Utrecht, augustus 2018 V

Transcriptie

1 rapport van het inspectiebezoek aan Stichting Zorgbeheer De Zellingen, locatie Verpleeghuis Rijckehove, Afdeling psychogeriatrie en somatiek, in Capelle aan den IJssel op 20 juni 2018 Utrecht, augustus 2018 V

2 Inhoud 1 Inleiding Aanleiding bezoek Beschrijving De Zellingen en verpleeghuis Rijckehove 3 2 Conclusie Overzicht van de resultaten Wat gaat goed Wat moet beter Conclusie bezoek 5 3 Wat zijn de vervolgacties De vervolgactie die de inspectie van u als zorgaanbieder verwacht Vervolgacties van de inspectie 6 4 Resultaten Thema Persoonsgerichte zorg Resultaten Thema Deskundige zorgverlener Resultaten Thema Sturen op kwaliteit en veiligheid Resultaten 15 Bijlage 1 Methode 18 Bijlage 2 Beoordeelde documenten 20 Pagina 2 van 20

3 1 Inleiding De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd in oprichting (hierna: de inspectie) bracht op 20 juni 2018 een onaangekondigd bezoek aan Stichting Zorgbeheer De Zellingen (hierna: De Zellingen), verpleeghuis Rijckehove in Capelle aan den IJssel. De inspecteurs toetsen of de zorgaanbieder de zorg geeft zoals is voorgeschreven in wetten, professionele standaarden, veldnormen en in het veld vastgestelde kwaliteitskaders. Het toetsingskader is slechts een selectie hieruit. Mochten de inspecteurs het tijdens het bezoek nodig vinden ook andere thema s te onderzoeken dan doen zij dit. De inspecteurs benoemen de onderzochte thema s dan apart in dit rapport. De inspectie schrijft haar rapporten in de tegenwoordige tijd. Dit doet zij om de leesbaarheid te verhogen. De begrippen die gebruikt worden in dit rapport zijn vastgelegd in een verklarende woordenlijst. Bij de observaties, rondleiding, het inzien van documenten en de gesprekken letten de inspecteurs op de volgende thema s: persoonsgerichte zorg, deskundige zorgverlener en sturen op kwaliteit en veiligheid. Waar de inspectie naar kijkt ligt vast in een toetsingskader. 1.1 Aanleiding bezoek Aanleiding voor het bezoek was een recente bestuurswisseling. Ook wil de inspectie verbetermaatregelen toetsen die de Zellingen naar aanleiding van meldingen heeft genomen. Naast het toetsen of deze verbetermaatregelen zijn geborgd binnen Rijckehove, wil de inspectie ook een beeld krijgen over de kwaliteit en veiligheid van de zorg in zijn algemeenheid binnen deze locatie. Dit bezoek richt zich op de psychogeriatrische en somatische afdeling. 1.2 Beschrijving De Zellingen en verpleeghuis Rijckehove Stichting Zorgbeheer De Zellingen is een zorgorganisatie die zich richt op mensen die, korte of lange tijd, ondersteuning, begeleiding, verzorging of verpleging nodig hebben. De Zellingen biedt thuiszorg aan cliënten die wonen in Capelle-, Krimpen en Nieuwerkerk aan den IJssel. Ook heeft De Zellingen diverse locaties voor dagactiviteiten en ontmoeting. Daarnaast is er een Afasiecentrum Rotterdam e.o. en zijn er vijf locaties voor verpleging en/of verzorging. De Zellingen heeft een eenhoofdige raad van bestuur en een raad van toezicht bestaande uit zeven leden. De huidige bestuurder trad per 1 april 2018 aan. Verpleeghuis Rijckehove Rijckehove is een verpleeghuis dat plaats heeft voor 202 cliënten. Waarvan 84 cliënten met een somatische en/of psychogeriatrische (PG) problematiek. Het gebouw van Rijckehove heeft vier verdiepingen. Op de begane grond zijn er twee tuinen (één buiten het gebouw, één interne tuin) met zitjes en bankjes voor de cliënten en hun naasten. Recent vonden er binnen Rijckehove interne verhuizingen plaats van alle afdelingen. Reden hiervoor was dat diverse afdelingen (somatiek en PG) door elkaar in het gebouw zaten. De huidige indeling geeft meer homogeniteit in de geboden zorg per etage. Op de eerste etage bevinden zich de somatische afdelingen, op de tweede etage de PGafdelingen en op de derde etage de eerstelijnszorg (geriatrische revalidatie). De begane grond heeft een atrium met tafels en stoelen waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Hier is ook een restaurant en diverse ruimtes voor bijvoorbeeld activiteiten, Pagina 3 van 20

4 fysiotherapie en muziektherapie. Ook zijn hier afdelingen voor cliënten die beademing nodig hebben en cliënten die palliatieve zorg ontvangen. Cliënten op de somatische en PG-afdelingen ontvangen zorg vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz). De huidige cliënten hebben een zorgzwaartepakket (ZZP) variërend van 5VV t/m 10VV. Cliënten op de PG-afdelingen hebben daarnaast een Bopz-indicatie (ex artikel 60 Wet Bopz). Rijckehove heeft een aanmerking in het kader van de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz) voor de PG-afdelingen. Per etage is er plaats voor 42 cliënten. Een etage is verdeeld in twee afdelingen met 21 cliënten. Binnen de locatie is één crisisplaats. Op elke afdeling is een kantoorruimte voor de zorgverlening. Elke cliënt heeft een eigen slaapkamer en deelt een badkamer met een medecliënt. Iedere afdeling heeft twee huiskamers die aan elkaar verbonden zijn door de keuken en een schuifdeur tussen de huiskamers. De huiskamers hebben een eetgedeelte (met tafels en stoelen) en een zitgedeelte (met fauteuils en de televisie). In hoekjes van de gang staan ook stoelen waar cliënten kunnen zitten. Ten tijde van het bezoek is een verbouwing van een terras bezig op de tweede etage. Rijckehove wil dit terras met de verbouwing veilig en toegankelijk maken voor de PGcliënten van de twee afdelingen. De toegang tot het terras is via een ruimte die is ingericht met spulletjes en meubels van vervlogen tijden (zoals bijvoorbeeld een handkoffiemolen, ouderwets keukenblok met granieten aanrecht etc.). De PG-afdelingen zijn gesloten met een codeslot. De dagelijkse leiding binnen het verpleeghuis ligt in handen van een locatiemanager. De huidige locatiemanager is per 1 april 2018 aangesteld. Een woonzorgmanager per bouwlaag, geeft leiding aan zorgverleners. Rijckehove heeft een woonzorgmanager voor de afdelingen somatiek en de afdelingen PG. Het team van zorgverleners bestaat uit verpleegkundigen (deskundigheidsniveau 4), verzorgenden IG (deskundigheidsniveau 3), helpenden (deskundigheidsniveau 2), leerling-verpleegkundigen, leerling verzorgenden en stagiaires. Daarnaast zijn er afdelingsassistenten, dagbestedingscoaches, huiskamer assistenten, voedingsassistenten en een weekend/avond/nachthoofd. Verzorgenden zijn tevens eerste verantwoordelijke verzorgende (EVV). Voor opvulling van diensten bij ziekte en vakantie kunnen de afdelingen gebruik maken van zorgverleners vanuit de Zellingenbrede flexpool. Of via uitzendbureaus. Het team van behandelaars van Rijckhove bestaat uit specialisten ouderengeneeskunde (SO), basisartsen (inclusief (huis)artsen in opleiding), praktijkverpleegkundigen, psychologen, fysiotherapeuten, logopedisten, ergotherapeuten, een diëtiste, maatschappelijk werkers, geestelijke verzorgers en muziektherapeuten. Pagina 4 van 20

