Rapport van het inspectiebezoek aan Stichting Beweging 3.0, locatie Sint Elisabeth Verpleeg- en Gasthuis in Amersfoort op 7 juni 2017

Transcriptie

1 Rapport van het inspectiebezoek aan Stichting Beweging 3.0, locatie Sint Elisabeth Verpleeg- en Gasthuis in Amersfoort op 7 juni 2017 Utrecht, juni 2017 V

2 Inhoud 1 Inleiding Aanleiding bezoek Beschrijving locatie 4 2 Conclusie Overzicht van de resultaten Wat gaat goed Wat kan beter Conclusie bezoek 7 3 Wat zijn de vervolgacties De vervolgactie die de inspectie van u als zorgaanbieder verwacht Vervolgacties van de inspectie 8 4 Resultaten Thema Persoonsgerichte zorg Resultaten Thema Deskundige zorgverlener Resultaten Thema Sturen op kwaliteit en veiligheid Resultaten 14 Bijlage 1 Methode 17 Bijlage 2 Beoordeelde documenten 19 Pagina 3 van 18

3 1 Inleiding De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft op 7 juni 2017 een onaangekondigd bezoek gebracht aan Stichting Beweging 3.0, Sint Elisabeth Verpleeg- en Gasthuis (hierna: EVG) in Amersfoort. De inspecteurs toetsen of de zorgaanbieder de zorg geeft zoals is voorgeschreven in wetten, professionele standaarden, veldnormen en in het veld vastgestelde kwaliteitskaders. Het toetsingskader is slechts een selectie hieruit. Mochten de inspecteurs het tijdens het bezoek nodig vinden ook andere thema s te onderzoeken dan doen zij dit. De inspecteurs benoemen de onderzochte thema s dan apart in dit rapport. De inspectie schrijft haar rapporten in de tegenwoordige tijd. Dit doet zij om de leesbaarheid te verhogen. De begrippen die gebruikt worden in dit rapport zijn vastgelegd in een verklarende woordenlijst. Bij de observaties, rondleiding, het inzien van documenten en de gesprekken letten de inspecteurs op de volgende thema s: persoonsgerichte zorg, deskundige zorgverlener en sturen op kwaliteit en veiligheid. Waar de inspectie naar kijkt ligt vast in een toetsingskader. 1.1 Aanleiding bezoek De inspectie stelde Beweging 3.0 op 13 oktober 2016 voor een periode van acht maanden onder verscherpt toezicht. Tijdens dit bezoek bekijkt de inspectie in hoeverre Beweging 3.0 vanuit het organisatie-brede plan van aanpak 1 verbeteringen op de locatie realiseert. 1.2 Beschrijving locatie Organisatie Beweging 3.0 is actief op het gebied van zorg, wonen en welzijn in de regio Eemland. Beweging 3.0 biedt diverse vormen van zorg op ruim twintig locaties, waaronder thuiszorg, verzorgingshuis- en verpleeghuiszorg en revalidatiezorg. Locatie Het EVG is een gerenoveerde locatie. In verband met de renovatie heeft een deel van de bewoners in 2015 en 2016 gebruik gemaakt van tijdelijke huisvesting op de locatie Diamantweg. Deze locatie is in het najaar van 2016 gesloten. Het EVG heeft vier clusters met ieder twee woongroepen van twaalf cliënten met psychogeriatrische problematiek en nog enkele cliënten met somatische problematiek. Cliënten hebben overwegend een ZZP 5. Daarnaast zijn er zes cliënten met een ZZP 6 en zeven cliënten met een ZZP 7. Binnen de gesloten Bopz-locatie EVG zijn de woongroepen open, cliënten kunnen zich door het gehele gebouw en de binnentuin vrij begeven. Het EVG heeft een grand-café / ontmoetingsruimte en diverse andere ruimtes zoals een stilteruimte en een behandelkamer. Personeel en aansturing Beweging 3.0 stopte in 2016 met de invoering van zelfsturing op alle locaties en stelde opnieuw teammanagers en coördinerende verpleegkundigen (hierna; CVK) aan. Op EVG startte in het najaar 2016 een nieuwe teammanager en in februari 2017 startte een 1 Met plan van aanpak bedoelt de inspectie het totaal van de huidige plannen, welke zowel een plan van aanpak (Waardigheid en Trots) als een intern herstelplan betreft. Pagina 4 van 18

4 nieuwe ketenmanager (ad interim). Binnen EVG werken vier CVK s die ieder een cluster ondersteunen. Deze CVK werkt voor 50% mee op woongroepen en de overige 50% ondersteunt of coacht zij teams en medewerkers. Daarnaast is er dagelijks een dienstdoende-verpleegkundige aanwezig die voor een deel is uitgeroosterd en de teams ondersteunt en desgewenst verpleegkundige handelingen uitvoert. Op iedere woongroep werken overdag en s avonds twee medewerkers. Gedurende de dag is er per woongroep bij voorkeur een verpleegkundige aanwezig, de overige medewerkers zijn voornamelijk zorgverlener niveau 3 of 4. Tussen uur en uur (verschilt deels per woongroep) is er éen medewerker per woongroep aanwezig. Op dit moment (tot de zomervakantie) zijn drie stagiaires per woongroep aanwezig (in totaal 24 stagiaires), die ieder twee dagen meedraaien op de woongroepen. Het verzuim op EVG bleef afgelopen periode boven het streefgemiddelde en was tijdens het bezoek bij benadering 12%. EVG zet hiervoor zoveel mogelijk vaste flexmedewerkers op de woongroepen in. Ontwikkelingen Het EVG volgt het Beweging 3.0-brede plan van aanpak en vertaalt deze naar de locatie in een eigen kwaliteitsteam. In aanwezigheid van het management, een kwaliteitsfunctionaris, een CVK, een specialist ouderengeneeskunde (hierna: SO) en enkele anderen volgt dit team de implementatie en borging van gestelde doelen en stelt deze waarnodig bij. Het kwaliteitsteam gebruikt hierbij een kwaliteitsplan waarin diverse doelen en resultaten staan beschreven, onder andere op het gebied van kwaliteit en veiligheid, verzuim en roostering. Pagina 5 van 18

