Handboek Leerwerkstage 1

Transcriptie

1 Handboek Leerwerkstage 1 EN-VO-LWS1 Domein Bewegen en Educatie Tweedegraads Lerarenopleidingen

2 Voorwoord Hierbij ontvang je het handboek van de leerwerkstage 1, ook wel LWS 1 genoemd. Dit handboek bevat aanwijzingen en suggesties om op een goede manier je ontwikkeling tijdens de stage vorm en inhoud te geven. Je vindt onder andere informatie over het doel van de leerwerkstage, de activiteiten die je gaat uitvoeren voeren, de begeleiding- en de beoordelingsprocedure. Op de N@Tschoolmodule van LWS 1 vind je belangrijke informatie en formulieren die je nodig hebt bij je leerwerkstage. Op een aantal scholen wordt in goed overleg met Windesheim gewerkt met een eigen handboek vanwege het specifieke karakter van die partnerscholen. Indien je op een dergelijke school LWS1 volgt, geldt voor jou dus het handboek van die school. Een aantal scholen vraagt om een Verklaring omtrent het gedrag (VOG). De kosten hiervan bedragen ca. 30,- en komen meestal voor eigen rekening. Informeer bij je stageschool of jij een VOG moet overhandigen. We wensen je een goede een leerzame periode toe. Jetty Bouma Anita Buurman Diana Dekker Janneke Franssens

3 Inhoud Inleiding Activiteiten ter voorbereiding op de stage Activiteiten tijdens de stage Passend Onderwijs Verplichte activiteiten Activiteit 1: Participeren en ervaren Activiteit 2: Observeren vakcoach Activiteit 3: Onderwijsactiviteiten voorbereiden, uitvoeren, evalueren en reflecteren Activiteit 4: Zicht krijgen op het pedagogisch-didactisch klimaat, de identiteit van de school Activiteit 5: Observeren van een klas Activiteit 6: Onderzoek Begeleiden Beoordeling LWS Bijlagen Bijlage 1 Begrippenlijst Bijlage 2 Voorstelformulier Bijlage 3 Format weekjournaal LWS Bijlage 4 Kijkwijzer lesobservatie 5 rollen van de leraar Bijlage 5 Observatieformulier Marzano Bijlage 6 Voorbereiden uitvoeren en evalueren van onderwijsactiviteiten 40 Bijlage 7 Lesplanformulier Bijlage 8 Beoordelingsformulier onderzoek Bijlage 9 Tussenevaluatie- en eindbeoordelingsformulier LWS

4 4

5 Inleiding Competentiegericht opleiden De stage vormt een belangrijk onderdeel van de lerarenopleiding. Tijdens de stage komen kennis, vaardigheden en een passende attitude samen. Om deze onderdelen van competentiegericht opleiden daadwerkelijk samen te brengen zijn er onderwijsactiviteiten ontwikkeld die je moet uitvoeren tijdens de stage en die bijdragen aan de competentieontwikkeling. De competentieontwikkeling voor leraren is beschreven in de bekwaamheidseisen voor leraren, de zogenaamde SBL competenties. Het gaat om zeven competenties en elke competentie bevat gedragsindicatoren (zie competentievenster op de ELO). Tijdens de stage is het belangrijk dat je werkt aan het zichtbaar maken van die gedragsindicatoren. Door hierover te spreken met de begeleider, te evalueren met leerlingen en te reflecteren werk je aan je competentieontwikkeling. Deze ontwikkeling maak je zichtbaar in een dossier. Onderwijsactiviteiten LWS 1 staat in het teken van ik als docent. Dat betekent dat de onderwijsactiviteiten die je onderneemt allemaal gericht zijn op jou als docent. In het onderstaande schema zie je hoe de verschillende onderdelen van de lerarenopleidng terugkomen in de leerwerkstage. 5

6 Bij de verschillende onderdelen horen diverse onderwijsactiviteiten zoals bijvoorbeeld de leerwerktaken. De leerwerktaken die onderdeel uitmaken van het vak worden daar aangereikt. Alle activiteiten in de stage zijn er op gericht om te ontdekken of het beroep bij je past. Studieloopbaanbegeleiding zal tijdens de stageperiode op de stageschool plaats vinden. Doelen van LWS1 - De student motiveert schriftelijk waarom het beroep van docent bij hem / haar past. - De student toont in het LWS 1 dossier aan dat er sprake is van competentie ontwikkeling op minimaal niveau A van het competentievenster. In deze tekst komen begrippen aan de orde die veel gebruikt worden in de context van LWS1. In de bijlage 1 staat een begrippenlijst. 6

7 1. Activiteiten ter voorbereiding op de stage In week 1 en 2 werk je aan LWS1 op Windesheim. In de derde week van de periode 3 begin je op de stageschool. De start op de stageschool is op 9 februari Activiteiten in week 1 van periode 3 In deze week woon je een bijeenkomst voor de start van de stage bij op Windesheim. In deze bijeenkomst staan de volgende onderwerpen centraal: - Professionele houding in de school - Rollen van de begeleiders en de student - Verplichte activiteiten tijdens de stage. Activiteiten in week 2 van periode 3 In deze week werk je in de SLB-bijeenkomst aan de volgende onderwerpen: - Het schrijven van een POP - Het schrijven van een weekjournaal - Observeren van lessen - Een planning voor de stage maken - Dossier samenstellen voor de stage Activiteiten tijdens de stage Tijdens LWS1 voer je verschillende activiteiten uit. Hieronder zie je welke activiteiten je gaat uitvoeren: - Uitvoeren van verplichte activiteiten (zie hoofdstuk 2); - Werken aan de leerpunten uit je POP. Dit kan via de verplichte activiteiten, maar er is ook ruimte voor eigen invulling. Ga actief op zoek naar eigen leermomenten, zelf inititaief nemen is belangrijk; - Schoolspecifieke activiteiten. Scholen kunnen vanwege hun identiteit/profiel bepaalde activiteiten voorschrijven. Informatie hierover ontvang je van de opleider in de school en/of je vakcoach; - Uitvoeren van een onderzoek; - Bijwonen themabijeenkomsten en/ of intervisie; - Schrijven van weekjournaals; - Bijhouden van je dossier; - Werken aan de leerwerktaken vak en beroepsvoorbereidende leerlijn; - Plannen en organiseren van de tussen- en eindevaluatie. 7

