Programmabegroting 2007

Programmabegroting 2007 Gemeente Oosterhout Oosterhout, 27 september 2006 Programmabegroting 2007 1

Colofon Programmabegroting 2007 Gemeente Oosterhout Samenstelling Gemeente Oosterhout Postbus 10150 4900 GB Oosterhout Inlichtingen Tel: (0162) 489911 Fax: (0162) 423174 Email stadhuis@oosterhout.nl Internet www.oosterhout.nl Programmabegroting 2007 2

Inhoudsopgave Inleiding 5 Samenstelling College van burgemeester en wethouders 8 1. Beleidssamenvatting 10 2. Financieel beeld begroting 2007-2010 13 2.1 Financiële resultaten begroting 2007-2010 13 2.2 Relatie met Meerjarenbeleidsplan 2006-2010 14 2.3 Nieuw beleid 14 3. Beleidsbegroting 17 1 Bestuur/ Gemeenteraad 19 2 Bestuur/ College & Dienstverlening 20 3 Woonomgeving 25 4 Veilig 31 5 Verkeer & Mobiliteit 35 6 Natuur, Milieu & Afval 40 7 Bouwen en Wonen 45 8 Werk & Inkomen 52 9 Programmering van de Stad 59 10 Onderwijs, Jeugd & Voorschool 65 11 Maatschappelijke Zorg 70 12 Sport 76 13 Productondersteuning 79 14 Algemene dekkingsmiddelen 83 BP1 Vitale en Attractieve binnenstad 87 BP2 Jong 90 BP3 Samenleving 93 4. Paragrafen 96 4.1 Lokale heffingen 97 4.2 Weerstandsvermogen 105 4.3 Onderhoud kapitaalgoederen 115 4.4 Treasury (financiering) 118 4.5 Bedrijfsvoering 120 4.6 Verbonden partijen 127 4.7 Grondbeleid 136 4.8 Investeringsprogramma Stedelijke Vernieuwing (ISV) 139 4.9 Ontwikkeling EMU saldo 144 Programmabegroting 2007 3

5. Financiële begroting 146 5.1 Toelichting op de financiële begroting 146 5.2 Financiële uitgangspunten 146 5.3 Analyse op hoofdlijnen 149 5.4 Actualiseringen 149 5.5 Personele kosten 158 5.6 Doorberekende personele kosten 161 5.7 Algemene uitkering 161 5.8 Kapitaallasten en bespaarde rente 166 5.9 Nieuw beleid 167 5.10 Prijscompensatie 173 5.11 Investeringen 175 5.12 Reserves en voorzieningen 185 Bijlagen Bijlage 1 Kerngegevens 187 Bijlage 2 Personeelsterkte en lasten 2007 189 Bijlage 3 Overzicht geprioriteerde investeringen 2007 191 Bijlage 4 Projecten Vrije reserve 193 Bijlage 5 Overzicht Reserves en voorzieningen 200 Bijlage 6 Afkortingenlijst 201 Programmabegroting 2007 4

Inleiding Voor u ligt de programmabegroting 2007, inclusief de meerjarenramingen voor 2008 tot en met 2010. De programmabegroting bestaat uit 17 gemeentelijke programma s en een aantal paragrafen. Deze komen in de voorliggende programmabegroting één voor één aan de orde. De begroting 2007 en bijbehorende meerjarenbegroting 2008-2011 vormen een logisch vervolg op het door de gemeente in juni van dit jaar vastgestelde Meerjarenbeleidsplan voor deze bestuursperiode. Belangrijkste constatering daarbij is misschien wel dat alle bestuurlijke ambities zoals die in dit MJBP zijn neergelegd, ook financieel realiseerbaar blijken. Sterker nog, er is in 2007 zelfs extra ruimte voor eenmalige uitgaven. Toch is de begroting meer dan een financieel-technische doorvertaling van de plannen zoals neergelegd in het Meerjarenbeleidsplan. Het is namelijk ook een concrete, volgende stap bij het vervullen van de bestuurlijke ambitie om onze gemeente duurzaam aantrekkelijk te maken voor de mensen die er wonen, werken en recreëren. Deze begroting is de eerste praktische doorvertaling van ons streven te investeren in ambitie. Daarbij stellen wij de stad centraal. Uitgangspunt bij beleidsvoorbereiding en uitvoering zijn de volgende vragen: wat levert dit voor de stad op? Wat worden de burgers van onze gemeente er wijzer van? Wat merken zij nu in de praktijk van het streven werk te maken van de gemeentelijke dienstverlening, waaraan kunnen zij in hun eigen buurt of wijk merken dat dit college investeert in de openbare ruimte?, op welke manier ondervinden jonge Oosterhouters dat het bestuur de gemeente aantrekkelijker wil maken voor jonge categorieën inwoners? Om al die vragen te kunnen beantwoorden, wordt in deze begroting een begin gemaakt met het beschrijven van de gewenste maatschappelijke effecten van het gemeentelijk beleid. Dat doen we op een zo transparant mogelijke manier. Zodat niet alleen de gemeenteraad, maar ook de inwoners van onze gemeente ons kunnen beoordelen op de vraag of we er, aan het einde van deze bestuursperiode, ook inderdaad in geslaagd zijn onze ambities waar te maken. Want ambitie, dat heeft dit gemeentebestuur zeker. En tot onze voldoening hebben wij de afgelopen periode gemerkt dat wij daarin niet alleen staan; ook de Oosterhoutse gemeenteraad heeft aangegeven de komende bestuursperiode werk te willen maken van de ontwikkeling van stad en samenleving. Dat sterkt ons in onze overtuiging dat alle voorwaarden aanwezig zijn om op die gezamenlijke ambities te kunnen doorpakken. Programmabegroting 2007 5

