het mbo maken onderdeel uit van dit vooronderzoek. Het NCP EQAVET zal de uitkomsten verwerken tot een publicatie die we actief onder de aandacht zullen brengen in het mbo veld. Voorbereiden en uitvoeren van een driedaagse expertmeeting op het thema versterken kwaliteitscultuur in het voorjaar van In lijn met de Finlandreis van 2013 zal het NCP EQAVET een passende deelnemersgroep van ongeveer 10 deelnemers samenstellen en hen een gericht studie- en werkprogramma aanreiken met daarin een mix van bezoeken en gesprekken in instellingen en het maken van de vertaalslag naar handvatten voor de mbo instellingen. Het NCP zal de reis- en verblijfskosten voor de deelnemers bekostigen. In het programma zal in ieder geval opgenomen worden een bezoek aan een zorginstelling, een cateringbedrijf, een hbo-instelling en bijvoorbeeld de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) die interessante inzichten kunnen bieden over het versterken van de kwaliteitscultuur. Samenvatting activiteitenplan 2016 NCP EQAVET, maart

6 c d Daarnaast plannen we een programmaonderdeel in waarin (master)docenten vanuit het MBO aangevuld met experts op het thema kwaliteitscultuur met de deelnemersgroep in gesprek gaan. Uitkomst van de expertmeeting is een publicatie waarin handvatten zijn opgenomen voor teamleiders, managers en bestuurders voor het duurzaam versterken van de kwaliteitscultuur. Het NCP EQAVET bereidt op basis van de publicatie een workshop voor om de uitkomsten actief onder de aandacht te brengen van de mbo instellingen. In het najaar zal het NCP drie keer deze workshop regionaal gaan verzorgen voor de mbo instellingen zodat teamleiders, managers en bestuurders de geboden handvatten kunnen vertalen naar hun eigen team of instelling en zo verder aan de slag kunnen met het versterken van de kwaliteitscultuur. Om de kennisdeling verder te ondersteunen en de link met de onderwijsteams nog explicieter te kunnen maken, belegt het NCP EQAVET in het najaar twee regionale bijeenkomsten voor MBO docenten die met een master bezig zijn of gaan op het thema versterken kwaliteitscultuur. We willen stimuleren dat deze docenten met elkaar samenwerken en kennisdelen en zullen nagaan welke inbreng van lectoren, ecbo of andere experts van meerwaarde kan zijn. We gaan nog na of we de koppeling kunnen leggen naar de lerarenopleiding om verdere verbindingen te leggen. Resumerend zal het NCP EQAVET de volgende activiteiten gaan uitvoeren: Uitvoeren vooronderzoek versterken kwaliteitscultuur Voorbereiden en uitvoeren driedaagse expertmeeting Voorbereiden en verzorgen van drie workshops Voorbereiden en verzorgen twee regionale kennisdelingsbijeenkomsten 1.2 Vooronderzoek accreditatie In 2015 hebben MBO Raad, NRTO en JOB een pamflet opgesteld met 10 punten voor toekomstbestendig mbo. De ondertekenaars geven aan toe te willen werken naar kwaliteitsborging die de civiele waarde van het kwalificatiesysteem van het mbo combineert met de flexibiliteit van het accreditatiestelsel van het HBO. Ook op de Europese agenda staat het wederzijds van elkaar leren van de ervaringen met kwaliteitsborging in het MBO en het HBO en hoe de desbetreffende systemen aangescherpt kunnen worden. In dit kader gaat het NCP EQAVET een vooronderzoek uitvoeren naar de mogelijke vooren nadelen van het accreditatiesysteem zoals het HBO die kent voor het Nederlandse MBO. De uitkomsten van deze verkenning kan het ministerie benutten bij haar beleidsvoorbereiding op dit thema. De nadere uitwerking van dit vooronderzoek zal het NCP EQAVET in nauwe samenspraak met het ministerie uitvoeren. De uitvoering zal onder leiding van het NCP door experts worden uitgevoerd die zowel het kwaliteitsborgingssysteem van het HBO als MBO goed kennen. Samenvatting activiteitenplan 2016 NCP EQAVET, maart

