GEGEVENS VOORBLAD ONTWERPONDERZOEK

Transcriptie

1 GEGEVENS VOORBLAD ONTWERPONDERZOEK Naam auteur(s) L. de Frutos Albert Vakgebied Spaans Titel Activerende werkvormen en verwerkingsopdrachten bij leesvaardigheid: motivatie en time- on- task omhoog! Onderwerp Motivatie en time- on- task bij leesvaardigheid in het Spaans verhogen door middel van activerende werkvormen en verwerkingsopdrachten Opleiding Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam Sleuteltermen verwerkingsopdrachten, werkvormen, time- on- task, leesvaardigheid, motivatie Links N.V.T. Bibliografische referentie De Frutos Albert, L. (2014) Activerende werkvormen en verwerkingsopdrachten bij leesvaardigheid: motivatie en time- on- task omhoog! Amsterdam: Interfacultaire Lerarenopleidingen UvA. Studentnummer Begeleider(s) A. J. M. Evertsen, Vakdidacticus Spaans; J. Huizenga, Onderwijskundige Beoordelaar(s) indien bekend Datum

2 Paper 3 Ontwerponderzoek Luz de Frutos Albert 1. Samenvatting van paper 1 Als mijn leerlingen van klas 3 tot dusver een te lage time-on-task en motivatie bij leesvaardigheid tonen en zij krijgen een lessenreeks met een variatie aan activerende, eigenaarschap bevorderende werkvormen en gefaseerde verwerkingsopdrachten rond deze vaardigheid, dan zullen zij aan het eind van de lessenreeks een hogere time-on-task tonen en zullen ze een positievere mening hebben over dit onderdeel. Om de beoogde effecten te bereiken moet mijn interventie aan de volgende ontwerpregels voldoen: 1 Het aanbod teksten is motiverend (onderwerpen, lay-out, niveau) 2 De activiteiten zullen zo veel mogelijk een fasering doorlopen volgens het fasenmodel van Kwakernaak 3 Er is voldoende variatie aan verwerkingsopdrachten en werkvormen 4 Deze dwingen de leerlingen vanzelf tot een actieve houding 5 De leerlingen ervaren eigenaarschap (keuzes in verband met teksten en opdrachten) Ik wil mijn interventie op twee domeinen evalueren: reactieniveau, door een vragenlijst aan de leerlingen te laten invullen vooraf aan- en na de interventie, en op gedragsniveau, door een time-on-task meting bij het behandelen van leesvaardigheid op de manier waarop wij het tot nu toe hebben gedaan te contrasteren met metingen tijdens de activiteiten in mijn lessenreeks. 2. Beschrijving van onderzoeksmethode: Mijn onderzoeksgroep bestaat uit 23 leerlingen. Het gaat om de complete klas D van 3 havo/vwo. Informatie over bij welke leerlingen de onderzoeksinstrumenten ingezet worden is in de komende alinea s te vinden. Met mijn interventie beoog ik zowel een hogere motivatie als een hogere time-on-task bij het onderdeel leesvaardigheid. Om het effect van mijn interventie te evalueren, zal ik mijn voormetingen (vragenlijst en time-on-task meting) vergelijken met mijn na- en tussenmetingen (vragenlijst na afloop van de lessenreeks en time-on-task metingen tijdens de activiteiten binnen de interventie). Als bij de vergelijking een toename aan motivatie en aan time-on-task wordt vastgesteld, zal mijn ontwerphypothese geslaagd zijn. Ik evalueer dus op twee domeinen: reactieniveau en gedragsniveau. Vragenlijsten zijn geschikt om meningen en gevoelens te analyseren, en daarom kies ik voor een vragenlijst om het reactieniveau te meten. Eigenlijk zal ik een motivatietest gebruiken, met beweringen over het onderdeel leesvaardigheid in plaats van vragen (zie Bijlage 1.1). Dat zal Deel 1 van de vragenlijst zijn. Deze motivatietest kent een aantal sub-schalen, waaronder de