Het college streeft ernaar om de bestuurlijke informatie aan de raad te laten voldoen aan hoge kwaliteitseisen. De begroting moet de raad ondersteunen in zijn kaderstellende rol. In de begroting 2006 is daarom reeds aangekondigd dat het Planning & Control instrumentarium zal worden opgefrist. Daarnaast heeft ook de rekenkamer in het voorjaar van 2006 aanbevelingen gedaan om de programmabegroting een beter sturingsinstrument te laten zijn. Op basis hiervan zijn de volgende aanpassingen verricht in de begroting 2007: Nieuwe programmastructuur Vanaf de nieuwe cyclus na de verkiezingen is een nieuwe programmastructuur doorgevoerd, waarbij beleidsproducten zijn geclusterd in meer beleidsmatige programma s. Beleidssamenvatting In de programmabegroting is een beleidssamenvatting opgenomen, waarbij per programma s de belangrijkste beleidsspeerpunten zijn genoemd. Op deze wijze kan de lezer zich sneller informeren over de hoofdlijnen van de beleidsprogramma s. Splitsing van de programmabegroting in een beleidsbegroting en een financiële begroting Volgens het Besluit begroting & Verantwoording behoort een programmabegroting te bestaan uit een beleidsbegroting en een financiële begroting. In de eerdere programmabegrotingen hebben we gekozen om per beleidsproduct zowel een beleidstoelichting als een financiële toelichting op te nemen. Door de steeds verder aangescherpte eisen neemt de hoeveelheid financiële informatie per programma toe. De verhouding tussen beleidsteksten en financiële onderbouwing loopt hierdoor uit de pas. Met de begroting 2007 wordt een groot deel van de financiële onderbouwing en toelichting in een apart deel van de begroting ondergebracht. Prestatie- indicatoren In de begroting 2006 is de afspraak gemaakt dat het prestatiemetingsinstrument Staat van de gemeenten in de P&C producten wordt ingepast. In de begroting 2007 is hiertoe een eerste aanzet gedaan, hetgeen in de komende jaren verder uitgewerkt wordt. Het is met enige trots dat wij u deze begroting aanbieden. Met de nieuwe opzet geven we invulling aan ons voortdurende streven naar het verschaffen van bruikbare en leesbare informatie aan de Raad en Burgers van Oosterhout. BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN OOSTERHOUT,, burgemeester,, secretaris. Programmabegroting 2007 6

Leeswijzer Beleidssamenvatting Voorafgaand aan de beleidsprogramma s zijn de hoofdlijnen per programma geschetst in de beleidssamenvatting. Financieel beeld begroting 2007-2010 In hoofdstuk 2 is op hoofdlijnen het financiële beeld uit de begroting geschetst. Dit mede in relatie met de geschetste financiële ontwikkelingen in het Meerjarenbeleidsplan. Beleidsbegroting In hoofdstuk 3 zijn de 17 programma s beschreven. Ieder programma omvat een beschrijving van de algemene doelstelling, de relevante beleidsdocumenten, de accenten uit het collegeakkoord en uit een beschrijving van de prestaties die worden gerealiseerd. Daarnaast worden de meerjarig beschikbare middelen in beeld gebracht bij ieder programma. Paragrafen De paragrafen geven gebundeld informatie over bepaalde thema s, die anders te gefragmenteerd aan de orde zouden komen. Deze informatie wordt voor zowel bestuurders als toezichthouders van belang geacht om de financiële positie van de gemeente te kunnen beoordelen. Een zestal paragrafen is verplicht voorgeschreven door het BBV, namelijk Lokale heffingen, Weerstandsvermogen, Onderhoud kapitaalgoederen, Treasury (financiering), Bedrijfsvoering, Verbonden partijen en Grondbeleid. De paragrafen Investeringsprogramma Stedelijke Vernieuwing (ISV) en de ontwikkeling EMU saldo zijn aanvullend opgenomen. Financiële begroting In hoofdstuk 5 is de financiële begroting opgenomen, waarin een uitgebreide financiële toelichting opgenomen omtrent de verschillen tussen de begroting 2007 en 2006. Bijlagen In de bijlagen is een aantal cijfermatige overzichten opgenomen. Als laatste bijlage is een afkortingenlijst opgenomen. Programmabegroting 2007 7

Samenstelling College van burgemeester en wethouders W.H. Huijbregts-Schiedon, Burgemeester Portefeuille: Integrale veiligheid Dienstverlening Regionale samenwerking en externe oriëntatie Burgerparticipatie Overige wettelijke taken drs. E. Oolhorst, Wethouder Portefeuille: Sociale zekerheid Inburgering Onderwijs, voorschool en kinderopvang Grondzaken Jeugdbeleid Cultuur Begraafplaats Ontwikkelingsproject Slotjes-Midden Operatie Jong Y.C.M.G. de Boer, Wethouder Portefeuille: Stedelijke ontwikkeling en ruimtelijke ordening Economische zaken Toerisme en recreatie Monumenten en archeologie Programmabegroting 2007 8