5 2 Conclusie Dit hoofdstuk start met een samenvatting. Hierin vindt u een overzicht. Daarin staat hoe de inspectie de geleverde zorg beoordeelt. Vervolgens geeft de inspectie haar conclusie over Rijckehove. Een toelichting op de scores per norm staat in hoofdstuk 4. In dat hoofdstuk beschrijft de inspectie op basis van welke bevindingen de scores op de normen zijn gegeven. 2.1 Overzicht van de resultaten Onderstaand diagrammen laten u per thema zien hoe de inspectie uw locatie beoordeelt. Thema 1: Persoonsgerichte zorg (5 normen) Thema 2: Deskundige zorgverlener (7 normen) Thema 3: Sturen op kwaliteit en veiligheid (5 normen) 2.2 Wat gaat goed De Zellingen stelt in haar visie de cliënt centraal. Deze net ontwikkelde visie en de betrokkenheid van de cliëntenraad hierbij, zijn randvoorwaarden om tot goede, veilige en persoonsgerichte zorg te komen. De samenwerking tussen de verschillende disciplines verloopt goed. De artsen hebben reflectie momenten en er is supervisie voor artsen in opleiding. 2.3 Wat moet beter De implementatie, uitvoering en borging van de visie op persoonsgerichte zorg op de werkvloer moet verbeteren. Op het moment van het inspectiebezoek ziet de inspectie dat de zorgverlening weinig oog heeft voor het welzijn van de cliënten. Prioritering voor de zorgverleners ligt veelal bij de zorgtaken. De personele inzet en deskundigheid staat onder druk. Ondanks alle inzet door de zorgaanbieder is er nog geen stabiliteit in de formatie. Zorgverleners ervaren hoge werkdruk bij de uitvoer van de dagelijkse zorg. Rijckehove heeft een goed opgezet elektronisch cliëntendossier, maar zorgverleners gebruiken deze niet voldoende. De cliënteninformatie is hierdoor onvoldoende actueel en navolgbaar. Dit kan zorgen dat de cliënten niet die zorg krijgen die zij wensen of nodig hebben. Het frequent inzetten van flexwerkers en uitzendkrachten maakt het belang om methodisch te werken nog groter. 2.4 Conclusie bezoek De inspectie constateert tijdens het inspectiebezoek dat de organisatie aan het begin staat van een cultuuromslag van taakgerichte naar persoonsgerichte zorg. De nieuwe bestuurder van De Zellingen en de nieuwe locatiemanager hebben hier een duidelijke visie op, maar de sturing en ondersteuning van zorgverleners om de cultuuromslag te maken, is nog onvoldoende. Pagina 5 van 20

6 3 Wat zijn de vervolgacties In dit hoofdstuk leest u wat we van u als zorgaanbieder verwachten. Daarna leest u wat de inspectie zal doen naar aanleiding van dit bezoek. 3.1 De vervolgactie die de inspectie van u als zorgaanbieder verwacht Als zorgaanbieder moet u voldoen aan de normen uit wet- en regelgeving en veldnormen. De inspectie verwacht dat de zorgaanbieder verbetermaatregelen neemt op alle getoetste normen om aan de normen te voldoen. De inspectie verwacht dat alle normen binnen negen maanden na vaststelling van dit rapport voldoen aan wet en regelgeving. 3.2 Vervolgacties van de inspectie Na de verbetertermijn van negen maanden, zal de inspectie, door middel van een bezoek, toetsen of de verbetermaatregelen gerealiseerd zijn. Pagina 6 van 20

7 4 Resultaten In dit hoofdstuk staat per thema hoe de inspectie de geleverde zorg per norm beoordeelt. De IGJ i.o. scoorde tijdens het bezoek of Rijckehove wel, deels of niet voldeed aan de normen om zo te komen tot een beoordeling per thema. Per thema zijn het oordeel, de normen en de bevindingen weergegeven. Achtereenvolgens komen alle beoordeelde thema s aan bod. De normen worden in een vierpuntsschaal aangegeven in kleuren. De kleuren hebben de volgende betekenis: Donker groen: De locatie/afdeling voldoet aan de norm Licht groen: De locatie/afdeling voldoet grotendeels aan de norm De instelling is goed op weg; verbetering is mogelijk. Geel: De locatie/afdeling voldoet grotendeels niet aan de norm De instelling heeft een start gemaakt maar is nog niet op het gewenste niveau; verbetering is noodzakelijk. Rood: De locatie/afdeling voldoet niet aan de norm De instelling heeft nog helemaal niets gedaan of geregeld; verbetering is noodzakelijk. Blauw: De norm is niet getoetst 4.1 Thema Persoonsgerichte zorg Het startpunt voor het geven van de zorg zijn de wensen en verlangens van de cliënt. Kent de zorgverlener de cliënt, kent hij zijn geschiedenis, weet hij wat de cliënt belangrijk vindt en wat de cliënt niet wil? Is er sprake van een evenwichtige en respectvolle relatie tussen een cliënt en de zorgverlener? Luistert de zorgverlener goed naar de cliënt en zijn naasten? En belangrijker, staan de wensen en verlangens van de cliënt centraal? Geeft de zorgverlener hier gehoor aan? De cliënt heeft de regie en wordt daarbij ondersteund door zijn naasten en de zorgverleners Resultaten Norm Iedere cliënt heeft inspraak in en afspraken over de doelen van de zorg, behandeling en ondersteuning. Volgens de inspectie voldoet Rijckehove grotendeels aan deze norm. Uit gesprekken met zorgverleners en de geraadpleegde cliëntdossiers blijkt dat alle cliënten afspraken over de zorg en ondersteuning hebben in een zorgplan. De EVV er stelt het zorgplan op en bespreekt dit met de cliënt en/of de cliëntvertegenwoordiger, voorafgaand en na afloop van een zorgleefplan bespreking. Hierbij houden zorgverleners zoveel mogelijk rekening met de wensen en behoeften van de cliënten, zo vertellen zij. In de cliëntdossiers ziet de inspectie de betrokkenheid bij een zorgleefplan bespreking ook terug. In een ander cliëntdossier ziet de inspectie dat er afspraken in het zorgplan staan over wanneer de cliënt wil opstaan en naar bed gaan en afspraken over het eten. Zo wil de cliënt bijvoorbeeld de warme maaltijd s avonds nuttigen en hierover zijn afspraken gemaakt. Op de somatische afdeling vertelden cliënten echter zich niet altijd betrokken en gehoord te voelen bij een zorgleefplan bespreking. De wensen die deze cliënten hebben worden naar hun gevoel niet gehonoreerd. Reden die zorgverleners 1 Dit artikel geldt niet voor cliënten die zorg ontvangen op grond van artikel Wlz (persoonsgebonden budget /PGB). Het recht op een zorgplanbespreking en een zorgplan zoals omschreven in de Wlz geldt niet voor deze groep cliënten. Pagina 7 van 20

