Dorpsanalyse Wijnjewoude

Transcriptie

1 Dorpsanalyse Dorpsspiegels Opsterland Beetsterzwaag, oktober 2018 Joke van der Veen

2 INHOUDSOPGAVE HOOFDSTUK 1 BASALE GEGEVENS OPSTERLAND... 4 Aantal inwoners... 4 De respons... 4 HOOFDSTUK 2 DE OPSTERLANDERS NADER BEZIEN... 5 Aantal jaren in Opsterland, oorspronkelijke bewoners en nieuwkomers... 5 Belangrijkste dagbesteding... 6 Leeftijdsverdeling... 6 Forensen... 7 HOOFDSTUK 3 GEZONDHEID... 8 Beoordeling gezondheidssituatie... 8 Sociale contacten en sociale isolatie... 8 Lichamelijke beperkingen... 9 Mantelzorg... 9 HOOFDSTUK 4 DE DORPEN GETYPEERD...11 Eigen voorzieningen binnen de dorpen...11 Verenigingsleven...11 Sociale cohesie...11 Beoordeling leefomgeving...13 HOOFDSTUK 5 VEILIGHEID...14 Gevoelens van onveiligheid...14 Oorzaken onveiligheidsgevoelens...14 Verkeers(on)veiligheid...15 HOOFDSTUK 6 VOORZIENINGEN...16 Dorpshuis en multifunctioneel centrum...16 Peuteropvang...16 Basisonderwijs...16 Medische voorzieningen...16 Voorzieningen voor ouderen en gehandicapten...17 Dorpssteunpunt...18 Gebiedsteam...18 Bibliotheek...18 Sportvoorzieningen...18 Culturele voorzieningen...19 Jeugdsoos...19 Speeltuinen...19 Dagelijkse boodschappen...19 Recreatie en toerisme...19 (openbaar) Vervoer...20 Missen van een voorziening

3 HOOFDSTUK 7 DE FYSIEKE OMGEVING...21 Straatverlichting...21 Groenvoorzieningen...21 Wegen, fietspaden en wandelpaden/trottoirs...21 Parkeren...22 Gladheidsbestrijding...22 Afval...22 HOOFDSTUK 8 RELATIE MET DE GEMEENTE...23 Gemeentelijke dienstverlening...23 Brandweer en ambulance...23 Politie...23 HOOFDSTUK 9 WONEN IN OPSTERLAND...24 Soort woning...24 Huur- of koopwoning...24 Beoordeling woning...24 Levensloopbestendigheid van woning...25 Rolstoelvriendelijkheid...25 Verhuisplannen...26 Waarom wil men verhuizen?...26 Verhuisbestemming...27 HOOFDSTUK 10 DE DORPEN IN DE TOEKOMST...28 Voor- of achteruitgang dorpen?...28 Verwachte toekomstige ontwikkeling...28 Toerisme...28 Groei van het dorp

4 HOOFDSTUK 1 BASALE GEGEVENS OPSTERLAND Aantal inwoners Tabel 1.1: aantal inwoners per dorp in de gemeente Opsterland (1 jan. 2018) DORP INWONERSAANTAL 2018 INWONERSAANTAL 2013 INWONERSAANTAL 2009 VERSCHIL (+ 0,34%) Totaal ,34% Het inwoneraantal van is gegroeid, in tegenstelling tot Opsterland als geheel. In absolute aantallen is het dorp met 7 inwoners gegroeid. De respons Tabel 1.2: Aantal inwoners, steekproefgrootte en respons in aantallen en in procenten DORP AANTAL INWONERS OP 1 JAN STEEKPROEF- GROOTTE T.B.V. PAPIEREN VRAGENLIJST PAPIEREN VRAGENLIJST RESPONS DIGITALE RESPONS TOTALE RESPONS RESPONSPERCENTAGE OP DE PAPIEREN VRAGENLIJST Opsterland In zijn er 228 vragenlijsten op papier verspreid. Deze papieren vragenlijsten zijn door 142 respondenten ingevuld. De digitale vragenlijst is door 35 respondenten ingevuld. De totale respons komt hiermee op 177. Het responspercentage op de papieren vragenlijst is 62, dit ligt ver boven het Opsterlandse gemiddelde (26%). In de volgende hoofdstukken worden de resultaten uit de enquête gepresenteerd en besproken. De percentages zijn telkens afgerond op hele getallen. Daardoor kan het voorkomen dat de som van de percentages groter of kleiner is dan

5 HOOFDSTUK 2 DE OPSTERLANDERS NADER BEZIEN Aantal jaren in Opsterland, oorspronkelijke bewoners en nieuwkomers Aan de bewoners is gevraagd hoe lang zij al in hun dorp en in de gemeente Opsterland wonen. In onderstaande tabel is aangegeven hoe lang de respondenten in hun eigen dorp wonen. Tabel 2.1: aantal jaren wonende in eigen dorp, in % HOE LANG WOONT U AL IN UW DORP? 0 2 jaar 2 5 jaar 5 10 jaar jaar 20 jaar of langer Opsterland Relatief de grootste groep respondenten woont al 20 jaar of langer in (61%). Dit percentage ligt boven het gemiddelde in Opsterland (56%). In onderstaande tabel is aangegeven hoe lang de respondenten in de gemeente Opsterland wonen. Tabel 2.2: aantal jaren wonende in Opsterland, in % HOE LANG WOONT U AL IN DE GEMEENTE OPSTERLAND? 0 2 jaar 2 5 jaar 5 10 jaar jaar 20 jaar of langer Opsterland Ook hier wonen de meeste respondenten al 20 jaar of langer in de gemeente Opsterland (66%). Dit percentage is bijna gelijk aan het gemiddelde in Opsterland (65%). Tabel 2.3: oorsprong van de respondenten, in % OORSPRONKELIJKE BEWONERS NIEUWKOMERS Opsterland 2017 Opsterland 2013 Provincie Fryslân 2017 Elders in Nederland 2017 Buiten Nederland Opsterland Ruim een derde van het totaalaantal respondenten behoort tot de oorspronkelijke bewoners: zij zijn geboren in het dorp waar ze nu (nog) wonen of in één van de andere dorpen van Opsterland. In ligt dit percentage boven het Opsterlandse gemiddelde. 5

