Focus op motivatie en communicatie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Focus op motivatie en communicatie"

Transcriptie

1 Focus op motivatie en communicatie P I V O T A L R E S P O N S E T R E A T M E N T V O O R J O N G E K I N D E R E N M E T E E N A U T I S M E S P E C T R U M S T O O R N I S

2 Autisme Moeite met sociale interacties Problemen met communicatie Stereotiep gedrags- en spelrepertoire Interventie best voor het derde levensjaar Vroege interventie is belangrijk (< 3 jaar)

3 Pivotal response treatment Ontwikkeld door Robert Koegel en Laura Schreibman - Beiden studenten van Ivar Lovaas Ontwikkelaar Discrete trial treatment Ouders intensief betrokken Training in kernvaardigheden Effect op verscheidene vaardigheden Ook effect op vaardigheden waar niet specifiek op getraint wordt

4 Effecten Oogcontact om plezier te delen verbetert (indien het doel is om de taal te verbeteren) Afname sociaal ongewenst probleemgedrag Toename sociaal communicatief gedrag Verhoogde responsiviteit tegenover de omgeving Verhoogde taakgerichtheid Verhoogd enthousiasme en gerichtheid op interactie

5 Kernvaardigheden Uit onderzoek blijkt dat volgende 4 kernvaardigheden het meest van belang zijn. Motivatie Sociale initiatieven Multiple cues Zelfmanagement

6 Motivatie Het eerste doel van Pivotal Response Treatment is de motivatie verhogen. Het gaat hier om de motivatie om met anderen te interacteren. Motivatie kan betrouwbaar gemeten worden via volgende twee peilers: Responsiviteit en enthousiasme Enthousiasme = hoeveelheid en kwaliteit van de interactie met de ouders Responsiviteit = hoe vaak het kind adequaat reageert op een initiatief van de communicatieve partner Gebrek aan motivatie: Driftbuien, niet luisteren, teruggetrokken zijn en het vermijden van sociale contacten

7 Sociale initiatieven Kinderen met ass zijn volgens studies in staat tot gedragsregulerende initiatieven Sociale initiatieven zijn daarentegen weinig of niet aanwezig Gedragsregulerende initiatieven zijn bv.: vragen naar iets, wijzen naar iets om het te verkrijgen, de ouder mee aan de hand nemen om iets te verkrijgen en de ander wegduwen om nee te zeggen of om te protesteren Sociale initiatieven zijn handelingen die geen ander doel hebben dan plezier delen of ergens commentaar op geven deze zijn ook een voorspeller voor de ontwikkeling op lange termijn

8 Multiple cues Kinderen met ass richten zich op te weinig en de verkeerde cues in een situatie Kijken vaker naar de mond, het lichaam en de achtergrond (bv. toneelstuk) Kijken niet naar de ogen Overgeneraliseren omdat ze de sociale cues missen Bv. voor een kind met ass is mama, mama omdat zij een bril draagt In Pivotal response Treatment is het aanbieden van vragen met verschillende cues belangrijk Het kind wordt niet gevraagd een trui te gaan halen, maar een groene trui hierin zijn 2 cues verwerkt Of het kind wordt gevraagd om de groene trui die hij voor zijn verjaardag gekregen heeft te gaan halen

9 Zelfmanagement Zelfmanagement of zelfbeloning is positief voor kinderen met verschillende soorten probleemgedrag bv. stereotiep gedrag, taakgerichtheid, articuleren, zelfstandig werken, initiatieven en sociale vaardigheden. Kan toegepast worden op kinderen met een hoger of gemiddeld cognitief niveau maar ook bij kinderen die bijvoorbeeld niet spreken Zelfmanagement zorgt ervoor dat kinderen zelf makkelijker taken kunnen uitvoeren zonder daarvan afhankelijk te zijn van monitoren Zo worden ze zelfstandiger, leren ze hun eigen gedrag analyseren en wordt gedragsverandering behouden na het geleidelijk wegnemen van beloningen

10 Conclusie Pivotal Response Treatment is een proces waarbij ouders en kind voortdurend blijven leren De behandeling kent als het ware geen onderbreking waardoor dat leren constant kan blijven plaatsvinden Het belang van deze langdurige behandeling kan niet ontkent worden Zonder de motivatie om te communiceren en interacteren met anderen blijft de ontwikkeling stagneren

Pivotal Response Treatment. SCHOOLJAAR: Anita Bieleman Silke Polman

Pivotal Response Treatment. SCHOOLJAAR: Anita Bieleman Silke Polman Pivotal Response Treatment SCHOOLJAAR: 2011-2012 Anita Bieleman Silke Polman De beperkte motivatie tot interactie bij mensen met autisme is van grote invloed op hun verdere ontwikkeling. Het is het kernprobleem

Nadere informatie

Introductie Pivotal Response Treatment

Introductie Pivotal Response Treatment Introductie Pivotal Response Treatment Gedragstherapeutische behandeling gericht op motivatie en communicatie bij kinderen met een autisme spectrum stoornis Symposium Infantpsychiatrie 28 juni 2016 Iris

Nadere informatie

Pivotal Response Treatment (PRT) Amalie Wiggins GZ-psycholoog / orthopedagoog Dr. Leo Kannerhuis, poli Amsterdam

Pivotal Response Treatment (PRT) Amalie Wiggins GZ-psycholoog / orthopedagoog Dr. Leo Kannerhuis, poli Amsterdam (PRT) Amalie Wiggins GZ-psycholoog / orthopedagoog Dr. Leo Kannerhuis, poli Amsterdam Agenda Doel lezing: korte algemene kennismaking Algemene ideeën behandeling Ontstaan en inbedding PRT Wat is PRT Technieken

Nadere informatie

Pivotal Response Treatment bij kinderen met autisme. Manon de Korte, MSc PhD student, PRT behandelaar

