Gemeente Lelystad, team Onderzoek 1

Transcriptie

1 Gemeente Lelystad, team Onderzoek 1

2 INHOUDSOPGAVE SAMENVATTING INLEIDING Burgerpeilingen Cultuurnota Richtlijn Cultuurparticipatie Onderzoek Leeswijzer PODIUMKUNSTEN Bezoek aan podiumkunsten Bezoek aan podiumkunsten naar disciplines Lelystadse Theateraccommodaties en podia FILM CULTUREEL ERFGOED Bezoek aan cultureel erfgoed Bezoek aan Lelystadse locaties Cultureel erfgoed naar achtergrondkenmerken LETTEREN EN UITLEENCENTRA Uitleencentra Bibliotheekbezoek Videotheekbezoek BEELDENDE KUNST EN VORMGEVING Bezoek aan galerie of atelier en artotheek Bezoek aan Lelystadse kunstlocaties en festivals AMATEURKUNST KUNST EN CULTUUREDUCATIE FESTIVALS EN EVENEMENTEN FEESTEN MET OPTREDENS MEDIABELEID MENING VAN DE BURGER BELEID, ONDERZOEK EN ADVIES Beoogde beleidseffecten en kengetallen Beleidsadvies ACHTERGRONDKENMERKEN Geslacht Leeftijd Stadsdeel Herkomst Opleiding Inkomen...43 TECHNISCHE TOELICHTING...45 Vragenlijst en RCO...45 Steekproef...45 Betrouwbaarheid en nauwkeurigheid...45 Weging...46 Wijkindeling...46 BIJLAGE VRAGENBLOK CULTUUR Cultuurpeiling 2004

3 Gemeente Lelystad, team Onderzoek 3

4 SAMENVATTING Inleiding In 2004 is het Leefsituatieonderzoek onder de inwoners van 18 jaar en ouder gehouden. In dit onderzoek stond welzijn en participatie centraal en een van de onderwerpen was cultuur. Voor het cultuurbeleid zijn jongeren een belangrijke doelgroep. Mede daarom is naast het Leefsituatieonderzoek onder volwassenen ook de groep jongeren van 12 tot en met 23 jaar middels de Lelystadse Jongerenenquête gepeild over onder meer hun cultuurparticipatie. De genoemde schriftelijke enquêtes zijn uitgevoerd in september De uiteindelijke respons was 41%. In dit rapport worden de cultuurgerelateerde uitkomsten gepresenteerd. Podiumkunsten In de twaalf maanden voorafgaande aan de burgerpeiling 2004 hebben drie van de vijf Lelystedelingen een culturele voorstelling bezocht. Gemiddeld doen de bezoekers dit 7 keer per jaar. Het bezoek onder allochtonen, 55- plussers, lage inkomensgroepen en laaggeschoolden blijft achter op dit gemiddelde. Dit zien we in andere steden ook. Popconcerten, musicals, cabaret en toneelvoorstellingen zijn het meest populair. Van alle podiumvoorstellingen wordt 46% bezocht in Lelystad. Jongeren van 18 tot 23 jaar zijn sterker gericht op voorstellingen buiten Lelystad. Drie locaties waarin Lelystad podiumvoorstellingen worden gegeven zijn het Agoratheater, CKV De Kubus en Underground. Respectievelijk hebben 28%, 17% en 6% van de Lelystedelingen minstens een keer deze locaties bezocht. Cultureel erfgoed Een op de drie Lelystedelingen heeft het afgelopen jaar een museum bezocht, een op de zes een galerie of atelier, een kwart van hen heeft een bezienswaardigheid en twee procent een archief bezocht. In totaal heeft bijna de helft van de Lelystedelingen iets van cultureel erfgoed bezocht en een vijfde iets hiervan in Lelystad. Onder de niet-bezoekers van cultureel erfgoed zijn relatief veel jongvolwassenen, allochtonen, mensen met een lage opleiding en lage inkomensgroepen. Dit zelfde beeld zien we in andere steden. Beeldende kunst en vormgeving Van de Lelystadse bevolking heeft 16% het afgelopen jaar minstens een keer een galerie of atelier bezocht. Gemiddeld zijn de bezoekers 3 keer per jaar geweest. Bij jongeren zijn galeries en ateliers minder populair. Slechts 5% van de Lelystedelingen heeft een artotheek (kunstuitleen) bezocht. Wat betreft de Lelystadse kunstlocaties heeft 6% een Lelystadse galerie of atelier bezocht, 12% de tentoonstellingen in Stadhuis en/ of Provinciehuis en 3% de Stichting Kunstuitleen Flevoland. Het afgelopen jaar is er een drietal festivals georganiseerd op het gebied van beeldende kunst en vormgeving, te weten: de Kunstmanifestatie in Lelystad-Haven, Winterwende en het Kunstfestijn. Een op de zes Lelystedelingen heeft een van deze festivals bezocht. Film 4 Cultuurpeiling 2004

5 De helft van alle volwassenen is de afgelopen twaalf maanden naar een filmvoorstelling geweest. Van de jongeren is dat ruim viervijfde. Landelijke cijfers komen op hetzelfde neer. Voor een filmvoorstelling blijft de Lelystedeling dicht bij huis: driekwart van de filmvoorstellingen werd in Lelystad bekeken. Er zijn echter grote verschillen tussen de verschillende leeftijdscategorieën: de groep van 18 tot en met 39 jaar pakt vaker een filmpje buiten Lelystad. Festivals en evenementen Jaarlijks worden diverse festivals en evenementen georganiseerd. Uitgast, de Kunstmanifestatie, Sunsation, het Pleinfestival, het Seabottom Jazzfestival zijn het meest bekend bij de Lelystedelingen en het Pleinfestival is het meest vooral door jongeren - bezocht door Lelystedelingen. Van de jongeren heeft 57% en van de volwassenen 45% minstens een festival bezocht. Feesten met optredens Ook is gevraagd naar het bezoek aan feesten met optredens van verschillende genres: live muziek, dans, toneel, cabaret/stand-up-comedy en dj/vj. Van alle Lelystedelingen heeft 45% minstens een van de type feesten bezocht. Meer jongeren dan ouderen en meer niet-westerse allochtonen dan andere Lelystedelingen kunnen tot de groep feestbezoekers gerekend worden. In andere steden zien we dit ook. Feesten met dj/vj worden het vaakst bezocht door jongeren en feesten met live muziek worden het vaakst bezocht door volwassenen. Jongeren van jaar zijn het sterkst gericht op feesten die elders buiten Lelystad plaatsvinden. Letteren en uitleencentra Van de Lelystedelingen gaat 64% minstens een keer per jaar naar een uitleencentrum: 45% gaat wel eens naar een bibliotheek, 39% naar een videotheek, 6% naar een fonotheek en 5% naar een artotheek. Naarmate de leeftijd oploopt, gaan Lelystedelingen minder naar de bibliotheek. Bibliotheekbezoekers maken gemiddeld 15 keer per jaar gebruik van een bibliotheek. Videotheekbezoekers gaan gemiddeld 17 keer per jaar naar een videotheek. De groep jongeren van jaar gaat vaker. Mediabeleid Popconcerten, cabaret en film worden veel thuis voor de buis geconsumeerd. Als de categorie film niet meegeteld wordt, dan heeft viervijfde van alle volwassen minstens een keer een culturele uitvoering bekeken en/ of beluisterd via de televisie en/ of radio. In totaal heeft 46% van de Lelystedelingen in de afgelopen twaalf maanden minstens een keer naar Radio Lelystad geluisterd en 86% heeft naar Omroep Flevoland gekeken. Beiden waren het meest populair bij 55- plussers. Amateurkunst Lelystedelingen nemen ook zelf deel aan vormen van amateurkunst of andere typen creatieve activiteiten. Zij verschillen - wat betreft hun creatieve activiteiten - weinig van de Nederlandse bevolking. In totaal is 42% van de Lelystedelingen een amateurkunstbeoefenaar. Met het oplopen van de Gemeente Lelystad, team Onderzoek 5