6 Belangrijkste dagbesteding Onderstaande tabel geeft inzicht in de belangrijkste dagelijkse bezigheden van de respondenten uit. Tabel 2.4: belangrijkste dagelijkse bezigheid van de respondent, uitgesplitst naar leeftijdscategorie en geslacht, in % BELANGRIJKSTE DAGELIJKSE BEZIGHEID WIJNJEWOUDE OPSTERLAND Werkend voor loon (Mee-)werkend in eigen bedrijf Schoolgaand / studerend / cursussen 4 3 Werkzoekend 0 1 Werkzaam in eigen huishouden Zorg voor (klein) kinderen/gezin 9 7 Werkzaam als vrijwilliger 4 4 Werkzaam als mantelzorger 1 1 Hobby s / sport 4 6 Klussen / tuinieren 5 5 Bezoek familie / vrienden 1 2 Anders 4 4 Net als in Opsterland als geheel hebben relatief gezien de meeste respondenten in als belangrijkste dagbesteding betaald werk. Bij de optie Anders is het volgende genoemd: bovenstaande activiteiten door elkaar, fietsen en wandelen, hobby s/werkzaamheden in en om het huis/vrienden en familie, vrijwilliger/sport/kinderen, ziek zijn. Leeftijdsverdeling Tabel 2.5: verdeling leeftijd van de respondenten, in % (bron: gemeente Opsterland, 1 januari 2018) 0-4 JAAR 5-9 JAAR JAAR JAAR JAAR JAAR Opsterland Tabel 2.6: verdeling leeftijd van de respondenten in % JAAR JAAR JAAR JAAR JAAR JAAR Opsterland De leeftijdscategorie 55 tot en met 64 jaar is het sterkst vertegenwoordigd. Respondenten tussen de 16 en 24 jaar en van 75 jaar en ouder zijn minder vertegenwoordigd in. In vergelijking met het Opsterlandse gemiddelde zijn de respondenten in iets meer verdeeld over de leeftijdsgroepen. 6

7 Forensen Tabel 2.7: locatie van het werk van de werkende respondenten, in % WERKT IN EIGEN DORP WERKT ELDERS IN OPSTERLAND WERKT BUITEN OPSTERLAND Opsterland Het merendeel van de respondenten in werkt buiten Opsterland (66%). Ruim een derde van de respondenten in werkt in Opsterland, het merendeel hiervan in eigen dorp. 7

8 HOOFDSTUK 3 GEZONDHEID Beoordeling gezondheidssituatie Tabel 3.1: beoordeling van de eigen gezondheid, in een rapportcijfer GEMIDDELD RAPPORTCIJFER PERCENTAGE RESPONDENTEN MET ONVOLDOENDE (LAGER DAN EEN 6) ,6 7,8 8 2 Opsterland 7,6 7,8 5 3 In beoordeelt men de eigen gezondheid even hoog als in de rest van Opsterland met gemiddeld een 7,6. Acht procent van de respondenten in beoordeelt de eigen gezondheid met een onvoldoende. In Opsterland is dat percentage gemiddeld vijf procent, hier ligt boven. Sociale contacten en sociale isolatie Tabel 3.2: beoordeling van de sociale contacten van de respondent, in % IK HEB VOLDOENDE CONTACT MET VRIENDEN EN KENNISSEN IK WIL MET MEER MENSEN CONTACT HEBBEN ER ZIJN MENSEN MET WIE IK GOED KAN PRATEN EN VERTROUWEN IK VOEL ME WEL EENS ALLEEN nee Ja Nooit Soms Vaak Soms Opsterland 8 (2013: 3,7%) 25 (2013: 17,3%) 2 (2013: 1,6%) 32 (2013: 39,1%) 2 (2013: 1,6%) 26 (2013: 21,8%) In vergelijking met het Opsterlandse gemiddelde zijn er meer respondenten in die aangeven niet voldoende contact met andere mensen te hebben. Daarnaast zijn er ook meer respondenten die aangeven nooit of slechts soms mensen te hebben met wie ze kunnen praten en vertrouwen. Eenzaamheid is minder prevalent in. Tabel 3.2B: beoordeling van de sociale contacten van de respondent, in %, uitgesplitst naar leeftijdscategorie LEEFTIJD IK HEB VOLDOENDE CONTACT MET VRIENDEN EN KENNISSEN IK WIL MET MEER MENSEN CONTACT HEBBEN ER ZIJN MENSEN MET WIE IK GOED KAN PRATEN EN VERTROUWEN IK VOEL ME WEL EENS ALLEEN nee Ja Nooit Soms Vaak Soms 16 t/m 24 jaar t/m 34 jaar t/m 44 jaar t/m 54 jaar t/m 64 jaar t/m 74 jaar jaar en ouder

