[A1r-A1v] [ontbreken]

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "[A1r-A1v] [ontbreken]"

Transcriptie

1 [A1r-A1v] [ontbreken] [A2r] HJer beghint die tafel van desen boeck dat spreect vander destructien van iherusalem ende van alden lande van iudeen daermen by capittulen lichtelijc in vinden mach alle die materie die int selue boec bescreuen is Dat eerste capitel van herodes agrippa ende van sinen oem herodes antipa Hoe herodes antipa benyde sinen neue ende van conincx agrippen doot Capitulum ij Hoe die ioden eerst rebel worden ende om wat saken Capitulum iij Vanden moerdenaren ende bedrieghers dye doe in iherusalem waren Capitulum iiij Hoe die ioden den romeynen haren sijns ontseyden ende hoe haer verdriet begonde an te staen Capitulum v Vanden eersten gheuecht dat binnen iherusalem was Capitulum vi Hoe tot iherusalem die romeinen versleghen worden ende te cesarien die ioden Ca[pitulum] vij Hier er tende god moet ons beraden. Liete mi mijn goede vrient. Die dicke wile heft verdient. So waert mi wel rustens tijt Mar ic wille ghijs seker sijt. En ware houes no recht. Ontseidict hem nv oft echt. Dat hi wilde. ende ict vermochte. Hi bat mi dat ic vord brochte Na de verrisenesse ons heren. Hoe datten met groter eeren. Die romeine sident wraken. Ende die stad al sticken braken. Jherusalem al dar hi was Ghepassijt alstment teersten las. Nv hord so wie so wille hier naer. Want dit scrijft ouer waer. Josephus diet selue sach. Een iuede dar vele sinnes an lach Ende dien de scrifture sere prijst. Dat hi recht ende warheit wijst. Die screeft aldus als hijt sach. Hem sal ic so ic best mach. Jn dietscen worden volghen naer

2 Van enen valschen simon ende van sijnre moerdaet die hi op sijn volc dede Capitulum viij Hoe testius op die iode begon te oerlogen Ca[pitulum] ix [A2v] Hoe testius iherusalem wan ende hoe datten dye ioden weder verdreuen mit lachter Ca[pitulum] x Hoe die ioden haer lant besetten ende hoe iosephus galilea bewaerde Ca[pitulum] xi Hoe nero dye keyser vespasiaen beual iudeam te destrueren Capitulum xij Hoe die ioden van astolon verslaghen waren ende hoe vespasiaen quam ende ontfinck sephorus Capitulum xiij Hoe vespasiaen met alle den heer in galylea toech Capitulum xiiij Hoe iothabata beleyt wort Capitulum xv Hoe men op iothabata stormede Ca[pitulum] xvi Hoe iosephus die mueren hogen dede ende vanden ghebreke waters Ca[pitulum] xvij Hoe vespasiaen den ram ander mueren deede rechten ende hoe hem iosephus weder stont Ca[pitulum] xviij Hoe die muer ghebroken wort ende hoe dat een Jn rimen vrai. in worden waer. Liete mi mijn goede vrient. Die dicke wile heft verdient. So waert mi wel rustens tijt. Mar ic wille ghijs seker sijt En ware houes no recht. Ontseidict hem nv oft echt. Dat hi wilde. ende ict vermochte. Hi bat mi dat ic vord brochte. Na de verrisenesse ons heren Hoe datten met groter eeren. Die romeine sident wraken. Ende die stad al sticken braken. Jherusalem al dar hi was. Ghepassijt alstment teersten las Nv hord so wie so wille hier naer. Want dit scrijft ouer waer. Josephus diet selue sach. Een iuede dar vele sinnes an lach. Ende dien de scrifture sere prijst Dat hi recht ende warheit wijst. Die screeft aldus als hijt sach. Hem sal ic so ic best mach. Jn dietscen worden volghen naer.

3 vrouwe tkijnt vten lichaem gheworpen wort Ca[pitulum] xix Hoe iosephus die romeynen verscalcte Ca[pitulum] xx Hoe vespasiaen ende tytus effraten wonnen Capitulum xxi [A3r] Hoe iothabata ghewonnen wort Ca[pitulum] xxij Hoe iosephus gheuonden wort in enen putte of duwier Capitulum xxiij Hoe iosephus sijn ghesellen inder haghedochte met subtijlheden verwan Ca[pitulum] xxiiij Hoe iosephus hem op gaf inder romeynen hant ende hoet heer op brac Ca[pitulum] xxv Hoemen in iherusalem iosephum beclaechde Capitulum xxvi Hoe tytus tharissen wan Capitulum xxvij Hoe vespasiaen gamala begonde te bestrijden Capitulum xxviij Hoe gamala ende taberius ghewonnen worden ende hoe men tot giscol waert toech Capitulum xxix Hoe die valsche ian wt giscola vloech Ca[pitulum] xxx Jn rimen vrai. in worden waer

4 Hoe die moerdenaren verheuen worden ende dwonghent al dat in iherusalem was Ca[pitulum] xxxi Hoe die zeloten inden tempel beleghen waren van die van ydumea Capitulum xxxij Hoe die zeloten weder haer moordaet deden in iherusalem Ca[pitulum] xxxiij Hoe vespasiaen tot iherusalem waert toech Capitulum xxxiiij [A3v] Van nero des keysers doot ende hoe symon van massayda rees Ca[pitulum] xxxv Vanden quaden feyten dye ian van iherusalem dede ende hoe si simon ontfinghen Ca[pitulum] xxxvi Hoe vespasiaen keyser wort ende hoe hi iosephum verloste ende hoe tytus te iherusalem toech Capitulum xxxvij Vanden drien berghen die tytus voer iherusalem maken dede Ca[pitulum] xxxviij Hoe die valsche ian opten paesdach den binnensten tempel wan Ca[pitulum] xxxix Hoe die ioden den romeynen verscalcte ende hoe vast dat die stat van iherusalem ghemaect was Ca[pitulum] xl

5 Vanden drien toornen ende van des conincks sael die die grote herodes maken dede Ca[pitulum] xli Tghesticht vanden tempel ende hoe herodes dauids graf op dede Ca[pitulum] xlij Hoe men die eerste muer bestormde ende wan Ca[pitulum] xliij Hoe die partyen binnen iherusalem gedeylt waren Capitulum xliiij Hoe tytus dander muer bestormde Ca[pitulum] xlv Hoe tytus dander muer anderwerf wan ende valledese Capitulum xlvi [A4r] Hoe die ioden den heylighen tempel eerst ontstaken Ca[pitulum] lx Vanden wiue die haer kint at Ca[pitulum] lxi Hoe den groten tempel ontsteken wort Ca[pitulum] lxij Ho tytus een ridder sijn ridderscap nam Ca[pitulum] lxiij Hoe die binnenste stede ghewonnen wort Ca[pitulum] lxiiij Hoe die ioden die toornen ruymden ende hoe mense doot sloech Ca[pitulum] lxv

6 Tghetal vanden volck dat binnen iherusalem was Ca[pitulum] lxvi Hoe langhe dat iherusalem ghestaen hadde Capitulum lxvij Hoe die moerdadighe simon gheuanghen wort Capitulum lxviij Vander feest der romeynen vander victorien ende seghe die si ghehadt hadden Ca[pitulum] lxix Hoemen macheronta die starcke borch wan Capitulum lxx Hoe men amassayda die leste borch wan Ca[pitulum] lxxi Hoe siluius inden borch amassayda quam Capitulum lxij ende dat leste [a1r] Hier beghint dat prologus op iosephus werc vander destructien van iherusalem die die romeynen deden Osephus dye een paep was vanden ioden ende een edel man hi bescrijft hoet lant van iudea ende die heylighe stat van iherusalem ghedestrueert wort ende al onder gheworpen vanden romeynen Om der ioden sonden wille

7 ghelijck dat hijt seluer met sinen oghen aensach. Want om ons heren ihesus cristus doot die die ioden valschelijc ter doot brochten Ende oec om sijnre heyligher ionghers doot soe liet god alt lant destrueren so ihesus sinen apostelen voerseyt had datmen daer den enen steen op den anderen niet en soude laten legghen men souden omme werpen Ende om dit woert te volmaken inden gheest so wil ic dit hier na setten als ic corste mach Hier beghint die destructie van der stat van iherusalem ende van alden lande van iudeen Jnden eersten van herodes agrippa ende van sinen oem herodes antipa. Ca J [a1v] A Ls die ioden ihesus onsen heer ghecruust hadden. Ende hy verresen was ende ten hemel gheuaren was Ende hi den heylighen gheest in sinen iongheren ghesent hadde van bouen alsoet bescreuen is Ende die apostelen ende ihesus iongheren den ioden predicten dat si des berou hebben souden ende hem bekeren Soe worden dye ioden al meer quaet ende verkeert D Oe ons here was verresen. Als ghi moghet hier voren lesen. Ende te hemele gheuaren. Die iueden die altoes waren. So lanc so argher ende so wreeder Ende die emmer in lanc so leder. Hadden die ghene die ghewoeghen. Van ihesus die si versloeghen.

8 ende doden ende veriaechden die gheen die hem van ihesum seiden Ende hier om so riepen haer sonden wraec ouer hem alsoet noch ouer veel luden doet. Soe dat si die quaetheyt mosten becopen in deser manieren die hier nae volghet Want tot dyer tijt dat onse heere ihesus ghecruust was soe was tyberius keyser te romen ende hy regneerde drie twalef iaer ende drie daghen. Ende nae hem wort keyser gayus soe als ghescreuen is. Ende hy seynde int lant van iudea ende van iherusalem coninck ende haer herodes agrippa dye aristobolus sone was dien die grote herodes ascolonita sinen vader dede doden met alexandro sinen broeder inder kerker om dat sy hem vergheuen wouden. Ende deese twee sonen hadde hy [a2r] bi mariannen so voerseit is die des biscops hircans suster was. Ende dese marianne dede die grote herodes haer man oec doden by verradenisse sijnne suster saloma Dese voerseyde herodes agrippa wort van gayo ghesent coninc van iudea Ende int lant dat phillips syns oems was dat ythurea ende tracon hiete Ende dat had herodes antipa sinen oem onwaert die heer van galilea ende des outs Moesten becopen dese sake. Want haer sonden eesten wrake [Dus doet van meneghen noch. Die mesdaet dat hijt becoopt noch.] Nv verneemt hoe dar toe quam. Tyberius als ict vernam. Was keiser van rome als ict las Doe ihesus ghepassijt was..xii. iaer ende.iii. daghe. Droech hi crone dins ghene saghe. Gaius ward keiser na hem. Die int land van iherusalem Sende agrippen herodes. Die sone was nv merket des. Aristobolus dar ghi moghet horen. Af bescreuen hier te voren. Datten herodes doude die quade Ontliuen dede met ouerdade. Ende alexander sinen broeder. Ende mariames hare moeder. Dus was hi oudervader des. Dese agrippa herodes Wart ghesent coninc van rome. Jnt land dat wilen sinen ome.

9 herodes soen was Nu had aristobolus herodes agrippen vader een dochter die herodias hiete ende dese hadde haer wirch heer herodia philips sinen soen te wiue ghegheuen. Mer dese antipa hadde philips sinen broeder dat wijf met crachte genomen Ende om datten sinte iohan baptista hier om berispte So dede hi hem bi herodias rade doden Hoe herodes antipa benide sinen neue ende vans conincs agrippen doot. Ca ij D Oe herodes antipa ende herodias vernamen dat dye keyser herodes agrippam aldus verheuen hadde ende coninck ghemaect Ja dat hem agrippa verhief van houerdien als of hy seluer god gheweest had al becoft hijt namaels swaerlic so hadden sijs groten nijt ende worden beyde te [a2v] rade dat si totten keyser varen souden om dat herodes antypa begheerde oec eens conincs Phylippe den keiser augustus gaf. Dar ic voren hebbe bescreuen af. Want phylips was bleuen dod Des hadde nijt ende toren grod. Sijn oem herodes ende dedem wee. Die coninc was in galilee. Dese hiet herodes antipas. Die des ouds herodes sone was Ende hadde aristobolus dochter te wiue. Sijns broeders. dien dede van den liue. Als ict eerst seide herodes doude. Nochtan haddi met ghewoude. Phylippe den broeder ghenomen twijf Dar baptiste om verloes sijn lijf. Want hi lachterde sulke daet. Alst hier voren bescreuen staet. A ls dese herodes antipas. Vernam dat sijn neue was Sijns wijfs broeder dus verheuen. Ende hem de keiser hadde ghegheuen. Phylips land bi sijns wijfs rade. Herodias hiet soe die quade. Soudi met hare ten keiser varen Om meerre eere te waren.