6 leeftijd neemt de amateurkunstbeoefening af; hoe lager het opleidingsniveau hoe minder er aan amateurkunst wordt gedaan. Dit zien we elders ook. Kunst en cultuureducatie In Lelystad zijn er twee grote locaties waar op het gebied van kunst en cultuur educatie plaatsvindt, namelijk in CKV De Kubus en jongerencentrum Underground. Met name de groep jongeren van 12 tot en met 17 jaar maakt veel gebruikt van zowel CKV De Kubus (45%) als Underground (27%). De groep 18 tot en met 23 jaar komt op beide locaties veel minder. Dit geldt ook voor de groep volwassenen. Mening van de burger Van de volwassen Lelystedelingen is 40% (zeer) tevreden, 14% (zeer) ontevreden en 46% is noch tevreden, noch ontevreden met het aanbod van cultuurvoorzieningen in Lelystad. Jongvolwassenen, allochtonen en middelbaar en hooggeschoolden zijn het minst tevreden met het aanbod. Van alle volwassen zegt een vijfde deel voorzieningen te missen. Podiumvoorstellingen worden het meest genoemd: klassieke concerten, popmuziek, musicals en cabaret. Horecagelegenheden met een muziekfunctie zoals discotheken, een muziek of jazzcafé en multiculturele activiteiten worden ook gemist. Daarnaast geven veel jongeren aan (centraal gelegen) uitgaansgelegenheden (terrasje, café, discotheek, coffeeshop) te missen in de stad. Het gemiddelde rapportcijfer dat Lelystedelingen geven voor de vrijetijdsvoorzieningen komt neer op een 6,4. De groep jaar heeft de minste waardering voor de vrijetijdsvoorzieningen in Lelystad. 6 Cultuurpeiling 2004

7 Gemeente Lelystad, team Onderzoek 7

8 1. INLEIDING 1.1. Burgerpeilingen Voor het bepalen van het beleid van de gemeente willen de verschillende gemeentelijke beleidsafdelingen weten welke wensen en gevoelens er leven onder de bevolking en welke activiteiten zij ontplooien. Hiermee kan nieuw beleid meer vorm worden gegeven en bestaand beleid worden bijgestuurd. Om dit aan de weet te komen houdt Team Onderzoek eens per jaar een Burgerpeiling. In 2004 is het Leefsituatieonderzoek onder de inwoners van 18 jaar en ouder gehouden. In dit onderzoek stond welzijn en participatie centraal en een van de onderwerpen was cultuur. Voor het cultuurbeleid zijn jongeren een belangrijke doelgroep. Mede daarom is naast het Leefsituatieonderzoek onder volwassenen ook de groep jongeren van 12 tot en met 23 jaar middels de Lelystadse Jongerenenquête gepeild over onder meer hun cultuurparticipatie. In dit rapport worden de cultuurgerelateerde uitkomsten gepresenteerd van de twee genoemde enquêtes. Het grootste gedeelte van de vragenlijsten dat over cultuur ging, was identiek. In het leefsituatieonderzoek zijn een aantal extra vragen over cultuur gesteld aan volwassenen. Bij de presentatie van de resultaten is vaak wel onderscheid gemaakt tussen volwassenen (vanaf 18 jaar) en jongeren (van 12 tot en met 17 jaar), opdat ook vergelijkingen met landelijke onderzoeken mogelijk zijn. De enquêtes zijn uitgevoerd in september Er is gebruik gemaakt van een schriftelijke vragenlijst die per post is verstuurd naar de personen uit de steekproef (zie ook de bijlage). De ingevulde lijsten zijn door de respondenten teruggestuurd of afgegeven op het Stadhuis. Er is eenmaal schriftelijk gerappelleerd. De uiteindelijke respons was 41%. De bevindingen die in dit rapport worden gepresenteerd, zijn representatief voor de inwoners van 12 tot en met 79 jaar. Overal waar in dit rapport wordt gesproken over Lelystedelingen wordt deze groep bedoeld. Verder wordt in dit rapport onder jongeren de groep van 12 tot 23 jaar, onder jongvolwassenen de groep jaar en onder volwassenen de groep jaar verstaan. Daar waar in de respons bepaalde categorieën mensen onder- of oververtegenwoordigd zijn, is een wegingsfactor toegepast. Met behulp van deze wegingsfactor is de scheve verhouding gecompenseerd. Het betreft een gecombineerde wegingsfactor die drie onderdelen in zich bergt: leeftijdsgroep, geslacht en stadsdeel. Zie hiervoor ook de technische toelichting. 1.2 Cultuurnota 8 Cultuurpeiling 2004

9 Onlangs is de Cultuurnota verschenen. Daarin zijn verschillende beleidsterreinen onderscheiden: amateurkunst, beeldende kunst en vormgeving, podiumkunsten, letteren, cultuureducatie, mediabeleid en cultureel erfgoed. Bij ieder beleidsveld zijn zogenaamde beoogde effecten genoemd. Niet alle beoogde effecten zijn echter SMART (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel/ Aanwijsbaar, Realiseerbaar, en Traceerbaar/ Tijdsgerelateerd) geformuleerd. In overleg met sector Samenleving is getracht deze wel SMART te formuleren, opdat de cultuurdeelname van de Lelystedelingen gemeten kon worden in de Burgerpeiling van Voor enkele onderwerpen was dit echter niet mogelijk. Dit betekent dat niet alle onderwerpen aan de burger zijn voorgelegd in deze peiling. Het gaat onder meer om de visuele kwaliteit van de openbare ruimte. In de analyse en rapportage is zo veel mogelijk rekening gehouden met de verschillende beleidsvelden van de cultuurnota. 1.3 Richtlijn Cultuurparticipatie Onderzoek De wens van de sector Samenleving was om wat betreft de vragenset over cultuur aan te sluiten bij de Richtlijn Cultuurparticipatie Onderzoek 1 (RCO). Toepassing van de RCO maakt vergelijking met de cultuurdeelname in andere gemeenten en op landelijk niveau mogelijk. De RCO bevat afspraken over de vraagstelling, het onderzoeksprotocol en de presentatie van onderzoeksgegevens. Een aantal gemeenten maakt inmiddels (deels) gebruik van de RCOvragenlijst (o.a. Purmerend, Nijmegen, Rotterdam, Amsterdam en Almere). De verwachting is dat in de toekomst meer gemeenten dit overnemen. Rotterdam en Almere zijn gemeenten die de gehele vragenlijst hebben overgenomen en veel analyses hebben uitgevoerd die vergelijkbaar zijn met de analyses die in Lelystad zijn gedaan. In deze rapportage wordt soms een vergelijking gemaakt met andere gemeenten. De cultuurvraag en het cultuuraanbod in een bepaalde gemeente hangt in grote mate af van de bevolkingsopbouw en -omvang. De vergelijking met andere gemeenten is dan ook niet bedoeld als ijkpunt voor Lelystad. Rotterdam is een grote stad met een groot aanbod van culturele voorzieningen. Almere is - een weliswaar grotere en sneller groeiende stad dan Lelystad - met relatief nog weinig culturele voorzieningen in vele opzichten vergelijkbaar met Lelystad. Het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) houdt eens per vijf jaar landelijk het Aanvullend Voorzieningen Onderzoek (AVO). Een aantal vragen uit het AVO komen overeen met de RCO. Dit betekent dat bij sommige onderwerpen een vergelijking kan worden gemaakt tussen de cultuurdeelname van de Lelystadse bevolking met die van de Nederlandse bevolking. Waar mogelijk is dit gedaan in deze rapportage. De laatste cijfers dateren uit het onderzoek 1 De RCO is opgesteld door het Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) van de gemeente Rotterdam, in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCenW), de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Interprovinciaal Overleg (IPO). Het COS werkte daarbij samen met de Universiteit van Tilburg (UvT) en het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Bij de samenstelling van de vragenlijst is rekening gehouden met verschillende lopende onderzoeken, waaronder het Aanvullend Voorzieningengebruik Onderzoek (AVO) van het SCP en cultuurdeelname-onderzoek van UvT en COS. Gemeente Lelystad, team Onderzoek 9