9 Bovenstaande tabel laat zien dat bijna 40 procent van de respondenten van 16 t/m 24 jaar aangeeft slechts soms mensen te hebben met wie ze goed kunnen praten en vertrouwen. Bijna 40 procent van de respondenten in deze leeftijdsgroep geeft ook aan zich soms alleen te voelen. Twee procent van de respondenten in leeftijdscategorie 55 t/m 64 jaar geeft aan zich soms alleen te vielen. Een derde van de respondenten van 75 jaar en ouder geeft aan met meer mensen contact te willen hebben. Van deze groep zegt ook meer dan de helft (57%) slechts soms mensen te hebben om goed mee te praten. Bijna een vijfde van deze groep voelt zich soms alleen. Lichamelijke beperkingen Tabel 3.3: lichamelijke beperkingen onder de respondenten, in % LICHAMELIJKE BEPERKINGEN Opsterland In vergelijking met 2013 hebben relatief meer respondenten met een lichamelijke beperking meegedaan aan het onderzoek. In 2013 was dit percentage 11 procent, in 2017 is het percentage 14 procent van de respondenten in. Mantelzorg Mantelzorgers zorgen langdurig en onbetaald voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner, ouder, kind of ander familielid, vriend of kennis. Mantelzorg is in tegenstelling tot vrijwilligerswerk vaak geen keuze. Aan de respondenten is gevraagd of men mantelzorger is. Daarnaast is gevraagd of men dit als een last ervaart en op de hoogte is van de ondersteuningsmogelijkheden voor mantelzorgers. Het is van belang om te weten wie die mantelzorgers zijn. Zijn het vooral ouderen of ook jongeren die mantelzorg verlenen? Zijn het overwegend mannen of vrouwen? Deze informatie kan helpen om de ondersteuningsmogelijkheden voor mantelzorgers beter af te stemmen op de doelgroep. Tabel 3.4: mantelzorgers onder de respondenten, verdeeld naar leeftijd, in % LEEFTIJDSCATEGORIE TOTAAL VAN DE RESPONDENTEN Opsterland In totaal geeft 15 procent van de respondenten aan mantelzorger te zijn. Dit ligt onder het gemiddelde in Opsterland (19%). De mantelzorgers hebben in vooral de leeftijd van

10 Onderstaande tabel laat zien in hoeverre de respondenten bekend zijn met de ondersteuningsmogelijkheden voor mantelzorgers en of ze er gebruik van maken. Tabel 3.5: bekendheid met de ondersteuningsmogelijkheden voor mantelzorgers, in % Bent u mantelzorger? BENT U BEKEND MET DE ONDERSTEUNINGSMOGELIJKHEDEN VOOR MANTELZORGERS? Ja, ik maak daar (wel eens) gebruik van Ja, maar maak er geen gebruik van Ja, ik besteed tot 1 uur per dag aan mantelzorg Ja, ik besteed 1 tot 4 uur per dag aan mantelzorg Ja, ik besteed 4 tot 8 uur per dag aan mantelzorg Ja, ik besteed meer dan 8 uur per dag aan mantelzorg Nee Nee Bovenstaande tabel laat zien dat er in geen mantelzorgers zijn die hier 4 tot 8 uur per dag aan besteden. Verder valt het op dat alleen de mantelzorgers die 1 tot 4 uur per dag aan zorg besteden gebruik maken van de ondersteuningsmogelijkheden. De overige mantelzorgers kennen het voor een groot deel wel, maar maken er geen gebruik van. 10

11 HOOFDSTUK 4 DE DORPEN GETYPEERD Eigen voorzieningen binnen de dorpen Tabel 4.1: (zeer) tevreden over eigen voorzieningen in het dorp, in % DORPSKRANT DORPSWEBSITE CONTACT MET PLAATSELIJK BELANG Opsterland Het merendeel van de respondenten in is tevreden over de dorpskrant, de dorpswebsite en het contact met Plaatselijk Belang. De percentages liggen allemaal boven het Opsterlandse gemiddelde. Verenigingsleven Tabel 4.2: deelname aan een vereniging, in % POLITIEKE PARTIJ KERK PLAATSELIJK BELANG VROUWENVERENIGING SOCIAAL CULTUREEL WERK SPORTVERENIGING TONEELVERENIGING MUZIEKVERENIGING/- MUZIEKCORPS JONGERENVERENIGING/ JEUGDSOOS OUDERENVERENIGING / OUDERENSOOS BUURTVERENIGING BIBLIOTHEEK ANDERS Opsterland De participatie in het verenigingsleven ligt in Opsterland het hoogste bij Plaatselijk Belang (49%) en de buurtvereniging (50%). In is men vooral betrokken bij Plaatselijk Belang (55%) en buurtvereniging (74%). Sociale cohesie Sociale cohesie is geen gemakkelijk begrip en laat zich ook moeilijk meten. Met sociale cohesie wordt de mate waarin burgers in de maatschappij verbondenheid ervaren en zich medeverantwoordelijk voelen voor het algemeen welzijn bedoeld. Hierover zijn vijf vragen opgenomen in de dorpsspiegel. Omdat de antwoorden onderling sterk samenhangen, is net als in 2009 en 2013 ervoor gekozen om deze vragen samen te voegen tot de schaal sociale cohesie. Zo wordt per respondent als het ware een gemiddelde bepaald. Bij een aantal stellingen worden de resultaten vergeleken met die van de vorige dorpsspiegel. Een hogere score staat voor een hogere beoordeling van de sociale cohesie, waarbij 1 de laagst mogelijke beoordeling van de sociale cohesie is en 4 de hoogst mogelijke beoordeling van sociale cohesie. Let op: omdat de vragenlijsten per dorpsspiegel veranderen, komen de schalen van de verscheidene dorpsspiegels niet volledig overeen. Zo zijn in de berekening van de schaal van 2013 meer items opgenomen dan in de schaal van de huidige dorpsspiegel. Verschillen tussen de jaren moeten dus voorzichtig worden geïnterpreteerd. 11