3 beweringen vallen: plezier, angst en moeilijkheid, inzet en interesse, nut en relevantie (zie Bijlage 1.2). Om neutrale antwoorden op de test te vermijden, zal ik de schaal 1) mee oneens 2) beetje mee oneens 3) beetje mee eens 4) mee eens hanteren. Deel 2 van de vragenlijst voor de voormeting bestaat uit stellingen gericht om de belevenis van de lessen leesvaardigheid vooraf aan de interventie te meten. De leerlingen geven een beoordeling van de verschillende aspecten gekoppeld aan mijn ontwerpregels in een schaal van 1 tot 10. De vragenlijst voor de nameting bestaat uit bovenstaande 2 delen + Deel 3 (zie Bijlage 1.3). In Deel 3 kunnen de leerlingen hun mening over de lessenserie aangeven. Om het gedragsniveau van de leerlingen te evalueren, zal ik systematische waarnemingen aan een collega (observator) laten uitvoeren. Ik zal hiervoor gebruik maken van een Excelformulier per les voor het meten van time-on-task (zie Bijlage 2). In het formulier worden maximaal 7 rondes afgenomen. Per ronde wordt 2 keer per minuut de time-on-task van 8 leerlingen achter elkaar vastgelegd, met een pauze van 1-2 minuten tussen rondes. De observator noteert de lesfase en de beoogde werkvorm om duidelijk te kunnen bepalen wanneer een leerling on- of off-task is. Tevens kan de observator eventuele bijzonderheden noteren. Het Excel-formulier bestaat uit 4 bladen: de net beschrevene time-on-task blad, een blad met basisgegevens, een blad met de te hanteren codes en procedures bij het observeren, en een blad met de namen van de leerlingen wiens time-on-task vastgelegd zal worden. Naast deze twee instrumenten wil ik tijdens mijn lessenreeks een camera op stilstand zetten in het lokaal, om meer houvast te hebben. De reden waarom ik dit wil doen is dat ik de ene ben die de lessen zal uitvoeren, en mijn collega zal gericht zijn op het vastleggen van de time-on-task van de leerlingen; de kans is dus groot dat wij niet een uitgebreid beeld hebben van de voortgang van de lessen.

4 Hieronder in eerste instantie een overzicht van de momenten waarop de instrumenten ingezet zullen worden: Lesmoment & Instrumenten 0-LES (buiten interventie) Introductie periode 5 e tekst Werken aan tekst Nabespreki ng van tekst Afsluiting les VVL + - Intro & e tekst 1 (Lengua s) VTOT + VTOT + VTOT + Verwerk en tekst 1 (Lengua s) Nabespr eken tekst 1 (Lengua s) Introduct ie & e tekst 2 (Chile) LES 1 LES 2 LES 3 LES 4 LES 5 (buiten interventie) Intro & Intro & Intro & instructi Terugbl e tekst 3 e tekst e tekst 9 ik ( ) 6 (Cuento vorige (Knipte s) lessen Verwerk en tekst 2 (Chile) Afsluitin g les Verwerk en tekst 3 en nabespr eking Intro & e tekst 4 (Mayas) Verwerk en tekst 4 en nabespr eking Intro, verwerki ng en nabespr eking tekst 5 (Famos os) Afsluitin g les kst) Verwer ken en nabesp reken tekst 6 (Knipte kst) Intro & e tekst 7 (Horari os) Verwer ken tekst 7 (Horari os) en nabesp reken Intro, verwerk en en nabesp reken tekst 8 (Comer cio justo) Afsluitin g les Verwerk en en nabespr eken tekst 9 (Cuento s) Intro & e keuze tekst 10 (Amor) tekst 11 (Edades ) Verwerk en tekst 10 / 11 en nabespr eken Afsluitin g les NVL VERDER PERIODE 5 MET VVL: voormeting vragenlijst NVL: nameting vragenlijst VTOT: voormeting time-on-task TTOT: tussenmeting time-on-task : videoregistraties De voormeting vragenlijst zal ik aan het eind van mijn 0-les (buiten interventie) afnemen. De leerlingen hebben dan net gewerkt aan leesvaardigheid op de manier waarop wij het tot nu toe hebben gedaan. Alle leerlingen zullen deze vragenlijst digitaal invullen, via hun school googl . Ik zal eerst instructie geven voor het invullen en de leerlingen zullen voldoende tijd hiervoor krijgen. Ik zal toezicht houden totdat iedereen deze heeft ingevuld. Na afloop van de lessenreeks, in les 5 (buiten interventie), zal ik de nameting vragenlijst afnemen (inclusief de aanvullende vragen om specifiekere informatie te verzamelen over mijn interventie).