8 Afspraken 1. Studenten van de dagopleiding zijn tussen 9 februari en vrijdag 29 mei 2015 de hele maandag op school aanwezig en werken dan aan hun leerwerkstage. Op donderdag ben je ook uitgeroosterd en werk je aan de leerwerktaken. In goed overleg met je begeleiders kun je afwijkende afspraken maken. Studenten afstandsleren maken zelf afspraken over welke dagdelen ze aanwezig zijn. 2. De vakantieregeling van de school is de norm voor je aanwezigheid, tenzij in goed overleg anders is overeengekomen. In de tentamenweken gaat de stage gewoon door, tenzij je een tentamen op die dag hebt. Geef dit tijdig aan op je stageschool, net als mogelijke andere verplichtingen. 3. Je handelt professioneel: a. Bij ziekte meld je je persoonlijk af bij je vakcoach en/of opleider in de school. Je spreekt af hoe je de verzuimde dag kunt inhalen. Ook meld je je afwezigheid bij de leerwerkbegeleider van Windesheim. b. Je vraagt ruim op tijd of je een les van andere docenten mag bijwonen. c. Je contact is verzorgd, dus met correcte aanhef en afsluiting. d. Je toont een collegiale en solidaire houding met betrekking tot de schoolcultuur en de collega s. e. Indien je voortijdig met de stage stopt, meld je dat in een persoonlijk gesprek bij de verschillende begeleiders. 4. Hang je voorstelformulier (zie bijlage 2) op het prikbord in de school, wissel e- mailadressen en telefoonnummers uit met je begeleiders en medestudenten en informeer naar de kopieerregeling. 5. Als dagstudent woon je wekelijks op de school een intervisiebijeenkomst bij. Indien dit onbegeleid is, spreek je onderling tussen medestudenten af wie de bijeenkomst leidt. Van de intervisiebijeenkomst maak je een verslag. 6. Je reflecteert wekelijks op je activiteiten. Als dagstudent doe je dat in een weekjournaal ( zie bijlage 3). Het weekjournaal stuur je naar je vakcoach/ schoolopleider en de leerwerkbegeleider van Windesheim. Als student afstandsleren blog je. 7. Je houdt je ten aanzien van de beoordeling en de afronding van de leerwerkstage aan de procedures en de afspraken zoals die bij de beoordeling staan beschreven. 8

9 2. Activiteiten tijdens de stage Eerst geven we een globaal overzicht van de verschillende activiteiten en in welke periode je deze het beste kunt uitvoeren. Hierna vind je een aantal algemene richtlijnen met betrekking tot het uitvoeren van de verschillende activiteiten en in hoofdstuk 4 staat een uitgebreide beschrijving van elke afzonderlijke activiteit. Naast de verplichte activiteiten is er ruimte om eigen activiteiten te ontplooien, afhankelijk van je eigen leervragen en de context van de school. Overleg altijd met je vakcoach of de opleider in de school als je extra activiteiten gaat doen. Verplichte activiteiten periode Activiteit 1: Participeren en ervaren 3 en 4 Activiteit 2: Observeren vakcoach 3 Activiteit 3: Onderwijsactiviteiten voorbereiden, uitvoeren, evalueren en reflecteren Activiteit 4: Zicht krijgen op het pedagogisch-didactisch klimaat, de identiteit van de school 3 en 4 3 en 4 Activiteit 5: Observeren van een klas 3 Activiteit 6: Onderzoek 3 Activiteiten speciaal in het kader van de beoordeling Tussenevaluatie Uitwerking van de tot dan toe uitgevoerde activiteiten en planning voor periode 4 Eindevaluatie Samenstellen dossier LWS1, plan je eindgesprek tijdig met je vakcoach en/of schoolopleider en de leerwerkbegeleider. Op N@tschool vind je een overzicht van belangrijke data, waaronder een aantal deadlines waarop bepaalde opdrachten, afspraken en taken moeten zijn voldaan. periode 3 4 Voor elke onderwijsactiviteit geldt dat je reflecteert op hoe het resultaat bijdraagt aan jouw ontwikkeling tot docent. 9

10 2.1 Richtlijnen bij het uitvoeren van de activiteiten Observatieopdrachten Het observeren gebeurt bij voorkeur in tweetallen. Je bereidt samen de observatie voor: waar moet je op letten (wat in de opdracht staat), waar wil je op letten (leerpunten uit je POP) en je observeert elk dezelfde les/onderwijsactiviteit. Tijdens het observeren zit je niet naast elkaar, zodat je elk een eigen observatie maakt. Na afloop van de observatie vergelijk je elkaars bevindingen, bespreek je de verschillen en overeenkomsten die je zorgvuldig noteert. Tevens leg je een relatie naar jou rol als docent.. Interview Als je docenten of andere medewerkers van je school gaat interviewen, neem je de algemene regels over het aanspreken van collega s in acht. Je vraagt de desbetreffende docent / medewerker ruim van te voren om medewerking. Vraag daarbij ook hoeveel tijd voor het interview beschikbaar is. Als je met meerdere studenten op dezelfde school stage loopt, bespreek je wie de verschillende betrokkenen gaat interviewen om te voorkomen dat bijvoorbeeld een docent overbelast wordt. Bereid je interview voor door vooraf vragen te formuleren. Vraag toestemming om het gesprek op te nemen. Laat het verslag van het interview nalezen en vraag een akkoord wanner het juist verwerkt is. In het LWS 1 dossier geef je aan waarom het interview belangrijk is en wat je er mee wilt bereiken. Ook hier geef je aan hoe de inhoud van het interview heeft bijgedragen aan je rol als docent. Verwerking Je mag je bevindingen meestal op een eigen manier verwerken. Schriftelijk via een kort verslag, maar ook visueel bijvoorbeeld via een digitale poster, wordle, mindmap, prezi of glogster. Kies een manier die bij jou en de aard van de opdracht past. Doe dat direct nadat je de activiteit hebt uitgevoerd. Overlap tussen onderwijsactiviteiten en leerwerktaken vak Indien er sprake is van overlap tussen de verplichte activiteiten van LWS1 en de leerwerktaken vak, overleg je met je begeleider(s) hoe je hier mee om kunt gaan. Misschien zijn er mogelijkheden om ze in elkaar te schuiven. Als de leerwerktaak vak de voorgeschreven activiteit in voldoende mate dekt, kun je de verplichte activiteit laten vervallen. In je dossier dien je dan de uitwerking van de leerwerktaak op te nemen. Koppeling praktijk-theorie In je dossier maak je een koppeling tussen de praktijk en de theorie. Bij de koppeling tussen praktijk en theorie kun je gebruik maken van de onderstaande literatuur die 10

11 tijdens het eerste studiejaar aan de orde is (geweest). De literatuur verwerk je volgens APA-richtlijnen. Literatuur Ebbens, S., Ettekoven, S., & Rooijen J. van (2010). Effectief leren in de les. Groningen: Wolters Noordhoff. Geerts, G. & Kralingen, van, R. (2011). Handboek voor Leraren. Coutinho: Bussum. Groen, M. (2006/2011). Reflecteren: de basis. Op weg naar bewust en bekwaam handelen. Groningen: Wolters Noordhoff. Marzano, R., & Miedema, W. (2005). Leren in 5 dimensies. Moderne didactiek voor het voortgezet onderwijs. Assen: Koninklijke Van Gorcum. Slooter, M. (2010). De vijf rollen van de leraar. Amersfoort: CPS Uitgeverij. Teitler, P. (2009/2012). Lessen in orde. Handboek voor de onderwijspraktijk. Bussum: Coutinho. Artikelen in de verschillende readers. Vakdidactische boeken die op je opleiding worden gebruikt. Aanbevolen literatuur Korthagen, F., & Lagerwerf, B. (2006). Een leraar van klasse. Een goede docent worden en blijven. Soest: Nelissen. 11