J.W.A. Boers, Wethouder Portefeuille: Woonomgeving (wegen, integraal beheer openbare ruimte, openbaar groen, buurten wijkbeheer, speelvoorzieningen, dorps- en buurthuizen) Sport Detailhandel, middenstand en horeca Evenementen Ouderenbeleid Operatie Vitale en attractieve binnenstad F.C. Gerbrands, Wethouder Portefeuille: Middelen (financiën, personeel en organisatie, ICT, facilitaire zaken) Communicatie Natuur, milieu, water en afval Agrarische zaken Nutsvoorzieningen J. van Brummen, Wethouder Portefeuille: Verkeer en mobiliteit Wonen Volksgezondheid Maatschappelijke zorg (Wet maatschappelijke ontwikkelingen) Ontwikkelingsproject Vrachelen IV/V Programmabegroting 2007 9

1. Beleidssamenvatting De belangrijkste conclusie van deze begroting is dat de ambitie (het nieuwe beleid), zoals dit is geformuleerd in het meerjarenbeleidsprogramma, volledig is vertaald binnen de financiële middelen. De in het ambitieuze Meerjarenbeleidsprogramma geformuleerde uitgangspunten kunnen worden gerealiseerd binnen een structureel sluitende exploitatie. Naast deze posten is, afgeleid vanuit de gestelde prioriteiten uit het MJBP, financiële ruimte gevonden om een eenmalige impuls te kunnen geven aan dienstverlening, communicatie omtrent Oosterhout Familiestad en aan beheersystemen voor de openbare ruimte. Het jaarlijkse reguliere investeringsvolume is met structureel 500.000 verhoogd om een inhaalslag door te voeren op het onderhoud aan fietspaden. Binnen de vrije reserve is in de komende jaren maar liefst 60 miljoen beschikbaar om een impuls te geven aan de voorzieningen in de stad. Per programma zijn de belangrijkste ontwikkelingen als volgt te omschrijven: Bestuur/College en dienstverlening Verder werken aan (digitale) dienstverlening en een extra impuls aan de externe oriëntatie van bestuur en organisatie zijn de belangrijkste speerpunten voor 2007. De ambities op het gebied van dienstverlening krijgen onder andere vorm door de modernisering van de gemeentelijke basisadmistratie, het opstellen van gemeentelijke servicenormen en het verkorten van de doorlooptijden voor bezwaarschriften. Woonomgeving Uitvoering van het eind 2006 vast te stellen beeldkwaliteitsplan openbaar groen, een begin maken met de bomencompensatie en het bestrijden van overlast door hondenpoep moeten in 2007 leiden tot een merkbare verbetering van de kwaliteit van de woonomgeving. In dat jaar wordt, in het kader van buurtbeheer, ook begonnen met de fysieke herinrichting van de Larenbuurt. Het is overigens de bedoeling dat ook verder wordt gewerkt aan het vergroten van de rol van buurtbewoners bij de inrichting van de eigen woonomgeving, onder andere door het aantal buurtoverleggen uit te breiden. Veilig De regionale samenwerking op het gebied van de brandweerzorg wordt verder geïntensiveerd. Daarnaast worden de nodige stappen gezet om te komen tot een nieuwe kazerne voor het Oosterhoutse brandweerkorps. Via snelle uitvoering van cameratoezicht (zowel op bedrijventerrein Vijf Eiken als in het uitgaansgebied), intensivering van buurtpreventie, het opstellen en het uitvoeren van een integraal handhavingsprogramma wordt gewerkt aan de veiligheid in Oosterhout. Verkeer & Mobiliteit Het opstellen van een duurzaam mobiliteitsplan, dat maatregelen op de korte termijn verbindt met een strategische langetermijnvisie, is in dit programma een van de belangrijkste thema s voor 2007. Het plan is in concept gereed voor de zomervakantie van 2007. Punten van aandacht zijn verder de verkeersrelatie met Breda, de voorbereidingen voor de realisatie van een HOV-verbinding tussen Oosterhout en Breda, het experiment met gratis fijnmazig openbaar vervoer en besluitvorming over de nieuwe locatie voor een busstation. Natuur, Milieu & Afval In 2007 wordt onderzocht op welke manier in de woongebieden Zwaaikom en Vrachelen IV/V gekomen kan worden tot infiltratie van regenwater. Een andere belangrijke ontwikkeling is de invoering, per 1 januari 2008, van de omgevingsvergunning. Dit is een aanzienlijke opgave, omdat hierin de bestaande vergunningstelsels op het gebied van bouwen, milieu, ruimtegebruik en APV onder één vergunning worden gebracht. Programmabegroting 2007 10