12 Tabel 4.3: beoordeling sociale cohesie in het dorp in schaalgemiddelden GEMIDDELDE SCORE IN 2017 GEMIDDELDE SCORE IN ,84 2,76 Opsterland 2,95 2,92 In is de schaalscore gestegen ten opzichte van Hieronder staan de resultaten voor iedere stelling afzonderlijk gepresenteerd. Hierbij wordt weer gewoon met percentages gewerkt, waarbij een hoger percentage duidt op meer sociale cohesie: Tabel 4.4 (helemaal) eens met de stelling Ik ben gehecht aan mijn dorp, in % Opsterland Het percentage respondenten in dat gehecht is aan het dorp is in vergelijking met 2013 iets gestegen. Tabel 4.5: (helemaal) eens met de stelling Ik woon in een dorp waar veel saamhorigheid is, in % (HELEMAAL) EENS MET DE STELLING IN 2017 (HELEMAAL) EENS MET DE STELLING IN 2013 (HELEMAAL) EENS MET DE STELLING IN Opsterland In vergelijking met 2013 is het percentage respondenten dat van mening is dat een dorp is met veel saamhorigheid, gestegen met drie procent. Tabel 4.6: (helemaal) eens met de stelling Ik voel me thuis bij de mensen die in mijn dorp wonen, in % (HELEMAAL) EENS MET DE STELLING IN 2017 (HELEMAAL) EENS MET DE STELLING IN 2013 (HELEMAAL) EENS MET DE STELLING IN Opsterland Het merendeel van de respondenten in Opsterland (88%) voelt zich thuis bij de mensen die in het dorp wonen, in is dit percentage iets lager met 84%. Tabel 4.7: (helemaal) eens met de stelling Als ik iemand nodig heb, dan is er in het dorp iemand die ik daarvoor kan vragen, in % Opsterland Over het algemeen kunnen de respondenten in iemand in het dorp vragen als ze hulp nodig hebben. Bij deze vraag heeft 85 procent van de respondenten aangegeven het (helemaal) eens te zijn met de stelling. 12

13 Tabel 4.8: (helemaal) eens met de stelling Ik voel me verantwoordelijk voor mijn dorp, in % Opsterland In voelt 67 procent van de respondenten zich verantwoordelijk voor het eigen dorp. Dit percentage ligt onder het Opsterlands gemiddelde (77%). Beoordeling leefomgeving Tabel 4.9: beoordeling voor de leefomgeving, in een rapportcijfer GEMIDDELDE SCORE IN 2017 GEMIDDELDE SCORE IN ,7 7,6 Opsterland 7,7 7,6 De respondenten in beoordelen hun leefomgeving hoog met een 7,7. Dit is gelijk met het gemiddelde in Opsterland. 13

14 HOOFDSTUK 5 VEILIGHEID Gevoelens van onveiligheid Tabel 5.1: (helemaal) eens met de stelling Ik voel me weleens onveilig in mijn dorp, in % (HELEMAAL) MEE EENS (HELEMAAL) MEE ONEENS Opsterland De percentages van respondenten die het oneens zijn met de stelling zijn gestegen omdat de antwoordcategorie niet mee eens, niet mee oneens in de huidige dorpsspiegel niet was opgenomen. Met de stelling Ik voel me weleens onveilig in het dorp is 17 procent van de respondenten het eens. Dit is lager in vergelijking met het Opsterlands gemiddelde. Ten opzichte van 2013 is er een lichte stijging te zien in het percentage. Tabel 5.2: (helemaal) eens met de stelling In mijn dorp vindt veel criminaliteit plaats, in % (HELEMAAL) MEE EENS (HELEMAAL) MEE ONEENS 7 93 Opsterland In is 7 procent van de respondenten van mening dat er in hun dorp veel criminaliteit plaatsvindt. Dit percentage ligt onder het gemiddelde van Opsterland (17%). Oorzaken onveiligheidsgevoelens Tabel 5.3: oorzaken onveiligheidsgevoelens, in % VERKEER (SITUATIE) VERLICHTING VERLOEDERING OPENBARE RUIMTE OVERLAST RISICO SLACHTOFFER WORDEN VAN CRIMINALITEIT RISICO SLACHTOFFER TE WORDEN VAN GEWELD ANDERS Opsterland De onveiligheidsgevoelens hangen het meest samen met verkeer (15%) en het risico om slachtoffer te worden van criminaliteit (10%). Bij anders werd onder andere angst voor inbraak in het buitengebied genoemd, en dat de Zorgboerderij zorgen baart omdat er vreemde mensen door worden aangetrokken. 14

15 Verkeers(on)veiligheid Tabel 5.4: (zeer) tevreden over de verkeersveiligheid in het dorp, in % IN DIRECTE WOONOMGEVING IN DE KERN/CENTRUM DORP IN BUITENGEBIED VAN HET DORP Opsterland Over de verkeersveiligheid voor automobilisten en voetgangers is men in over het algemeen zeer tevreden. Ten slotte is aan de respondenten gevraagd om hun veiligheidsgevoel een algemeen rapportcijfer te geven. Tabel 5.5: beoordeling voor de veiligheid in een rapportcijfer GEMIDDELDE SCORE IN ,2 Opsterland 7,3 Met een score van 7,2 gemiddeld beoordelen de respondenten in hun veiligheid positief. Deze score ligt wel net onder het gemiddelde in Opsterland. 15