12 3. Passend Onderwijs Alle stages vinden plaats binnen het kader van passend onderwijs, zoals dat in de wet is vastgelegd. Onder passend onderwijs wordt verstaan dat je recht doet aan verschillen tussen leerlingen. Je speelt in op de verschillende onderwijsbehoeften van leerlingen. Daarmee wordt bedoeld dat je kijkt naar wat een leerling nodig heeft om een optimale (onderwijs) ontwikkeling door kunnen maken. En dat geldt voor alle leerlingen; hoogbegaafde leerlingen, leerlingen met beperkingen, leerlingen in bijzondere omstandigheden en leerlingen zonder specifieke behoeften. Door goed naar leerlingen te kijken (bijv. door te observeren) en de gegevens te gebruiken die je hebt verzameld over de leerlingen (bijv. in het leerlingvolgsysteem) bepaal je als leraar welke interventies een leerling, groepjes leerlingen of de hele groep nodig hebben om de volgende stap in hun ontwikkeling te kunnen zetten. Het gaat hierbij zowel om hun cognitieve ontwikkeling (leren) als om de sociaal emotionele ontwikkeling (bijv. gedrag). Er kan op diverse niveaus ingespeeld worden op de verschillende onderwijsbehoeften van leerlingen: In de klas waarbij de leraar een centrale rol speelt. Om de klas waarbij mentoren, zorgcoördinatoren, remedial teachers en ouders in beeld komen; In de omgeving van de school waarbij je alle organisatie die met zorg en vrije tijd te maken hebben een rol kunnen spelen. Tijdens LWS 1 ligt het accent op in de klas en de centrale rol die jij hebt als leraar. 12

13 4. Verplichte activiteiten 4.1 Activiteit 1: Participeren en ervaren Inleiding Bij het beroep van docent komt veel kijken. Om te kunnen bepalen of het beroep bij je past is het van belang om zoveel mogelijk verschillende ervaringen op te doen. Je eigen leerdoelen en leervragen zijn daarbij uitgangspunt. Doelen - De student beschrijft de werkzaamheden die onderdeel uitmaken van het beroep van docent. - De student toont in het LWS 1 dossier aan dat er sprake is van competentie ontwikkeling op minimaal niveau A van het competentievenster. Daarbij is er specifiek aandacht voor de onderstaande competenties; C1: Interpersoonlijk competent C2: Pedagogisch competent C3: Vakinhoudelijk en vakdidactisch competent C4: Organisatorisch competent, C5: Competent in het samenwerken met collega s C7: Competent in reflectie en ontwikkeling Activiteit In overleg met de begeleider voer je (kleine) taken uit. De inhoud van deze taken sluiten aan bij je eigen leerdoelen, leervragen de eisen van de compententies op niveau A. Te denken valt aan de volgende onderwijsactiviteiten: - Leerlingen begeleiden bij het zelfstandig werken; - Leerlingen extra ondersteuning bieden (binnen of buiten de klas); - Gesprek voeren met leerlingen; - Assisteren bij de huiswerkklas; - Een deelles geven; - Helpen bij practicum, talendorp, open leercentrum, praktijkexamen. Verwerking Verwerk je ervaringen in het weekjournaal, tijdens intervisie of op een andere wijze. Door aan te geven hoe deze ervaringen hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van de competenties, sluit je aan bij het doel van LWS1. 13

14 4.2 Activiteit 2: Observeren vakcoach Inleiding Van ervaren docenten kun je veel leren door gericht te observeren. Doelen - De student analyseert met behulp van theorie de interactie tussen docent en student - De student herkent en analyseert de didactiek en onderbouwd deze met behulp van theorie - De student toont in het LWS 1 dossier aan dat er sprake is van competentie ontwikkeling op minimaal niveau A van het competentievenster. Daarbij is er specifiek aandacht voor de onderstaande competenties; C1: Interpersoonlijk competent C2: Pedagogisch competent C3: vak didactisch competent Activiteit Je observeert minimaal twee lessen van je vakcoach. Je doet de observaties aan de hand van de kijkwijzer Rollen van de leraar (zie bijlage 4) of de kijkwijzer Dimensies van Marzano (zie bijlage 5). Noteer concreet waarneembaar gedrag, voorkom interpretaties en oordeelsvorming. Beantwoord de onderstaande vragen nadat je minimaal 2 lessen geobserveerd hebt. Verwerking Verwerk je observaties in een verslag. Geef daarbij een antwoord op de volgende vragen: - Wat vind je opvallend en waarom? - Welke lijn/patroon herken je? - In welke mate sluit de didactiek aan bij de theorie? Onderbouw vanuit die theorie. - Welke concreet waarneembaar gedrag neem je over en waarom? - Welke conreet waarneembaar gedrag neem je zeker niet over en waarom niet? - Welke vragen roept de observatie bij je op? Neem de observatie en de uitwerking van de vragen mee in een gesprek met jouw vakcoach. 14

15 4.3 Activiteit 3: Onderwijsactiviteiten voorbereiden, uitvoeren, evalueren en reflecteren Inleiding Een belangrijke taak van docenten is het uitvoeren van onderwijsactiviteiten. Je kunt daarbij denken aan vaklessen, begeleiden van onderwijsactiviteiten binnen leergebieden of binnen het competentiegericht leren op het mbo.tijdens LWS 1 ga je ervaringen opdoen met het uitvoeren van onderwijsactiviteiten. Neem minstens één onderwijsactiviteit op. Door het maken van een video-opname kun je achteraf je les nog eens bekijken en analyseren. Ook non verbaal gedrag wordt nu zichtbaar. Doelen - De student analyseert schriftelijk op de stappen voorbereiden, uitvoeren, evalueren en reflecteren als onderdeel van de onderwijsactiviteit - De student verantwoordt schriftelijk vanuit de theorie de gekozen didactiek - De student toont in het LWS 1 dossier aan dat er sprake is van competentie ontwikkeling op minimaal niveau A van het competentievenster. Daarbij is er specifiek aandacht voor de onderstaande competenties; C1: Interpersoonlijk competent C2: Pedagogisch competent C3: Vakinhoudelijk en vakdidactisch competent C4: Organisatorisch competent, C5: Competent in het samenwerken met collega s C7: Competent in reflectie en ontwikkeling Activiteit Je bereidt minimaal vijf onderwijsactiviteiten voor. Je bespreekt de voorbereiding met de vakcoach. Je voert de onderwijsactiviteit uit en neemt minstens één onderwijsactiviteit op. Je evalueert de lesdoelen met de leerlingen. Je bespreekt de uitvoering van de onderwijsactiviteiten met je vakcoach en medestudent. Hierbij maak je gebruik van de instructies in bijlage 6. Verwerking Uitwerking van alle lesvoorbereidingen en de evaluatie van de gegeven lessen/onderwijsactiviteiten op een lesplanformulier. Uitwerking van eigen lesmateriaal. 15