Pivotal Response Treatment bij kinderen met autisme. Manon de Korte, MSc PhD student, PRT behandelaar Pivotal Response Treatment bij kinderen met autisme Manon de Korte, MSc PhD student, PRT behandelaar Pivotal Response Treatment (PRT) = Behandeling voor kinderen met een autisme spectrum stoornis (ASS)

Nadere informatie

Pivotal Response Treatment

Pivotal Response Treatment Pivotal Response Treatment Congres Rino April 2014 Sabien van Lommel Centrum Autisme Rivierduinen Voorburg 4/24/2014 Pivotal Response Treatment Gericht op Pivotal Areas = kerngebieden Een gedragstherapeutische

Nadere informatie

Vroegstimulering ASS

Vroegstimulering ASS Vroegstimulering bij jonge kinderen met ASS Programma Vroegstimulering ASS Kwetsbare ontwikkelingsgebieden Specifiek uitgelicht: Joint attention Belang van vroegstimulering Vroegstimuleringsprogramma s

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 1 0

Inhoud. Voorwoord 1 0 Inhoud Voorwoord 1 0 1 Autisme in de dagelijkse praktijk 1 3 Inleiding 1 3 Op weg naar een diagnose 1 4 Vroegtijdige onderkenning 1 6 Hulpverlenende instanties 1 8 Na de diagnose 1 9 Behandeling 2 0 Samenvatting

Nadere informatie

HTS Report SRS-A. Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen bij volwassenen. Profielvergelijking. Hogrefe Uitgevers BV, Amsterdam

HTS Report SRS-A. Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen bij volwassenen. Profielvergelijking. Hogrefe Uitgevers BV, Amsterdam HTS Report Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen bij volwassenen INLEIDING 2/12 Inleiding Metingen / Personen Naam Leeftijd Geslacht Test Datum Tijdsduur Lijnstijl 42;0 m 18.07.2017 0.078 18.07.2017

Nadere informatie

oudertraining contact & communicatie

oudertraining contact & communicatie oudertraining contact & communicatie gebaseerd op de Pivotal Respons Treatment (PRT) methode een aanbod van de Polikliniek in Doorwerth en de Polikliniek in Amsterdam februari 2013 centrum voor autisme

Nadere informatie

SRS-A. Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen bij volwassenen. HTS Report. Elizabeth Smit ID Datum Zelfrapportageversie

SRS-A. Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen bij volwassenen. HTS Report. Elizabeth Smit ID Datum Zelfrapportageversie HTS Report SRS-A Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen bij volwassenen ID 255-2 Datum 15.01.2016 Zelfrapportageversie SRS-A Profielformulier 3 / 9 PROFIELFORMULIER Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen

Nadere informatie

SRS-A. Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen bij volwassenen. HTS Report. Jeroen de Vries ID Datum

SRS-A. Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen bij volwassenen. HTS Report. Jeroen de Vries ID Datum HTS Report SRS-A Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen bij volwassenen ID 15890-3155 Datum 18.07.2017 Informantenversie Informant: Liesbeth Bakker Vriendin INLEIDING SRS-A 2/6 Inleiding De SRS-A

Nadere informatie

ABA Workshops. Workshop 1: Inleiding in Applied Behavior Analysis. Workshop 2: Leren Communiceren (Verbal Behavior), deel I

ABA Workshops. Workshop 1: Inleiding in Applied Behavior Analysis. Workshop 2: Leren Communiceren (Verbal Behavior), deel I ABA Workshops K A L E N D E R 2 0 1 6-2 0 1 7 Workshop 1: Inleiding in Applied Behavior Analysis 10:00-14:00 uur Zaterdag 24 september 2016 & zaterdag 7 oktober 2017 2 0 1 1 Workshop 1 Za. 24 September

Nadere informatie

Early Start Denver Model Sally Rogers en Geraldine Dawson

Early Start Denver Model Sally Rogers en Geraldine Dawson Early Start Denver Model Sally Rogers en Geraldine Dawson Ina van Berckelaer-Onnes 13-11-2012 Universiteit Leiden Sally Rogers Geraldine Dawson ESDM Early Start Denver Model for young children with autism

Nadere informatie

Motivatie problemen bij ASS

Motivatie problemen bij ASS Motivatie problemen bij ASS Praten met pubers die anders zijn Esther Leuning 25 oktober 2018 www.karakter.com 2 Praten met pubers die anders zijn Esther Leuning GZ-psycholoog, cognitief gedragstherapeut

Nadere informatie

Laag intensieve gedragstherapie voor kinderen met ASS en VB

Laag intensieve gedragstherapie voor kinderen met ASS en VB Promotieonderzoek (2007-2012) voor kinderen met ASS en VB Drs. Behavioural Science Institute, Radboud Universiteit Nijmegen Fostering development in young children with autism spectrum disorders and intellectual

Nadere informatie

Dutch summary (Samenvatting van hoofdstukken)

Dutch summary (Samenvatting van hoofdstukken) Dutch summary (Samenvatting van hoofdstukken) 101 102 Hoofdstuk 1. Algemene introductie Het belangrijkste doel van dit proefschrift was het ontwikkelen van de Interactieve Tekentest (IDT), een nieuwe test

Nadere informatie

Dia 1. Dia 2. Dia 3. Aspecten van cognitief functioneren in Autisme Spectrum Stoornissen. Executieve functies en autisme (Hill, 2004)

Dia 1. Dia 2. Dia 3. Aspecten van cognitief functioneren in Autisme Spectrum Stoornissen. Executieve functies en autisme (Hill, 2004) Dia 1 Aspecten van cognitief functioneren in Autisme Spectrum Stoornissen Een reactie van Bibi Huskens Dia 2 Executieve functies en autisme (Hill, 2004) Problemen in: Planning Inhibitie Schakelvaardigheid

Nadere informatie

Persoonlijkheidsstoornissen Kortdurend Behandelaanbod

Persoonlijkheidsstoornissen Kortdurend Behandelaanbod Persoonlijkheidsstoornissen Kortdurend Behandelaanbod U bent niet de enige Een op de tien Nederlanders heeft te maken met een persoonlijkheidsstoornis of heeft trekken hiervan. De Riagg Maastricht is gespecialiseerd