5 2 Conclusie Dit hoofdstuk start met een samenvatting. Hierin vindt u een overzicht. Daarin staat hoe de inspectie de geleverde zorg beoordeelt. Vervolgens geeft de inspectie haar conclusie over EVG. Een toelichting op de scores per norm staat in hoofdstuk 4. In dat hoofdstuk beschrijft de inspectie op basis van welke bevindingen de scores op de normen zijn gegeven. 2.1 Overzicht van de resultaten Onderstaand diagrammen laten u per thema zien hoe de inspectie uw locatie beoordeelt. Thema 1: Persoonsgerichte zorg (5 normen) Thema 2: Deskundige zorgverlener (7 normen) Thema 3: Sturen op kwaliteit en veiligheid (5 normen) 2.2 Wat gaat goed Beweging 3.0 werkt hard aan het verbeteren van de kwaliteit van zorg. Medewerkers en management werken eensgezind aan deze uitdaging. De raad van bestuur bevordert dit proces door de dialoog te voeren én te stimuleren in alle lagen van de organisatie. Vanuit een organisatie-breed plan van aanpak, zorgen (nieuw aangestelde) managers op de locatie voor de uitvoering van dit plan. Uit de resultaatsverslagen die Beweging 3.0 aan de inspectie stuurde, blijkt dat de raad van bestuur transparant verantwoording aflegt over beleid, kwaliteit, veiligheid en continuïteit. De bevindingen van de inspectie komen overeen met de informatie die de raad van bestuur aanleverde. Binnen het EVG ervaren medewerkers weer sturing en leiding en hebben groeiend vertrouwen in elkaar en in het management van de locatie. De multidisciplinaire samenwerking is zichtbaar en aantoonbaar. Medewerkers ervaren een open werkklimaat waarin zij kunnen leren en elkaar meer gaan aanspreken. De behandelaren hebben een proactieve rol en stimuleren medewerkers om meer verantwoordelijkheid te nemen in de zorg, ondersteuning en behandeling van cliënten. Cliëntvertegenwoordigers zien dat medewerkers het maximale doen om steeds betere zorg aan de cliënt te geven en waarderen de grote betrokkenheid en inzet van medewerkers. Cliëntvertegenwoordigers ervaren dat medewerkers en behandelaars het gedrag van cliënten goed proberen te begrijpen. Zij zien dat medewerkers ook al wisselt dit nog per medewerker warm en respectvol met de cliënten omgaan. Het EVG monitort de verbeterprocessen zorgvuldig en laat zien dat zij een lerende organisatie is. Het EVG neemt passende maatregelen om ondanks het huidige ziekteverzuim goede en veilige zorg te leveren. Het EVG stimuleert het lerend vermogen van medewerkers door in te zetten op passende deskundigheidsbevordering en betrekt medewerkers actief bij het kwaliteitsproces Pagina 6 van 18

6 van de locatie. Het EVG maakt gebruik van een duidelijke PDCA-cyclus. Cliënten kunnen zo rekenen op verantwoorde zorg, die aansluit op wat de cliënt wenst, kan en met de zorgmedewerkers afspreekt. 2.3 Wat kan beter Medewerkers zijn zichtbaar betrokken bij de ontwikkeling die is ingezet. Daarnaast zijn zij zeer betrokken bij de zorg voor hun cliënten. Tijdens de observaties zag de inspectie dat verdere verbetering mogelijk is in het persoonsgericht omgaan met cliënten. Medewerkers kunnen de regie van de cliënten verder versterken en de mogelijkheden die cliënten nog wel hebben beter benutten. Daarbij kunnen medewerkers de samenwerking met vrijwilligers en mantelzorgers verbeteren, om de sociale leefwereld van cliënten te behouden of versterken. Het EVG moet zich blijvend richten op de borging van de behaalde resultaten. Een nog nader uit te werken locatieplan moet verdere handvatten geven aan de ontwikkeling in het persoonsgericht en methodisch werken. Met name in het methodisch werken vanuit het cliëntdossier, kan het EVG nog verbeteringen realiseren. Cliënten kunnen daardoor meer rekenen op zorg, die er echt toe doet wat betreft de wensen en behoeften die de cliënt heeft. Verder mogen medewerkers de behaalde successen meer vieren. De veranderingen die zij met elkaar voor kregen, verdienen meer waardering volgens cliëntvertegenwoordigers en de inspectie. 2.4 Conclusie bezoek De resultaten van de verbeteringen zijn duidelijk zichtbaar. Op bijna alle getoetste normen voldoet het EVG geheel of grotendeels. Het EVG is zich bewust van de punten waar nog verbetering mogelijk is en werkt daar hard aan. Op de drie onderzochte thema s zorgt het EVG voor voldoende randvoorwaarden die medewerkers ondersteunen om de kwaliteit van zorg verder te verbeteren. De IGZ constateert een doelgerichte werkwijze van Beweging 3.0 voor het monitoren, bijstellen en borgen van verbeteringen. De transparante en lerende houding van het EVG en de resultaten die zij realiseerde, geven de inspectie vertrouwen in de aanpak en aansturing van de raad van bestuur van Beweging 3.0. Pagina 7 van 18

