INDUSTRIËLE CICHOREI. Overzicht van het onderzoek Wetenschappelijk verslag

Transcriptie

1 JAARVERSLAG CICHOREI 2012

2

3 INDUSTRIËLE CICHOREI D. WITTOUCK K. BOONE S. DEBOSSCHERE C. DEMEESTER F. HAUSPIE A. VANDAELE J. VANDENBULCKE M. BERTEN K. HOSTEN G. GHEKIERE M. DEMEULEMEESTER A.CALUS Afgevaardigd bestuurder Inagro: Dr. ir. M. DEMEULEMEESTER Ieperseweg 87 B-8800 Rumbeke Overzicht van het onderzoek 2012 Wetenschappelijk verslag

4

5 - 3 - INHOUD Blz. INHOUD... 3 WOORD VOORAF... 5 SAMENWERKING EN BETOELAGING... 6 OVERZICHT VAN DE UITGEVOERDE PROEVEN... 7 AANLEG EN UITVOERING VAN DE PROEVEN EN BIOMETRISCHE ANALYSE VAN DE RESULTATEN.. 8 UITGEVOERDE WAARNEMINGEN, METINGEN, TELLINGEN EN ANALYSES... 9 WEERSOMSTANDIGHEDEN HOOFDSTUK I RASSEN I. RASSENONDERZOEK PROEFJAAR Rassenonderzoek uitgevoerd in samenwerking met het Comité voor de Samenstelling van de Nationale Rassencatalogus voor Landbouwgewassen en de Afdeling Rassenonderzoek van Cultuurgewassen van het ILVO, Eenheid Plant, Teelt en omgeving te Merelbeke Rassenonderzoek uitgevoerd in samenwerking met het Programma Voorlichting Bieten-Cichorei (PVBC) vzw en Cosucra Groupe Warcoing te Warcoing II. RASSENONDERZOEK PROEFJAREN HOOFDSTUK II INVLOED VAN HET OOGSTTIJDSTIP OP DE OPBRENGST EN KWALITEIT Verslag Cichorei 2012 Inhoud

6 Verslag Cichorei

7 - 5 - WOORD VOORAF Onderhavig wetenschappelijk verslag heeft betrekking op het fytotechnisch onderzoek dat Inagro, afdeling Akkerbouw, te Rumbeke-Beitem in 2012 in de provincie West-Vlaanderen op industriële cichorei heeft uitgevoerd. De in dit rapport gepubliceerde onderzoeksresultaten hebben betrekking op het teeltjaar Ze zijn bijgevolg niet voor veralgemening vatbaar. Om tot algemeen geldende conclusies en tot concrete teeltadviezen te komen, worden de onderzoeksobjecten in principe gedurende minstens 4 jaar aangehouden, dit onder uiteenlopende teelt- en klimaatomstandigheden. Van het rassenonderzoek wordt eveneens een overzicht van de onderzoeksresultaten over meerdere proefjaren weergegeven. Voor de uitwerking van het onderzoek kon een beroep worden gedaan op de gewaardeerde medewerking van een aantal gespecialiseerde instellingen en bedrijven. Deze worden vermeld op blz. 6. Aan allen die medewerkten aan het onderzoek, betuigen wij onze oprechte dank. Op de eerste plaats zijn wij veel dank verschuldigd aan de Provinciale Overheid van West-Vlaanderen en het Programma Voorlichting Bieten-Cichorei (PVBC) vzw voor het ter beschikking stellen van de nodige financiële middelen. Verder danken we de gespecialiseerde instellingen en bedrijven op wiens deskundigheid en/of technische ondersteuning wij een beroep mochten doen en met wie een vruchtbare en prettige samenwerking tot stand kwam. Onze gans bijzondere waardering gaat tevens naar de proefveldhouder. We zijn hem zeer erkentelijk voor de gastvrijheid en de nauwkeurigheid en toewijding waarmee hij de hem toevertrouwde taak heeft behartigd. Vestigen we er tenslotte de aandacht op dat proefveldopbrengsten meestal deze van de praktijkpercelen duidelijk overtreffen. Een verklaring hiervoor is te zoeken in het feit dat proefvelden gunstiger teeltomstandigheden genieten en de verliezen beperkt zijn, ondermeer door het ontbreken van spuitsporen. Rumbeke (Beitem), april Verslag Cichorei 2012 Woord vooraf

8 - 6 - SAMENWERKING EN BETOELAGING Samenwerking Het onderzoeksprogramma Industriële cichorei 2012 kon uitgevoerd worden dank zij de medewerking van volgende instellingen en bedrijven: Inagro vzw, afdeling Akkerbouw, te Rumbeke-Beitem de Vlaamse overheid, Agentschap voor Landbouw en Visserij, Produktkwaliteitsbeheer, Rassencatalogus Vlaams Gewest, Comité voor de Samenstelling van de Nationale Rassencatalogus voor Landbouwgewassen, te Brussel voor de proef Rassenonderzoek in samenwerking met de Belgische Rassencatalogus de Eenheid Plant-Teelt en Omgeving, afdeling Rassenonderzoek van Cultuurgewassen, Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO), te Merelbeke (Afdelingshoofd Eenheid Plant: Kristiaan Van Laecke; wetenschappelijk directeur prof. dr. ir. J. VAN WAES en dr. ir. J. PANNECOUCQUE) voor de proef Rassenonderzoek in samenwerking met de Belgische Rassencatalogus het Programma Voorlichting Bieten-Cichorei (PVBC) vzw, te Tienen (Coördinator: ir. B. MANDERYCK) voor de proef Rassenonderzoek in samenwerking met het PVBC vzw en Cosucra Groupe Warcoing en de proef Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit. het Laboratorium van Inagro, te Rumbeke-Beitem (Afgevaardigd Bestuurder: dr. ir. M. DEMEULEMEESTER) voor de grondanalyses. Chicoline, Research and Chicory Breeding, te Warcoing (Directeur: J.C. VAN HERCK): - voor de zaai van alle proeven - voor de kwaliteitsanalyses betreffende de proef Rassenonderzoek in samenwerking met het PVBC vzw en Cosucra Groupe Warcoing en de proef Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit Cosucra Groupe Warcoing, te Warcoing (Directeur: J. CRAHAY) voor de proef Rassenonderzoek in samenwerking met het PVBC vzw en Cosucra Groupe Warcoing en de proef Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit. Betoelaging Het onderzoeksprogramma Industriële cichorei 2012 kon uitgevoerd worden dankzij de financiële steun van: de Provinciale Overheid van West-Vlaanderen het Programma Voorlichting Bieten-Cichorei (PVBC) vzw, te Tienen (Coördinator: ir. B. MANDERYCK). Verslag Cichorei 2012 Samenwerking en betoelaging

9 - 7 - OVERZICHT VAN DE UITGEVOERDE PROEVEN Proefobject Proefplaats Bodemtype Proefveldhouder I RASSEN Rassenonderzoek in samenwerking met de Belgische Rassencatalogus Heestert leem Guy VERRUE Molenstraat Heestert Rassenonderzoek in samenwerking met het PVBC vzw en Cosucra Groupe Warcoing Heestert leem Guy VERRUE Molenstraat Heestert II INVLOED VAN HET OOGSTTIJDSTIP OP DE OPBRENGST EN KWALITEIT Heestert leem Guy VERRUE Molenstraat Heestert Verslag Cichorei 2012 Overzicht van de uitgevoerde proeven

10 - 8 - AANLEG EN UITVOERING VAN DE PROEVEN EN BIOMETRISCHE ANALYSE VAN DE RESULTATEN De proefvelden worden aangelegd middenin een praktijkveld van een ervaren cichoreiteler. Dit beduidt dat op de proeffactor(en) na, het onderzoek onder praktijkomstandigheden verloopt. Dit komt de gebruikswaarde van de resultaten ten goede. Over de toe te passen teelttechniek wordt vooraf met de proefveldhouder van gedachten gewisseld. Van de proefterreinen wordt steeds een scheikundige grondanalyse uitgevoerd in het voorjaar en wordt tevens de reserve aan minerale stikstof in het bodemprofiel bepaald op het einde van de winter in het voorjaar (0-90 cm). Na de oogst wordt het nitraatresidu in het bodemprofiel (0-90 cm) bepaald. Het zaaien van de proeven gebeurt met een pneumatische proefveldprecisiezaaimachine Belin- Fähse Miniair. Wanneer de vergelijking binnen een proef beperkt blijft tot 1 factor, gaat de voorkeur naar een blokkenproef; bij 2 en meer factoren naar een factoriële proef. Voor de proeven waar opbrengstbepalingen uitgevoerd worden bedraagt de netto-oppervlakte per experimentele eenheid minimum 10 m². Voor de proeven Rassenonderzoek in samenwerking met het PVBC vzw en Cosucra Groupe Warcoing en Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit wordt er gewerkt met 4 blokken. Daarentegen wordt voor de proef Rassenonderzoek in samenwerking met de Belgische Rassencatalogus, overeenkomstig het Comité voor de Samenstelling van de Nationale Rassencatalogus voor Landbouwgewassen, geoogst in 3 blokken. De onderhoudsbespuitingen gebeuren door de proefveldhouder met een gewone spuitmachine. Toepassingen die het voorwerp van onderzoek uitmaken, worden toegediend met een proefveldspuit. De gebruikte biometrische verwerking heeft betrekking op de variantie-analyse, de variatiecoëfficiënt, de kleinste wezenlijke verschillen en de Duncan-toets. Binnen de Duncan-toets krijgen de objecten die niet wezenlijk van elkaar verschillen eenzelfde kleine letter. Alleen de toetsen voor P0,05 worden opgenomen. Bij proeven waar meer dan 1 factor wordt bestudeerd, wordt nagegaan of er tussen de factoren significante interacties bestaan. Verslag Cichorei 2012 Aanleg en uitvoering van de proeven en biometrische analyse van de resultaten

11 - 9 - UITGEVOERDE WAARNEMINGEN, METINGEN, TELLINGEN EN ANALYSES 1. Grond en bodem - Bodemtype - Scheikundige analyse: ph (KCl), gehalte aan fosfor, kalium, magnesium, calcium en natrium (mg P, K, Mg, Ca en Na per 100 g luchtdroge grond) en aan koolstof (%) - Reserve aan minerale stikstof (nitrische en ammoniakale) tussen 0-30 cm, cm en cm diepte (kg/ha) 2. Zaaizaad - Kiemkracht (%) - Duizendzadengewicht (g) 3. Gewaskenmerken - Opkomst (1-9, 9 = snelste opkomst) - Jeugdgroeisnelheid (1-9, 9 = snelste jeugdgroei) - Standdichtheid (planten/ha, wortels/ha) - Volledige bodembedekking (datum wanneer de rijen sluiten) - Loofontwikkeling (schaal 1-9, 9 = meeste loofontwikkeling) - Groenblijven van het loof (schaal 1-9, 9 = langst groenblijven van het loof) - Schieters half augustus en bij oogst (%) - Regelmatigheid van wortelgroei boven de grond (schaal 1-5, 5 = zeer regelmatig) 4. Teeltveiligheid Weerstand tegen meeldauw, bladvlekkenziekte, roest en necrotische bladvlekken. De graad van weerstand ten aanzien van al deze ongunstige factoren, wordt geëvalueerd binnen een 1-9 schaal. Een hoger cijfer stemt overeen met een gunstiger waardering. Zo komt 3 overeen met een slechte, 5 met een matige en 7 met een goede weerstand. 5. Opbrengst De netto-wortelopbrengst, de inulineopbrengst en het wortelgewicht worden weergegeven. De netto-wortelopbrengst is de werkelijke cichoreiopbrengst in kg/ha gewogen bij de oogst na wassen van alle geoogste wortels (volledig geoogste netto-veldje). 6. Kwaliteitsanalyses uitgevoerd op de cichoreiwortel Bij de oogst worden per experimentele eenheid volgende kwaliteitsanalyses verricht (kan variëren naargelang van het type proef): - fructosegehalte (%) - glucosegehalte (%) - verhouding fructose/glucose - totale suikergehalte (fructose + glucose) (%) - inulinegehalte (%) - DP (polymerisatiegraad; is de gemiddelde polymerisatiegraad van inuline, zonder de kleine suikers) - kleine suikers (of vrije suikers; is het percentage van vrije fructose + vrije glucose + sucrose in relatie tot het koolhydraatgehalte) Verslag Cichorei 2012 Uitgevoerde waarnemingen, metingen, tellingen en analyses

12 WEERSOMSTANDIGHEDEN 2012 Waarnemingen te Rumbeke-Beitem Bron: Koninklijk Meteorologisch Instituut van België; K.M.I.-Maandbericht. Maand Minimum temperatuur ( C) Maximum temperatuur ( C) Neerslag (l/m²) gemeten normaal afwijking gemeten normaal afwijking gemeten normaal % van normaal januari 2,55-0,1 2,65 7,60 5,2 2,40 83, ,5 februari - 0, , maart 3,43 1,7 1,73 12,40 8,9 3,50 90, ,8 april 3,86 4,3-0,44 11,41 12,8-1,39 80, ,1 mei 8,61 7,4 1,21 17,27 16,9 0,37 85, ,6 juni 10,83 10,3 0,53 18,93 20,0-1,07 84, ,3 juli 12,65 12,1 0,55 20,73 21,5-0,77 143, ,7 augustus 12,79 12,0 0,79 23,50 21,7 1,80 42, ,3 september 8,90 9,6-0,70 19,13 19,2-0,07 28, ,2 oktober 6,82 6,2 0,62 14,09 14,3-0,21 149, ,8 november 4,03 3,1 0,93 9,40 9,0 0,40 72, ,86 december 2,93 0,8 2,13 7,38 5,7 1,68 208, ,5 (-) Geen metingen Verslag Cichorei 2012 Weersomstandigheden 2012

13 HOOFDSTUK I RASSEN Doel rassenonderzoek Het rassenonderzoek poogt uit te maken welke rassen industriële cichorei het meest geschikt zijn voor verbouw onder de Vlaamse maritieme teeltomstandigheden. Hiertoe worden nieuwe beloftevolle rassen uitgezaaid naast de in ons land/regio meest geteelde. De belangrijkste facetten van het rassenonderzoek zijn de netto-wortelopbrengst, de inulineopbrengst, de teeltveiligheid en de kwaliteit. Deze laatste heeft betrekking op het inulinegehalte, het fructose- en glucosegehalte en de verhouding fructose/glucose. I RASSENONDERZOEK PROEFJAAR Rassenonderzoek uitgevoerd in samenwerking met het Comité voor de Samenstelling van de Nationale Rassencatalogus voor Landbouwgewassen en de Afdeling Rassenonderzoek van Cultuurgewassen van het ILVO, Eenheid Plant, Teelt en omgeving te Merelbeke Proefveldhouder: Guy VERRUE, Molenstraat 8, 8551 Heestert Proefplaats: Vierkeerstraat 72, 8551 Heestert 1.1 Objecten Overzicht van de rassen in proef Ras (1) Jaar van opname in de rassenlijst Kweker Mandataris Crescendo S B (2004) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Hera S B (1998) ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Maurane S B (2000) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Melci S B (2001) ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België VG/H/024/00044 (**) S VG/H/014.3/00050 (**) Coll VG/H/014.3/00052 (**) C3 VG/H/014.3/00054 (**) C1 RW (**) C3 RW (**) Coll RW (**) C1 RW (**) C1 Jaar van opname in de rassenlijst : B = ras van de Belgische rassenlijst (**) Niet erkend ras Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België (1) S = potentiële standaardrassen Rassenonderzoek van Cultuurgewassen en fungeren als getuigen : Crescendo, Hera, Maurane en Melci C1 = 1 e jaar Cultuur- en Gebruikswaarde (CGW) proeven C2 = 2 e jaar Cultuur- en Gebruikswaarde (CGW) proeven C3 = 3 e jaar Cultuur- en Gebruikswaarde (CGW) proeven Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek 2012