Nadere informatie

Bijlage 2 Competentieprofiel leerling

Bijlage 2 Competentieprofiel leerling Bijlage 2 Competentieprofiel leerling Naam leerling: Geboortedatum leerling: Kalenderleeftijd: Diagnose: School: Naam medewerker school: Functie medewerker school: Datum: Protocol overgang leerlingen met

Nadere informatie

SRS-2. Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum

SRS-2. Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum SRS-2 Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen HTS Report ID 15890-3156 Datum 18.07.2017 Informantenrapportage over 4- tot 18-jarigen Informant: Jeroen de Vries Vader INLEIDING SRS-2 2/7 Inleiding

Nadere informatie

Groeien met vallen en opstaan. Presentatie voor Stichting ZIE 8 april 2017 Willeke van Blarikom GZ- psycholoog

Groeien met vallen en opstaan. Presentatie voor Stichting ZIE 8 april 2017 Willeke van Blarikom GZ- psycholoog Groeien met vallen en opstaan Presentatie voor Stichting ZIE 8 april 2017 Willeke van Blarikom GZ- psycholoog Wie zijn jullie? Gezinnen met een kind met moeilijk instelbare epilepsie en bijkomende problemen

Nadere informatie

Samenvatting (Summary in Dutch)

Samenvatting (Summary in Dutch) Samenvatting (Summary in Dutch) * 132 Baby s die te vroeg geboren worden (bij een zwangerschapsduur korter dan 37 weken) hebben een verhoogd risico op zowel ernstige ontwikkelingproblemen (zoals mentale

Nadere informatie

MASTER ORTHOPEDAGOGIEK SCRIPTIE

MASTER ORTHOPEDAGOGIEK SCRIPTIE FACULTEIT DER MAATSCHAPPIJ- EN GEDRAGSWETENSCHAPPEN Graduate School of Childhood Development and Education MASTER ORTHOPEDAGOGIEK SCRIPTIE 2016-2017 De beïnvloeding van tijdoriëntatie, timemanagement en

Nadere informatie

SRS Informantenrapportage

SRS Informantenrapportage SRS Informantenrapportage Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen ID 4589-11 Datum 19.09.2014 Informant: Tineke moeder SRS Profielformulier 3 / 9 PROFIELFORMULIER Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen

Nadere informatie

INLEIDING IN ABA ZATERDAG 5 OKTOBER 2019 ZATERDAG 4 APRIL 2020 ZATERDAG 3 OKTOBER :00 14:00 UUR

INLEIDING IN ABA ZATERDAG 5 OKTOBER 2019 ZATERDAG 4 APRIL 2020 ZATERDAG 3 OKTOBER :00 14:00 UUR Zat Ge En Gedg Zaterdag 5 oktober 2019 Zaterdag 4 april 2020 Zaterdag 3 oktober 2020 Inleiding in ABA Dinsdag 21 januari 2020 Leren Communiceren Dinsdag 18 februari 2020 Gestructureerd Leren en Motivatiegericht

Nadere informatie

Op naar de DSM 5! Autismespectrumstoornis. J. Wolthaus, GZ-psycholoog en C. Schoenmakers, GZ-psycholoog

Op naar de DSM 5! Autismespectrumstoornis. J. Wolthaus, GZ-psycholoog en C. Schoenmakers, GZ-psycholoog Op naar de DSM 5! Autismespectrumstoornis J. Wolthaus, GZ-psycholoog en C. Schoenmakers, GZ-psycholoog Autisme DSM IV: Stoornissen die meestal voor het eerst op zuigelingenleeftijd, kinderleeftijd of in

Nadere informatie

SRS-2. Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen. HTS Report. Erik van Zon ID 256-250 Datum 11.12.2015. Informantenrapportage over 3-jarigen

SRS-2. Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen. HTS Report. Erik van Zon ID 256-250 Datum 11.12.2015. Informantenrapportage over 3-jarigen SRS-2 Screeningslijst voor autismespectrumstoornissen HTS Report ID 256-250 Datum 11.12.2015 Informantenrapportage over 3-jarigen Informant: Elise de Bruin Moeder SRS-2 Profielformulier 2 / 6 PROFIELFORMULIER

Nadere informatie

Het stimuleren van sociaalcommunicatieve vaardigheden bij jonge kinderen met een autismespectrumstoornis

Het stimuleren van sociaalcommunicatieve vaardigheden bij jonge kinderen met een autismespectrumstoornis Het stimuleren van sociaalcommunicatieve vaardigheden bij jonge kinderen met een autismespectrumstoornis Herbert Roeyers Onderzoeksgroep Ontwikkelingsstoornissen VVL Congres, Berchem, 14 maart 2014 Pervasieve

Nadere informatie

Beleidsnotitie. Naam student: Douwe Groen. Studentnummer: 320832. Klas: SJV3B

Beleidsnotitie. Naam student: Douwe Groen. Studentnummer: 320832. Klas: SJV3B Beleidsnotitie Naam student: Douwe Groen Studentnummer: 320832 Klas: SJV3B Inleiding MJD Groningen biedt schuldhulpverlening- en schuldpreventietrajecten aan, aan verschillende doelgroepen in Groningen.