7 3 Wat zijn de vervolgacties In dit hoofdstuk leest u wat we van u als zorgaanbieder verwachten. Daarna leest u wat de inspectie zal doen naar aanleiding van dit bezoek. 3.1 De vervolgactie die de inspectie van u als zorgaanbieder verwacht Als zorgaanbieder moet u voldoen aan de normen uit wet- en regelgeving en veldnormen. De inspectie verwacht dat verbetermaatregelen zo nodig ook op andere locaties worden getroffen. De inspectie verwacht dat de zorgaanbieder de kwaliteit van zorg blijft monitoren en verbeteren volgens de ingezette PDCA-cyclus. 3.2 Vervolgacties van de inspectie Met dit rapport sluit de inspectie het inspectiebezoek aan EVG van 7 juni 2017 af. Voor het eindoordeel over het per 13 oktober 2016 ingestelde verscherpt toezicht op Beweging 3.0 af, en eventuele vervolgacties die de inspectie van Beweging 3.0 verwacht, verwijst de inspectie naar de separate brief hierover. Pagina 8 van 18

8 4 Resultaten In dit hoofdstuk staat per thema hoe de inspectie de geleverde zorg per norm beoordeelt. De IGZ scoorde tijdens het bezoek of EVG wel, deels of niet voldeed aan de normen om zo te komen tot een beoordeling per thema. Per thema zijn het oordeel, de normen en de bevindingen weergegeven. Achtereenvolgens komen alle beoordeelde thema s aan bod. De normen worden in een vierpuntsschaal aangegeven in kleuren. De kleuren hebben de volgende betekenis: Donker groen: De locatie / afdeling voldoet aan de norm Licht groen: De locatie / afdeling voldoet grotendeels aan de norm De instelling is goed op weg; verbetering is mogelijk. Geel: De locatie / afdeling voldoet grotendeels niet aan de norm De instelling heeft een start gemaakt maar is nog niet op het gewenste niveau; verbetering is noodzakelijk. Rood: De locatie / afdeling voldoet niet aan de norm De instelling heeft nog helemaal niets gedaan of geregeld; verbetering is noodzakelijk. Blauw: De norm is niet getoetst 4.1 Thema Persoonsgerichte zorg Het startpunt voor het geven van de zorg zijn de wensen en verlangens van de cliënt. Kent de zorgverlener de cliënt, kent hij zijn geschiedenis, weet hij wat de cliënt belangrijk vindt en wat de cliënt niet wil? Is er sprake van een evenwichtige en respectvolle relatie tussen een cliënt en de zorgverlener? Luistert de zorgverlener goed naar de cliënt en zijn naasten? En belangrijker, staan de wensen en verlangens van de cliënt centraal? Geeft de zorgverlener hier gehoor aan? De cliënt heeft de regie en wordt daarbij ondersteund door zijn naasten en de zorgverleners Resultaten Norm Iedere cliënt heeft inspraak in en afspraken over de doelen van de zorg, behandeling en ondersteuning. Volgens de inspectie voldoet de afdeling/locatie grotendeels aan deze norm. Ieder cliëntdossier heeft een zorgleefplan met doelen en acties over de gewenste zorg en ondersteuning. Medewerkers stemmen deze doelen en acties met de cliënt of cliëntvertegenwoordiger af. De cliënt of cliëntvertegenwoordiger ondertekent ieder half jaar het zorgleefplan voor akkoord. Twee mantelzorgers van twee verschillende cliënten vertelden dat zij bij alle wijzigingen in zorg en ondersteuning betrokken en geraadpleegd zijn. De mogelijke verhuizing van een cliënt naar een andere locatie, stemt de partner af met betrokken medewerkers en behandelaars. Uit gesprekken met medewerkers en de CVK blijkt dat zij niet altijd direct de doelen in een zorgleefplan aanpassen. Dit is volgens hen wel wenselijk wanneer de gezondheid van de cliënt snel verslechtert. Door de inzet van met name flex-medewerkers, houden medewerkers zich niet altijd aan de gemaakte zorgafspraken. Alle betrokkenen werken bewust aan het delen en bekend maken van deze afspraken en volgen of medewerkers zich hier goed aan houden. 2 Dit artikel geldt niet voor cliënten die zorg ontvangen op grond van artikel Wlz (persoonsgebonden budget /PGB). Het recht op een zorgplanbespreking en een zorgplan zoals omschreven in de Wlz geldt niet voor deze groep cliënten. Pagina 9 van 18