10 naem te vercrighen Mer doet herodes agrippa vernam volchde hi hem na ende wroechden voerden keyser so dat hi hem wel na ghedoot had Mer die keyser nam hem galilea syn lant ende gaft herodes agrippa sinen neue oeck Ende deden versenden in spaengen daer hi sijn quade wijf herodias die herodes agrippen suster was iammerliken tlijf verloren Hier nae wort gayus die keyser soe houaerdich dat hi hem dede aenbeden voer god. Ende daer om wort hy inder poort te romen vermoert doe hi vi iaer ende drie maenden gheregneert had Ende daer brocht herodes agrippa myt subtijlheden daer toe dat die senatoers claudium ontfinghen ouer keyser. Ende dese claudius gaf agrippam al dat rijc dat sijn oudeuader herodes ghehad hadde Ende doe herodes agrippa te iherusalem ghecomen was doe begonste hi daer om een muer te maken. Alsoe hoech ende so dicke dat hy bliuen leuende tot dat die muer volmaeckt hadde gheweest om niet hadden die romeinen op iherusalem gestreden Want si en haddent Mar herodes agrippa. Sijn neue volchdem na. Ende wroechden vor den keiser so. Dat hi cume der dod ontflo Ende hem die keiser nam sijn land. Ende gaeft den neue te hand. Hem seluen dedi versenden. Te spaengen waert in ellenden. Dar hi ende sijn quade wijf Jammerlike lieten tlijf. [G] aius die keiser wart so verheuen. Dar naer alst es bescreuen. Dat hi wilde wesen god. Mar dat becochti als een sot Doe hi hadde in die stede. Drie iaer. ende.vi. maende mede. Crone ghedreghen wart hi vermord. Die van rome van den pord. Maecten cladius keiser daer Die herodes agrippen dar naer. Gaf teenen tiden trike land al gader. Dat herodes sijn ouder vader. Hadde gat onder hem. Doe hi quam te iherusalem

11 nymmermeer mogen winnen Mer hi bleef iammerliken doot in cesarien so [a3r] voerseit is om dat hi hem liet aenbeden ouer god daer om sloech hem goods enghel Desen herodes dede iacob zebedeus soen onthoefden dye in galissien nv leyt. Ende oec dede hi sinte peter kerckeren om den ioden te leueren dien goods engel verloste bi miraculen Dese herodes regneerde drie iaer ende liet na hem sinen soen dye oec agrippa hiet daer wy na of scriuen sellen Begonsti om die stede. Eenen muvr te makene mede. Also dicke ende also grod. Had hem niet benomen die dod. Ende die muvr vulcomen ware Om niet die romsce scare. Vp iherusalem ghestreden. Het waer onuerwonnen noch eden. Mar hi bleef dod hort hoe hi ende. Want hi hem seluen niet ne kende Ende dat hi hem eren liet. Alsmen onsen here pliet. Dies sloechen dinghel van hemelrike. Dat hi ende iammerlike. Jn cesarien ende hi tleuen Van desen herodes es bescreuen. Dat hi sente iacoppe onthoofden dede. Te iherusalem in die stede. Die nv in galissien leghet. Van hem so es nv mede gheseghet Dat hi sente pietre hadde gheuaen. Dien dinghel nachts dede ontgaen. Bi miraclen vten prisoene. De crone haddi te sinen doene.

12 Hoe die ioden eerst rebel worden ende om wat saken [ ] Capittel iij C laudius die keyser vernam dat agrippa doot was Ende hi sende inder ioden lant doe enen ruwaerts tlant te berechten die cestius hiet. Ende dese hiltet lant in vreden. Ende nae cestius wort ghesent een gheheten tyberius alexander die tlant oec vredeliken berechte. Tot desen tiden was ghewassen agrippa herodes soen. Soe datten die keyser te indien wert sende Ende gaf hem tlant ouer der iordaen datter tweer geslachte was ende eens halfs ende syn moeder sterf doe Hier na gheuiel dat tyberius alexander wt indien te romen waert voer Ende doe sende die keyser in iudea enen ruwaert hiet cumanus om tlant te berechten.iij. iaer ghedreghen eer hi tlijf liet Eenen sone die agrippa hiet. Liet hi na hem dar ic hier naer. Of sal tellen vele ende waer. C laudius die keiser bekende. De mare van herodes ende Ende sende van rome al te hand. Cestius festus der iueden land. Te berechtene ende de steden. Cestius hilt tland wel in vreden. Na hem warter ghesent een ander Een hiet tiberius alexander. Die tland berechte met ghemake. Tien tiden gheuiel dese sake. Dat agrippa ghewassen was. Herodes sone alsmen hier las Ende sire moeder broeder bleef dod. Die in calcidee was here grod. Ende claudius gaf hem te hand. Sijns oems conincrike ende land. Dat int land van surien lach Dar na gheuiel vp eenen dach. Dat tyberius alexander. Te rome keerde ende een ander.

13 Ende in des rechters tiden begonsten die ioden stiuerich te worden in iherusalem teghen die romeynen Ende fy[a3v]sierden daer na veel saken so dat si haer eer daer mede verloren ende dit quam hier om Want teghen paeschen doet tfolc van iudea ter feesten gehecomen waren ende si haer feeste hilden inden tempel so waren die roemsche ridders inden wapen om tvolc te wachten van perlementen Ende die vanden romeynen hadden der ioden feeste in onwaerden Soe dat een van haren ridderen den ioden toende in hare feesten sijn ende al bloot. Ende doe worden alle die ioden gram Ende liepen alle tot cumanum ende baden hem dat hi dien ridder staphans leuerde dat syen mochten doden Mer een cumanus antwoerden mocht so quamen veel ioden met stenen ende worpen op die ridders. Soe dat cumanus versocht wort daer si den ridder brochten gheiaecht. Ende doe dien ridder sinen stert ghetoent hadde Soe riepen veel ridders ten tempel waert in spot so dat die ioden met so groten ghedruusch vten tempel quamen soe dat Hiet cumanus quam dar na. Te houdene tland van iudea Jn sinen tiden ende onder hem. Begonste in iherusalem. Die iueden suffen ende riesen. Ende goet ende eere verliesen. Ende ic secghu hoet dar toe quam Teenen pascen als ict vernam. Als der iueden minste ende meeste. Te iherusalem quamen ter feeste. Stonden die romeine dare. Met eere ghewapender scare Tfolc te bewachtene van dulleden. Een roems riddre al dar ter steden. Die haer feeste hadde onwerd. Toghedem sinen naecten stert. Des worden die iueden gram Ende al die comoenge quam. Tote cunamuse ende bat. Om dien ridder dar ter stad. Dat men hem te pijnne gaue. Eermen andworden mochte hier aue Quamer vele ende brochten stene. Ende worpen de ridders ghemene.

14 si wel xxv dusent man verpletten om dat dye poorten te nauwe waren ende dat volc so nydeliken dranc Dus verkeerde die feeste in droefheden. Hier nae wortet lant alsoe vol rouers ende moerdenaers dat nauwe yemant dat tsijn behouden en mocht Ende die samaritanen worden oec vechtende [a4r] op die ioden van galilea soe dat hier of grote scade ende scande quam Ende om dat cumanus hier ouer niet en rechte so toghen die ioden ende oec die samaritane an quadratum den ruwert van syrien ende claechden ouer cumanum Mer quadratus hiet hem dat si te romen voeren den keyser claghen van deser moert Ende hi sende celar die een vanden rouers was mitten ioden ende samaritanen om deser saeck te romen waert Ende agrippa die coninc dede der ioden boetscap voerden keyser Des wart cumanus veruaert. Ende riep vele ridders in waert. Ende die iueden worden versaghet Ende vten tempel gheiaghet. Mar die porten waren tinghe. Dat worden verstorden sonderlinghe. Mee dan.xxx M. man. De feeste keerde in rouwen dan Oec so wart tland al te waren. So vul rouers ende mordenaren. Dat cume iemen tsijn behelt. Ende het worden met ghewelt. Vechtende die samaritane Dien den iueden sitten ane. Vp die iueden van galilee. Dar hem af quam quade mee. Want cumanus berecht niet wel. De iueden ne dadem niet el Ende oec die samaritane. Ende clagheden ouer cumane. Quadratuse dien de siniurie. Beuolen was van al surie. Die hiet cumane te rome varen Ende vor claudius te waren.

15 [ ] Vanden moerdenaren ende bedriegers die doe in iherusalem waren Ca iiij [A]Ls claudius die keyser haer claghe ghehoert had so gaf hy hem goede antwoerde ende hi verboet cumanum die poert van romen ende van iherusalem hier om Ende hi dede drie vanden edelsten samaritanen onthoefden om dat si op den ioden ghesteken hadden Ende hi seynde celer te iherusalem gheuanghen om dat men doer die stat slepen soude ende dan onthoefden Hier na sende die keyser tot enen ruwaert vanden ioden felix ende oec van samarien ende galilea ende gaf agrippen een deel lants meer dan sijns vader was Ende hier na starf claudius doe hi xviij iaer regneert hadde ende viij maende ende xxx daghe Redene gheuen ende andworde. Van al ghenen groten morde. Celer diere oec een of was. Ghebod hi tselfs als ict las Te rome voeren si ter stede. Ende die samaritane mede. Ende agrippa die coninc mede. Die der iueden bodscap dede. Claudius horde hare tale Ende berechte de sake wale. Cumane verbod hi die pord. Om die dorperlike mord..iij. dedelste samaritane. Ghebod hi thoft af te slane Celer sendi ten stonden. Te iherusalem ghebonden. Dat men sleepte dor die stad. Ende menne onthofde na dat. Eenen hiet felyo sendi te hand Te berechtene der iueden land. Ende samarien ende galilee. Agrippen gaf hi lans oec mee. Een deel dat sijns vader was. Ende claudius starf na das

16 Hier na wort nero keyser Mer hi reg[a4v]neerdet rijc alte felliken want sijn moeder ende sinen broeder ende menighen edelen man sloech hi doot. Ende oeck menighen kersten dat ic hier after laet omder historien vanden ioden te volghen dese nero gaf noch agrippen veel meer lants ende heerlicheden Dese felix die ruwaert was van iudea hy vinc eleasar die prince was vanden rovers. Ende mit hem vinc hi veel ridders die mit hem tlant gheroeft hadden wel xx iaer lanc Ende dat hiet hem die keyser doe hien verhief Desen eleasar sende felix te romen wert ende hi hencker veel van sinen ghesellen Ende hier wasser so veel datter gheen ghetal en was ende hi verdeetse diet lant gheroeft hadden Ende purgeerde dus tlant van iudea van allen rouers Doe hi hadde. xiii. iaer. Ende.viii. maenden weet vor waer. Ende.xxx. daghe ghedreghen crone. Dar naer quam trike an nerone. N Ero ontfinc tromsce rike Mar dat liet hi dorperlike. Hi sloech moeder ende broeder dod. Ende dede quaetheit arde grod. Ende meneghen edelen kerstinen man. Des moetic suighen nochtan Ende van den iueden scriuen vord. Hoe dat si waren vermord. Nero gaf agrippen mede. Mee lands ende meerre moghentede. Mar felic die der iueden land Een deel hadde in sine hand. Vinc eleazaruse als ict las. Die prince van den rouers was. Mettien ridders die met hem waren. Hi hadde tland in.xx. iaren [Dat hem die keiser hadde ghegheuen. Doe hi van hem was verheuen.] Gherooft ende sere veruart. Ende hi sendetse te rome wart.

