Appendix Hoofdstuk 13 Tabellen wetenschappelijke onderbouwing farmacotherapie van ouderen met een bipolaire stoornis

Transcriptie

1 3 4 Appendix Hoofdstuk 3 Tabellen wetenschappelijke onderbouwing farmacotherapie van ouderen met een bipolaire stoornis Zoals beschreven in hoofdstuk 3.5. Tabel Lithium bij ouderen. N leeftijd (range) design Dosis- concentratie Duur (weke n) esultaten (uitkomstmaat) Van der Velde, onbekend % herstel van manie (global rating scale) Himmelhoch et al, 980 (60-74) (55-88) onbekend % response van depressieve of manische symptomen (scale for clinical efficacy) Abou-Saleh &Coppen, P onbekend 5 43% remissie van manie en depressie (affective morbidity index) Murray, (60-78) P onbekend 04 Vergeleken met jongere patiënten bleek klinisch effect (onderhoudsbehandeling) niet afhankelijk van leeftijd Schaffer & Garvey, (65-77) P 900mg 0.58mEq/ml > 0 patiënten hadden klinische verbetering van manische symptomen (7%) Stone, (65-8) onbekend 6 40% geen klinisch terugval na 6 maanden, geen verschil in herstel van manie tussen 4

2 lithiumgebruikers (n=48) en niet-lithium gebruikers (n=44). Sharma et al, (66-7) P mg/dag esponse in alle rapid-cycling patiënten, /4 een aanzienlijk herstel van depressieve of manische symptomen Sanderson, (7) 67. onbekend 5 Duur van opname (manie en depressie) was gelijk voor lithiumgebruikers (n=4), valproaat gebruikers (n=0) en carbamazepine gebruikers (n=) Chen et al, (>55) onbekend.3 Manie verbetert bij 67% van lithium gebruikers (n=30) vs 35% van valproaat gebruikers (n=9). Bij therapeutische spiegel verbetert 83% van lithium gebruikers (>0.8mmol/L) vs 75% van valproaat gebruikers (65-90microg/L) Goldberg et al, ; 7 P 600mg/dag mmol/L; 900mg/dag mmol/L 3 emissie van depressieve en manische episodes bij herintroductie van lithium na toxiciteit Sajatovic et al, (55-8) CT 750mg/dag 0.8-.mmol/l 76 Lithium (n=34) is effectiever dan placebo (n=3) in het voorkomen van terugval in (hypo)manie, 9% stopte met de studie Geddes et al, 00 7 (>53) P mmol/L 04 Lithium is even effectief (n=7) als de combinatie lithium-valproaat (n=) en effectiever dan valproaat alleen (n= 3) bij terugvalpreventie. = retrospectief, P= prospectief, CT= randomised controlled trial. 5

3 3 Tabel Anticonvulsiva bij ouderen. N leeftijd (range) design Dosis- concentratie Duur (weke n) esultaten (uitkomstmaat) Valproaat McFarland et al, (56-74) 500mg/dag 50-50microg/mL 4 Significante verbetering van manische symptomen na valproaat additie bij therapie resistentie Sharma et al, (66-7) P mg/dag Combinatie van lithium en valproaat geeft response in alle rapid-cycling patiënten, /4 een aanzienlijk herstel isinger et al, mg/dag -4 Herstel van manische symptomen in alle patiënten (65-73) 50-75microg/ml Puryear et al, (63-8) 000 mg/dag(00-750) 57nanog/mL (34-8) > Significante verbetering van met name manische symptomen Kando et al, mg/dag (50-000) 53mg/L (- 0) > Effectief in 6% van de manische patiënten met een adequate behandeling 6

4 Schneider & Wilcox, (65-8) 5-5mg/L 7-56 emissie na valproaat additie bij lithiumtherapie in manische rapid-cyclers Sanderson, onbekend 4 Duur van opname was gelijk voor lithiumgebruikers (n=4), valproaat gebruikers (n=0) en carbamazepine gebruikers (n=). Niedermier & Nasrallah, (60-86).09mg/dag (500-50) 7mg/L (36-) > 87% response (CGI) bij manische, depressieve en gemengde episode Noaghiul et al, (60-8).405mg/dag 7mg/L -7 9 patiënten hadden duidelijke klinisch herstel (CGI) van manie Chen et al, (>55) onbekend.3 Manie verbetert bij 67% van lithium gebruikers (n=30) vs 35% van valproaat gebruikers (n=9). Bij therapeutische spiegel verbetert 83% van lithium gebruikers (>0.8mmol/L) vs 75% van valproaat gebruikers (65-90microg/L). Mordecai et al, mg/dag patiënten stabiel met valproaat monotherapie (64-75) lithiumgebruikers verbeterden na valproaat additie Zowel manische as depressieve symptomen Geddes et al, 00 3 (>53) P mg/dag 04 Lithium is even effectief (n=7) als de combinatie lithium-valproaat (n=) en effectiever dan valproaat alleen (n= 3) bij terugvalpreventie. 7

5 Carbamazepine Cullen et al, (48-7) 00-00mg/dag 36Umol/L > /3 patiënten herstelde aanzienlijk van therapieresistente melancholische depressie Sanderson, onbekend 4 Duur van opname was gelijk voor lithiumgebruikers (n=4), valproaat gebruikers (n=0) en carbamazepine gebruikers (n=). Lamotrigine obillard & Conn, (65-85) P 5-00mg/dag 50% reductie van depressie symptomen (HDS) in 3 rapid cyclers Sajatovic et al, (55-8) Sajatovic et al, (60-90) CT mg/dag 76 Lithium (n=34) is effectiever dan placebo (n=3) in het voorkomen van terugval(manie/depressie). 8% stopte met de studie. P 50.9mg/dag 57.4% remissie (MADS) 64.8% response 33% drop-out 3 = retrospectief, P= prospectief, CT= randomised controlled trial, CGI= Clinical Global Impression scale, HDS= Hamilton Depression ating Scale. Tabel 3 Antipsychotica bij ouderen. 8

6 N leeftijd (range) design Dosis- concentratie Duur (weke n) esultaten (uitkomstmaat) Aripiprazol Gupta et al, mg/dag 56 Klinisch verbetering ook van M. Parkinson symptomen Sajatovic et al, (50-83) P 0.3mg/dag Significante verbetering van manische en depressieve symptomen (YMS en HAM-D) Quetiapine Sajatovic et al, (55-79) CT mg/dag 3- Al op dag 4 response (YMS) in quetiapine (n=8) vs placebo (n=3), en ook na weken. isperidone Madhusoodanan et al, P -mg/dag -3 patiënt herstelde van gemengde episode Olanzapine Nicolato et al, mg/dag 4 emissie van katatone symptomen in 4 dagen, stabiel na 6 maanden Clozapine Shulman et al, (70-74) P 5-.5mg/dag 44 Klinische response (CGI) van psychotische manie in therapie resistente patiënten 9

7 = retrospectief, P= prospectief, CT= randomised controlled trial, CGI= Clinical Global Impression scale, YMS= Young Mania ating Scale, HAM-D= Hamilton Depression scale. 30