9 Norm Zorgverleners kennen de cliënt en zijn wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen. Volgens de inspectie voldoet de afdeling/locatie grotendeels aan deze norm. Alle cliënten hebben een ingevulde levensgeschiedenis in het cliëntdossier. Uit gesprekken met medewerkers en cliëntvertegenwoordigers, blijkt dat medewerkers de cliënten goed kennen. Uit de gesprekken met medewerkers en behandelaars blijkt dat zij in het gedragsspreekuur en tijdens teamoverleggen, de specifieke behoeften van cliënten bespreken en voorkomend (onbegrepen) complex gedrag. Tijdens het inspectiebezoek bespreken medewerkers onder leiding van een psycholoog de videoopnames van de begeleiding van een cliënt. Tijdens deze bespreking richten de aanwezigen zich op het begrijpen van het gedrag van de cliënt. Medewerkers bespreken suggesties hoe zij in de zorg beter aan kunnen sluiten op de wensen en behoeften van deze cliënt. Een medewerker komt met het voorbeeld dat het zingen van oud-hollandse liedjes, voor een lach op het gezicht van de cliënt zorgt. Medewerkers van het EVG sluiten nog wisselend aan met activiteiten op de wensen en behoefte van cliënten. Sommige medewerkers bieden van nature kleine activiteiten aan, zoals het rollen met een bal over tafel. Volgens een medewerker is het bedenken en aanbieden van dit soort kleine dingen, mede afhankelijk van de kennis van medewerkers over dementie en psychogeriatrische problematiek. Norm 1.3 Cliënten voeren binnen hun mogelijkheden zelf regie over leven en welbevinden. Volgens de inspectie voldoet de afdeling/locatie grotendeels aan deze norm. De cliëntvertegenwoordigers die de inspectie sprak vertelden dat medewerkers hun naaste stimuleren om zoveel mogelijk zelf te blijven doen. Ook medewerkers gaven voorbeelden waarin zij proberen zo min mogelijk van cliënten over te nemen, zoals het zelfstandig innemen van voeding. Bij de opname van een echtpaar op deze locatie, koos het EVG bewust om beide cliënten niet samen op éen afdeling te laten wonen. De vrouw van dit echtpaar nam haar man meer dan goed was voor haar man mee in haar eigen activiteit. Medewerkers van EVG maakten het wel mogelijk dat beide elkaar opzochten. Bij een andere cliënt die in het verleden achter de bar stond, stimuleerden medewerkers deze cliënt onlangs om de kantine bij een sportwedstrijd te bezoeken. De schroom die de partner van deze cliënt hiervoor had, bespraken medewerkers met de partner. Uit de observatie blijkt dat medewerkers wisselend omgaan met cliënten in het stimuleren van de eigen keuzes. Medewerkers waren actief betrokken bij cliënten die contact zoeken en vrolijk of sociaal gedrag vertonen. Bij cliënten die wat introvert van aard lijken of weinig contact zoeken, nemen medewerkers minder het initiatief om deze cliënten te stimuleren tot een activiteit of keuzes voor te leggen. Norm 1.4 Cliënten ervaren nabijheid, geborgenheid, vertrouwen en begrip. Zij worden met respect behandeld. Volgens de inspectie voldoet de afdeling/locatie grotendeels aan deze norm. Enkele cliëntvertegenwoordigers vertelden dat medewerkers erg betrokken en respectvol met cliënten omgaan. Uit de rondgang en observaties blijkt dat medewerkers wisselend de cliënten benaderen en bejegenen. Een medewerker die de GVP-opleiding volgt stimuleert collega s om aan te sluiten bij de fase van dementie op specifieke geriatrische problematiek. De inspectie zag medewerkers die cliënten op een rustig, passend tempo benaderden. Zij maakten contact met de cliënt voordat zij de cliënt bijvoorbeeld hielpen bij het eten van de Pagina 10 van 18

10 boterham. In een andere huiskamer zag de inspectie dat een medewerker de groep cliënten met luide stem aansprak. Toen een van de cliënten hierop reageerde, was de medewerker al weg. Een andere medewerker sprak een cliënt op ruime afstand aan. De cliënt reageerde hier niet op. Zij maakte geen direct contact met de cliënt. Een cliëntvertegenwoordiger merkte op dat met name flexkrachten minder bekend waren met de cliënt. Dit merkte hij in de benadering en bijvoorbeeld in de keuze van aankleding van de cliënt. Voor betere aansluiting van medewerkers in de bejegening van cliënten met onbegrepen gedrag volgen alle medewerkers de training Moeilijk Hanteerbaar Gedrag (hierna: MHG). Daarnaast gebruiken medewerkers en behandelaars de gedragsspreekuren om met elkaar te reflecteren op de bejegening van cliënten. Norm 1.5 Cliënten worden ondersteund om hun informele netwerk in stand te houden of uit te breiden. Volgens de inspectie voldoet de afdeling/locatie grotendeels aan deze norm. Uit de gesprekken met medewerkers en de dossierinzage, zag en hoorde de inspectie diverse voorbeelden van hoe medewerkers de familie en mantelzorgers van cliënten betrekken. Bij een cliënt waar de partner de mogelijke activiteiten met de kinderen afhield, bespraken medewerkers de mogelijkheid om toch de binding met de kinderen te vergroten. Het bewust en methodisch werken aan het informele netwerk behoeft nog aandacht op EVG. Medewerkers werken nog niet bewust bij alle cliënten aan een doel op dit gebied. Een CVK vertelde verder dat zij soms de zorgmedewerkers stimuleert om haperende contacten met de familie bespreekbaar te maken en te zoeken naar mogelijkheden. 4.2 Thema Deskundige zorgverlener De zorgaanbieder zet voldoende en deskundige medewerkers in. Hij schoolt, ondersteunt en stimuleert hen structureel. De samenstelling van het personeel past bij de cliënten voor wie wordt gezorgd. De zorgverleners zijn hiervoor voldoende deskundig. Zij weten ook wanneer hun deskundigheid niet voldoende is. Daarnaast zijn zorgverleners in staat om samen te werken. De zorgaanbieder zorgt voor een omgeving waarin zorgverleners methodisch kunnen werken. De zorgverlener is in staat methodisch te werken. Methodisch werken garandeert dat het verbeteren van de kwaliteit van de zorg continu onder de aandacht is van alle medewerkers. Methodisch werken houdt in dat er wordt gewerkt volgens de Plan-Do-Check-Act(PDCA)-cyclus: - Plan: kijken naar de werkzaamheden en plannen hoe deze kunnen worden verbeterd. - Do: de verbeteringen uitvoeren. - Check: beoordelen of het resultaat van de veranderingen het gewenste resultaat opleveren. - Act: de werkzaamheden bijstellen aan de hand van de gevonden resultaten. Het methodisch werken is ook van toepassing op het thema Sturen op kwaliteit en veiligheid Resultaten Norm 2.1 Zorgverleners maken hun professionele afwegingen over de benodigde zorg, ondersteuning en risico s op basis van de wensen, behoeften, mogelijkheden en beperkingen van de cliënt. Pagina 11 van 18