8 aangeven is, dat het niet mogelijk is. Bijvoorbeeld als een cliënt meer naar buiten wil of naar muziek wil luisteren. Norm Zorgverleners kennen de cliënt en zijn wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen. Volgens de inspectie voldoet Rijckehove grotendeels niet aan de norm. Uit gesprekken met management en zorgverleners blijkt, dat de levensgeschiedenis van de cliënt niet altijd bekend is. Recent startte Rijckehove met het opnemen van de levensgeschiedenis in het cliëntdossier. De formulieren voor het invullen van de levensgeschiedenis zijn naar de familie gezonden, maar zij zitten nog niet in het cliëntdossier. Ook in een benaderingsplan, dat de inspectie ziet in een cliëntdossier, staat niets over de achtergrond van de cliënt of waar de cliënt vandaan komt. In het plan staat wel wát het gedrag van de cliënt is (veel rondlopen, moeilijk eten en drinken), maar niet waar dit gedrag vandaan komt. Daarnaast staan de wensen en behoeften van cliënten vaak niet duidelijk in het zorgplan. Zo ziet de inspectie in een zorgplan bijvoorbeeld als doel: ik heb een zinvolle dag gehad. De actie die hieraan verbonden is geeft aan dat de cliënt deelneemt aan activiteiten op de afdeling, daar waar haar interesses liggen. Echter er staat nergens in het cliëntdossier omschreven wat haar interesseert of wat zij graag doet. Ook de zorgverlener kon dit niet aangeven. Geen van de zorgverleners kon verder vertellen over de achtergrond van cliënten. Zij kenden wel het gedrag van cliënten (bijvoorbeeld dat een cliënt veel loopdrang heeft, vaak bozig is, geen nee wil horen), maar niet waar het gedrag vandaan komt. Daartegenover staat dat zorgverleners weten hoe de cliënt aangesproken wil worden (mevrouw of tante ). Ook weten zorgverleners welke zorg cliënten nodig hebben en hun beperkingen. Zo ziet de inspectie tijdens een observatie dat zorgverleners rustig de tijd nemen, om cliënten met slikproblemen te helpen met drinken. Ook dat een zorgverlener een cliënt helpt als zij de huiskamer wil verlaten met de rollator of wil gaan zitten aan tafel. Op de somatische afdeling ziet de inspectie een cliënttypering terug in twee cliëntdossiers. Hierin staat een korte levensloop met opleiding, werkverleden en interesses beschreven. Concrete doelen waren nog niet geformuleerd naar aanleiding van deze cliënttypering. Norm 1.3 Cliënten voeren binnen hun mogelijkheden zelf regie over leven en welbevinden. Volgens de inspectie voldoet Rijckehove grotendeels niet aan de norm. Uit gesprekken met zorgverleners, behandelaars en uit de cliëntdossiers blijkt dat iedereen bij Rijckehove ernaar streeft om de cliënten zoveel mogelijk de eigen regie over leven en welbevinden te laten behouden. Echter, de inspectie ziet dit maar in beperkte mate terug. Tijdens de observaties ziet de inspectie dat zorgverleners zich liefdevol en geduldig opstellen naar cliënten, maar de zorg vooral taakgericht uitvoeren. Zij zijn vooral bezig om de zorg te laten verlopen zoals die is afgesproken. Dus op tijd verzorgen, op tijd drinken, op tijd eten. Tijdens een observatie ziet de inspectie, dat alle cliënten een sapje krijgen. Zorgverleners vragen niet aan de cliënten wát zij willen drinken. In de ene huiskamer scheppen zorgverleners het eten over in aparte bakjes en zetten deze op tafel (omdat dit gezelliger is), zo vertelt een zorgverlener. In de andere huiskamer rijdt de zorgverlener de grote etenskar de afdeling op en zet de geleverde schalen op tafel. Pagina 8 van 20

9 Daarnaast vertellen gesprekspartners dat er op de huiskamers activiteiten plaatsvinden. Deze activiteiten zijn voor alle cliënten op een afdeling. De dagbestedingscoach verzorgt deze activiteiten eenmaal per week. De activiteiten stemt zij echter niet af op de individuele cliënt of de wensen van de groep, maar zijn in een vast programma vorm gegeven. Naast activiteiten op de afdeling organiseert Rijckehove centrale activiteiten. Voor deze activiteiten dienen cliënten te betalen waardoor niet alle cliënten deel kunnen nemen. Ook deze activiteiten zijn standaard en niet altijd passend bij individuele wensen van de cliënten. Twee cliënten geven bijvoorbeeld aan meerdere keren een wens te hebben voor een uitje. Zij hebben het gevoel dat hier onvoldoende naar geluisterd wordt. Tot nu toe is de wens niet gehonoreerd. Daarentegen geven zorgverleners aan dat cliënten zelf bepalen wanneer zij naar bed gaan en wanneer zij op willen staan. Daar houden zorgverleners dan rekening mee met de verzorging. Dit ziet de inspectie ook terug in een cliëntdossier waarin dit staat. Hierin staat ook dat de cliënt liever s avonds warm eet en dat hier een afspraak over gemaakt is. Cliënten zijn daarnaast vrij om deel te nemen aan activiteiten. Zowel algemene activiteiten als activiteiten in de huiskamer. Ook kunnen cliënten van de somatische afdeling zelf bepalen waar zij de dag doorbrengen. Hetzij op de eigen kamer, in de huiskamer, beneden in het atrium of buiten in de tuin. Cliënten van de PG-afdelingen kunnen zich vrij bewegen op de eigen afdeling. Zij kunnen, als zij dit willen, onder begeleiding van een zorgverlener of familie de afdeling verlaten. Norm 1.4 Cliënten ervaren nabijheid, geborgenheid, vertrouwen en begrip. Zij worden met respect behandeld. Volgens de inspectie voldoet Rijckehove grotendeels niet aan de norm. Tijdens de observaties in de huiskamer ziet de inspectie dat zorgverleners vooral bezig zijn om de taken voor de zorg uit te voeren. Zo ziet de inspectie op de ene afdeling dat twee zorgverleners (voedingsassistent en een vrijwilliger) bezig zijn cliënten drinken te geven en een aantal cliënten hierbij te ondersteunen (in verband met slikproblemen). Er zitten ongeveer tien cliënten in de huiskamer. Gedurende de tijd dat de inspectie observeert, gebeurt er verder niets in de huiskamer. Veel cliënten zitten voor zich uit te staren, een aantal cliënten slaapt in de stoel. Cliënten praten niet met elkaar en ook de twee zorgverleners praten alleen met de cliënten als zij een vraag stellen. De overige zorgverleners zijn, bij navraag van de inspecteur, vooral cliënten op hun kamer aan het verzorgen. Een cliënt heeft een robotpoes voor zich op tafel staan. Zij kijkt er af en toe naar, maar hij staat niet aan. Er is geen zorgverlener die hier aandacht aan besteedt. Ook in de andere huiskamer van dezelfde afdeling hebben cliënten drinken voor zich staan. Hier is gedurende een half uur geen enkele zorgverlener aanwezig. Er staat muziek op (o.a. liedjes van Louis Davids) en een cliënt zingt vrolijk mee. De overige cliënten zitten te slapen of gewoon aan tafel. Er is geen interactie tussen cliënten onderling of met zorgverleners. De inspectie ziet wel dat er een tovertafel op deze huiskamer is. Op de gang staat een fiets met beeldscherm waarmee cliënten een route door bijvoorbeeld een stad kunnen fietsen. Ook dat op beide huiskamers op de tafels verse bloemen staan. Maar de huiskamer is verder niet ingericht op de doelgroep. Op navraag van de inspecteur geven zorgverleners aan dat de twee dagen voor het inspectiebezoek de dagbestedingscoach veel activiteiten met de cliënten deed. Zij is altijd maandag en dinsdag op de afdeling aanwezig. Zij gebruikt bijvoorbeeld regelmatig de tovertafel om spelletjes en andere activiteiten met de cliënten te doen, volgens de zorgverleners. Daarnaast gaf de zorgverlener in de huiskamer aan Pagina 9 van 20