17 Daer na so verresen binnen iherusalem Een ander manier van moerdenaers ende van rouers die des daghes binnen der stat dat volc alleinxken moerden Ende si scoten ondert volc al heymelic scut so dat nyemant weten en mocht wye se so scote Ende dus so vermoerde si groot volc inder stat ia oec vanden edelsten ende meesten vander poort Want si droeghen corte zwaerden onder haer cleder ende si sloeghen Jonathas den biscop mede doot Ende hinc sire ghesellen vele Het ghinc wel naer vten spele. Ende vte alle ghetale mede. Tfolc dat hi vinc ende verdede. Die berooft hadden tland. Dus wart ghepurgert al te hand Van den rouers al iudea. Mar eene andre maniere dar na. Van mordeners ende van rouers mede. Wart te iherusalem in die stede. Sdaghes alst sceen openbare Vermorden si tfolc haren thare. Ende scoten dan onder die liede. Also dat van al den diede. Niemen wiste wie dat dede. Dus sloeghen sire vele in die stede Ja der hoochster ende der meeste. Somwile medewarde in der feeste. Ende droeghen suerde onder hem. So dat in iherusalem. Elc man was in vresen grod Den bisscop ionatas sloeghen si eerst dod. Ende dar na meneghen andren mede. Dus was die mord dar in die stede.

18 Ende hier of wasser grote plaghe of binnen dattet volc dus vermoert wort [A5r] inder stat van iherusalem Ende oec waren daer binnen bedrieghers die myt touerien tfolc bedroghen ende leidense inden wildernissen ende seiden hem si souden hem groot wonder laten sien Teghen dese touenaers sette hem felix seer ende sloegher veel doot van haren gheselscap Want hem docht dat si hem souden willen setten teghen dat roemsche rijc Ende tot desen tiden quam daer wt egipten een groet touenaer ende seide dat hi een propheet was Ende hi had wel xxx dusent manner vergadert ende brochtse bi nacht tot op den bergh van oliueten ende wouder iherusalem mede winnen Inder dagheraert alsmen die poerten ontsloet ende tfolc op sijn hoede niet en was Ende hi woude die romeyn daet wt iaghen Ende felix vernam dit ende quam mit sijnre roemscher scaren ende scoffierde al sijn volc ende verdreef hem ende sloech veel van sinen Nochtan was in ghenen daghe. Jn die stede meerre plaghe Van bedrieghers haren thare. Ende van meneghen wikelare. Die lieden in groten tvifel brochten. Ende dat land al duere sochten. Ende leedden dat volc in die wostine Om hem tekin te doene anscine. Jeghen was felix dat hi mochte. Want dat hem een tekin dochte. Als of si wilden ghemeenlike. Ontgaen den romscen rike Ende sloegher meneghen te dod. T ien tiden quam.i. touererre grod. Vd egypten die al dare. Seide dat hi prophete ware. Ende hadde wel.xxx. dusent man Vergadert die hem volchden an. So dat hise met valscen worden. Bedroech ende si so na hem horden. Dat hise met sinen ghehete. Brochte te mont oliuete Dar na wilden si met hem. Met crachte in iherusalem.

19 volc doot Mer nochtant so meerde dit quaet van rouers ende van moerdenaren alle daghe Soe dat al dat lant van iudea daer of verwoest wort. [ ] Hoe die ioden den romeynen haren sijns ontseyden ende hoe haer verdriet begonde [ ] Ca v [H]Jer na wort groot geruft te cesarien in de stat want daer woenden binnen heyden ende ioden Ende die worden stridende welc hare die heerscappie vander stat hebben soude Ende [A5v] hier sloeghen die heyden alte veel ioden doot ende namen hem al haer goet Mer felix vincker veel van desen rouers Ende die romeine der vd verdriuen. Vp dat si heren souden bliuen. Felix heft dit vordacht Ende quam vd met sire cracht. Ende sconfierdene ende alle de sine. Nochtan mersede altoes die pine. Rouers ende touerars. Ende alrande vul ghepars Vervulden al so iudea. Dat sijt al woesten verre ende na. Ende dit leet ende dese plaghe. Wies ende mersede alle daghe. O ec hord grote plaghe der na Jn de stad te cesarea. Want dar woenden in die stede. Heidine ende iueden mede. Ende si streden omme dat. Welc harre soude in die stad Behouden de herscappie. So dat heidiin volc van surie. Om desen twist so sloechmen so vele. Jueden dat ghent vten spele. Ende haer goet dat roofdmen al Dus hadsi menech ongheual.

20 Ende na hem wort ruwaert festus dien nero dye keyser daer sonde. Ende als festus int lant ghecomen was vant hi daer noch daer veel rouers Ende sonderlinghe vant hi daer enen toeuenaer die groot volc vanden ioden an hem ghetoghen hadde ende festus sochten. Ende hi vernam dat si met sinen volck in die wildernisse ghetoghen was Want hy seide den volc dat hi hem groot goet gheuen soude Ende festus volchde hem nae mitten romeynen ende hi sloechchen doot met alden volc dat hi vergadert hadde Ende daer so starf festus Ende doe sende die keyser tot enen ruwaert albinum ende eer albinus int lant quam So dede auanus die biscop sinte iacob alpheus soen doden dye biscop was vanden keersten te iherosolima Om dat dese iacob soe goet was so toenaemden tvolc iacob diemen hiet gherecht Hi Felix vinc der rouers vele. Mar dar naer na desen spele. Quam int land een ander baliu. Die festus hiet dat segghic v Die keiser nero senden daer. Van rome dit weet vor waer. Festus doe hi quam int land. Al vul rouers dat hijt vant. Ende oec was dar een touerare Die van den iueden eene scare. An hem met ghilen hadde brocht. Den ghenen heft festus ghesocht. Ende vernammene ende de sine. Dar dedise in eene wostine Leedden ende grod goet gheuen. Dar liet die toeuererre tleuen. Ende sijn volc met hem ghemene. Festus sloechse ende die romeine. Dar na saen bleef festus dod Ende alsmen dit dien keiser ombod. Sendi dar wart albine. Jn dat land bailiu te sine. Mar int land quam albinus. Der iueden bisscop ananus

21 hiet oec ihesus ons heren broeder Want hi was hem harde ghelijc ende hy was sijnre moeyen soen Ende als albinus quam int lant soe nam hi desen ananum sijn macht Ende agrippa die coninc namt hem oec ende gaf dat bysdom vanden tempel dien hy wilde. Dese albinus was so quaet dat hy nyemant recht doen [A6r] en woude die hem gheen ghelt en gaf Want die recht hadden in haren saken op dat si hem gheen ghelt en gauen hi gaf hem onrecht ende deetse ontliuen of in vangenis leggen Ende hier bleef die stat ende tlant vol onuredes ende rouers want die ghene die daer binnen woenden hadden verdient dat om haren wille tlant ende de poort gedestrueert worden soude Dede sente iacoppe den mindren ontliuen. Dar ons die heleghe boeke af scriuen. Dat hi deerste kerstijn bisscop was. Van iherusalem als ict las. Ende bi toenamen hieten echt Alle die liede gherecht. Hi was marien der moeder ons heren. Suster sone met groter eeren. Ende hiet broeder ihesus. Desen ontlijfde ananus M ar als albinus quam int land. Nam hi de macht al dien tirant. Ende agrippa die coninc mede. Nam dat bisscopdoem van der stede. Dese albinus was so quaet Dat hi niemens ouerdaet. Ne wrac die ghelt gheuen mochte. War wie so ne gheen ne brochte. Die was ontlijft oft gheuaen. Als of hijt al hadde ghedaen Dies was tland ende al de steden. Vul rouers ende in groter onreden. Ende tsaet ward ghesaiet vord. Dar sident omme die heleghe pord.

22 Na desen quaden albinum. wort ruwaert int lant een hiet florijs. Ende hi dede den ioden groot verdriet Want hi was soe quaet dat albinus goet scheen tegen des florijs quaetheden te rekenen Want albinus was bedect in sijnre quaetheyt Mer dese florijs hielt quaetheyt ouer eer Ende hi quam int lant als moerdenaer ende rouer nyemant en was sijns ghelijc in lieghen ende in bedrieghen. Ende hy hadde al sijne sin gheset int volc ende tlant te verderuen so dat menich man om sijnre quaetheyt wil tlant ruumde Ende hier om quam cestius dien die keyser bouen syrien gheset hadde mit open heer in iherusalem Ende doe quamen die ioden ghemeenlic tot hem ende claechden ouer florijs ouerdaet Mer florijs onsculdichde hem met starcker gheloue Ende dus bleef hi int lant ende Gheuelt ward ende ghedestruerd Ende dat goede land verterd. N Ochtan na desen albine. Die meneghen dede suare pine. Ward een bailiu die florus hiet. Die dede den iueden sulc verdriet Dat hi metter quaetheit sine. Goet maecte den valscen albine. Want albin was doch bedect. Dar florus vp niet ne mect. Hi hilt die quaetheit ouer eere Ende quam int land min no mere. Dan of hi waer ghesent al dare. Rouer te sine ende mordenare. Lieghen drieghen conste niemen bet. Want dar an was sijn sin gheset Van der quaetheit van dien viant. So rumde menech sijn land. Also dat festius met sire partien. Dien de keiser beual surien. Quam tote iherusalem Die iueden die clagheden hem. Ouer florus ouerdaet. Mar florus die conste alt quaet.

23 der ioden ongheual wiesscher mede Want florijs dede opter marct die lude [A6v] rouen binnen iherusalem ende nam wijf ende kinder ende mannen tot vi C ende xxx ende deder sinen wille mede nochtan en liet hier hem mede ghenoeghen Mer hi pijnde hem hoe hi den tempel soude moghen rouen vanden goude dies daer veel binnen was Hier om versierde hi ene quaetheit Ende dede ghewapende ridders comen tot iherusalem wert als op die stad te comen Ende doe voer hi so met sijnre leghenen binnen teghen den ioden dat si teghen die ridders te velde toghen dat meeste deel vander poorte Mer doe si te velde quamen so sloeghense die ridders ende iaechdense ter stat waert Mer dese valsche florijs dedese weder staen daer si in quamen ende hy toech voert om den tempel te winnen Mer dier binnen waren sloten den poertael ende wederstonden Ende si hieldent seer vromelic voer dien toorn die die oude herodes maken dede ende hiet anthonia. Ende dus en mocht florijs den tempel niet rouen. Mer hi voer thant Onsculdechden met loghenen al. Dus wies der iueden ongheual Te iherusalem in die stede. Dedi de maerct rouen mede. Ende sloecher manne. wijf. ende kinder..vi. C. ende.xxx. ghinder. Nochtan was hi dar bi niet sat Al gader pijndi omme dat. Hoe hi den tempel winnen soude. Want vele der in was van goude. Ende dede den iueden met sire looshede. Tmeerredeel gaen vter stede Jeghen ridders die al te samen. Van cesarien ghinder quamen. Ende alsi buten waren vpt felt. Sloeghen si de ridders met ghewelt. Ende si vloen weder ter stad Mar te nouwe was hem die pat. Dar si vloen ter porten duere. Dar hadden si quade auenture. Doe waende florus den tempel winnen. Mar si verdreuene die van binnen Dat hire ne was niewer na. Die tur die hiet antonia.