7 1.3 Professionalisering gekoppeld aan versterken kwaliteitscultuur Het NCP EQAVET heeft in december 2015 een expertmeeting over professionalisering als smeermiddel voor het realiseren van kwaliteit verzorgd. In deze expertmeeting hebben docenten, OR leden, managers, bestuurders, HR directeuren en kwaliteitszorgadviseurs van MBO instellingen onder leiding van het NCP met elkaar van gedachten gewisseld over het thema. Het NCP zal de uitkomsten en evaluatieresultaten van de expertmeeting met Hans de Goede en Thea van den Boom van de directie mbo van het ministerie bespreken. Gezamenlijk gaan zij na welk vervolg op dit thema wenselijk is en hoe het gereserveerde budget aangewend zal worden. 1.4 Samenwerking met stakeholders op thema versterken kwaliteitscultuur Het NCP EQAVET de volgende activiteiten gaan uitvoeren: Voorbereiden en uitvoeren 2 bijeenkomsten adviesgroep EQAVET Voorbereiden en verzorgen van in totaal 6 bestuurstafels over 3 thema s (met KWN MBO) Inhoudelijk mee voorbereiden van de Kwaliteitsconferentie van 6 oktober 2016 Periodiek afstemmingsoverleg over relevante thema s (waaronder BPV en examinering) om na te gaan welke activiteiten we hierin gezamenlijk en afzonderlijk kunnen ontplooien om de instellingen te ondersteunen (met KWN MBO) Voorbereiden en uitvoeren inventariserend onderzoek kwaliteitsborging bij mbo instellingen die niet aangesloten zijn bij KWN MBO Verzorgen bijdrage aan bijeenkomsten platform kwaliteitsborging van MBO Raad Bijdrage leveren aan project vakevaluaties van JOB Voorbereiden en verzorgen kennisdelingsbijeenkomst over kwaliteitslabel NRTO Onderhouden contacten met stakeholders (eens per jaar) 1.5 Collegiaal leren als middel voor versterken kwaliteitscultuur Het NCP EQAVET is in 2015 gestart met het uitwerken van het gedachtegoed rondom peer reviews als middel om de kwaliteitsverbetering op teamniveau verder te stimuleren. Het NCP concludeert uit haar ervaringen dat collegiaal leren gezien wordt als potentieel een goede manier om op een inspirerende wijze te werken aan kwaliteitsverbetering op teamniveau. Het NCP EQAVET stelt in overleg met de expertgroep de volgende activiteiten voor: Uitvoeren kort verdiepend onderzoek naar bevorderende en belemmerend factoren voor collegiaal leren Ondersteunen van ambassadeurs van de BV MBO bij het agenderen van collegiaal leren in de instellingen (in samenwerking met BV MBO) Voorbereiden en verzorgen van 3 workshops waarin de uitkomsten van het onderzoek en mogelijke aanpakken met richtlijnen, tips en instrumenten voor collegiaal leren worden gedeeld met vertegenwoordigers van onderwijsteams. Samenvatting activiteitenplan 2016 NCP EQAVET, maart

8 1.6 Verkenning versterking kwaliteitscultuur volwassenenonderwijs In het voorjaar van 2015 heeft de EQAVET werkgroep rondom volwassenenonderwijs een webtool met handreikingen ten behoeve van de kwaliteitsborging in het onderwijs aan volwassenen opgeleverd. Het NCP maakte geen onderdeel uit van deze werkgroep omdat in ons land de kwaliteitsborging voor jeugdigen en volwassenen op dezelfde wijze is ingeregeld en we geen meerwaarde zagen in deelname aan deze werkgroep. Nu de uitkomsten beschikbaar zijn, wil Nederland nagaan of en zo ja hoe we gebruik kunnen maken van de webtool. Aanleiding hiervoor is tweeledig: Vanuit de NRTO is aangegeven dat de kwaliteitsborging van CREBO-erkende opleidingen aan volwassenen een specifiek thema is die nog verdere uitwerking behoeft. De kwaliteitsborging van onderdelen van opleidingen gebaseerd op learning outcomes (waaronder keuzedelen en ecvet-eenheden) is een thema dat vooral in het onderwijs aan volwassenen gaat spelen in de komende periode. Het NCP EQAVET zal een beknopte verkenning uitvoeren naar de problematiek van kwaliteitsborging in het volwassenenonderwijs. Ook zal het NCP een handreiking aan instellingen aanreiken waarbij ze gebruik maakt van de webtool en inbreng van experts. 