10 dat zij meestal bezig is om de mensen te helpen (zitten, lopen, eten of drinken geven), samen met een vrijwilliger of huiskamer assistent. Andere zorgverleners geven aan dat zij vooral bezig zijn met het verzorgen van cliënten. Op de vraag van de inspecteur of zij weleens een activiteit met een cliënt doen (praatje maken, boekje lezen of een spelletje en dergelijke) vertellen zij dat ze daar geen tijd voor hebben. In een andere huiskamer waar de inspectie observeert is eenzelfde beeld te zien. Hier zitten de cliënten ook geruime tijd alleen. Veel cliënten slapen of staren wat voor zich uit. Er is geen enkele interactie tussen cliënten onderling of tussen zorgverleners met de cliënten. De inspectie ziet op een moment dat zorgverleners op het terras van de afdeling met elkaar aan de tafel zitten. Ook op andere momenten ziet de inspectie veel zorgverleners in het kantoor zitten en niet in de huiskamer bijvoorbeeld. Ook op deze afdeling geven zorgverleners aan dat er wel mogelijkheden zijn om activiteiten te doen maar dat zij hiervoor geen tijd hebben. Ondanks bovenstaande situatieschets, ziet en hoort de inspectie dat zorgverleners met warmte en respect over hun cliënten praten. Zij spreken, op momenten dat dit voorkomt, de cliënten ook vriendelijk aan en benaderen hen met geduld en respect. Zo ziet de inspectie tijdens observatie dat een zorgverlener ziet dat een cliënt in een rolstoel haar schoenen aan wil doen. De zorgverlener vraagt de cliënt of zij haar kan helpen. Zodra de cliënt dit bevestigt zegt de zorgverlener niet schrikken hoor, ik rij u even naar achteren. Vervolgens helpt zij met de schoenen aandoen en vraagt aan de cliënt of ze goed zit en of ze weer aan tafel wil zitten of ergens anders. Zorgverleners spreken cliënten aan met mevrouw of meneer of in een enkel geval met tante. Dit is volgens afspraak met de cliënt zelf, zo vertelt een zorgverlener. Norm 1.5 Cliënten worden ondersteund om hun informele netwerk in stand te houden of uit te breiden. De norm is niet getoetst. 4.2 Thema Deskundige zorgverlener De zorgaanbieder zet voldoende en deskundige medewerkers in. Hij schoolt, ondersteunt en stimuleert hen structureel. De samenstelling van het personeel past bij de cliënten voor wie wordt gezorgd. De zorgverleners zijn hiervoor voldoende deskundig. Zij weten ook wanneer hun deskundigheid niet voldoende is. Daarnaast zijn zorgverleners in staat om samen te werken. De zorgaanbieder zorgt voor een omgeving waarin zorgverleners methodisch kunnen werken. De zorgverlener is in staat methodisch te werken. Methodisch werken garandeert dat het verbeteren van de kwaliteit van de zorg continu onder de aandacht is van alle medewerkers. Methodisch werken houdt in dat er wordt gewerkt volgens de Plan-Do-Check-Act(PDCA)-cyclus: - Plan: kijken naar de werkzaamheden en plannen hoe deze kunnen worden verbeterd. - Do: de verbeteringen uitvoeren. - Check: beoordelen of het resultaat van de veranderingen het gewenste resultaat oplevert. - Act: de werkzaamheden bijstellen aan de hand van de gevonden resultaten. Het methodisch werken is ook van toepassing op het thema Sturen op kwaliteit en veiligheid. Pagina 10 van 20