24 vter stat inder poort van cesarea Dese quade florijs deet dat die ioden eerst staken teghen die romeynen Ende en wouden hem haren tijnse niet gheuen Ende hyer om wort namaels iherusalem gheuellet. Ende dien tempel soe wy hier nae segghen sellen Agrippa ontsach hem dat die romeynen [A7r] souden worden stridende op dye ioden ende op die poort ende hi quam op enen dach te iherusalem Ende vergaderde volc om dat hise gaern bescermt hadde voer ongheual Ende hi toechde hem dat si alte cranc waren te steken teghen die romeyn die verwonnen hadden galileen ende griecken ende alle der ioden lant ende burtaengen ende enghelant Ende al affrike ende menich stat ende menich borch ende syrien Dien herodes maecte doude. Helc sie vor hem met ghewoude. Ende van den temple die portale Dus behiltsijt al te male. Dat hi niet ne wan des tempels scat. Florus die voer vter stad. Te cesarien in die stede. Dese quade florus dede Dat die iueden al ghemeine. Streden ieghen die romeine. Ende hem ontseiden haren pacht. Dar sident omme met groter cracht. Gheuelt ward tempel ende pord Als ghi horen sult bet vord. A grippa die hem des wighes ontsach. Quam te iherusalem vp ghenen dach. Ende riep tfolc te samen al. Om te werne dat mesual Ende toochdem hoe cranc si waren. Jeghen al die romsce scaren. Die verwonnen hadden galle. Ende grieken al met alle. Ende al te gader tvudsce land Bertaengen ende ingeland.

25 spaengen egipten ende aquitanien Ende alt lant totter riuier eufraten Ende die van persen Ende alt volc van desen landen dat dient die van romen Ende besiet oec of ghy starcker sijt dan die van gallen ende die aelmanne of vroeder dan die van griecken of moghender dan alt volck van aertrijc Nu hebt ontfermenis op uwe wyue ende op uwe kijnder ende op die heilige stat ende op den heilighen tempel. Ende laet ons met alle desen volc vrede hebben ende dit seide hi al wenende Mer tfolc antwoerde hem ende seyden dat si den romeynen niet en weten Mer si wetent florijs die hem al dit verdriet maecte Ende herodes antwoerde daer op Ende beual hem dat si den romeynen betaelden den iaer tseyns die si hem onthouden hadden Si antwoerden si soudent Meneghe stad menech casteel. Ende al affrike al gheel. Libien ende tland van spaengen. Egypten ende oec anquitaengen Ende al tland toter eufraten. Ja die percen ne durren niet laten. Die romeine si ne dienen hem recht. Wat es nochtan dat bet vecht. Nv merct segthi onder v allen Sidi riker dan de gallen. Ende sterker dan die aelmanne. Ende vroeder dan die grieken danne. Ende moghender dan al erderike. Dat onder rome es ghemeenlike Ontfarme v arme wijf ende kinder. Ende ionghe meerre ende minder. Des tempels ende der helegher stede. Ende laet ons hebben vrede. Met desen ontfiellen hem die trane Dat volc andworde hem der ane. Si ne teghen den romeinen niet. Mar florus die hem dede verdriet. Ja sprac weder agrippa. So set v doen vord hier na

26 garne doen. Ende si vergaderden alle afterstallicheyt vanden tsyns. Ende doe [A7v] hiet hem agrippa dat si florijs onderdaen waren tot dier tijt datmen den keiser sijn quaetheit te weten mochte doen Ende dat hi hem enen anderen ruwaert sende Doe si dit hoerden so gauen si enen roop. Ende verspraken den coninc agrippen ende worpen steen na hem ende iaechden vter stat Ende enighe vanden volcke verweerden den strijt Ende onderliepen den casteel mesunda daer die romeynen in laghen ende sloeghen alle die romeynen doot ende leiden haers selfs volc daer in Hier na so quam een in den tempel die eleazarus hiet ende verboet den papen dat si der romeynen offerhande niet ontfaen en souden. Ende hier of quam groten scade ende scandt Want alle die romeynen hadden dit onwaert ende worden daer arre om Ende om dat si dit keren wouden soe ontboden si florijs ende den coninc So dat ghi verghelt den pacht. Dien ghi onthout met uwer cracht. Si seiden dat sijt gherne daden. Doe gaderden si met goeder staden. Hare achterstelle ende dar na Sprac die coninc agrippa. Nv sijt floruse onderdaen. Tote dat die keiser heft verstaen. Ende.v. sent eenen andren bailiu. Met desen gauen si eenen.v Ende verspraken den coninc ghemene. Ende worpen na hem steene. Ende verdreuene vter stad. Agrippa ghedoghede al dat. U an den iueden ter seluer tijt Sulke die roerden den strijt. Onderliepen eenen casteel. Die de romeine hilden gheel. Ende masada bi namen hiet. Si dodden al dat romsce diet Ende leiden haer liede daer. Een eleazarus dar naer. Verbod in den tempel mede. Alsmen sacrificie dede.

27 agrippen dat si met ghewapender hant comen souden binnen iherusalem om dat si myt cracht dese werringhe wouden vellen [ ] Vanden eersten gewecht dat binnen iherusalem was [ ] Capi. vi [F]Lorijs en antwoerde hier op niet want hy was blide om dese werrighe Mer die coninck aggrippa sende twe dusent ridders in die stat Ende die poerters die garne [A8r] vrede hadden ghehadt si toghen aen dese ridders Ende dat waren die voerbaerste vander stat Ende si hadden te hem waert dat hoechste vander stat. Mer die rechters vander stat waren inden tempel ende hadden oec tot hemwaert tnederste vander stat Ende deen partie woude dus den tempel winnen daer eleazarus mit sijnre partien in was in vresen Mer hi pijnde hem oec tlant ende die stede te winnen Ende si dochten deen op den anderen seuen daghen Ende gheen vanden partien en conden deen op den anderen winnen Hier na quam een feeste dat die ioden vieren mosten groet ende cleyn na haerre wet Mer die in den tempel laghen Datmen der romeine offrande Ontsegghen soude hier af quam scande. Ende dit was wel leed den vroeden. Om dat si dit wilden verhoeden. Ontboden si florus in die stede. Ende den coninc agrippen mede Ende baden dat si met crachte quamen. Ende die werringhe benamen. Florus ghene andworde ne gaf. Als die blide was der af. Mar agrippa sende al dare ij. dusent ridders teere scare. Die dar quamen in die stede. Wie so pais wilde ende vrede. Van den porters trac an hem. Thoechste van iherusalem Besaet si met hare scaren. Mar die ghene die vechters waren. Hadden tempel ende waren in dat. Ende dat nederste van der stad. Dus wilden deene den tempel winnen Eleazarus diere was binnen. Verwerret ende pijnde mede. Om te winne hare stede.

28 waren rouers ende moerdenaer ende si en wouden niet vieren. Ende op dien feesteliken dach onderliepen si dye veste daer dat heer in lach dat agrippa daer ghesent hadde. Ende aldus wonnen si die stat. Want die ridders vloghen ende som sloeghen sier doot Ende doe ghinghen sy breken ende ontween slaen des bisscops ananus huus ende agrippen husinghe oec Ende dat huus oec daer dye preuilegien in laghen vanden ghelde datmen plach te lenen aen die rike in dier stat na zede ende castume totten armen luden [A8v] behoef. Ende die preuilegien ende brieue verbarnden si alle om dat die ghene van hare partyen quijt daer of souden bliuen dier in bescult waren Ende op den derden dach hier na so beleyden si den toren anthonia Ende daer laghen si twe daghen voer ende sloeghent al doot dat daer binnen was Hier na belagen si des conincs sale Want daer Seuen daghe vochten si also. Datter niemen wan.i. stro Dar na so quam eene feeste. Dat die beste entie meeste. Vieren souden na haer wet. Si die den tempel hadden beset. Die rouers waren ende mordenaren Ende niet ne wilden vieren no sparen. Onderliepen vp dien dach. Die veste dar dat herre lach. Dat agrippa dar sende mede. Dus wonnensi dupperste van der stede Want die ridders weken voren. Doe ghinghen si bernen ende storen. Des bisscops ananias sale. Ende agrippen huvs also wale. Dar toe thus in dien daghen Alle die priuilegien laghen. Van ghelde dat men in die stede. Te leenne plach na die sede. Om dat si souden an haren scaren. Alle die bescout waren Vergaderden ieghen die rike. Dus verbernetsijt ghemeenlike.

29 waren alle agrippen ridders in die ontuloeghen waren. Ende op desen zael streden si dach ende nacht Ende doe liepen si te messida waert die daer voer laghen ende waren want daer laghen des outs herodes wapine binnen Ende daer wapenden si tfolc mede dat inder stat was Ende si streden so ops sconincs zale dat si met groter pinen den toren vallen daden Want si mineerden Mer si worden bedroghen Want die van binnen hadden een mineeringhe teghen hem een nuwe muer ghemaect Ende daer om worden si buten ghescoffiert Ende si lieten alle agrippen ridders wech varen die hi in die stat ghesent had Mer die roemsche scaren vloghen alle op die hoghe toornen Die de oude herodes wilen maken dede so dat ic waen dat haers gelijc niet wesen en mochten van vastichheden Deser toren waren drie deen hiet opilfis dander mariannes na herodes wijf die hi doden dede Die dor[b1r]de hiet phaselus na sinen broeder Ende die ioden wonnen cortelijc sconincs sale ende sloeghen doot al dat si daer binnen vonden Ende daer na roefden si opt lant ende stakender vier in Vp den derden dach dar na. Belaghen si den tur antonia..ij. daghe ende sloeghent al dod Datter in was cleen ende grod. Dar na belaghen si des conincs sale. Dar die ridders al te male. Agrippen int ontweken waren. Ende streder an met.iiii. scaren Noch si ne rusten nacht no dach. Doe voer sulc diere voren lach. Te massada in ghenen daghe. Dar souds herodes wapinen laghen. Ende wapender tfolc mede Dat dar was in die stede. Ende an sconinx sale streden. So dat si met pijnlicheden. Eenen tur dar vellen daden. Mar die van binnen waren beraden Dat si hadden ter seluer vre. Binnen ghemaect niewe mure. Des worden de ghene te barterd. Die den mur dore hadden minerd. Ende lieten al de ridders varen Die agrippen met sinen scaren.

30 Hoe tot iherusalem die romeynen versleghen worden ende te cesarien die ioden [ ] Ca vij [O]P den anderen dach hier na vonden si annas den biscop vanden tempel ende ezechias sinen broeder ende die sloeghen si doot op die stat Ende ananyas hiet ende was als een prins ende heer vander poort ende hi was inden toren Jn die stad hadde ghesent. Mar al dat romsce couent. Die nochtoe niet mochten ontfaren. Vloen in die hoghe turre te waren Die doude herodes wilen maecte. Die stoute die felle die wel gheraecte. Dar deen ipitos of hiet. Sijn ghelijc ne wetic niet. Dander mariamnes na sijn wijf Dier hi nemen dede tlijf. Die derde facelus na den broeder. Sijns vader kint ende sire moeder. Dese waren so grod ende so scone. Hets waenlic of onder den trone Eneghe sijn harre ghelike. Die iueden wonnen aestelike. Die sale ende sloeghent al dod. Dat sire in vonden cleen ende grod. Ende rumden al vp al te hand Al dar na staecsire in den brand. Ten andren daghe die dar na was. Vonden si den bisscop ananias. Ende ezechias sinen broeder mede. Dien sloeghen si dod vp die stede

31 messida Ende hi dede halen herodes harnasch ende hi wort aldus verslaghen Der ghemeente vander stat was desen onurede harde leet om dat si die romeynen ontsaghen Ende si behaghen ananyas ende sijn partye Ende hi stormden so op dye borch daer hi in was dat syse wonnen. Ende si vonden hem in enen hoec daer hi gheuloeghen was ende daer sloechmen doot Ende dit deden si om dat si hoepten vanden romeynen vrede te vercrighen Als si des viants quijt waren Mer die moerdenaers holpen ananyam verslaen om dat si te bet hoer moertdade souden ghebrucken moghen Dit was eleazarus pertye ende ghinghen hem pinen om die romeynen te winnen die inden toernen laghen ende hoe sise verdri[b1v]uen mochte Manaimus als ict hebbe verhord. Hiet hi die was deser mord. Al prinche was so hoe soet ga. Hi was die in masada. Alen dede herodes arnas Hord hoe hi versleghen was. Der ghemeente van der stede. Was harde leet dese onvrede. Want si die van rome ontsaghen. So dat si manaimus belaghen Ende al de sine ende ondaetse also. Dat cume manaimus ontflo. Jn eenen winkel dar menne vant. Ende mee sloechene al te hand. Dit daden die van der stede Om dat si waenden hebben vrede. Alsi des viants waren quite. Mar die mordeners die hem met vlite. Holpen manaimus verslaen. Hebbent alle bede ghedaen Om dat si te bet lude ende stille. Mochten vuldoen haren wille. Dat was eleazarus metten sinen. Si ghinghen vecten ende pinen.

