Naast mij zit Peter Oeij. Eveneens onderzoeker bij TNO, op het gebied van sociale innovatie.

Transcriptie

1 Tekst 4 Mdule 2 Wat is innvatie-adptie? Dit is de tekst van het cllege-interview ver Innvatie-adptie. Deze tekst is uitbereider dan de vide (die is ingekrt) en geeft daardr een bredere uitleg met meer vrbeelden. W=Wuter; P=Peter P: Welkm bij de MOOC Sciale innvatie en vernieuwing binnen lgistiek en transprt van TKI, Tp cnsrtium Kennis en Innvatie, in samenwerking met Dinalg, TNO en NWO. W: Mijn naam is Wuter van der Trre. Ik ben nderzeker bij TNO. Vandaag gaan we het hebben ver innvatie-adptie: wat is het, en he kun je het gebruiken in lgistiek en transprt. En in het bedrijf waar je werkt. Naast mij zit Peter Oeij. Eveneens nderzeker bij TNO, p het gebied van sciale innvatie. Peter welkm. Laten we meteen beginnen. Wat is innvatie-adptie eigenlijk? P: Innvatie-adptie betekent letterlijk het marmen van vernieuwing dr het bedrijf, vral dr de medewerkers. Maar ik zie het breder, namelijk als het betrekken van medewerkers bij het prces van vernieuwing. En dat betrekken van medewerkers is vral een taak van degene in het bedrijf die verbetering en vernieuwing wil ntwikkelen en inveren. W: Innvatie-adptie gaat dus ver het accepteren van de innvatie dr medewerkers in het bedrijf, en niet dr klanten en andere bedrijven. Dat is ged m even af te bakenen. In de vrige mdule bespraken we sciale innvatie. Dat was vral gericht p het verhgen van medewerkersbetrkkenheid. Met als del betere bedrijfsprestatie, betere medewerkersprestatie en daardr meer innvatiekracht. Als innvatie-adptie dan betekent het betrekken van medewerkers bij innvatie, kmt bij mij de vraag p: waarm zu je dat den? P: Dan met ik even wat vertellen ver de huidige situatie in de sectr Lgistiek en Transprt als geheel. Uit nderzek blijkt dat de sectr bekend staat als innvatief. Maar tegelijkertijd blijven heel wat innvaties ngebruikt p de plank liggen bij kennisinstellingen en universiteiten. Dat kan vele redenen hebben. Eén daarvan is de waarneming dat bedrijven in deze sectr de kennis en mtivatie van medewerkers veel beter zuden kunnen benutten. Vandaar de behefte m aandacht te besteden aan meer innveren met de medewerkers zelf. En als ik zeg innveren, bedel ik niet per se dingen uitvinden, maar k verbeteringen tepassen, het werk slimmer den, en zrgen dat technische vernieuwingen ged landen in het bedrijf. W: Dus dr medewerkers te betrekken bij innvatie, vergrt het bedrijf kansen p het inveren van vernieuwing met betere bedrijfsprestaties en medewerkersprestaties als gevlg. Kun je meer redenen nemen m medewerkers te betrekken bij innvatie? P: Z vr de vuist weg kan ik je vijf redenen vr innvatie-adptie geven: 1. Omdat je de praktijkkennis en ervaring van medewerkers kan gebruiken m nieuwe machines, apparaten en systemen effectiever en gebruiksvriendelijker te maken. Dat werkt drempelverlagend.

