Directraat-Generaal Wnen, Wijken en Integratie cllege B&W gemeente / DB wningcrpratie Rijnstraat 8 Pstbus 30941 2500 GX Den Haag Telefn 070-339 42 05 Fax 070-339 12 49 www.vrm.nl Afsprakenkader Rijk - Aedes m.b.t. mgelijke inhudelijke inzet wningcrpraties in de wijkenaanpak Datum 29 Oktber 2007 Kenmerk DGWWI/W2007102979 Geacht cllege / bestuur, Zals afgesprken in het nderhandelaarsakkrd den wij u hierbij het afsprakenkader Rijk-Aedes tekmen. In dit afsprakenkader wrdt een handvat aangereikt m lkaal vereen te kmen wat de inhudelijke reikwijdte kan zijn van de activiteiten van de crpraties in de 40 aandachtswijken, maar k buiten deze aandachtswijken. Dit afsprakenkader heeft als del gemeenten, wningcrpraties en lkale partijen huvast, richting en inspiratie te geven bij het maken van lkale afspraken ver de wijkactieplannen en het brede terrein van wnen in wijken. 1. Inleiding Er gebeurt al heel veel dr gemeenten, crpraties en andere lkale partijen m bewners in de wijken meer perspectief te bieden. Dit is echter niet in alle wijken vldende m de daar ptredende cumulatie van prblemen adequaat aan te pakken. Daarm is beslten een additinele inzet te plegen in 40 wijken m in die wijken de gewenste sprng vruit te maken. In dit verband hebben het Rijk en Aedes vereniging van wningcrpraties afspraken gemaakt ver een additinele financiële inzet van wningcrpraties. Hierver hebben we u eerder uitverig geïnfrmeerd. Deze additinele inzet kmt nadrukkelijk naast de extra inzet die het Rijk pleegt en de extra inspanningen die gemeenten en andere lkale partijen leveren. In verband met het Actieplan Krachtwijken hebben gemeenten gezamenlijk met alle lkaal werkzame partijen en bewners cncept-wijkactieplannen pgesteld. Over deze wijkactieplannen meten partijen nu nderling afspraken maken wie welke activiteiten uit de wijkactieplannen vr zijn rekening gaat nemen, he de financiering maar k he de uitvering en nderlinge samenwerking geregeld gaat wrden. Het afsprakenkader Rijk-Aedes kan u als gemeentebestuur en crpratiebestuur ndersteunen bij het maken van deze afspraken. In deze handreiking wrdt ingegaan p de wijze waarp partijen tt gezamenlijke afspraken kunnen kmen in de wijkenaanpak. Tevens wrden vrbeelden gepresenteerd van activiteiten die crpraties, al dan niet gezamenlijk met andere partijen, vr hun rekening kunnen nemen in het kader van de wijkactieplannen. Uitgangspunt van het Actieplan Krachtwijken is dat gemeenten en lkale partners samen met bewners, NH-WWI 1004 Ministerie van VROM > staat vr ruimte, milieu, wnen, wijken en integratie. Beleid maken, uitveren en handhaven. Nederland is klein. Denk grt.
nder de regie van de gemeenten, verantwrdelijkheid nemen vr heldere afspraken in de wijkactieplannen. Zij den dit elk p basis van hun eigen primaire verantwrdelijkheden. Vr een gemeente gaat het dan m haar primaire verantwrdelijkheid vr zaken als de infrastructuur in de wijk (wegen, penbare ruimte, wijkcentra, e.d.), veiligheid, schuldhulpverlening, nderwijshuisvesting, gemeentelijk jeugdbeleid, re-integratie en bijstand, maatschappelijke ndersteuning (WMO), wijkecnmie, participatie, integratie en inburgering. Het gaat dan m het zrg dragen vr activiteiten en vrzieningen p deze terreinen zals die in de verschillende wettelijke kaders zijn vastgelegd behrend tt de algemene zrgplicht van gemeenten. Wningcrpraties zijn primair verantwrdelijk vr het zrg dragen vr gede, veilige en betaalbare wnvrzieningen in de wijken. Zij dragen bij aan vitale wijken waar mensen graag wnen. Onder dit laatste kan k vallen het leveren van een bijdrage aan de gebiedsexplitatie en aan maatschappelijk nrerend ged (zie de handreikingen Ksten in beeld, ksten verdeeld en Buwstenen vr sciaal ). Daarnaast zijn de verige lkale partijen primair verantwrdelijk vr hun eigen taakgebied zals dit eveneens in wettelijke kaders is vastgelegd, bijvrbeeld schlen vr het leveren van kwalitatief