Het was een maged uitverkoren

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Het was een maged uitverkoren"

Janne Hermans
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Het was een maged uitverkoren Documentatie bij het koorarrangement, dat gepubliceerd is op Willibrord Huisman, november 2018 Ontwerpnotities Beschrijving Mijn arrangement van dit lied is bedoeld om met plezier te worden ingestudeerd en voorgedragen door het Campuskoor op de kerstborrel van de Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Het is ongetwijfeld ook voor andere koren en gelegenheden bruikbaar. Origineel Bron Diverse liedboekjes 16 e eeuws boekje 1539 / Scheurleer 1889 Maar vrij omgaan met ritme omdat er verscheidene varianten zijn. Inhoud Ik vind het de liedtekst fascinerend doordat Jezus daarin aan Gabriël de opdracht geeft dat hij aan Maria vertellen moet dat Hij (= Jezus) uit haar geboren wil worden. Dat staat al in de eerste vers maar is toch iets dat in moderne ogen een vreemde constructie is. Er zijn eigenlijk vijf perspectieven: De verteller Ik (die vro is), tevens de zangers van het keervers Jezus/God Gabriël Maria Vorm Het origineel dat ik gebruik beslaat maar liefst 15 verzen. In andere versies ontbreken onder meer vers 2 en vers 14, wat het lastiger te begrijpen maakt. Tussen de verzen door wordt telkens een refrein (keervers) gezongen.

2 HetWasEenMaged_Documentatie_WillibrordHuisman2018.docx, p 2 / 10 Tekst bron: siglum: DEPB1539 (1539) titel: Een devoot ende profitelijck boecxken, inhoudende veel ghestelijcke Liedekens ende [...] pagina: f123v [=131v] (liednummer 237) gebruikt ex.: Haarlem SB: 176 K 9 (kat. A (f. 1-8) ontbr.) editie: Komrij 1994, 563 / Scheurleer 1889, p274 Tekst volgens bron 1. Het was een maget wtuercoren Daer Iesus af woude sijn gheboren Dies ben ick vro O o o benedicamus domino. 2. Heer Iesus sprac tot Gabriel schoon Hi seyde vaert neder wten troon Dies ben ick vro. O o o be. 3. Al totter stede van nazareth Dair woont een maget onbesmet Dies ben ick vro. O o o &c. 4. Groetse mi metten name mijn Ende segt dat ic haer kint wil sijn Dies bin ic vro O o o benedica. 5. Die engel was een bode goet Hi quam neder metter spoet Dies ben ick vro. O o o. &c 6. Te Nazareth al in die stede Daer si lach in haer ghebede Dies ben ick vro. O o o benedic. 7. Hi seyde/ God groet v suuer maghet Ghi sijt die Gode seer wel behaghet Dies ben ick vro. &c. 8. Hi wil van v gheboren sijn Iesus Christus die meester mijn

3 Dies ben ick vro. O o o benedi. 9. Als Maria dat verstoet Wert si veruaert in haren moet Dies ben ick vro O o o benedic. 10. Ende si sprac hoe mocht ick hem bekinnen Want ic noyt man en begheerde om minnen Dies ben ick vro. &c. 11. Die heylighe gheest sal in v comen Ghelijc den dau valt op die bloemen Des ben ick vro. &c. 12. Maria weset onuersaecht Het is die Gods sone dyen ghi draecht Dies ben ic vro. &c. 13. Iesus heeft v wtuercoren Hi wil verlossen dat was verloren Dies ben ick vro. &c. 14. Van allen seere ben ick ghenesen De deerne Gods wil ick wesen Dies ben ick 15. Maria viel neder op haer knien Den wille Gods moet in mi gheschien Dies ben ick vro O o o benedicamus domino. HetWasEenMaged_Documentatie_WillibrordHuisman2018.docx, p 3 / 10

4 HetWasEenMaged_Documentatie_WillibrordHuisman2018.docx, p 4 / 10 Tekst, opgeschoond NB: de tekst achter / is bruikbare tekst uit de volksliederenbundel van Smijers et al, Het was een maget wtuercoren Daer Iesus af woude sijn gheboren 2. Heer Iesus sprac tot Gabriel schoon Hi seyde vaert neder wten troon 3. Al totter stede van nazareth Dair woont een maget onbesmet 4. Groetse mi metten name mijn Ende segt dat ic haer kint wil sijn / Zegt haar, dat ik haar Kinde wil zijn. 5. Die engel was een bode goet Hi quam neder metter spoet / Hij voer derwaarts metter spoed 6. Te Nazareth al in die stede Daer si lach in haer ghebede 7. Hi seyde/ God groet v suuer maghet Ghi sijt die Gode seer wel behaghet 8. Hi wil van v gheboren sijn Iesus Christus die meester mijn 9. Als Maria dat verstoet Wert si veruaert in haren moet 10. Ende si sprac hoe mocht ick hem bekinnen Want ic noyt man en begheerde om minnen 11. Die heylighe gheest sal in v comen Ghelijc den dau valt op die bloemen 12. Maria weset onuersaecht Het is die Gods sone dyen ghi draecht 13. Iesus heeft v wtuercoren Hi wil verlossen dat was verloren 14. Van allen seere ben ick ghenesen De deerne Gods wil ick wesen 15. Maria viel neder op haer knien Den wille Gods moet in mi gheschien