16 HOOFDSTUK 6 VOORZIENINGEN Dorpshuis en multifunctioneel centrum Tabel 6.1: (zeer) tevreden over dorpshuis en (helemaal) eens met de stelling Een dorpshuis of multifunctioneel centrum is onmisbaar voor mijn dorp (ZEER) TEVREDEN OVER DORPSHUIS DORPSHUIS/MFC ONMISBAAR Opsterland In vergelijking met 2013 is men in minder tevreden over het dorpshuis, een daling van 20 procent. Het dorpshuis heeft verbouwplannen voor een stukje modernisering. Nog steeds is echter het merendeel van de respondenten in (zeer) tevreden over het dorpshuis (78%). Van de respondenten in is 91 procent van mening dat het dorpshuis onmisbaar is in het dorp. Peuteropvang Tabel 6.2: tevredenheid over de peuteropvang in de gemeente, in % (ZEER) TEVREDEN (ZEER) ONTEVREDEN 97 3 Opsterland 93 7 In zijn de respondenten erg tevreden over de peuteropvang in de gemeente (97%). Basisonderwijs Tabel 6.3: tevredenheid over het basisonderwijs in de gemeente, in % (ZEER) TEVREDEN (ZEER) ONTEVREDEN 99 1 Opsterland 96 4 Over het basisonderwijs is men in (zeer) tevreden (99%). Medische voorzieningen Tabel 6.4: tevredenheid over de medische voorzieningen in de gemeente, in % (ZEER) TEVREDEN (ZEER) ONTEVREDEN 96 4 Opsterland 96 4 In zijn de respondenten erg tevreden over de medische voorzieningen in de gemeente (96%). 16

17 Tabel 6.4B: (zeer) tevreden over de medische voorzieningen in de gemeente, in %, uitgesplitst naar leeftijd LEEFTIJD (ZEER) TEVREDEN 16 t/m 24 jaar t/m 34 jaar t/m 44 jaar t/m 54 jaar t/m 64 jaar t/m 74 jaar jaar en ouder 94 De tevredenheid over de medische voorzieningen is het laagst in de groep van 16 t/m 24 jaar. Voorzieningen voor ouderen en gehandicapten Tabel 6.5: respondenten die vinden dat er voldoende voorzieningen voor ouderen en gehandicapten zijn om zelfstandig in het dorp te blijven wonen, in % VOLDOENDE VOORZIENINGEN VOOR OUDEREN EN GEHANDICAPTEN Opsterland Nog niet de helft van de respondenten in geeft aan dat er voldoende voorzieningen voor ouderen en gehandicapten aanwezig zijn om zelfstandig in het dorp te kunnen blijven wonen (42%). Ter vergelijking: het gemiddelde van alle Opsterlandse dorpen is 51 procent, ligt hieronder. Ten opzichte van 2013 is het percentage wel gestegen. Tabel 6.6: ontbrekende aspecten bij voorzieningen voor ouderen en gehandicapten om zelfstandig in het dorp te blijven wonen, in % KWALITEIT EN AANBOD WONINGEN KWALITEIT EN AANBOD ZORG KWALITEIT EN AANBOD ACTIVITEITEN KWALITEIT EN AANBOD VOORZIENINGEN* KWALITEIT EN AANBOD VERVOER KWALITEIT EN AANBOD INFORMATIE EN ADVIES ANDERS, NAMELIJK Opsterland * Voorzieningen: klussendienst, personenalarmering, maaltijdservice, woningaanpassing Het merendeel van de respondenten dat ontevreden is over de voorzieningen voor ouderen en gehandicapten (40%) geeft aan dat het ontbreekt aan kwaliteit en aanbod van woningen. 17

18 Dorpssteunpunt Om de bekendheid van het dorpssteunpunt in kaart te brengen is de respondenten gevraagd of zij bekend zijn met het dorpssteunpunt, en of er gebruik van gemaakt wordt. Tabel 6.7 bekendheid met dorpssteunpunt in eigen dorp, in % NEE JA, MAAKT GEEN GEBRUIK VAN DORPSSTEUNPUNT JA, HEEFT ER WEL EENS GEBRUIK VAN GEMAAKT Opsterland In iets meer dan de helft van de respondenten bekend met het dorpssteunpunt. Hiervan heeft slechts drie procent er wel eens gebruik van gemaakt. Gebiedsteam Om te meten in hoeverre de Opsterlanders bekend zijn met de gebiedsteams, is ze gevraagd of ze het kennen en er eventueel gebruik van maken. De resultaten zijn in onderstaande tabel weergegeven Tabel 6.8: bekendheid met Gebiedsteam eigen dorp, in % NEE JA, MAAKT GEEN GEBRUIK VAN GEBIEDSTEAM JA, HEEFT ER WEL EENS GEBRUIK VAN GEMAAKT Opsterland De respondenten in geven met een meerderheid aan niet bekend te zijn met het Gebiedsteam (62%). 8 procent geeft aan er wel eens gebruik van te hebben gemaakt, dit ligt boven het gemiddelde van Opsterland (7%). Verder geeft een relatief groot percentage aan het Gebiedsteam te kennen, maar er geen gebruik van te maken (29%). Bibliotheek Tabel 6.9: tevredenheid over de bibliotheek in de gemeente, in % (zeer) tevreden BIBLIOTHEEK (zeer) ontevreden Opsterland In zijn nog geen twee derde van de respondenten tevreden over de bibliotheek in de gemeente. Dit percentage ligt ver onder het Opsterlandse gemiddelde (85%). Sportvoorzieningen Tabel 6.10: tevredenheid over de sportvoorzieningen in de gemeente, in % (ZEER) TEVREDEN (ZEER) ONTEVREDEN Opsterland 92 8 De tevredenheid in over de sportvoorzieningen ligt hoog. 18