ged nderwijs, de plitie vr veiligheid in wijken, bureaus jeugdzrg vr een gede jeugdzrg. Op basis van het Besluit beheer sciale huursectr (BBSH) verrichten crpraties reeds allerhande werkzaamheden p het terrein van leefbaarheid in buurten en wijken en een vitaal platteland. Een bredere inzet kmt k al regelmatig vr. Op veel plaatsen is dit al zichtbaar in de kppeling tussen wnen en zrg en bijvrbeeld de rl van crpraties in de bredere gebiedsntwikkeling, maar k p een terrein als de brede schl (nderwijs, cultuur, sprt, kinderpvang) kmt dit al vaker vr en biedt dit meerwaarde. In het kader van de 40 wijkenaanpak, waar sprake is van een meervudige en ingewikkelde prblematiek, zijn in samenwerking met andere maatschappelijke rganisaties verdergaande en creatieve lkale plssingen ndig. Een gezamenlijke en integrale aanpak uitstijgend bven de afznderlijke verantwrdelijkheden is wenselijk. Dat geldt vr de dmeinen die van grte invled zijn p een prettig leefklimaat, wnen en werken, nderwijs en veiligheid, integratie en sciale samenhang. Op die dmeinen liggen nieuwe lkale afspraken en een extra lkale inzet vr de hand, mdat verbetering p die terreinen via een gezamenlijke en integrale aanpak het verschil met maken tussen leven in een aandachtswijk en leven in een krachtwijk. De wil is er, het maatschappelijk belang is eveneens klip en klaar. Wij gaan er vanuit dat u p lkaal niveau met elkaar afspraken maakt daar waar afznderlijke verantwrdelijkheden phuden en waar het gedeelde maatschappelijk belang begint. Er is ruimte vr een extra inzet van crpraties p de terreinen waar verantwrdelijkheden nbenemd f niet eenduidig belegd zijn en waar het maatschappelijk belang vr het aanpakken van de vraagstukken evident is. Dit belang is een gemeenschappelijke pgave vr crpraties, gemeenten en andere lkale partijen. 2. Lkale en rganisatieafwegingen bij de gezamenlijke aanpak en de psitiebepaling in de gemeenschappelijke ruimte In abstracte zin ligt de mtivering vr crpraties m zich te begeven p dit bredere terrein en daar een gemeenschappelijke verantwrdelijkheid te nemen met andere partijen, in het BBSH, in de Aedes Cde en in de eigen missie van een crpratie. Wij, de minister vr Wnen, Wijken en Integratie en de vrzitter van Aedes vereniging van wningcrpraties, zijn ns ervan bewust dat de feitelijke invulling van die gezamenlijke aanpak niet via een vast stramien te regelen is. Het zal m lkaal maatwerk gaan. Crpraties kunnen p verschillende manieren bijdragen aan de wijkactieplannen. Dit kan dr als crpratie zelf activiteiten p te pakken f investeringen te den, maar het kan k dr een financiële bijdrage te leveren aan rganisaties die z n activiteit ppakken. De specifieke keuze die een crpratie maakt, zal met name afhangen van de visie van de crpratie: in welke wijken is zij al actief (he ziet de vastgedprtefeuille er uit) f in welke wijken zu zij actief willen wrden; is er draagvlak bij andere stakehlders; p welke terreinen is er zelf expertise en mankracht aanwezig, en is de bijdrage eenmalig f structureel. pagina 2/9
Paragraaf 4 geeft vrbeelden van mgelijke bijdragen dr crpraties aan wijkactieplannen. In de bijlage staan inspirerende vrbeelden van succesvlle lkale samenwerking. Omgekeerd zullen dergelijke afwegingen k bij de andere partijen spelen, de ene partij zal bijvrbeeld strategisch sterk hechten aan het zelf in eigendm hebben van het nrerend ged, terwijl een andere partij dit liever afstt m zich beter p zijn kerntaak te richten. Dat betekent derhalve dat de afspraken ver de uitvering van de wijkactieplannen lkaal maatwerk zijn en de hier gegeven handreiking in dat licht gezien met wrden. Dat laat nverlet dat het uitgangspunt vr de te maken afspraken wel dient te zijn dat alle partijen de afgesprken inzet ten beheve van de wijkactieplannen gaan realiseren. 