Op het gebied van riolering staan een aantal aanzienlijke investeringen op het programma, nodig om als gemeente te kunnen voldoen aan de basisinspanning op het gebied van waterkwaliteit. Bouwen & Wonen In 2007 wordt verder gewerkt aan de, voor de ontwikkeling van Oosterhout, belangrijke ruimtelijke plannen voor Oosterhout-Oost en Dorst. Concreet resulteert dit in ontwerp-bestemmingsplannen voor de bedrijvenlocatie in Oosterhout-Oost en de woningbouwlocaties in Dorst. De reconstructie van Slotjes-Midden krijgt in 2007 ook daadwerkelijk fysiek vorm door de sloop en bouw van woningen aan de Van OIdenneellaan. Ten slotte wordt verder gewerkt aan de voorbereiding van de grootschalige woningbouwplannen Vrachelen IV/V en Zwaaikom. Werk & Inkomen Nieuwe ruimte voor bedrijvigheid krijgt in 2007 vorm door het opstellen van een ontwerpbestemmingsplan voor de nieuwe locatie naast Everdenberg (Oosterhout-Oost) en planontwikkeling voor de ruimte die op Vijf Eiken vrijkomt na de verhuizing van VV Oosterhout naar Vrachelen IV/V. Op het gebied van werkgelegenheid wordt werk gemaakt van de realisatie van een bedrijfsverzamelgebouw (waarin alle organisaties op het gebied van arbeidsmarkt worden ondergebracht), uitbreiding van Work First en de gevolgen van de wijziging van de Wet sociale werkvoorziening. Programmering van de Stad Een geactualiseerd cultuurbeleid en een nieuw beleid voor evenementen moeten in 2007 bijdragen aan versterking van de programmering van de stad. Belangrijke pijler onder dit cultuurbeleid is de samenwerking tussen de grote culturele instellingen om te komen tot een Huis van Cultuur. Een plan van aanpak voor de realisatie hiervan wordt in 2007 vastgesteld. Verder zijn binnen dit programma aan de orde de voorbereiding van de viering van tweehonderd jaar stadsrechten in 2009 en de inrichting van de voormalige Zandheuvelschool als culturele- en tentoonstellingsruimte. Onderwijs, Jeugd & Voorschool In 2007 wordt invulling gegeven aan het onderwijsbeleid voor de komende bestuursperiode. Speerpunten daarbij zijn invoering van schakelkassen, uitbreiding van de voorschoolse educatie, het tegengaan van segregatie, evaluatie van het schoolmaatschappelijk werk en het opstellen van een plan voor een nieuwe brede school met een onderwijsachterstandenprofiel. Ook op het gebied van onderwijshuisvesting wordt in 2007 het nodige geïnvesteerd (Vrachelen IV/V, tijdelijke school Vrachelen III, realisering Touwbaanschool, nieuwbouw school Hans Berger Kliniek). Ten slotte speelt binnen dit programma ook het voornemen te komen tot vooren naschoolse opvang, in de nabijheid van de school, voor alle kinderen in Oosterhout en omgeving. Maatschappelijke Zorg De gevolgen van de invoering van de Wet op de maatschappelijke ondersteuning (Wmo) loopt als een rode draad door dit programma. In dat kader zijn in 2007 onder andere aan de orde het opstellen van een gemeentelijke visie op maatschappelijke participatie en vrijwilligersbeleid, invoering van de woonzorgzonering in Oosterheide en voortzetting van het Maatschappelijk Steunsysteem (MASS) voor mensen met psychische probleem. Op het gebied van volksgezondheid worden, in het kader van de evaluatie van de beleidsnotitie volksgezondheid, nieuwe actiepunten geformuleerd. De medewerking aan de vestiging van een hospice wordt hierin meegenomen. Programmabegroting 2007 11

Sport Het voornemen in de wijk Vrachelen IV/V een nieuwe sportaccommodatie te realiseren, betekent dat gewerkt gaat worden aan de voorbereiding van de verhuizing van VV Oosterhout en honk- en softbalvereniging Twins. In de eerste helft van 2007 wordt een meerjarenplan voor de gebouwen op sportaccommodaties opgesteld, terwijl tevens de laatste hand wordt gelegd aan de renovatie van zwembad De Warande. In de zomerperiode van 2007 wordt zwembad Arkendonk onder handen genomen. In 2007 wordt uitvoering gegeven aan diverse breedtesportimpuls projecten. Deze projecten worden in 2008 doorgestart onder de BOS-regeling (Buurt-Onderwijs-Sport). Bijzondere programma s: Jong, Vitale en attractieve binnenstad, Samenleving De drie bijzondere programma s dragen in sterke mate bij aan het realiseren van een aantal strategische doelstellingen uit het collegeakkoord. Ze worden alle drie aangestuurd door een alliantiemanager. Deze moet enerzijds zorgen voor het opstellen en uitvoeren van een inhoudelijk programma en tegelijkertijd daarbij optimaal gebruik maken van de in de samenleving aanwezige expertise. Naast het opstellen van een inhoudelijk programma zijn voor het programma Vitale en attractieve binnenstad in 2007 van belang: het formuleren van een evenementenbeleid en het opstellen van een jaarprogramma voor het centrum en het opstellen, samen met de betrokken ondernemers, van een beheersplan voor het uitgaansgebied. Hieronder valt ook de introductie van cameratoezicht. Het programma Jong kent een inhoudelijke onderverdeling naar voorzieningen, woningbouw en preventief jeugdbeleid. Aandachtspunten hierbij zijn in 2007 onder andere het bevorderen van jongerenparticipatie, het stevig neerzetten van Outflow en het streven naar de vestiging van een instelling voor mbo of hbo in Oosterhout. Programmabegroting 2007 12