11 Volgens de inspectie voldoet de afdeling/locatie grotendeels aan deze norm. Voor iedere cliënt maken de medewerkers ieder half jaar een risicoanalyse. Op basis van eventuele risico s stelden medewerkers doelen op. De behandelaars vinden dat de teams hen van juiste en tijdige informatie voorzien. Medewerkers en behandelaars maken per cliënt afwegingen tussen de wensen en behoeften en de risico s en beperkingen waaronder ook die van het gebouw. Bij sommige cliënten gebruiken medewerkers signaleringsformulieren. De opgedane observaties van gedrag van cliënten, gebruiken medewerkers en behandelaars vervolgens om de gedragsbenadering beter af te stemmen met elkaar. Bij een cliënt die s nachts regelmatig uit bed komt en dan onrustig is, zochten medewerkers naar hoe ze het risico op vallen en de onrust van de cliënt konden verminderen. Medewerkers probeerden de cliënt een klein hapje aan te bieden (bijvoorbeeld banaan). Daaruit bleek dat de cliënt trek had, en vaker weer rustig gaat slapen. Uit de dossierinzage blijkt dat medewerkers bij cliënten die snel achteruitgaan, niet altijd tussentijds de risicoanalyses bijstellen. Norm 2.2 Zorgverleners werken methodisch, passend bij hun functieniveau. Dit hele proces wordt inzichtelijk vastgelegd in het cliëntdossier. Volgens de inspectie voldoet de afdeling/locatie grotendeels niet aan de norm. Uit de gesprekken met managers en medewerkers en de inzage van cliëntdossiers, blijkt dat het methodisch werken nog wisselend plaats vindt. Bij een cliëntdossier bevatte de rapportage op twee dagen de beschrijving dat een medewerker bij een cliënt een koptelefoon met muziek opzette. Deze actie sloot aan bij het benaderingsadvies van de psycholoog. De cliënt werd rustiger van het luisteren naar de muziek. In de weken daarna bleek uit de rapportage niet meer dat medewerkers deze actie herhaalden, terwijl de cliënt met regelmaat onrust vertoont. Bij een andere cliënt blijkt dat medewerkers niet het effect van verstrekte zonodig-medicatie beschrijven. De rapportage in de meeste cliëntdossiers die de inspectie inzag, richt zich vooral op ADL-zorg, inname van voeding en problemen met incontinentie. Op andere doelen met name doelen die te maken hebben met (de beïnvloeding van) het gedrag van cliënten rapporteren medewerkers weinig. In een cliëntdossier zag de inspectie dat verschillende medewerkers juist met regelmaat de acties beschrijven, die zij uitvoerden om het gedrag van de cliënt positief te beïnvloeden. De behandelaars vertelden dat zij de teams ondersteunen om de kwaliteit van het methodisch werken verder te verhogen. Volgens hen draagt de hernieuwde aansturing met managers en de inzet van CVK s bij aan meer duidelijkheid voor medewerkers en professionalisering. Norm 2.3 De zorgaanbieder zorgt dat zorgverleners ruimte krijgen om systematisch te reflecteren op goede, veilige en persoonsgerichte zorg voor de cliënt. Van daaruit kunnen zij verbeteringen toepassen. Volgens de inspectie voldoet de afdeling/locatie grotendeels aan deze norm. Medewerkers en behandelaars vertelden dat in toenemende mate ruimte en aandacht is om met elkaar te reflecteren op goede zorg voor cliënten. Het management stimuleert medewerkers om fouten, incidenten en mogelijke verbeteringen met elkaar te bespreken. De cultuur binnen EVG is volgens het management soms nog zo dat medewerkers bij fouten naar anderen wijzen. Het management stimuleert de medewerker om met elkaar verder te ontwikkelen, door te reflecteren op de eigen rol en hiervan te leren. Medewerkers vertelden dat zij bij onbegrepen gedrag van een cliënt, de wijze van de individuele bejegening steeds meer met elkaar delen. Behandelaars en medewerkers vertelden dat zij het gedragsspreekuur gebruiken om medewerkers te stimuleren in de Pagina 12 van 18

