Jeanet Nieuwenhuis (beleids)psychiater (V)GGNet Geen disclosures
Psychiatrische diagnostiek en LVB: Diagnostiek in 3D Inleiding Theoretische achtergrond Casuïstiek Take away message
Mijn blik als kinder- en jeugdpsychiater
Mijn blik als psychiater volwassenen
Mijn blik als LVB psychiater
Definitie licht verstandelijke beperking in Nederland IQ onder de 85 (1 SD onder gemiddelde) Beperkt sociaal aanpassingsgedrag Beperkte sociale zelfredzaamheid Voor het achttiende levensjaar Soms: IQ tussen 70-85 = zwakbegaafdheid IQ tussen 50-70 = licht verstandelijk beperkt (AAIDD 2 standaard deviaties)
DSM-IV nadruk op IQ Internationale definitie Intellectual disability de ernst wordt bepaald door het IQ DSM-V intellectual functioning: redeneren en problemen oplossen/iq< 70 adaptive functioning: onafhankelijk en verantwoorde deelname aan de maatschappij
Psychiatrische problemen Komen bij mensen met een VB veel vaker voor: 40%-60% kinderen (Gillberg e.a. 1986) 30%-40% volwassenen (Reis 1990) 20% ouder >65 jaar (Kierman en Moss1990) Algemene bevolking: 10%
Risicofactoren Familiaire belasting Neurologisch Psychologisch Persoonlijkheid Sociaal Communicatie problemen Omgevingsproblemen
DSM femenologisch-descriptieve diagnostiek Hoe lager het IQ des te verder staan de symptomen verwijderd van de DSM en afgrenzen van de psychiatrische stoornis, acute stress en LVB is lastig
. A. Došen Integratieve benadering van psychische stoornissen Holistische benadering
Ontwikkelingstheorieën Neurofysiologisch (Ornitz 1996) Neuro-psychologisch (Luria 1973) Cognitieve (Piaget 1953) Psychodynamisch (Mahler ea. 1975) Ego(sociale) ontwikkeling (Erikson, 1959) Hechtingsontwikkeling (Bowlby 1971) Ontwikkeling van het Zelf (Stern 1985)
Normale ontwikkeling van het kind 1e-4e levensjaar Peuterperiode 4e-6e levensjaar Kleuterperiode 6e-12e levensjaar Schoolperiode 12e-18e levensjaar Adolescentieperiode Continentie Motoriek Taal Communicatie Sociaal Angsten Fantasie Drift Sociale interactie Kennis Geweten Zelfbewust Inhibitie Lichamelijke en Seksuele ontwikkeling Autonomie & identiteit Alcohol/drugs
Goede diagnostiek bepaling emotionele ontwikkeling> coping, symptoompresentatie: Samenspel biologische, ontwikkelings- en omgevingscomponenten en begrijpen van de processen om zo te verklaren en te begrijpen. SEO etc.