10 van In 2004 is het AVO herhaald. Helaas komen deze gegevens pas eind 2005 beschikbaar. 1.4 Leeswijzer De opbouw van deze rapportage is als volgt. In de hoofdstukken 2 tot en met 11 wordt ingegaan op de onderwerpen die in de cultuurpeiling aan bod zijn gekomen: podiumkunsten, film, cultureel erfgoed, letteren en uitleencentra, beeldende kunst en vormgeving, amateurkunst, kunst- en cultuureducatie, festivals en evenementen, feesten met optredens en mediabeleid. Er is zoveel mogelijk getracht aan te sluiten bij de verschillende beleidsvelden van de Cultuurnota. De volgorde wijkt wel af van de nota. Deze komt overeen met de volgorde die elders in vergelijkbaar cultuuronderzoek wordt gehanteerd. Hoofdstuk 12 geeft de mening van de Lelystedeling weer wat betreft de culturele voorzieningen in Lelystad. Hoofdstuk 13 komt terug op de relatie tussen het cultuurbeleid en het onderzoek. De meetbare beoogde beleidseffecten uit de Cultuurnota worden beschreven en kengetallen die uit de cultuurpeiling van 2004 zijn gekomen worden weergegeven. Daarnaast bestaat dit hoofdstuk uit een stukje beleidsadvies over de meetbare beoogde effecten uit de nota en berekende streefcijfers voor Dit kan ook voor de programmabegroting van 2006 en volgende jaren van pas komen. Hoofdstuk 14 geeft diverse achtergrondkenmerken van de respondenten: geslacht, leeftijd, stadsdeel, herkomst, opleidingsniveau en inkomen. Aan het eind van dit rapport wordt in de Technische toelichting nader uitgelegd hoe bepaalde cijfers tot stand zijn gekomen en worden enkele begrippen toegelicht. In de Bijlage zijn ten slotte de gehanteerde vragenlijsten opgenomen. 2 Dit betreft een bewerking door O & S Amsterdam 10 Cultuurpeiling 2004

11 2. PODIUMKUNSTEN 2.1 Bezoek aan podiumkunsten In de twaalf maanden voorafgaande aan de burgerpeiling 2004 heeft ruim de helft van de volwassen Lelystedelingen minimaal één keer een culturele voorstelling (podiumkunsten) bezocht. Van de Lelystadse jongeren van 12 tot en met 17 jaar heeft ruim drievijfde minimaal één keer een voorstelling bezocht. Van de jongeren van 18 tot en met 23 jaar is dat zelfs ruim twee derde. Uit het Algemeen Voorzieningen Onderzoek (AVO) kwam naar voren dat ruim de helft van de volwassenen gebruikmaakt van voorzieningen voor podiumkunsten en tweederde van de jongeren van jaar. Het podiumbezoek van de groep volwassenen in Lelystad wijkt dus niet af van de Nederlandse bevolking. Het podiumbezoek van de groep jongeren loopt in Lelystad wel iets achter op de landelijke cijfers. Vergelijkbaarheid met deze landelijke cijfers is mogelijk, omdat dezelfde disciplines zijn opgenomen in het berekende kengetal receptieve deelname aan podiumkunsten, namelijk: toneel, cabaret of kleinkunst, concert klassieke muziek, opera of operette, concert pop-/wereldmuziek, jazz-/bluesconcert, dance-/houseparty, musical, ballet-/dansvoorstelling. In tabel 2.1 zijn in de tweede kolom (bezoek gebaseerd op AVO definitie) deze kengetallen verwerkt. Daarnaast is in de derde kolom (bezoek gebaseerd op RCO definitie) op dezelfde manier een kengetal receptieve deelname aan podiumkunsten berekend, maar dan inclusief de overige disciplines van podiumkunsten: uitvoering van een koor, concert van harmonie, fanfare of brassband, literaire bijeenkomst en lezing over kunst/ kunstgeschiedenis. Tabel 2.1 Bezoek Lelystadse en Nederlandse bevolking podiumkunsten afgelopen 12 maanden in percentages Bezoek (%) Bezoek (%) waarvan aantal keer (%) (AVO) (RCO) Lelystad volwassenen (18+) jongeren (12-17) jongeren (18-23) Totaal 60 Landelijk volwassenen (18+) jongeren (12-17) Uit de laatste kolommen van tabel 2.1 kan worden opgemaakt dat het merendeel (tweederde) van de respondenten dat naar een culturele voorstelling (RCO definitie) is geweest, dit vaker dan een keer heeft gedaan. Lelystedelingen die wel eens een voorstelling bezoeken, doen dat 3 Bron: AVO 1999; bewerkt door O&S Amsterdam (2003) Gemeente Lelystad, team Onderzoek 11