3. Waaruit bestaat dat gedeelde maatschappelijk belang? Wat blijft in principe de eigen verantwrdelijkheid van de afznderlijke partijen? Uitgangspunt is dat de verantwrdelijkheden in wijken van de partijen vereind blijven. Maar m de aandachtswijken m te vrmen naar krachtwijken, is zals gezegd een extra inzet ndig p de eerdergenemde terreinen. In het schema p de vlgende pagina beschrijft categrie 1 de relevante frmele verantwrdelijkheden van de crpraties; categrie 3 benemt die van de lkale verheden. Categrie 2, de middenklm, geeft aan waaruit activiteiten binnen het gemeenschappelijke maatschappelijk belang kunnen bestaan. Categrie 2 is daarbij indicatief, natinaal vrschrijven is immers niet functineel. Dit met lkaal ingevuld wrden. Op de verschillende dmeinen bestaat een grijs gebied waarver met elkaar gesprken kan wrden. Enkele vrbeelden van activiteiten en vrzieningen hebben we ter illustratie in het schema gezet. Vr meer inspiratie verwijzen we naar paragraaf 4. De gegeven vrbeelden zijn niet limitatief. Als minister vr WWI en vrzitter van Aedes staan wij pen vr aanvullingen. pagina 3/9
Categrie1: Verantwrdelijkheid Categrie 2: Verantwrdelijkheid niet frmeel belegd, heeft lkale invulling Categrie 3: Verantwrdelijkheid Crpraties MAATSCHAPPELIJK BELANG VOOR.a. CORPORATIES EN GEMEENTEN: Gemeenten Prjectsturing/ rganisatie Crpraties In verleg tussen gemeenten, crpraties en verige lkale rganisaties wrdt bepaald he de uitvering en rganisatie daarvan het best geregeld kan wrden. Gemeente Financiering Crpraties Crpraties, gemeenten en anderen (nderwijs, plitie, zrg). Gemeenten Beleidsthema s Wnen Gedifferentieerd wningaanbd met vldende betaalbare wningen Wningen en wnruimte vr bijzndere delgrepen Wnen en zrg Ged nderhud van de eigen wningen en stimulering zelfwerkzaamheid Extra kwaliteit in de wnmgeving Kleinschalige wijkvrzieningen (winkelstrips, gezndheidscentra, e.d.) Starters- en verbeteringsleningen Schuldpreventie Wnlketten, wnmaatschappelijk werk, deelnemen in gemeenschappelijke achter de vrdeur -trajecten VvE-beheer en services vr eigenaars-bewners Aanpak nderhud particuliere vrraad Wijkntwikkelingsvisie Wijkinfrastructuur Inrichting en nderhud penbare ruimte Schuldhulpverlening Veiligheid Veilige wningen en wncmplexen Tegengaan van wnverlast Huismeesters, cmplexbeheerders Investeren in en beheren van bijvrbeeld een veiligheidshuis Buurtcnciërges Ondersteunen vrmen van wijk/buurttezicht dr bewners Openbare ruimte Openbare rde en veiligheid Verkeersveiligheid Leren en pgreien Wnmaatschappelijk werk Signaleringsfunctie van medewerkers in de eerste lijn Creëren van leerwerk- plekken en stageplekken binnen eigen crpratie f bij gecntracteerde bedrijven Investeren, beheren en/f expliteren van maatschappelijk vastged vr leren, pgreien, sprt, cultuur en welzijn, zals brede schlen, filialen van mb-schlen, leerwerkateliers, kulturhuser, buurtcentra, Centra vr Jeugd en Gezin, sprtfaciliteiten, vr- en naschlse pvang, etc. Jeugdfyers e.d. Bijdragen aan pleidingen p terrein buw, installatie, beheer etc. Onderwijshuisvesting Preventief jeugdbeleid en jeugdwerk Openbare en jeugdgezndheidszrg Op preventie gerichte ndersteuning van jeugdigen met prblemen met pgreien en van uders met prblemen met pveden (WMO) Werken Beschikbaar stellen van werkplekken binnen eigen crpratie f bij gecntracteerde bedrijven vr werkzekende wijkbewners Verhuur winkel- en bedrijfspanden nder wningen Investeren in kleinschalige bedrijfsruimten Inzetten bedrijfsruimten van crpraties ten beheve van startend ndernemerschap Extra inzet p activering van bepaalde delgrepen/ndernemers Transfrmatie veruderde winkelstrips en panden tt passende (ecnmische) functies Bevrderen werkgelegenheid in de wijk (via gecntracteerde bedrijven f zelf) Bijdragen aan straatmanagers-/ beheerders rnd winkels en bedrijven/ bedrijfsverzamelgebuwen en advies startende ndernemers Re-integratie en bijstand Vestigingsklimaat Openbare ruimte rnd winkels en bedrijven Integratie en sciale samenhang