12 reflectie op persoonsgerichte zorg. Het cyclische reflecteren en verbeteren staat volgens management en behandelaars op EVG nog in de beginfase. Het verminderen van verzuim en de voorlopige inzet van (zoveel mogelijk) vaste flexmedewerkers, moet bijdragen tot verdere ontwikkeling op dit punt. Norm 2.4 Zorgverleners houden, passend bij hun functieniveau, relevante ontwikkelingen in hun vakgebied bij om goede, veilige en persoonsgerichte zorg te kunnen bieden aan de groep cliënten waaraan ze zorg verlenen. De norm is niet getoetst. Norm 2.5 De zorgaanbieder zorgt dat er voldoende deskundige zorgverleners beschikbaar zijn, afgestemd op de aanwezige cliënten en actuele zorgvragen. Volgens de inspectie voldoet de afdeling/locatie grotendeels aan deze norm. Per medewerker kijkt het EVG of medewerkers voldoen aan de verwachtingen die gesteld worden aan hun functie. Alle medewerkers volgen de training MHG en de training Persoonsgerichte benadering. Hierin bespreken medewerkers casuïstiek om de deskundigheid te vergroten. Alle betrokkenen geven aan dat met name de kennis van medewerkers over dementie en overige psycho-geriatrische problematiek moet verbeteren. EVG zorgde met een nog relatief hoog verzuim, voor de inzet van vaste flexmedewerkers per woongroep. Hierdoor zet EVG in op betere bekendheid van flexmedewerkers met de cliënten. Een aantal teams gaven voorheen zorg aan cliënten met somatische problematiek. Met name voor die medewerkers zien de behandelaars een ontwikkelopgave in de groei naar het bieden van (betere) persoonsgerichte zorg. Norm 2.6 Zorgverleners handelen volgens de afspraken zoals beschreven in protocollen, richtlijnen en handreikingen. Zij weten wanneer zij wel en niet kunnen afwijken om goede, veilige en persoonsgerichte zorg te kunnen bieden. Volgens de inspectie voldoet de afdeling/locatie grotendeels aan deze norm. Medewerkers zijn bekend met de afspraken over de toepassing van risicovolle en voorbehouden handelingen en wisten waar zij protocollen kunnen raadplegen. In alle cliëntdossiers die de inspectie inzag vulden medewerkers de juiste informatie in, en voerden risicoanalyses uit. Zij maakten bijvoorbeeld gebruik van de levensgeschiedenis bij het bepalen van doelen en acties. Wat betreft vrijheidsbeperking waren behandelaars en medewerkers bekend met de interne afspraken. Zij richten zich op het voorkomen en verminderen van vrijheidsbeperkende middelen en maatregelen. Medewerkers en behandelaars vertelden hoe zij voorafgaand aan een mogelijke vrijheidsbeperking, gedragsinterventies uitvoerden. De afspraken over het werken met het cliëntdossier waren voor medewerkers bekend, maar medewerkers voerden dit nog niet altijd goed uit. Medewerkers rapporteren nog wisselend naar doelen en acties. Uit de incident-analyses bleek dat verschillende incidenten voortkwamen uit de onbekendheid van (flex)medewerkers met de werkafspraken. Norm 2.7 Zorgverleners werken multidisciplinair en schakelen tijdig disciplines en specifieke expertise in van binnen of buiten de organisatie. In deze samenwerking worden duidelijke afspraken gemaakt wie waarvoor verantwoordelijk is. Pagina 13 van 18

13 Volgens de inspectie voldoet de afdeling/locatie grotendeels aan deze norm. Medewerkers vertelden dat zij relevante vakspecialisten zoals de SO en psycholoog goed kunnen bereiken. Uit de rondgang en gesprekken met medewerkers blijkt dat andere disciplines zoals fysio- en ergotherapeuten nauw betrokken zijn bij de ondersteuning en activering van cliënten. De behandelaars benoemden dat in sommige teams nog relatief veel taken van eerstverantwoordelijkverzorgenden bij de CVK liggen. Hierdoor kan de CVK zich minder richten op het coachen van de teams en de samenwerking in die teams. Een van de CVK s nodigde na de opname van een jongdementerende cliënt, collega s uit van de locatie Lisidunahof. Deze collega s met specifieke expertise over jong-dementerenden, bezochten daarop EVG en adviseerden het team over de omgang en bejegening van deze cliënt. De behandelaars nemen deel aan diverse expertise netwerken en schakelen indien nodig andere vakspecialisten in zoals een psychiater. Enkele medewerkers vertelden dat zij het na het stopzetten van de zelfsturing, meer duidelijkheid ervaren over wie waarvoor verantwoordelijk is. De psycholoog en managers stimuleren de medewerkers om mede-verantwoordelijk te worden voor het opstellen en continu verfijnen van de benaderingsplannen. Deze rol ligt nu nog teveel bij de behandelaars. 4.3 Thema Sturen op kwaliteit en veiligheid Goede zorg en deze goed houden begint bij een goed management. Managers sturen op de kwaliteit van zorg en coördineren en controleren wat er gebeurt op de werkvloer. Onvoldoende sturing door het management betekent risico s op de werkvloer die zorgverleners niet altijd kunnen voorkomen Resultaten Norm De zorgaanbieder stelt de persoonsgerichte zorg en ondersteuning centraal en borgt de veiligheid van de cliënt. Volgens de inspectie voldoet de afdeling/locatie grotendeels aan deze norm. In de praktijk werkt EVG op verschillende manieren aan de Beweging 3.0-brede visie op persoonsgerichte zorg, zoals beschreven in het document zorg met aandacht, strategische keuzes Uit de gesprekken met medewerkers en management blijkt dat cliëntvertegenwoordigers nauw betrokken worden bij het leren kennen van cliënten en het verbeteren van het omgaan met onbegrepen gedrag. Medewerkers en behandelaars maken gebruik van video-opnames om het (omgaan met het) gedrag van cliënten te begrijpen en te leren van elkaar. In de rondgang en gesprekken met medewerkers zag en hoorde de inspectie verschillende voorbeelden waarin medewerkers per cliënt bekijken hoe zij veilige en goede zorg afstemmen met de (professionele) grenzen van goede zorg. Het management zoekt sinds de ingebruikname van dit nieuwe gebouw, naar oplossingen voor bouwtechnische beperkingen. De vrijheid die cliënten hebben om door het hele gebouw te lopen, is naar inschatting van alle betrokkenen vooral een meerwaarde voor de cliënten. Daar waar deze ruimte en de huidige inrichtingen risico s oplevert, zoekt men naar oplossingen. Ook uit de incidentanalyses blijkt dat verschillende incidenten voortkwamen uit de huidige bouw en inrichting. De MICcommissie beschrijft daarbij verbeteracties die deels nog niet zijn uitgevoerd. Verder blijkt het voor medewerkers niet mogelijk om in de huiskamers van de cliënt, rustgevende videobeelden op de muren te projecteren (vanwege druk behang). De medewerkers gaven aan dat dit voor de cliënt prettig zou zijn, zodat de cliënt hiervoor niet alleen in de eigen kamer hoeft te zijn. Pagina 14 van 18