16 Van een van je onderwijsactiviteiten maak je een video-opname. Maak vervolgens van de opname een videomontage van 5-7 min, waarin je aspecten van competentie 1 tot en met 4 laat zien. Deze montage voorzie je van een reflectie, waarbij je aangeeft wat al goed gaat (op niveau A) en waar je nog aan wilt werken. Een video-opname maken Voor het maken van de lesopname kun je op je stageschool vaak gebruikmaken van de daar aanwezige camera. Vraag hiernaar bij je opleider in de school of je vakcoach. Mocht je op school geen camera tot je beschikking hebben dan kun je er op Windesheim één lenen. Meer informatie hierover bij je leerwerkbegeleider. Let bij het maken van de video-opname op de volgende punten: - Zorg dat je niet te veel tegenlicht hebt - Gebruik een statief - Laat niet alleen jezelf in het beeld komen, maar ook de leerlingen. Hun reacties op jouw handelen geven jou nuttige informatie Een video-opname monteren Er zijn verschillende programma s om video-opnames te bewerken. Op N@Tschool staat een handleiding voor Moviemaker, maar je mag ook een ander programma gebruiken.bij het multimedia practcum in de mediatheek kun je ondersteuning krijgen bij het bewerken van de video-opnames. Bespreek met je begeleiders hoe je de video inlevert en op welk formaat (mpg, mp4, avi). 16

17 4.4 Activiteit 4: Zicht krijgen op het pedagogisch-didactisch klimaat, de identiteit van de school Inleiding Elke school heeft een eigen pedagogisch-didactisch klimaat, een eigen identiteit, een eigen visie en missie van waaruit zij het onderwijs aan leerlingen vorm en inhoud geeft. Docenten en niet-onderwijzend personeel geven daaraan invulling in de dagelijkse praktijk van het onderwijs. Doelen - De student beschrijft in termen van concreet waarneembaar gedrag hoe de missie en visie van de school zichtbaar is in de klas. - De student beschrijft en onderbouwd vanuit de theorie wat aanspreekt in de missie en visie - De student formuleert een persoonlijke visie op onderwijs - De student toont in het LWS 1 dossier aan dat er sprake is van competentie ontwikkeling op minimaal niveau A van het competentievenster. Daarbij is er specifiek aandacht voor de onderstaande competenties; C1: Interpersoonlijk competent C2: Pedagogisch competent C7: Competent in reflectie en ontwikkeling Activiteit Je onderzoekt samen met je medestudenten het pedagogisch en didactisch klimaat en de identiteit van de school. Raadpleeg verschillende informatiebronnen (schoolgids, website, docenten, leerlingen,.) over: Wat staat er in de missie en visie van de school? Welke invulling wordt gegeven aan de levensbeschouwelijke identiteit van de school? Zijn er bezinningsmomenten, vieringen of dagopeningen? Hoe wordt de levensbeschouwelijke identiteit zichtbaar in de lessen? Welke schoolregels gelden er, wat gebeurt er als leerlingen te laat komen, wat als leerlingen er uitgestuurd worden? Vanuit welke onderwijskundige visie of theorie wordt er in de klas gewerkt? Op welke wijze wordt ondersteuning gegeven aan leerlingen met leer- en gedragsproblemen? Verwerking Verwerk je bevindingen op je eigen manier. 17

18 4.5 Activiteit 5: Observeren van een klas Inleiding Door een aantal uren met een klas mee te lopen zie je niet alleen dat docenten verschillend omgaan met dezelfde klas, maar ook dat leerlingen verschillend gedrag vertonen. Je krijgt beter zicht op het gedrag van leerlingen. Deze activiteit kun je gebruiken bij de leerwerktaak van onderwijskunde, waar je een klassenportret moet maken. Doelen - De student analyseert met behulp van theorie de interactie tussen docent en leerling - De student toont in het LWS 1 dossier aan dat er sprake is van competentie ontwikkeling op minimaal niveau A van het competentievenster. Daarbij is er specifiek aandacht voor de onderstaande competenties; C 1: Interpersoonlijk competent C 2: Pedagogisch competent C 3: Vakdidactisch competent Activiteit Je observeert minimaal vier lessen van één klas. Bij voorkeur theorie- en praktijklessen (denk daarbij aan beeldende vorming, muziek, lichamelijke opvoeding, techniek, verzorging etc.) Tijdens de observatie geef je aan welk concreet waarneembaar gedrag van de docent en van de leerlingen je ziet. Je maakt daarvoor een eigen observatieformulier. Hierbij kun je gebruik maken van de kijkwijzer bij de observatieopdracht vakcoach (activiteit 2/bijlage 4). Vul deze aan met vragen over leerling gedrag. Noteer concreet waarneembaar gedrag, voorkom interpretaties en oordeelsvorming Verwerking Verwerk je observatie in een verslag en geef daarbij antwoord op de volgende vragen. - - Wat vind je opvallend en waarom? - Welke lijn/patroon herken je? - Welke didactische uitgangspunten zie je in de lessen? - Welke verschillen zie je tussen docenten? - Welke verschillen zie je tussen de vakken? - Welke verschillen tussen leerlingen zie je bij de verschillende docenten? - Welke vragen roept de observatie bij je op? Bespreek je observaties en de conclusie met jouw vakcoach. 18