12 gemiddeld 7 keer per jaar. Jongeren en volwassenen verschillen in dit opzicht nauwelijks van elkaar. Op basis van de RCO definitie van culturele voorstellingen, kunnen we stellen dat tweevijfde van de Lelystedelingen geen culturele voorstellingen bezoekt. Het percentage niet-bezoekers ligt in Rotterdam (COS, 2004) en Almere (COS, 2003) ook op 40%. Om te kijken of er verschillen zijn tussen de bezoekers en de niet-bezoekers van podiumkunsten is het bezoek naar achtergrondkenmerken bekeken. Zo blijkt dat er verschil is in het bezoek naar leeftijd: meer jongeren in de leeftijd van 18 tot en met 23 jaar gaan naar een voorstelling dan 55-plussers (zie grafiek 2.1). Grafiek 2.1 Bezoek aan podiumkunsten afgelopen jaar percentage jaar jaar jaar jaar 55 + leeftijd Verder bezoeken meer autochtone Lelystedelingen (63%) dan allochtonen Lelystedelingen (48%) een voorstelling. Van de niet-westerse allochtonen bezoekt 43% een voorstelling. Ook uit landelijk onderzoek blijkt dat de participatie van deze groep achterblijft: minderheidsgroepen bezoeken minder traditionele 4 podiumvoorstellingen (SCP, 2003). In Lelystad geldt dit verschil voor zowel volwassenen als voor jongeren, hoewel het verschil bij de jongeren betrekkelijk klein is. Ten slotte is ook in Lelystad de opleiding die iemand heeft genoten en het inkomen van invloed op het bezoek aan podiumkunsten: meer hooggeschoolden en hoge inkomensgroepen brengen een bezoek aan een culturele voorstelling dan laaggeschoolden en lage inkomensgroepen. Inkomen en opleiding hangen uiteraard sterk met elkaar samen. In anderen gemeenten (Rotterdam, Almere) zien we dezelfde verschillen in het bezoek aan culturele voorstellingen naar achtergrondkenmerken als leeftijd, herkomst, opleiding en inkomen (COS, 2003 en 2004). 2.2 Bezoek aan podiumkunsten naar disciplines 4 Traditionele podiumvoorstelling: beroepstoneel, klassieke muziek en ballet 12 Cultuurpeiling 2004

13 In het onderzoek is voor dertien verschillende disciplines het bezoek vastgesteld. Uit deze analyse blijkt dat voorstellingen op het gebied van concert (pop of wereldmuziek), cabaret of kleinkunst, musical en toneel het meest worden bezocht. Opera s en operettes, concerten van een harmonie, fanfare of brassband, literaire bijeenkomsten en lezingen over kunst- of kunstgeschiedenis worden het minst bezocht. In het eerste gedeelte van tabel 2.2 zijn die typen voorstellingen verwerkt die ook in het AVO 1999 aan bod zijn gekomen. Landelijke vergelijkbaarheid is daarom mogelijk. In het tweede gedeelte van de tabel zijn nog vier andere typen voorstellingen verwerkt die niet in het AVO 1999 aan bod zijn gekomen, maar die wel onderdeel uitmaken van de RCO. Er zijn voor de groep jongeren van jaar helaas geen landelijke cijfers beschikbaar. Deze groep is echter wel een belangrijke doelgroep van het cultuurbeleid en jeugd- en jongerenbeleid en is daarom apart in de tabel opgenomen. Tabel 2.2 Percentage van de bevolking dat de afgelopen 12 maanden een voorstelling bezocht heeft volwassene n 18+ Lelystedelingen Landelijk 5 jongeren jongeren volwassene jongeren jaar jaar n jaar concert pop-/wereldmuziek cabaret of kleinkunst musical toneelvoorstelling concert klassieke muziek jazz-/bluesconcert ballet-/dansvoorstelling dance-/houseparty opera of operette uitvoering van een koor concert harmonie, fanfare of brassband literaire bijeenkomst lezing over kunst/kunstgeschiedenis Concerten van populaire en/of wereldmuziek worden het meest bezocht door Lelystedelingen (van 12 tot en met 79 jaar): bijna een kwart heeft in de afgelopen 12 maanden zo n concert bijgewoond. Gemiddeld deed men dit 3,7 keer. Cabaret of kleinkunst, musical en toneelvoorstelling komen op een goede tweede, derde en vierde plaats: ongeveer een op de vijf Lelystedelingen is naar een dergelijke voorstelling geweest. Het meest frequent, namelijk 8,6 keer in de afgelopen 12 maanden, gaan liefhebbers van dance of house naar dergelijke party s. Het minst frequent namelijk 1,8 keer per jaar, gaan liefhebbers van musicals, ballet en dans, jazz en blues naar dergelijke voorstellingen. 2.3 Lelystadse Theateraccommodaties en podia 5 zie voetnoot 1. Gemeente Lelystad, team Onderzoek 13

14 Het aandeel van de culturele voorstellingen dat bezocht wordt in Lelystad ligt op 46%. Er zijn behoorlijke verschillen naar leeftijd zoals grafiek 2.2 laat zien. De groep jongeren van jaar en de groep 55-plussers zijn vooral gericht op Lelystad: drievijfde van de voorstellingen die zij bezoeken vindt in Lelystad plaats. Slechts drie op de tien voorstellingen die door jongeren van jaar bezocht worden, vinden in Lelystad plaats. Dit geldt ook voor de groep van jaar. 100% 80% Grafiek 2.2 Gedeelte van de voorstellingen dat in Lelystad en elders is bezocht elders in Lelystad 60% 40% 20% 58% 29% 27% 40% 49% 60% 0% leeftijd De groep van jaar bezoekt zeker niet minder culturele voorstellingen dan de groep jongeren van jaar, maar zijn veel sterker gericht op voorstellingen buiten Lelystad. Enerzijds zal dit te maken hebben met het type voorstellingen waar hun interesse naar uitgaat. Uit tabel 2.2 blijkt namelijk dat de jarigen relatief vaak naar popconcerten en danceen/of houseparty s gaan en juist dit type wordt bijna altijd buiten Lelystad geconsumeerd. Anderzijds zal dit te maken hebben met het feit dat een deel van deze groep al meer gericht is op andere steden doordat zij een opleiding volgen of een baan hebben buiten Lelystad, terwijl jongeren tot en met 17 jaar meestal nog op de middelbare school in Lelystad zitten. Daar komt nog eens bij dat deze groep beperkter is in vervoersmogelijkheden. Over het algemeen kunnen we op basis van deze burgerpeiling stellen dat het bezoek aan opera s en operettes, musicals, concerten (zowel klassiek als pop) en dance- en/of houseparty s veelal elders plaats vindt. Drie locaties waar in Lelystad podiumvoorstellingen worden gegeven zijn het Cultureel Centrum Agora, CKV De Kubus en Underground. Deze laatste locatie richt zich met haar programmering op de doelgroep jongeren van 12 tot en met 23 jaar (sector Samenleving, 2005). De respondenten is gevraagd of (en hoe vaak) zij op deze locaties zijn geweest in het afgelopen jaar. Ongeveer 28% van de Lelystedelingen heeft minstens één keer het Cultureel Centrum Agora bezocht, 17% CKV De Kubus en 6% heeft Underground bezocht. Bezoekers zijn er gemiddeld 14 Cultuurpeiling 2004