14 1.2 Proefomstandigheden Bodemkarakteristieken Scheikundige grondontleding : Datum : 24 februari 2012 Bepaling Analyse Streefzone Beoordeling Advies voor industriële cichorei grondsoort leem ph (KCl) 5,7 6,0-6,5 laag Koolstof (%) 1,0 1,3-1,7 laag Fosfor (P) 37, hoog 40 kg P 2O 5/ha Kalium (K) 10, laag 280 kg K 2O/ha Magnesium (Mg) 10, normaal 50 kg MgO/ha Calcium (Ca) 185, normaal 2800 z.b.w./ha Natrium (Na) 2,4 3,1 6,5 laag 0 kg Na 2O/ha Reserve aan minerale stikstof einde winter : Datum : 24 februari 2012 Kg/ha N (0-90 cm): 63,35 waarvan 51,56 kg nitrische Diepte in cm Nitrische stikstof in kg N/ha Ammoniakale stikstof in kg N/ha ,78 4, ,04 3, ,74 3,35 N-bemestingsadvies Inagro : 47 kg/ha Voorvruchten 2011: maïs Bodembewerkingen Ploegen : 29 maart 2012 Zaaibedbereiding : 30 maart Zaai - datum : 31 maart tussen rij afstand : 45 cm - afstand in de rij : 15 cm (na opéénzetten) - diepte : 0,5-1 cm - toestand van het zaaibed : goed Bemesting Stikstof: 80 E N/ha (o.v.v. vloeibaar 39% N), 30 maart 2012 Kalium: 120 E/ha, na ploegen Magnesium: 12 E/ha, na ploegen Gewasbescherming Onkruidbestrijding : Vóór zaaien ingewerkt (30/03/2012) : Bonalan 9 l + Kerb 0,6 kg/ha Kort na zaaien (01/04/2012) : Kerb 0,75 kg + Asulam 1,25 l + Legurame 3 l/ha Na opkomst : 30/04/2012 : Kerb 0,3 kg + Safari 5 g + Legurame 0,75 l/ha 07/05/2012 : Safari 10 g + Legurame 0,5 l + AZ mlha 19/05/2012 : Legurame 0,5 l + Safari 12 g + AZ ml/ha 30/05/2012 : AZ ml/ha 05/06/2012 : Frontier Elite 0,5 l/ha Ziektebestrijding: - Insectenbestrijding: Oogst 16 oktober 2012, manuele rooiing Proefaanleg Oppervlakte van de experimentele eenheden : - bruto oppervlakte : 20,25 m² (6 rijen x 0,45 m tussen rijafstand x 7,5 m lengte) - geoogste oppervlakte : 9,99 m² (4 rijen x 0,45 m tussen rijafstand x 5,55 m lengte) Aantal blokken: 4, waarvan 3 te oogsten 1.3 Teeltverloop In de proef kwamen in belangrijke mate schieters voor. Er werden evenwel duidelijke rasverschillen vastgesteld. De schieters werden geteld op 4 tijdstippen: - 1 augustus 2012 (schieters werden afgesneden) - 8 augustus 2012 (schieters werden afgesneden) - 6 september 2012 (schieters werden afgesneden) - 15 oktober 2012 (net vóór de oogst) Net vóór de oogst werden alle schieters verwijderd, zodat deze niet opgenomen werden in de oogstresultaten. 1.4 Proefresultaten De proefresultaten werden niet opgenomen in dit verslag. Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek 2012

15 Rassenonderzoek uitgevoerd in samenwerking met het Programma Voorlichting Bieten-Cichorei (PVBC) vzw en Cosucra Groupe Warcoing te Warcoing Proefveldhouder: Guy VERRUE, Molenstraat 8, 8551 Heestert Proefplaats: Vierkeerstraat 72, 8551 Heestert 2.1 Objecten Overzicht van de rassen in proef Ras Jaar van opname in de rassenlijst Kweker Mandataris Cadence F (2009) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Canzona B (2010) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Dacapo B (2013) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Diabolus NL (2011) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Diesis B (2010) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Dolce NL (2009) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Echo NL (2006) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Gong B (2012) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Krips B (2012) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Maurane B (2000) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Melci B (2001) ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Jaar van opname in de rassenlijst : B = ras van de Belgische rassenlijst F = ras van de Franse rassenlijst NL = ras van de Nederlandse rassenlijst Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek 2012

16 Proefomstandigheden Bodemkarakteristieken Scheikundige grondontleding : Datum : 24 februari 2012 Bepaling Analyse Streefzone Beoordeling Advies voor industriële cichorei grondsoort leem ph (KCl) 5,7 6,0-6,5 laag Koolstof (%) 1,0 1,3-1,7 laag Fosfor (P) 37, hoog 40 kg P 2O 5/ha Kalium (K) 10, laag 280 kg K 2O/ha Magnesium (Mg) 10, normaal 50 kg MgO/ha Calcium (Ca) 185, normaal 2800 z.b.w./ha Natrium (Na) 2,4 3,1 6,5 laag 0 kg Na 2O/ha Reserve aan minerale stikstof einde winter : Datum : 24 februari 2012 Kg/ha N (0-90 cm): 63,35 waarvan 51,56 kg nitrische Diepte in cm Nitrische stikstof in kg N/ha Ammoniakale stikstof in kg N/ha ,78 4, ,04 3, ,74 3,35 N-bemestingsadvies Inagro : 47 kg/ha Voorvruchten 2011 : maïs Bodembewerkingen Ploegen : 29 maart 2012 Zaaibedbereiding : 30 maart Zaai - datum : 31 maart tussen rij afstand : 45 cm - afstand in de rij : 15 cm (na opéénzetten) - diepte : 0,5-1 cm - toestand van het zaaibed : goed Bemesting Stikstof : 80 E N/ha (o.v.v. vloeibaar 39% N), 30 maart 2012 Kalium: 120 E/ha, na ploegen Magnesium: 12 E/ha, na ploegen Gewasbescherming Onkruidbestrijding : Vóór zaaien ingewerkt (30/03/2012) : Bonalan 9 l + Kerb 0,6 kg/ha Kort na zaaien (01/04/2012) : Kerb 0,75 kg + Asulam 1,25 l + Legurame 3 l/ha Na opkomst : Ziektebestrijding: - Insectenbestrijding : Oogst 15 oktober 2012, manuele rooiing 30/04/2012 : Kerb 0,3 kg + Safari 5 g + Legurame 0,75 l/ha 07/05/2012 : Safari 10 g + Legurame 0,5 l + AZ ml/ha 19/05/2012 : Legurame 0,5 l + Safari 12 g + AZ ml/ha 30/05/2012 : AZ ml/ha 05/06/2012 : Frontier Elite 0,5 l/ha Proefaanleg Oppervlakte van de experimentele eenheden : - bruto oppervlakte : 20,25 m² (6 rijen x 0,45 m tussen rijafstand x 7,5 m lengte) - geoogste oppervlakte : 9,99 m² (4 rijen x 0,45 m tussen rijafstand x 5,55 m lengte) Aantal blokken : Teeltverloop In de proef kwamen in belangrijke mate schieters voor; er werden evenwel duidelijke rasverschillen vastgesteld. De schieters werden geteld op 3 tijdstippen nl. op 1 augustus, 6 september en net vóór de oogst op 15 oktober Na elke telling werden de schieters onmiddellijk verwijderd, zodat deze planten niet in aanmerking genomen werden in de opbrengstresultaten. Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek 2012

17 01/05/12 02/05/12 03/05/12 04/05/12 05/05/12 06/05/12 07/05/12 08/05/12 09/05/12 10/05/12 11/05/12 12/05/12 13/05/12 14/05/12 15/05/12 16/05/12 17/05/12 18/05/12 19/05/12 20/05/12 21/05/12 22/05/12 23/05/12 24/05/12 25/05/12 26/05/12 27/05/12 28/05/12 29/05/12 30/05/12 31/05/12 28/03/12 29/03/12 30/03/12 31/03/12 01/04/12 02/04/12 03/04/12 04/04/12 05/04/12 06/04/12 07/04/12 08/04/12 09/04/12 10/04/12 11/04/12 12/04/12 13/04/12 14/04/12 15/04/12 16/04/12 17/04/12 18/04/12 19/04/12 20/04/12 21/04/12 22/04/12 23/04/12 24/04/12 25/04/12 26/04/12 27/04/12 28/04/12 29/04/12 30/04/ Temperatuursverloop vanaf eind maart tot einde juni 2012 gemiddelde temperatuur maximum temperatuur minimum temperatuur april: -2,8 C 2 april: -2,4 C zaai: 31 maart Metypost Helkijn 28 maart 30 april 2012 (temperatuur in C) gemiddelde temperatuur maximum temperatuur minimum temperatuur Metypost Helkijn 1 mei 31 mei 2012 (temperatuur in C) Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek 2012

18 01/06/12 02/06/12 03/06/12 04/06/12 05/06/12 06/06/12 07/06/12 08/06/12 09/06/12 10/06/12 11/06/12 12/06/12 13/06/12 14/06/12 15/06/12 16/06/12 17/06/12 18/06/12 19/06/12 20/06/12 21/06/12 22/06/12 23/06/12 24/06/12 25/06/12 26/06/12 27/06/12 28/06/12 29/06/12 30/06/ gemiddelde temperatuur maximum temperatuur minimum temperatuur Metypost Helkijn 1 juni 30 juni 2012 (temperatuur in C) Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek 2012

19 Proefresultaten en bespreking Oogstresultaten a. Werkwijze oogst De bruto oppervlakte van het perceel bedroeg 20,25 m² (6 rijen x 0,45 m tussen rijafstand x 7,5 m lengte). Per perceel werden de 4 binnenste rijen geoogst waarbij aan beide uiteinden telkens 0,975 m uit proef gelaten werd. De geoogste oppervlakte per perceel bedroeg aldus 9,99 m² (4 rijen x 0,45 m tussen rijafstand x 5,55 m lengte). Vermits de proef aangelegd werd in 4 parallellen werd er per object 39,96 m² geoogst (9,99 m² x 4 parallellen). De oogst gebeurde manueel. In de proef kwamen in belangrijke mate schieters voor; er werden evenwel duidelijke rasverschillen vastgesteld. De schieters werden geteld op 3 tijdstippen nl. op 1 augustus, 6 september en net vóór de oogst op 15 oktober Na elke telling werden de schieters onmiddellijk verwijderd, zodat deze planten niet in aanmerking genomen werden in de opbrengstresultaten. b. Resultaten Ras Schieters (%) Standdichtheid (aantal wortels/ha) Netto-wortelopbrengst (**) kg/ha relatief t.o.v. getuigen (%) (***) Wortelgewicht (g) fructose (%) Suikergehalte (****) glucose (%) totaal (%) Verhouding fructose/glucose Inulinegehalte (%) Inulineopbrengst (*****) kg/ha relatief t.o.v. getuigen (%) (***) Cadence 4,62 e a a 113,5 435 ab 19,37 abc 2,27 abc 21,64 abc 8,52 bc 19,50 abc a 114,8 Canzona 6,54 de a bcd 105,1 414 b 19,29 abc 2,26 abc 21,55 abc 8,53 bc 19,42 abc ab 105,8 Dacapo 1,63 f a bcd 104,4 405 b 20,19 a 2,17 abc 22,36 a 9,32 a 20,14 a ab 109,0 Diabolus 7,79 cde a ab 108,4 456 a 18,01 d 2,10 c 20,11 d 8,56 bc 18,12 d bc 102,0 Diesis 13,27 ab a d 97,9 406 b 18,54 cd 2,21 abc 20,75 cd 8,39 bc 18,69 cd c 95,0 Dolce 8,66 bcd a bcd 101,0 415 ab 19,71 ab 2,23 abc 21,94 ab 8,84 ab 19,76 ab bc 103,7 Echo 7,11 de a cd 100,7 395 b 20,05 a 2,28 ab 22,33 a 8,82 ab 20,12 a abc 105,1 Gong 6,15 de a bc 105,8 425 ab 19,38 abc 2,30 ab 21,68 abc 8,45 bc 19,53 abc ab 107,2 Krips 12,02 abc a bcd 102,1 417 ab 19,00 bcd 2,16 abc 21,16 bcd 8,82 ab 19,06 bcd bc 101,0 Maurane 16,05 a a d 98,0 420 ab 18,51 cd 2,13 bc 20,64 cd 8,70 b 18,60 cd c 94,7 Melci 13,37 ab a bcd 101,3 433 ab 18,84 bcd 2,31 a 21,15 bcd 8,16 c 19,06 bcd bc 100,2 Getuigen (***) Gemiddelde alle rassen 8, ,17 2,22 21,39 8,65 19, KWV P0,05 4,35% kg 6,34% 37 g 0,91% 0,15% 1,00% 0,47 0,90% kg 9,10% V.C. (%) 18,14 6,74 4,39 4,39 6,02 3,27 4,58 3,23 3,73 3,23 6,30 6,30 F-ber. 9,96** 1,26 4,17** 4,17** 1,78 4,61** 1,95 4,19** 3,55** 4,19** 3,28** 3,28** Totaal % schieters gedurende het groeiseizoen tot de oogst. (**) Bij de oogst werd per ras het aantal geoogste wortels geteld en omgerekend naar het aantal wortels per ha (zonder de schieters). (***) Getuigen = gemiddelde van de rassen Echo, Maurane en Melci. (****) Het glucose- en fructosegehalte werd bepaald via H.P.L.C. en wordt uitgedrukt in % op vers materiaal. (*****) Inulinegehalte = (% fructose + % glucose) / 1,11 Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek 2012