2. Financieel beeld begroting 2007-2010 2.1 Financiële resultaten begroting 2007-2010 De begroting 2007 en de meerjarenramingen 2008-2010 zijn opgesteld conform de kaders die zijn vastgesteld in het Meerjarenbeleidsplan 2006-2010. Daarnaast vormen de uitgangspunten van het financieel beleid een belangrijk kader, zoals deze opgenomen zijn in het politiek akkoord 2006-2010. De begroting 2007 sluit met een positief saldo van 0,4 miljoen. De jaren erna vertonen ook een positief resultaat van ruim 0,3 miljoen in 2008 en 2009 en 0,1 miljoen in 2010. De begroting vertoont dus een solide uitkomst, waarbij er sprake is van een structureel evenwicht tussen de kosten en opbrengsten. De begroting 2007-2010 geeft samengevat het volgende beeld: Exploitatie Rekening 2005 2006 2007 2008 (bedragen * 1.000) 2009 2010 Lasten 133.500 112.340 106.954 106.392 107.099 107.564 Baten 139.427 111.542 106.351 105.950 106.785 107.713 Subtotaal programma s -5.927 798 603 442 314-149 Storting in reserves 4.143 2.767 1.386 1.359 1.335 1.276 Onttrekking aan reserves 10.203 3.613 2.369 2.155 1.968 1.231 Saldo na reserves 11.987 48 380 354 319 104 voordeel voordeel voordeel voordeel voordeel voordeel Een analyse van de ontwikkeling van het saldo in 2007 ten opzichte van de begroting 2006 is opgenomen in hoofdstuk 5 Financiële begroting. Bij de positieve resultaten moet opgemerkt worden dat onder de posten nieuw beleid enkele PM posten zijn opgenomen, die naar alle waarschijnlijkheid zullen leiden tot een afname van dit overschot. Concreet gaat het hierbij om de invulling van nieuw beleid op het gebied van de invoering revolving fund monumenten, modernisering arbeidsvoorwaarden en een mogelijke structurele verhoging van de bijdrage aan WAVA Enige terughoudendheid op financieel gebied blijft daarom noodzakelijk. Programmabegroting 2007 13

2.2 Relatie met Meerjarenbeleidsplan 2006-2010 In deze paragraaf wordt kort de ontwikkeling van de financiële positie ten opzichte van de gehanteerde uitgangspunten bij het Meerjarenbeleidsplan 2006-2010 beschreven. In het Meerjarenbeleidsplan is een meerjarig beeld geschetst dat leidde tot het volgende beeld: Exploitatie Jaar 2007 Jaar 2008 Jaar 2009 Jaar 2010 2006 553 186-399 399 Ruimte nieuw beleid 260 520 780 780 Beschikbare ruimte 813 334 1.179 1.179 Mutaties: - Doorwerking concernrapportage 2006 1.000-1.000-1.000-1.000- - Bouwleges 500 500 500 500 - Algemene uitkering 200 200 200 200 - BTW compensatiefonds 150-300- 450-600- - Voorstel: beleggingsopbrengst Intergas 300 300 300 300 - Actualiseringen begroting 2007 PM PM PM PM Overschot (prognose bij MJBP) 663 34 729 579 Op basis van de inzichten ten tijde van het Meerjarenbeleidsplan is ervan uitgegaan dat er structureel 600.000 beschikbaar is voor nieuw beleid. Dit is inclusief de jaarlijkse ruimte die in de begroting was opgenomen voor nieuw beleid. Praktisch betekent dit dat bij de invulling van 600.000 aan structureel nieuw beleid de ruimte voor de komende vier jaar in principe volledig is ingevuld. Het financiële beeld in meerjarig perspectief is ten opzichte van het Meerjarenbeleidsplan op hoofdlijnen gelijk gebleven. Voor het jaar 2007 is er sprake van een positievere ontwikkeling. Door een kritische blik op de reguliere actualiseringen zijn kostenstijgingen beperkt gebleven. Daarnaast is de verwachting voor de algemene uitkering vanuit de meicirculaire 2006 gunstiger uitgevallen dan vermeld in het Meerjarenbeleidsplan. 2.3 Nieuw beleid De invulling van nieuw beleid vormt bij de begroting steeds een belangrijk onderdeel. Vandaar dat onderstaand in het kort is aangegeven welke keuzes zijn gemaakt binnen de begroting. De nadere toelichting is opgenomen onder de beleidsprogramma s en binnen de financiële begroting. De posten nieuw beleid zijn onder te verdelen in: A. Nieuw beleid, direct volgende uit het Meerjarenbeleidsplan B. Eenmalige impulsen 2007 C. Nieuw beleid in meerjarig perspectief Programmabegroting 2007 14