19 4.6 Activiteit 6: Onderzoek Inleiding In de vier jaar die de opleiding duurt is in de leerwerkstages een leerlijn onderzoek geplaatst die je voorbereidt op het afstudeeronderzoek dat je tijdens je afstudeerstage uitvoert. Met het afstudeeronderzoek en de rapportage daarvan toon jij aan dat je het HBO-Bachelor niveau bereikt hebt. De onderstaande leerlijn voert daar naar toe. - LWS1 start met het kiezen en beargumenteren van een keuze voor een onderzoeksvraag en het daarbij identificeren of maken van één onderzoeksinstrument waarmee deze beantwoord kan worden. - LWS2 richt zich op het opstellen van een onderzoeksplan, het kiezen van een onderzoeksmethode en het daarbij kiezen van de juiste onderzoeksinstrumenten. - LWS3 bouwt op LWS2 voort, met extra nadruk op verslaglegging: de weergave en analyse van onderzoeksresultaten, het trekken van conclusies en het doen van suggesties voor vervolgonderzoek. - Tijdens deze drie stages is nu dus het hele onderzoeksproces aan bod geweest ter voorbereiding op het afstudeeronderzoek waarin al de bovengenoemde aspecten samenkomen. Van een leraar wordt verwacht dat hij/zij nadenkt over zijn/haar werk en daar vragen over stelt: wat gaat er goed en wat zou anders, leuker of beter kunnen? Antwoorden op dit soort vragen kun je vinden in de onderwijskundige en vakdidactische literatuur én op school in de praktijk. Door je kennis uit de literatuur en je ervaringen op school systematisch te vergelijken krijg je steeds meer inzicht in hoe iets in elkaar steekt. Kortom, je doet onderzoek. De onderstaande activiteit heeft betrekking op onderzoek doen. Dit onderzoek maakt deel uit van je LWS-dossier en wordt apart beoordeeld. Opdracht Tijdens je LWS1 doe je onderzoek naar je eigen onderwijspraktijk rond het thema de leerling en mijn vak. Er zijn een aantal onderzoeksvragen opgesteld waaruit je kunt kiezen. Je keuze voor het onderwerp moet je vanuit meerdere perspectieven toelichten en onderbouwen. Aan de hand van deze onderzoeksvraag ga je zowel in je studieboeken en artikelen als in de praktijk op school op zoek naar een antwoord op die vraag. Naar aanleiding van dit onderzoek schrijf je een kort verslag. In het format aan het einde van dit hoofdstuk kun je terugvinden hoe het verslag opgebouwd moet worden en wat er per onderdeel beschreven moet worden. Houd deze indeling aan. Voor je met je stage en het onderzoek begint, is er eerst een startbijeenkomst voor alle studenten. Hierin worden de opdracht en de onderzoeksmethodologieën toegelicht. In periode 4 volgt een tweede bijeenkomst, waarin de uitvoering en verslaglegging van het onderzoek worden besproken. 19

20 Titel Studielasturen: Deeltaken: De leerlingen en mijn schoolvak 15 uur (ca. 0,5 EC) Twee bijeenkomsten op Windesheim. 1 e voor de start van de stage gericht op methodologieen en keuze. 2 e verwerking gegevens en verslaglegging Oriënteren, d.w.z. keuze maken uit een van de onderwerpen en de keuze onderbouwen. Literatuurverdieping Onderzoek in de praktijk (voorbereiden, uitvoeren, analyseren): Rapportage onderzoek Reflectie op inhoud en kwaliteit van het uitgevoerde onderzoek 2 uur 2 uur 3 uur 4 uur 3 uur 1 uur Niveau: Soort taak: Leerdoelen Bespreken voortgang opdracht tijdens SLB en intervisie basis beroepsondersteunend De student: - Kan een weloverwogen keuze maken voor een onderzoeksonderwerp en kan de keuze onderbouwen; - Kent de stappen in een onderzoek en kan deze in eenvoudige vorm uitvoeren; - Kan aan de hand van een observatieschema, interviewschema of eenvoudige vragenlijst gegevens in de praktijk verzamelen; - Kan een verband leggen tussen theoretische kennis uit studieboeken, artikelen en eigen waarnemingen in de praktijk; - Kan reflecteren op de resultaten en kwaliteit van zijn onderzoek; - Kan op systematische en overzichtelijke manier verslag doen van de stappen in zijn onderzoek. 20

21 Competenties (welke competenties staan hier centraal) Product/resultaat SBL 1t/m4: - De student doet onderzoek naar een aspect van de SBLcompetenties 1 t/m 4 en krijgt daar meer inzicht in. Onderzoekende houding: - De student verzamelt informatie uit verschillende bronnen, doet hier verslag van en integreert de informatie. Presentatievaardigheden (schriftelijk) - De student doet op een overzichtelijke, systematische manier verslag van zijn activiteiten en bevindingen - De student schrijft in correct Nederlands. Onderzoeksrapportage ( woorden) Werkwijze Het opzetten en uitvoeren van een onderzoek loopt volgens een vaste structuur. Hieronder vind je de stappen voor het onderzoek tijdens LWS1. Bij elke stap vind je (a) wat je moet doen en (b) welke onderzoekstechnische literatuur je kunt raadplegen (de bronnen voor en over je onderzoek moet je natuurlijk zelf zoeken). Als je vastloopt tijdens een van de onderstaande stappen, vraag dan je begeleider om hulp! Deze handleiding bestaat uit twee delen. Deel I beslaat de ontwerpfase. In dit deel oriënteer jij je op het onderwerp en plan je jouw onderzoek. Deel II beslaat de uitvoering en verslaglegging van het onderzoek. Tevens vind je in aan het einde van het hoofdstuk een format volgens welke je het verslag kunt schrijven. Deel I: Ontwerpfase Stap 1. Wat heb je nodig? - Dit generieke handboek LWS1 met de stappen voor het onderzoek. - Baarda, B. (2009). Dit is onderzoek. Handleiding voor kwantitatief en kwalitatief onderzoek. Groningen / Houten: Noordhoff uitgevers. In dit boek richt je je meer specifiek op die delen die gaan over het kwalitatief onderzoek. Dat soort onderzoek wordt namelijk van jou nu verwacht. De relevante delen zijn gemarkeerd met een groene streep in de kantlijn. Vanaf nu wordt aan dit werk gerefereerd met Baarda. Stap 2. Interessesvraag Bekijk de verschillende onderzoekonderwerpen. Waar wil je iets meer over weten? Waar verbaas je je over? Wat begrijp je niet goed? Maak een keuze uit een van de onderstaande ideeën/vragen. Welke vraag sluit goed aan op je eigen interesse? Je past de vraag indien nodig in overleg met je begeleiders aan, zodat het goed aansluit op jouw situatie. 21

22 Onderwerpen: - Hoe kan ik digiborden didactisch verantwoord inzetten bij (zelf invullen). - Op welke wijze kan ik mijn uitleg visueel ondersteunen? - Hoe bepaal ik mijn rol in de klas tijdens.. (zelf invullen) (Theorie Slooter) - Hoe geef ik de instructies zodanig, dat de leerling weet wat er van hem/haar verwacht wordt. - Welke werkvormen zijn geschikt voor mijn vak/mijn eigen lespraktijk? - Hoe vind ik een balans tussen aardig gevonden worden en leiding geven? (Theorie Teitler) - Op welke wijze kan ik de kernreflectie van Korthagen inzetten, om mijn onderwijs te verbeteren? - Welke waarden en normen van het docentschap passen bij mijn lespraktijk? - Eigen keuze Licht je keuze nu toe. Koppel de vraag van je onderzoek aan één van je leervragen (bijvoorbeeld uit DID1 of SLB) en leg indien mogelijk een link met je eigen vak. Stap 3. Brainstorm Je gaat nu zelf vast nadenken over wat je over dit onderwerp al weet en wat nog niet. Hierdoor kun je straks een keuze maken in wat je wilt onderzoeken. Pak een leeg vel papier en: - maak een woordweb met alles wat je over het onderzoeksonderwerp weet. - welke vragen binnen dit onderwerp heb je nog? Wat zou je willen weten? Ben je nog steeds in dit onderwerp geïnteresseerd? Zo niet, doorloop stap 2 en 3 opnieuw. Stap 4. Onderzoeksvraag In stap 2 heb je al een onderwerp gekozen en in stap 3 heb je nagedacht over wat je wilt onderzoeken. Maak nu de onderzoeksvraag af voor je eigen onderzoek. Stap 5.Literatuuronderzoek Lees in Baarda (2009) paragraaf 1.4: Wat is er al bekend over het onderwerp van onderzoek. Ga na wat er in je basisboeken van de opleiding is geschreven over je onderwerp van onderzoek. Kun je daarin geen informatie vinden, ga dan op zoek naar minstens één andere bron. Vat de informatie kort samen. Geef aan wat jou aanspreekt in wat je hebt gelezen. Welk inzicht geeft het je? 22