20 aantal wortels per ha % schieters % schieters b.1. Schieters (%) Het gemiddeld percentage schieters over het volledige groeiseizoen bedroeg gemiddeld over alle rassen 8,84% , ,0 13,3 13, ,6 6,2 6,5 7,1 7,8 8, ,6 0 minst schieters meest schieters aantal wortels per ha % schieters a a a a 16,05 a a a 13,27 ab a a 14 13,37 ab ,02 abc a a a ,11 de 6,54 de 6,15 de 8,66 bcd 7,79 cde ,62 e ,63 f Cadence Dacapo Echo Canzona Gong Krips Dolce Diesis Diabolus Maurane Melci 0 Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek 2012

21 netto-wortelopbrengst (kg/ha) % schieters b.2. Netto-wortelopbrengst (relatieven) De gemiddelde netto-wortelopbrengst van de getuigerassen Echo, Maurane en Melci bedroeg kg/ha. De netto-wortelopbrengst is weergegeven in relatieve cijfers (procenten) ten aanzien van het gemiddeld resultaat van de getuigerassen Echo, Maurane en Melci: Hoogste opbrengst: (>10,0% boven het gemiddelde) Hoge opbrengst: (9,9% tot 5% boven het gemiddelde) Iets boven het gemiddelde: (4,9% tot 0% boven het gemiddelde) Iets onder het gemiddelde: (0,1% tot 4,9% onder het gemiddelde) Cadence (113,5%) Diabolus (108,4%), Gong (105,8%) en Canzona (105,1%) Dacapo (104,4%), Krips (102,1%), Melci (101,3%), Dolce (101,0%) en Echo (100,7%) Maurane (98,0%) en Diesis (97,9%) netto-wortelopbrengst % schieters a ab 16,05 a bc bcd63388 bcd ,37 ab 13,27 ab bcd bcd ,02 abc bcd cd d d ,79 cde 6,15 de 6,54 de 8,66 bcd 7,11 de ,62 e ,63 f Cadence Diabolus Gong Canzona Dacapo Krips Melci Dolce Echo Maurane Diesis 0 b.3. Wortelgewicht (gram) Het gemiddeld wortelgewicht over alle rassen bedroeg 420 gram. Hoogste gewicht: (9,9% tot 5% boven het gemiddelde) Iets boven het gemiddelde: (4,9% tot 0% boven het gemiddelde) Iets onder het gemiddelde: (0,1% tot 4,9% onder het gemiddelde) Laagste gewicht: (5,0% tot 9,9% onder het gemiddelde) Diabolus (456 g) Cadence (435 g), Melci (433 g), Gong (425 g) en Maurane (420 g) Krips (417 g), Dolce (415 g), Canzona (414 g), Diesis (406 g) en Dacapo (405 g) Echo (395 g) Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek 2012

22 inulinegehalte (%) wortelgewicht (g) wortelgewicht (g) % schieters wortelgewicht % schieters a 16,05 a ab 433 ab 13,37 ab 425 ab 420 ab 417 ab 415 ab 414 b 12,02 abc 13,27 ab 406 b 405 b b ,79 cde 6,15 de 8,66 bcd 6,54 de 8 7,11 de ,62 e ,63 f Diabolus Cadence Melci Gong Maurane Krips Dolce Canzona Diesis Dacapo Echo 2 0 b.4. Inulinegehalte (% fructose + % glucose / 1,11) (%) Het gemiddelde inulinegehalte over alle rassen bedroeg 19,27%. Iets boven het gemiddelde: (relatief 4,9% tot 0% boven het gemiddelde) Iets onder het gemiddelde: (relatief 0,1% tot 4,9% onder het gemiddelde) Laagste inulinegehalte: (relatief 5,0% tot 9,9% onder het gemiddelde) Dacapo (20,14%), Echo (20,12%), Dolce (19,76%), Gong (19,53%), Cadence (19,50%) en Canzona (19,42%) Krips (19,06%), Melci (19,06%), Diesis (18,69%) en Maurane (18,60%) Diabolus (18,12%) 21 inulinegehalte wortelgewicht ,14 a 20,12 a b 19,76 ab 19,53 abc ,50 abc 19,42 abc 456 a 19,06 bcd 19,06 bcd ab 433 ab 425 ab 18,69 cd 18,60 cd 415 ab 414 b 417 ab 420 ab ,12 d 406 b b Dacapo Echo Dolce Gong Cadence Canzona Krips Melci Diesis Maurane Diabolus 300 Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek 2012

23 inulineopbrengst (kg/ha) % schieters b.5. Inulineopbrengst (relatieven) De gemiddelde inulineopbrengst van de getuigerassen Echo, Maurane en Melci bedroeg kg/ha. De inulineopbrengst is weergegeven in relatieve cijfers (procenten) ten aanzien van het gemiddeld resultaat van de getuigerassen Echo, Maurane en Melci: Hoogste opbrengst: (>10,0% boven het gemiddelde) Hoge opbrengst: (9,9% tot 5% boven het gemiddelde) Iets boven het gemiddelde: (4,9% tot 0% boven het gemiddelde) Iets onder het gemiddelde: (0,1% tot 4,9% onder het gemiddelde) Laagste opbrengst: (5,0% tot 9,9% onder het gemiddelde) Cadence (114,8%) Dacapo (109,0%), Gong (107,2%), Canzona (105,8%) en Echo (105,1%) Dolce (103,7%), Diabolus (102,0%), Krips (101,0%) en Melci (100,2%) - Diesis (95,0%) en Maurane (94,7%) inulineopbrengst % schieters ,05 a a 13,37 ab 13,27 ab ab ab ab abc 12,02 abc ,15 de 6,54 de bc 8,66 bcd bc bc 7,79 cde bc 7,11 de ,62 e c c ,63 f Cadence Dacapo Gong Canzona Echo Dolce Diabolus Krips Melci Diesis Maurane 0 b.6. Verhouding fructose/glucose De gemiddelde verhouding fructose/glucose over alle rassen bedroeg 8,65. Hoogste verhouding: (9,9% tot 5% boven het gemiddelde) Iets boven het gemiddelde: (4,9% tot 0% boven het gemiddelde) Iets onder het gemiddelde: (0,1% tot 4,9% onder het gemiddelde) Laagste verhouding: (5,0% tot 9,9% onder het gemiddelde) Dacapo (9,32) Dolce (8,84), Krips (8,82), Echo (8,82) en Maurane (8,70) Diabolus (8,56), Canzona (8,53), Cadence (8,52), Gong (8,45) en Diesis (8,39) Melci (8,16) Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek 2012

24 verhouding fructose/glucose verhouding fructose/glucose 10 9,32 a 9 8,84 ab 8,82 ab 8,82 ab 8,70 b 8,56 bc 8,53 bc 8,52 bc 8,45 bc 8,39 bc 8 8,16 c Dacapo Dolce Echo Krips Maurane Diabolus Canzona Cadence Gong Diesis Melci Plant- en gewaskenmerken a. Jeugdgroeisnelheid, loofontwikkeling, groenblijven van het loof en regelmatigheid van wortelgroei boven de grond Ras Jeugdgroei- Loof- Groenblijven Regelmatigheid snelheid (11/06/2012) (schaal 1-9) ontwikkeling (09/10/2012) (schaal 1-9) van het loof (09/10/2012) (schaal 1-9) van wortelgroei boven de grond (09/10/2012) (schaal 1-5) (**) Cadence 5,62 a 7,12 b 4,25 e 3,25 a Canzona 5,62 a 7,50 ab 5,75 abc 3,75 a Dacapo 6,00 ab 8,00 a 6,12 ab 3,00 a Diabolus 6,22 abc 8,00 a 6,50 a 3,12 a Diesis 7,16 bc 7,25 ab 5,12 cd 3,75 a Dolce 6,50 abc 7,50 ab 5,38 bcd 3,25 a Echo 5,25 a 7,75 ab 5,88 abc 3,62 a Gong 5,62 a 7,50 ab 5,00 d 3,00 a Krips 8,12 c 7,62 ab 5,00 d 3,12 a Maurane 5,75 ab 7,50 ab 5,25 cd 3,12 a Melci 5,88 ab 7,38 ab 6,12 ab 3,00 a Gemiddelde 6,16 7,56 5,49 3,27 KWV P0,05 0,04 0,65 0,85 0,65 V.C. (%) 7,11 5,96 4,37 13,84 F-ber. 2,82* 1,50 7,91** 1,69 Schaal 1-9; 9 = snelste jeugdgroei, meeste loofontwikkeling, langst groenblijven van het loof (**) Schaal 1-5; 5 = zeer regelmatige wortelgroei boven de grond a1. Jeugdgroeisnelheid (schaal 1-9; 9 = snelste jeugdgroei) Snelste jeugdgroei: Krips (8,12) en Diesis (7,16) Minst goede jeugdgroei: Echo (5,25) Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek 2012

25 Echo Gong Canzona Cadence Maurane Melci Dacapo Diabolus Dolce Diesis Krips 5,25 a 5,62 a 5,62 a 5,62 a 5,75 ab 5,88 ab 6,00 ab 6,22 abc 6,50 abc 7,16 bc 8,12 c gemiddelde = 6,16 jeugdgroeisnelheid; schaal 1-9, 9 = snelste jeugdgroei Grafiek 1.1: Industriële cichorei - Rassenonderzoek in samenwerking met PVBC vzw en Cosucra Groupe Warcoing Jeugdgroeisnelheid (1-9). a.2. Loofontwikkeling (schaal 1-9; 9 = meeste loofontwikkeling) Er werden weinig grote verschillen vastgesteld tussen de rassen. Meeste loofontwikkeling: Dacapo (8,00) en Diabolus (8,00) Minste loofontwikkeling: Cadence (7,12) a.3. Groenblijven van het loof (schaal 1-9; 9 = langst groenblijven van het loof) Langst groenblijven: Diabolus (6,50), Dacapo (6,12) en Melci (6,12) Minst lang groenblijven: Cadence (4,25) a.4. Regelmatigheid van wortelgroei boven de grond Er werden geen significante verschillen vastgesteld tussen de rassen. b. Schieters In de proef kwamen in belangrijke mate schieters voor; er werden evenwel duidelijke rasverschillen vastgesteld. De schieters werden geteld op 3 tijdstippen nl. op 1 augustus, 6 september en net vóór de oogst op 15 oktober Na elke telling werden de schieters onmiddellijk verwijderd, zodat deze planten niet in aanmerking genomen werden in de opbrengstresultaten. Rangschikking van de rassen naar toenemend percentage schieters Ras % schieters 01/08/ /09/2012 net vóór de oogst (15/10/2012) totaal Dacapo 1,15 e 0,38 c 0,10 b 1,63 f Cadence 3,75 d 0,77 bc 0,10 b 4,62 e Gong 4,81 d 1,15 abc 0,19 ab 6,15 de Canzona 5,58 cd 0,67 bc 0,29 ab 6,54 de Echo 5,96 bcd 0,77 bc 0,38 ab 7,11 de Diabolus 6,35 bcd 1,25 abc 0,19 ab 7,79 cde Dolce 6,73 bcd 1,35 abc 0,58 a 8,66 bcd Krips 10,29 abc 1,63 ab 0,10 b 12,02 abc Diesis 10,87 ab 2,21 a 0,19 ab 13,27 ab Melci 11,83 a 0,87 abc 0,67 a 13,37 ab Maurane 13,65 a 2,02 ab 0,38 ab 16,05 a Gemiddelde 7,36 1,19 0,29 8,84 KWV P0,05 V.C. (%) F-ber. 4,57% 21,12 8,17** 2,19% 18,19 2,14 0,98% 10,50 1,90 4,35% 18,14 9,96** Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek 2012

26 jeugdgroei (1-9, 9 = snelste jeugdgroei) jeugdgroei % schieters ,12 c 7,16 bc 6,50 abc 6,22 abc 13,27 ab 6,00 ab 12,02 abc 8,66 bcd 7,79 cde ,05 a ,37 ab 5,88 ab 5,75 ab 5,62 a 5,62 a 5,62 a 12 5,25 a ,11 de 6,54 de 6,15 de 6 4,62 e 4 % schieters 2 1 1,63 f Krips Diesis Dolce Diabolus Dacapo Melci Maurane Cadence Canzona Gong Echo Nitraatresidu in het bodemprofiel na de oogst Na de oogst werd het residu aan nitrische stikstof bepaald op 6 november 2012 tot op 90 cm diepte. Diepte in cm Nitraat (kg NO 3 -N/ha) Ammonium (kg NH 4 -N/ha) ,48 42, ,03 2, ,99 1,68 nitraatresidu 40,50 Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek 2012

27 CADENCE DACAPO GONG CANZONA ECHO DOLCE DIABOLUS KRIPS MELCI DIESIS MAURANE 94,1 95,0 94,7 97,1 96,6 99,0 97,9 98,0 Relatieven (%) 99,0 101,4 100,8 100,7 101,0 102,0 101,0 100,2 101,2 102,1 101,3 104,6 104,4 103,7 107,2 105,8 105,1 104,5 102,6 105,8 105,1 109,0 108,4 113,5 114, Samenvattend overzicht 2012 INULINEOPBRENGST, INULINEGEHALTE, NETTO-WORTELOPBRENGST en VERHOUDING FRUCTOSE/GLUCOSE (relatieven t.o.v. getuigerassen Echo, Maurane en Melci) Rangschikking van de rassen naar afnemende inulineopbrengst inulineopbrengst inulinegehalte netto-wortelopbrengst verhouding fructose/glucose ,6 108,9 98,8 99,6 103,0 103,2 100,0 103,0 95,3 98,0 101,6 % schieters: 4,6% 1,6% 6,2% 6,5% 7,1% 8,7% 7,8% 12,0% 13,4% 13,3% 16,1% Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek 2012

28 II RASSENONDERZOEK PROEFJAREN Door Inagro, afdeling Akkerbouw, gevestigd te Rumbeke-Beitem, werden vergelijkende rassenproeven industriële cichorei aangelegd in het zandleemgebied te Heestert (2007 t/m 2009, 2011 en 2012) en Moen (2010). Het onderzoek verliep in samenwerking met Cosucra Groupe Warcoing te Warcoing en met het Programma Voorlichting Bieten-Cichorei (PVBC) vzw. Hierna worden de onderzoeksresultaten over de proefjaren weergegeven. 1 Rassen in proef Overzicht van de rassen in proef Ras Jaar van opname in de rassenlijst Kweker Mandataris Bazooka B (2002) Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België Belcanto NL (2005) Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Cadence F (2009) Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Canzona B (2010) Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Continuo B (2008) Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Crescendo B (2004) Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Dacapo B (2013) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Diabolus NL (2011) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Diesis B (2010) Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Dolce NL (2009) Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Echo NL (2006) Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Enigme B (2008) Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Gong B (2012) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Hera B (1998) ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Krips B (2012) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Maurane B (2000) Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België Melci B (2001) ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Chicoline Cosucra Groupe Warcoing, Warcoing, België Orchies EU (1996) Florimond Desprez Vve et Fils, Cappelle en Pévèle, Frankrijk L. Erauw-Jacquery S.A., Péruwelz, België Opname in de rassenlijst: B = ras van de Belgische rassenlijst EU = ras van de Europese rassenlijst F = ras van de Franse rassenlijst NL = ras van de Nederlandse rassenlijst Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek

29 Proefgegevens 2.1 Overzicht van de rassen opgenomen in het onderzoek tijdens de respectievelijke proefjaren Ras (Heestert) (Heestert) (Heestert) (Moen) (Heestert) (Heestert) Bazooka X Belcanto X X X X Cadence X X Canzona X X X X Continuo X Crescendo X X X Dacapo X Diabolus X Diesis X X X Dolce X X X X Echo X X X X X X Enigme X Gong X Hera X X X X Krips X Maurane X X X X X X Melci X X X X X X Orchies X X X X X 2.2 Zaai- en oogstdatum (Heestert) (Heestert) (Heestert) (Moen) (Heestert) (Heestert) Zaaidatum 11 april 19 april 13 april 17 april 25 maart 31 maart Oogstdatum 15 oktober 13 oktober 9 oktober 18 oktober 17 oktober 15 oktober Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek

30 Proefresultaten Het overzicht van het Rassenonderzoek omvat de netto-wortelopbrengst, het inulinegehalte, de inulineopbrengst en de verhouding fructose/glucose. Elke waarde is weergegeven in absolute cijfers en in relatieve cijfers (procenten) ten aanzien van het gemiddeld resultaat van de getuigerassen Echo, Maurane en Melci. De gemiddelde waarden van een ras over de proefjaren heen worden berekend vertrekkend van de relatieve cijfers. 3.1 Netto-wortelopbrengst Ras kg/ha relatief t.o.v. getuigen kg/ha relatief t.o.v. getuigen kg/ha relatief t.o.v. getuigen kg/ha relatief t.o.v. getuigen kg/ha relatief t.o.v. getuigen kg/ha relatief t.o.v. getuigen Bazooka ,2 c Belcanto ,8 b ,4 ab ,5 b ,4 abc Cadence ,7 a ,5 a Canzona ,0 cd ,4 abc ,2 c ,1 bcd Continuo ,7 cd Crescendo ,8 b ,9 c ,3 bcd Dacapo ,4 bcd Diabolus ,4 ab Diesis ,2 ab ,3 ab ,9 d Dolce ,7 bc ,7 bc ,2 c ,0 bcd Echo ,1 b ,5 c ,4 d ,4 c ,9 c ,7 cd Enigme ,3 d Gong ,8 bc Hera ,5 b ,5 a ,0 a ,4 a Krips ,1 bcd Maurane ,4 b ,4 abc ,8 bcd ,8 bc ,5 c ,0 d Melci ,5 a ,1 abc ,8 bcd ,8 ab ,6 ab ,3 bcd Orchies ,6 c ,5 bc ,0 bc ,0 c ,5 b - - Getuigen K.W.V. P0, kg 3,01% kg 5,73% kg 4,37% kg 6,53% kg 3,78% kg 6,34% V.C. (%) 2,06 2,06 3,86 3,86 3,02 3,02 4,47 4,47 2,58 2,58 4,39 4,39 F-ber. 16,23** 16,23** 3,32* 3,32* 5,67** 5,67** 3,59** 3,59** 12,41** 12,41** 4,17** 4,17** Getuigen = gemiddelde van de rassen Echo, Maurane en Melci Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek

31 Inulinegehalte Ras % relatief t.o.v. getuigen (**) % relatief t.o.v. getuigen (**) % relatief t.o.v. getuigen (**) % relatief t.o.v. getuigen (**) % relatief t.o.v. getuigen (**) % relatief t.o.v. getuigen (**) Bazooka 17,16 100,0 bc Belcanto 16,51 96,2 d 16,55 94,5 e 20,50 99,1 bc 17,51 98,7 bc Cadence ,59 99,7 cd 19,50 101,2 abc Canzona ,40 103,4 a 18,80 106,0 a 19,71 105,7 a 19,42 100,8 abc Continuo ,32 103,0 a Crescendo 17,29 100,7 b 17,20 98,2 c 20,29 98,0 bcd Dacapo ,14 104,6 a Diabolus ,12 94,1 d Diesis ,66 99,5 b 18,51 99,3 d 18,69 97,1 cd Dolce ,30 102,9 a 18,87 106,4 a 19,11 102,5 bc 19,76 102,6 ab Echo 17,93 104,4 a 18,02 102,9 a 21,24 102,6 a 19,01 107,2 a 19,44 104,3 ab 20,12 104,5 a Enigme ,36 103,2 a Gong ,53 101,4 abc Hera 16,49 96,1 d 16,77 95,8 de 19,71 95,2 de 17,79 100,3 b Krips ,06 99,0 bcd Maurane 16,71 97,3 cd 16,96 96,9 cd 19,94 96,3 cde 16,85 95,0 cd 18,19 97,6 de 18,60 96,6 cd Melci 16,86 98,2 bcd 17,54 100,2 b 20,91 101,0 ab 17,36 97,8 bcd 18,29 98,1 de 19,06 99,0 bcd Orchies 16,49 96,1 d 16,79 95,9 de 19,41 93,8 e 16,69 94,1 d 17,86 95,8 e - - Getuigen (**) 17, , , , , , K.W.V. P0,05 0,51% 0,25% 0,67% 0,68% 0,54% 0,90% V.C. (%) 2,04 1,00 2,26 2,60 1,97 3,23 F-ber. 8,61** 35,79** 9,98** 13,99** 12,25** 4,19** Inulinegehalte = (% fructose + % glucose) / 1,11 ; het fructose- en glucosegehalte werd bepaald via H.P.L.C. en wordt uitgedrukt in % op vers materiaal (**) Getuigen = gemiddelde van de rassen Echo, Maurane en Melci Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek

32 Inulineopbrengst Ras kg/ha relatief t.o.v. getuigen kg/ha relatief t.o.v. getuigen kg/ha relatief t.o.v. getuigen kg/ha relatief t.o.v. getuigen kg/ha relatief t.o.v. getuigen kg/ha relatief t.o.v. getuigen Bazooka ,2 de Belcanto ,1 cd ,7 abc ,6 abc ,2 ab Cadence ,5 a ,8 a Canzona ,4 abcd ,6 a ,8 abc ,8 ab Continuo ,8 abcd Crescendo ,4 ab ,2 bc ,4 cde Dacapo ,0 ab Diabolus ,0 bc Diesis ,0 ab ,7 ab ,0 c Dolce ,8 a ,1 a ,7 bcd ,7 bc Echo ,5 a ,4 abc ,0 bcde ,4 ab ,1 cd ,1 abc Enigme ,5 bcde Gong ,2 ab Hera ,6 bc ,1 ab ,8 ab ,8 a Krips ,0 bc Maurane ,8 c ,3 abc ,1 de ,0 bc ,2 d ,7 c Melci ,7 a ,3 a ,9 abcd ,6 ab ,7 abc ,2 bc Orchies ,9 e ,5 c ,6 e ,6 c ,2 cd - - Getuigen K.W.V. P0, kg 4,20% 533 kg 5,81% 525 kg 4,18% 859 kg 8,61% 759 kg 4,95% kg 9,10% V.C. (%) 2,87 2,87 3,91 3,91 2,89 2,89 5,89 5,89 3,38 3,38 6,30 6,30 F-ber. 12,66** 12,66** 2,63 2,63 3,60** 3,60** 4,16** 4,16** 4,32** 4,32** 3,28** 3,28** Getuigen = gemiddelde van de rassen Echo, Maurane en Melci Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek

33 Verhouding fructose/glucose Ras F/G relatief t.o.v. getuigen F/G relatief t.o.v. getuigen F/G relatief t.o.v. getuigen F/G relatief t.o.v. getuigen F/G relatief t.o.v. getuigen F/G relatief t.o.v. getuigen Bazooka 8,05 98,7 ab Belcanto 7,72 94,7 b 8,47 97,0 bc 11,52 98,5 bc 7,29 95,9 d Cadence ,86 103,2 abc 8,52 99,6 bc Canzona ,07 103,1 a 7,92 104,2 ab 8,97 104,5 ab 8,53 99,6 bc Continuo ,56 98,8 abc Crescendo 8,11 99,5 ab 8,57 98,1 b 11,12 95,1 cde Dacapo ,32 108,9 a Diabolus ,56 100,0 bc Diesis ,64 100,5 bc 8,60 100,1 bcd 8,39 98,0 bc Dolce ,91 101,8 ab 8,00 105,3 a 9,00 104,8 ab 8,84 103,2 ab Echo 8,43 103,4 a 9,01 103,2 a 11,84 101,2 ab 8,22 108,2 a 9,22 107,3 a 8,82 103,0 ab Enigme ,45 97,9 bcd Gong ,45 98,8 bc Hera 7,96 97,6 b 8,42 96,4 bc 10,99 94,0 de 7,37 96,9 cd Krips ,82 103,0 ab Maurane 8,09 99,2 ab 8,63 98,8 b 11,55 98,8 abc 7,27 95,6 d 8,34 97,1 cde 8,70 101,6 b Melci 7,94 97,4 b 8,56 98,0 b 11,70 100,1 ab 7,31 96,2 d 8,21 95,6 de 8,16 95,3 c Orchies 7,73 94,8 b 8,27 94,7 c 10,81 92,4 e 6,92 91,1 e 7,87 91,6 e - - Getuigen 8, , , , , , K.W.V. P0,05 0,40 0,19 0,46 0,30 0,53 0,47 V.C. (%) 3,42 1,52 2,75 2,68 4,16 3,73 F-ber. 2,78* 12,49** 6,15** 17,62** 6,58** 3,55** Getuigen = gemiddelde van de rassen Echo, Maurane en Melci Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek

34 Belangrijkste bevindingen De rassen die gedurende de laatste 6 jaar (vanaf 2007) onafgelopen beproefd werden waren Echo, Maurane en Melci. Hierbij beliepen de maximale jaarverschillen (in relatieve waarden) binnen eenzelfde ras in de proefperiode , naargelang van het ras voor: - de netto-wortelopbrengst tussen 3,8% en 5,3% - het inulinegehalte tussen 2,6% en 4,6% - de inulineopbrengst tussen 3,5% en 5,7% - de verhouding fructose/glucose tussen 4,8% en 7,0% Hiernavolgende rassen werden voor het eerst in proef opgenomen: - vanaf 2009: Canzona en Dolce - vanaf 2010: Diesis - vanaf 2011: Cadence - enkel in 2012: Dacapo, Diabolus, Gong en Krips Bij de rassen waarvan maximaal twee jaar resultaten beschikbaar zijn, is de nodige omzichtigheid geboden bij de beoordeling. Bij de bespreking van de rassen zijn de relatieve waarden uitgedrukt ten aanzien van het gemiddeld resultaat van de getuigerassen Echo, Maurane en Melci. Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek

35 Netto-wortelopbrengst Voor de getuigerassen Echo, Maurane en Melci bedroeg de netto-wortelopbrengst over de proefjaren , gemiddeld kg/ha. In 2011 was de netto-wortelopbrengst (getuigerassen Echo, Maurane en Melci) uitzonderlijk hoog ( kg/ha). Daarentegen werd de laagste nettowortelopbrengst bekomen in 2008 ( kg/ha) en in 2010 ( kg/ha). a. Proefjaren (getuigerassen Echo, Maurane en Melci) kg/ha kg/ha kg/ha kg/ha kg/ha kg/ha Gemiddelde kg/ha b. Rassen (relatieven t.o.v. getuigerassen Echo, Maurane en Melci) Hoogste opbrengst (> 10% boven het gemiddelde) 6 jaar (2007 t.e.m. 2012) (100% = kg/ha) 4 jaar (2009 t.e.m. 2012) 3 jaar (2010 t.e.m. 2012) Slechts 2 jaar (2011 en 2012) Cadence 110,1% (106,7% en 113,5%) Slechts 1 jaar (2012) Hoge opbrengst Diabolus 108,4% (9,9% tot 5,0% boven het gemiddelde) Gong 105,8% Iets boven het gemiddelde (4,9% tot 0% boven het gemiddelde) Melci 103,3% (= kg/ha) (variërend van 100,8% tot 105,8%) Canzona 100,4% (variërend van 96,2% tot 105,1%) Dolce 100,1% (variërend van 98,2% tot 102,7%) Diesis 102,5% (variërend van 97,7% tot 106,3%) Dacapo 104,4% Krips 102,1% Iets onder het gemiddelde (0,1% tot 4,9% onder het gemiddelde) Maurane 99,4% (= kg/ha) (variërend van 98,0% tot 101,8%) Echo 97,3% (= kg/ha) (variërend van 95,4% tot 100,7%) De jaarverschillen (in relatieve waarden) in de proefperiode bedroegen maximaal: - van 3,8% voor Maurane - 5,0% voor Melci - tot 5,3% voor Echo Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek

36 1,6% 7,8% 6,2% 12,0% Dacapo Diabolus Gong Krips Relatieven (%) Relatieven (%) c. Netto-wortelopbrengst per ras over de proefjaren (relatieven t.o.v. getuigerassen Echo, Maurane en Melci) ,5 102,1 100,8 105,8 105,6 101,3 98,1 96,5 97,4 95,4 95,9 100,7 98,4 101,4 101,8 98,8 98,5 98,0 Melci Echo Maurane 6 jaar ( ) % schieters 2012: 13,4% 7,1% 16,1% ,1 101,4 99,0 96,2 102,7 98,7 98,2 101,0 103,2 106,3 97,9 106,7 113,5 108,4 105,8 104,4 102,1 Canzona Dolce Diesis Cadence 4 jaar ( ) 3 jaar ( ) 2 jaar (2011 en 2012) 1 jaar (2012) % schieters 2012: 6,5% 8,7% 13,3% 4,6% Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek

37 Inulinegehalte Voor de getuigerassen Echo, Maurane en Melci bedroeg het inulinegehalte over de proefjaren gemiddeld 18,50%. Veruit het hoogste inulinegehalte (getuigerassen Echo, Maurane en Melci) werd behaald in 2009 (20,70%), gevolgd door 2012 (19,26%). Daarentegen werd het laagste gehalte behaald in 2007 (17,17%). a. Proefjaren (getuigerassen Echo, Maurane en Melci) ,17% ,51% ,70% ,74% ,64% ,26 Gemiddelde 18,50% b. Rassen (relatieven t.o.v. getuigerassen Echo, Maurane en Melci) Iets boven het gemiddelde (relatief 4,9% tot 0% boven het gemiddelde) 6 jaar (2007 t.e.m. 2012) (100%= 18,50%) Echo 104,3% (= 19,29%) (variërend van 102,6% tot 107,2%) 4 jaar (2009 t.e.m. 2012) Canzona (104,0%) (variërend van 100,8% tot 106,0%) Dolce (103,6%) (variërend van 102,5% tot 106,4%) 3 jaar (2010 t.e.m. 2012) Slechts 2 jaar (2011 en 2012) Cadence 100,5% (99,7% en 101,2%) Slechts 1 jaar (2012) Dacapo 104,6% Gong 101,4% Iets onder het gemiddelde (relatief 0,1% tot 4,9% onder het gemiddelde) Melci 99,1% (= 18,34%) (variërend van 97,8% tot 101,0%) Maurane 96,6% (= 17,88%) (variërend van 95,0% tot 97,6%) Diesis 98,6% (variërend van 97,1% tot 99,5%) Krips 99,0% Laagste gehalte (relatief 5,0% tot 9,9% onder het gemiddelde) Diabolus 94,1% De jaarverschillen (in relatieve waarden) in de proefperiode bedroegen maximaal: - van 2,6% voor Maurane - 3,2% voor Melci - tot 4,6% voor Echo Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek

38 Dacapo Diabolus Gong Krips Relatieven (%) Relateiven (%) c. Inulinegehalte per ras over de proefjaren (relatieven t.o.v. getuigerassen Echo, Maurane en Melci) ,2 101,0 99,0 98,2 97,8 98,1 107,2 104,4 104,3104,5 102,9 102,6 97,3 97,6 96,9 96,3 96,6 95,0 Melci Echo Maurane 6 jaar ( ) ,4 106,0 105,7 100,8 102,9 106,4 102,5102,6 99,5 99,3 97,1 99,7 101,2 104,6 101,4 99,0 94,1 Canzona Dolce Diesis Cadence 4 jaar ( ) 3 jaar ( ) 2 jaar (2011 en 2012) 1 jaar (2012) Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek

39 Inulineopbrengst Voor de getuigerassen Echo, Maurane en Melci bedroeg de inulineopbrengst over de proefjaren , gemiddeld kg/ha. In 2011 was de inulineopbrengst (getuigerassen Echo, Maurane en Melci) uitzonderlijk hoog ( kg/ha), gevolgd door 2009 ( kg/ha). De laagste inulineopbrengst daarentegen werd genoteerd in 2008 (9.330 kg/ha) en verder ook in 2010 (9.832 kg/ha). a. Proefjaren (getuigerassen Echo, Maurane en Melci) kg/ha kg/ha kg/ha kg/ha kg/ha kg/ha Gemiddelde kg/ha b. Rassen (relatieven t.o.v. getuigerassen Echo, Maurane en Melci) Hoogste opbrengst (> 10% boven het gemiddelde) 6 jaar (2007 t.e.m. 2012) (100%= kg/ha) 4 jaar (2009 t.e.m. 2012) 3 jaar (2010 t.e.m. 2012) Slechts 2 jaar (2011 en 2012) Cadence 110,6% (106,5% en 114,8%) Slechts 1 jaar (2012) Hoge opbrengst Dacapo 109,0% (9,9% tot 5,0% boven het gemiddelde) Gong 107,2% Iets boven het gemiddelde (4,9% tot 0% boven Canzona 104,4% (variërend van 101,8% tot 107,6%) het gemiddelde) Dolce 103,8% (variërend van 100,7% tot 105,8%) Melci 102,3% (= kg/ha) (variërend van 100,2% tot 103,7%) Echo 101,5% (= kg/ha) (variërend van 99,4% tot 105,1%) Diesis 101,2% (variërend van 95,0% tot 105,7%) Diabolus 102,0% Krips 101,0% Iets onder het gemiddelde (0,1% tot 4,9% onder het gemiddelde) Maurane 96,2% (= kg/ha) (variërend van 94,0% tot 98,3%) De jaarverschillen (in relatieve waarden) in de proefperiode beliepen maximaal: - van 3,5% voor Melci - 4,3% voor Maurane - tot 5,7% voor Echo Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek

40 1,6% 7,8% 6,2% 12,0% Dacapo Diabolus Gong Krips Relatives/Relatives (%) Relatieven (%) c. Inulineopbrengst per ras over de proefjaren (relatieven t.o.v. getuigerassen Echo, Maurane en Melci) ,7 102,3 101,9 103,6 103,7 100,2 105,1 102,5 102,4 99,4 100,0 100,1 98,3 98,1 95,8 96,2 94,7 94,0 Melci Echo Maurane 6 jaar ( ) % schieters 2012: 13,4% 7,1% 16,1% ,4 107,6 101,8 105,8 105,8 105, ,7 103,7 103,0 105,7 95,0 106,5 114,8 109,0 107,2 102,0 101,0 Canzona Dolce Diesis Cadence 4 jaar ( ) 3 jaar ( ) 2 jaar (2011 en 2012) 1 jaar (2012) 6,5% 8,7% 4,6% 13,3% Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek

41 Verhouding fructose/glucose Voor de getuigerassen Echo, Maurane en Melci bedroeg de verhouding fructose/glucose over de proefjaren , gemiddeld 8,89. Veruit de hoogste verhouding fructose/glucose (getuigerassen Echo, Maurane en Melci) werd bekomen in 2009 (11,70). De laagste verhouding fructose/glucose werd bekomen in 2010 (7,60). a. Proefjaren (getuigerassen Echo, Maurane en Melci) , , , , , ,56 Gemiddelde 8,89 b. Rassen (relatieven t.o.v. getuigerassen Echo, Maurane en Melci) 6 jaar (2007 t.e.m. 2012) (100% = 8,89) 4 jaar (2009 t.e.m. 2012) 3 jaar (2010 t.e.m. 2012) Slechts 2 jaar (2011 en 2012) Slechts 1 jaar (2012) Hoogste verhouding Dacapo 108,9% (9,9% tot 5,0% boven het gemiddelde) Iets boven het gemiddelde (4,9% tot 0% boven Echo 104,1% (= 9,26) (variërend van 101,2% tot 108,2%) het gemiddelde) Dolce 103,8% (variërend van 101,8% tot 105,3%) Canzona 102,9% (variërend van 99,6% tot 104,5%) Cadence 101,4% (103,2% en 99,6%) Krips 103,0% Diabolus 100,0% Iets onder het Diesis 99,6% gemiddelde (variërend van 98,0% tot 100,5%) (0,1% tot 4,9% onder Gong 98,8% het gemiddelde) Maurane 98,6% (= 8,76) (variërend van 95,6% tot 101,6%) Melci 97,3% (= 8,65) (variërend van 95,3% tot 100,1%) De jaarverschillen (in relatieve waarden) in de proefperiode beliepen maximaal: - van 4,8% voor Melci - 6,0% voor Maurane - tot 7,0% voor Echo Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek

42 MELCI ECHO MAURANE CANZONA DOLCE DIESIS CADENCE DACAPO GONG DIABOLUS KRIPS 94,1 99,1 97,3 96,2 96,6 98,6 Relatieven (%) 99,4 99,0 102,3 101,5 100,4 100,1 101,2 100,5 101,4 102,0 101,0 103,3 104,3 104,4 104,0 103,8 103,6 102,5 102,1 104,6 104,4 105,8 107,2 109,0 108,4 110,6 110, Samenvatting INULINEOPBRENGST, INULINEGEHALTE, NETTO-WORTELOPBRENGST en VERHOUDING FRUCTOSE/GLUCOSE (relatieven t.o.v. getuigerassen Echo, Maurane en Melci) Rangschikking van de rassen naar afnemende inulineopbrengst inulineopbrengst inulinegehalte netto-wortelopbrengst verhouding fructose/glucose ,3 104,1 98,6 103,8 102,9 99,6 101,4 108,9 98,8 103,0 100,0 6 jaar (2007 t.e.m. 2012) inulineopbrengst 100% = kg/ha inulinegehalte 100% = 18,50% netto-wortelopbrengst 100% = kg/ha verhouding fructose/glucose 100% = 8,89 4 jaar (2009 t.e.m. 2012) 3 jaar (2010 t.e.m. 2012) SLECHTS 2 jaar (2011 en 2012) SLECHTS 1 jaar (2012) Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek

43 % schieters Canzona (4 jaar; 2009 t.e.m. 2012) Echo (6 jaar; 2007 t.e.m. 2012) Diesis (3 jaar; 2010 t.e.m. 2012) Dolce (4 jaar; 2009 t.e.m. 2012) Melci (6 jaar; 2007 t.e.m. 2012) Maurane (6 jaar; 2007 t.e.m. 2012) 5,2 5,6 5,9 6,0 6,0 6, gemiddelde = 5,8 Grafiek 1.2 : Jeugdgroeisnelheid over meerdere jaren (1-9, 9 = snelste jeugdgroei) , ,0 13,3 13, ,6 6,2 6,5 7,1 7,8 8, ,6 0 minst schieters meest schieters Grafiek 1.3 : Schieters 2012 (in %) Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk I - Rassen - Rassenonderzoek

44 HOOFDSTUK II INVLOED VAN HET OOGSTTIJDSTIP OP DE OPBRENGST EN KWALITEIT Proefveldhouder: Guy VERRUE, Molenstraat 8, 8551 Heestert Proefplaats: Vierkeerstraat 72, 8551 Heestert 1 Doel De invloed onderzoeken van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit (inulinegehalte, polymerisatiegraad en kleine suikers) binnen diverse rassen industriële cichorei. 2 Objecten 2.1 Rassen Overzicht van de rassen in proef Ras Jaar van opname in de rassenlijst Kweker Cadence F (2009) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Canzona B (2010) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Dacapo B (2013) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Diabolus NL (2011) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Diesis B (2010) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Dolce NL (2009) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Gong B (2012) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Krips B (2012) Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Melci B (2001) ILVO Plant Toegepaste Genetica en Veredeling, Melle, België Jaar van opname in de rassenlijst: B = ras van de Belgische rassenlijst F = ras van de Franse rassenlijst NL = ras van de Nederlandse rassenlijst Mandataris Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België Chicoline Cosucra - Groupe Warcoing, Warcoing, België 2.2 Oogsttijdstippen binnen elk ras 17 september oktober november november 2012 Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

45 Proefomstandigheden 3.1 Bodemkarakteristieken Scheikundige grondontleding: Datum : 24 februari 2012 Bepaling Analyse Streefzone Beoordeling Advies voor industriële cichorei grondsoort leem ph (KCl) 5,7 6,0-6,5 laag Koolstof (%) 1,0 1,3-1,7 laag Fosfor (P) 37, hoog 40 kg P 2O 5/ha Kalium (K) 10, laag 280 kg K 2O/ha Magnesium (Mg) 10, normaal 50 kg MgO/ha Calcium (Ca) 185, normaal 2800 z.b.w./ha Natrium (Na) 2,4 3,1 6,5 laag 0 kg Na 2O/ha Reserve aan minerale stikstof einde winter : Datum : 24 februari 2012 Kg/ha N (0-90 cm): 63,35 waarvan 51,56 kg nitrische Diepte in cm Nitrische stikstof in kg N/ha Ammoniakale stikstof in kg N/ha ,78 4, ,04 3, ,74 3,35 N-bemestingsadvies Inagro : 47 kg/ha 3.2 Voorvruchten 2011 : maïs 3.3 Bodembewerkingen Ploegen : 29 maart 2012 Zaaibedbereiding : 30 maart Zaai - datum : 31 maart tussen rij afstand : 45 cm - afstand in de rij : 15 cm (na opéénzetten) - diepte : 0,5-1 cm - toestand van het zaaibed : goed 3.5 Bemesting Stikstof : 80 E N/ha (o.v.v. vloeibaar 39% N), 30 maart 2012 Kalium: 120 E/ha, na ploegen Magnesium: 12 E/ha, na ploegen 3.6 Gewasbescherming Onkruidbestrijding : Vóór zaaien ingewerkt (30/03/2012) : Bonalan 9 l + Kerb 0,6 kg/ha Kort na zaaien (01/04/2012) : Kerb 0,75 kg + Asulam 1,25 l + Legurame 3 l/ha Na opkomst : Ziektebestrijding : - Insectenbestrijding : Oogst Manuele rooiing 30/04/2012 : Kerb 0,3 kg + Safari 5 g + Legurame 0,75 l/ha 07/05/2012 : Safari 10 g + Legurame 0,5 l + AZ ml/ha 19/05/2012 : Legurame 0,5 l + Safari 12 g + AZ ml/ha 30/05/2012 : AZ ml/ha 05/06/2012 : Frontier Elite 0,5 l/ha 3.8 Proefaanleg Oppervlakte van de experimentele eenheden : - bruto oppervlakte : 20,25 m² (6 rijen x 0,45 m tussen rijafstand x 7,5 m lengte) - geoogste oppervlakte : 9,99 m² (4 rijen x 0,45 m tussen rijafstand x 5,55 m lengte) Aantal blokken : 4 4 Teeltverloop In de proef kwamen in belangrijke mate schieters voor; er werden evenwel duidelijke rasverschillen vastgesteld. In de proef kwamen er in belangrijke mate schieters voor; er werden evenwel duidelijke rasverschillen vastgesteld. De schieters werden op verschillende tijdstippen geteld nl. op 1 augustus, 6 september en net vóór de oogst (voor de 4 verschillende oogsttijdstippen respectievelijk op 17 september, 15 oktober, 13 november en 29 november 2012). Na elke telling werden de schieters verwijderd, zodat deze planten niet in aanmerking genomen werden in de opbrengstresultaten. Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

46 01/05/12 02/05/12 03/05/12 04/05/12 05/05/12 06/05/12 07/05/12 08/05/12 09/05/12 10/05/12 11/05/12 12/05/12 13/05/12 14/05/12 15/05/12 16/05/12 17/05/12 18/05/12 19/05/12 20/05/12 21/05/12 22/05/12 23/05/12 24/05/12 25/05/12 26/05/12 27/05/12 28/05/12 29/05/12 30/05/12 31/05/12 28/03/12 29/03/12 30/03/12 31/03/12 01/04/12 02/04/12 03/04/12 04/04/12 05/04/12 06/04/12 07/04/12 08/04/12 09/04/12 10/04/12 11/04/12 12/04/12 13/04/12 14/04/12 15/04/12 16/04/12 17/04/12 18/04/12 19/04/12 20/04/12 21/04/12 22/04/12 23/04/12 24/04/12 25/04/12 26/04/12 27/04/12 28/04/12 29/04/12 30/04/ a. Temperatuursverloop vanaf eind maart tot einde juni 2012 gemiddelde temperatuur maximum temperatuur minimum temperatuur april: -2,8 C 2 april: -2,4 C zaai: 31 maart Metypost Helkijn 28 maart 30 april 2012 (temperatuur in C) gemiddelde temperatuur maximum temperatuur minimum temperatuur Metypost Helkijn 1 mei 31 mei 2012 (temperatuur in C) Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