15 respectievelijk vijf, tien en vier keer geweest in het afgelopen jaar. Hoofdstuk 11 (kunsteducatie) gaat dieper in op de bezoekfrequentie van CKV De Kubus en Underground in. Naast een podiumfunctie hebben deze instellingen namelijk ook een educatiefunctie. In de Omnibusenquête van 2001 en 2003 is gevraagd aan volwassen Lelystedelingen of zij wel eens gebruik maken van de Agora. Toen gaf respectievelijk 42% (2001) en 49% (2003) van de volwassenen aan gebruik gemaakt te hebben van de Agora. Nu geeft 28% van de volwassen respondenten aan minstens een keer in de Agora te zijn geweest. Hierbij moet worden aangetekend dat de vraagstelling van 2001 en 2003 afwijkt van de vraagstelling in de burgerpeiling van De Agora is sinds het najaar van 2004 gesloten en gesloopt. CKV De Kubus richt zich op de gehele bevolking, maar in de praktijk bestaat 70% van de cursisten uit jongeren (Sector Samenleving, 2005). Het bezoek van jongeren aan deze drie locaties is in grafiek 2.3 af te lezen. Ook hieruit wordt duidelijk dat 18- tot en met 23-jarigen minder gericht zijn op de Lelystadse locaties dan de 12- tot en met 17-jarigen. percentage Grafiek 2.3 Bezoek Lelystadse theateraccommodaties jaar jaar Agora Kubus Underground Naast leeftijd is de mogelijke relatie tussen het bezoek aan deze instellingen en het opleidingsniveau, het inkomen en de herkomst van respondenten onderzocht. Er komen minder laaggeschoolden en lage inkomensgroepen in het Cultureel Centrum Agora en CKV De Kubus. Verder vormen allochtonen (en niet-westerse allochtonen in het bijzonder) een relatief klein deel van het publiek van het Agoratheater zoals tabel 2.3 laat zien. Tabel 2.3 Bezoek aan Agoratheater en CKV de Kubus naar achtergrondkenmerken in percentages Agora Kubus naar herkomst autochtonen 30 18* allochtonen 21 17* Gemeente Lelystad, team Onderzoek 15

16 naar opleiding ongeschoold 12 4 laaggeschoold 23 7 middelbaar geschoold hooggeschoold naar inkomen laag 19 8 midden hoog gemiddeld * niet significant Naast de zojuist besproken zogenaamde vaste podiumlocaties is er ook nog een aantal festivals in Lelystad op het gebied van podiumkunsten de revue gepasseerd. Hoofdstuk 9 komt hierop terug. 16 Cultuurpeiling 2004

17 3. FILM Lelystad heeft een bioscoop Utopolis en daarnaast worden er in samenwerking met en gebruikmakend van deze bioscoop door stichting Filmtheater Lelystad tweewekelijkse kwaliteitsfilms vertoond in Cine Utopia als aanvulling op het bestaande, commerciële filmaanbod van de bioscoop. De helft van alle volwassenen is de afgelopen twaalf maanden naar een filmvoorstelling geweest. Van de jongeren is dat ruim viervijfde. Landelijke cijfers (AVO 1999) komen op hetzelfde neer. Van de Lelystedelingen die wel eens naar de bioscoop gaan, bezoeken jongeren gemiddeld negen keer per jaar en volwassenen vijf keer per jaar een bioscoop. Voor een filmvoorstelling blijft de Lelystedeling dicht bij huis: driekwart van de filmvoorstellingen wordt in Lelystad bekeken. Er zijn echter grote verschillen tussen de verschillende leeftijdscategorieën zoals grafiek 3.1 laat 100% 80% 60% 40% 20% Grafiek 3.1 Filmbezoek naar plaats en leeftijd 21% 18% 19% 33% 41% 12% 15% 26% 26% 17% 67% 67% 55% 41% 42% geen bezoek w aarvan elders w aarvan in Lelystad 53% 73% 11% 5% 37% 22% 0% zien. Van de Lelystedelingen kan 46% gerekend worden tot de groep nietbezoekers: zij zijn het afgelopen jaar geen een keer naar een bioscoop of filmhuis geweest. In andere gemeenten zoals Rotterdam, Almere en Purmerend is het percentage niet-bezoekers ongeveer even hoog (COS, 2003 en 2004; gemeente Purmerend, 2004). Onder jongeren is de bioscoop het meest populair: acht op de tien jongeren is minstens een keer in het afgelopen jaar naar een filmvoorstelling geweest. Onder 55-plussers was dit ruim een kwart. Wat ook uit grafiek 3.1 kan worden opgemaakt, is dat de jongeren tot 18 jaar en de volwassenen vanaf 40 jaar vooral gericht zijn op de bioscoop in Lelystad en de groep van 18 tot en met 39 jaar vaker een filmpje pakt buiten Lelystad. Naast leeftijd is er gekeken naar verschillen in opleiding, inkomen en herkomst en het filmbezoek. Minder laaggeschoolden en lagere inkomens Gemeente Lelystad, team Onderzoek 17

18 gaan naar een filmvoorstelling dan hoger geschoolden en hogere inkomensgroepen. 18 Cultuurpeiling 2004

19 4. CULTUREEL ERFGOED 4.1 Bezoek aan cultureel erfgoed Een op de drie Lelystedelingen heeft het afgelopen jaar een museum bezocht: een derde van de volwassenen, tweevijfde van jarigen en een kwart van de jarigen. Het aantal keer dat museumbezoekers musea betreden ligt op 3,9. Het percentage jongeren en volwassenen wat een museum bezoekt komt landelijk (AVO, 1999) ongeveer op hetzelfde neer. Van de Rotterdammers en de Nijmegenaren gaat ongeveer tweevijfde minstens een keer per jaar naar een museum en van de Almeerders en Purmerenders is dit een kwart (COS, 2003 en 2004; O&S Purmerend, 2004; O&S Nijmegen, 2003). Uit landelijk onderzoek blijkt ook dat het deel van de minderheidsgroepen (Marokkanen, Turken, Surinamers en Antillianen) dat een museum bezoekt beduidend lager ligt (SCP, 2003). De resultaten van deze Lelystadse burgerpeiling geven een zelfde beeld: 26% van de allochtonen, 19% van de niet-westerse allochtonen en 15% van de genoemde minderheidsgroepen heeft het afgelopen jaar een museum bezocht. Een galerie of atelier is beschreven als een plaats waar men kunstvoorwerpen kan bekijken en kopen. Van de Lelystadse volwassenen heeft 16% het afgelopen jaar een keer een galerie of atelier bezocht. Landelijk kwam dit in 1999 ongeveer op hetzelfde neer. Van de Lelystadse jongeren van jaar heeft 13% het afgelopen jaar wel eens een galerie of atelier bezocht. Dit percentage is vergelijkbaar met het bezoek hieraan onder Nederlandse jongeren. Het bezoek hieraan onder jongeren van jaar ligt in Lelystad iets lager (9%) dan onder de groep jaar. Gemiddeld komen galerie en atelierbezoekers 2,9 keer op dergelijke locaties in het afgelopen jaar. Tabel 4.1 Percentage dat een bezoek heeft gebracht aan instellingen op het gebied van cultureel erfgoed Lelystedelingen Landelijk 6 volwasse nen jongeren jaar jongeren jaar volwassen en jongeren jaar museum of tentoonstelling galerie of atelier archief bezienswaardige gebouwen, dorpen of stadsdelen geen enkele bezocht Ook is gevraagd aan de respondenten of zij in de twaalf maanden voorafgaand aan het onderzoek een archief hebben bezocht voor bijvoorbeeld stamboomonderzoek of streekgeschiedenis. Slechts 2% van de bevolking kon deze vraag met ja beantwoorden. 6 zie voetnoot 1. Bezienswaardige gebouwen, dorpen of stadsdelen zijn meer in trek: ongeveer vier van de tien Lelystedelingen bezoekt minstens een keer een Gemeente Lelystad, team Onderzoek 19