IQ en EQ/emotionele ontwikkeling Hoe groter de discrepantie des te meer kans op psychiatrische problematiek Overvraging Problemen in de coping Geen discrepantie biedt een evenwichtige persoonlijkheidsontwikkeling Een eigen plaats en rol in de omgeving Functioneren naar vermogen, zingeving en toekomstperspectief
Trekken bij verstoring van hechting 6 18 maanden vasthouding van lichamelijk contact apathie in bedreigde situatie angst voor vreemden snelle wisselingen van stemming impulsief reageren bij frustratie agressiviteit ten opzichte van hechtingsfiguur zelfverwondend gedrag bij hoge frustratie dwangmatig bezig met materieel ontwikkelt rituelen
Trekken bij verstoring van zelfanderen differentiatie 18 mnd - 4 jr constant om aandacht van belangrijke anderen vragend niet alleen kunnen zijn geen of weinig interesse voor materiaal onrustig, overbeweeglijk, chaotisch geen interesse voor de leeftijdsgenoten koppig eigen wil doordrijvend negativistisch opstandig destructief geïrriteerd overwegend ontstemd
Trekken bij verstoring van egostructurering 4 7 jaar afhankelijk van de supervisie van belangrijke anderen egocentrisch autoriteitsconflict faalangst zwakke interactie met de leeftijdsgenoten tekort aan zelfregulatie Impulsiviteit geen zelfvertrouwen vluchten naar fantasiewereld somatische klachten bij psychische spanningen
Symptomen van ontwikkelingsstoornissen 1e-4e levensjaar peuterperiode 4e-6e levensjaar kleuterperiode 6e-12e levensjaar Schoolperiode 12e-18e levensjaar Adolescentieperiode Beperkingen in Oogcontact Spraak Contactname Taalbegrip Problemen in Gedrag Sociaal Flexibiliteit Leerproblemen Gedrag Angsten Aandacht & Concentratie Geweten Stemming Stemming Psychose Alc/drugsmisbruik Identiteitsontw Criminaliteit
Onset kinderpsychiatrische stoornissen per leeftijdscategorie 1e-4e levensjaar peuterperiode 4e-6e levensjaar kleuterperiode 6e-12e levensjaar Schoolperiode 12e-18e levensjaar Adolescentieperiode ASS Taal-spraakst Motorische afw Mentale retardatie Leerstoornis ADHD ODD Separatieangst CD Angst st OCD Stemmingst Depressie Psychose Bipolair Alc/drugsmisbruik Persoonlijkheidsst Eetstoornissen
En dan de praktijk Polikliniek en Deeltijd met IQ grens 50-85 Intake Psychiatrisch onderzoek Multidisciplinair DSM/eisen zorgverzekeraar
Dysmorfe kenmerken of bijzondere en diverse somatische afwijking?
Waar zit de patiënt qua
Gerrie
Casus Gerrie Geen Schizo-affectieve stoornis bipolaire type Psychose onder de emotionele ontwikkelingsleeftijd van 3-4 jaar Aanpassing leefomgeving en psychoeducatie/aanpassing = vermindering medicatie
Kirsten
Kirsten PND-unipolaire depressie onder en boven de 70 (algemene uitleg) Nu overlap symptomen met: AD(H)D NAH Meerdere rollen, moederschap, overvraging Waarschijnlijk geen doelgroep?
Stress Verhoogde Er is iets Sneller mis. Wat nu? bloeddruk ademen Sneller denken, zwart-wit
Psychisch: Piekeren Somber, angstig, boos prikkelbaar Concentratieproblemen en verwardheid Zelfkritisch/overmoedig Besluiteloos/impulsief Lichamelijk Toename onrust Oppervlakkiger ademen Spierspanning pijn Energieverlies moe Bloeddruk stijging Minder hartcoherentie Verstoorde spijsvertering Onvoldoende herstel Minder weerstand
Marionne
GEEN BPS! Casus Marionne Overvraging werk en wonen!!! Hechting? trauma s, emotionele ontwikkeling 4-6 jaar. Veel ASS kenmerken Somatiek
Ingewikkeld Uw vijand: uw eigen automatische piloot Automutilatie - Pavlov reflex > BPS Laag IQ overvraging, ASS, depressie en trauma ASS-depressie en hoog angstniveau Schizo-affectieve stoornis bipolaire type en Biplolaire stoornissen-laag IQ en overvraging Somatiserende patiënt-depressie en laag IQ
Instinkers Schizo-affectieve stoornis BPS Bipolaire stoornis NAO diagnose Wel vaak: Trauma Depressie
Take away Denk 3D Let op uw automatische piloot! Maak er uw vriend van Ondanks de tijdsdruk: ontwikkelingsanamnese en heteroanamnese Multidisciplinair want goede diagnostiek is goud waard IQ onder de 70? Graag overleg VGGNet!