5 HetWasEenMaged_Documentatie_WillibrordHuisman2018.docx, p 5 / 10 Compositie Vorm Het keervers laat ik niet telkens terugkomen, omdat dat het lied saai maakt. In plaats daarvan beslis ik op grond van de inhoud welke coupletten ik versmelten laat. Tussen de versmolten coupletten komt dan het keervers. De tweede regel 'Benedicamus Domino' gaat het publiek meezingen. Lied De melodie neem ik aanvankelijk gewoon over. Er komt een tegenmelodie bij die ook als melodie kan dienen en daarmee het contrast kan vormen. Ook passen ze achter elkaar waardoor het keervers kan worden overgeslagen. Perspectieven Verteller = neutraal = koor Maria = tweestemmig vrouwen Gabriël = eenstemmig mannen Jezus = eenstemmig vrouwen Wij = meerstemmig koor, 2 e zin met publiek

6 HetWasEenMaged_Documentatie_WillibrordHuisman2018.docx, p 6 / 10 Tekst, gebruikte versie Intro 1. Het was een maged uitverkoren, daar Jezus af woude zijn geboren. 2. Heer Jezus sprak tot Gabriël schone. Hij zei: "vaart neder uit den trone 3. al tot de stede van Nazareth. Daar woont een maged onbesmet. 4. Begroet haar met de name mijn en zeg dat ik haar kind wil zijn." 5. Die engel was een bode goed Hij kwam daar neder metter spoed 6. naar Nazareth al in die sted' alwaar zij lag in in haar gebede 7. Hij zei: "God groet u, zuivere maagd Gij zijt die Gode zeer wel behaagt 8. Hij wil van u geboren sijn Jezus Christus die meester mijn." 9. Als Maria dat verstoet werd zij verward in haar gemoed 10. en sprak: "Hoe mocht ik Hem bekinnen want ik nooit man begeerde minnen?" 11. "De Heilige Geest zal in u komen gelijk de dauw valt op de blomen. 12. Maria, weest onversaagd: Het is Gods zoon die gij draagt. 13. Jezus heeft u uitverkoren. Hij wil verlossen wat was verloren." 14. "Van alle zeer ben ik genezen De deerne Gods wil ik wezen."

7 HetWasEenMaged_Documentatie_WillibrordHuisman2018.docx, p 7 / 10 Muziek, voorzover gevonden Volksliederenbundel, p A. Smijers, E. Bruning, Sem Dresden, Henri Geraedts, M. Grimberg-Huyser, Jaap Kunst. Uitgeverij Gottmer, Haarlem, 1952 T uit "Dit is een suverlyc boecxken", 1508; M uit "Devoot ende profit. b." 1539; uit Canon St. Greg. Ver.

8 HetWasEenMaged_Documentatie_WillibrordHuisman2018.docx, p 8 / 10 Nederland's Volkslied, p Jop Pollmann en Piet Tiggers, Uitg. De toorts, 1941

9 Strategier, 1967 HetWasEenMaged_Documentatie_WillibrordHuisman2018.docx, p 9 / 10

10 HetWasEenMaged_Documentatie_WillibrordHuisman2018.docx, p 10 / 10 Gregoriaans Keuze voor ritme van het keervers De drie versies verschillen op de volgende punten: wel of geen twee kwarten rust na Dies ben ik vro achtsten of kwarten in de 7 en 6 van het melisme op o achtsten of kwarten in '- camus Domino'. Ik kies voor elementen uit alle drie de versies: wel twee kwarten rust na Dies ben ik vro allemaal kwarten in het melisme op o, waardoor de mooie Dorische 6 voor de slotnoot op de eerste tel van de nieuwe maat lijkt te komen kwarten in de slotregel. Anders gezegd: ik kies de versie uit de Volksliederenbundel, maar dan met extra twee kwarten rust na Dies ben ik vro.

Vergelijkbare documenten

Gebedsdienst dinsdag 8 oktober 1991 Thema: Maria, bid voor ons, dat wij Gods groet vernemen en elkaar begroeten.

Gebedsdienst dinsdag 8 oktober 1991 Thema: Maria, bid voor ons, dat wij Gods groet vernemen en elkaar begroeten. Openingslied 205 Het Weesgegroet (couplet 1 en 2) Openingswoord Een groet aan u, die hier