47 0,82 e 3,34 d 3,37 d 3,82 cd 4,35 cd 4,90 c % schieters 7,21 b 9,98 a 10,07 a 01/06/12 02/06/12 03/06/12 04/06/12 05/06/12 06/06/12 07/06/12 08/06/12 09/06/12 10/06/12 11/06/12 12/06/12 13/06/12 14/06/12 15/06/12 16/06/12 17/06/12 18/06/12 19/06/12 20/06/12 21/06/12 22/06/12 23/06/12 24/06/12 25/06/12 26/06/12 27/06/12 28/06/12 29/06/12 30/06/ gemiddelde temperatuur maximum temperatuur minimum temperatuur Metypost Helkijn 1 juni 30 juni 2012 (temperatuur in C) b. Schieters (%) Dacapo Gong Cadence Canzona Dolce Diabolus Krips Melci Diesis Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

48 Proefresultaten en bespreking 5.1 Oogstresultaten Werkwijze oogst De bruto oppervlakte van het perceel bedroeg 20,25 m² (6 rijen x 0,45 m tussen rijafstand x 7,5 m lengte). Per perceel werden de 4 binnenste rijen geoogst waarbij aan beide uiteinden telkens 0,98 m uit proef gelaten werd. De geoogste oppervlakte per perceel bedroeg aldus 9,99 m² (4 rijen x 0,45 m tussen rijafstand x 5,55 m lengte). Vermits de proef aangelegd werd in 4 parallellen werd er per object 39,96 m² geoogst (9,99 m² x 4 parallellen). De oogst gebeurde manueel. In de proef kwamen er in belangrijke mate schieters voor; er werden evenwel duidelijke rasverschillen vastgesteld. De schieters werden op verschillende tijdstippen geteld nl. op 1 augustus, 6 september en net vóór de oogst (voor de 4 verschillende oogsttijdstippen respectievelijk op 17 september, 15 oktober, 13 november en 29 november 2012). Na elke telling werden de schieters verwijderd, zodat deze planten niet in aanmerking genomen werden in de opbrengstresultaten. Oogstresultaten per ras en per oogsttijdstip (zie volgende blz.) Tussen de rassen en de oogsttijdstippen was er geen significante interactie voor het wortelgewicht, het inulinegehalte en de polymerisatiegraad (DP). Dit beduidt ondermeer dat binnen elk genoemd kenmerk, de negen rassen op een identieke wijze reageerden op de vier oogsttijdstippen. Bovendien was binnen elk genoemd kenmerk de rangorde tussen de negen rassen identiek bij elk oogsttijdstip. Daarentegen was er een significante interactie voor de inulineopbrengst, en een zeer significante interactie voor de netto-wortelopbrengst en het gehalte kleine suikers. Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

49 Oogstresultaten per ras en per oogsttijdstip Ras Oogsttijdstip Schieters Standdichtheid Netto-wortelopbrengst Wortelgewicht Inulinegehalte Inulineopbrengst DP Kleine suikers (*****) (%) (aantal wortels/ha)(**) kg/ha relatieven (***) (g) (% op vers materiaal) kg/ha relatieven (***) (****) (% op koolhydraatgehalte) Cadence 17 september , , , ,4 14,51 3,84 15 oktober , , , ,4 11,31 4,53 13 november , , , ,0 9,78 6,43 29 november , , , ,3 9,10 7,36 Canzona 17 september , , , ,4 14,73 3,96 15 oktober , , , ,9 11,42 4,64 13 november , , , ,8 10,15 6,11 29 november , , , ,8 9,41 7,04 Dacapo 17 september , , , ,3 15,26 3,80 15 oktober , , , ,1 12,30 4,15 13 november , , , ,6 10,97 5,79 29 november , , , ,5 10,26 6,38 Diabolus 17 september , , , ,8 14,86 4,17 15 oktober , , , ,3 11,58 4,83 13 november , , , ,0 9,83 6,79 29 november , , , ,1 9,45 8,11 Diesis 17 september , , , ,7 14,76 4,08 15 oktober , , , ,2 11,26 4,81 13 november , , , ,2 9,82 7,33 29 november , , , ,4 8,50 8,57 Dolce 17 september , , , ,7 14,41 4,05 15 oktober , , , ,7 11,72 4,39 13 november , , , ,4 9,95 6,18 29 november , , , ,9 9,15 7,55 Gong 17 september , , , ,4 14,37 4,04 15 oktober , , , ,6 11,23 4,54 13 november , , , ,3 9,78 6,38 29 november , , , ,9 9,23 7,54 Krips 17 september , , , ,9 15,17 4,33 15 oktober , , , ,6 11,73 4,43 13 november , , , ,0 10,69 5,70 29 november , , , ,2 9,68 6,93 Melci 17 september , , , ,6 13,99 4,12 15 oktober , , , ,2 10,94 4,85 13 november , , , ,6 9,03 7,00 29 november , , , ,9 8,98 9,04 V.C. (%) 15,57 5,65 4,42 5,61 3,07 5,58 3,36 7,51 F-ber. ras x oogst 1,55 0,84 2,61** 0,83 0,87 1,82* 1,27 3,10** Totaal % schieters gedurende het groeiseizoen tot de oogst. (**) Bij de respectievelijke oogstdata werd per ras het aantal geoogste wortels geteld en omgerekend naar het aantal wortels per ha. (***) De netto-wortelopbrengst en de inulineopbrengst zijn weergegeven in relatieve waarden tav. het gemiddeld resultaat van alle beproefde rassen bij oogst op 17 september 2012: - netto wortelopbrengst: kg/ha - inulineopbrengst: kg/ha (****) DP is de gemiddelde polymerisatiegraad van inuline, zonder de kleine suikers. (*****) Kleine suikers (of vrije suikers) = het percentage van vrije fructose + vrije glucose + sucrose in relatie tot het koolhydraatgehalte. Tussen de proeffactoren ras en oogsttijdstip is er een significante interactie voor wat betreft de inulineopbrengst; en een zeer significante interactie voor de netto-wortelopbrengst en het gehalte kleine suikers. Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

50 68,2 c 63,5 d 78,4 b Relatieven (%) 94,1 b 100,0 c 100,0 a 100,5 a 100,8 a 100,0 a 116,9 b 119,0 b 139,4 a Wortelgewicht, inulinegehalte en polymerisatiegraad (DP) Tussen de rassen en de oogsttijdstippen was er geen significante interactie voor het wortelgewicht, het inulinegehalte en de polymerisatiegraad (DP). a. Gemiddelde oogstresultaten per oogsttijdstip Oogsttijdstip Wortelgewicht Inulinegehalte DP g relatief tav. 17 september % op vers materiaal relatief tav. 17 september DP relatief tav. 17 september 17 september c 18, a 14, a 15 oktober ,9 b 18,46 100,5 a 11,50 78,4 b 13 november ,0 b 18,50 100,8 a 10,00 68,2 c 29 november ,4 a 17,27 94,1 b 9,31 63,5 d K.W.V. P0,05 20 g 4,61% 0,38 2,12% 0,34 3,02% V.C. (%) 8,64 8,64 3,97 3,97 5,67 5,67 F-ber. 89,08** 89,08** 23,82** 23,82** 493,49** 493,49** DP is de gemiddelde polymerisatiegraad van inuline, zonder de kleine suikers oogst 17 september 2012 oogst 15 oktober 2012 oogst 13 november 2012 oogst 29 november wortelgewicht inulinegehalte DP DP is de gemiddelde polymerisatiegraad van inuline, zonder de kleine suikers Zowel voor het wortelgewicht, het inulinegehalte als de polymerisatiegraad (DP) was er een zeer significante invloed van het oogsttijdstip. a.1. Wortelgewicht Voor elk ras werd het significant hoogste wortelgewicht bekomen bij oogst op 29 november, en het significant laagste wortelgewicht bij oogsttijdstip 17 september. Het wortelgewicht was niet significant verschillend bij oogst op 15 oktober en 13 november. In vergelijking met een oogst op 17 september (gemiddeld 362 gram) werd een significante toename van het wortelgewicht bekomen van 61 g of 16,9% bij oogst op 15 oktober, van 68 g of 19,0% bij oogst op 13 november en van 142 g of 39,4% bij oogst op 29 november. Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

51 a.2. Inulinegehalte Voor elk ras was het inulinegehalte bekomen bij oogst op 17 september (18,36%), 15 oktober (18,46%) en 13 november (18,50%) onderling niet significant verschillend, doch significant hoger dan het inulinegehalte bekomen bij oogst op 29 november (17,27%). a.3. Polymerisatiegraad (DP) Voor elk ras werd de significant hoogste polymerisatiegraad bekomen bij oogst op 17 september (14,67). Bij het verlaten van het oogsttijdstip nam de polymerisatiegraad telkens significant af; de polymerisatiegraad bedroeg respectievelijk 11,50 bij oogst op 15 oktober, 10,00 bij oogst op 13 november en tenslotte 9,31 bij oogst op 29 november. Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

52 Relatieven (%) 93,6 d 94,0 f 96,4 cd 94,5 e % schieters 98,5 bc 96,8 e 102,1 b 101,8 b 99,5 bc 99,3 bc 101,8 b 101,4 bc 102,4 b 102,2 b 101,0 bc 99,5 cd 97,9 de 98,3 cd 97,5 d 100,5 c 100,5 c 99,5 cd 98,1 cd 107,0 a 104,8 a 104,0 b 107,3 a b. Gemiddelde oogstresultaten per ras Ras Schieters Standdichtheid Wortelgewicht Inulinegehalte DP (**) % aantal wortels/ha gram relatief tav. gemiddelde % op vers materiaal relatief tav. gemiddelde DP relatief tav. gemiddelde Cadence 3,37 d ab ,1 b 18,40 101,4 bc 11,18 98,3 cd Canzona 3,82 cd a ,4 cd 18,59 102,4 b 11,43 100,5 c Dacapo 0,82 e a ,6 d 19,02 104,8 a 12,20 107,3 a Diabolus 4,90 c b ,0 a 17,07 94,0 f 11,43 100,5 c Diesis 10,07 a b ,8 b 17,57 96,8 e 11,09 97,5 d Dolce 4,35 cd ab ,5 bc 18,55 102,2 b 11,31 99,5 cd Gong 3,34 d ab ,5 bc 18,34 101,0 bc 11,15 98,1 cd Krips 7,21 b ab ,3 bc 18,06 99,5 cd 11,82 104,0 b Melci 9,98 a b ,8 b 17,76 97,9 de 10,74 94,5 e Gemiddelde 5, , , K.W.V. P0,05 1, g 3,93% 0,39 2,15% 0,27 2,35% V.C. (%) 15,57 5,65 5,61 5,61 3,07 3,07 3,36 3,36 F-ber. 48,56** 3,18** 7,50** 7,50** 18,54** 18,54** 20,00** 20,00** Bij de respectievelijke oogstdata werd per ras het aantal geoogste wortels geteld en omgerekend naar het aantal wortels per ha. (**) DP is de gemiddelde polymerisatiegraad van inuline, zonder de kleine suikers. % schieters ,07 a 9,98 a 10,07 a 9,98 a 10,07 a 9,98 a ,21 b 7,21 b 7,21 b ,82 cd 3,37 d 4,90 c 4,35 cd 3,34 d 3,82 cd 3,37 d 4,90 c 4,35 cd 3,34 d 3,82 cd 3,37 d 4,90 c 4,35 cd 3,34 d ,82 e 0,82 e 0,82 e 0 wortelgewicht inulinegehalte DP DP is de gemiddelde polymerisatiegraad van inuline, zonder de kleine suikers Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

53 Zowel voor het wortelgewicht, het inulinegehalte en de polymerisatiegraad (DP) was er een zeer significante invloed van het ras. b.1. Wortelgewicht Het wortelgewicht bedroeg gemiddeld over alle rassen 430 gram. De rangorde tussen de negen rassen was bij elk oogsttijdstip dezelfde. Het significant hoogste wortelgewicht werd bekomen met Diabolus (460 gram); daarna volgden Cadence (439 gram), Diesis (438 gram) en Melci (437 gram). Laagst scoorden Dacapo (402 gram) en Canzona (414 gram). b.2. Inulinegehalte Het inulinegehalte bedroeg gemiddeld over alle rassen 18,15%. De rangorde tussen de negen rassen was bij elk oogsttijdstip dezelfde. Het significant hoogste inulinegehalte werd bekomen met Dacapo (19,02%). Daarna volgden Canzona (18,59%) en Dolce (18,55%). Significant laagst scoorde Diabolus (17,07%), gevolgd door respectievelijk Diesis (17,57%) en Melci (17,76%). b.3. Polymerisatiegraad (DP) De polymerisatiegraad bedroeg gemiddeld over alle rassen 11,37. De rangorde tussen de negen rassen was bij elk oogsttijdstip dezelfde. De significant hoogste polymerisatiegraad werd bekomen bij Dacapo 12,20 en Krips 11,82 (onderling significant verschillend). De significant laagste polymerisatiegraad werd bekomen bij Melci (10,74). Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II

54 Netto-wortelopbrengst, inulineopbrengst en gehalte kleine suikers Tussen de rassen en de oogsttijdstippen was er een significante interactie voor de inulineopbrengst en een zeer significante interactie voor de nettowortelopbrengst en het gehalte kleine suikers Netto-wortelopbrengst Wisselwerking tussen ras en oogsttijdstip Biometrische verwerking: Variatiecoëfficiënt = 4,42% Variatiecoëfficiënt oogsttijdstip = 5,35% Variatiecoëfficiënt ras = 4,42% F-ber. oogsttijdstip: 173,82** F-ber. ras: 4,43** F-ber. ras x oogsttijdstip: 2,61** Er was een zeer significante invloed van het oogsttijdstip en van het ras. Tussen ras en oogsttijdstip was er een zeer significante interactie. a. Vergelijking van de rassen binnen de oogsttijdstippen Rangschikking dalende opbrengst Oogst 17 september 2012 Oogst 15 oktober 2012 Oogst 13 november 2012 Oogst 29 november 2012 ras netto-wortelopbrengst ras netto-wortelopbrengst ras netto-wortelopbrengst ras netto-wortelopbrengst kg/ha rel. tav. gemiddelde kg/ha rel. tav. gemiddelde kg/ha rel. tav. gemiddelde kg/ha rel. tav. gemiddelde Cadence ,0 a Cadence ,7 a Diabolus ,9 a Diabolus ,7 a Melci ,0 ab Diabolus ,9 ab Krips ,4 ab Cadence ,3 a Diabolus ,6 abc Gong ,3 b Gong ,9 ab Krips ,6 ab Diesis ,4 abc Canzona ,7 bc Diesis ,0 ab Gong ,4 ab Krips ,5 bc Dacapo ,0 bc Dolce ,5 ab Melci ,2 ab Gong ,9 bc Krips ,8 bc Canzona ,4 ab Canzona ,9 ab Canzona ,7 bc Melci ,1 bc Dacapo ,3 bc Diesis ,1 ab Dolce ,7 bc Dolce ,8 bc Melci ,1 bc Dolce ,9 ab Dacapo ,2 c Diesis ,8 c Cadence ,5 c Dacapo ,7 b Gemiddelde Gemiddelde Gemiddelde Gemiddelde K.W.V. P0,05: kg of 6,18% Bij oogst op 17 september presteerden Cadence ( kg/ha) en Melci ( kg/ha) (onderling niet significant verschillend) het best en significant beter dan Dacapo ( kg/ha) die het laagst scoorde. De overige rassen behaalden een netto-wortelopbrengst die hiertussen begrepen lag; tevens scoorden ze niet significant verschillend met Melci alsook niet met Dacapo. Bij oogst op 15 oktober behaalden Cadence ( kg/ha) en Diabolus ( kg/ha) de hoogste netto-wortelopbrengst (onderling niet significant verschillend) en significant beter dan Diesis ( kg/ha) die het laagst scoorde. De overige rassen behaalden een netto-wortelopbrengst die hiertussen begrepen lag; tevens scoorden ze niet significant verschillend met Diabolus. Bij oogst op 13 november behaalde Diabolus ( kg/ha) de hoogste netto-wortelopbrengst dewelke significant hoger lag dan Dacapo ( kg/ha), Melci ( kg/ha) en Cadence ( kg/ha) die het laagst scoorden. De overige rassen behaalden een netto-wortelopbrengst die hiertussen begrepen lag. Bij oogst op 29 november behaalden Diabolus ( kg/ha) en Cadence ( kg/ha) de hoogste netto-wortelopbrengst die significant hoger lag dan Dacapo ( kg/ha) die het laagst scoorde. De overige rassen behaalden een netto-wortelopbrengst die hiertussen begrepen lag; tevens scoorden ze niet significant verschillend met Diabolus en Cadence alsook niet met Dacapo. Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