20 dergelijke locatie zoals tabel 4.1 laat zien. De Lelystedelingen die wel eens op een dergelijke locatie komen, doen dit gemiddeld 7,7 keer per jaar. Op basis van de vier bovengenoemde items is berekend dat bijna de helft van de Lelystedelingen iets heeft bezocht van cultureel erfgoed in het afgelopen jaar. Ruim de helft van de Rotterdammers heeft dit gedaan (COS, 2004). Landelijk wordt momenteel ook onderzoek gedaan naar cultureel erfgoed. Het onderzoek dat momenteel loopt bij het Sociaal Cultureel Planbureau is het Onderzoek Digitaal Erfgoed. Onder digitaal erfgoed wordt alles over kunst en historie verstaan dat, meestal door instellingen voor cultureel erfgoed, online wordt gezet. Dit onderzoek van het SCP is bedoeld om meer over dat publiek te weten te komen. Daarnaast worden dezelfde vragen als in dit onderzoek zijn gesteld aan de Nederlandse bevolking voorgelegd. Op termijn komt ook hier landelijk vergelijkingsmateriaal beschikbaar (SCP, 2004). 4.2 Bezoek aan Lelystadse locaties In de enquête is ook aan bod gekomen of de respondenten instellingen in Lelystad hebben bezocht in de afgelopen twaalf maanden. Een op elke vijf museumbezoeken door Lelystedelingen vonden plaats in een museum of tentoonstelling in Lelystad. In Rotterdam - een stad met meer musea - ligt dit aandeel een stuk hoger; In Almere - een stad met minder musea - ligt dit aandeel een stuk lager (COS, 2003 en 2004; Een op de drie galerie en atelierbezoeken vonden plaats in Lelystad en van de Lelystedelingen die wel eens bezienswaardigheden bezoeken heeft 7% dat in Lelystad gedaan. Vrijwel geen respondent is naar het archief in Lelystad geweest. Op basis van deze vier items kan ook een kengetal bezoek aan cultureel erfgoed in Lelystad worden berekend. Het afgelopen jaar heeft 19% van de Lelystedelingen iets op het gebied van cultureel erfgoed in Lelystad bezocht. 4.3 Cultureel erfgoed naar achtergrondkenmerken Lelystedelingen die geen cultureel erfgoed hebben bezocht verschillen in achtergrondkenmerken van Lelystedelingen die wel een bezoek brengen aan een museum, tentoonstelling, galerie, atelier, archief of bezienswaardigheid. Tabel 4.2 laat deze verschillen zien. Tabel 4.2 Bezoek aan cultureel erfgoed (in Lelystad) naar achtergrondkenmerken in percentages bezoek aan bezoek aan cultureel naar leeftijd cultureel erfgoed (%) erfgoed in Lelystad (%) Cultuurpeiling 2004

21 naar herkomst autochtonen 54 20* allochtonen 41 18* niet-westerse allochtonen opleiding volwassenen ongeschoold laaggeschoold middelbaar geschoold hooggeschoold naar inkomen volwassenen laag inkomen midden inkomen hoog inkomen gemiddeld * = niet significant Onder de niet-bezoekers van cultureel erfgoed zijn relatief veel jongvolwassenen (18-29 jaar), allochtonen en niet-westerse allochtonen in het bijzonder, ongeschoolden en lage inkomensgroepen. Dit zien we ook in gemeenten als Rotterdam en Almere (COS, 2003 en 2004). Opvallend is ook dat het verschil in bezoek aan cultureel erfgoed tussen jongeren groot is: 24% van de jongeren van jaar en 10% van de jongeren van jaar heeft iets dergelijks bezocht in Lelystad. Een verklaring hiervoor is dat het merendeel van de jongeren van 12 tot 17 jaar op de middelbare school zit en binnen dit verband iets van cultureel erfgoed bezoekt. Een aanvullende verklaring is dat jongeren van 12 tot en met 17 jaar vaker samen met hun ouders in hun vrije tijd iets van cultureel erfgoed bezoeken. Volwassenen bezoeken immers eveneens eerder deze instellingen. Gemeente Lelystad, team Onderzoek 21

22 5. LETTEREN EN UITLEENCENTRA 5.1 Uitleencentra In dit hoofdstuk komt het bezoek aan vier uitleencentra aan bod: bibliotheek, videotheek, fonotheek en artotheek. In totaal is 64% van de Lelystedelingen minstens een keer naar een van de uitleencentra geweest. In Lelystad gaat 45% wel eens naar een bibliotheek, 39% naar een videotheek, 6% naar een fonotheek en 5% naar een artotheek. Het bezoek aan uitleencentra onder Rotterdammers komt hiermee overeen (COS, 2003 en 2004). In de volgende paragrafen wordt dieper ingegaan op de uitleencentra die het meest bezocht worden: de bibliotheek en videotheek. 5.2 Bibliotheekbezoek Van de volwassenen geeft 42% aan een bezoek te hebben gebracht aan een bibliotheek, van de jongeren in de leeftijd 12 tot en met 23 jaar is dat 58%. Tussen groepen jongeren zijn de verschillen groot. Naarmate de leeftijd oploopt, gaan Lelystedelingen minder naar de bibliotheek. Een verklaring hiervoor is dat scholieren van de middelbare school veelal verplicht literatuur moeten lezen. Een aanvullende verklaring is dat de bibliotheek gratis is voor jongeren tot en met 15 jaar. In totaal kan 55% van de Lelystedelingen gerekend worden tot de nietbezoekers van bibliotheken. In Rotterdam en Almere ligt dit percentage iets hoger (COS, 2003 en 2004). Bibliotheekbezoekers maken gemiddeld 15 keer per jaar gebruik van een bibliotheek. Er is zowel gevraagd naar het bibliotheekbezoek in het algemeen als naar het bezoek aan de Openbare Bibliotheek Lelystad. Er is weinig verschil tussen beide. Dit betekent dat als de Lelystedelingen naar een bibliotheek gaan dat bijna altijd de Openbare Bibliotheek in Lelystad is. In tabel 5.1 is het bibliotheekbezoek in het algemeen onder Lelystedelingen weergegeven. Tabel 5.1 Percentage Lelystedelingen dat het afgelopen jaar een bibliotheek heeft bezocht 22 Cultuurpeiling 2004