2 Verbinden van Europese en Nederlandse ontwikkelingen Het werkplan van het NCP EQAVET kent voor de activiteiten gericht op het verbinden van Europese en Nederlandse ontwikkelingen de volgende lijnen: Uitwerken EQAVET+ framework Aanleveren stand van zaken implementatie EQAVET-aanbevelingen Voorbereiden en verzorgen EQAVET-bijeenkomsten Kwaliteitsborging BPV: leren van elkaar Leren van PLA s Stimuleren Erasmus+ projecten op thema versterken kwaliteitscultuur 2.1 Uitwerken EQAVET+ framework In het annual forum van juni 2015 in Riga is besloten om in 2016 te gaan werken aan het uitwerken van een EQAVET+ framework. Het doel hiervan is om de EQAVETaanbevelingen te versterken om de verschillende perspectieven en behoeften zoals werkplekleren, learning outcomes en de onderwijsinhoudelijke elementen gekoppeld aan learning outcomes, volwassenenonderwijs en CVET beter invulling te geven. Het mandaat voor de werkgroep die hiervoor wordt ingesteld dient nog te worden vastgesteld. Het NCP EQAVET heeft zich aangemeld voor deze werkgroep en zal de rol van voorzitter van een van de 3 subgroepen op zich nemen. Samenvatting activiteitenplan 2016 NCP EQAVET, maart

9 2.2 Kwaliteitsborging BPV: leren van elkaar De kwaliteitsborging van de BPV zal voor Nederlandse mbo instellingen in de komende jaren steeds hoger op de agenda komen te staan. Al langere tijd staat het borgen van de kwaliteit van de beoordeling in de beroepspraktijk hoog op de agenda. In het kader van de Europese Call voor de NCP s heeft het Duitse NCP EQAVET contact met Nederland gezocht om op dit thema van elkaar te leren. Nederland heeft hierop positief gereageerd en dit betekent dat we met een kleine delegatie gaan deelnemen aan de studiereis die het Duitse NCP in september 2016 in Bonn zal organiseren. De reis- en verblijfskosten komen voor rekening van Duitsland. Het NCP EQAVET zal de volgende activiteiten uitvoeren: Beknopt voorbereidende inventarisatie van de uitdagingen waarvoor Nederlandse mbo instellingen zich op het thema kwaliteitsborging BPV gesteld zien. Het NCP zal hierbij gebruik maken van beschikbare publicaties die hierover zijn verschenen en bevraging van relevante stakeholders (o.a. Servicepunt Examinering, ecbo, SBB). Voorbereiden en organiseren expertmeeting om de vragen te inventariseren waarop Nederlandse mbo instellingen gekoppeld aan de studiereis een antwoord zou willen krijgen. Bijdrage leveren in voorbereiding studiereis Bonn waarin Duitse NCP EQAVET voortouw neemt. Voorbereiden en organiseren expertmeeting om de uitkomsten van de studiereis naar Bonn te vertalen naar een overzicht met de belangrijkste inzichten voor de Nederlandse mbo instellingen op het thema kwaliteitsborging BPV. 2.3 Aanleveren stand van zaken implementatie EQAVET-aanbevelingen Het EQAVET secretariaat zal in 2016 een vervolgonderzoek naar de stand van zaken met betrekking tot de implementatie van de EQAVET-aanbevelingen gaan uitvoeren. Het NCP zal hierin een bijdrage leveren. Ook zal het NCP een update aanleveren van haar landenrapport waarin Nederland weergeeft op welke wijze kwaliteitsborging in het MBO is ingeregeld, welke rol de verschillende stakeholders hierin hebben en hoe invulling gegeven wordt aan het EQAVET-framework. Deze update vormt de basis voor de brochure die Nederland ter voorbereiding op de annual netwerk meeting van juni Deze brochure biedt de deelnemers aan de meeting inzicht in de Nederlandse invulling van het systeem van kwaliteitsborging, gaat in op de uitdagingen waar Nederland voor staat en laat enkele goede praktijkvoorbeelden zien. 2.4 Voorbereiden en verzorgen EQAVET-bijeenkomsten De eerste helft van 2016 staat in het teken van het Nederlandse voorzitterschap. Dit betekent dat een aantal EQAVET activiteiten in Nederland zullen plaatsvinden en het NCP zal hierin een bijdrage verlenen. Concreet gaat het om in ieder geval de vergaderingen van de stuurgroep EQAVET waarin het NCP in de voorbereiding betrokken is. Verder zal het NCP EQAVET een bijdrage leveren in de inhoudelijke en organisatorische voorbereiding en uitvoering van de annual netwerk meeting op 8 en 9 juni Deze bijeenkomst zal door de Europese Samenvatting activiteitenplan 2016 NCP EQAVET, maart