11 4.2.1 Resultaten Norm 2.1 Zorgverleners maken hun professionele afwegingen over de benodigde zorg, ondersteuning en risico s op basis van de wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt. Volgens de inspectie voldoet Rijckehove grotendeels niet aan de norm. Uit gesprekken met zorgverleners en de geraadpleegde cliëntdossiers komt een wisselend beeld naar voren. Op de ene afdeling hebben zorgverleners niet altijd voldoende informatie om de juiste afweging voor de benodigde zorg te maken. De inspectie ziet in de cliëntdossiers, dat zorgverleners risico s signaleren, maar deze vervolgens niet omzetten in concrete doelen of acties. De standaarddoelen die het elektronisch cliëntdossier (ECD) genereert zijn niet aangevuld met individuele, op de cliëntgerichte, omschrijvingen. De acties bij deze doelen zijn vaak wel aangevuld met onderwerpen gericht op de individuele cliënt, maar ook deze omschrijvingen zijn niet altijd concreet. Zo ziet de inspectie in een cliëntdossier dat de deur van de afdeling een codeslot heeft. Hierachter staat als doel cliënt voelt zich veilig. Dit is een standaarddoel dat uit het systeem komt. Wat dit betekent bij deze individuele cliënt is niet duidelijk. Ook naar aanleiding van de risicosignalering stelt de zorgverlener geen concrete doelen. Het is niet duidelijk welk doel bereikt dient te worden en welke acties de zorgverlener daarop moet ondernemen. Zorgverleners rapporteren op doelen uit het zorgplan, maar ook hier is niet altijd concreet gesteld wat er gebeurd is. Zo staat bij de algemeen geformuleerde doelen in het zorgplan vaak geen toelichting met informatie over de cliënt. Medewerkers vullen standaard en globale acties niet altijd aan met concrete, cliëntgebonden acties. Rapportages zijn veelal niet concreet en niet goed navolgbaar. Daartegenover staat dat de inspectie van zorgverleners hoort dat er, voor cliënten met onbegrepen gedrag, benaderingsplannen zijn waarop zij handelen en rapporteren. Een zorgverlener vertelt bijvoorbeeld, dat zorgverleners rapporteren volgens de SOAP-methode (subjectief, objectief, analyse, plan). In één van de dossiers ziet de inspectie dit ook terug bij een cliënt met een benaderingsplan. Hierin staat wat er is gebeurd, onder welke omstandigheden, wat de zorgverlener heeft gedaan en het effect hiervan. Norm 2.2 Zorgverleners werken methodisch, passend bij hun functieniveau. Dit hele proces wordt inzichtelijk vastgelegd in het cliëntdossier. Volgens de inspectie voldoet Rijckehove grotendeels niet aan de norm. Hoewel de intentie is om methodisch te werken en hiervoor de voorwaarden aanwezig zijn, ziet de inspectie dit nog onvoldoende terug in de praktijk en in de cliëntdossiers. In de praktijk hebben zorgverleners oplossingen gezocht om binnen de beschikbare tijd hun werk zo goed mogelijk te kunnen doen. Naast het cliëntdossier werken zij met een Werk Instructie Formulier en een agenda. De informatie op het Werk Instructie Formulier en in de agenda wordt handmatig overgenomen vanuit het ECD in een Word bestand. Een van de zorgverleners werkt het Werk Instructie Formulier dagelijks bij. Uitzendkrachten kunnen niet in de cliëntdossiers. Gesprekspartners geven aan dat de agenda en het Werk Instructie Formulier voor alle aanwezige zorgverleners (inclusief de uitzendkrachten) leidend zijn. Bij de start van een dienst lezen zorgverleners, door tijdgebrek, niet in alle gevallen het zorgleefplan. Op een andere afdeling ziet de inspectie in een map, uitgebreide dag rapportages geschreven. Dit gebruiken zorgverleners, die in de huiskamers werken, voor de overdracht aan hun collega s. Zij rapporteren daarnaast in het ECD, maar dan minder uitgebreid. Pagina 11 van 20

12 De inspectie constateert wel dat het ECD-handvatten biedt voor methodisch werken. Ook wordt, zo nodig, een multidisciplinair overleg (MDO) gehouden waarbij alle betrokken zorgverleners aanwezig zijn om een cliënt te bespreken. Uitkomsten van dit overleg worden meegenomen in het zorgleefplanoverleg dat (minimaal) tweemaal per jaar plaatsvindt. Vooraf aan het MDO, dan wel zorgleefplanbesprekingen, voeren zorgverleners een risicosignalering uit op diverse onderwerpen. Verder ziet de inspectie dat de rapportages van de behandelaars (die in een eigen ECD rapporteren), gekoppeld zijn aan de cliëntdossiers die de zorg gebruiken. Zodoende is er een verbinding tussen de ECD s van de zorg en de behandelaars. Norm 2.3 De zorgaanbieder zorgt dat zorgverleners ruimte krijgen om systematisch te reflecteren op goede, veilige en persoonsgerichte zorg voor de cliënt. Van daaruit kunnen zij verbeteringen toepassen. Volgens de inspectie voldoet Rijckehove grotendeels niet aan de norm. Hoewel het management aangeeft dat er veel overlegvormen zijn waarbinnen de zorgverleners reflecteren op de zorg (keek op de week, intervisie, teamoverleg, gedragsoverleg), blijkt dit uit de gesprekken met zorgverleners niet altijd het geval te zijn. Zorgverleners op de somatische afdeling geven aan dat er al geruime tijd geen teamoverleg meer is geweest. Ook vertellen alle zorgverleners dat zij met de psycholoog tijdens het gedragsoverleg de zorg aan een individuele cliënt bespreken, maar dat er geen overlegvorm is waarbij zorgverleners met elkaar de zorg in zijn algemeenheid bespreken. Recent heeft een grote verhuizing van afdelingen plaats gevonden binnen de locatie. Door de verhuizing is een nieuwe samenstelling van cliënten en teams ontstaan. Een van de gesprekspartners geeft aan dat met zorgverleners niet is overlegd over de verhuizing en dat het management hen hierbij niet begeleidde. Er is niet besproken wat dit betekent voor de cliënten en voor de zorgverleners. Problemen waar zorgverleners tegen aan lopen vinden weinig gehoor. Door gebrek aan kwalitatief en kwantitatief goede zorgverleners wordt de tijd niet genomen om op dit onderwerp te reflecteren en eventueel verbeteringen in gang te zetten, volgens gesprekspartners. Daarentegen geven specialisten ouderengeneeskunde aan dat zij regelmatig met elkaar overleggen. Met name gaat het dan om casuïstiekbesprekingen. In deze bespreking komt het eigen handelen aan de orde. Hierbij reflecteren zij ook op de zorg in zijn algemeenheid. Zo kwam vanuit besprekingen naar voren dat er onvoldoende deskundigheid was bij zorgverleners over onbegrepen gedrag bijvoorbeeld. Vervolgens zorgde het management dat alle zorgverleners scholing kregen over dit onderwerp. Voor de artsen in opleiding is een supervisie traject opgezet waarin vaste evaluatie momenten staan benoemd. Een arts in opleiding geeft aan dat zij dit als prettig ervaart en dat op verschillende momenten gereflecteerd wordt op het handelen. Norm 2.4 Zorgverleners houden, passend bij hun functieniveau, relevante ontwikkelingen in hun vakgebied bij om goede, veilige en persoonsgerichte zorg te kunnen bieden aan de groep cliënten waaraan ze zorg verlenen. Volgens de inspectie voldoet Rijckehove grotendeels aan deze norm. Ten aanzien van de deskundigheid volgden zorgverleners het afgelopen jaar een aantal verplichte scholingen, onder andere BIG-trainingen, BHV, Bopz en onbegrepen gedrag. Zorgverleners volgden daarnaast diverse trainingen via e-learning modules van het Pagina 12 van 20