Werken aan vitale buurten en wijken in kernen, drpen en steden waar mensen graag wnen en leven en zich kunnen ntwikkelen en ntplien De tegelaten instelling draagt bij aan de leef-baarheid in de buurten en wijken waar haar wngelegenheden gevestigd zijn Bewnersparticipatie Investeren in en beheren van maatschappelijk nrerend ged met specifieke functie vr inburgering en integratie Zrg dragen vr participatiebanen Extra inzet in betrekken allchtne burgers bij wijkaanpak Buurtbemiddelingsprjecten Bewnersbudgetten/ndersteunen bewnersinitiatieven (bijvrbeeld Kan wel!) Ondersteunen Duizend en één kracht in de wijk Integratie van ud- en nieuwkmers Bevrderen van de sciale samenhang in en leefbaarheid van drpen, wijken en buurten (WMO) Burgerparticipatie pagina 4/9
Lkale afwegingen kunnen k leiden tt activiteiten van crpraties, al dan niet tijdelijk, p terreinen die primair meten wrden gerekend tt de frmele gemeentelijke verantwrdelijkheden f frmele verantwrdelijkheden van andere lkaal werkzame rganisaties. Een vrbeeld hiervan kan zijn het vernemen dr een crpratie van de ttale gebiedsexplitatie in een wijk inclusief de financiële risic s daarin. Het maatschappelijk belang en strategische afwegingen in verband met de vastgedprtefeuille zal in deze afweging zwaar meten wegen. 4. Vrbeelden van terreinen en activiteiten waarmee wningcrpraties hun mede-verantwrdelijkheid vr de leefbaarheid in de aandachtswijken kunnen vrmgeven In het Actieplan Krachtwijken zijn de vijf hfdthema s beschreven waarp de mvrming van de aandachtswijken naar Krachtwijken zich richt. Het betreft de thema s wnen, werken, leren en pgreien, integreren en veiligheid. Op basis hiervan hebben gemeenten en lkale partijen cnceptwijkactieplannen pgesteld. Uit deze wijkactieplannen blijkt dat gemeenten en lkale partners vral k nadenken ver de wijze waarp een integrale aanpak van de prblemen vrm met krijgen in de wijken. Dit kmt het sterkst tt uiting in de benadering van huishudens met prblemen p een f meer terreinen, waar betrkken partijen ernaar streven te kmen tt een gebundelde achter de vrdeur -benadering die breekt met de huidige praktijk dat de verschillende hulpverleners elk separaat met één en hetzelfde huishuden bezig zijn. In de nderstaande vrbeelden staat dan k samenwerking tussen partijen hg p de agenda. Het betreft vrbeelden uit de cncept-wijkactieplannen, uit de crpratiehek, maar uiteraard gebeurt er k al heel veel met en bij gemeenten en andere rganisaties en dr bewners zelf. Er zijn naast deze lkale partijen k landelijke partijen die een essentiële rl kunnen vervullen in het welslagen van de wijkaanpak. Deze landelijke rganisaties hebben regelmatig k lkale leden f vertegenwrdigers (bijvrbeeld het MKB, de HBO-Raad, het NOC-NCF en de Landelijke vereniging van Speeltuinverenigingen). Deze landelijke rganisaties zijn gebundeld in de Landelijke Alliantie. 4.1 Wnen en wnmgeving De fysieke investeringen in de wningen en de wnmgeving zijn meestal al ged p gang gekmen evenals vaak schn, heel en veilig -prgramma s. Crpraties zijn p dit mment al vaak een belangrijke drager van deze prgramma s (rganisatr, financier, deelnemer, etc.). Deze prgramma s gaan vaak al verder dan de eigen crpratiewningen en huurders. Om de wnkwaliteit in de wijk te bevrderen kmen in de wijkactieplannen regelmatig extra investeringen vr in de penbare ruimte (aantrekkelijker en verzichtelijke inrichting van de buitenruimte, grenvrzieningen e.d.) en in wijkvrzieningen (sprtvelden en sprtzalen, wijkcentra, wijkwinkelcentra e.d.). Crpraties kunnen, samen met gemeenten en lkale partners, daarin een belangrijke investeringsrl spelen en deze vrzieningen tegen vr deze rganisaties betaalbare/aantrekkelijke huren ter beschikking stellen. Ok dit is al regelmatig de praktijk. Daarnaast leveren crpraties nu al regelmatig bijdagen ten beheve van de extra inzet van buurtmeesters, beheerders van wijkvrzieningen, beheerders