2 2. Omdat medewerkers dan meer pen staan en ntvankelijk zijn vr innvatie. Je mag verwachten dat ze nieuwe systemen eerder gaan gebruiken, als deze k aan hun wensen vlden. Krtm, je schept het ndige draagvlak. 3. Omdat medewerkers dan het gevel hebben dat hun mening k telt. Je hrt wel eens ver het nt invented here syndrme. Wat de ber niet kent vreet ie niet. Dr medewerkers en hun expertise te erkennen vrkm je dit srt valkuilen. 4. Ok erg belangrijk: mdat er dan minder argwaan is bij de intrductie van nieuwe systemen. Als medewerkers kunnen meepraten is er niet de angst zals ze willen ns werk wegautmatiseren. 5. Maar de vijfde, en tch meest belangrijke reden, blijft de ecnmische cntinuïteit van het bedrijf. Bedrijven meten innveren m hun cncurrentiepsitie en marktaandeel te versterken en z te verleven en succesvl te zijn. Dr k werknemers mee te nemen in verbetertrajecten kan je dat sneller realiseren, creëer je meer betrkkenheid, wrden de innvaties beter afgestemd p de cmpetenties van de medewerkers en zal er minder weerstand zijn bij de intrductie van nieuwe technlgieën. Dat past allemaal binnen het begrip sciale innvatie mdat medewerkers daarin een duidelijk rl hebben. W: Je zei in het begin dat innvatie-adptie een taak is van degene in het bedrijf die verbetering en vernieuwing wil ntwikkelen en inveren in het bedrijf. Dat zijn bijvrbeeld de cursisten van deze mdule. Wat meten zij dan kunnen? P: Bij innvatie-adptie, fwel het stimuleren van het meewerken aan vernieuwing en verbetering dr medewerkers, kijk je snel naar de manager, bedrijfsleider, teamleider, en in kleinere bedrijven, naar de directeur: hij f zij is ervr verantwrdelijk. Ik nem deze persn vr het gemak de innvatr. Er zijn een paar knppen waar de innvatr aan kan draaien. Ten eerste is dat de rganisatrische cntext; ten tweede het gedrag van medewerkers en ten derde kenmerken van de innvatie zelf. Ik zal het stap vr stap even telichten. In de rganisatrische cntext zijn weer drie deelknppen m aan te draaien. Denk hierbij aan de eigen leiderschapsstijl, aan een werkklimaat dat innvatie stimuleert en aan het werk z rganiseren dat medewerkers ruimte hebben m bezig te zijn met innvatie. W: Wacht even, niet te snel. De belangrijkste draaiknppen vr de innvatr zijn rganisatrische cntext; het gedrag van medewerkers en kenmerken van de innvatie. En dan heeft het eerste, de rganisatrische cntext, dus weer drie deelknppen, want dat bestaat dus uit leiderschap, innvatief werkklimaat en werkrganisatie? Ok, ga dr. P: Inderdaad. Bij leiderschapsstijl is van belang vr de innvatr m pen te staan vr ideeën van medewerkers dr hen actief te vragen m input en suggesties. Bijvrbeeld, als jezelf het idee hebt m het magazijn te autmatiseren vraag dan k aan de medewerkers waar zijzelf autmatisering zien als nuttig. De innvatr met zwel het vrbeeld geven als vertruwen uitstralen, en vertruwen bieden. Het uitgangspunt is bijvrbeeld: Geen enkel idee dat wrdt gepperd is fut. Hierbij maak ik al een sprngetje naar de tweede deelknp, namelijk innvatief werkklimaat. W: Ja, wat bedel je daarmee?

3 P: Innvatief werkklimaat is een mgeving waarbinnen je futen mag maken znder te wrden afgestraft, waar je ruimte krijgt m te leren. Denk bijvrbeeld aan het meenemen van medewerkers naar beurzen f naar klanten; f denk aan bijeenkmsten waar je samen met medewerkers nieuwe plannen maakt. De Innvatr kan medewerkers prikkelen hun kennis te vergrten en m met klanten te praten ver de wensen die zij hebben. Smmige rganisaties hebben bijvrbeeld prijsvragen, f innvatiemiddagen, f ze halen interessante sprekers naar binnen. Als er dan nieuwe ideeën het bedrijf binnenkmen is dat een teken van een werkklimaat dat pen staat vr vernieuwing. W: De derde deelknp van de rganisatrische cntext was werkrganisatie. Kun je dat telichten? P: In de mdule Wat is sciale innvatie hadden we het ver decentraal aansturen, weet je ng? Ofwel het werkprces z rganiseren dat medewerkers ruimte hebben m autnme keuzen in het werk te maken. Bijvrbeeld ver welke taken ze eerst den. Werkrganisatie f taakverdeling gaat daarver. Biedt het werk van medewerkers ruimte m zelfstandig te werken aan vernieuwing. Mgen ze tijd besteden aan het uitzeken van verbeteringen? Zit er in het persneelsbeleid aandacht vr persnele ntwikkeling, is er budget vr pleiding? Allemaal zaken die innvatie-adptie kunnen stimuleren. W: Laat me even samenvatten Peter. Het is al best ingewikkeld. Je begn met drie knppen m innvatie-adptie te stimuleren. Ten eerste was dat de rganisatrische cntext; ten tweede het gedrag van medewerkers en ten derde kenmerken van de innvatie zelf. Organisatrische cntext hebben we nu gehad. Dat bestnd uit de drie deelknppen: leiderschap, innvatief werkklimaat en werkrganisatie. Kun je iets vertellen ver knp twee, het gedrag van medewerkers. P: Ik zal daar krt ver zijn. Medewerkers kunnen actiever bijdragen aan innvatie en verbetering als zij wrden getraind in intrapreneurial gedrag en veerkrachtig gedrag. Intrapreneurial gedrag is het als medewerker ndernemend mgaan met kansen vr vernieuwing. Veerkrachtig gedrag is in staat zijn m tegenvallers het hfd te bieden. Dat laatste is belangrijk bij innvaties die dreigen vast te lpen. Het vert wat ver m dit innvatieve gedrag van medewerkers hier uit te werken. Maar het is wel ged m te weten dat je medewerkers kunt trainen in het nemen van initiatieven en plssen van prblemen. Een vrwaarde hiervr is dat medewerkers autnmie hebben en een innvatief werkklimaat, en als je dat realiseert in je bedrijf dan is dat al heel wat. W: Het trainen van medewerkers in actiever bijdragen aan innvatie en verbetering is dus iets vr de gevrderde innvatr, m het z te zeggen. Ged. Kun je dan ingaan p de derde knp, de kenmerken van de innvatie zelf? P: Als we het hebben ver de kenmerken van de innvatie bedelen we hier he de medewerker die kenmerken pvat. Stel dat je het idee hebt m een magazijn te buwen met autmatische handling van klantrders, en dat de medewerkers daarmee meten gaan werken. De medewerker zal naar drie factren kijken: De medewerker met gelven dat de technlgie van tegevegde waarde is vr zijn f haar werk. Het autmatic handling systeem met dus als nuttig beschuwd wrden.