13 Skillslab. Ook behandelaars geven aan dat zij hun deskundigheid op diverse manieren bijhouden. Daarnaast zijn er binnen Rijckehove zorgverleners die aandachtvelder zijn op een bepaald gebied (zoals medicatieveiligheid). Deze aandachtvelders zorgen onder andere voor coaching en toetsing van zorgverleners op specifieke onderwerpen. In 2017 stelde de zorgaanbieder een strategisch leer- en opleidingsbeleid vast. Voor 2018 is Rijckehove ten tijde van het bezoek nog bezig om het scholingsplan vast te stellen. Zij besloten, naast de verplichte trainingen zoals hierboven al genoemd, in ieder geval drie leerlijnen uit te zetten voor dit jaar (dementie, diabetes en werkbegeleiding). Daarnaast, vertelt een medewerker die zich bezig houdt met het scholingsplan, dat zij voor de aanvullende trainingen, de afdelingen zelf laat bepalen wat zij denken dat nodig is. Vanuit de wens van de afdelingen bepaalt Rijckehove dan welke trainingen aangeboden worden. Dit kunnen ook bijvoorbeeld klinische lessen en/of trainingen on the job zijn. Daarnaast is het mogelijk voor zorgverleners om een persoonlijke ontwikkelingen te volgen om het deskundigheidsniveau omhoog te brengen (bijvoorbeeld van verzorgende IG naar verpleegkundige of specialistische opleidingen). Registratie van de gevolgde scholingen heeft plaats gevonden blijkt vanuit documenten Vanuit gesprekken en documenten ziet de inspectie echter dat de scholing zo is vorm gegeven dat alle wensen van de medewerkers worden gehonoreerd. Rijckehove heeft niet zelf vastgesteld of de aangevraagde scholingen passen bij de aanwezige of toekomstige cliënten. Zo ontbreekt het bijvoorbeeld aan een scholing persoonsgerichte zorg. Norm 2.5 De zorgaanbieder zorgt dat er voldoende deskundige zorgverleners beschikbaar zijn, afgestemd op de aanwezige cliënten en actuele zorgvragen. Volgens de inspectie voldoet Rijckehove grotendeels niet aan de norm. Het management geeft aan dat de zorgaanbieder de inzet van zorgverleners in theorie afstemt op de zorgzwaarte van de aanwezige cliënten. Echter de praktijk geeft een ander beeld. Gesprekspartners geven aan dat zij te maken hebben met de landelijke arbeidsmarktproblematiek. Het werven van verzorgenden IG en verpleegkundigen is moeilijk. Op dit moment staan veel vacatures open op het niveau van verzorgende en verpleegkundigen. Het ziekteverzuim is momenteel 6,10%. De openstaande vacatures en het ziekteverzuim leggen een grote druk op de aanwezige zorgverleners. Regelmatig wordt een beroep gedaan op medewerkers om extra diensten te draaien. Ook voor de naderende zomerperiode is het een puzzel om de inzet van voldoende, deskundig personeel rond te krijgen. Het management pakt dit op in het project capaciteitsplanning en heeft al een deel van de diensten kunnen vullen met voldoende personeel. Per afdeling is het verschillend. Op een van de somatische afdelingen is de situatie stabiel en wordt over het algemeen met vaste medewerkers gewerkt. Op de andere afdeling werken zij veel met uitzendkrachten, flexwerkers en inzet van extra uren van de vaste medewerkers. Zorgverleners geven in gesprekken aan dat zij een hoge werkdruk ervaren. Zij zijn druk met het vervullen van de zorgtaken en daardoor, zo vertellen zij, hebben ze minder tijd om aandacht te besteden aan het welzijn van de cliënten. Ook de afgelopen periode van verhuizing van afdelingen en wijzigingen in de samenstelling van de teams gaf een gevoel van onrust bij het werk. Zowel behandelaars als zorgverleners geven aan dat afspraken soms niet worden nagekomen. Door tijdsdruk wordt er wel eens iets vergeten, zo vertellen zij. Pagina 13 van 20

14 Daarentegen geven de specialisten ouderengeneeskunde aan dat zij sinds tijden goed op formatie zijn. En zorgverleners geven aan dat veel gewerkt wordt met stagiaires en vrijwilligers. Dit zorgt ervoor dat in de huiskamers altijd iemand aanwezig kan zijn. Norm 2.6 Zorgverleners handelen volgens de afspraken zoals beschreven in protocollen, richtlijnen en handreikingen. Zij weten wanneer zij wel en niet kunnen afwijken om goede, veilige en persoonsgerichte zorg te kunnen bieden. Volgens de inspectie voldoet Rijckehove grotendeels niet aan de norm. Tijdens de rondleiding op een afdeling, bij het verlaten van deze afdeling, gaf de zorgverlener aan de handen te ontsmetten met alcohol. Op de afdeling was een cliënt besmet met een BRMO (bijzonder resistente micro-organismen) en zodoende gold een protocol hiervoor. Op geen enkele manier maakte de zorgaanbieder duidelijk aan bezoekers van deze afdeling, dat hier een besmetting met BRMO heerst en hoe bezoekers dienen te handelen. De mededeling op de deur, met instructies, hing er niet meer. De zorgverlener kon niet vertellen of de BRMO niet meer heerste. Bij navraag bleek dat dit nog wel het geval was en dat de instructies op de deuren zouden moeten hangen. Onduidelijk werd of iemand hierop controleert. Daarnaast blijkt dat uitzendkrachten en flexwerkers niet altijd op de hoogte zijn van de geldende protocollen en richtlijnen binnen Rijckehove. Echter de Zellingen brengt haar beleid en protocollen, alsook de Vilans protocollen onder in een digitaal systeem, klavertje vier geheten. Vaste Zorgverleners kennen dit systeem en handelen hiernaar. Dit blijkt uit de dubbele controle van medicatie en de afspraken rondom het stoppen van medicatie in de baxterrol. De verhalen van medewerkers kwamen overeen met de protocollen die de inspectie heeft ingezien. Norm 2.7 Zorgverleners werken multidisciplinair en schakelen tijdig disciplines en specifieke expertise in van binnen of buiten de organisatie. In deze samenwerking worden duidelijke afspraken gemaakt wie waarvoor verantwoordelijk is. Volgens de inspectie voldoet Rijckehove aan deze norm. Uit gesprekken met zorgverleners en behandelaars blijkt dat zij binnen Rijckehove multidisciplinair werken. Zorgverleners vertellen dat zij weten waar hun grenzen liggen in hun deskundigheid. Zij schakelen bijvoorbeeld bij onbegrepen gedrag altijd een psycholoog in. Verder vertellen zorgverleners dat de zorg en afspraken over de zorg altijd tot stand komt in samenspraak met de arts, en zo nodig de psycholoog of andere disciplines zoals fysiotherapie of diëtist. Zo vertelt een zorgverlener over een cliënt waarbij sprake was van ondervoeding en die ook geen zin meer in eten had. In overleg met de behandelaars en samen met de kok van het restaurant regelde zij een proefmaaltijd voor de cliënt. De kok maakte allerlei verschillende hapjes en de cliënt mocht proeven wat zij lekker vond. Zo konden zij voor haar diverse maaltijden laten maken om de cliënt weer aan het eten te krijgen. Uit de geraadpleegde cliëntdossiers komt dit beeld ook naar voren. De inspectie ziet bijvoorbeeld verslag van een zorgplanbespreking waarin staat dat hierbij ook de specialist ouderengeneeskunde en de psycholoog aanwezig zijn. Daarnaast ziet de inspectie diverse benaderingsplannen in de dossiers. Ook behandelaars geven aan dat zorgverleners hen op tijd inschakelen. Daarnaast vertellen behandelaren en zorgverleners dat zij ook expertise van buiten de instelling inschakelen. Zo vragen zij bijvoorbeeld advies bij onbegrepen gedrag aan het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE). Pagina 14 van 20