55 0,82 e 3,37 d 3,82 cd 4,90 c 4,35 cd 3,34 d % schieters 7,21 b 10,07 a 9,98 a Netto-wortelopbrengst (kg/ha) bc c abc abc bc bc bc ab a bc bc ab c bc b bc bc c a ab bc a ab ab ab ab bc a ab b a ab ab ab ab ab Cadence Canzona Dacapo Diabolus Diesis Dolce Gong Krips Melci oogst 17 september 2012 oogst 15 oktober 2012 oogst 13 november 2012 oogst 29 november Cadence Canzona Dacapo Diabolus Diesis Dolce Gong Krips Melci Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

56 b. Vergelijking van de oogsttijdstippen binnen de rassen Rangschikking volgens oogstdatum Cadence Canzona Dacapo Diabolus Diesis oogsttijdstip netto-wortelopbrengst oogsttijdstip netto-wortelopbrengst oogsttijdstip netto-wortelopbrengst oogsttijdstip netto-wortelopbrengst oogsttijdstip netto-wortelopbrengst kg/ha relatief tav. 17 september kg/ha relatief tav. 17 september kg/ha 17 september b 17 september c 17 september b 17 september c 17 september c 15 oktober ,2 a 15 oktober ,1 b 15 oktober ,2 a 15 oktober ,2 b 15 oktober ,5 b 13 november ,4 b 13 november ,9 ab 13 november ,4 a 13 november ,1 a 13 november ,0 a 29 november ,2 a 29 november ,2 a 29 november ,4 a 29 november ,0 a 29 november ,3 a relatief tav. 17 september kg/ha relatief tav. 17 september kg/ha relatief tav. 17 september Dolce Gong Krips Melci oogsttijdstip netto-wortelopbrengst oogsttijdstip netto-wortelopbrengst oogsttijdstip netto-wortelopbrengst oogsttijdstip netto-wortelopbrengst kg/ha relatief tav. 17 september kg/ha relatief tav. 17 september kg/ha relatief tav. 17 september kg/ha relatief tav. 17 september 17 september c 17 september c 17 september c 17 september c 15 oktober ,9 b 15 oktober ,5 b 15 oktober ,3 b 15 oktober ,7 b 13 november ,9 a 13 november ,3 ab 13 november ,9 a 13 november ,2 b 29 november ,8 a 29 november ,4 a 29 november ,5 a 29 november ,0 a K.W.V. P0,05: kg of 8,56% Alle rassen (Cadence, Canzona, Dacapo, Diabolus, Diesis, Dolce, Gong, Krips en Melci) behaalden de significant laagste netto-wortelopbrengst bij oogst op 17 september; daarna nam de netto-wortelopbrengst stelselmatig toe met het oogsttijdstip. Aldus werd bij alle rassen de hoogste netto-wortelopbrengst bekomen bij oogst op 29 november; deze netto-wortelopbrengst was niet significant hoger dan deze bekomen bij oogst op 13 november voor de rassen Canzona, Dacapo, Diabolus, Diesis, Dolce, Gong en Krips. Voor de rassen Cadence en Dacapo was de netto-wortelopbrengst bekomen bij oogst op 29 november zelfs niet significant hoger dan deze bekomen bij oogst op 15 oktober. Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

57 0,82 e 3,37 d 3,82 cd 4,90 c 4,35 cd 3,34 d % schieters 7,21 b 10,07 a 9,98 a Netto-wortelopbrengst (kg/ha) b c c c c c c c b b b b a b a ab a a b b b b b a a a a a a a ab a a a a a oogst 17 september 2012 oogst 15 oktober 2012 oogst 13 november 2012 oogst 29 november Cadence Canzona Dacapo Diabolus Diesis Dolce Gong Krips Melci Cadence Canzona Dacapo Diabolus Diesis Dolce Gong Krips Melci Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

58 Inulineopbrengst Wisselwerking tussen ras en oogsttijdstip Biometrische verwerking: Variatiecoëfficiënt = 5,58% Variatiecoëfficiënt oogsttijdstip = 5,24% Variatiecoëfficiënt ras = 5,58% F-ber. oogsttijdstip: 144,09** F-ber. ras: 4,25** F-ber. ras x oogsttijdstip: 1,82* Er was een zeer significante invloed van het oogsttijdstip en van het ras. Tussen ras en oogsttijdstip was er een significante interactie. a. Vergelijking van de rassen binnen de oogsttijdstippen Rangschikking dalende opbrengst Oogst 17 september 2012 Oogst 15 oktober 2012 Oogst 13 november 2012 Oogst 29 november 2012 ras inulineopbrengst ras inulineopbrengst ras inulineopbrengst ras inulineopbrengst kg/ha rel. tav. gemiddelde kg/ha rel. tav. gemiddelde kg/ha rel. tav. gemiddelde kg/ha rel. tav. gemiddelde Cadence ,4 a Cadence ,1 a Canzona ,2 a Cadence ,9 a Diesis ,7 ab Dacapo ,9 ab Gong ,8 a Canzona ,5 ab Melci ,6 ab Gong ,8 abc Dacapo ,5 ab Gong ,0 abc Krips ,9 ab Canzona ,4 bc Dolce ,4 ab Dolce ,1 abc Canzona ,4 ab Dolce ,6 bc Krips ,0 ab Krips ,6 abc Gong ,4 b Diabolus ,5 bcd Diabolus ,5 ab Dacapo ,0 abc Dolce ,7 b Krips ,0 bcd Diesis ,1 b Diabolus ,9 abc Dacapo ,3 b Melci ,8 cd Cadence ,9 b Diesis ,1 bc Diabolus ,8 b Diesis ,8 d Melci ,6 b Melci ,8 c Gemiddelde Gemiddelde Gemiddelde Gemiddelde K.W.V. P0,05: 897 kg of 7,81% Bij oogst op 17 september werd de hoogste inulineopbrengst behaald met Cadence ( kg/ha) welke significant hoger lag dan de inulineopbrengst behaald met Gong (9.577 kg/ha), Dolce (9.511 kg/ha), Dacapo (9.475 kg/ha) en Diabolus (9.227 kg/ha) welke het laagst scoorden. De overige rassen behaalden een inulineopbrengst die hiertussen begrepen lag; tevens scoorden ze niet significant verschillend met de geciteerde best en minst goed scorende rassen. Bij oogst op 15 oktober werd de hoogste inulineopbrengst bekomen met respectievelijk Cadence ( kg/ha), Dacapo ( kg/ha) en Gong ( kg/ha). Laagst scoorden Diesis ( kg/ha) en Melci ( kg/ha). Hierbij presteerden Cadence en Dacapo significant beter dan Melci en Diesis. Bij oogst op 13 november behaalden Canzona ( kg/ha) en Gong ( kg/ha) de hoogste inulineopbrengst, die tevens significant hoger lag dan de inulineopbrengst bekomen met respectievelijk Diesis ( kg/ha), Cadence ( kg/ha) en Melci ( kg/ha) die het laagst scoorden. De overige rassen behaalden een inulineopbrengst die hiertussen begrepen lag; tevens scoorden ze niet significant verschillend met de geciteerde best en minst goed scorende rassen. Bij oogst op 29 november werd de hoogste inulineopbrengst bekomen met Cadence ( kg/ha), gevolgd door Canzona ( kg/ha). Minst goed presteerde Melci ( kg/ha). De overige rassen behaalden een inulineopbrengst die hiertussen begrepen lag; tevens scoorden ze niet significant verschillend met Canzona en Melci. Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

59 0,82 e 3,37 d 3,82 cd 4,90 c 4,35 cd 3,34 d % schieters 7,21 b 10,07 a 9,98 a Inulineopbrengst (kg/ha) 9675 ab 9475 b 9227 b 9898 ab 9511 b 9577 b 9725 ab 9887 ab a d bc ab bcd bc abc bcd cd b b b a a ab ab ab a ab a ab abc abc bc abc abc abc c Cadence Canzona Dacapo Diabolus Diesis Dolce Gong Krips Melci oogst 17 september 2012 oogst 15 oktober 2012 oogst 13 november 2012 oogst 29 november Cadence Canzona Dacapo Diabolus Diesis Dolce Gong Krips Melci Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

60 b. Vergelijking van de oogsttijdstippen binnen de rassen Rangschikking volgens oogstdatum Cadence Canzona Dacapo Diabolus Diesis oogsttijdstip inulineopbrengst oogsttijdstip inulineopbrengst oogsttijdstip inulineopbrengst oogsttijdstip inulineopbrengst oogsttijdstip inulineopbrengst kg/ha relatief tav. 17 september kg/ha relatief tav. 17 september 17 september c 17 september c 17 september b 17 september c 17 september c 15 oktober ,0 a 15 oktober ,7 b 15 oktober ,6 a 15 oktober ,8 b 15 oktober ,4 bc 13 november ,6 b 13 november ,7 a 13 november ,2 a 13 november ,1 a 13 november ,2 a 29 november ,2 ab 29 november ,7 ab 29 november ,9 a 29 november ,9 ab 29 november ,5 ab kg/ha relatief tav. 17 september kg/ha relatief tav. 17 september kg/ha relatief tav. 17 september Dolce Gong Krips Melci oogsttijdstip inulineopbrengst oogsttijdstip inulineopbrengst oogsttijdstip inulineopbrengst oogsttijdstip inulineopbrengst kg/ha relatief tav. 17 september kg/ha relatief tav. 17 september kg/ha relatief tav. 17 september kg/ha relatief tav. 17 september 17 september c 17 september b 17 september c 17 september b 15 oktober ,6 b 15 oktober ,7 a 15 oktober ,7 b 15 oktober ,4 a 13 november ,5 a 13 november ,4 a 13 november ,1 a 13 november ,7 a 29 november ,8 ab 29 november ,0 a 29 november ,3 ab 29 november ,1 a K.W.V. P0,05: 963 kg of 8,38% Alle rassen (Cadence, Canzona, Dacapo, Diabolus, Diesis, Dolce, Gong, Krips en Melci) behaalden de significant laagste inulineopbrengst bij oogst op 17 september. De hoogste inulineopbrengst werd bij nagenoeg alle rassen bekomen bij oogst op 13 november: - Cadence: hoogste inulineopbrengst bij oogst op 15 oktober ( kg/ha) - Canzona: hoogste inulineopbrengst bij oogst op 13 november ( kg/ha); hierbij was de bekomen inulineopbrengst significant hoger dan deze bekomen bij oogst op 15 oktober ( kg/ha) en niet significant hoger dan deze bekomen bij oogst op 29 november ( kg/ha). - Dacapo: hoogste inulineopbrengst bij oogst op 13 november ( kg/ha); hierbij was de bekomen inulineopbrengst niet significant hoger dan deze bekomen bij oogst op 15 oktober ( kg/ha) en bij oogst op 29 november ( kg/ha). - Diabolus: hoogste inulineopbrengst bij oogst op 13 november ( kg/ha); hierbij was de bekomen inulineopbrengst significant hoger dan deze bekomen bij oogst op 15 oktober ( kg/ha) en niet significant hoger dan deze bekomen op 29 november ( kg/ha). - Diesis: hoogste inulineopbrengst bij oogst op 13 november ( kg/ha); hierbij was de bekomen inulineopbrengst significant hoger dan deze bekomen bij oogst op 15 oktober ( kg/ha) en niet significant hoger dan deze bekomen op 29 november ( kg/ha). - Dolce: hoogste inulineopbrengst bij oogst op 13 november ( kg/ha); hierbij was de bekomen inulineopbrengst significant hoger dan deze bekomen bij oogst op 15 oktober ( kg/ha) en niet significant hoger dan deze bekomen op 29 november ( kg/ha). - Gong: hoogste inulineopbrengst bij oogst op 13 november ( kg/ha); hierbij was de bekomen inulineopbrengst niet significant hoger dan deze bekomen bij oogst op 15 oktober ( kg/ha) en bij oogst op 29 november ( kg/ha). - Krips: hoogste inulineopbrengst bij oogst op 13 november ( kg/ha); hierbij was de bekomen inulineopbrengst significant hoger dan deze bekomen bij oogst op 15 oktober ( kg/ha) en niet significant hoger dan deze bekomen op 29 november ( kg/ha). - Melci: hoogste inulineopbrengst bij oogst op 13 november ( kg/ha); hierbij was de bekomen inulineopbrengst niet significant hoger dan deze bekomen bij oogst op 15 oktober ( kg/ha) en bij oogst op 29 november ( kg/ha). Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

61 0,82 e 3,37 d 3,82 cd 4,90 c 4,35 cd 3,34 d % schieters 7,21 b 10,07 a 9,98 a 9675 c 9475 b 9227 c Inulineopbrengst (kg/ha) 9511 c 9577 b 9898 c 9725 c 9887 b c bc b b b a ab a ab a a ab a ab b b a a a ab a a a a ab a a a oogst 17 september 2012 oogst 15 oktober 2012 oogst 13 november 2012 oogst 29 november Cadence Canzona Dacapo Diabolus Diesis Dolce Gong Krips Melci Cadence Canzona Dacapo Diabolus Diesis Dolce Gong Krips Melci Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