4 De technlgie met gemakkelijk te gebruiken zijn. De medewerker zal het berdelen p gebruiksvriendelijkheid. En daarnaast helpt het dat andere mensen van wie de gebruiker de mening waardeert, de technlgie aanbevelen. Dus als de leidinggevende f de innvatr ged kan nderbuwen waarm de technlgie ndig is, en waarm dit het werk prettiger maakt, vergrt dat de acceptatie nder medewerkers. W: Met andere wrden, wil de medewerker de nieuwe technlgie van autmatische handling van klantrders zelf gebruiken dan is zijn f haar pvatting ver nut, gemak en ndzaak vlgens anderen van drslaggevend belang. P: Inderdaad. Dat betekent dat je als innvatr vral die punten met aankaarten met de medewerkers, en hen daarbij inspraak geeft. W: Maar is het niet z dat een dergelijk systeem mgelijk juist de banen vernietigt van degenen die het meten helpen inveren? P: Dat is een reële mgelijkheid en daarver met je transparant zijn. Je met er k ver nadenken wat je hiermee det. Anticiperen heet dat. Denk bijvrbeeld na f je vr betrkken medewerkers ander werk hebt en dat je vrziet in bendigde schling; f dat je hebt nagedacht ver het vinden van andere werkgevers. Natuurlijk kun je dat niet altijd z mi plien als je zu willen. Maar je met er wel pen en eerlijk ver zijn. Degenen met wie je verder werkt in de tekmst ervaren namelijk k he eerlijk het bedrijf daarin is. W: Hmm. Best lastig. Maar eerlijkheid duurt het langst. Even terug naar het verhaal. Je hebt verteld dat rganisatrische cntext, gedrag van medewerkers, en kenmerken van de innvatie de drie knppen zijn die innvatie-adptie, het accepteren van de innvatie, bepalen. Daarbinnen zijn dan weer diverse deelknppen te gebruiken. [vicever] Ik heb het hier even p een plaatje samengevat [tn sheet]. Dit plaatje staat k in de teksten die u vindt bij Verder lezen. [zie Tekst 5. Innvatie-adptiemdel; dit is een uitgebreide beschrijvng van het mdel]

5 Peter, ng een laatste vraag. He help je de innvatrs p weg als zij cncreet aan de slag willen gaan? P: Daarvr is niet een allesbepalende aanpak. Er zijn meerdere keuzen in te maken. Wel zu ik sterk aanbevelen medewerkersbetrkkenheid hg in het vaandel te dragen. Vier tips kan ik geven: 1. Betrek medewerkers dus in een vreg stadium. Dat kan bijvrbeeld al bij de prbleemanalyse. Neem weer even het vrbeeld van de autmatisering van de interne distributie in het warehuse. Vraag he zij bepaalde prblemen ervaren en f ze k de tegevegde waarde zien van dergelijke aanpassingen in werkprcessen. Dat kan kleinschaliger dr een grepje ervaringsdeskundigen bij elkaar te repen, de meeste ervaren medewerkers bijvrbeeld. Als je wat verder bent, kun je reguliere evaluatiebijeenkmsten rganiseren met alle medewerkers, waar dan de belangrijkste zaken besprken wrden. 2. Organiseer en structureer een innvatieprject f verbeteringsprces. Simpel gezegd: maak een prjectgrep waar de tekmstige gebruikers in zitten; prbeer planmatig te werk te gaan. Dan hu je het verzicht en heb een tijdsplan. 3. Als je wat verderp in het traject bent, denk dan aan een pilt f aan experimenten. Experimenteer met de nieuwe systemen. Daarvr zijn de gebruikers nmisbaar. Een systeem kan bijvrbeeld p 1 afdeling getest wrden f er kan een prefpstelling gemaakt wrden, waar alle medewerkers het systeem kunnen uitprberen. Evaluaties van zulke pilts f experimenten zijn heel belangrijk en alle pmerkingen van gebruikers meten serieus genmen wrden. 4. Kijk ged naar het mdel van innvatie-adptie dat we hebben besprken in de tekst bij de links met verder lezen. Prbeer alle punten een plek te geven in het prces en in je prject. Lukt dat, dan is de kans p innvatie-adptie erg grt. W: Dank je Peter. We zijn aan het einde van deze les gekmen. Peter ik wil je bedanken vr juw telichting. Dit was de les ver innvatie-adptie. Je kan er meer ver lezen bij de brnnen die staan vermeld bij de Pagina verder lezen. Als je de kennis tt je hebt genmen kun je aan de slag met de eindpdracht. Veel succes!