INTER-PSY Lente Symposium

Transcriptie

1 Disclosure belangen spreker Getalenteerd omgaan met ADHD Anne van Lammeren, psychiater Universitair Centrum Psychiatrie UMCG Lentesymposium Interpsy (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Inhoud seminar Het diagnosticeren van ADHD bij volwassenen is een specialistische diagnose (SGGZ) Voorlichting over ADHD is het begin van een kwalitatief goede behandeling. De voor- en nadelen van stimulantia Wat is ADHD Controversiële diagnose: iedereen herkent symptomen wel eens bij zichzelf Moreel oordeel over symptomen als luiheid en gebrek aan planning, geen ziekte Afbakening normaal - afwijkend Aandacht Hyperactiviteit/impulsiviteit Presentatie Anne van Lammeren 1

2 DSM-V Oorzaken ADHD ADHD, gecombineerde type ADHD, overwegend onoplettende type (ADD) ADHD, overwegend hyperactief- impulsief ADHD, gedeeltelijk in remissie ADHD, Niet Anderszins Omschreven Personen die in een eerder stadium van de stoornis behoorden tot een bepaald subtype, kunnen zich ontwikkelen naar een ander subtype. Tijdens de zwangerschap:roken, alcoholgebruik, bloedingen/infecties etc.,vroeggeboorte en laag geboortegewicht Genetische factoren:2e graads familieleden:6-9%;1e graads familieleden:10-35% Nog weinig begrip van onderliggende hersendysfunctie noch van de moleculaire en genetische achtergronden Omgevingsfactoren: extreme omstandigheden zoals verwaarlozing, mishandeling ADHD is een klinische diagnose ADHD is een waarschijnlijkheidsdiagnose Waarvan de betrouwbaarheid toeneemt met de hoeveelheid verzamelde informatie, die de diagnose ondersteunt Een zorgvuldige diagnose vraagt dus TIJD en DOORVRAGEN ADHD is een specialistische diagnose Kennis hebben van normale ontwikkeling Kennis hebben van verstoorde ontwikkeling Kennis en overzicht hebben van de overige psychiatrische problematiek Onderscheid kunnen maken tussen symptomen die voorkomen bij meerder stoornissen. Gesprekstechnieken, kan informatie wegen Comorbiditeit Bipolaire stoornis: stemmingswisselingen, prikkelbaarheid Depressie en angststoornissen Eetstoornissen Persoonlijkheidsproblematiek (impulsiviteit, stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, dwangmatigheid) Presentatie Anne van Lammeren 2

3 Comorbiditeit Middelenmisbruik/ afhankelijkheid ASS Combinaties Diagnostiek Anamnese patiënt en betrokkene Ontwikkelingsanamnese met ouders over kindertijd/ tienerjaren/adolescentie ADHD criteria (ev. DIVA) Op indicatie NPO Op indicatie somatisch onderzoek DOORVRAGEN!!! Differentiaal diagnose ADHD is een klinische diagnose Invloed op functioneren ADHD is een waarschijnlijkheidsdiagnose Waarvan de betrouwbaarheid toeneemt met de hoeveelheid verzamelde informatie, die de diagnose ondersteunt Een zorgvuldige diagnose vraagt dus TIJD en DOORVRAGEN 2,1% in algemene bevolking: 2.9% in kindertijd Lager opleidingsniveau en lager huishoudinkomen dan volw. Zonder ADHD. Vaker psychische aandoeningen:mn angststoornis ( 32%), stemmingsstoornis (25%), middelenstoornis ( 28%), berperkingen in functioneren en verhoogd zorggebruik. Tuithof e.a. Tijdschrift voor Psychiatrie jan.2014;56;10-19 Behandeling ADHD Voorlichting Lotgenotengroep Medicatie Cognitieve gedragstherapie Coaching Behandeling comorbiditeit Alternatieve behandelingen Voorlichting Individueel of in groep Met patiënten en familieleden/betrokkenen Bespreken vooroordelen Diagnostiek en behandeling bespreken Zo veel mogelijk gebaseerd op feiten en deels klinische ervaring Presentatie Anne van Lammeren 3

4 Voorlichting Positieve aspecten expliciet benoemen Aanraden websites/boeken Alternatieve behandelingen Ruimte voor vragen Medicatie roept veel vragen op Scientology Church, Kiddie-cocaine, feminisering van jongens De Ritalin-generatie Cursus ADHD & volwassenen - bijeenkomst 2 Medicijngebruik Medicatie Bewezen effectief in gecontroleerd onderzoek en opgenomen in de richtlijn voor ADHD (NVvP) Eerste keus behandeling Bespreek uw twijfels en vragen Starten onder begeleiding van psychiater of ervaren huisarts Bijhouden effecten en bijwerkingen Bespreken van alternatieve behandelingen Methylfenidaat, Dexamfetamine Langwerkende preparaten Niet-stimulantia: Atomoxetine Bupropion Imipramine Cursus ADHD & volwassenen - bijeenkomst 2 Methylfenidaat Speed> ecstasy>ritalin: the science of amphetamines. Leslie Iversen, Oxford press Grote inter-individuele verschillen Werkzaam op aandachtsfuncties, waakzaamheid. Ook gebruik voor niet medische indicaties. Korte werkingsduur Orale inname: geen verslavingsgevaar Meest voorkomende bijwerkingen: eetlustvermindering, cardiovasculaire effecten, gejaagdheid, vlak worden Staken alcohol en drugs Alcohol en Cannabis Afbouwen vooraf tot 2-3 E per dag of 1 joint Doel is medicatie te kunnen evalueren zonder storing middelengebruik Bijwerkingen medicatie en middelen potentiëren elkaar Alcohol en cannabis versterken stemmingsproblematiek Cannabis versterkt concentratieprobleem en helpt dag/nachtritme omkeren. Presentatie Anne van Lammeren 4

5 Hoe lang innemen? Stigma Frequente dosering Gebruik/ misbruik? Buitenlandse reizen Autorijden/CBR Medicatie consequenties Hoera, je hebt ADHD! Je bent vaak de gangmaker op een feest en de dansvloer. Je impulsiviteit maakt je een spontaan en openhartig mens. Je bent de goede verstaander die vaak maar een half woord nodig heeft. Je bent origineel en hebt een groot gevoel voor humor. Je bent recht door zee. Je bekijkt de wereld vanuit een unieke, onbevangen invalshoek. Je bent iemand die niet snel in een sleur terechtkomt of saai wordt. Je bent ontzettend enthousiast en goed als je iets graag doet. Presentatie Anne van Lammeren 5