Nadere informatie

Vrijwilligersbeleidsplan. Achilles 1894 2013-2014

Vrijwilligersbeleidsplan. Achilles 1894 2013-2014 Achilles 1894 2013-2014 Assen, 26 november 2013 Ronald Keen Gonnie Bruining Annette Jassies Pia vd Veen Yvonne Speelman Inhoudsopgave Pag. Voorwoord 3 1. De huidige situatie 4 2. De gewenste situatie 5

Nadere informatie

UITNODIGING 17 NOVEMBER

UITNODIGING 17 NOVEMBER UITNODIGING 17 NOVEMBER Al onze behandelvormen voor kinderen met autisme onder één dak! Wij laten u graag op dinsdag 17 november van 15.00-17.00 uur zien en ervaren wat de werkwijze van ons Behandelcentrum

Nadere informatie

KEC Onderwijs. School Wide Positive Behavior Support. Actief aanleren en belonen van gewenst gedrag

KEC Onderwijs. School Wide Positive Behavior Support. Actief aanleren en belonen van gewenst gedrag School Wide Positive Behavior Support Actief aanleren en belonen van gewenst gedrag 1 Op elke school speelt wel wat: leerlingen die onrustig zijn in de klas, geklier op de trap, ruzies op het schoolplein.

Nadere informatie

EDUMO=EDUFA wordt mede mogelijk gemaakt door bijdragen van het Europees Sociaal Fonds

EDUMO=EDUFA wordt mede mogelijk gemaakt door bijdragen van het Europees Sociaal Fonds Jeugdzorg 'Ik zoek steun bij de opvoeding van mijn kinderen'. Opvoeden valt niet altijd mee. Een peuter die bang of dwars is. Uw kind komt niet goed mee op school. U hebt geen idee wat uw norse pubers

Nadere informatie

Krijg GRIP op probleemgedrag bij dementie. Methodiek voor multidisciplinaire zorgteams

Krijg GRIP op probleemgedrag bij dementie. Methodiek voor multidisciplinaire zorgteams Krijg GRIP op probleemgedrag bij dementie Methodiek voor multidisciplinaire zorgteams GRIP is een methodiek waarmee probleemgedrag van mensen met dementie in zorginstellingen op een gestructureerde en

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. Inleiding.

Hoofdstuk 1. Inleiding. 159 Hoofdstuk 1. Inleiding. Huisartsen beschouwen palliatieve zorg, hoewel het maar een klein deel van hun werk is, als een belangrijke taak. Veel ongeneeslijk zieke patiënten zijn het grootse deel van

Nadere informatie

1-jarige opleiding ABA

1-jarige opleiding ABA 1-jarige opleiding ABA Onze opleiding bestaat uit een basisworkshop en 6 verdiepende workshops, die elk 1 weekend beslaan. De kosten voor de gehele opleiding bedragen 1.600,00. Alle workshops bestaan uit:

Nadere informatie

GEEF ME DE 5- METHODIEK IN DE ZORG

GEEF ME DE 5- METHODIEK IN DE ZORG GEEF ME DE 5- METHODIEK IN DE ZORG Effectiviteit Geef me de 5-methodiek in zorginstelling JP van den Bent In dit rapport worden de wetenschappelijke bevindingen beschreven betreffende de effectiviteit

Nadere informatie

kindercentra NCKO-kwaliteitsmonitor

kindercentra NCKO-kwaliteitsmonitor kindercentra Inleiding Bij staat kwaliteit voorop. biedt op alle centra kwalitatief goede opvang waardoor kinderen zich zo optimaal mogelijk kunnen ontwikkelen. GGD-inspecties en HKZcontroles maken deze

Nadere informatie

Praktijkonderzoek. Joke van Adrichem & Toos van der Smit

Praktijkonderzoek. Joke van Adrichem & Toos van der Smit Praktijkonderzoek Joke van Adrichem & Toos van der Smit W A T I S H E T E F F E C T V A N D E S O R T E E R T A A K O P H E T T E K S T B E G R I P V A N L E E R L I N G E N U I T 4 V W O V A N H E T H

Nadere informatie

BoekStart maakt baby s slimmer. Heleen van den Berg Adriana G. Bus

BoekStart maakt baby s slimmer. Heleen van den Berg Adriana G. Bus BoekStart maakt baby s slimmer Heleen van den Berg Adriana G. Bus BoekStart: Wereldwijd project In: Groot-Brittanië (sinds 1992), Australië, Japan, Taiwan, België, Duitsland Met als doel: Een vroege start

Nadere informatie

Lichaamstaal Jessica M. Alleva

Lichaamstaal Jessica M. Alleva Lichaamstaal Jessica M. Alleva Maastricht University jessica.alleva@maastrichtuniversity.nl Doe mee! Mijn lichaam is Achtergrond Lichaamsbeeld = Uiterlijk? Ideeën over het uiterlijk: Mooi = slank, lang,

Nadere informatie

PROFESSIONEEL EN KLANTGERICHT TELEFONEREN

PROFESSIONEEL EN KLANTGERICHT TELEFONEREN PROFESSIONEEL EN KLANTGERICHT TELEFONEREN tweedaagse training Heb je vragen over deze training? Bel ons op telefoonnummer: 074-245 26 45 PROGRAMMA Je wilt professioneler en klantgerichter telefoongesprekken

Nadere informatie

Hedendaagse opvattingen over emoties. Emotie en gewetensvorming in de behandeling. Welke emoties? Emotie en moraliteit. Welke emoties?

Hedendaagse opvattingen over emoties. Emotie en gewetensvorming in de behandeling. Welke emoties? Emotie en moraliteit. Welke emoties? Emotie en gewetensvorming in de behandeling Hedy Stegge Vrije Universiteit Amsterdam PI Research Duivendrecht Hedendaagse opvattingen over s Functioneel (belangenbehartigers) Persoonlijk welbevinden Kwaliteit

Nadere informatie

Op weg naar stage en werk

Op weg naar stage en werk Op weg naar stage en werk Lian Schuyt Inhoud Arbeid Arbeid en autisme Op weg naar stage en werk Uitvoering van het programma Aandachtspunten Waarom stagelopen/werken? zingeving status en eigenwaarde inkomen

Nadere informatie

Functionele omschrijving van de beweegprofessional BeweegKuur

Functionele omschrijving van de beweegprofessional BeweegKuur Functionele omschrijving van de beweegprofessional BeweegKuur Inleiding Bewegen is voor veel mensen niet vanzelfsprekend. Professionals zijn nodig om belemmeringen bij mensen weg te nemen, hen te adviseren,

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Het is een uitdaging om ouderen te identificeren die baat kunnen hebben bij een interventie gericht op de preventie van beperkingen in het dagelijks leven op het moment dat dergelijke

Nadere informatie

Pedagogische Kwaliteit & De NCKO-Kwaliteitsmonitor

Pedagogische Kwaliteit & De NCKO-Kwaliteitsmonitor Pedagogische Kwaliteit & De NCKO-Kwaliteitsmonitor Regionale bijeenkomsten voor pedagogisch medewerkers 2010 NCKO Prof. dr. Louis Tavecchio Dr. Ruben Fukkink Dr. Mirjam Gevers Deynoot-Schaub Drs. Katrien

Nadere informatie

Karakter is een centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie.

