Pivotal Response Treatment bij kinderen met autisme. Manon de Korte, MSc PhD student, PRT behandelaar

Vergelijkbare documenten
Introductie Pivotal Response Treatment

Focus op motivatie en communicatie

Pivotal Response Treatment

ROM bij Yulius Autisme Van dataverzameling naar praktijkgericht onderzoek

Positieve Psychologie Interventies

Pivotal Response Treatment. SCHOOLJAAR: Anita Bieleman Silke Polman

Autisme in het gezin. Geerte Slappendel, psycholoog en promovenda Jorieke Duvekot, psycholoog en promovenda

De inzet van robots in de behandeling van autisme. Bibi Huskens en Rianne Verschuur

SRS Informantenrapportage

Dia 1. Dia 2. Dia 3. Aspecten van cognitief functioneren in Autisme Spectrum Stoornissen. Executieve functies en autisme (Hill, 2004)

Mindfulness binnen de (psycho) oncologie. Else Bisseling, 16 mei 2014

Patricia van Oppen De impact van depressie op de behandeling van de Obsessieve compulieve Stoornis op lange termijn

SRS-2. Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum

Inhoud. Voorwoord 1 0

Whiplash en duizeligheid: een paar apart Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp

SRS-A. Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen bij volwassenen. HTS Report. Elizabeth Smit ID Datum Zelfrapportageversie

Onderzoeksdesigns. Ellen Tromp, epidemioloog St Antonius ziekenhuis

SRS-A. Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen bij volwassenen. HTS Report. Jeroen de Vries ID Datum

oudertraining contact & communicatie

top-behandeling training- en onderwijsprogramma voor jonge kinderen verder met autisme dr. leo kannerhuis

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Is cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie?

Screening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg

Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met


Appendix Hoofdstuk 13 Tabellen wetenschappelijke onderbouwing farmacotherapie van ouderen met een bipolaire stoornis

Factoren van invloed op de intensiteit van de behandeling van patiënten met een autismespectrumstoornis en het geassocieerde herstel.

Samen Beslissen. Wat levert het op voor patiënt en behandelaar? Margot Metz, MSc, promovenda

SRS-2. Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen. HTS Report. Erik van Zon ID Datum Informantenrapportage over 3-jarigen

CONGRES DINSDAG 19 APRIL 2016 ANTROPIA DRIEBERGEN-ZEIST

Verminderen van suïcidale intrusies met oogbewegingen Jaël van Bentum, MSc

Integrated treatment for Substance abuse and Partner violence (I-StoP)

Begeleiding bij overstap van basisschool naar middelbaar onderwijs voor leerlingen met moeite met sociale interactie en flexibiliteit

Motivatie problemen bij ASS

Onderzoek naar de effectiviteit van de residentieel geïntegreerde behandeling voor patiënten met een dubbeldiagnose

Autisme, wat weten we?

Tornado. Mijnke Janssen, kinder en jeugdpsychiater

Effectiviteit van de Wiet-Check

De Groeifabriek. Denken met een groeimindset!

Al onze behandelvormen voor kinderen met autisme onder één dak!

Vroegtijdige interventies in de Belgische context: onderzoek en perspectieven

Ontwikkelingen. DGT bij ASS. Michelle Teluij. Eindreferaat

Change Your Mindset! Petra Helmond & Fenneke Verberg Research & Development, Pluryn

Leerlingen met autisme effectief ondersteunen bij sociale interactie in de klas (thematisch overzichtsartikel)

Biofeedback bij agressieregulatieproblematiek

Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1

EMDR effectief bij volwassenen met autisme

Wetenschappelijke onderbouwing PPEP-varianten

Iedereen is anders dus waarom één behandeling?

Positieve Psychologie Interventies

Hoe meet je kwaliteitsverbetering? En hoe kan je dat in je eigen regio doen?

EFFECTIVITEIT VAN DE GEEF ME DE 5 BASISCURSUS

Onderzoek naar een participatieve ondersteunende methode voor terugkeer naar werk van vangnetters met psychische klachten

Succes met geïntegreerde behandeling?

Wie ben ik? Onderzoek ouderen. Vandaag: De ouder wordende cliënt met autisme. Aantal publicaties

Parent-Child Interaction Therapy (PCIT) Interventie na of ter preventie van kindermishandeling. Mariëlle Abrahamse, AMC De Bascule

Jij bent okay! Een competentietraining voor jongeren met LVB en hun ouders met psychische en/of verslavingsproblemen

Training in het gebruik, de scoring en interpretatie van de ADOS

Je ziet het pas als je kijkt!! Karakter is een centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie Vipp-sd en vipp-auti bij de Zorglijn Infants.