23 % jongeren volwassenen 12 t/m t/m t/m 23 Bibliotheek 1 keer keer keer keer en meer Totaal: minstens een keer Met het oplopen van de leeftijd neemt het bibliotheekbezoek af. Verder kan geconcludeerd worden dat met het oplopen van het opleidingsniveau het bezoek toeneemt. Er is geen verschil aangetoond in bezoekpercentages tussen allochtonen of niet-westerse allochtonen en autochtone Lelystedelingen. Wel is de bezoekfrequentie onder niet-westerse allochtonen (22 keer per jaar) hoger dan gemiddeld (15 keer per jaar). In Rotterdam en Almere ligt het bibliotheekbezoek onder niet-westerse allochtonen ook iets hoger dan onder autochtonen (COS, 2003 en 2004). Van de volwassen Lelystedelingen zegt 31% lid te zijn van de bibliotheek. Het landelijk cijfer wijkt hier niet van af (CBS, 2003). In Lelystad zegt een vierde van de jongeren (18-23 jaar) lid te zijn, een zesde van de groep en een derde van de 30-plussers. 5.3 Videotheekbezoek De respondenten is gevraagd hoe vaak zij naar een videotheek gaan. Evenals het zien van een film op televisie thuis (zie ook hoofdstuk 11 Mediabeleid) kan ook een film op video of DVD thuis bekeken worden. Vaak gaat men daarvoor naar een videotheek. In tabel 5.2 is het videotheekbezoek onder Lelystedelingen verwerkt. Het videotheekbezoek onder de groep jaar is het hoogst. Tabel 5.2 Percentage Lelystedelingen dat het afgelopen jaar een videotheek heeft bezocht % jongeren Volwassenen 12 t/m t/m t/m 23 Videotheek 1 keer keer keer keer en meer Totaal: minstens een keer In totaal bezoekt 39% van de Lelystedelingen minstens een keer per jaar een videotheek. Gemiddeld deden de videotheekbezoekers dat afgelopen jaar 17 keer. De groep jongeren van jaar stak daar bovenuit: gemiddeld kwamen deze bezoekers er 24 keer per jaar, oftewel gemiddeld twee keer per maand. Gemeente Lelystad, team Onderzoek 23

24 Evenals het bibliotheekbezoek is ook het videotheekbezoek geanalyseerd naar achtergrondkenmerken. Ook hier geldt dat met het oplopen van de leeftijd het bezoek afneemt en dat hoe hoger het opleidingsniveau is, hoe hoger het bezoekpercentage. 24 Cultuurpeiling 2004

25 6. BEELDENDE KUNST EN VORMGEVING 6.1 Bezoek aan galerie of atelier en artotheek In hoofdstuk 4 is al even ingegaan op het bezoek aan een galerie of atelier, maar omdat dit onderwerp tevens thuishoort bij beeldende kunst en vormgeving komen we er hier nogmaals even op terug. Een galerie of atelier is beschreven als een plaats waar men kunstvoorwerpen kan bekijken en kopen. Van de Lelystadse volwassenen heeft 16% het afgelopen jaar een keer een galerie of atelier bezocht. Landelijk kwam dit in 1999 ongeveer op hetzelfde neer: Negentien procent van de Nederlandse volwassenen had wel eens een galerie of atelier bezocht. Van de Lelystadse jongeren van jaar heeft 13% het afgelopen jaar wel eens een galerie of atelier bezocht. Dit percentage is vergelijkbaar met het bezoek hieraan onder Nederlandse jongeren. Het bezoek hieraan onder jongeren van jaar ligt in Lelystad iets lager: 9%. Gemiddeld kwamen galerie en atelierbezoekers 2,9 keer op dergelijke locaties in het afgelopen jaar. Ook is in de burgerpeiling aan de respondenten gevraagd of zij een artotheek (kunstuitleen) hebben bezocht. Slechts 5% van hen heeft deze vraag met ja beantwoord. Elders (o.a. in Rotterdam en Almere) bezoekt ook een klein aandeel van de bevolking een artotheek (COS, 2004). 6.2 Bezoek aan Lelystadse kunstlocaties en festivals Er is niet alleen naar het bezoek aan kunstlocaties zoals een artotheek of galerie in het algemeen gevraagd, maar ook naar het bezoek van specifiek de Lelystadse kunstlocaties. In het afgelopen jaar heeft 6% een galerie of atelier in Lelystad bezocht, 12% de tentoonstellingen in Stadhuis en/ of Provinciehuis (georganiseerd door Stichting Passe Partout) en slechts 3% de Stichting Kunstuitleen Flevoland. Op basis van deze drie items is een kengetal receptieve publieksparticipatie beeldende kunst berekend. Een op de zes volwassenen en een op de tien jongeren heeft het afgelopen jaar een kunstinstelling op het gebied van de beeldende kunst in Lelystad bezocht. Onder de groep die wel een kunstinstelling in Lelystad heeft bezocht, zijn relatief veel 55-plussers, hoge inkomensgroepen en hooggeschoolden. Naast deze kunstlocaties is er het afgelopen jaar ook een drietal festivals georganiseerd op het gebied van beeldende kunst en vormgeving, te weten: de Kunstmanifestatie in Lelystad-Haven, Winterwende en het Kunstfestijn. We hebben de respondenten gevraagd of zij van deze kunstfestivals hebben gehoord en of zij ze hebben bezocht. In tabel 6.1 zijn zowel het bezoek aan als de bekendheid met de kunstfestivals onder volwassenen en jongeren gepresenteerd. Jongeren zijn over het algemeen minder bekend met deze festivals en bezoeken ze ook minder. Gemeente Lelystad, team Onderzoek 25

26 Tabel 6.1 Percentage dat een bezoek heeft gebracht aan en bekend is met de Lelystadse kunstfestivals Winterwende Kunstfestijn Kunstmanifestatie gehoord bezocht gehoord bezocht gehoord bezocht % volwassenen jongeren jongeren geen enkel kunstfestival bezocht Op basis van deze drie items (bezoek Winterwende, Kunstfestijn en Kunstmanifestatie) is wederom een kengetal samengesteld: receptieve publieksparticipatie beeldende kunst. Uit deze tabel kan worden opgemaakt dat een op de zes volwassenen minstens een kunstfestival heeft bezocht het afgelopen jaar. 26 Cultuurpeiling 2004

27 7. AMATEURKUNST Naast kunst en cultuurbeleving in de vorm van bezoek aan uitvoeringen, voorstellingen, tentoonstellingen enzovoort nemen Lelystedelingen zelf deel aan vormen van amateurkunst of andere typen creatieve activiteiten. In dit onderzoek is naar de actieve amateurkunstbeoefening bekeken. Lelystadse jongeren en volwassenen verschillen wat betreft hun creatieve activiteiten weinig van de Nederlandse bevolking. De RCO-vragenlijst bevat twaalf verschillende activiteiten. In het AVO 1999 zijn zeven activiteiten daarvan ook voorgelegd aan de Nederlandse bevolking. In tabel 7.1 kan worden afgelezen welk percentage van de volwassenen en jongeren minstens een bepaalde activiteit heeft gedaan in de afgelopen twaalf maanden. Tabel 7.1 Percentage inwoners dat de afgelopen 12 maanden een kunstzinnige activiteit gedaan heeft volwasse nen Lelystad Landelijk 7 jongeren (12-17) jongeren (18-23) volwasse nen jongeren (12-17) tekenen, schilderen, grafisch werk muziekinstrument bespelen zingen beeldhouwen, boetseren, pottenbakken, sieraden maken werken met textiel toneel, mime (volks)dans, (jazz)ballet fotografie/film/video websites ontwerpen verhalen/gedichten schrijven muziek maken op de computer Deelname aan amateurkunstbeoefening (7 disciplines) Deelname aan amateurkunstbeoefening (12 disciplines) Uit tabel 7.1 blijkt dat tekenen, schilderen, grafisch werk en het bespelen van een muziekinstrument het vaakst worden genoemd. Een kengetal voor de deelname aan amateurkunst kan berekend worden op basis van de eerste zeven disciplines waardoor tevens vergelijking mogelijk is met een landelijk kengetal. Zo heeft 61% van de Lelystadse jongeren van 12 tot en met 17 jaar en 35% van de volwassenen aan amateurkunst gedaan het afgelopen jaar. De landelijke kengetallen komen op hetzelfde neer (AVO, 1999; Bewerking door O&S Amsterdam). 7 Bron: AVO 1999; bewerkt door O&S Amsterdam (2003) 8 In landelijk onderzoek is slechts een categorie gehanteerd: ballet(dans), toneel, mime. Gemeente Lelystad, team Onderzoek 27