23 Hier vind je goede literatuur: - Digitale catalogus van het mediacentrum en specifieke databanken voor jouw vakgebied. - De databanken op de site van het Medicacentrum, bijvoorbeeld: Picarta, ERIC. Google Scholar - Kijk naar de referenties / annotatie in relevante vakliteratuur die je al bezit, bijvoorbeeld een handboek didactiek. Als in een werk als dit een stuk staat geschreven dat relevant is voor jouw onderzoeksthema, dan is dat gebaseerd op specifieke literatuur. Deze vind je via de verwijzingen in de literatuur- of notenlijst. Stap 6. Onderzoeksopzet Goed onderzoek vraag om een goede planning en een goede voorbereiding. Daarom wordt er eerst een plan opgesteld. Lees de volgende informatie door. Voer een onderzoek in de praktijk uit. Bedenk vooraf goed wat je wilt gaan onderzoeken en hoe je dat gaat doen. Je houdt één of twee interviews, observaties, vraagt een groep leerlingen een korte vragenlijst (met heel concrete vragen) in te vullen of voert een eenvoudige meting uit. Het is belangrijk dat je je waarnemingen zo precies en objectief mogelijk registreert. Maak daarom een leidraad voor je interview of observatie. De literatuur kan je aanwijzingen geven waar je op wilt gaan letten of wat je wilt gaan vragen. Lees in Baarda (2009) paragraaf 3.2 t/m 3.4 door. Hier vind je informatie over verschillende meetinstrumenten. Bedenk nu hoe jij gegevens gaat verzamelen om antwoord te geven op de onderzoeksvraag. a. Hoe ziet je onderzoek in de praktijk eruit? b. Wie ga je vragen en waarom? c. Welke instrument(en) heb je nodig? Waarom past dit bij jouw onderzoek? d. Ontwikkel je instrument en leg deze voor aan je begeleider. Stap 7. Onderzoeksplan Stap 1 t/m 6 ga je nu verwerken in een onderzoeksplan. Hiervoor maak je gebruik van het format aan het einde van dit hoofdstuk.tot en met het deel onderzoeksopzet werk je alles uit. Sla het document onder de volgende bestandsnaam op: LWS1onderzoeksplan_jjjjmmdd_achternaam/studentnummer Controleer de titel en stuur het onderzoeksplan ter controle naar je begeleider. 23

24 Deel II: Uitvoering onderzoek en verslaglegging Stap 8. Dataverzameling Met deze stap ga je de school in en zorg je dat je het instrument afneemt. Dat houdt in dat je afhankelijk van de keuze van je instrument: de enquête uitzet, interviews afneemt, observaties uitvoert en/of documenten verzamelt. Stap 9. Resultaten - De verzamelde gegevens ga je ordenen tot een helder overzicht. Cijfermatige gegevens kun je in een tabel zetten. Interviews kun je samenvatten. Observaties kun je categoriseren. - Verbinden van praktijk en theorie: Vervolgens ga je je bevindingen uit de literatuur en de praktijk met elkaar vergelijken: in hoeverre komen de verkregen inzichten overeen? Welke verschillen zijn er? Leidt je analyse wellicht tot nieuwe vragen? En natuurlijk het belangrijkste: welk antwoord kun je geven op je onderzoeksvraag? Baseer je antwoord op je waarnemingen. Stap 10. Conclusie en discussie Lees conclusie en discussie in Baarda (2009) 4.3: Hoe worden onderzoeksgegevens gerapporteerd. Schrijf nu de conclusie en discussie voor je eigen onderzoek. Geef een passend antwoord op de onderzoeksvraag en interpreteer de betekenis van het gevonden resultaat. Vergelijk de uitkomsten van jouw onderzoek met het theoretisch kader. Ga kort in op de kwaliteit van je onderzoek, hoe was je onderzoek, welke dingen hadden anders gekund. Stap 11. Reflectie op het onderzoek Aan het eind van het onderzoek kijk je kritisch terug op het proces: wat heeft het onderzoek je opgeleverd? Hoe goed heb je een antwoord kunnen vinden op je vraag? Hoe was de kwaliteit van het onderzoek? Hoe zou je het een volgende keer aanpakken? Wat neem je mee voor je toekomstige beroepspraktijk? Stap 12. Rapporteren Je rapporteert over je onderzoek in de vorm van een verslag. De opbouw van het verslag kun je terugvinden in het format. Het onderzoeksplan maakt deel uit van het verslag. Aan het einde van het hoofdstuk vind je een format voor het schrijven van het onderzoek en in bijlage 8 het bijbehorende beoordelingsformulier. 24

25 Sla het document onder de volgende bestandsnaam op: LWS1onderzoeksverslag_jjjjmmdd_achternaam/studentnummer Controleer de titel en stuur het onderzoeksplan ter beoordeling naar je begeleider. Stuur ook een door jou ingevuld beoordelingsformulier mee. Zo controleer je jezelf of je aan Format onderzoek LWS1 (ontleend aan Baarda, 152) Titelblad Met: Heldere titel, naam student, studentnummer, namen begeleiders, naam van de school en het instituut, publicatiedatum. Inleiding en onderzoeksvraag Schrijf hier een introductie op je onderzoek. Schrijf het thema en de onderzoeksvraag van je onderzoek op en licht toe waarom je hier meer over wilt weten en hoe je je keuze hebt gemaakt. De thema s waaruit je kunt kiezen staan in het handboek. Omvang: ca woorden Theorie Hier vat je de belangrijkste inzichten uit je bron samen. Dit moet wel duidelijk bij het onderwerp van je onderzoek passen. Licht dan ook toe, hoe de theorie het kader schetst van dat wat je onderzoekt, dus waarom je voor deze bron hebt gekozen. Verwijs naar je bronnen bij direct en indirect citeren (volgens APA richtlijnen). Omvang: ca woorden Onderzoeksopzet Beschrijf hier hoe je het onderzoek gaat uitvoeren, welke instrument je gebruikt en bij welke onderzoeksgroep. Beschrijf ook hoe je dit instrument in de praktijk gaat inzetten en beschrijf waarom je voor deze opzet hebt gekozen. Omvang: ca woorden Resultaten Geef de resultaten overzichtelijk weer en illustreer dit aan de hand van tabellen en/of figuren, etc.. Schrijf een tekst die ook los te lezen is van de tabellen en figuren. Bespreek daarin de resultaten. Hou je onderzoeksgroep anoniem. Omvang: ca woorden 25