14 Norm 3.2 De zorgaanbieder gebruikt (bijna)incidenten, (bijna)fouten en klachten voor de verbetering van de zorg. Volgens de inspectie voldoet de afdeling/locatie grotendeels aan deze norm. Ieder team binnen EVG heeft een aandachtsvelder incidenten. Het management vertelde dat het leren en verbeteren door en met medewerkers, in de hernieuwde aansturing opnieuw aandacht krijgt. Het management stimuleert medewerkers om incidenten te melden. Medewerkers geven aan dat ze zich veilig voelen om incidenten te melden. Het management nodigt teams uit om mee te denken in het stellen van doelen voor kwaliteitsverbetering. De teammanager en de ketenmanager a.i. bespreken de meldingen in de MICcommissie. De MIC-commissie analyseert trends. Uit de analyse van meldingen van EVG blijkt dat de MIC-commissie van EVG passende verbeteracties formuleert bij basisoorzaken van trends. De uitvoering van deze verbeteracties is deels uitgevoerd. Uit dossierinzage en gesprekken met medewerkers blijkt dat twee recente MICmeldingen dezelfde situatie betreffen, maar dat het gevaar nog niet is weggenomen. Tweemaal struikelden (verschillende) cliënten over dezelfde (lage) bloembakken. Hierop kwam een gebouw-beheerder kijken naar een mogelijke oplossing, waar op het moment van het bezoek nog geen beslissing over genomen was. Norm 3.3 De zorgaanbieder bewaakt, beheerst en verbetert systematisch de kwaliteit en veiligheid van de zorg. Volgens de inspectie voldoet de afdeling/locatie grotendeels aan deze norm. EVG werkte afgelopen periode aan het op orde brengen en krijgen van een aantal basisvoorwaarden voor goede zorg. De invulling van cliëntdossier, aanpassingen in de huisvesting en het verminderen van de verzuimproblematiek. Het EVG heeft een kwaliteitsteam waarin de thema s kwaliteit en veiligheid op de agenda staan. Dit team heeft een eigen kwaliteitsplan wat aansluit op het Beweging 3.0 brede plan van aanpak. Het kwaliteitsplan beschrijft alle doelen en geeft de maandelijkse vordering weer. Het management is zich bewust van de behoefte aan sturing en duidelijkheid, na een periode waarin medewerkers veel wisselingen en onrust hebben ervaren (onder andere stopzetten zelfsturing en verhuizing). Deze zaken hebben blijvend de aandacht bij het management en komen terug in het locatie-specifieke plan van aanpak. Het management bespreekt op individueel niveau de verwachtingen met medewerkers en organiseert een ontwikkeltraject voor medewerkers die geschikt blijken voor de functie van eerstverantwoordelijkeverzorgende. De cliëntenraad voelt zich goed geïnformeerd en vindt dat het management goed luistert naar zaken die de cliëntenraad inbrengt. De cliëntenraad herkent de ingezette ontwikkelingen en weet dat deze tijd nodig hebben. Naast de deelname aan werkoverleggen, volgt het management de kwaliteit en veiligheid van de zorg door audits en MIC-analyses en bepaalt waarnodig verbeteracties. Het management weet bijvoorbeeld dat de cliëntdossiers weliswaar gevuld zijn, maar een te kleine groep medewerkers ze nog actueel houdt. Verder bleek uit meldingen dat medewerkers nog onvoldoende keken naar mogelijke basisoorzaken. Het management gebruikte nu prisma-analyses om de meldingen beter te onderzoeken en medewerkers te stimuleren om samen te leren van ontstane incidenten. In planningsgesprekken per team, stelt het management met de teams doelen over kwaliteitsverbetering en samenwerking. Pagina 15 van 18

15 Norm 3.4 De zorgaanbieder schept binnen de locatie en het team van zorgverleners voorwaarden voor een cultuur gericht op leren en verbeteren. Volgens de inspectie voldoet de afdeling/locatie grotendeels aan deze norm. De managers, CVK en behandelaars stimuleren medewerkers om hun ervaringen te delen. Door de hernieuwde aansturing van management, het stopzetten van zelfsturing en het dalend ziekteverzuim, beginnen medewerkers en teams elkaar meer te vinden in het ontwikkelen en professionaliseren. Uit de gesprekken met medewerkers, behandelaars en management blijkt dat medewerkers meer houvast ervaren sinds het stopzetten van de zelfsturing. EVG organiseert allerlei overlegvormen zoals gedragsspreekuren, bespreking van video-opnames en individuele en teamoverleggen om medewerkers de ruimte te geven te leren. Medewerkers en management zijn trots op de groeiende samenhang in teams. Medewerkers blijven ondanks het verleden, bereid om nieuwe uitdagingen en verbeteringen op te pakken. Het management geeft aan dat het nodig is om richting te blijven geven, om deze groei vast te houden. Norm Zorgverleners handelen naar de gemaakte afspraken om tot een evenwichtig samenspel te komen tussen zorgverlener, cliënt en informeel netwerk om goede, veilige en persoonsgerichte zorg te kunnen leveren. Volgens de inspectie voldoet de afdeling/locatie grotendeels niet aan de norm. Beweging 3.0 heeft beleid over het betrekken van mantelzorgers en vrijwilligers. Het vastleggen van afspraken over deze samenwerking en het intensiveren van de samenwerking met (meer) vrijwilligers en mantelzorgers staat nog in de kinderschoenen. Het aanbieden van activiteiten en activeren van cliënten door medewerkers, krijgt volgens het management een vervolg in een project Waardigheid & Trots. Medewerkers krijgen daarin meer handvatten om de mogelijkheden voor activeringen en activiteiten tijdens het dagelijkse werk te vergroten. Uit de gesprekken met medewerkers en management blijkt dat in de praktijk wel allerlei afspraken en samenwerking plaats vindt met vrijwilligers en informele netwerken. Zo ondersteunt een Turkse vrijwilliger bij activiteiten en helpt medewerkers bij het begrijpen van enkele Turkse cliënten. Pagina 16 van 18