28 Indien de deelname aan amateurkunst berekend wordt op basis van alle twaalf creatieve activiteiten die zijn voorgelegd aan de respondenten dan komen de kengetallen duidelijk hoger uit: 39% van de Lelystadse volwassenen en 63% van de jongeren (71% van de 12 tot en met 17-jarigen en 55% van de 18 tot en met 23-jarigen) heeft het afgelopen jaar aan amateurkunst gedaan. In totaal is 42% van de Lelystedelingen een amateurkunstbeoefenaar (op basis van alle genoemde disciplines). In Almere en Rotterdam ligt dit percentage lager (COS, 2003 en 2004). Met het oplopen van de leeftijd neemt de amateurkunstbeoefening af; hoe hoger het opleidingsniveau hoe meer er aan amateurkunst wordt gedaan. Dit zien we elders ook (COS 2003 en 2004, O&S Amsterdam, 2003). In een ander blok (blok B) van het Leefsituatieonderzoek is gevraagd of en zo ja hoeveel hobby s de respondenten hebben. In de betreffende vragenlijst was aangegeven dat onder andere musiceren, zingen, ballet, toneelspelen, schilderen of tekenen, handwerken, doe-het-zelven, verzamelen, computeren, wandelen, fietsen onder hobby s worden verstaan. Een deel van deze activiteiten kunnen gezien worden als amateurkunstbeoefening. Negen op de tien volwassenen heeft aangegeven hobby s te hebben. Landelijk is dit 78% (CBS, 2003; Bewerking SCP). Gemiddeld hebben de Lelystadse hobbyisten 3,6 hobby s. In hetzelfde blok is ook gevraagd of men lid is van bepaalde typen verenigingen. Van de volwassenen in Lelystad geeft 5% aan lid te zijn van een zang-, muziek- of toneelvereniging en 8% geeft aan lid te zijn van een hobbyvereniging. Onder hen zijn relatief veel 40-plussers. Landelijk is in 2003 ook 8% lid van een hobbyvereniging (CBS, 2004). 28 Cultuurpeiling 2004

29 8. KUNST EN CULTUUREDUCATIE In Lelystad zijn er twee grote locaties waar educatie plaatsvindt op het gebied van kunst en cultuur, namelijk in CKV De Kubus en jongerencentrum Underground. De respondenten is gevraagd of en hoe vaak zij het afgelopen jaar op deze twee locaties zijn geweest. In tabel 8.1 zijn de onderzoeksresultaten van genoemde tweetal vragen verwerkt. Tabel 8.1 Percentage dat een bezoek heeft gebracht aan de CKV De Kubus en de Underground CKV De Kubus in % jongeren jongeren jaar jongeren jaar volwassenen 1 keer keer keer keer of meer Totaal: minstens een keer bezocht Underground 1 keer keer keer keer of meer Totaal: minstens een keer bezocht Uit deze tabel kan worden opgemaakt dat met name de groep jongeren van 12 tot en met 17 jaar het meest gebruikt maakt van zowel CKV De Kubus als van Underground. Van deze groep is 45% minstens een keer in CKV De Kubus geweest (17% zelfs meer dan vier keer) en 27% is minstens een keer in Underground geweest (7% meer dan vier keer). De groep 18 tot en met 23 jaar komt op beide locaties veel minder. Ook de groep volwassenen als geheel komen minder in CKV De Kubus: 15% is er het afgelopen jaar minstens een keer geweest. Naast leeftijd is ook onderzocht of allochtonen en autochtonen verschillen in hun bezoek aan deze twee culturele voorzieningen. Dit is niet het geval. Allochtonen komen evenveel in CKV de Kubus als autochtonen en ze komen net zo vaak in de Underground. Aan de respondenten is niet gevraagd of zij ook lid zijn van een instelling voor amateurkunst. CKV De Kubus houdt zelf wel het aantal leerlingen bij. Landelijk is 17% van de jongeren tussen de 12 en 17 jaar lid van een instelling voor amateurkunst. Gemeente Lelystad, team Onderzoek 29

30 9. FESTIVALS EN EVENEMENTEN Jaarlijks worden er in Lelystad en omgeving diverse festivals en evenementen georganiseerd en gesubsidieerd. Van een groot aantal is gevraagd aan de respondenten of zij van die cultureel getinte festivals gehoord hebben en (zo ja) of zij het festival ook bezocht hebben. In tabel 9.1 zijn de percentages weergegeven van jongeren en volwassenen die bekend zijn met de festivals en die de festivals bezocht hebben. Tabel 9.1 Percentage respondenten dat bekend is met een festival/evenement en dat bezocht heeft jongeren van jaar volwassenen 18+ gehoord (%) bezocht (%) gehoord (%) bezocht (%) Pleinfestival Sea Bottom Jazz Festival Sunsation Kunstmanifestatie Muziekfestival Flevoland Uitgast Taptoe festival Kunstfestijn Winterwende Bondru Festival Festivalbezoeker totaal Uitgast, het Pleinfestival, het Seabottom Jazzfestival, het Taptoefestival, het Muziekfestival Flevoland zijn vooral muziekfestivals. De Kunstmanifestatie, het Kunstfestijn en Winterwende zijn gemixte festivals in die zin dat er zowel muziek als poëzie als beeldende kunst te beleven is. Sunsation is in belangrijke mate een literair festival en het Bondrufestival is een multicultureel festival. De doelgroep bij alle festivals is de gehele bevolking (Sector Samenleving, 2005). De festivals genoemd in deze tabel zijn gratis festivals met uitzondering van het Seabottom Jazzfestival en het Muziekfestival Flevoland. Uitgast, de Kunstmanifestatie, Sunsation, het Pleinfestival, het Seabottom Jazzfestival zijn het meest bekend bij de Lelystedelingen en het Pleinfestival is veruit het meest bezocht door Lelystedelingen. Er zijn opvallend veel jongeren naar dit festival geweest. Verder blijkt uit nadere analyse dat vooral Lelystedelingen van allochtone herkomst naar het Bondrufestival zijn geweest. De Lelystedelingen die minstens een van de genoemde festivals bezocht hebben afgelopen jaar rekenen we tot de zogenaamde festivalbezoekers. Van de jongeren kan 57% en van de volwassenen 45% tot deze groep gerekend worden. In Rotterdam waar het jaarlijks aanbod van festivals en evenementen veel groter is, liggen deze percentages hoger (COS, 2004). 30 Cultuurpeiling 2004