5 De observaties van de time-on-task zullen niet ingezet worden bij alle leerlingen, omdat dit niet haalbaar is voor de observator. Ik heb een aantal leerlingen geselecteerd op basis van verschillen qua inzet en capaciteit, onder de volgende brede categorieën: gevorderd of (bijna) native niveau met daarin verschillen qua inzet, midden niveau en inzet, en laag niveau en lage inzet. Het gaat werkelijk om 8 leerlingen (gemarkeerd met geel op het betreffende Excel-blad binnen het formulier per les) maar mijn selectie is wat groter voor het geval dat er absenties plaatsvinden. De voormeting van de time-on-task zal tijdens mijn 0-les plaatsvinden, bij het behandelen van leesvaardigheid op de manier waarop wij het tot nu toe hebben gedaan. De tussenmetingen van de time-on-task zullen bij alle activiteiten binnen mijn interventie plaatsvinden. De observator is een van mijn collega s op school. Het gaat om een collega die geen les geeft aan de derde klas havo/vwo, met als beoogde gevolg dat haar aanwezigheid een kleinere invloed zal hebben op het gedrag van de leerlingen. Verder heeft deze collega onlangs zich bezig gehouden met ontwerponderzoek en is bekend met de procedures. Ik zal haar in ieder geval nader inlichten hierover en ik zal haar op de hoogte stellen van de activiteiten binnen de interventie. Zij zal rondlopen door het lokaal om haar data nauwkeuriger te kunnen vaststellen, maar zal tegelijkertijd zo onzichtbaar mogelijk blijven voor de leerlingen. Na afloop van elke les zal ik zelf ook notulen maken in verband met de voortgang, als steun bij de analyse. Wat betreft de data-analyse: ik heb een afspraak gemaakt voor hulp bij het analyseren van de data. De antwoorden op de vragenlijsten zullen direct op een Excel-sheet komen, een functie binnen Googl . Per leerling wil ik vaststellen welke progressie zij hebben getoond en onder welke subschaal dat valt (antwoorden per leerling per subschaal), om conclusies te trekken in verband met het aspect binnen motivatie waarop mijn lessenreeks het meest effect heeft gehad per leerling (Deel 1). De data afkomstig uit de stellingen over de belevenis van de lessen leesvaardigheid vooraf aan de interventie aspecten gekoppeld aan mijn ontwerpregels (Deel 2) wil ik ook analyseren om te zien in hoeverre de ontwerpregels hebben bijgedragen aan de meningen van de leerlingen over het onderdeel leesvaardigheid. Ten slotte zal ik de meningen van de leerlingen over de lessenserie (Deel 3) analyseren om te bevestigen of de lessenserie succesvol is geweest, en om te analyseren welke aspecten het meest gewaardeerd en het minst gewaardeerd werden. Ik zal de data afkomstig uit de voormeting van de time-on-task vergelijken met de data afkomstig uit de tussenmetingen van de time-on-task om op basis hiervan conclusies te trekken in verband met het effect van de kerneigenschappen van de activiteiten en de eventuele omstandigheden die een invloed kunnen hebben gehad op de uitkomst. De video-registraties zal ik in principe niet systematisch analyseren. Deze dienen louter als extra steun bij onduidelijkheden en om een bredere beeld van de uitvoering te verschaffen. De gegevens wil ik rapporteren door middel van figuren.