A. Nieuw beleid, direct volgende uit het Meerjarenbeleidsplan In de begroting 2007 zijn de volgende posten voor nieuw beleid opgenomen: Bedragen * 1.000 Prioriteiten 2007 2008 2009 2010 Programma Bestuur/ college en dienstverlening Vijfde wethouder 120 120 120 120 Extra subsidie ORTS 25 25 25 25 Programma Woonomgeving Lagere ombuiging openbaar groen 213 163 163 163 Extra investering in speeltoestellen 140 230 155 125 Programma Veilig Rampenbestrijding 53 53 53 53 Programma Verkeer & Mobiliteit Fijnmazig openbaar vervoer 80 80 80 80 Programma Bouwen en Wonen Revolving fund voor monumenten pm pm Pm Programma Werk & Inkomen Uitbreiding parkmanagement 15 15 15 15 Programma Programmering van de Stad Huis van Cultuur 140 280 420 560 Eenmalige inzet tbv speeltoestellen -140-230 -155-125 Evenementen 30 30 30 30 Programma Maatschappelijke zorg Woonservicezone 45 60 65 Pm Bijzonder programma Jong Werkbudget Jong 100 100 100 100 Subtotaal 821 926 1.071 1.146 Vrijval stelpost nieuw beleid -260-520 -780-780 Totaal 561 406 291 366 Bovenstaande posten zijn direct afgeleid uit het Meerjarenbeleidsplan. Naast bovenstaande prioriteiten worden andere prioriteiten opgepakt binnen de bestaande budgetten, zoals: o mogelijkheden bieden voor lokale referenda. Aangezien deze vooraf moeilijk in te plannen zijn, is er voor gekozen om bij initiatieven de post onvoorzien hiervoor aan te spreken; o Voor het uitvoeren van pilot cameratoezicht zijn reeds binnen de begroting gelden beschikbaar via het programma Vitale en attractieve Binnenstad; o Voor het programma Vitale en attractieve Binnenstad zijn in de begroting 2006 reeds extra gelden beschikbaar gesteld; o Professionalisering beheer buurthuizen: binnen de bestaande budgetten die beschikbaar gesteld worden aan Merites zal een bedrag van 70.000 vrijgemaakt worden. Hierbij wordt gedacht aan voordelen die te realiseren zijn door de schoonmaak van de buurthuizen opnieuw aan te besteden. o Door de intensievere samenwerking tussen bibliotheek, VVV en gemeente wordt een coördinatiepunt evenementen gerealiseerd. Programmabegroting 2007 15

B. Eenmalige impulsen 2007 Daarnaast zijn voor de volgende onderdelen eenmalige impulsen opgenomen voor 2007. Bedragen * 1.000 Prioriteiten 2007 Programma Bestuur/ college en dienstverlening Dienstverlening in brede zin 100 Communicatie: versterking imago Oosterhout Familiestad 93 Programma Woonomgeving Tempoversnelling beheersystemen groen en wegen 100 Programma Bouwen en Wonen Analyse hoogbouw 20 Invoering omgevingsvergunning 105 Totaal 418 Deze eenmalige impulsen worden als afzonderlijke stelposten in de begroting opgenomen, waarbij definitieve toekenning van de gelden plaatsvindt op het moment dat hiervoor concrete plannen gereed zijn. Het college wil voor deze belangrijke ontwikkelingen in de begroting wel geld reserveren. C. Nieuw beleid in meerjarig perspectief Tot slot is er conform het Meerjarenbeleidsplan financiële ruimte opgenomen in meerjarig perspectief voor de volgende onderdelen: Bedragen * 1.000 Prioriteiten 2007 2008 2009 2010 Programma Algemene dekkingsmiddelen Inhaalslagen binnen de openbare ruimte 50 265 435 Restant nog in te zetten in openbare ruimte -50-265 -435 Oosterhout pas 50 100 100 Inrichting voormalige Zandheuvelschool 30 30 Uitbreiding plaatsen voorschool 14 28 28 Nieuwe Brede School 50 50 50 Modernisering arbeidsvoorwaarden pm pm pm pm Verhoging structurele bijdrage WAVA pm pm pm pm Totaal 0 114 208 208 Deze lasten zijn vooralsnog opgenomen onder het programma algemene dekkingsmiddelen en worden geconcretiseerd bij toekomstige begrotingen. Conclusie hieruit is dat het college erin is geslaagd om alle voornemens uit het Meerjarenbeleidsplan ook in te passen in de begroting 2007-2010. Programmabegroting 2007 16

3. Beleidsbegroting In dit hoofdstuk presenteren we aan de hand van 14 vaste programma s (13 beleidsprogramma s en 1 financieel georiënteerd programma) en drie flexibele programma s het programmaplan van de gemeente Oosterhout. Onderstaand geven wij de totale geraamde saldi weer per programma voor de jaren 2007-2010: Programma 2007 2008 2009 2010 1 Bestuur/ Gemeenteraad 981 981 981 981 2 Bestuur/ College & Dienstverlening 3.188 3.112 3.149 3.175 3 Woonomgeving 9.986 9.815 9.619 9.527 4 Veilig 2.894 2.793 2.763 2.733 5 Verkeer & Mobiliteit 864 834 796 776 6 Natuur, Milieu & Afval 389 285 242 198 7 Bouwen en Wonen 1.084 857 834 830 8 Werk & Inkomen 5.999 6.025 6.051 6.050 9 Programmering van de Stad 4.053 4.106 4.320 4.480 10 Onderwijs, Jeugd & Voorschool 5.600 5.723 5.643 5.574 11 Maatschappelijke Zorg 7.288 7.282 7.300 7.216 12 Sport 2.845 2.847 2.819 2.758 13 Productondersteuning 1.686 1.513 1.513 1.513 14 Algemene dekkingsmiddelen -46.534-46.011-45.996-46.240 BP1 Vitale en Attractieve binnenstad 180 180 180 180 BP2 Jong 100 100 100 100 BP3 Samenleving - - - - Subtotaal programma's 603 442 314-149 Stortingen in reserves 1.386 1.359 1.335 1.276 Onttrekking aan reserves 2.369 2.155 1.968 1.231 Totaal resultaat -380-354 -319-104 In elk programma zijn drie kaderstellende kernvragen uitgewerkt: Wat willen we bereiken?: Geformuleerd in de volgende onderdelen: - Algemene doelstelling - Relevante beleidsdocumenten - Accenten collegeakkoord - Outcome- indicatoren Wat gaan we daarvoor doen?: Geformuleerd in de volgende onderdelen: - Activiteiten - Output- indicatoren Programmabegroting 2007 17