32 Ende als die romeynen dat vernamen soe pijnde si hem met groter list of te comen Ende haer hoeft man vitilius seynde an heleazarus ende badt hem dat hy hem luden haer lijf liet Si wouden wapen harnasch ende al haer ander goet daer laten Ende dye ioden oerlochden hem dat sy sekerlijc of quamen hem en soude niet messchien ende op dyt belof quam vitilius ende sijn gheselscap vanden toornen Ende doe si alle haer harnasch of ghedaen hadden soe quamen die van heleazarus partye op hem striden. ende sloeghense alle doot sonder vitilius. Ende vitilius swoer hy woude hem te besniden ende hem houden an die ioetsche wet Dese moortdaet en crancte den romeynen niet seer want hier waren luttel groter heren verslaghen Mer dit was oec een sake daer die Oe si winnen of veriaghen Mochten die ghene die laghen. Jn den turren die romeine. Dar si omme sident quamen in weine. S O dat die romeine vernamen. Dat si met ghere lust ontquamen Ende haer voghet mutilius. Sende an eleazarus. Ende bat om haer lijf allene. Wapen ende ander goet ghemene. Wilsi algader laten varen Dit sekerden de iueden te waren. Ende mutilius ghinc of. Ende de sine vp dit belof. Doe si al of hadden ghedaen. Haer harnasch recht also saen Die van eleazarus side. Liepen vp hem alle te stride. Ende sloeghen al grod ende clene. Sonder mutamus allene. Die suoer hi wildem doen besniden Enter iuedscer ewe tiden. Die ne crankede niet vele die van rome. Want lettel waerre als ict gome.

33 poorte om onteert wort. Ende der goeder luden herten waren haer seer bedroeft Om dat si ontsaghen dat god die stede plaghen soude al en wrakent dye van romen niet. Menich mensche weende hier om want si duchtent te becopen om dat si deden dese quade daet bestonden opten saterdach die si schuldich waren te eren ende te vieren nader [B2r] ioden wet. Mer si besmetten dus den saterdach Op desen seluen saterdach worden onder cleen ende groot te cesarien xx dusent ioden verslaeghen Ende om desen moort wort al syrien in roer Want die ioden verbarnden myt hare partye die stede van syrien Ende si en lieten gheen lant noch poort daer in met vreden ende si sloeghen die wiue ende kijnder doot Ende die van syrien deden dit seluer oec op die ioden Want tlant van syrien was in tween ghedeelt so dattet ten ioden scheen Want daghes vachtet openbaer Ende des nachts wast in groten vaer ende vresen Want diet roefden den anderen Ende wie dat meest rouen mocht hem docht dat hy die best was die weghen ende die graften laghen vol doder luden beyde wijf ende mannen ende kinder ionc ende out ende si laghen alle al Moghender heren vermord. Mar het was sake twi de pord Met rechte soude sijn onterd. Dese daet heft verserd. Der goeder herten dies hem ontsaghen. Dat god die stede soude plaghen. Al ne warkent die van rome niet Menech weende om dat verdriet. Ghelijc of hire of gheuen soude. Redene. als van sire scoude. Want het was vp den saterdach. Dat elc man te vierne plach Van goeden werken na die wet.

34 naec met hare scamelheyt dat iammer was Oec ghesciede groot iammer in een poort hiet antipolus. want dye ioden dye in die stat woenden hadden grote onurede mitten heydenen die daer binnen woenden Soe dat si met den heydenen vochten op hoer volck Mer dit verghinc hem te quaden want die poerters ontsaghen hem dat die ioden by nacht die poort op hem winnen souden Ende si vraechden hem of si vrede wouden [B2v] dat si vaste trouwe hielden Ende dat si met haren meysmieden vter stat toghen wonen daer bi ende die ioden en hoeden hem gheens scamps Ende deden haren raet ende toghen wt buten wonen met al dat hem toe behoerde. Ende daer bleuen si twe daghen in vreden. Mer ten derden daghe toghen die heyden vander poort wt ende sloeghense al doot wel xxx desent onder wiue ende kinder ende manne ende si namen hem al haer guet Nv sal ic voert tellen van enen valschen iode die simon hiet wiesch hi plach

DIE DESTRUCTIE VAN JHERUSALEM

DIE DESTRUCTIE VAN JHERUSALEM DIE DESTRUCTIE VAN JHERUSALEM Voleint ter Goude in Hollant bi mi Geraart Leeu in t jaar ons Heren MCCCC LXXXII (1482) op sinte Bartholomees avont (23 augustus) Kritische editie van het exemplaar BLL: IA.

Nadere informatie

[miniatuur 1: het beleg van Jherusalem]

[miniatuur 1: het beleg van Jherusalem] [miniatuur 1: het beleg van Jherusalem] L iete mi mijn goede vrient, die[s] 1 dicke wile heft verdient, so waer t mi wel rustens tijt. Mar ic wille, ghij s seker sijt: 27085 5 en ware hoves no recht, ontseid

Nadere informatie

V- ^ f i I I I i i C Vier Maria Legenden 5* Vier Maria Legenden De Ivoren Toren Apeldoorn J Van een heilich vader / Daer was een heilich vader in eenre vergaderinghe ende dese was coster ende diende

Nadere informatie

Diplomatische editie bezorgd door Mike Kestemont en Willem Kuiper

Diplomatische editie bezorgd door Mike Kestemont en Willem Kuiper Brussel KBR, IV 1107 Diplomatische editie bezorgd door Mike Kestemont en Willem Kuiper Beschrijving van het handschrift Twee op elkaar aansluitende horizontale stroken uit hetzelfde perkamenten dubbelblad,

Nadere informatie

tekst: Mariken van Nieumeghen fragment: Hoe Emmeken haer sondich leven een luttel beclaecht

tekst: Mariken van Nieumeghen fragment: Hoe Emmeken haer sondich leven een luttel beclaecht tekst: Mariken van Nieumeghen fragment: Hoe Emmeken haer sondich leven een luttel beclaecht r. 590 O memorie, verstandenisse, waerdii dinckende Op dleven, daer ick mi nu int ontdraghe, Het soude u duncken

Nadere informatie

Fragment III. UniversiteitsBibliotheekAmsterdam, Fragment I A 24-c. Een fragment van Die Rose van Heinric bestaande uit twee hele stroken.

Fragment III. UniversiteitsBibliotheekAmsterdam, Fragment I A 24-c. Een fragment van Die Rose van Heinric bestaande uit twee hele stroken. Fragment III UniversiteitsBibliotheekAmsterdam, Fragment I A 24-c Een fragment van Die Rose van Heinric bestaande uit twee hele stroken. De regelnummering is gebaseerd op het Amsterdamse handschrift. achterzijde-recto

Nadere informatie

[C5v] Hoe Floris metten korve vol bloemen opten toren ghedraghen wert. [6]

[C5v] Hoe Floris metten korve vol bloemen opten toren ghedraghen wert. [6] [C5v] Hoe Floris metten korve vol bloemen opten toren ghedraghen wert. [6] Nu is ghecomen den meydach, ende doen quam Floris in root purper gecleed[t], om dat hi den rooden roose gelijken soude, ende dat

Nadere informatie

Wat de name bediet. Donnosel 1

Wat de name bediet. Donnosel 1 Wat de name bediet Donnosel 1 kinderkinne heet men also bi drien reidenen: omme donnoselheit van leivenne, van reidenen ende van der pinen, ende omme donnoselheit die si behilden. Men heetse onnosel van

Nadere informatie

Die legende des heileghen bisscops Sinte Nyclaes

Die legende des heileghen bisscops Sinte Nyclaes Die legende des heileghen bisscops Sinte Nyclaes Nycholaus was portere 1 der stat van Patera. Ende hi was gheboren van heyleghen ende rike lieden. Sijn vader hiet Epyphanius ende sijn moeder hiet Johanna.

Nadere informatie

Hs. Stockholm KB A 159 (26vb-28ra) Hs. Amsterdam Universiteitsbibliotheek VI B 14 (40rb-42rb) Vanden onnoselen kinderen. Wat de name bediet

Hs. Stockholm KB A 159 (26vb-28ra) Hs. Amsterdam Universiteitsbibliotheek VI B 14 (40rb-42rb) Vanden onnoselen kinderen. Wat de name bediet Hs. Stockholm KB A 159 (26vb-28ra) Hs. Amsterdam Universiteitsbibliotheek VI B 14 (40rb-42rb) Vanden onnoselen kinderen Wat de name bediet Donnosel 1 kinderkinne heet men also bi drien reidenen: omme donnoselheit

Nadere informatie

hertaling Albert Verwey (soms iets herschikt) [of een eigen variante] Hadewijch s 7e visioen

hertaling Albert Verwey (soms iets herschikt) [of een eigen variante] Hadewijch s 7e visioen Hadewijch s 7e visioen te enen cinxendage wart mi vertoont in de dageraat, ende men sanc mettenen in de kerke ende ic was daar; ende mijn herte ende mijn aderen ende alle mine leden schudden ende beveden

Nadere informatie

Van Pylatus. Hoe Pylatus doot sloeg des conincs soen van Vrancrijck. 1. Doesborch 1528: spelden

Van Pylatus. Hoe Pylatus doot sloeg des conincs soen van Vrancrijck. 1. Doesborch 1528: spelden Van Pylatus Pylatus Pontius, een rechter ghestelt over dat Joetsche volcke, is mede gherekent van den.ix. quaetsten, omdat hi dat alderbeste goet dat in den hemel ende in der eerden is, so deerlijc, so

Nadere informatie

Pelgrimagie der menscherliker natueren

Pelgrimagie der menscherliker natueren editie Ingrid Biesheuvel bron, (handschrift ms. germ. fol. 624 van de Staatsbibliothek Preussischer Kulturbesitz te Berlijn.) Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_pel003pelg01_01/colofon.htm

Nadere informatie

Die coninc vraecht: Hoe comt dat men wint gevoelt ende niene sien en mach?

Die coninc vraecht: Hoe comt dat men wint gevoelt ende niene sien en mach? Hieronder volgen uit de Sidrac alle eenentwintig vragen die op pagina 110 van Wereld in woorden opgesomd worden, inclusief de complete antwoorden. Sidrac blijkt inderdaad een allesweter. Die coninc vraecht:

Nadere informatie

Ponthus ende die schoone Sydonie

Ponthus ende die schoone Sydonie Een schoone ende amoruese historie van Ponthus ende die schoone Sydonie welcke waren beyde van coninclijker afcoemsten: Ponthus des conincx Tybours sone, coninck van Galissiën ende Sidonie des conincx

Nadere informatie

Vanden sacramente van Aemsterdam.