van sprtvelden/sprtzalen f grtere speeltuinen, extra bvenregulier nderhud aan de penbare ruimte, dit in samenwerking met gemeenten f lkale rganisaties (vrijwilligersrganisaties, verenigingen, bewnersrganisaties, e.d.). Een andere belangrijke rl van crpraties in de wijken kan betrekking hebben p het particuliere wningbezit. Het kan dan gaan m het bevrderen van het eigenwningbezit in de wijken via bijvrbeeld bijdragen aan startersleningen van het Stimuleringsfnds Vlkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVN) f van banken. Maar k kan het gaan m de buwtechnische f nderhudskwaliteit van het particuliere wningbezit. In z n situatie kunnen crpraties bijdragen aan verbeteringsleningen via de SVN, banken f gemeenten ten beheve van de verbetering van particulier wningbezit f zrgen vr de ndersteuning van Verenigingen van Eigenaren. pagina 5/9
4.2 Werken en ndernemerschap Op het terrein van het werken hebben de crpraties een rl in de wijken vanuit twee perspectieven: de crpratie en de werkgever/pdrachtgever. Vanuit de crpratierl Vanuit haar crpratie- en vastgedbeheerrl realiseert de crpratie nu al regelmatig nrerend ged vr bedrijven en winkels. Ok kan de crpratie bestaande panden van derden vernemen en deze in het kader van de wijkaanpak renveren, f samenwerkingsverbanden met derden daarte aangaan (bijv. via beheer- en nderhudsafspraken). Op deze wijze kunnen winkelstrips, kleine winkelcentra f bedrijfspanden in de wijk pgewaardeerd wrden. De crpratie kan deze panden vanuit haar maatschappelijke rl aan minder draagkrachtige (startende) ndernemers (deel van de allchtne ndernemers) verhuren tegen niet-kstendekkende huren, ttdat de ndernemer wel een kstendekkende huur kan dragen. Maar de crpratie kan k via de huurstelling sturen p het binnenkrijgen van bepaalde ndernemers in de wijk. Ok kunnen crpraties bijvrbeeld huisvesting en een brede beheerfunctie leveren vr bedrijfsverzamelgebuwen vr kleine ndernemers en starters, een éénlketfunctie in de wijk van CWI/UWV/gemeente en ndernemerssteunpunten vr arbeidsbemiddeling en werkgelegenheidsbevrdering in de wijk. Omdat in de wijken vaak allchtne ndernemers f startende bedrijven actief zijn, met veelal een beperktere ndernemerskennis, en er vaak ingezet wrdt p het werven van nieuwe ndernemers, maken prgramma s m het ndernemerschap te bevrderen vaak deel uit van de wijkactieplannen. Het kan dan gaan m zaken als wervingscampagnes, caching en mentrschap van ndernemers, het zrgen vr een winkelstraatmanager f een wijkecnmiecnsulent die bemiddelt, adviseert, faciliteert en infrmeert. Ok kan deelgenmen wrden in prjecten rnd kansenznes (zals de Rtterdamse Kansenzne). Dit deelnemen kan grter zijn naarmate de crpratie meer bedrijfsnrerend ged in de wijk in beheer heeft f van plan is in beheer te krijgen. Vanuit de werkgever/pdrachtgeverrl Crpraties hebben sms al afspraken met hun aannemers f leveranciers ver het in dienst nemen van werknemers uit de regi f het aanbieden van leerwerkplaatsen en stageplaatsen vr mb ers in de regi. Crpraties zuden die rl nader kunnen tespitsen p de aandachtswijken. Via de werkgevers- en pdrachtgeverrl in de wijken kan de crpratie zelf en via de dr haar ingeschakelde aannemers en leveranciers een belangrijke rl spelen in het scheppen van werkgelegenheid in de wijk. De werkzaamheden die verricht wrden dr crpraties en aannemers in de wijken betreffen vral werkzaamheden p mb-niveau en deels k lager geschld werk (grennderhud, schnmaakwerk, e.d.). Werklsheidsprblemen in de wijken spelen zich veelal p dit niveau af. Veelal zullen p dit niveau k gecmbineerde leerwerktrajecten (zie k punt 4.4) dr wningcrpraties, aannemers en leveranciers in samenwerking met reginale pleidingscentra (rc s) aangebden kunnen wrden. Maar crpraties en hun aannemers kunnen, gezien de verschillende niveaus van functies in hun rganisaties, k zrgen vr een gedifferentieerd werkaanbd vr werkcarrières