Wat mag het kosten?: Geformuleerd in de volgende onderdelen: - Kosten en Opbrengsten - Specificatie saldo naar beleidsonderdelen - Belangrijke mutaties (de toelichting van deze mutaties is opgenomen onder de financiële begroting) Het beantwoorden van deze drie vragen lijkt eenvoudig, maar de praktijk is toch weerbarstig. In praktijk blijkt het erg lastig te zijn om doelstellingen SMART (Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden) te formuleren. Bij sommige, vaak de meer technische (onderdelen van de) programma s is het relatief makkelijker om concrete beoogde maatschappelijke effecten en output indicatoren te benoemen. Bij andere programma s is dit veel moeilijker. Soms zal erkend moeten worden dat het niet voor elk onderdeel mogelijk is om eenvoudige en eenduidige indicatoren vast te stellen. De raad zal in dat geval in sterke mate (politiek) moeten afwegen of de gewenste maatschappelijke effecten zijn bereikt. Omdat het gaat om een moeilijk proces, bestaat het gevaar het traject op de lange baan te schuiven door eerst verder onderzoek te doen. Ervaring leert, ook bij andere gemeenten, dat het beste is om gewoon te beginnen en werkende weg de indicatoren verder te verbeteren. In de begroting 2007 is gestart met de implementatie van de Staat van de Gemeente. De Staat van de Gemeente is een handzame gemeentemonitor op hoofdlijnen die vergelijking met andere gemeenten (benchmarking) eenvoudig mogelijk maakt. De Staat van de gemeente gaat uit van zes burgerrollen die door middel van eenvoudige onderzoeksinstrumenten in een rapportcijfer worden uitgedrukt. De handleiding is ontwikkeld op initiatief van de Vereniging van Gemeentesecretarissen. De gemeente Oosterhout heeft hieraan ook deelgenomen als een pilot-gemeente. Binnen de Staat van de Gemeente wordt onderscheid gemaakt in: - Burgerindicatoren: deze indicatoren zijn gemeten via de burgerijenquête, zodat er sprake is van een goede nulmeting per 2006. Deze indicatoren zeggen veel over de waardering, het maatschappelijke effect van de gemeentelijke producten. - Outputindicatoren: deze indicatoren geven aan welke producten worden geleverd. In de begroting 2007 is dus een eerste start gemaakt met de invoering van dit instrument, waarbij de komende jaren een verdere doorontwikkeling zal plaatsvinden. Programmabegroting 2007 18

Programma 1 Bestuur/ Gemeenteraad Portefeuillehouder: Gemeenteraad/ H. Huijbregts- Schiedon Algemene doelstelling De gemeenteraad stelt de kaders voor het gemeentelijk beleid en controleert het college van b. en w. op de uitvoering hiervan. Daarnaast vervult de gemeenteraad de volksvertegenwoordigende rol. Relevante beleidsdocumenten Reglement van Orde van de Gemeenteraad Gedragscode Gemeenteraad Instructie voor de griffier Diverse verordeningen, w.o. o Verordening op de Rekenkamer o Verordening inzake het burgerinitiatief o Verordening op de vergoeding aan gemeenteraadsfracties Kosten en opbrengsten Exploitatie Rekening 2005 2006 2007 2008 (bedragen * 1.000) 2009 2010 Lasten 858 977 981 981 981 981 Baten - - - - - - Subtotaal product 858 977 981 981 981 981 Storting in reserves - - - - - - Onttrekking aan reserves - - - - - - Saldo na reserves 858 977 981 981 981 981 Specificatie beleidsonderdelen 2007 (bedragen * 1.000) Omschrijving Lasten Baten Saldo Kosten van de gemeenteraad 525 525 Griffie 381-381 Rekenkamer 75-75 Totaal 981-981 Programmabegroting 2007 19

Programma 2 Bestuur/ College en Dienstverlening Portefeuillehouder: H. Huijbregts- Schiedon/ F.C. Gerbrands Algemene doelstelling De gemeente Oosterhout kenmerkt zich door een daadkrachtig bestuur van de stad, een goed contact tussen burgers en bestuur en een verdere verbetering van de dienstverlening. Relevante beleidsdocumenten Programma Andere Overheid (extern) Dienstverleningsmodel 2004 (intern vastgesteld eind 2001) Nota Verbonden partijen Diverse gemeenschappelijke regelingen Algemene wet bestuursrecht en Verordening Adviescommissie Algemene wet bestuursrecht Verordening klachtenregeling Oosterhout Inspraakverordening Werkproces besluitvorming college en raad Accenten uit het collegeakkoord Uitbreiding digitale dienstverlening: eind 2007 wordt 65% van de totale publieke dienstverlening afgehandeld via internet Invoeren van servicenormen t.a.v. wachttijd en afhandeltijd Modernisering Gemeenschappelijke Basisadministratie: burger hoeft maar op één plaats gegevens in te voeren Eén telefoonnummer voor de overheid: gemeente ook portaal voor informatieverstrekking andere overheden Hanteren proactieve communicatiestrategie Verdere professionalisering lokale omroep ORTS Programmabegroting 2007 20