Karakter is een centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie. Karakter is een centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie. ASS in de klas Mw. drs. M. Rikken, GZ-psycholoog Mw. drs. G. Durand, GZ-psycholoog Oktober 2018 www.karakter.com 2 Presentatie tot stand gekomen

Nadere informatie

HET IMPACT-PROGRAMMA: EEN OUDERTRAINING OM DE SOCIAAL-COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN VAN JONGE KINDEREN MET ASS TE STIMULEREN

HET IMPACT-PROGRAMMA: EEN OUDERTRAINING OM DE SOCIAAL-COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN VAN JONGE KINDEREN MET ASS TE STIMULEREN HET IMPACT-PROGRAMMA: EEN OUDERTRAINING OM DE SOCIAAL-COMMUNICATIEVE VAARDIGHEDEN VAN JONGE KINDEREN MET ASS TE STIMULEREN Sara Van der Paelt Onderzoeksgroep ontwikkelingsstoornissen Universiteit Gent

Nadere informatie

Executieve functies in vogelvlucht (met autisme als voorbeeld)

Executieve functies in vogelvlucht (met autisme als voorbeeld) Executieve functies in vogelvlucht (met autisme als voorbeeld) Hilde M. Geurts Universiteit van Amsterdam Dr. Leo Kannerhuis Boodschap 1. Bij mensen met verschillende diagnoses zien we meer EF problemen

Nadere informatie

COCP COCP. Workshop. Doel COCP-programma. Wat is daarvoor nodig? Methodische kern COCP. Inhoudelijke kern. Margriet Heim

COCP COCP. Workshop. Doel COCP-programma. Wat is daarvoor nodig? Methodische kern COCP. Inhoudelijke kern. Margriet Heim Workshop COCP Margriet Heim Marjan Veen Frank Velthausz COCP Communicatieve Ontwikkeling niet-sprekende personen en hun Communicatiepartners Succesvolle methoden, 1 Succesvolle methoden, 2 Doel COCP-programma

Nadere informatie

Talentvol gedrag ontlokken bij leerlingen met Autisme Spectrum Stoornis Presentatie Onderwijs Research Dagen 2018 Symposium 245 Curious Minds in de

Talentvol gedrag ontlokken bij leerlingen met Autisme Spectrum Stoornis Presentatie Onderwijs Research Dagen 2018 Symposium 245 Curious Minds in de Talentvol gedrag ontlokken bij leerlingen met Autisme Spectrum Stoornis Presentatie Onderwijs Research Dagen 2018 Symposium 245 Curious Minds in de klas: talentvol gedrag stimuleren door en voor leerkrachten

Nadere informatie

In contact door ondersteund communiceren

In contact door ondersteund communiceren COCPvg: In contact door ondersteund communiceren Elise Brinkman EMB Congres 6 maart 2014 COCPvg Verbetering van de communicatie tussen niet of nauwelijks sprekende personen met een meervoudige beperking

Nadere informatie

Compassie leven. 52 wekelijkse inspiraties vanuit Geweldloze Communicatie. PuddleDancer Press Samengesteld door Monie Doodeman

Compassie leven. 52 wekelijkse inspiraties vanuit Geweldloze Communicatie. PuddleDancer Press Samengesteld door Monie Doodeman Compassie leven 52 wekelijkse inspiraties vanuit Geweldloze Communicatie PuddleDancer Press Samengesteld door Monie Doodeman Inhoudsopgave Voorwoord Wekelijkse inspiraties 01 Geweld in de taal? Wie, ik?

Nadere informatie

Rondleiden is een vak. Het meesterschap van de rondleider Mark Schep

Rondleiden is een vak. Het meesterschap van de rondleider Mark Schep Rondleiden is een vak Het meesterschap van de rondleider Mark Schep Leeromgeving Competenties Professionele ontwikkeling Waardering = Ervaring Transformatie van het museum From being about something

Nadere informatie

De Driestroom DTT Stapsgewijs vaardigheden leren

De Driestroom DTT Stapsgewijs vaardigheden leren voor De Driestroom kinderen met een ontwikkelingsachterstand DTT Stapsgewijs vaardigheden leren Elly: is veel opener geworden. Nynke: is echt vooruit gegaan. Yvo: begrijpt meer. DTT Stapsgewijs vaardigheden

Nadere informatie

Het gebruik van wetenschappelijke kennis bij het managen van vastgoed in de gemeentelijke sector

Het gebruik van wetenschappelijke kennis bij het managen van vastgoed in de gemeentelijke sector Het gebruik van wetenschappelijke kennis bij het managen van vastgoed in de gemeentelijke sector 1 Inhoudsopgave Introductie Onderzoekskader Methodologie Resultaten Conclusie Aanbevelingen 2 Introductie

Nadere informatie

Dutch Summary Samenvatting. Pesten Gecontextualiseerd: Het Veranderen van het Groepsproces door het Veranderen van de Betrokkenheid

Dutch Summary Samenvatting. Pesten Gecontextualiseerd: Het Veranderen van het Groepsproces door het Veranderen van de Betrokkenheid Dutch Summary Samenvatting Pesten Gecontextualiseerd: Het Veranderen van het Groepsproces door het Veranderen van de Betrokkenheid van de Buitenstaanders In Hoofdstuk Een werd de theoretische achtergrond

Nadere informatie

Observatie Programma. Veiligheidsgedrag. Evaluatie en Verbetervoorstel VOP DOW Benelux B.V.