in de wijk. Crpraties kunnen middels een gerichte inzet p dit terrein een aanzienlijke bijdrage leveren aan de wijkactieplannen. Middels de gezamenlijke achter de vrdeur -benadering kunnen sciale diensten, CWI en UWV hun klanten beter leren kennen en zdende gezamenlijk met de crpratie (als grte werkgever en pdrachtgever in de wijken) en andere werkgevers in de wijk bepalen p welke wijze betrkken inactieve wijkbewners een baan f een leerwerktraject aangebden kan wrden. Crpraties kunnen k (financieel en via bijv. het leveren van geschikt nrerend ged) bevrderen dat hun aannemers f leveranciers (ingeval van bijv. langdurige cntracten in de wijk f met de crpratie) een filiaal in één van de aandachtswijken penen en daarvr vral werknemers zeken in de aandachtswijken in z n gemeente. Ok kunnen crpraties gericht inkpen bij al lkaal in de wijken pererende ndernemers (bijv. cateringdiensten, kantineprducten, schnmaakwerk, installateurs, makelaars, e.d.). Ok kunnen crpraties als werkgever samenwerken aan wervingstrajecten van CWI/UWV/gemeente m aan geschikte werknemers te kmen vr de crpratie f hun pdrachtgevers. pagina 6/9
4.3 Leren en pgreien Crpraties kunnen p dit terrein bijdragen leveren vanuit hun crpratierl maar k vanuit hun werkgevers- en pdrachtgeverrl in de wijken. Vanuit de crpratierl Crpraties investeren steeds meer in nrerend ged vr vrzieningen als brede schlen, peuter- en kinderpvang en naschlse pvang. In de wijkactieplannen zijn vaak dergelijke prjecten pgenmen. Via het investeren in dergelijke vrzieningen (nieuwbuw f bijbuwen van vrzieningen f bestaande vrzieningen vernemen en deze tegen gunstige huren aanbieden aan de rganisaties) kunnen crpraties een aanzienlijke bijdrage leveren aan de wijkactieplannen. Datzelfde geldt vr het zrg dragen vr cnciërges/beheerders in dergelijke gebuwen (bij naschlse pvang kunnen die bijv. k beperkte tezichtstaken uitveren). In dit kader kunnen k nder andere sprtvrzieningen, gymzalen en biblitheken gebuwd, verhuurd (tegen vr die rganisaties betaalbare huren) en beheerd (brede beheerfunctie) wrden en kunnen bijvrbeeld vrijwilligersrganisaties in de wijk ndersteund wrden (via huisvesting f financieel). Op mb-niveau kan het gaan m het realiseren van schlfilialen in de wijk, leerwerkvrzieningen (ateliers). Deze bijdragen kunnen lpen via nrerend ged dat in eigendm is van de crpraties, f dat is vergenmen dr wningcrpraties. Crpraties kunnen k afspraken maken met lkale rganisaties m het beheer en nderhud van het betrkken maatschappelijk nrerend ged p zich te nemen (financieel schaalvrdeel plus mgelijk een aantrekkelijk beheercntract vr de eigenaar), terwijl het eigendm daarvan bij de lkale rganisatie blijft. Op het terrein van het pveden en pgreien van jngeren kan het gaan m het realiseren van lcaties vr Centra vr Jeugd en Gezin in de wijk en bijvrbeeld het realiseren van wn-pvedprjecten vr jngeren (wnfyers). In dat kader kunnen crpraties k financieel f via activiteitenspnsring bijdragen aan jngerenwerk, m p die wijze de leefbaarheid p straat en in de wijk te vergrten. Via spnsracties kunnen crpraties daarnaast bijvrbeeld sprtverenigingen, culturele verenigingen f sciale verenigingen ndersteunen dr gerichte wervingsacties te huden nder jngeren, maar k nder uderen m bijvrbeeld begeleiders te werven vr jngerenactiviteiten. Vanuit de werkgevers- en pdrachtgeverrl Vanuit de werkgevers- en pdrachtgeverrl kan de crpratie in samenspraak met pleidingsrganisaties zrgen vr stageplekken en leerwerkplaatsen in de eigen rganisatie f bij aannemers f leveranciers waar de crpratie grte pdrachtrelaties mee heeft. Deels bestaan dergelijke afspraken al, maar deze zuden afgestemd/gericht kunnen wrden p specifiek de leer-werkprblematiek in de wijken. Een andere belangrijke werkgeversrl vr de crpratie en haar aannemers zu kunnen zijn het bijdragen aan en/f zrg dragen vr pleidingen p het terrein van buw, nderhud, installatietechniek