Vanden sacramente van Aemsterdam. Het wonder dat Willem van Hildegaersberch in deze sproke verhaalt, voltrok zich in maart 1345 in een woning aan de Kalverstraat. Nog ieder jaar vindt in die maand in Amsterdam de Stille Omgang plaats,

Nadere informatie

MATHIAS die apostel ons heren wert gecoren in [-een] stede

MATHIAS die apostel ons heren wert gecoren in [-een] stede Legenda aurea Amsterdam VI B 14 Van Sunte MATHIAS den apostel MATHIAS die apostel ons heren wert gecoren in [-een] stede IUDAS des verraders mer van IUDAS geboerte wil wi eerst wat seggen Men leest in

Nadere informatie

.vij xiiij A iij b c xi d PETRONILLE virgine.vij

.vij xiiij A iij b c xi d PETRONILLE virgine.vij [schutblad] Tsomer stic vander GULDEN LEGENDE [B].ij. [-4r] d Van pinxteren..i. vij e VRBANI pape.vij vi f g BEDE presbiteri.vij xiiij A iij b c xi d PETRONILLE virgine.vij KL Iunius heuet dies.xxx. luna.xxviij.

Nadere informatie

Tien tiden dat si waren daer, ghenas die maghet sonder vaer ende sonder wonde ende sonder pine van haren oudsten cnapeline. Niet dat soe enech h

Tien tiden dat si waren daer, ghenas die maghet sonder vaer ende sonder wonde ende sonder pine van haren oudsten cnapeline. Niet dat soe enech h Het kerstverhaal uit Maerlants Rijmbijbel. Duidelijk is te zien dat Maerlant niet puur één evangelie of een combinatie van meerdere evangeliën volgt, maar ook veel andere informatie inlast. Meer over dit

Nadere informatie

33054 vogel sijn vlucht gedaen heeft also dat. 33055 men daer gheen teyken en siet daer die. 33056 vogelen gheulogen hebben ende het wer-

33054 vogel sijn vlucht gedaen heeft also dat. 33055 men daer gheen teyken en siet daer die. 33056 vogelen gheulogen hebben ende het wer- Folio 217r 33017 Hier beghint het xij. boeck ende spreect 33018 vande vogelen int ghemeen ende int spe- 33019 ciael 33020 Dat i. capitel vande vogelen int gemeen 1 33021 ENde want nv die trac- 33022 taet

Nadere informatie

O Mdat het verhaal vergeten is

O Mdat het verhaal vergeten is O crux lignum triumphale [1r] O Kruis, zegevierend Hout Hier vintmen bescreuen hoe dat they lighe cruys quam tot BREDA É O Mme dat die reden es uergheten, Ende luttel liede sijn, diet weten, Hoe theylighe

Nadere informatie

Het oudste het oudste Hofje binnen Leiden.

Het oudste het oudste Hofje binnen Leiden. Het oudste het oudste Hofje binnen Leiden. Reglement voor de Conventualen van het Jeruzalem%Hof op de Cellebroersgracht (thans Kaiserstraat), gesticht door Wouter Comans in den 1467. Item dit syn die ordinacien

Nadere informatie

Van Sente Paula der weduwen van Roemen

Van Sente Paula der weduwen van Roemen Van Sente Paula der weduwen van Roemen Paula was een edel vrouwe van Roemen. Haer leven bescreef Ieronimus in desen woerden: Waert dat al mijn leden worden verwandelt in tongen ende alle mijn lede spraeken,

Nadere informatie

1. Van enen brueder in welkes hande die kroemen verwandelt weren in peerlen

1. Van enen brueder in welkes hande die kroemen verwandelt weren in peerlen Tien korte exempelen, over gewone mensen, arm en rijk, jong en oud, allemaal bedoeld om er een godsdienstige waarheid mee te verduidelijken. Zie over exempelen en mirakels Wereld in woorden pag. 302 e.v.

Nadere informatie

Niclaes Peeters. Editie J.G.R. Acquoy

Niclaes Peeters. Editie J.G.R. Acquoy Hier beghinnen de sermonen oft wtlegghingen op alle de evangelien vander vasten, metter passien, alsomen die inder kercken houdt zeer costelijck wtgeleyt Niclaes Peeters Editie J.G.R. Acquoy bron Niclaes

Nadere informatie

De jeeste van Walewein

De jeeste van Walewein Veel meer over Walewein en ettelijke andere Arturromans is te vinden in het grote derde hoofstuk van Frits van Oostrom, Stemmen op schrift. Amsterdam 2007. De jeeste van Walewein Vanden coninc Arture Es

Nadere informatie

Dit es den register vanden boucken die Joncfrauwe borluuts heeft ghegeuen den beghijnhoue vander hoyen. 1

Dit es den register vanden boucken die Joncfrauwe borluuts heeft ghegeuen den beghijnhoue vander hoyen. 1 Gent, KB, s.o. Dit es den register vanden boucken die Joncfrauwe borluuts heeft ghegeuen den beghijnhoue vander hoyen. 1 Dit naruolghende sijn de boucken die Joncfrauwe Elyzabeth sgruters weduwe van wijlen

Nadere informatie

oe Namels van Bavier hoorde [162] Karels redene ende sine woorde wart hi van herten seere gram.

oe Namels van Bavier hoorde [162] Karels redene ende sine woorde wart hi van herten seere gram. A lse doe 1 saghen die Sarrasine [161] doot haren heere, ginghen si hem pinen 2 dapperleke 3 te vliene. Daer en was gheen so coene, hi en wilde te dien stonden wel hebben geweest sijnre verde. 11130 Die

Nadere informatie

Karel ende Elegast. editie A.M. Duinhoven

Karel ende Elegast. editie A.M. Duinhoven editie A.M. Duinhoven bron In: Instituut voor Nederlandse Lexicologie (samenstelling en redactie), Cd-rom Middelnederlands. Sdu Uitgevers/Standaard Uitgeverij, Den Haag/Antwerpen 1998. Zie voor verantwoording:

Nadere informatie

J. van Mierlo Jr., S. J. Strophische Gedichten

J. van Mierlo Jr., S. J. Strophische Gedichten LEUVENSE TEKSTUITGAVEN 446 J. van Mierlo Jr., S. J. lihad EWIJCH Strophische Gedichten Keurboekerij, Grote Markt, 17, Leuven. 1910. Ritmata haywigis I I y, al es nu die winter cout vn Cort die daghe

Nadere informatie

Wat die mensche es, ende vander bitterheyt der hellen, ende vander zuetecheyt des hemelrijcs. Cap. 43.

Wat die mensche es, ende vander bitterheyt der hellen, ende vander zuetecheyt des hemelrijcs. Cap. 43. Jan van Boendale eindigt zijn tussen 1330 en 1340 geschreven Jans teesteye (zie Wereld in woorden p. 158 e.v.) met heel fraaie verzen over de nietigheid van al het aardse, in schril contrast met de hemelse

Nadere informatie

Roman van Antiochië (fragmenten Wenen, Brussel/Gent en Leuven)

Roman van Antiochië (fragmenten Wenen, Brussel/Gent en Leuven) Roman van Antiochië (fragmenten Wenen, Brussel/Gent en Leuven) editie G.H.M. Claassens bron. In: Instituut voor Nederlandse Lexicologie (samenstelling en redactie), Cd-rom Middelnederlands. Sdu Uitgevers/Standaard

Nadere informatie

A lso nam Ogier vele sciere [241] vanden spere dat baniere ende scoerdet vore Broyiers oghen. Dat en conste Broyier niet ghedoghen. Hi quam daerbi uten keere ende vinc ghereet te sinen spere 16950 ende

Nadere informatie

Archief van de Graven van Blois Nationaal Archief, Den Haag, nummer toegang

Archief van de Graven van Blois Nationaal Archief, Den Haag, nummer toegang Archief van de Graven van Blois Nationaal Archief, Den Haag, nummer toegang 3.19.10 Inv.nr. 217: 11 november 1369 tot 11 november 1370 transcriptie door H.A. Verhoef Rekening van Dirk van der Goude, schout

Nadere informatie

Esmoreit. editie P. Leendertz Jr.

Esmoreit. editie P. Leendertz Jr. editie P. Leendertz Jr. bron, Abele spelen In: Instituut voor Nederlandse Lexicologie (samenstelling en redactie), Cd-rom Middelnederlands. Sdu Uitgevers/Standaard Uitgeverij, Den Haag/Antwerpen 1998.

Nadere informatie

Sigle: Le Aufbewahrungsort: Universiteit Leiden Bibliotheken Signatur: LTK 226

Sigle: Le Aufbewahrungsort: Universiteit Leiden Bibliotheken Signatur: LTK 226 Sigle: Le Aufbewahrungsort: Universiteit Leiden Bibliotheken Signatur: LTK 226 [58r,01] hier beghint die paſſie ons heren alſo als ſi ancelmus ghe= openbaert wart van maria die moeder ons heren: Ancelmus

Nadere informatie

Het Gruuthuse Manuscript. Middeleeuwse liedjes. Het Gruuthuse Manuscript Adellijke cultuur Hoofse literatuur

Het Gruuthuse Manuscript. Middeleeuwse liedjes. Het Gruuthuse Manuscript Adellijke cultuur Hoofse literatuur Het Gruuthuse Manuscript Middeleeuwse liedjes Adellijke cultuur Hoofse literatuur Dirk Bouts, Het laatste avondmaal (1464) Het Gruuthuse Manuscript www.kb.nl à Gruuthuse handschri: Hans Memling, dhr. en

Nadere informatie

Jan Jacobszoon Bouman, Amsterdam 1657

Jan Jacobszoon Bouman, Amsterdam 1657 D e T a f e l Hoe den coninck Pepijn troude een edel vrouwe genaemt Barthem, van grooten geslachten ende afkomste. capittel 1. Hoe een ridder des Keysers van Constantinopolen op de keyserinne verliefde.

Nadere informatie

Valentijn ende Oursson,

Valentijn ende Oursson, Een schone ende wonderlijcke historie van Valentijn ende Oursson, de twee edele vrome ridders, sonen vanden mogenden keyser van Griecken ende neven vanden edelen koningh Pepijn, doen ter tijt koningh van

Nadere informatie

3,2. Boekverslag door P woorden 25 juni keer beoordeeld. Toneelstuk, Middeleeuws verhaal Eerste uitgave 1500 Nederlands.

3,2. Boekverslag door P woorden 25 juni keer beoordeeld. Toneelstuk, Middeleeuws verhaal Eerste uitgave 1500 Nederlands. Boekverslag door P. 2326 woorden 25 juni 2013 3,2 8 keer beoordeeld Auteur Onbekend Genre Toneelstuk, Middeleeuws verhaal Eerste uitgave 1500 Vak Nederlands Methode Dautzenberg Boekverslag: Esmoreit Inhoudsopgave

Nadere informatie

N u volghede Charloot met sporen [101] den herte na, dat emmer voren 4985 wel was ene boghescote. Dat verdroot seere Charlote. Hi verhaeste 1 sijn pert meer dant ghelede. 2 Hets dicke gheseit te menegher

Nadere informatie

In het volgende fragment lezen wij hoe de boerenzoon Ferguut op weg gaat naar het hof van koning Artur, aangezien hij zo graag ridder van de Ronde Tafel wil worden. Nadat de koning hem tot ridder heeft

Nadere informatie

Tekst I. Hoe GROET ALEXANDER geboren wort ende voert regneerde.

Tekst I. Hoe GROET ALEXANDER geboren wort ende voert regneerde. Tekst I Hoe GROET ALEXANDER geboren wort ende voert regneerde. Na ARSANUS was DARIUS, sijn soen, coninc van PERCEN en[de] van MEDEN. SEBTABANUS was doe wonende mit den coninc PHILLIPS VAN MACHEDONYEN ende

Nadere informatie

De reis van Sente Brandane

De reis van Sente Brandane De reis van Sente Brandane (Middle Dutch) Transcribed by Dr. Thomas F. Shannon See: Sources 179r [V]a [n] [S]e [nt]e Brandane NV verneemt, hoe ouer lanc Een heere was in Yerlant, Die sach menich Gods teekijn.