62 Kleine suikers Wisselwerking tussen ras en oogsttijdstip Biometrische verwerking: Variatiecoëfficiënt = 7,51% Variatiecoëfficiënt oogsttijdstip = 8,64% Variatiecoëfficiënt ras = 7,51% F-ber. oogsttijdstip: 410,00** F-ber. ras: 14,47** F-ber. ras x oogsttijdstip: 3,10** Er was een zeer significante invloed van het oogsttijdstip en van het ras. Tussen ras en oogsttijdstip was er een zeer significante interactie. Hoe lager het gehalte kleine suikers, hoe beter voor de industrie. a. Vergelijking van de rassen binnen de oogsttijdstippen Rangschikking naar toenemend gehalte kleine suikers Oogst 17 september 2012 Oogst 15 oktober 2012 Oogst 13 november 2012 Oogst 29 november 2012 ras kleine suikers ras kleine suikers ras kleine suikers ras kleine suikers % op koolhydraatgehalte rel. tav. gemiddelde % op koolhydraatgehalte rel. tav. gemiddelde % op koolhydraatgehalte rel. tav. gemiddelde % op koolhydraatgehalte rel. tav. gemiddelde Dacapo 3,80 94,1 a Dacapo 4,15 90,6 a Krips 5,70 88,9 e Dacapo 6,38 83,8 e Cadence 3,84 95,0 a Dolce 4,39 95,9 a Dacapo 5,79 90,3 de Krips 6,93 91,1 de Canzona 3,96 98,0 a Krips 4,43 96,7 a Canzona 6,11 95,3 de Canzona 7,04 92,5 d Gong 4,04 100,0 a Cadence 4,53 98,9 a Dolce 6,18 96,4 cde Cadence 7,36 96,7 d Dolce 4,05 100,2 a Gong 4,54 99,1 a Gong 6,38 99,5 bcd Gong 7,54 99,1 cd Diesis 4,08 101,0 a Canzona 4,64 101,3 a Cadence 6,43 100,3 bcd Dolce 7,55 99,2 cd Melci 4,12 102,0 a Diesis 4,81 105,0 a Diabolus 6,79 105,9 abc Diabolus 8,11 106,6 bc Diabolus 4,17 103,2 a Diabolus 4,83 105,5 a Melci 7,00 109,2 ab Diesis 8,57 112,6 ab Krips 4,33 107,2 a Melci 4,85 105,9 a Diesis 7,33 114,4 a Melci 9,04 118,8 a Gemiddelde 4, Gemiddelde 4, Gemiddelde 6, Gemiddelde 7, K.W.V. P0,05: 0,59 of 10,51% Kleine suikers (of vrije suikers) = het percentage van vrije fructose + vrije glucose + sucrose in relatie tot het koolhydraatgehalte. Zowel bij oogst op 17 september als bij oogst op 15 oktober waren de verschillen tussen de rassen niet significant voor wat het gehalte kleine suikers betreft. Bij oogst op 13 november werd het laagste gehalte behaald bij de rassen Krips (5,70), Dacapo (5,79), Canzona (6,11) en Dolce (6,18) (telkens onderling niet significant verschillend). Daarna volgden Gong (6,38) en Cadence (6,43) (onderling niet significant verschillend). De hoogste waarden werden behaald met Diesis (7,33), Melci (7,00) en Diabolus (6,79) (telkens onderling niet significant verschillend). Bij oogst op 29 november werd het laagste gehalte behaald bij Dacapo (6,38) en Krips (6,93) (onderling niet significant verschillend). Daarna volgden Canzona (7,04), Cadence (7,36), Gong (7,54) en Dolce (7,55) (telkens onderling niet significant verschillend). De hoogste waarden werden behaald met Melci (9,04) en Diesis (8,57) (onderling niet significant verschillend), alsook met Diabolus (8,11). Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

63 0,82 e 3,37 d 3,82 cd 4,90 c 4,35 cd 3,34 d % schieters 7,21 b 10,07 a 9,98 a 3,84 a 3,96 a 3,80 a 4,17 a 4,08 a 4,05 a 4,04 a 4,33 a 4,12 a 4,53 a 4,64 a 4,15 a 4,83 a 4,81 a 4,39 a 4,54 a 4,43 a 4,85 a Kleine suikers 6,43 bcd 6,11 de 5,79 de 6,79 abc 6,18 cde 5,70 e 7,33 a 6,38 bcd 6,38 e 7,00 ab 7,36 d 7,04 d 8,11 bc 7,55 cd 7,54 cd 6,93 de 8,57 ab 9,04 a Cadence Canzona Dacapo Diabolus Diesis Dolce Gong Krips Melci oogst 17 september 2012 oogst 15 oktober 2012 oogst 13 november 2012 oogst 29 november 2012 Kleine suikers (of vrije suikers) = het percentage van vrije fructose + vrije glucose + sucrose in relatie tot het koolhydraatgehalte Cadence Canzona Dacapo Diabolus Diesis Dolce Gong Krips Melci Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

64 b. Vergelijking van de oogsttijdstippen binnen de rassen Rangschikking volgens oogstdatum Cadence Canzona Dacapo Diabolus Diesis oogsttijdstip kleine suikers oogsttijdstip kleine suikers oogsttijdstip kleine suikers oogsttijdstip kleine suikers oogsttijdstip kleine suikers % op koolhydraatgehalte relatief tav. 17 september % op koolhydraatgehalte relatief tav. 17 september % op koolhydraatgehalte 17 september 3, c 17 september 3, c 17 september 3, b 17 september 4, c 17 september 4, c 15 oktober 4,53 118,0 c 15 oktober 4,64 117,2 c 15 oktober 4,15 109,2 b 15 oktober 4,83 115,8 c 15 oktober 4,81 117,9 c 13 november 6,43 167,4 b 13 november 6,11 154,3 b 13 november 5,79 152,4 a 13 november 6,79 162,8 b 13 november 7,33 179,7 b 29 november 7,36 191,7 a 29 november 7,04 177,8 a 29 november 6,38 167,9 a 29 november 8,11 194,5 a 29 november 8,57 210,0 a relatief tav. 17 september % op koolhydraatgehalte relatief tav. 17 september % op koolhydraatgehalte relatief tav. 17 september Dolce Gong Krips Melci oogsttijdstip kleine suikers oogsttijdstip kleine suikers oogsttijdstip kleine suikers oogsttijdstip kleine suikers % op koolhydraatgehalte relatief tav. 17 september % op koolhydraatgehalte relatief tav. 17 september % op koolhydraatgehalte relatief tav. 17 september % op koolhydraatgehalte relatief tav. 17 september 17 september 4, c 17 september 4, c 17 september 4, c 17 september 4, c 15 oktober 4,39 108,4 c 15 oktober 4,54 112,4 c 15 oktober 4,43 102,3 c 15 oktober 4,85 117,7 c 13 november 6,18 152,6 b 13 november 6,38 157,9 b 13 november 5,70 131,6 b 13 november 7,00 169,9 b 29 november 7,55 186,4 a 29 november 7,54 186,6 a 29 november 6,93 160,0 a 29 november 9,04 219,4 a K.W.V. P0,05: 0,78 of 13,82% Kleine suikers (of vrije suikers) = het percentage van vrije fructose + vrije glucose + sucrose in relatie tot het koolhydraatgehalte. Alle rassen (Cadence, Canzona, Dacapo, Diabolus, Diesis, Dolce, Gong, Krips en Melci) behaalden het laagste gehalte kleine suikers bij oogst op 17 september; deze gehaltes waren evenwel bij geen enkel ras significant lager dan bij oogst op 15 oktober. Het gehalte kleine suikers lag bij alle rassen zowel bij oogst op 17 september als bij oogst op 15 oktober significant lager dan het gehalte kleine suikers bekomen bij oogst op 13 november en op 29 november. De hoogste waarde werd bij alle rassen behaald bij oogst op 29 november; hierbij was bij nagenoeg alle rassen het gehalte kleine suikers significant hoger dan bij oogst op 13 november, enkel bij het ras Dacapo was het verschil niet significant. Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

65 0,82 e 3,37 d 3,82 cd 4,90 c 4,35 cd 3,34 d % schieters 7,21 b 10,07 a 9,98 a 3,84 c 4,53 c 3,96 c 3,80 b 4,64 c 4,15 b 4,17 c 4,08 c 4,05 c 4,83 c 4,81 c 4,39 c 4,04 c 4,54 c 4,33 c 4,43 c 4,12 c Kleine suikers 4,85 c 6,43 b 6,11 b 5,79 a 6,38 a 7,36 a 7,04 a 6,79 b 6,18 b 5,70 b 6,38 b 7,33 b 8,11 a 7,55 a 7,54 a 6,93 a 7,00 b 8,57 a 9,04 a oogst 17 september 2012 oogst 15 oktober 2012 oogst 13 november 2012 oogst 29 november Cadence Canzona Dacapo Diabolus Diesis Dolce Gong Krips Melci Kleine suikers (of vrije suikers) = het percentage van vrije fructose + vrije glucose + sucrose in relatie tot het koolhydraatgehalte Cadence Canzona Dacapo Diabolus Diesis Dolce Gong Krips Melci Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

66 5.2 Plant- en gewaskenmerken Schieters In de proef kwamen er in belangrijke mate schieters voor; er werden evenwel duidelijke rasverschillen vastgesteld. De schieters werden op verschillende tijdstippen geteld; na elke telling werden de schieters verwijderd, zodat deze planten niet in aanmerking genomen werden in de opbrengstresultaten. a. Oogst 17 september 2012 Rangschikking van de rassen naar toenemend percentage schieters Ras % schieters 01/08/ /09/2012 totaal Dacapo 0,00 d 0,10 d 0,10 d Dolce 0,87 c 0,19 cd 1,06 c Gong 0,87 c 0,29 bcd 1,15 c Canzona 0,77 cd 0,48 bcd 1,25 c Cadence 1,73 bc 0,29 bcd 2,02 bc Diabolus 1,92 bc 0,29 bcd 2,21 bc Krips 2,31 b 0,96 bc 3,27 b Melci 4,42 a 1,06 b 5,48 a Diesis 4,33 a 2,31 a 6,63 a Gemiddelde 1,91 0,66 2,58 KWV P0,05 V.C. (%) F-ber. 1,91% 13,85 15,69** 1,57% 14,85 6,79** 2,16% 14,17 19,02** Bij de oogst op 17 september waren er geen nieuwe schieters meer bijgekomen sedert 6 september. b. Oogst 15 oktober 2012 Rangschikking van de rassen naar toenemend percentage schieters Ras % schieters 01/08/ /09/2012 net vóór de oogst (15/10/2012) totaal Dacapo 1,15 e 0,38 c 0,10 c 1,63 d Cadence 3,75 de 0,77 bc 0,10 c 4,62 c Gong 4,81 d 1,15 abc 0,19 bc 6,15 c Canzona 5,58 cd 0,67 bc 0,29 abc 6,54 c Diabolus 6,35 bcd 1,25 abc 0,19 bc 7,79 bc Dolce 6,73 bcd 1,35 abc 0,58 ab 8,65 abc Krips 10,29 abc 1,63 ab 0,10 c 12,02 ab Diesis 10,87 ab 2,21 a 0,19 bc 13,27 a Melci 11,83 a 0,87 bc 0,67 a 13,37 a Gemiddelde 6,82 1,14 0,27 8,23 KWV P0,05 V.C. (%) F-ber. 4,26% 18,61 7,52** c. Oogst 13 november ,04% 16,94 2,34 0,97% 10,39 2,31 4,14% 16,58 9,02** Rangschikking van de rassen naar toenemend percentage schieters Ras % schieters 01/08/ /09/2012 net vóór de oogst (13/11/2012) totaal Dacapo 0,29 e 0,29 d 0,29 a 0,87 d Cadence 3,46 d 0,58 cd 0,19 a 4,23 c Gong 3,37 d 0,77 cd 0,38 a 4,52 c Dolce 4,04 d 0,67 cd 0,10 a 4,81 c Canzona 3,94 d 0,58 cd 0,29 a 4,81 c Diabolus 5,38 cd 0,87 cd 0,48 a 6,73 bc Krips 6,92 c 2,12 ab 0,19 a 9,23 b Diesis 10,10 b 2,50 a 0,29 a 12,88 a Melci 13,46 a 1,35 bc 0,38 a 15,19 a Gemiddelde 5,66 1,08 0,29 7,03 KWV P0,05 V.C. (%) F-ber. 2,79% 13,36 23,19** d. Oogst 29 november ,62% 13,64 6,91** 1,20% 12,70 0,52 2,81% 12,20 25,86** Rangschikking van de rassen naar toenemend percentage schieters Ras % schieters 01/08/ /09/2012 net vóór de oogst (29/11/2012) totaal Dacapo 0,19 e 0,29 a 0,19 a 0,67 e Gong 0,87 de 0,38 a 0,29 a 1,54 de Cadence 1,83 cd 0,48 a 0,29 a 2,60 cd Canzona 1,83 cd 0,38 a 0,48 a 2,69 cd Dolce 2,21 cd 0,38 a 0,29 a 2,88 cd Diabolus 1,92 cd 0,58 a 0,38 a 2,88 cd Krips 3,08 bc 1,06 a 0,19 a 4,33 bc Melci 4,33 ab 1,06 a 0,48 a 5,87 ab Diesis 5,96 a 1,15 a 0,38 a 7,50 a Gemiddelde 2,47 0,64 0,33 3,44 KWV P0,05 V.C. (%) F-ber. 2,58% 17,17 9,25** 1,88% 17,82 1,43 1,03% 10,71 0,63 3,07% 17,92 7,76** Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

67 Standdichtheid Bij de respectievelijke oogstdata werd per ras het aantal geoogste wortels geteld en omgerekend naar het aantal wortels per ha. Ras Oogst 17 september 2012 Oogst 15 oktober 2012 Oogst 13 november 2012 Oogst 29 november 2012 aantal wortels/ha rel. tav. gemiddelde aantal wortels/ha rel. tav. gemiddelde aantal wortels/ha rel. tav. gemiddelde aantal wortels/ha rel. tav. gemiddelde Cadence ab 100, a 105, ab 96, a 99,7 Canzona ab 100, ab 102, a 105, a 104,9 Dacapo a 103, ab 104, a 106, a 99,5 Diabolus b 95, ab 96, ab 99, a 97,2 Diesis ab 99, ab 98, b 94, a 97,4 Dolce ab 97, ab 98, ab 101, a 100,2 Gong ab 99, ab 100, ab 102, a 101,5 Krips ab 102, ab 99, ab 100, a 101,5 Melci ab 101, b 94, b 93, a 98,1 Gemiddelde K.W.V. P0,05 V.C. (%) F-ber ,69 1,12 6,85% 4,69 1, ,89 1,51 8,60% 5,89 1, ,41 1,82 9,35% 6,41 1, ,28 0,85 7,71% 5,28 0,85 Verslag Cichorei 2012 Hoofdstuk II Invloed van het oogsttijdstip op de opbrengst en kwaliteit

68 Provincie West-Vlaanderen. Ondernemen het zit in ons.