6 3. Bijlagen Bijlage 1.1: Vragenlijst voormeting (Deel 1 + Deel 2) Bijlage 1.2: Sub-schalen vragenlijst (Deel 1) Bijlage 1.3: Vragenlijst nameting (Deel 1 + Deel 2 + Deel 3) Bijlage 2: Formulier time-on-task

7 Bijlage 1.1: Vragenlijst voormeting (Deel 1 + Deel 2) De vragenlijst ontvangen de leerlingen digitaal. Deel 1) Na elke bewering kunnen de leerlingen kiezen tussen onderstaande opties: 1- Mee oneens 2- beetje mee oneens 3- beetje mee eens 4- mee eens Deel 2) De leerlingen geven een beoordeling van 1 t/m 10 Vragenlijst VOORMETING DEEL 1 Geslacht Vraag_1 Vraag_2 Vraag_3 Vraag_4 Vraag_5 Vraag_6 Vraag_7 Vraag_8 Vraag_9 Vraag_10 Vraag_11 Vraag_12 Vraag_13 Vraag_14 Vraag_15 Vraag_16 Vraag_17 Vraag_18 Vraag_19 Vraag_20 Vraag_21 Vraag_22 Vraag_23 Vraag_24 Vraag_25 Vraag_26 Vraag_27 Vraag_28 Vraag_29 Vraag_30 Vraag_31 Vraag_32 Ik ben een jongen / meisje Lezen in het Spaans zal niet gauw een hobby van mij worden Op de een of andere manier kan ik lezen in het Spaans maar niet onder de knie krijgen Voor leesvaardigheid Spaans doe ik niet meer dan nodig Ik ben best goed bij lezen in het Spaans Bij het behandelen van leesvaardigheid bij Spaans ben ik blij als het lesuur voorbij is Ik denk dat je bij weinig beroepen iets aan lezen in het Spaans hebt k weiger veel vrije tijd aan lezen in het Spaans te besteden Onze lessen leesvaardigheid bij Spaans zijn vaak boeiend en interessant Voor leestoetsen bij Spaans ben ik zenuwachtiger dan voor andere soorten toetsen Kunnen lezen in het Spaans heeft voordelen als je later op reis of op vakantie bent in Spaanstalige gebieden Kunnen lezen in het Spaans is van belang om later een baan te krijgen Bij lezen in het Spaans voel ik mij haast nooit zenuwachtig In je latere leven kun je best zonder lezen in het Spaans Ik vind leesvaardigheid een leuk onderdeel van de Spaanse les Ik zou later best een baan willen waarbij je af en toe in het Spaans moet lezen Het interesseert mij niet zoveel wat ik in de Spaanse teksten lees In mijn vrije tijd lees ik wel eens in het Spaans Zonder leesvaardigheid zou het vak Spaans veel leuker zijn Lezen in het Spaans hangt mij meters de keel uit Ik doe mijn best bij het lezen van Spaanse teksten en het maken van de bijbehorende opdrachten Ik geloof dat leren lezen in het Spaans weinig nut heeft Meestal begrijp ik wat er in de Spaanse teksten staat. Bij het lezen van een Spaanse tekst raak ik sneller in paniek dan bij het lezen van een tekst in het Engels Bij andere vakken heb je weinig aan wat je in de lessen leesvaardigheid Spaans doet Ik voel me zeker van mezelf wanneer ik een beurt krijg bij het bespreken van Spaanse teksten In de lessen waarbij leesvaardigheid behandeld wordt gaat de tijd altijd heel snel voorbij Met de onderwerpen waarover je in de Spaanse teksten leest, kan je in de toekomst iets doen Van onze teksten in het Spaans begrijp ik meestal niet zo veel Ik zou me in mijn vrije tijd wel eens met Spaanse teksten bezig willen houden In het kader van contact met Spaanstalige mensen, heb je wat aan het kunnen lezen in het Spaans Eigenlijk zou ik liever helemaal niet aan leesvaardigheid werken bij Spaans Ik vind het fijn om zelf een Spaanse tekst te lezen en opdrachten daarbij te maken