10 Commissie in samenwerking met het NL voorzitterschap als side event worden georganiseerd. In het najaar van 2016 vindt de netwerkbijeenkomst van alle NCP s plaats die het NCP voor NL zal voorbereiden en bijwonen. 2.5 Leren van PLA s In 2016 zijn nu drie PLA s voorzien op thema s die ook voor Nederland op voorhand interessant lijken te zijn. De thema s zijn tot stand gekomen op basis van een onderzoek onder de NCP s. Het NCP zal per PLA nagaan of het voor Nederland interessant is om deel te nemen of een inhoudelijke bijdrage te leveren. Als het antwoord positief is, zal het NCP aan de PLA gaan deelnemen met een vertegenwoordiger vanuit Nederland. Het NCP zal de terugkoppeling verzorgen van de PLA en actief de uitkomsten delen met relevante actoren. 2.6 Stimuleren Erasmus+ projecten op thema versterken kwaliteitscultuur Op dit moment lopen verschillende Erasmus+ projecten gericht op het versterken van kwaliteitscultuur. De projectresultaten bieden interessante handreikingen voor zowel Nederlandse mbo instellingen als mbo-instellingen in andere lidstaten. Erasmus+ probeert lopende en nieuwe projecten op de beleidslijn versterken kwaliteitscultuur te laten aanhaken. Erasmus + is voornemens een thematisch seminar te organiseren in de tweede helft van 2016 waaraan het NCP EQAVET haar bijdrage zal verlenen. Hiervoor willen we een selecte groep van vertegenwoordigers van NCP s uit andere lidstaten uitnodigen om verbindingen te leggen tussen NCP s en mbo instellingen uit de verschillende lidstaten om op dit thema van elkaar te blijven leren en kennis te ontwikkelen. 3 Communiceren en informeren Het werkplan van het NCP EQAVET kent voor de activiteiten gericht op communiceren en informeren de volgende 3 lijnen: Uitgeven digitale nieuwsbrief en bijhouden website. Verzorgen bijdrages en workshops. Opstellen inhoudelijke en financiële rapportage NCP EQAVET 2015 en Uitgeven digitale nieuwsbrief en bijhouden website Het NCP zal in 2016 viermaal een digitale nieuwsbrief uitgeven waarin relevante ontwikkelingen worden gedeeld, op stapel staande activiteiten worden toegelicht en de uitkomsten van activiteiten worden gedeeld. Op de website van het NCP EQAVET zijn de artikelen, verslagen, nieuwsberichten, uitnodigingen en achtergrondinformatie te vinden. Het NCP onderhoudt deze website. Het Samenvatting activiteitenplan 2016 NCP EQAVET, maart

11 NCP EQAVET en het Kwaliteitsnetwerk MBO delen informatie met elkaar en plaatsen relevante uitnodigingen en verslagen op elkaars website. 3.2 Verzorgen bijdrages en workshops Het NCP EQAVET verzorgt bijdrages aan bijeenkomsten van stakeholders en verstrekt informatie op aanvraag. Daarnaast verbindt het NCP ongevraagd projecten en personen aan elkaar die vanuit hun inhoudelijke bezigheden wat aan elkaar hebben. Het NCP is voornemens om op de kwaliteitsconferentie van 6 oktober 2016 twee workshops te verzorgen samen met instellingen. Op dit moment voorziet het NCP op het thema collegiaal leren en versterken kwaliteitscultuur een workshop te verzorgen. 3.3 Opstellen inhoudelijke en financiële rapportage NCP EQAVET 2015 en 2016 Het NCP stelt begin 2016 de eindrapportage over haar werkzaamheden van 2015 op. In 2016 zal ze voor de zomer haar tussentijdse rapportage opleveren en begin 2017 de eindrapportage over de werkzaamheden van Ten behoeve van de Europese Call voor NRP s EQAVET zal het NCP begin 2016 haar plan indienen en hierover in lijn met de vereisten in 2016 en 2017 verantwoording afleggen. Samenvatting activiteitenplan 2016 NCP EQAVET, maart