15 4.3 Thema Sturen op kwaliteit en veiligheid Goede zorg en deze goed houden begint bij een goed management. Managers sturen op de kwaliteit van zorg en coördineren en controleren wat er gebeurt op de werkvloer. Onvoldoende sturing door het management betekent risico s op de werkvloer die zorgverleners niet altijd kunnen voorkomen Resultaten Norm De zorgaanbieder stelt de persoonsgerichte zorg en ondersteuning centraal en borgt de veiligheid van de cliënt. Volgens de inspectie voldoet Rijckehove grotendeels niet aan de norm. Uit gesprekken met het management en de toegezonden documenten blijkt dat De Zellingen een duidelijke visie heeft waarin de cliënt en hun naasten centraal staat. Het management vertelt verder dat zij de visie recent nader uitwerkte. Zo is er een visie op mantelzorg, op het zorgleefplan, op GRZ, op wonen met (persoonsgerichte) zorg en op welzijn. Hierin staat bijvoorbeeld bij de visie op zorg: Op de PG en somatische WLZafdelingen streven we ernaar dat de cliënt den dienst familie overzichtelijkheid, geborgenheid en veiligheid ervaren in een omgeving waarin specifieke aandacht is voor individuele voorkeuren en wensen. Deze nieuwe visie is nog in concept en uitvoering en borging binnen de organisatie moet nog plaatsvinden. Binnen Rijckehove ziet de inspectie tijdens observaties en gesprekken met zorgverleners, dat deze visie bij zorgverleners ook nog niet leeft. De zorg is grotendeels taakgericht in plaats van persoonsgericht. Ook de activiteiten zijn niet aangepast op de individuele behoeften van de cliënt. Het activiteitenaanbod is voornamelijk aanbodgericht. In het kwaliteitsplan voor ziet de inspectie dat deze onderwerpen hierin zijn opgenomen. Er is echter niet beschreven hoe de organisatie de visie op welzijn en persoonsgerichte zorg gaat implementeren en borgen. In het kwaliteitsplan staan wel de doelstellingen en resultaten maar niet de wijze waarop de organisatie dit gaat uitvoeren en controleren. Ten aanzien van de veiligheid ziet de inspectie dat Rijckehove hier aandacht voor heeft, maar niet afstemt op de individuele cliënt. Zo zijn keukenkastjes en keukenladen bijvoorbeeld standaard afgesloten. Norm 3.2 De zorgaanbieder gebruikt (bijna)incidenten, (bijna)fouten en klachten voor de verbetering van de zorg. Volgens de inspectie voldoet Rijckehove grotendeels aan deze norm. Uit gesprekken en de toegezonden documenten blijkt dat zorgverleners (bijna)incidenten en (bijna)fouten melden. De locatiemanager vertelt dat Rijckehove meldingen sinds kort analyseert via de Prisma (light) methode. Van hieruit zet de zorgaanbieder verbetermaatregelen uit. Dit ziet de inspectie ook terug in de documenten. Uit de analyse is een verbeterplan opgesteld waarin met name locatiebrede maatregelen staan om een dergelijk incident in de toekomst te voorkomen. Bijvoorbeeld een presentatie over medicatieveiligheid waarbij alle medewerkers verplicht aanwezig zijn. De Zellingen heeft ook een centrale commissie die meldingen van incidenten onderzoekt (MIC-commissie). Deze commissie analyseert de meldingen voornamelijk kwantitatief, maar zoekt niet naar basisoorzaken waarvoor aanpassingen aan beleid of protocol nodig zijn bijvoorbeeld. Daarnaast heeft de inspectie niet gezien of gehoord dat de uitkomsten van de analyses worden teruggekoppeld aan het team. Pagina 15 van 20

16 Ten aanzien van de klachten geeft het management aan dat er binnen Rijckehove een klachtenfunctionaris is en dat De Zellingen is aangesloten bij een klachtencommissie. Klachten gaan met name over bejegening van medewerkers, kleding of het niet welkom voelen op een afdeling. Vanuit klachten stelt de organisatie verbetermaatregelen op. Ook de cliëntenraad geeft aan dat de meeste klachten gaan over de onderwerpen hiervoor genoemd. Daarnaast vertellen zij dat ook zij dingen opvangen die soms niet goed gaan binnen de instelling. Vanwege de korte lijnen met de bestuurder en locatiemanager brengen zij deze klachten vaak onder de aandacht bij hen en worden deze opgepakt. Norm 3.3 De zorgaanbieder bewaakt, beheerst en verbetert systematisch de kwaliteit en veiligheid van de zorg. Volgens de inspectie voldoet Rijckehove grotendeels niet aan deze norm. Uit gesprekken met het management en de toegezonden documenten blijkt dat De Zellingen werkt met een kwaliteitsmanagementsysteem. Van hieruit bewaakt en toetst de zorgaanbieder de kwaliteit van zorg en stelt verbetermaatregelen op. Zo vertelt het management dat er bijvoorbeeld audits hebben plaatsgevonden op onderwerpen als hygiëne en medicatieveiligheid. Het management geeft daarnaast aan dat zij in beeld heeft hoe het staat met de kwaliteit van zorg op een locatie. Zo herkennen zij wat de inspectie aangeeft over haar constatering aangaande de persoonsgerichte zorg binnen Rijckehove. In het kwaliteitsplan van ziet de inspectie ook per locatie verbeterplannen opgenomen. Hierin staat voor Rijckehove onder andere genoemd het verbeteren van de persoonsgerichte zorg en het verminderen van de ervaren werkdruk bij het personeel. Hoe De Zellingen deze verbeteringen gaat uitvoeren staat echter niet in het plan. Ook niet hoe de organisatie gaat toetsen of de maatregelen geborgd zijn bij Rijckehove. Het kwaliteitssysteem voorziet niet in een systeem waarin getoetst wordt of zorgverleners daadwerkelijk volgens de geldende richtlijnen en protocollen werken. Het ontbreekt daarnaast aan een aanspreekcultuur binnen Rijckehove Norm 3.4 De zorgaanbieder schept binnen de locatie en het team van zorgverleners voorwaarden voor een cultuur gericht op leren en verbeteren. Volgens de inspectie voldoet Rijckehove grotendeels niet aan de norm. Gesprekspartners geven aan dat de lijnen met het management kort zijn en het contact laagdrempelig. Het nieuwe management vertelt oog te hebben voor wat de teams en de cliënten nodig hebben. De organisatie staat aan het begin van een cultuuromslag, zo vertellen zij, en daarvoor is leren van elkaar en met elkaar nodig om te kunnen verbeteren. Door samenwerking en ondersteunt door scholing wil de organisatie de cultuuromslag bewerkstelligen. Maar dit is in de praktijk nog niet terug te zien. Gesprekspartners vertellen dat er een familiecultuur is, waar het spreken over waar het daadwerkelijk over moet gaan, niet gewoon is. Elkaar helpen bijvoorbeeld, als de ene afdeling het druk heeft of grote personele problemen heeft, is geen vanzelfsprekendheid. Ook geven alle gesprekspartners aan dat het ontbreekt aan een aanspreekcultuur. Zorgverleners spreken elkaar bijvoorbeeld niet aan over het handelen naar cliënten toe. Op afdelingsniveau past de sturing niet altijd bij de wensen en behoefte van de zorgverleners. Zorgverleners ervaren onvoldoende oog voor de impact van bijvoorbeeld de verhuizing. Overleg momenten vinden niet in alle afdelingen plaats vertellen gesprekspartners. Pagina 16 van 20