Observatie Programma. Veiligheidsgedrag. Evaluatie en Verbetervoorstel VOP DOW Benelux B.V. Veiligheidsgedrag Observatie Programma Evaluatie en Verbetervoorstel VOP DOW Benelux B.V. Marius van Alphen EH&S Delivery Specialist, Personal Safety Dow Benelux B.V., Terneuzen Terneuzen Terneuzen: +/-

Nadere informatie

Vroegtijdige interventies in de Belgische context: onderzoek en perspectieven

Vroegtijdige interventies in de Belgische context: onderzoek en perspectieven Vroegtijdige interventies in de Belgische context: onderzoek en perspectieven Herbert Roeyers Onderzoeksgroep Ontwikkelingsstoornissen HGR-CSS Brussel, 20 juni 2014 Vroegtijdige interventie bij kinderen

Nadere informatie

ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme PERSPECTIEF EN IMPLICATIES VOOR ONDERWIJS

ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme PERSPECTIEF EN IMPLICATIES VOOR ONDERWIJS ReAttach een nieuwe schema therapie voor autisme PERSPECTIEF EN IMPLICATIES VOOR ONDERWIJS Paula Weerkamp-Bartholomeus Het Congres 27 november 2015 Wat is ReAttach? ReAttach is een methodiek gericht op

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting (Dutch summary)

Nederlandse samenvatting (Dutch summary) Nederlandse samenvatting (Dutch summary) Educatieve computer spellen (edutainment spellen) zijn veelbelovende methoden om kinderen spelenderwijs specifieke vaardigheden aan te leren. Echter, niet alleen

Nadere informatie

Pento Vroegbehandeling Auditief

Pento Vroegbehandeling Auditief Pento Vroegbehandeling Auditief Doelen Een beeld geven van onze doelgroep Onze visie op de behandeling van kinderen met een auditieve beperking toelichten Een beeld geven van ons team en het behandelaanbod

Nadere informatie

Identificatie, diagnose en vroegtijdige interventie voor jonge kinderen met autismespectrumstoornis (ASD) ASDEU

Identificatie, diagnose en vroegtijdige interventie voor jonge kinderen met autismespectrumstoornis (ASD) ASDEU Family Survey - final Identificatie, diagnose en vroegtijdige interventie voor jonge kinderen met autismespectrumstoornis (ASD) Een vragenlijstonderzoek om de ondersteuning en begeleiding van jonge kinderen

Nadere informatie

Help, ik kan het niet alleen!

Help, ik kan het niet alleen! Help, ik kan het niet alleen! Even voorstellen Fanny Cattenstart Trainingen / lezingen / workshops Observaties en begeleiding Plusgroepen Advies aan organisaties Begeleiding ouders en kinderen Gratis webinars

Nadere informatie

welkom bij de Oolgaardtlezingen

welkom bij de Oolgaardtlezingen www.oolgaardtlezingen.nl welkom bij de Oolgaardtlezingen seizoen 2009 Oolgaardtlezingen seizoen 2009 www.oolgaardtlezingen.nl Lezing van vandaag: Seeing Emotion Dr. Petra Vlamings opponent: drs. Cisca

Nadere informatie

samenvatting Opzet van het onderzoek

samenvatting Opzet van het onderzoek 167 Angst en depressie komen vaak voor bij kinderen. Angst en depressie beïnvloeden niet alleen het huidige welbevinden van kinderen, maar kunnen ook een negatieve invloed hebben op hun verdere leven.

Nadere informatie

1-jarige opleiding ABA 2015-2016

1-jarige opleiding ABA 2015-2016 1-jarige opleiding ABA 2015-2016 Onze opleiding bestaat uit een basisworkshop en 6 verdiepende workshops, gegeven op zaterdagen. U kunt zich inschrijven voor de gehele opleiding, of voor losse workshops.

Nadere informatie

Bachelorprojecten Neuropedagogiek/Ontwikkelingsstoornissen

Bachelorprojecten Neuropedagogiek/Ontwikkelingsstoornissen Start September Bachelorprojecten Neuropedagogiek/Ontwikkelingsstoornissen Specialisatie Bachelorproject (nr): BP05 Titel: Effect van oudertraining en leerkrachttraining op executieve functies, sociale

Nadere informatie

14 Focus op motivatie en communicatie: Pivotal Response Treatment voor jonge kinderen met een autismespectrumstoornis

14 Focus op motivatie en communicatie: Pivotal Response Treatment voor jonge kinderen met een autismespectrumstoornis 14 Focus op motivatie en communicatie: Pivotal Response Treatment voor jonge kinderen met een autismespectrumstoornis Yvonne Bruinsma en Alexander Stockmann Inleiding Autisme (ASS) is een ernstige stoornis

Nadere informatie

QUICKSCAN Ervaringsbewijs begeleider buitenschoolse kinderopvang

QUICKSCAN Ervaringsbewijs begeleider buitenschoolse kinderopvang QUICKSCAN Ervaringsbewijs begeleider buitenschoolse kinderopvang Naam: Datum:. C o m p e t e n t i e 1 me t k in d e r e n o m g a an 1. Spreekt kinderen van verschillende leeftijdsgroepen spontaan en

Nadere informatie

Parallelsessies. Ronde 1 parallelsessies: 10.45 11.45 uur

Parallelsessies. Ronde 1 parallelsessies: 10.45 11.45 uur Parallelsessies Er zijn drie rondes met parallelsessies. U kunt vooraf inschrijven (via het online registratieformulier) voor drie sessies (een per ronde), het is dan handig om dit document bij de hand

Nadere informatie

Samen delen van belangen!

