Paper 3: Onderzoeksinstrumenten Aantal woorden (exclusief bijlage, literatuur en samenvatting): 581 Jeffrey de Jonker Naam auteur(s) Vakgebied Titel Onderwerp Opleiding Jeffrey de Jonker Biologie Differentiëren met behulp van het UVAL-model. Ecologie Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam Doelgroep Havo 4 Sleuteltermen Differentiatie, motivatie Links - Bibliografische referentie de Jonker, J. (2014). Differentiëren met behulp van het UVAL-model. Universiteit van Amsterdam, ILO publicaties: http://ilo.publicationarchive.com. Studentnummer 5802342 Begeleider(s) Michiel van Dam (vakdidacticus) Mariska Min (onderwijskundige) Beoordelaar(s) indien bekend Michiel van Dam (vakdidacticus) Erik Joling (onderzoeker) Datum 31-03-2014
Samenvatting paper 1 Mijn wens is om mijzelf te richten op het motiveren van leerlingen door gebruik te maken van differentiëren, waardoor leerlingen mogelijk meer betekenis kunnen geven aan de leerstof, meer succes ervaren en de opdrachten minder saai vinden. Mijn ontwerphypothese luidt: Als ik een lessenserie ontwerp volgens het UVAL-model waarbinnen ik differentieer in de begeleiding die individuele leerlingen nodig hebben voor het uitvoeren van hele taken, dan zal de motivatie van leerlingen voor het verwerken van de leerstof toenemen (Y1), zullen leerlingen het gevoel hebben dat er beter wordt aangesloten bij hun basisbehoeften (Y2) en zal dit mogelijk leiden tot een beter leerresultaat (Y3). Om het gewenste leergedrag en leerresultaat te bereiken moet het ontwerp aan de volgende ontwerpregels voldoen: 1. Het ontwerp moet betrekking hebben op het thema ecologie. 2. Elke les moet ontworpen worden middels het UVAL-model. 3. De hele taken moeten complex en uitdagend zijn en betrekking hebben op de leefwereld van leerlingen. 4. Binnen de hele taken moeten er keuze mogelijkheden zijn voor leerlingen m.b.t. hoe zij de taken kunnen gaan uitvoeren. 5. Binnen de les moet de docent tijdens de uitwerking van de hele taken verscheidene middelen/aanwijzingen hebben die de leerlingen, die om een of andere reden niet verder kunnen werken, weer op weg kunnen helpen. 6. Elke les moet voor de leerlingen duidelijk zijn wat de leerdoelen zijn en moet bekeken worden of de leerdoelen behaald zijn. Op reactieniveau zal middels een gesloten vragenlijst gemeten worden of leerlingen meer gemotiveerd zijn voor de verwerking van hele taken als in de reguliere lessen. Op resultaatniveau zal middels een learner report gekeken worden of leerlingen elke les de leerdoelen behalen. Beschrijving onderzoeksmethoden Met dit lesontwerp wil ik onderzoeken of de gekozen interventie, lessen ontwerpen middels het UVAL-model, een positief effect heeft op het leerresultaat van leerlingen en op de motivatie van leerlingen. Bij dit onderzoek probeer ik dus antwoord te geven op de volgende onderzoeksvragen: 1. Heeft de lessenserie een positief effect gehad op het leerresultaat van de leerlingen? 2. Wat is het verschil in de motivatie van leerlingen tijdens de interventie ten opzichte van de reguliere lessen? Onderzoeksinstrumenten en procedure De data voor de eerste onderzoeksvraag zal verzameld worden middels een learner report, vanwege het feit dat dit een goed middel is om leerresultaat mee te meten. Dit wijkt af van hetgeen in paper 1 is genoemd. Dit komt omdat het schoolexamen over het thema ecologie pas in de laatste week van het jaar wordt afgenomen. Als afsluiting van elke les binnen de lessenserie zal middels een learner
report kort gevraagd worden wat leerlingen die les over de leerstof geleerd hebben, zodat ik over elke les binnen de lessenserie een uitspraak kan doen of deze geslaagd is geweest. Het learner report is ontwikkeld uit de bewerking van materiaal uit workshop: Learner Report, gegeven door mevrouw Janssen op 20 februari 2014. De data voor het beantwoorden van de tweede onderzoeksvraag zal verzameld worden middels een gesloten vragenlijst, die anoniem kan worden ingevuld om sociaal wenselijke antwoorden te vermijden. De gesloten vragenlijst is het meest geschikt voor mijn meting op reactieniveau omdat ik hierdoor m.b.v. stellingen precies kan bevragen wat ik wil weten en dit ook op een snelle manier kan analyseren. De vragenlijst zal voor en na de interventie worden afgenomen en is gebaseerd op de vragenlijst van Willemsen (2013) en Van der