17 Echter het nieuwe management betrekt de cliëntenraad actief bij de ontwikkelingen binnen Rijckehove. Zo geeft de cliëntenraad aan dat zij een goed contact heeft met de nieuwe bestuurder en locatiemanager en dat dit in een open sfeer plaats vindt. Zij voelen zich gehoord en gezien door de organisatie. Ook binnen de cliëntenraad staat persoonsgerichte en veilige zorg centraal. Zij volgen bijvoorbeeld veel congressen en bijeenkomsten waar over diverse methodieken wordt gesproken. De Zellingen maakt deel uit van een lerend netwerk met drie zorgorganisaties uit de regio. Ook via deze weg wil de organisatie leren van elkaar. Bijvoorbeeld als het gaat om interne en externe communicatie. Daarnaast nemen zij deel aan de dementieketen van Capelle- en Krimpen aan den IJssel. Ook is er een samenwerkingsverband met het ziekenhuis over palliatieve zorg. In dit netwerk nemen vooral zorgverleners vanuit de behandelvakgroep of management deel. Zorgverleners werkzaam binnen de afdelingen kunnen nog niet deelnemen aan dit netwerk. Norm Zorgverleners handelen naar de gemaakte afspraken om tot een evenwichtig samenspel te komen tussen zorgverlener, cliënt en informeel netwerk om goede, veilige en persoonsgerichte zorg te kunnen leveren. De norm is niet getoetst. Pagina 17 van 20

18 Bijlage 1 Methode De inspecteur toetst of de zorg wordt gegeven zoals is voorgeschreven in wetten, veldnormen, professionele standaarden en in het veld vastgestelde kwaliteitskaders. Om tot een goed onderbouwd oordeel te komen, gebruikt de inspectie tijdens het bezoek verschillende informatiebronnen. Door de informatie uit deze bronnen te vergelijken en te wegen, beoordeelt de inspectie of de door Rijckehove geboden zorg voldoet aan relevante wetten, veldnormen, professionele standaarden en in het veld vastgestelde kwaliteitskaders. In de bevindingen beschrijft de inspectie per norm welke informatiebronnen zijn gebruikt om tot dit oordeel te komen en welke methode zij daarvoor gebruikt heeft. Tijdens het bezoek heeft de inspectie de volgende informatiebronnen gebruikt: - twee cliënten van een somatische afdeling; - observatie van cliënten op de somatische en de PG-afdeling, zie uitleg over de methode hieronder; - gesprekken met twee uitvoerende medewerkers van de somatische afdeling en drie uitvoerende medewerkers van de PG-afdeling; - gesprekken met twee behandelaars; - gesprekken met het management(team) - gesprek met twee leden van de cliëntenraad van Rijckehove (tevens lid van de centrale cliëntenraad); - vier cliëntdossiers; - documenten, genoemd in bijlage 2; - een rondgang op de somatische en PG-afdelingen. Inspecteurs beoordelen op de werkvloer of de zorgaanbieder goede zorg verleent. Om een beeld te krijgen van deze locatie starten de inspecteurs met een kort gesprek met de eindverantwoordelijke van die dag of de leidinggevende. Daarnaast vindt een rondleiding door de locatie plaats waardoor de inspecteurs zich een beeld kunnen vormen van de leefsituatie van de cliënten en de werksituatie van de zorgverleners. Daarna zijn de inspecteurs voor een groot deel van de tijd op de afdelingen of in de woningen aanwezig. In verschillende huiskamers observeren de inspecteurs cliënten en zorgverleners. Tijdens de observatie kijken de inspecteurs hoe zorgverleners de cliënten aanspreken en hoe het contact tussen de cliënten en zorgverleners is. Verder kijken de inspecteurs waarom vrijheidsbeperkende maatregelen worden ingezet. Wat valt op en waar hebben de inspecteurs vragen over? De inspecteurs voeren door de dag heen gesprekken met zorgverleners, behandelaren, cliëntvertegenwoordigers en cliëntenraadleden. Ook worden cliëntdossiers en documenten ingezien. Overlegvormen kunnen bijgewoond worden zoals bijvoorbeeld een multidisciplinair overleg of een overdrachtsmoment. Pagina 18 van 20

19 Uitleg observatiemethode SOFI De inspectie maakt gebruik van een gestandaardiseerde methode om cliënten te observeren als extra informatiebron. Deze methode heet SOFI, Short Observational Framework for Inspection. Dit hulpmiddel is ontwikkeld door de Universiteit van Bradford en CQC (de Engelse Inspectie voor de Gezondheidszorg). Krijgt de cliënt overdag activiteiten aangeboden die hij of zij zinvol of leuk vindt? Spreekt de zorgverlener de cliënt aan op een manier die de cliënt plezierig vindt? Hoe de cliënt de zorg ervaart, maakt onderdeel uit van de kwaliteit. Cliënten kunnen vaak moeilijk zelf aangeven wat hun wensen zijn. Hoe kan een inspecteur dan beoordelen of de zorg aansluit bij de wensen van deze cliënt? Met SOFI zitten twee inspecteurs ieder in een huiskamer. Zij observeren hoe zorgverleners reageren op een cliënt, en andersom. Stimuleren de zorgverleners activiteiten voor cliënten? Wordt met de cliënten gepraat, een liedje gezongen, een spelletje gedaan, gewandeld? Hoe is de stemming van cliënten, hoe betrokken zijn zij bij hun omgeving? Na de observatie volgt een gesprek met de zorgverleners waarin situaties die de inspecteurs hebben gezien aan de orde komen. Zo krijgen de inspecteurs een beter beeld hoe de individuele cliënten de zorg ervaren. Wilt u meer weten over SOFI dan kunt u dit lezen op de website van de Universiteit van Bradford. Pagina 19 van 20