19 Culturele voorzieningen Tabel 6.11: tevredenheid over de culturele voorzieningen in de gemeente, in % (ZEER) TEVREDEN (ZEER) ONTEVREDEN Opsterland Over de culturele voorzieningen in de gemeente, zoals theater en podia, zijn in in vergelijking met de Opsterlandse gemiddelden relatief minder respondenten (zeer) tevreden (66%). Jeugdsoos Tabel 6.12: tevredenheid over de jeugdsozen in de gemeente, in % (ZEER) TEVREDEN (ZEER) ONTEVREDEN Opsterland scoort met 48 procent wat aan de lage kant wat betreft de tevredenheid over de jeugdsoos. Speeltuinen Tabel 6.13: tevredenheid over de speeltuinen in de gemeente, in % (ZEER) TEVREDEN (ZEER) ONTEVREDEN Opsterland procent van de respondenten in is tevreden over de speeltuinen. Dit ligt boven het Opsterlandse gemiddelde. Dagelijkse boodschappen Tabel 6.14: tevredenheid over het doen van dagelijkse boodschappen in de regio, in % (ZEER) TEVREDEN (ZEER) ONTEVREDEN Opsterland 92 8 In zijn relatief minder respondenten dan gemiddeld (zeer) tevreden over de mogelijkheden voor dagelijkse boodschappen. Recreatie en toerisme Tabel 6.15: tevredenheid over de recreatieve voorzieningen in de gemeente, in % (ZEER) TEVREDEN (ZEER) ONTEVREDEN Opsterland Het merendeel van de respondenten is (zeer) tevreden over de recreatieve voorzieningen in de gemeente. 19

20 (Openbaar) Vervoer Tabel 6.16: respondenten die soms of vaak gebruik maken van het (openbaar) vervoer, in % OPENBAAR VERVOER BUURTBUS PLUSBUS WMO-TAXI Opsterland In maken relatief veel respondenten wel eens gebruik van de Plusbus (6%). Van het reguliere openbaar vervoer maakt 20 procent van de respondenten wel eens gebruik en van de Buurtbus een stuk meer dan in 2013, 20 procent. Tabel 6.17: (zeer) tevreden over de vervoersmogelijkheden, % OPENBAAR VERVOER BUURTBUS PLUSBUS WMO-TAXI Opsterland De tevredenheid over de vervoersmogelijkheden is in vergelijkbaar met het Opsterlands gemiddelde. Missen van een voorziening Tabel 6.15: respondenten die aangeven voorzieningen te missen in eigen dorp, in % en het soort voorzieningen % MIST EEN VOORZIENING IN 2017 % MIST EEN VOORZIENING IN 2013 GEMISTE VOORZIENING, MEEST GENOEMD GEMISTE VOORZIENING, VAAK GENOEMD Verzamelpunt plastic afval Geldautomaat Opsterland Verscheidenheid aan winkels Geldautomaat, sporthal, verzamelpunt plastic afval In mist 68 van de respondenten een voorziening in het dorp. Als gemiste voorziening wordt het vaakst een verzamelpunt voor plastic afval genoemd, daarna een geldautomaat. Verder werd nog een aantal keer genoemd dat een voorziening voor jongeren werd gemist. 20

21 HOOFDSTUK 7 DE FYSIEKE OMGEVING Straatverlichting Tabel 7.1: (zeer) tevreden over de straatverlichting binnen de kern en in het buitengebied van het dorp, in % BINNEN DE KERN IN HET BUITENGEBIED Opsterland Over de straatverlichting is men in erg tevreden over de verlichting binnen de kern. Over de verlichting in het buitengebied zijn minder respondenten tevreden. Groenvoorzieningen Tabel 7.2: (zeer) tevreden over de groenvoorziening in het dorp, in % KWALITEIT/ONDERHOUD HOEVEELHEID EN SPREIDING Opsterland De tevredenheid over de groenvoorziening in is gedaald ten opzichte van Wegen, fietspaden en wandelpaden/trottoirs Tabel 7.3: (zeer) tevreden over het aantal wegen, fietspaden en wandelpaden in het dorp, in % WEGEN FIETSPADEN WANDELPADEN/TROTTOIRS MEN- & RUITERPADEN ATB- & MOUNTAINBIKE- ROUTES Opsterland De respondenten uit zijn erg tevreden over het aantal wegen, fietspaden, wandelpaden, men en ruiterpaden en mountainbikeroutes. Tabel 7.4: (zeer) tevreden over het onderhoud van wegen, fietspaden en wandelpaden in het dorp, in % WEGEN FIETSPADEN WANDELPADEN/ TROTTOIRS MEN- EN RUITERPADEN ATB- EN MOUNTAINBIKE- ROUTES Opsterland De tevredenheid over onderhoud van wegen ligt in boven het Opsterlandse gemiddelde. Dit geldt echter niet voor de fietspaden, daar is net iets meer dan de helft tevreden over het onderhoud ervan (51%). 21

22 Parkeren Tabel 7.5: (zeer) tevreden over de parkeermogelijkheden in het dorp, in % IN DIRECTE WOONOMGEVING IN DE KERN/CENTRUM VAN DORP BUITEN DE BEBOUWDE KOM Opsterland Het merendeel van de respondenten in is tevreden over de parkeermogelijkheden in het dorp. Gladheidsbestrijding Tabel 7.6: (zeer) tevreden over de gladheidsbestrijding in de gemeente, in % IN DIRECTE WOONOMGEVING IN DE KERN/CENTRUM VAN DORP BUITEN DE BEBOUWDE KOM Opsterland De tevredenheid over de gladheidsbestrijding in de gemeente is onder de respondenten in hoger dan Opsterland als geheel bij de kern/centrum van het dorp. Afval Tabel 7.7: (zeer) tevreden over aspecten/voorzieningen met betrekking tot afval in de gemeente, in % VERZAMELING BLADAFVAL HONDENPOEP ZWERFAFVAL MILIEUSTRAAT GORREDIJK BRENGPUNT GROENAFVAL URETERP Opsterland Aan bovenstaande tabel is te zien dat de respondenten uit meer tevreden zijn over de verzameling van bladafval, zwerfafval, de milieustraat Gorredijk en het brengpunt groenafval Ureterp dan gemiddeld in Opsterland. 22