26 Conclusie en discussie Geef een passend antwoord op de onderzoeksvraag en interpreteer de betekenis van het gevonden resultaat. Vergelijk de uitkomsten van jouw onderzoek met het theoretisch kader. Ga kort in op de kwaliteit van je onderzoek, hoe was je onderzoek, welke dingen hadden anders gekund. Omvang: ca woorden Reflectie Beschrijf tot welke nieuwe inzichten je bent gekomen voor je beroepspraktijk. Vertel hoe dit onderzoek je heeft geholpen om een betere docent te worden. Zijn er bijvoorbeeld dingen die je nu in je lespraktijk anders zou gaan doen? Omvang: ca woorden Literatuurlijst Neem hier de bronnen op die je voor je onderzoek hebt gebruikt. Dit doe je volgens APA. Bijlagen Beschrijf in ieder geval je meetinstrumenten, vul dat zo nodig aan met andere zaken (documenten) die de lezer nodig heeft om te kunnen begrijpen wát je precies hebt gedaan of hebt gehandeld. Je onderzoek beslaat exclusief bijlagen en literatuurlijst woorden. 26

27 5. Begeleiden Begeleiding Er zijn verschillende begeleiders die je ondersteunen bij je ontwikkeling. Ieder heeft daarbij zijn eigen rol. Je krijgt zowel vanuit de opleiding als vanuit de stageschool begeleiding. We geven je hier een overzicht. Op een aantal scholen is er een andere taakverdeling. Daarover word je geïnformeerd op de betreffende scholen zelf. Schoolopleider Op je werkplek krijg je in veel gevallen in de eerste plaats te maken met de opleider in de school. Hij of zij coördineert de diverse stage-activiteiten op de school en onderhoudt contacten met het stagebureau van bewegen en educatie. De themabijeenkomsten worden veelal door de opleider in de school geleid. Vakcoach Je wordt op de school dagelijks begeleid door een docent uit je eigen vak- of leergebied, je vakcoach. Met je vakcoach bespreek je op welke wijze je invulling kan geven aan de verschillende activiteiten. Je vakcoach helpt je bij het organiseren daarvan en geeft je hierop feedback. Zo zal je vakcoach bijvoorbeeld lessen van je bijwonen en deze met je nabespreken. Je coach is samen met je begeleider vanuit de opleiding aanwezig bij formele evaluatie- en beoordelingsgesprekken. Leerwerkbegeleider (LWB er) De leerwerkbegeleider (LWB er) is een docent die verbonden is aan Windesheim en die je begeleidt op afstand en tijdens een (of meerdere) lesbezoek(-en). Bij aanvang van je leerwerkstage neem je contact op met je LWB er en maak je afspraken over de begeleiding. Een belangrijk middel bij de begeleiding is het weekjournaal. In een weekjournaal reflecteer je op je belangrijkste leerervaringen van die week. Het weekjournaal stuur je wekelijks naar je begeleiders (je vakcoach én je leerwerkbegeleider). Op deze manier kan je begeleider je ontwikkeling volgen en je feedback geven. Het format voor het weekjournaal vind je in bijlage 3. Studieloopbaanbegeleider (SLB er) van Windesheim De SLB er van Windesheim begeleidt je niet direct op je werkplek, maar is wel degene die je vanuit de opleiding begeleidt bij je persoonlijke en professionele ontwikkeling. Vakdocenten en docenten van de onderwijsondersteunende vakken Ook docenten die niet direct bij je leerwerkstage betrokken zijn, kunnen je uiteraard helpen met specifieke vragen die liggen op hun expertisegebied. Deze docenten zijn veelal bereikbaar tijdens contactmomenten of via de mail. 27

28 Medestudenten Ook medestudenten kunnen je feedback geven en je ondersteunen. Je hebt regelmatig intervisie met studenten die op dezelfde school zitten. Stagegroep De stagegroep bestaat uit 4 à 5 studenten. Deze groep werkt samen op het gebied van reflecteren, maar ook bij de tussenevaluatie van de stage. Een belangrijk middel voor deze groep is het blog. In het blog reflecteer je op je belangrijkste leerervaringen van die week. In de groep geef je feedback op elkaars blog. Dit doe je op N@Tschool. Je leerwerkbegeleider neemt vooral op metaniveau deel aan de groepsdiscussies. 28

29 6. Beoordeling LWS1 De beoordelingsprocedure Aan het eind van de derde periode vindt een tussenevaluatie plaats. Maak tijdig een afspraak met je begeleiders. Een week voor deze tussenevaluatie lever je de verwerking van de verplichte activiteiten, die je tot dan toe gemaakt hebt, in bij je leerwerkbegeleider en vakcoach. Je levert ook de planning van de verschillende activiteiten voor periode 4 in. Je bekijkt het competentievenster en geeft bij competentie 1 tot en met 4 aan, aan welke onderdelen je specifiek aandacht wilt besteden en hoe je gaat aantonen dat je dat gedaan hebt. Op basis van deze stukken vindt de tussenevaluatie plaats. Je krijgt schriftelijke feedback op de uitvoering van je activiteiten en op je competentieontwikkeling. Aan het einde van je leerwerkstage vindt een beoordelingsgesprek plaats met de leerwerkbegeleider en de vakcoach/opleider in de school. De basis voor het beoordelingsgesprek is het LWS-dossier. In dit dossier laat je zien op welke manier je gewerkt hebt aan je activiteiten en toon je aan dat je alle SBL-competenties op het gevraagde niveau A beheerst. Dit dossier moet uiterlijk een week voor het eindgesprek aan je begeleiders zijn toegestuurd. Het toesturen doe je in ieder geval digitaal en in overleg met je begeleiders kan worden besloten dat het dossier ook op papier ingeleverd moet worden. Overleg hierover met je begeleiders. Het LWS-dossier Aan het einde van de leerwerkstage maak je de balans op en toon je aan wat je hebt geleerd. Je doet dit aan de hand van een dossier. Je start vanaf het begin van je stage met het verzamelen van producten en bewijzen (bijv. observaties, lesevaluaties, leerwerktaken, weekjournaals). Het stagedossier is onderdeel van het SLB-portfolio, maar wordt apart beoordeeld door de leerwerkbegeleider en de vakcoach. Het dossier gebruik je om jezelf en je begeleiders zicht te geven op je professionele competenties. Het LWS-dossier bestaat uit: 1. Titelpagina (naam, student nummer, opleiding, naam school, namen van begeleiders, inleverdatum) 2. Inhoudsopgave met verwijzing naar paginanummers 3. Inleiding - korte presentatie van jezelf en de stageschool - Stageplan: je ontwikkelpunten voor de competenties - uitleg over de volgorde in dit dossier 29