GGz in de huisartsenpraktijk. Christina Van der Feltz-Cornelis Symposium: Huisarts en POH GGz: samen sterker! Nieuwegein 22 januari 2015

Executieve functies in vogelvlucht (met autisme als voorbeeld)

Neurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme?

Cognitive behavioral therapy for treatment of anxiety and depressive symptoms in pregnancy: a randomized controlled trial

Sociale uitsluiting bij autisme spectrum stoornis (ASS) Gegevens bij aanmelding. Gegevens bij aanmelding. Inhoud

Het stimuleren van sociaalcommunicatieve vaardigheden bij jonge kinderen met een autismespectrumstoornis

Electronisch affect monitoren met feedback-interventie in de behandeling van depressie: een randomized controlled trial

Klinische behandeling

Metacognitieve therapie voor de Gegeneraliseerde Angst Stoornis: Wat is het en werkt het? Colin van der Heiden PsyQ

Samenvatting. BurcIn Ünlü Ince. Recruiting and treating depression in ethnic minorities: the effects of online and offline psychotherapy

1-jarige opleiding ABA

Inleiding Methodologie Master MBRT Hogeschool INHOLLAND 27 november Prof.dr. Rob A.B. Oostendorp

SMART4U: een app om sociale contacten uit te breiden voor mensen met ernstige psychische aandoeningen. Dr. Willeke Manders Léon van Woerden MScN

De SUPPORT Coach. een smartphone app die ondersteuning biedt na ingrijpende gebeurtenissen. Christianne van der Meer, MSc

Patient inclusie in de PCPCC trial ( )

Lamotrigine in bipolar depression Loos, Marcus Lambertus Maria van der

E-health voor de verzuimende werknemer met psychische en lichamelijke klachten. Improving Mental Health by Sharing Knowledge

Leerlingen met autisme effectief ondersteunen bij sociale interactie in de klas (thematisch overzichtsartikel)

Evidence based richtlijnontwikkeling (EBRO) training voor patiënten. Ton Kuijpers, Epidemioloog

JGZ-richtlijn Autismespectrumstoornissen Januari 2015

Parent-Child Interaction Therapy (PCIT) met complimenten gedragsproblemen te lijf, (hoe) werkt dat? Mariëlle Abrahamse, AMC De Bascule

Omgaan met verschillen in de klas: Onderzoeksresultaten

Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?*

Talentvol gedrag ontlokken bij leerlingen met Autisme Spectrum Stoornis Presentatie Onderwijs Research Dagen 2018 Symposium 245 Curious Minds in de

DGT voor adolescenten

1-jarige opleiding ABA

COMPRESSIE- of TRACTIETHERAPIE bij ASPECIFIEKE NEKPIJN: WAT HELPT?

De effectiviteit van Braingame Brian: samenvatting van het evaluatie-onderzoek

HET IMPACT-PROGRAMMA: EEN OUDERTRAINING OM DE SOCIAAL-COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN VAN JONGE KINDEREN MET ASS TE STIMULEREN

Samenvatting (Dutch summary)

HTS Report SRS-A. Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen bij volwassenen. Profielvergelijking. Hogrefe Uitgevers BV, Amsterdam

Het klinisch effect van AOT: Onderzoek in de praktijk. Jennie Wakker

De Groeifabriek! Korte online interventie om jongeren te leren dat ze de potentie hebben om te veranderen!

Laag intensieve gedragstherapie voor kinderen met ASS en VB

Hoofdstuk 1 is de algemene inleiding van dit proefschrift. Samenvattend, depressie is een veelvoorkomende stoornis met een grote impact op zowel het

Zelfbeeld en Eetstoornissen. Drs. Martie de Jong Klinisch psycholoog PsyQ Eetstoornissen

Symposium SIG Dementie De nieuwe richtlijn Mild Cognitive Impairment

Comet Paniek voor paniekstoornis (m/z agorafobie) Sjef Peeters, psychotherapeut b.d. PsyQ Haaglanden Behandelprogramma Angststoornissen

E-health4Uth: extra contactmoment vanuit de Jeugdgezondheidszorg voor 15/16 jarigen

Transcriptie:

Pivotal Response Treatment bij kinderen met autisme Manon de Korte, MSc PhD student, PRT behandelaar

Pivotal Response Treatment (PRT) = Behandeling voor kinderen met een autisme spectrum stoornis (ASS) en hun ouders/opvoeders, gericht op het verbeteren van sociaal-communicatieve vaardigheden. www.karakter.com 2