Samen delen van belangen! Leren communiceren over risico s Samen delen van belangen! Iedereen kan inhoudelijk aan risicomanagement doen. Het is de kunst om verschillende individuele acties expliciet te verbinden, door goed te communiceren.

Nadere informatie

NL COACH CONGRES 01/12/2017

NL COACH CONGRES 01/12/2017 Persoonlijke ontwikkeling van de sportcoach 60graden feedback assessment NL COACH CONGRES 0//07 MARK.KAPTEIN@SPORTCOACHEXCEL.NL YARA@PUREPERFORMANCECOACHING.NL WELKOM Be here Be safe Be well Doel vandaag

Nadere informatie

QUICKSCAN Ervaringsbewijs begeleider buitenschoolse kinderopvang

QUICKSCAN Ervaringsbewijs begeleider buitenschoolse kinderopvang QUICKSCAN Ervaringsbewijs begeleider buitenschoolse kinderopvang Naam: Datum: C o m p e t e n t i e 1 me t k in d e r e n o m g a an 1. Spreekt kinderen van verschillende leeftijdsgroepen spontaan en individueel

Nadere informatie

TRAININGENGIDS MC CONSULTANTS B.V. R. (Robert) Kuipers

TRAININGENGIDS MC CONSULTANTS B.V. R. (Robert) Kuipers TRAININGENGIDS MC CONSULTANTS B.V. P.A.M. (Petra) Vanderlyde Mr. H.E. (Harriëtte) van Luijken Mr. A.J.P.M. (Jan) Snoeijer A.P.M. (Arnold) Vanderlyde A. (André) Tolman, MFP H.F.M. (Henk) Vanderlyde F.G.R.

Nadere informatie

Bijlage 13: Kijk verder dan: het is overprikkeling

Bijlage 13: Kijk verder dan: het is overprikkeling 1 Bijlage 13: Kijk verder dan: het is overprikkeling door Gerarda van der Veen Ouders wijten in toenemende mate ongewenst gedrag bij kinderen aan overprikkeling. Dat het kind zich ongepast gedraagt, zou

Nadere informatie

TSI TriMetrix. Victor Voorbeeld. 23 Persoonlijke Talenten

TSI TriMetrix. Victor Voorbeeld. 23 Persoonlijke Talenten TSI TriMetrix 23 Persoonlijke Talenten Licentiehouder: Laan van Vlaanderen 323 1066 WB Amsterdam INTRODUCTIE Onderzoek heeft uitgewezen dat er een directe relatie bestaat tussen de mate waarin iemand voldoening

Nadere informatie

Workshop afasieconferentie SCA in de praktijk. 8 oktober 2016 Judith Oostveen, MSc Logopedist Radboudumc

Workshop afasieconferentie SCA in de praktijk. 8 oktober 2016 Judith Oostveen, MSc Logopedist Radboudumc Workshop afasieconferentie SCA in de praktijk 8 oktober 2016 Judith Oostveen, MSc Logopedist Radboudumc Persoonsgerichte zorg voor patienten met afasie. Op weg naar een afasievriendelijke omgeving. Training

Nadere informatie

Tussentijdse beoordeling stage

Tussentijdse beoordeling stage Tussentijdse beoordeling stage Niveau 2 Moet ernstig verbeteren Moet verbeteren Voldoende Goed Uitstekend 1. Op tijd komen Zeer onbetrouwbaar met betrekking tot het op tijd komen. Ziet de noodzaak van

Nadere informatie

Alcoholgebruik, misbruik & afhankelijkheid

Alcoholgebruik, misbruik & afhankelijkheid ALCOHOLGEBRUIK: BEWUST OVERWOGEN OF ONBEWUST OVERKOMEN? Impliciete en expliciete processen bij alcoholgebruik en implicaties voor interventies Katrijn Houben k.houben@maastrichtuniversity.nl Alcoholgebruik,

Nadere informatie

Uitwerking vacatures:

Uitwerking vacatures: Uitwerking vacatures: Vacature 1: A. Het is een jong bedrijf dus het is niet zo groot. B. Het bedrijf zit in de reclamebranche dus het is een mediabedrijf. C. Een sfeervol bedrijf denk ik, er staan dingen

Nadere informatie

Vroegdetectie van een autismespectrumstoornis bij jonge kinderen. Dr. Jo Wellens, kinder- en jeugdpsychiater TheA

Vroegdetectie van een autismespectrumstoornis bij jonge kinderen. Dr. Jo Wellens, kinder- en jeugdpsychiater TheA Vroegdetectie van een autismespectrumstoornis bij jonge kinderen Dr. Jo Wellens, kinder- en jeugdpsychiater TheA 7-12-2018 Inhoud Vroegdetectie in een relationeel perspectief Infant and Early Childhood

Nadere informatie

The development of ToM and the ToM storybooks: Els Blijd-Hoogewys

The development of ToM and the ToM storybooks: Els Blijd-Hoogewys The development of ToM and the ToM storybooks: Els Blijd-Hoogewys Een reactie door Hilde M. Geurts Lezing Begeer, Keysar et al., 2010: Advanced ToM 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Autisme (n=34) Controle

Nadere informatie

De praktijk: Het Dr. Leokannerhuis en middelenmisbruik. Evelien Hoevenaars Kannercyclus opponent 19 september 2011

De praktijk: Het Dr. Leokannerhuis en middelenmisbruik. Evelien Hoevenaars Kannercyclus opponent 19 september 2011 De praktijk: Het Dr. Leokannerhuis en middelenmisbruik Evelien Hoevenaars Kannercyclus opponent 19 september 2011 Programma Ontwikkeling binnen LKH Voorlichtingsmodule Koppeling proefschrift B. Sizoo Discussie

Nadere informatie

SBO De Boei. Christelijke school. voor speciaal basisonderwijs. Positive. Behavior. Support

SBO De Boei. Christelijke school. voor speciaal basisonderwijs. Positive. Behavior. Support SBO De Boei Christelijke school voor speciaal basisonderwijs Positive Behavior Support Vijf pijlers van Positive Behavior Support 1. Schoolbreed dezelfde regels en aanpak 2. Positieve insteek: versterken

Nadere informatie

Al onze behandelvormen voor kinderen met autisme onder één dak!