8 DEEL 2 Vraag_A Vraag_B Geef een beoordeling van het tekstaanbod bij leesvaardigheid Spaans tot nu toe Geef een beoordeling van de opdrachten & de werkvormen tijdens de lessen leesvaardigheid Spaans tot nu toe Vraag_C Vraag_D Vraag_E Vraag_F Vraag_G Geef aan in welke mate jij variatie aan opdrachten & werkvormen hebt ervaren tijdens de lessen leesvaardigheid Spaans tot nu toe Geef aan in welke mate jij keuzes hebt kunnen maken in verband met de teksten en de opdrachten Geef een beoordeling van het tempo tijdens de lessen leesvaardigheid Spaans tot nu toe Geef een beoordeling van je eigen inzet tijdens de lessen leesvaardigheid Spaans tot nu toe Geef een algemene beoordeling van de lessen leesvaardigheid Spaans tot nu toe

9 Bijlage 1.2: Sub-schalen vragenlijst (Deel 1) Plezier 5 Bij het behandelen van leesvaardigheid bij Spaans ben ik blij als het lesuur voorbij is 14 Ik vind leesvaardigheid een leuk onderdeel van de Spaanse les 15 Ik zou later best een baan willen waarbij je af en toe in het Spaans moet lezen 18 Zonder leesvaardigheid zou het vak Spaans veel leuker zijn 19 Lezen in het Spaans hangt mij meters de keel uit 26 In de lessen waarbij leesvaardigheid behandeld wordt gaat de tijd altijd heel snel voorbij 31 Eigenlijk zou ik liever helemaal niet aan leesvaardigheid werken bij Spaans 32 Ik vind het fijn om zelf een Spaanse tekst te lezen en opdrachten daarbij te maken Angst en moeilijkheid 2 Op de een of andere manier kan ik lezen in het Spaans maar niet onder de knie krijgen 4 Ik ben best goed bij lezen in het Spaans 9 Voor leestoetsen bij Spaans ben ik zenuwachtiger dan voor andere soorten toetsen 12 Bij lezen in het Spaans voel ik mij haast nooit zenuwachtig 22 Meestal begrijp ik wat er in de Spaanse teksten staat 23 Bij het lezen van een Spaanse tekst raak ik sneller in paniek dan bij het lezen van een tekst in het Engels 25 Ik voel me zeker van mezelf wanneer ik een beurt krijg bij het bespreken van Spaanse teksten 28 Van onze teksten in het Spaans begrijp ik meestal niet zo veel Inzet en interesse 1 Lezen in het Spaans zal niet gauw een hobby van mij worden 3 Voor leesvaardigheid Spaans doe ik niet meer dan nodig 7 Ik weiger veel vrije tijd aan lezen in het Spaans te besteden 8 Onze lessen leesvaardigheid bij Spaans zijn vaak boeiend en interessant 16 Het interesseert mij niet zoveel wat ik in de Spaanse teksten lees 17 In mijn vrije tijd lees ik wel eens in het Spaans 20 Ik doe mijn best bij het lezen van Spaanse teksten en het maken van de bijbehorende opdrachten 29 Ik zou me in mijn vrije tijd wel eens met Spaanse teksten bezig willen houden Nut en relevantie 6 Ik denk dat je bij weinig beroepen iets aan lezen in het Spaans hebt 10 Kunnen lezen in het Spaans heeft voordelen als je later op reis of op vakantie bent in Spaanstalige gebieden 11 Kunnen lezen in het Spaans is van belang om later een baan te krijgen 13 In je latere leven kun je best zonder lezen in het Spaans 21 Ik geloof dat leren lezen in het Spaans weinig nut heeft 24 Bij andere vakken heb je weinig aan wat je in de lessen leesvaardigheid Spaans doet 27 Met de onderwerpen waarover je in de Spaanse teksten leest, kan je in de toekomst iets doen 30 In het kader van contact met Spaanstalige mensen, heb je wat aan het kunnen lezen in het Spaans