f beheer/wnservices, samen met bijvrbeeld reginale pleidingscentra, m p deze wijze vakbekwaam persneel in de aandachtswijken te krijgen. Vrdeel van het pleiden en inzetten van bewners in de eigen wijk, is dat de binding met de wijk zal tenemen. Bewners werken zelf aan de verbetering van de eigen wnmgeving. Inburgeren en integreren De bijdrage van crpraties kan allereerst gelegen zijn in het buwen en/f beheren van nrerend ged (bijv. wijkcentra f schlvrzieningen) waar activiteiten kunnen plaatsvinden die bijdragen aan inburgering en integratie. Te denken valt daarbij aan inburgeringscursussen, taalcursussen en prgramma s gericht p ntmeting/samenwerking tussen autchtnen en allchtnen (kken, debatteren, sprten, culturele activiteiten, e.d.). Ok valt te denken aan specifieke vrzieningen als een uderkamer p een schl, f een ruimte in een wijkcentrum die dr verschillende bewners f bevlkingsgrepen kan wrden gebruikt. Bij de ntwikkeling van dergelijke vrzieningen kan de crpratie k bijdragen dr te zrgen vr een breder inzetbare cnciërge f beheerder. Punt van aandacht daarbij zu k kunnen zijn het zrgen vr pvangfaciliteiten vr bijvrbeeld kleine kinderen van allchtne vruwen die dergelijke cursussen vlgen. In het kader van het integratieprgramma kan de crpratie vervlgens zrgen vr bijvrbeeld stage- en snuffelplaatsen in de eigen rganisatie vr de betrkken inburgeraars. pagina 7/9
Crpraties kunnen k een bijdrage leveren dr een persneelsbeleid dat gericht is p een werkrganisatie die meer een afspiegeling vrmt van de huurdersamenstelling van haar wningen. Z kunnen vr allchtne vruwen paraprfessinele functies (functies vr vruwen znder frmele kwalificaties, die via die weg kunnen instrmen in de arbeidsmarkt) gecreëerd wrden m binnen de crpraties werkervaring p te den. Een belangrijke bijdrage die crpraties en gemeenten kunnen leveren aan het integreren en participeren is het actief benaderen en betrekken van (rganisaties van) allchtne bewners bij de uitwerking van de wijkactieplannen en de individuele prjecten die uit de wijkactieplannen vrtvleien. Op deze wijze kan getracht wrden de participatiegraad van allchtne huishudens in de wijken te vergrten. Ok het gericht benaderen en/f inzetten van allchtne vruwen als bijvrbeeld receptiniste/beheerder in gebuwen waar veel allchtnen vruwen kmen (vregschlse pvang, naschlse pvang, kinderpvang, inburgeringscentra, wijk/buurtcentra, e.d.) kan de participatie en het integreren bevrderen. Het prject Duizend en één Kracht (vruwen en vrijwillige inzet) dat de instrm van 50.000 allchtne vruwen in vrijwilligerswerk begt, draait nu in zes gemeenten. In de kmende peride zullen andere gemeenten gestimuleerd en ndersteund wrden m dit prject k in hun gemeente uit te veren. De crpraties kunnen hieraan een belangrijke bijdrage leveren. En crpraties kunnen ptreden als spnsrs vr bijvrbeeld wervingsacties van sprtverenigingen f andere vrijwilligersverenigingen nder allchtne bewners. Gemeenten, crpraties en lkale rganisaties zuden bij de uitwerking van de wijkactieplannen in cncrete acties specifiek met dergelijke integratie- en inburgeringsaspecten rekening kunnen huden. Niet in de laatste plaats kunnen crpraties bijdragen aan het bevrderen van bewnersinitiatieven in de wijken via bijvrbeeld het samen met derden ter beschikking stellen van buurtbudgetten en het bevrderen van buurtinitiatieven. 