Achtergrond PRT Kernprobleem kinderen met ASS: Motivatie tot interactie en gerichtheid op ander PRT: Focus op kern ( pivotal ), vaardigheden stimuleren in: Motivatie tot interactie Sociaal initiatief nemen Andere vaardigheden (bv. oogcontact, delen plezier) ontwikkelen automatisch mee en gedragsproblemen verminderen (Joustra & van Lommel, 2013). www.karakter.com 3

Is PRT effectief? Eerder onderzoek naar PRT: Vragen stellen (Koegel, Camarata, Valdez-Menchaca, Koegel, 1998) Sociale initiatieven (Verschuur et al., 2014; Kuhn, Bodkin, Devling, & Dogget, 2008; Pierce & Schreibman, 1995) Joint attention (Vismara & Lyons, 2007) Autisme kenmerken (Duifhuis et al., 2017) Gedragsproblemen (Koegel et al., 2005) Maar: Doelgroep < 6 jaar Beperkingen in onderzoeksopzet Onduidelijkheid over effectiviteit langere termijn Inzicht in werkzame factoren ontbreekt www.karakter.com 4

Is PRT effectief? Nog te onderzoeken: Effectiviteit PRT met gerandomiseerd onderzoek en grote onderzoeksgroep Verschillende leeftijdsgroepen Follow-up metingen Inzicht in werkzame factoren Welke factoren spelen een rol in de effectiviteit van PRT? www.karakter.com 5

Onderzoek naar PRT binnen Karakter Effectiviteit van PRT t.o.v. gebruikelijk zorgaanbod bij kinderen met ASS en hun ouders PicASSo-project DAVINCI-project 3 t/m 8 jaar 9 t/m 15 jaar www.karakter.com 6

PicASSo-project Effectiviteit van PRT, in vergelijking met gebruikelijke zorg bij kinderen van 3 t/m 8 jaar met ASS en hun ouders. Inzet van NAO robot: Motivatie tot aangaan van contact (Scassellati, 2007) Gedrag van robot is meer voorspelbaar en kan makkelijk worden aangepast (Gillessen et al., 2011) www.karakter.com 7

Video inzet NAO robot binnen PRT www.karakter.com 8

Deelnemers en onderzoeksdesign Randomized controlled trial (RCT) N = 73 Leeftijd: 3 8 jaar TIQ > 70 Klinische diagnose ASS PRT (n=25) PRT met robot (n=25) Week 0 - voormeting Week 10 - tussenmeting Week 20 - eindmeting CAU (n=23) Week 32 - follow-up www.karakter.com 9

Metingen Social Responsiveness Scale (SRS-kind) Clinical Global Impression improvement scale (CGI-I) OBVL Ervaringen kinderen en ouders NAO robot ADOS-2 PRT doelgedragingen Cortisol, testosteron, oxytocine www.karakter.com 10

Social Responsiveness Scale (SRS-kind) Totaalscore: ernst van sociale beperkingen Hoe hoger de score, hoe hoger de ernst Ingevuld door ouders en leerkracht www.karakter.com 11

Resultaten: SRS-kind ouders Significante vermindering van ernst van sociale beperkingen na zowel PRT, PRT met robot en gebruikelijke zorg (F(6,147) = 2.78, p =.018). www.karakter.com 12

Resultaten: SRS-kind leerkracht Geen significante vermindering van ernst van sociale beperkingen na zowel PRT, PRT met robot en gebruikelijke zorg (F (6,141) = 0.87, p =.521). www.karakter.com 13

Clinical Global Impression In hoeverre is er verandering (in symptomen en functioneren) opgetreden in vergelijking met de situatie bij start van de behandeling? Ingevuld door onafhankelijke kinder- en jeugdpsychiater Klinische verbetering: www.karakter.com 14

Resultaten: CGI Klinische verbetering: PRT met robot > PRT en gebruikelijke zorg (χ² (1) = 4.22, p =.040, χ² (1) = 4.22, p =.040). www.karakter.com 15

Conclusie Ernst van sociale beperkingen - Ouders signaleren vermindering van sociale beperkingen, ongeacht welke behandeling. Effect van PRT met inzet robot lijkt het grootst. - Leerkrachten signaleren geen vermindering van sociale beperkingen na de behandelingen. Klinische verbetering Klinische verbetering lijkt het snelst bij kinderen die PRT met inzet robot hebben gehad. www.karakter.com 16

Vervolg Vervolganalyses met de volledige N aan proefpersonen, metingen en uitkomstmaten. Uiteindelijk inzicht in: 1) Voor wie werkt PRT het best? 2) Welke factoren bepalen de effectiviteit van PRT? 3) Wat kan er efficiënter? www.karakter.com 17

www.karakter.com 18

Vragen? Manon de Korte m.dekorte@karakter.com www.karakter.com/prt www.karakter.com 19