10 Bijlage 1.3: Vragenlijst nameting motivatie (Deel 1), belevenis lessen vooraf aan interventie (Deel 2) en Meningen over lessenserie (Deel 3) ragenlijst NAMETING DEEL 1 Geslacht raag_1 raag_2 raag_3 raag_4 raag_5 raag_6 raag_7 raag_8 raag_9 raag_10 raag_11 raag_12 raag_13 raag_14 raag_15 raag_16 raag_17 raag_18 raag_19 raag_20 raag_21 raag_22 raag_23 raag_24 raag_25 raag_26 raag_27 raag_28 raag_29 raag_30 raag_31 raag_32 DEEL 2 raag_a raag_b Ik ben een jongen / meisje Lezen in het Spaans zal niet gauw een hobby van mij worden Op de een of andere manier kan ik lezen in het Spaans maar niet onder de knie krijgen Voor leesvaardigheid Spaans doe ik niet meer dan nodig Ik ben best goed bij lezen in het Spaans Bij het behandelen van leesvaardigheid bij Spaans ben ik blij als het lesuur voorbij is Ik denk dat je bij weinig beroepen iets aan lezen in het Spaans hebt k weiger veel vrije tijd aan lezen in het Spaans te besteden Onze lessen leesvaardigheid bij Spaans zijn vaak boeiend en interessant Voor leestoetsen bij Spaans ben ik zenuwachtiger dan voor andere soorten toetsen Kunnen lezen in het Spaans heeft voordelen als je later op reis of op vakantie bent in Spaanstalige gebieden Kunnen lezen in het Spaans is van belang om later een baan te krijgen Bij lezen in het Spaans voel ik mij haast nooit zenuwachtig In je latere leven kun je best zonder lezen in het Spaans Ik vind leesvaardigheid een leuk onderdeel van de Spaanse les Ik zou later best een baan willen waarbij je af en toe in het Spaans moet lezen Het interesseert mij niet zoveel wat ik in de Spaanse teksten lees In mijn vrije tijd lees ik wel eens in het Spaans Zonder leesvaardigheid zou het vak Spaans veel leuker zijn Lezen in het Spaans hangt mij meters de keel uit Ik doe mijn best bij het lezen van Spaanse teksten en het maken van de bijbehorende opdrachten Ik geloof dat leren lezen in het Spaans weinig nut heeft Meestal begrijp ik wat er in de Spaanse teksten staat. Bij het lezen van een Spaanse tekst raak ik sneller in paniek dan bij het lezen van een tekst in het Engels Bij andere vakken heb je weinig aan wat je in de lessen leesvaardigheid Spaans doet Ik voel me zeker van mezelf wanneer ik een beurt krijg bij het bespreken van Spaanse teksten In de lessen waarbij leesvaardigheid behandeld wordt gaat de tijd altijd heel snel voorbij Met de onderwerpen waarover je in de Spaanse teksten leest, kan je in de toekomst iets doen Van onze teksten in het Spaans begrijp ik meestal niet zo veel Ik zou me in mijn vrije tijd wel eens met Spaanse teksten bezig willen houden In het kader van contact met Spaanstalige mensen, heb je wat aan het kunnen lezen in het Spaans Eigenlijk zou ik liever helemaal niet aan leesvaardigheid werken bij Spaans Ik vind het fijn om zelf een Spaanse tekst te lezen en opdrachten daarbij te maken Geef een beoordeling van het tekstaanbod tijdens de laatste 4 lessen leesvaardigheid bij Spaans Geef een beoordeling van de opdrachten & de werkvormen tijdens de laatste 4 lessen leesvaardigheid bij Spaans

11 raag_c Geef aan in welke mate jij variatie aan opdrachten & werkvormen hebt ervaren tijdens de laatste 4 lessen leesvaardigheid bij Spaans raag_d raag_e raag_f raag_g DEEL 3 raag_h raag_i raag_j Geef aan in welke mate jij keuzes hebt kunnen maken in verband met de teksten en de opdrachten tijdens de laatste 4 lessen leesvaardighe Geef een beoordeling van het tempo tijdens de laatste 4 lessen leesvaardigheid bij Spaans Geef een beoordeling van je eigen inzet tijdens de laatste 4 lessen leesvaardigheid bij Spaans Geef een algemene beoordeling van de laatste 4 lessen leesvaardigheid bij Spaans Hoe vond je de laatste 4 lessen over leesvaardigheid? Wat vond je het leukst van de laatse 4 lessen over leesvaardigheid? Wat vond je het minst leuk van de afgelopen 4 lessen over leesvaardigheid?

12 Bijlage 2: Formulier time-on-task Voorbeeld Excel-bestand ( Time-on-task_Luz_Les 0 )