16 Bijlage 1 Methode De inspecteur toetst of de zorg wordt gegeven zoals is voorgeschreven in wetten, veldnormen, professionele standaarden en in het veld vastgestelde kwaliteitskaders. Om tot een goed onderbouwd oordeel te komen, gebruikt de inspectie tijdens het bezoek verschillende informatiebronnen. Door de informatie uit deze bronnen te vergelijken en te wegen, beoordeelt de inspectie of de door EVG geboden zorg voldoet aan relevante wetten, veldnormen, professionele standaarden en in het veld vastgestelde kwaliteitskaders. In de bevindingen beschrijft de inspectie per norm welke informatiebronnen zijn gebruikt om tot dit oordeel te komen en welke methode zij daarvoor gebruikt heeft. Tijdens het bezoek heeft de inspectie de volgende informatiebronnen gebruikt: - diverse cliëntvertegenwoordigers; - Observatie van diverse cliënten, zie uitleg over de methode hieronder; - Gesprekken met zestal uitvoerende medewerkers; - Gesprekken met behandelaars, de SO en twee psychologen; - Gesprekken met het management(team); de teammanager en de ketenmanager; - viertal cliëntdossiers; - documenten, genoemd in bijlage 2; - een rondgang door de locatie. Inspecteurs beoordelen op de werkvloer of de zorgaanbieder goede zorg verleent. Om een beeld te krijgen van deze locatie starten de inspecteurs met een kort gesprek met de eindverantwoordelijke van die dag of de leidinggevende. Daarnaast vindt een rondleiding door de locatie plaats waardoor de inspecteurs zich een beeld kunnen vormen van de leefsituatie van de cliënten en de werksituatie van de zorgverleners. Daarna zijn de inspecteurs voor een groot deel van de tijd op de afdelingen of in de woningen aanwezig. In verschillende huiskamers observeren de inspecteurs cliënten en zorgverleners. Tijdens de observatie kijken de inspecteurs hoe zorgverleners de cliënten aanspreken en hoe het contact tussen de cliënten en zorgverleners is. Verder kijken de inspecteurs waarom vrijheidsbeperkende maatregelen worden ingezet. Wat valt op en waar hebben de inspecteurs vragen over? De inspecteurs voeren door de dag heen gesprekken met zorgverleners, behandelaren, cliëntvertegenwoordigers en cliëntenraadleden. Ook worden cliëntdossiers en documenten ingezien. Overlegvormen kunnen bijgewoond worden zoals bijvoorbeeld een multidisciplinair overleg of een overdrachtsmoment. Pagina 17 van 18

17 Uitleg observatiemethode SOFI De inspectie maakt gebruik van een gestandaardiseerde methode om cliënten te observeren als extra informatiebron. Deze methode heet SOFI, Short Observational Framework for Inspection. Dit hulpmiddel is ontwikkeld door de Universiteit van Bradford en CQC (de Engelse Inspectie voor de Gezondheidszorg). Krijgt de cliënt overdag activiteiten aangeboden die hij of zij zinvol of leuk vindt? Spreekt de zorgverlener de cliënt aan op een manier die de cliënt plezierig vindt? Hoe de cliënt de zorg ervaart, maakt onderdeel uit van de kwaliteit. Cliënten kunnen vaak moeilijk zelf aangeven wat hun wensen zijn. Hoe kan een inspecteur dan beoordelen of de zorg aansluit bij de wensen van deze cliënt? Met SOFI zitten twee inspecteurs ieder in een huiskamer. Zij observeren hoe zorgverleners reageren op een cliënt, en andersom. Stimuleren de zorgverleners activiteiten voor cliënten? Wordt met de cliënten gepraat, een liedje gezongen, een spelletje gedaan, gewandeld? Hoe is de stemming van cliënten, hoe betrokken zijn zij bij hun omgeving? Na de observatie volgt een gesprek met de zorgverleners waarin situaties die de inspecteurs hebben gezien aan de orde komen. Zo krijgen de inspecteurs een beter beeld hoe de individuele cliënten de zorg ervaren. Wilt u meer weten over SOFI dan kunt u dit lezen op de website van de Universiteit van Bradford. Pagina 18 van 18

18 Bijlage 2 Beoordeelde documenten - Doelen EVG 2017; - Weekinfo EVG week-nr. 19 en 20; - Kwaliteitsplan EVG, dd ; - Project Kwaliteit en Veiligheid; - Analyse MIC en MIM meldingen borgen op locatieniveau; - Analyse van de medicatie audits borgen op locatieniveau; - Overzicht ziekteverzuim jan-2016 t/m heden - Overzicht Fte s zorgmedewerkers en behandelaars; - Overzichten personeelsverloop; - Overzicht incidenten april 2017; - Overzicht ZZP s; - Zorg met aandacht, strategische keuzes ; Pagina 19 van 18