23 HOOFDSTUK 8 RELATIE MET DE GEMEENTE Gemeentelijke dienstverlening Tabel 8.1.1: (zeer) tevreden over enkele aspecten van de relatie met de gemeente, in % BETREKKEN INWONERS BIJ PLANNEN EN BELEID HET NAKOMEN VAN AFSPRAKEN Opsterland Tabel 8.1.2: (zeer) tevreden over enkele aspecten van de relatie met de gemeente, in % INFORMATIEVERSTREKKING BEREIKBAARHEID VAN AMBTENAREN DIENSTVERLENING Opsterland De respondenten in over het algemeen zeer tevreden over de dienstverlening van de gemeente. Brandweer en ambulance Tabel 8.2: (zeer) tevreden over brandweer en ambulance in de gemeente, in % BRANDWEER AMBULANCE Opsterland In is men net als in de rest van Opsterland (zeer) tevreden over de brandweer en de ambulance in de gemeente. Politie Tabel 8.3: (zeer) tevreden over politie in de gemeente, in % POLITIE Opsterland De tevredenheid over de politie is hoog, en gestegen ten opzichte van

24 HOOFDSTUK 9 WONEN IN OPSTERLAND Soort woning Tabel 9.1: woonsituatie van de respondenten, in % SENIORENWONING SENIORENWONING MET FACILITEITEN OP BEG.GROND VERPLEEG- VERZORGINGSHUIS SERVICEFLAT / AANLEUNWONING VRIJSTAANDE WONING TWEE ONDER ÉÉN KAP WONING RIJTJESWONING APPARTEMENT / ETAGEWONING/FLAT ANDERS Opsterland 1 1 0,2 0, In Opsterland woont 60 procent van de respondenten in een vrijstaande woning. In woont 71 procent van de respondenten in een vrijstaande woning. Huur- of koopwoning Tabel 9.2: woonachtig in huur- of koopwoning, in % KOOPWONING HUURWONING Opsterland De verdeling tussen de respondenten die woonachtig zijn in een koopwoning en de respondenten die woonachtig zijn in een huurwoning is iets anders dan het Opsterlands gemiddelde. In is de verdeling: 77 procent (koopwoning) om 23 procent (huurwoning). In Opsterland is de verdeling: 85 procent (koopwoning) om 15 procent (huurwoning). Beoordeling woning Tabel 9.3: beoordeling woning, in een rapportcijfer GEMIDDELD RAPPORTCIJFER IN 2017 GEMIDDELD RAPPORTCIJFER IN 2013 GEMIDDELD RAPPORTCIJFER IN ,9 7,8 7,9 Opsterland 8,0 8,0 7,9 Het gemiddelde rapportcijfer waarmee de respondenten in Opsterland de eigen woning beoordelen is een 8,0. In ligt dit cijfer iets lager met een 7,9. 24

25 Tabel 9.4: beoordeling van verscheidene aspecten van de woning, uitgesplitst naar huurwoningen en koopwoningen, in % KENMERK VAN DE WONING Huurwoning POSITIEVE BEOORDELING Koopwoning Grootte Onderhoudstoestand Woonlasten kwaliteit Woonlasten inkomen Beveiliging Grootte van de bergruimte Grootte van de tuin Geluidsoverlast verkeer Geluidsoverlast buren Aanpasbaarheid van woning (levensloopbestendig maken) De respondenten die in een koopwoning wonen beoordelen de aspecten bijna overal positiever dan respondenten wonende in een huurwoning. Levensloopbestendigheid van woning Aan de respondenten is gevraagd of zij in hun eigen woning kunnen blijven wonen, mochten ze (meer) zorg nodig hebben. De respondenten die als antwoord Weet ik niet hebben ingevuld zijn niet meegenomen in de berekening van de percentages. Tabel 9.5: beoordeling van levensloopbestendigheid van de woning, uitgesplitst naar huurwoningen en koopwoningen, in % Huurwoning SOORT WONING Koopwoning Ja, zonder (of met kleine) aanpassingen Ja, maar met een verbouwing aan de woning 8 28 Nee Eén op de drie respondenten in huurhuizen vindt hun woning niet levensloopbestendig. Respondenten in een koopwoning beoordelen hun woning als meer geschikt wat betreft de levensloopbestendigheid. Rolstoelvriendelijkheid Aan respondenten is gevraagd hoe rolstoel- en rollatorvriendelijk zij hun woning beoordelen. Respondenten in een koopwoning zijn relatief gezien positiever dan respondenten in een huurwoning. Tabel 9.6: beoordeling rolstoelvriendelijkheid van de woning, uitgesplitst naar huurwoningen en koopwoningen, in % SOORT WONING GOED MATIG /SLECHT Huurwoning Koopwoning