Meulen (2013). Bij de tweede onderzoeksvraag wil ik niet alleen binnen de klas kijken of gekozen interventie ten opzichte van de reguliere lessen leidt tot een verschil in motivatie, maar wil ik tevens kijken of er een verschil in motivatie is tussen 2 verschillende klassen die les hebben gekregen over hetzelfde onderwerp. Van deze twee klassen zal mijn klas les hebben gehad middels de gekozen interventie en de andere klas op een reguliere manier les hebben gehad, namelijk volgens het model directe instructie (Ebbens & Ettekoven, 2005). Onderzoeksgroep De gekozen interventie zal gedoceerd worden aan mijn 4 havo klas, bestaande uit 30 leerlingen. Deze klas zal naast de onderzoeksgroep ook als controlegroep gebruikt worden om het verschil in motivatie voor en na de interventie te meten. Tevens zal een parallelklas, bestaande uit 23 leerlingen, als controlegroep gebruikt worden om te kijken of er een verschil in motivatie is tussen twee groepen leerlingen die beide over hetzelfde thema les hebben gehad. Ondanks dat deze klas les krijgt van een collega denk ik wel dat deze klas ook als controlegroep gebruikt kan worden, gezien het feit dat haar doceerstijl normaal gesproken erg overeenkomt met de mijne. Data-analyse De learner reports zullen geanalyseerd worden door te kijken of én hoeveel leerlingen daarin de gewenste leerdoelen benoemen. Aan de hand van het percentage leerlingen die de gewenste leerdoelen van de lessen benoemen kan een uitspraak gedaan worden of de gekozen interventie een positief effect heeft gehad op het leerresultaat van leerlingen. De data van de motivatie vragenlijsten zullen getoetst worden met een ANOVA toets. Waarschijnlijk zullen de steekproefgroottes niet groot genoeg zijn om een betrouwbare toets te doen, maar met een beetje geluk komt er toch nog wat uit. De vragenlijst is verdeeld in 4 verschillende schalen: nuttig, plezier, inzet & afwisseling.
Literatuur Van der Meulen, I. N. (2013). Hart voor biologie - Abstracte concepten in medische contexten. Amsterdam: Interfacultaire Lerarenopleidingen UvA. Willemsen, S. (2013). How to make finance fun? Amsterdam: Interfacultaire Lerarenopleidingen UvA
Bijlage 1 Het Learner Report Met dit Learner Report wil ik er graag achterkomen wat jij van deze les geleerd hebt. Er zijn geen goede of foute antwoorden. Alvast bedankt voor het invullen!! Vragen: 1. Het belangrijkste dat ik van deze les over de lesstof heb geleerd is.... 2. Daarnaast heb ik van deze les over de lesstof geleerd dat....
Bijlage 2 Ik ben heel benieuwd hoe je afgelopen weken de lessen ervaren hebt. Je helpt me enorm als je deze vragenlijst wilt invullen. LET OP: KRUIS MAAR 1 HOKJE AAN! Helemaal Deels mee mee oneens oneens Deels mee eens Helemaal mee eens 1. Ik denk dat de biologielessen heel nuttig zijn voor een toekomstige baan 2. Vooral tijdens biologieles ben ik blij als de les afgelopen is 3. Tijdens de biologielessen moesten we samenwerken met onze klasgenoten 4. Ik vind het de biologielessen leuk 5. Bij de biologielessen werd het bord vaak gebruikt om dingen uit te leggen 6. In de toekomst wil ik een baan die te maken heeft met de biologie 7. De leraar was enthousiast bij de biologielessen 8. Tijdens biologielessen vliegt de tijd 9. Vergeleken met andere vakken vind ik biologie erg nuttig 10. Eerlijk gezegd had ik liever geen biologie gekozen 11. Elke biologieles is verschillend 12. Tijdens de lessen voeren we leuke opdrachten uit 13. Tijdens de biologie lessen doe ik vaak mijn best 14. Ik zal alleen doen wat echt nodig is voor het vak biologie 15. De docent praat veel bij de biologielessen 16. Ik ga geen vrije tijd besteden aan onderwerpen uit de biologie 17. Ik denk dat ik voor de toekomst de biologielessen niet echt nodig heb 18. Tijdens de biologielessen moesten we vaak alleen werken 19. Tijdens de biologielessen werd het theorie deel op veel verschillende manieren uitgelegd 20. Het maakt me niet echt uit wat er uitgelegd wordt tijdens de biologielessen 21. Tijdens de biologielessen moesten we veel verschillende opdrachten maken 22. Buiten school is wat we tijdens de biologielessen geleerd hebben niet heel nuttig 23. Tijdens de biologielessen deden we veel ongewone dingen 24. Ik doe soms meer huiswerk voor biologie dan nodig is 25. Ik geloof dat je de biologische kennis kunt gebruiken voor dagelijkse activiteiten