Al onze behandelvormen voor kinderen met autisme onder één dak! Al onze behandelvormen voor kinderen met autisme onder één dak! Behandelcentrum Kinderen Verder met autisme Het Behandelcentrum Kinderen In ons Behandelcentrum Kinderen bieden wij een gespecialiseerd en

Nadere informatie

( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (

( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( Kwaliteitvancounselingineenonlinebehandelprogrammavoor problematischalcoholgebruikenderelatiemetdrop7outensucces vanbehandeling Masterthesis Augustus2013 TimZiel,BScs0210390) BegeleidersUniversiteitTwente:

Nadere informatie

De inzet van robots in de behandeling van autisme. Bibi Huskens en Rianne Verschuur

De inzet van robots in de behandeling van autisme. Bibi Huskens en Rianne Verschuur De inzet van robots in de behandeling van autisme Bibi Huskens en Rianne Verschuur In samenwerking met: Emilia Barakova TU/e Jan Gillesen TU/e Tino Lourens TiViPe Met dank aan: Agentschap NL Deelnemende

Nadere informatie

Vroegdetectie ADHD en Autisme : Levensloop poli voor ouders en (hun)kinderen

Vroegdetectie ADHD en Autisme : Levensloop poli voor ouders en (hun)kinderen Vroegdetectie ADHD en Autisme : Levensloop poli voor ouders en (hun)kinderen Workshop Opvoeden met ADHD en ASS: Jeannette van der Poel, Verpleegkundig Specialist GGZ, PsyQ Anja van Rijswijk, Pedagoog/Onderwijskundige

Nadere informatie

Red cheeks, sweaty palms, and coy-smiles: The role of emotional and sociocognitive disturbances in child social anxiety M. Nikolić

Red cheeks, sweaty palms, and coy-smiles: The role of emotional and sociocognitive disturbances in child social anxiety M. Nikolić Red cheeks, sweaty palms, and coy-smiles: The role of emotional and sociocognitive disturbances in child social anxiety M. Nikolić Rode wangen, zweethanden en coy-smiles: De rol van emotionele en socio-cognitieve

Nadere informatie

Ontplooiing en ontwikkeling van soft-skills in de financiële functie

Ontplooiing en ontwikkeling van soft-skills in de financiële functie Ontplooiing en ontwikkeling van soft-skills in de financiële functie Inleiding De functie van controller heeft de afgelopen jaren een ontwikkeling doorgemaakt. 20 jaar geleden had de functie veelal een

Nadere informatie

CONGRES DINSDAG 19 APRIL 2016 ANTROPIA DRIEBERGEN-ZEIST

CONGRES DINSDAG 19 APRIL 2016 ANTROPIA DRIEBERGEN-ZEIST Motivatie Wat weten we over de rol van motivatie bij kinderen en adolescenten met ADHD, ASS, gedragsproblemen, rekenproblemen en faalangst? CONGRES DINSDAG 19 APRIL 2016 ANTROPIA DRIEBERGEN-ZEIST motivatie

Nadere informatie

Rapportage. Onderzoek: mediawijsheid onder ouders en kinderen

Rapportage. Onderzoek: mediawijsheid onder ouders en kinderen Rapportage Onderzoek: mediawijsheid onder ouders en kinderen In opdracht van: Mediawijzer.net Datum: 22 november 2013 Auteurs: Marieke Gaus & Marvin Brandon Index Achtergrond van het onderzoek 3 Conclusies

Nadere informatie

1. ONDERZOEK. Voorwaarden bij onderzoek:

1. ONDERZOEK. Voorwaarden bij onderzoek: Charter voor onderzoek en behandeling van spraak-, taal- en communicatieproblemen bij de ziekte van Huntington Versie voor zorgmedewerkers, mantelzorgers en patiënten 1. ONDERZOEK Voorwaarden bij onderzoek:

Nadere informatie

Zelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen

Zelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen Zelfmanagement bij mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden door verstandelijke beperkingen Een speciale uitdaging voor het huisartsenteam en het steunnetwerk Dr. Jany Rademakers, NIVEL Drs. Jeanny

Nadere informatie

18-9-2014. Pedagogische opleiding theorie. Doelstellingen. Doelstellingen. Hoofdstuk 1 Communicatie en feedback. De kennis over de begrippen:

18-9-2014. Pedagogische opleiding theorie. Doelstellingen. Doelstellingen. Hoofdstuk 1 Communicatie en feedback. De kennis over de begrippen: Pedagogische opleiding theorie Hoofdstuk 1 Communicatie en feedback Doelstellingen De kennis over de begrippen:, feedback, opleiden en leren kunnen uitdrukken en verfijnen Doelstellingen De voornaamste

Nadere informatie

EFFECTIVITEIT VAN DE GEEF ME DE 5 BASISCURSUS

EFFECTIVITEIT VAN DE GEEF ME DE 5 BASISCURSUS EFFECTIVITEIT VAN DE GEEF ME DE 5 BASISCURSUS Wetenschappelijk onderzoek In dit rapport worden de wetenschappelijke bevindingen beschreven betreffende de effectiviteit van de Geef me de 5 Basiscursus.

Nadere informatie

OUDERS. Langs de lijn of in het veld?

OUDERS. Langs de lijn of in het veld? OUDERS Langs de lijn of in het veld? 1. Genetische aanleg 2. Herhaling 3. Inspanning Drie mythes Waarom zijn sommige mensen zo verbazend goed in hun vak? Omdat deze mensen geboren zijn met een buitengewoon

Nadere informatie