30 4. Beschouwing Dit deel is de kern van je dossier: het is de reflectie op je ontwikkeling in de stage met verwijzingen naar bewijsmaterialen. Per competentie beschrijf je de volgende punten: a. jouw sterke en zwakke punten in de betreffende competentie (zie hiervoor de beschrijvingen per competentie in het beoordelingsformulier) b. je ontwikkeling, geef voorbeelden en verwijs naar bewijsmaterialen (twee verschillende bewijzen per competentie) c. je (nieuwe) leerdoelen en aandachtspunten in deze competentie (voor LWS2) 5. Bewijsmaterialen In de beschouwing verwijs je duidelijk je naar de bewijzen. Licht ook toe wat je met de bewijzen wilt aantonen. 6. Het onderzoeksverslag Het onderzoek wordt apart beoordeeld en dient voldoende te zijn om LWS af te kunnen sluiten. 7. Literatuurlijst Gesprek Je voert een tussenevalautie gesprek en een eindevaluatie / beoordelingsgesprek met je begeleider en je vakcoach. De structuur van een gesprek kan er als volgt uitzien; 1. Opening 2. Terugblik op LWS 1: wat ging goed, welke ontwikkeling heb je doorgemaakt, past het beroep van docent bij je? 3. Vergelijken van de beoordelingsformulieren: student, coach en leerwrkbegeleider. Overeenkomsten en verschillen worden benoemd. 4. Bespreken van competenties: de student wordt gevraagd toe te lichten in welke mate hij/zij een bepaalde competentie beheerst. Over het algemeen zal een keuze moeten worden gemaakt uit de competenties. De in het dossier opgenomen verwerkingen van activiteiten zijn hierbij belangrijke bewijzen. 5. De conclusies van het gesprek en de afspraken voor de volgende leerwerkstage worden door de LWB er samengevat op het beoordelingsformulier en ondertekend door de gespreksdeelnemers. Studiepunten Je krijgt de studiepunten voor EN-VO-LWS1 als naar het oordeel van je leerwerkbegeleider, in overleg met je vakcoach, de uitvoering van de activiteiten voldoende is en als je de competenties op het vereiste niveau beheerst. Je geeft een onderbouwd antwoord op de twee vragen van LWS1: heb ik niveau A van het competentie niveau behaald en past het beroep van docent bij mij? 30

31 Verder is voorwaarde voor een positieve beoordeling dat je je tijdens deze leerwerkstage hebt gehouden aan de algemene regels en afspraken zoals deze zijn beschreven in het handboek. Tot slot is het van belang dat zowel de coach als jijzelf het beoordelingsformulier (zie bijlage 9) voorafgaande aan het eindgesprek invult. 31

32 7. Bijlagen Bijlage 1 Begrippenlijst Competenties Dossier LWS Intervisie Kijkkader Beroepsbekwaamheden die zijn gebaseerd op een samenhangend geheel van kennis, vaardigheden en houding. Competenties worden geoperationaliseerd d.m.v. gedragsbeschrijvingen die te vinden zijn in het competentievenster Onderbouwing van de SBL competenties met behulp van bewijsmateriaal, bestaande uit lesvoorbereidingsformulieren, observatieverslagen, zelfgemaakt lesmateriaal, video s, reflectieverslagen, weekjournaals etc. Een vorm van leren waarbij gebruik wordt gemaakt van de professionaliteit van collega s c.q. medestudenten. Een schema waarin staat aangegeven over welke competenties een startbekwame leraar moet beschikken. Het schema is ontwikkeld door de gezamenlijke docentenopleidingen. Leerwerkbegeleider (LWB) Leerwerktaak LWS Persoonlijk Ontwikkelingsplan (POP) De begeleider van Windesheim Opdracht die je uitvoert op de stageschool en die gekoppeld is aan een module van Windesheim. Leerwerkstage, de periode waarin je ook op een school aan je bekwaamheden werkt. De praktijkcomponent van de opleiding. Plan waarin wordt aangegeven aan welke competenties je wilt gaan werken, hoe je dat gaat doen en op welke termijn je dat gaat doen 32

33 SBL Schoolopleider SLB Stagebureau Vakcoach Weekjournaal Samenwerkingsverband Beroepskwaliteit Leraren Degene die vanuit de stageschool de stage-activiteiten op de school coördineert en contacten onderhoudt met het stagebureau. De themabijeenkomsten worden veelal door de opleider in de school geleid. Studieloopbaanbegeleiding Het bureau, binnen het domein Bewegen en Educatie, dat stageplekken zoekt en koppelt aan studenten Begeleider op de stageschool Wekelijks verslag van je voortgang voor jezelf/ LWB/ vakcoach 33

34 Bijlage 2 Voorstelformulier Domein Bewegen en Educatie Hogeschool Windesheim te Zwolle Ruimte voor foto Tweede graads lerarenopleidingen Naam student: Studiejaar: : Adres: : Plaats: Telefoon: Vak: De student voert de leerwerkstage uit bij: Vaksectie: Vakcoach: Begin- en einddatum leerwerkstage Naam en telefoonnummer van de leerwerkbegeleider van Hogeschool Windesheim: Stagebureau: /

35 Bijlage 3 Format weekjournaal LWS1 Reflecteren is een vaardigheid die je helpt in de ontwikkeling van de competenties. In het competentievenster staat bij competentie 7 aan welke eisen je moet voldoen aan het eind van LWS1. Meer informatie over hoe je reflecteert, vind je in het boek over reflecteren van Mirjam Groen. Onderstaand format kan je helpen om aan de eisen van LWS1 met betrekking tot reflecteren te voldoen. Maak voor elke week afzonderlijk een weekjournaal (tenzij je op een school stage loopt waar je reflecteert door middel van een blog). Stuur het weekjournaal wekelijks naar je LWB er en vakcoach. Alle weekjournaals schrijf je steeds in hetzelfde bestand waarin ook de feedback van de begeleiders is opgenomen. Op deze manier wordt een doorgaande lijn zichtbaar. Naam: Stageweek: Datum: Betekenisvolle situatie Beschrijf op een heldere manier één betekenisvolle situatie die te maken heeft met het thema van LWS1: Ik als docent. Reflectie op de betekenisvolle situatie Beschrijf wat je aandeel is geweest in die situatie. Wat is het effect van jouw handelen (of het nalaten daarvan) geweest? Wat ging in deze situatie al goed en wat vond je nog moeilijk? Welke vaardigheid heb je hiermee laten zien? Bij welke competentie(s) zou je deze onderbrengen? Waarom is deze situatie voor jou belangrijk? Welke conclusie trek je hieruit voor je toekomstig handelen? Tot welke leervraag leidt dit? Voortgang Wat was je leervraag? Hoe heb je daaraan gewerkt? Wat was het resultaat? Wat is je leervraag voor de komende week? Op welke wijze ga je het aanpakken? Welke verplichte activiteiten heb je uitgevoerd? Welke verplichte activiteiten ga je de komende week uitvoeren? 35