Nadere informatie

I n den salighen name Marie, [90]

I n den salighen name Marie, [90] Deel 2 Ogiers outheit (versregels 4137-23731) I n den salighen name Marie, [90] die moeder es ende maghet vrie willic nu beghinnen dichten. Ende dat ic mi niet en moete ontvruchten, 1 4140 des moghe mi

Nadere informatie

(uit: Der Nature Bloeme - Jacob van Maerlant (ca. 1270), vertaling Peter Burger) Afbeeldingen uit het originele werk:

(uit: Der Nature Bloeme - Jacob van Maerlant (ca. 1270), vertaling Peter Burger) Afbeeldingen uit het originele werk: DE AAP Apen zijn schrandere beesten. Ze doen alles na wat hun wordt voorgedaan en kunnen daardoor ook worden gevangen. Op plaatsen waar apen zich in bomen of bergen ophouden, trekken de jagers schoenen

Nadere informatie

Spiegel historiael. Vierde partie

Spiegel historiael. Vierde partie Spiegel historiael. Vierde partie Jacob van Maerlant editie M. de Vries en E. Verwijs bron Jacob van Maerlant, Spiegel historiael, vierde partie (naar de editie van M. de Vries en E. Verwijs uit 1863).

Nadere informatie

Sigle: Le Aufbewahrungsort: Universiteit Leiden Bibliotheken Signatur: Hs. Ltk. 226

Sigle: Le Aufbewahrungsort: Universiteit Leiden Bibliotheken Signatur: Hs. Ltk. 226 Sigle: Le Aufbewahrungsort: Universiteit Leiden Bibliotheken Signatur: Hs. Ltk. 226 Le1_58r,01 Le1_58r,02 heren alſo als ſi ancelmus ghe= Le1_58r,03 o en aer ar maria ie Le1_58r,04 moeder ons heren: Le1_58r,05

Nadere informatie

[A1r] Der ix quaesten

[A1r] Der ix quaesten Der ix quaesten [A1r] Warachtighe historien. Als van Ieroboan Achab Ioram ioden. Caym Nero Pylatus heyden Iu das scharioth Machamet Iulianus apsto ta kerstenen. die alle een onsalich eynde hadden [houtsnede

Nadere informatie

De Hoofdzaak van Pepijn III

De Hoofdzaak van Pepijn III De Hoofdzaak van Pepijn III Over het lichaam van Johannes de Doper en de verhouding tot de Spiegel Historiael Van Maerlant Jan Van Boendale en zijn Brabantsche Yeesten : Boek I, vs. 1484-1597 door Hye-Sook

Nadere informatie

Bijlage I: Parafrase en analyse van relevante passages uit boek VI van Van den proprieteyten der dinghen (VDPDD)

Bijlage I: Parafrase en analyse van relevante passages uit boek VI van Van den proprieteyten der dinghen (VDPDD) Bijlage I: Parafrase en analyse van relevante passages uit boek VI van Van den proprieteyten der dinghen (VDPDD) Van den proprieteyten der dinghen (VDPDD) Infant/Kindertijd (0 7 jaar) Informatie over leeftijdsfase

Nadere informatie

[houtsnede 1: Raymondijn ziet Meluzine in bad zitten]

[houtsnede 1: Raymondijn ziet Meluzine in bad zitten] [A1r] een seer sonderlinghe schone ende wonderlike historie diemen warachtich hout te syne ende auctentick sprekende van eenre vrouwen gheheeten MELUSINE: van haren kinderen ende gheslachte ende van haer

Nadere informatie

[houtsnede 1: vrouwelijke staande ridder]

[houtsnede 1: vrouwelijke staande ridder] [A1r] van heer FREDERICK van JENUEN in LOMBAER DIEN eenwarachtige historie cortelinge gesciet die een vrouwe was ende eens coopmans wijf ende moeste dolen achter land ende wert een groot heere biden coninc

Nadere informatie

Na hoirre vulre onnutter zede. Doe Troeyen ghewonnen wart, Waren die Griecken dandre hart, Om dat him tvolck vander stede Menighen groten schade

Na hoirre vulre onnutter zede. Doe Troeyen ghewonnen wart, Waren die Griecken dandre hart, Om dat him tvolck vander stede Menighen groten schade In het vierde boek van Der minnen loep illustreert Dirc Potter zijn beschouwing over mannelijk en vrouwelijk overspel (zie Wereld in woorden pag. 475) met de liefdesgeschiedenis van Clytemnestra, Agamemnon

Nadere informatie

Pelgrimage vander menscheliker creaturen

Pelgrimage vander menscheliker creaturen editie Ingrid Biesheuvel bron (handschrift 76 E 6 van de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag.) Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_pel002pelg01_01/colofon.htm 2005 dbnl [] 1r [fol.1ra]

Nadere informatie

Het was een maged uitverkoren

Het was een maged uitverkoren Het was een maged uitverkoren Documentatie bij het koorarrangement, dat gepubliceerd is op http://www.willibrordhuisman.nl/composities/hetwaseenmaged/ Willibrord Huisman, november 2018 Ontwerpnotities

Nadere informatie

Ende quam my tegen te gemoete, Al lesende sijn gebede. My docht recht aen sijn zede Off hi al goet tot my woude. Ende recht als ic hem liden soude In

Ende quam my tegen te gemoete, Al lesende sijn gebede. My docht recht aen sijn zede Off hi al goet tot my woude. Ende recht als ic hem liden soude In Het vervolg van Vanden vos Reynaerde (zie Stemmen op schrift) begint met de verlengde hofdag, waarop opnieuw veel dieren klachten uiten aan het adres van Reynaert de vos. Zie voor Reynaert II Wereld in

Nadere informatie

Bedi ghebiedic di, sonder waen: 95 kere te Grieken met onneren! Haddic mi willen daertoe keren, ic hadt ghewonnen wilen eer. Maer daer en es min no me

Bedi ghebiedic di, sonder waen: 95 kere te Grieken met onneren! Haddic mi willen daertoe keren, ic hadt ghewonnen wilen eer. Maer daer en es min no me Het negende bouc (groot hoofdstuk) van Maerlants Alexanders geesten vertelt over de voorbereidingen tot en de strijd tussen Alexander de Grote en de reusachtige koning Porus van India. Zie ook Stemmen

Nadere informatie

Van den vos Reynaerde, Reynaert I

Van den vos Reynaerde, Reynaert I Van den vos Reynaerde, Reynaert I editie J. Janssens, R. van Daele, V. Uyttersprot bron In: Instituut voor Nederlandse Lexicologie (samenstelling en redactie), Cd-rom Middelnederlands. Sdu Uitgevers/Standaard

Nadere informatie

Dander Martijn. De tweede Martijn.

Dander Martijn. De tweede Martijn. Dit is een van de zogenoemde strofische gedichten van Jacob van Maerlant (zie Stemmen op Schrift pag. 544 en, voor de Eerste Martijn, pag. 521-2, 535 en 543). De gesprekspartners, de vrienden Jacob en

Nadere informatie

'i' ontstaan, een verschijnsel dat vooral in het Brabants voorkomt (Van Loey 1980b, 15b).

'i' ontstaan, een verschijnsel dat vooral in het Brabants voorkomt (Van Loey 1980b, 15b). Proloog Handschrift Wenen [7r] Hier beghint de legende vander heilegher maget Sinte Godelieve: / Als men screef ons Heeren jaer M / ende vierentachtentich, als paus / te Roome was Hildebrant ende / daer

Nadere informatie

STILTE, TOON, ZANG, GERUCHT. Spreken en zwijgen over, tot en in het Onzegbare

STILTE, TOON, ZANG, GERUCHT. Spreken en zwijgen over, tot en in het Onzegbare STILTE, TOON, ZANG, GERUCHT Spreken en zwijgen over, tot en in het Onzegbare ZWIJGEN Spontane stilte bewust zwijgen onbegrip van vreemden onmacht van Hadewijch om het leerproces te voltooien om de eenwording

Nadere informatie

APOCALYPS EN ESCHATOLOGIE IN DE VEERTIENDE EEUW

APOCALYPS EN ESCHATOLOGIE IN DE VEERTIENDE EEUW Academiejaar 2006 2007 APOCALYPS EN ESCHATOLOGIE IN DE VEERTIENDE EEUW EEN GECOMMENTARIEERDE EDITIE VAN HET VIERDE BOEK VAN DER LEKEN SPIEGEL VAN JAN VAN BOENDALE DEEL I Promotor: prof. dr. Joris Reynaert

Nadere informatie

exemplaar Huis Bergh, Hs. 4.

exemplaar Huis Bergh, Hs. 4. Getijdenboek van Geert Groote (1340-1384) exemplaar Huis Bergh, Hs. 4. Diplomatische editie bezorgd door dr. Willem Kuiper & Matthijs Holwerda M.A. Leerstoelgroep Historische Nederlandse Letterkunde Universiteit

Nadere informatie

Een nieuw lied op de zeven hooftzonden: en op ieder zonden haar exempel, zeer stigtig voor de

Een nieuw lied op de zeven hooftzonden: en op ieder zonden haar exempel, zeer stigtig voor de en op ieder zonden haar exempel, zeer stigtig voor de jonkheid om te lezen, zynde een spiegel om de zouden te vlieden bron : en op ieder zonden haar exempel, zeer stigtig voor de jonkheid om te lezen,

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands Karel ende Elegast door Onbekend

Boekverslag Nederlands Karel ende Elegast door Onbekend Boekverslag Nederlands Karel ende Elegast door Onbekend Boekverslag door een scholier 3199 woorden 21 september 2002 7,2 326 keer beoordeeld Auteur Genre Onbekend Middeleeuws verhaal Eerste uitgave 1250

Nadere informatie

Amsterdams lectionarium

Amsterdams lectionarium editie C.C. de Bruin bron. In: Instituut voor Nederlandse Lexicologie (samenstelling en redactie), Cd-rom Middelnederlands. Sdu Uitgevers/Standaard Uitgeverij, Den Haag/Antwerpen 1998. Zie voor verantwoording:

Nadere informatie

Gloriant. editie P. Leendertz jr.

Gloriant. editie P. Leendertz jr. editie P. Leendertz jr. bron, Abele spelen In: Instituut voor Nederlandse Lexicologie (samenstelling en redactie), Cd-rom Middelnederlands. Sdu Uitgevers/Standaard Uitgeverij, Den Haag/Antwerpen 1998.

Nadere informatie

Ic wille gherne met u varen. Ic en beghere gheene langhere bide Laet ons varen, hets tide. 2

Ic wille gherne met u varen. Ic en beghere gheene langhere bide Laet ons varen, hets tide. 2 D us lach ende sliep Ogier [181] al onghewapint, die rudder fier. Hi wiste lettel van sinen ome. 1 Hi soude wel sijn gheweest in swaren drome, haddi hem bewaent 2 der comste 3 sijn. So langhe voer die

Nadere informatie

Historie van Malegijs

Historie van Malegijs editie E.T. Kuiper bron E.T. Kuiper (ed.),. Brill, Leiden 1903 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_mal001male01_01/colofon.htm 2007 dbnl i.s.m. 1 [] 2 Prologe. WAntet een gemeyn segghen

Nadere informatie

Göttingen, theol. 160 proloog, Cant. 1,1-615 -

Göttingen, theol. 160 proloog, Cant. 1,1-615 - Göttingen, theol. 160 proloog, Cant. 1,1-615 - Göttingen theol. 160 varianten proloog basishs.: * H1: Gö, Göttingen, NStUB, theol. 160 collatiehss.: * O: De, Deventer, SAB, 101 F F2 Ha2, Den Haag, KB,

Nadere informatie

Een schoone ende amoruese historie van ponthus ende die schoone sydonie

Een schoone ende amoruese historie van ponthus ende die schoone sydonie [A1r] Een schoone ende amoruese historie van ponthus ende die schoone sydonie welcke waren beyde van Coninclijker afcoemsten / Ponthus des conincx Tybours sone Coninck van Galissien / ende Sidonie des

Nadere informatie

Vanden winter ende vanden somer

Vanden winter ende vanden somer editie P. Leendertz jr. bron, Abele spelen In: Instituut voor Nederlandse Lexicologie (samenstelling en redactie), Cd-rom Middelnederlands. Sdu Uitgevers/Standaard Uitgeverij, Den Haag/Antwerpen 1998.