26 Verhuisplannen Tabel 9.7: respondenten met verhuisplannen, in aantallen en in procenten VERHUISPLANNEN 2017 IN AANTALLEN VERHUISPLANNEN 2017 IN PROCENTEN VERHUISPLANNEN 2013 IN PROCENTEN Opsterland Bijna een vijfde van de Opsterlanders denkt erover om te gaan verhuizen. In ligt dit percentage iets hoger met 22 procent. In 2013 hadden relatief minder respondenten in verhuisplannen; toen dacht 23 procent van de respondenten erover om te gaan verhuizen. Waarom wil men verhuizen? De respondenten die willen verhuizen is gevraagd waarom ze willen verhuizen. Hierbij mochten ze meer dan één antwoord geven. De volgende redenen werden genoemd: Tabel 9.8: redenen voor de verhuisplannen van de respondenten, in % REDEN VERHUIZING 2017 Woning is te groot 22 Woning is te klein 30 Verandering in huishoudenssamenstelling 16 Meer kwaliteit 11 Woning met minder onderhoud 8 Van koop- naar huurwoning 5 Van huur- naar koopwoning 8 Inkomen is verbeterd 3 Inkomen is verslechterd 5 Bedrijfsbeëindiging 5 Gezondheid wordt slechter 14 Onvoldoende medische voorzieningen 3 Minder overlast gewenst 11 Meer rust 8 Dichterbij werk wonen 3 Dichterbij studie wonen 3 Dichterbij familie wonen 5 Onvoldoende algemene voorzieningen 19 Andere reden 19 Een groot deel van de respondenten die wil verhuizen geeft aan dat dit komt doordat hun woning te klein is. 19 procent heeft aangegeven een andere reden te hebben. Hier is het volgende genoemd: Last van buren Iets nieuws Mis gezelligheid van grote stad Van tussenwoning naar vrijstaande woning 26

27 Verhuisbestemming Tabel 9.9: verhuisbestemming van de respondenten met verhuisplannen, in % BINNEN DORP IN ÉÉN VAN DE 3 GROTERE KERNEN IN ÉÉN VAN DE KLEINERE KERNEN BUITEN DE GEMEENTE WEET IK NOG NIET Opsterland Bijna een derde van de respondenten in met verhuisplannen wil binnen het dorp blijven. Bijna een derde geeft daarnaast aan buiten de gemeente te willen gaan wonen. Ongeveer 40 procent van de respondenten geeft aan nog niet te weten waar ze heen willen. Tabel 9.9B: woningbehoefte van de respondenten met verhuisplannen, uitgesplitst naar leeftijd, in aantallen WONINGBEHOEFTE 16 T/M. 24 JR. 25 T/M. 34 JR. 35 T/M. 44 JR. 45 T/M. 54 JR. 55 T/M. 64 JR. 65 T/M. 74 JR. Bejaardenwoning-/seniorenwoning Bejaardenwoning/seniorenwoning, voorzieningen op BG Verzorging-/verpleeghuis Aanleunwoning, serviceflat Vrijstaande woning Twee onder één kap Rijtjeswoning Appartement, flat, etagewoning Anders Respondenten mochten meerdere antwoordopties invullen wat betreft hun woningbehoefte. Bovenstaande tabel laat zien dat de vrijstaande woning het meest geliefd is onder de respondenten met verhuisplannen. Bij de optie anders is door twee respondenten iets aangegeven. Eén gaf aan geen voorkeur te hebben, zolang er maar meer privacy is. De ander gaf aan graag in een tiny house te willen wonen. 27

28 HOOFDSTUK 10 DE DORPEN IN DE TOEKOMST Voor- of achteruitgang dorpen? Tabel 10.1: voor/achteruitgang van het dorp in de afgelopen jaren, in % VOORUIT ACHTERUIT GELIJK GEBLEVEN Uitkomst in 2017 Verwachting in 2013 Uitkomst in 2017 Verwachting in 2013 Uitkomst in 2017 Verwachting in Opsterland Meer respondenten zijn van mening dat vooruit is gegaan, dan in 2013 verwacht werd. Als reden voor vooruitgang van de afgelopen jaren werd onder andere genoemd dat het centrum erop vooruit is gegaan en dat er veel nieuwbouw/renovaties zijn uitgevoerd. Een vijfde van de respondenten is van mening dat het dorp achteruit is gegaan. Als redenen hiervoor worden vaak genoemd: de leegstand van winkels, slecht onderhoud van straten, slecht onderhoud van groen. Verwachte toekomstige ontwikkeling Tabel 10.2: verwachting voor- of achteruitgang van het dorp voor de komende jaren, in % VOORUIT ACHTERUIT DORP BLIJFT GELIJK Opsterland Ruim een vijfde van de respondenten geeft aan te verwachten dat het dorp vooruit zal gaan. Als redenen hiervoor worden genoemd: betere economie waardoor de winkels kunnen blijven bestaan, hoop op nieuw schoolgebouw en meer verduurzaming. Bijna een vijfde van de respondenten geeft aan te verwachten dat het dorp achteruit zal gaan. Hier worden als redenen genoemd dat de voorzieningen verwacht worden te verdwijnen. Toerisme Tabel 10.3: mening van de respondenten over het aantrekken van toeristen naar het dorp, in % MEER TOERISTEN AANTREKKEN: (HELEMAAL) MEE EENS 59 Opsterland procent van de respondenten in is van mening dat het dorp meer toeristen zou mogen aantrekken. 28

29 Groei van het dorp Tabel 10.4: mening van de respondenten over het aantal inwoners en het aantal woningen in het dorp, in % IK BEN TEVREDEN ZOALS HET IS, ALS HET GAAT OM: Inwoners Woningen Opsterland Het merendeel van de respondenten in geeft aan tevreden te zijn over het huidige aantal inwoners. Minder respondenten zijn tevreden over het aantal woningen. 29

30