4.5 Veiligheid In diverse wijkactieplannen is het realiseren pgenmen van een veiligheidshuis, f bijvrbeeld een pvanghuis vr prbleemjngeren. Crpraties kunnen hiervr nrerend ged leveren en bijvrbeeld zrg dragen vr het beheer van dit nrerend ged f de aanwezigheid van een cnciërge. Ok investeringen in verband met het keurmerk veilig wnen en veilig ndernemen kunnen crpraties in samenspraak met lkale partijen ppakken, evenals het meedraaien in vrlichtingscampagnes p deze terreinen. Dit kmt k regelmatig al in de praktijk vr. In geval van veel verlast in de wijk en rnd wningen/nrerend ged van crpraties, kunnen crpraties bijdragen leveren aan tezichthudende functies (via persnele inzet f financieel aan gezamenlijke acties met bijv. de gemeente, ndernemers en plitie). Een crpratie kan k een wijkbeheerfunctie p zich nemen f burgerparticipatie bevrderen bij het tezicht p (wn)gebuwen en de penbare ruimte. Middels investeringen in de penbare ruimte kan een bijdrage geleverd wrden aan een betere veiligheid (k verkeersveiligheid). Ok het bijdragen aan een betere buurtchesie, zdat iedereen zich veiliger velt p straat, kan hier deel van uitmaken. 4.6 Gecördineerde achter de vrdeur -benadering Wningcrpraties veren nu al regelmatig wnmaatschappelijk werk uit; ze zijn regelmatig betrkken bij bijvrbeeld schuldsaneringtrajecten van hun eigen huurders. Crpraties krijgen vregtijdig via hun huuradministratie signalen binnen ver betalingsachterstanden, die erp kunnen wijzen dat er mgelijk prblemen zijn achter de vrdeur. Ok huismeesters vangen vaak signalen p rnd achter de vrdeur -prblemen, waarp crpraties acties naar deze huishudens ndernemen f deze signalen drgeven aan hulpverleningsrganisaties. In het kader van de nieuwe brede wijkenaanpak van gemeenten (gericht p alle huishudens in de betrkken wijken) zetten gemeenten en hulpverleningsinstanties in p één gebundelde gecördineerde, intensieve achter de vrdeur -benadering. Wningcrpraties kunnen middels menskracht en financiën participeren in deze gebundelde aanpak gericht p de gehele wijk. Daarnaast kunnen zij natuurlijk uit pagina 8/9
eigen brnnen infrmatie leveren ver mgelijke prblemen bij de eigen huurders aan deze cördinerende instantie. Dit participeren dr crpraties in z n gebundelde benadering kan zwel het signaleren van prblemen achter de vrdeur betreffen als het bijdragen aan het plssen van prblemen bij huishudens in de betrkken aandachtswijken. Ok kunnen wningcrpraties zrg dragen vr een lcatie en beheerder van die lcatie in de wijk, van waaruit de achter de vrdeur -werkers pereren. 4.7 Organisatie van de uitvering van de wijkactieplannen Gemeenten veren de regie bij de pstelling van de wijkactieplannen. Gemeenteraden geven hun gedkeuring aan de plannen (en eventuele latere bendigde wijzigingen f aanvullingen). Vr de uitvering van de wijkactieplannen kunnen vervlgens afspraken gemaakt wrden dat de wningcrpraties de prjectvering van de wijkactieplannen vr hun rekening nemen, in nauwe afstemming met de gemeente en andere partners in de wijken. Dit gezien de vaak belangrijke rl die wningcrpraties in de wijkactieplannen zullen spelen en de ruime ervaring die crpraties hebben in prjectvering. Ten sltte Het bvenstaande geeft een beeld p welke terreinen wningcrpraties, samen met gemeenten en lkale partners (prfessinele rganisaties, vrijwilligersrganisaties en bewners(rganisaties)), een stevige en majeure inhudelijke bijdrage kunnen leveren aan de (uitvering van de) wijkactieplannen. In samenspraak met alle partijen zullen gemeenten en crpraties meten bezien welke cncrete inzet van crpratiezijde, samen met de extra inzet van de gemeente en de inzet van de andere lkale partners, het maximale nut plevert vr de wijken en de bewners in die wijken. Tt 1 december hebt u de tijd m samen met bewners en andere lkale partijen de definitieve wijkactieplannen, inclusief de financiële paragraaf, vast te stellen. Dit afsprakenkader is een handreiking vr gemeenten, crpraties en lkale partners vr de invulling van wijkactieplannen. Het streven is dat deze handreiking een levend dcument wrdt. Indien u derhalve aanvullingen p dit dcument hebt, vernemen we deze graag van u (cntactadressen: Geert ter Weeme, geert.terweeme@minvrm.nl, telefn 070-3391073 f Hannah Smet, h.smet@aedes.nl, telefn 035-6268225). Hgachtend, de minister vr Wnen, Wijken en Integratie de vrzitter van Aedes vereniging van wningcrpraties drs. Ella Vgelaar mr. Willem van Leeuwen pagina 9/9