Nadere informatie

De oudste preken in het Nederlands

De oudste preken in het Nederlands De oudste preken in het Nederlands Limburgse sermoenen in het begaardenconvent 3 hss.: Brussel, KB, II 112 (Servaaskopiist); Brussel, KB, IV 138; Weert, Minderbroeders, 10 (Johannes Test) Relatie met

Nadere informatie

Roman van Perchevael

Roman van Perchevael editie W.J.A. Jonckbloet bron. In: Instituut voor Nederlandse Lexicologie (samenstelling en redactie), Cd-rom Middelnederlands. Sdu Uitgevers/Standaard Uitgeverij, Den Haag/Antwerpen 1998. Zie voor verantwoording:

Nadere informatie

D ie payiene vochten ooc seere. [301] Helpe God, hoe wide die heere Karahen sochte in den stride den sterken Danoys tallen tide ende den goeden Bavier

D ie payiene vochten ooc seere. [301] Helpe God, hoe wide die heere Karahen sochte in den stride den sterken Danoys tallen tide ende den goeden Bavier D ie payiene vochten ooc seere. [301] Helpe God, hoe wide die heere Karahen sochte in den stride den sterken Danoys tallen tide ende den goeden Bavier. Gherne wilde hi den Danoys Ogier 20760 an hem wreken

Nadere informatie

Reinaert de Vos naer de oudste beryming en opnieuw in 1834 berijmd (eds. J.F. Willems en W.Gs

Reinaert de Vos naer de oudste beryming en opnieuw in 1834 berijmd (eds. J.F. Willems en W.Gs Reinaert de Vos naer de oudste beryming en opnieuw in 1834 berijmd Editie J.F. Willems en W.Gs Hellinga bron (eds. J.F. Willems en W.Gs Hellinga). Bert Bakker / Daamen, Den Haag 1958 Zie voor verantwoording:

Nadere informatie

Beatrijs. Tekst en vertaling

Beatrijs. Tekst en vertaling Editie H. Adema bron H. Adema (ed.),. Taal & Teken, Leeuwarden 1988 (derde druk) Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_bea001beat38_01/colofon.php 2012 dbnl / H. Adema t.o. 3 Eerste handschrift

Nadere informatie

Opvallende zaken Regelnummer Tekst Bijzonderheid

Opvallende zaken Regelnummer Tekst Bijzonderheid Opvallende zaken Regelnummer Tekst Bijzonderheid Der Naturen Bloeme, Handschrift M, München 419.13.i. starec voghel ende een fier 422.43 dat es.i. water.i. wonder 423.31 een groot ontfinkene sonder we

Nadere informatie

MARIA MAGDALENA was also geheten van enen casteel of borch die

MARIA MAGDALENA was also geheten van enen casteel of borch die Vander weerdiger vrouwen sinte MARIA MAGDALENA. MARIA MAGDALENA was also geheten van enen casteel of borch die MAGDALUM hiete Ende si was van edelen geslachte als vanden genen die van des coninx geslachte

Nadere informatie

VERWIJS. Bloemlezing uit de Middelnederlandse Dichtkunst

VERWIJS. Bloemlezing uit de Middelnederlandse Dichtkunst VERWIJS Bloemlezing uit de Middelnederlandse Dichtkunst 1 N.V W. J. X V8 W, i TH1EME & cm CIE - Z ZTTPPREN FN 7BMM dt VERWIJS' Bloemlezing uit de Middelnederlancise Dichtkunst HERZIEN DOOR Dr. C. C.

Nadere informatie

DE FAMILIE-AANTEKENINGEN VAN ADRIAEN CLAESZ. [VAN ADRICHEM] TE DELFT (1503-1560)

DE FAMILIE-AANTEKENINGEN VAN ADRIAEN CLAESZ. [VAN ADRICHEM] TE DELFT (1503-1560) DE FAMILIE-AANTEKENINGEN VAN ADRIAEN CLAESZ. [VAN ADRICHEM] TE DELFT (1503-1560) Nationaal Archief, archief van de familie Van Adrichem, nr. 1: Registerboeck van mijn onroerende goeden als van landen,

Nadere informatie

Het nieuwe christelyk en geestelyk uur-slag

Het nieuwe christelyk en geestelyk uur-slag bron. z.n., z.p. ca. 1800 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_nie042nieu01_01/colofon.php 2013 dbnl 1. Stem: Daar was een meisje jong van jaaren. EEn ider mag in deze Tijden, De Goedheid

Nadere informatie

Beatrijs. Editie Karel Jonckheere. bron Karel Jonckheere (ed.), Beatrijs. Elsevier Manteau, Antwerpen / Amsterdam 1980

Beatrijs. Editie Karel Jonckheere. bron Karel Jonckheere (ed.), Beatrijs. Elsevier Manteau, Antwerpen / Amsterdam 1980 Editie Karel Jonckheere bron Karel Jonckheere (ed.),. Elsevier Manteau, Antwerpen / Amsterdam 1980 Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_bea001beat36_01/colofon.php 2012 dbnl / erven Karel

Nadere informatie

REINAERT DE VOS JAN FRANS WILLEMS. naar de oudste berijming uit de twaalfde eeuw, en opnieuw in 1834 berijmd door

REINAERT DE VOS JAN FRANS WILLEMS. naar de oudste berijming uit de twaalfde eeuw, en opnieuw in 1834 berijmd door REINAERT DE VOS naar de oudste berijming uit de twaalfde eeuw, en opnieuw in 1834 berijmd door JAN FRANS WILLEMS ingeleid door Prof. Dr. W. Gs. Hellinga OOIEVA 75 REINAERT DE VOS eerste druk 12.500 exemplaren

Nadere informatie

Ludolph van Colen. tsamen door. gheboren in Hildesheim. Ghedruckt t Amstelredam by Cornelis Claesz. opt water, by die oude Brugghe.

Ludolph van Colen. tsamen door. gheboren in Hildesheim. Ghedruckt t Amstelredam by Cornelis Claesz. opt water, by die oude Brugghe. Solutie ende Werckinghe op twee geometrische vraghen by Willem Goudaen inde jaren 1580 ende 83 binnen Haerlem aenden kerckdeure ghestelt, mitsgaders propositie van twee andere geometrische vraghen tsamen

Nadere informatie

NEDERLANDSCHE VOLKSBOEKEN I

NEDERLANDSCHE VOLKSBOEKEN I /KJ7/ y/ NEDERLANDSCHE VOLKSBOEKEN I BOEKHANDEL EN DRUKKERIJ voorheen E. J. BRILL, LEIDEN UNIVERSITY OF FLORIDA L I B R A R Y DEN DROEFLIKEN STRIJT VAN RONCEVALE NEDERLANDSCHE VOLKSBOEKEN OPNIEUW UITGEGEVEN

Nadere informatie

I - Het eerste hoofdstuk heeft geen titel, daar gewoonlijk de kroniektitel daarvoor in de plaats staat.

I - Het eerste hoofdstuk heeft geen titel, daar gewoonlijk de kroniektitel daarvoor in de plaats staat. 1 I. Dit sijn die croniken van den Stichte van Utrecht ende van Hollant. Eersamen gheduchten vaderen, edelen princen ende heren haren Johanne, bisscop der heiliger kerken tot Utrecht, ende Willame, hertoghe

Nadere informatie

A lso trooste Ogier die joncfrauwe. [281] Die payiene dreven grote rauwe Si clagheden seere haren Mahoen dat die coninc Samerioen van den kerst

A lso trooste Ogier die joncfrauwe. [281] Die payiene dreven grote rauwe Si clagheden seere haren Mahoen dat die coninc Samerioen van den kerst A lso trooste Ogier die joncfrauwe. [281] Die payiene dreven grote rauwe. 19480 Si clagheden seere haren Mahoen dat die coninc Samerioen van den kerstijn ontfaen hadde die doot. Dies voer een heer groot

Nadere informatie

ELIJ N VAN J BERLIJNSCHE HANDSCHRIFT EN DEN OUDEN DRUK MAATSCHAPPIJ DER NEDERLANDSCHE LETTERKUNDE LEIDEN, E. J. BRILL. HET. Dr. J. V E IR D A M, 1878.

ELIJ N VAN J BERLIJNSCHE HANDSCHRIFT EN DEN OUDEN DRUK MAATSCHAPPIJ DER NEDERLANDSCHE LETTERKUNDE LEIDEN, E. J. BRILL. HET. Dr. J. V E IR D A M, 1878. ELIJ N VAN J HET BERLIJNSCHE HANDSCHRIFT EN DEN OUDEN DRUK VA\ \'EUE 1)E MAATSCHAPPIJ DER NEDERLANDSCHE LETTERKUNDE UITGEGEVEN DOOR Dr. J. V E IR D A M, SECRETARIS DER \1AÂTsC1{APP1J LEIDEN, E. J. BRILL.

Nadere informatie

hoort hoe Karel quam [233]

hoort hoe Karel quam [233] D oe die dag lichten began [231] quam Broyier, die sterke man, ter porten ghereden van Parijs ende riep, dies bem ic wijs: 16360 Hoort, ghi, Karel, coninc rike, sendet ute promptelike 1 te mi enen campioen

Nadere informatie

waren si utermaten blide. Si riepen vort ter selver tide Tulpijn, daer hi stont in den sale ende seeden hem des conincs tale.

waren si utermaten blide. Si riepen vort ter selver tide Tulpijn, daer hi stont in den sale ende seeden hem des conincs tale. D oe Karel so verbolghen sach [191] Willem, ic weet, hi hem ontsach ende dorst cume spreken een wort. 13725 Namels van Bavier riep hi vort ende den coninc Gwindeloen ende ooc den coninc Buevoen, dien men

Nadere informatie

[De Koornike van BRABANT]

[De Koornike van BRABANT] [De Koornike van BRABANT] [1r] IN den name des Vaders, des Soens ende des Heilichs Geests, soe willic uter ouder coroniken trecken ende uten SPIEGEL HYSTORIAEL alle die BRABANTSCHE hertogen die oyt regneerden

Nadere informatie

Van sinte Fransoise. Wat den name bediedt

Van sinte Fransoise. Wat den name bediedt Wat den name bediedt Fransois hi hiet ierst Jan, maer daer na verwandelde hi sinen name ende wert gheheeten Fransois. Ende dat sijn name verwandelt was, 1 dat was om vele saken. Dierste was om wonderleke

Nadere informatie

editie J.G. Heymans 2012 dbnl Zie voor verantwoording: i.s.m.

editie J.G. Heymans 2012 dbnl Zie voor verantwoording:  i.s.m. editie J.G. Heymans bron. In: Instituut voor Nederlandse Lexicologie (samenstelling en redactie), Cd-rom Middelnederlands. Sdu Uitgevers/Standaard Uitgeverij, Den Haag/Antwerpen 1998. Zie voor verantwoording:

Nadere informatie

BIBLIOTHEEK VAN. 111,1133WE Ell ONDER REDACTIE VAN. Dr. H. E. MOLTZER. Hoogleeraar te Groningen, Dr. JAN TE WINKEL

BIBLIOTHEEK VAN. 111,1133WE Ell ONDER REDACTIE VAN. Dr. H. E. MOLTZER. Hoogleeraar te Groningen, Dr. JAN TE WINKEL BIBLIOTHEEK VAN 111,1133WE Ell ONDER REDACTIE VAN Dr. H. E. MOLTZER Hoogleeraar te Groningen, EN Dr. JAN TE WINKEL Praeceptor aan het Gymnasium te Groningen. MET MEDEWERKING VAN Prof. W. G. BRILL, Prof.

Nadere informatie

Van Sunte EUSTACHIUS

Van Sunte EUSTACHIUS Van Sunte EUSTACHIUS EVstacius hiet te voren PLACIDUS dat beduut behaechlic Ende was der ridders meyster des keysers TRAYANUS Ende hi was seer gewoenlic te doen die werken der ontfermherticheit Mer nochtan

Nadere informatie