Activiteiten 2007 PRIORITEIT Programma 2 Bestuur/ College en Dienstverlening Doelstelling Uitbreiding digitale dienstverlening Invoeren van servicenormen Modernisering Gemeentelijke Basisadministratie: snellere service aan de burger en administratieve lastenverlichting (burgers hoeven hun gegevens nog maar één keer te verstrekken). Resultaat In 2007 65% van de totale dienstverlening via internet. In 2006 50%. In 2006 worden concrete servicenormen opgesteld voor de frontoffice. Vanaf 2007 wordt dit uitgebreid over de totale dienstverlening. Start: 1/1/2007 en resultaat in 2010. Eén telefoonnummer voor de overheid Voorbereidingen in 2007, gereed in 2008 Proactieve communicatiestrategie Vanaf 2007 actieve externe communicatie over de servicenormen Verdere professionalisering lokale omroep ORTS Vierde kwartaal van 2006 concreet uitvoeringsplan, eerste kwartaal 2007 outputcontract van kracht Dienstverlening Er is blijvend scherpe aandacht nodig voor houding en gedrag van medewerkers, die direct met klanten te maken hebben. Nog in 2006 worden concrete servicenormen opgesteld voor het frontoffice van de organisatie (onder andere voor wachttijden bij balies, telefonische bereikbaarheid van het frontoffice, digitalisering en afhandeling van klachten met betrekking tot de openbare ruimte). Deze servicenormen worden in 2007 uitgebreid naar andere onderdelen van de gemeentelijke dienstverlening: onder andere afdoeningstermijn brieven, algemene telefonische bereikbaarheid en het verkorten van de doorlooptijden van bezwaarschriften. Vanaf 2007 vindt ook externe communicatie plaats over de servicenormen, zodat klanten weten wat ze op het gebied van service van de organisatie mogen verwachten. Een valkuil bij het streven naar optimalisering van de dienstverlening is de beperkte financiële ruimte. Voor investeringen is een eenmalig krediet beschikbaar gesteld, maar door de krappe bezetting kan het gewenste kwaliteitsniveau aan de balie niet worden gegarandeerd. Daarom wordt gekeken naar mogelijkheden om, binnen het totale personeelsbudget, structureel gelden vrij te maken om de dienstverlening conform de gemeentelijke servicenormen wel te kunnen leveren. Modernisering Gemeentelijke Basisadministratie In de periode 2007-2010 worden, naast de GBA, andere basisregistraties ingevoerd voor onderwerpen als bedrijven, percelen, geografie, adresbestanden, gebouwen en inkomens. Doel van dit stelsel van basisregistraties is een Andere Overheid die bij haar taakvervulling de essentiële en betrouwbare gegevens uit de basisregistraties gebruikt. Gebruik van deze zogenaamde authentieke gegevens zal leiden tot betere informatie voor beleid en bestuur, tot efficiencywinst, kostenreductie voor de gehele overheid en tot vermindering van administratieve lasten voor burgers en bedrijven. Programmabegroting 2007 21

Eén telefoonnummer voor de overheid De werkzaamheden voor dit nieuwe systeem, dat in 2008 operationeel moet zijn, beginnen in 2007. De commissie-jorritsma heeft in een advies over gemeentelijke dienstverlening aangedrongen op verbetering voor een aantal punten, waaronder benchmarking (vergelijking van de eigen prestatie met die van andere gemeenten). Externe oriëntatie en communicatie Het college gaat in 2007 een extra impuls geven aan het versterken van de externe oriëntatie. Dat voornemen wordt vertaald in een nieuwe bestuursstijl, die zich onder andere uit in een optimaal gebruik maken van de in Oosterhoutse samenleving aanwezige expertise. Voorstellen hiertoe worden in de eerste helft van 2007 ontwikkeld. De nota over inspraak en interactieve beleidsvorming wordt in het vierde kwartaal van 2006 herijkt. Verdere professionalisering lokale omroep ORTS De professionalisering van de ORTS wordt mogelijk gemaakt door het beschikbaar stellen van een structurele geldstroom. Dit maakt het voor de lokale omroep mogelijk een professionele kracht aan te trekken, die een kwaliteitsimpuls kan geven aan de programma s van de ORTS en een stimulerende factor is voor de vrijwilligers en de vaste kracht. Het nieuwe outputcontract wordt met ingang van 1 januari 2007 van kracht. Regionaal Ontwikkelingsfonds Het regionaal ontwikkelingsfonds is een belangrijk instrument om de ontwikkeling van West-Brabant een impuls te geven. Door gerichte samenwerking kunnen investeringen effectiever worden ingezet en kan het totale investeringsvolume voor West-Brabant worden vergroot. Het fonds zal meerdere ontwikkelingen op de schaal van West -Brabant ondersteunen. Overige ontwikkelingen In de paragraaf bedrijfsvoering van deze programmabegroting zijn de ontwikkelingen beschreven op een aantal beleidsterreinen die onder dit programma vallen. Het gaat dan om organisatieontwikkeling, concernbrede strategie, managementontwikkeling, monitoring en auditing en rechtmatigheid. Volledigheidshalve wordt op deze plek naar die paragraaf verwezen. Outcome- indicatoren Rapportcijfers: dus hoe hoger het cijfer, hoe beter het oordeel! Programma 2: Bestuur / College en Dienstverlening Burgerindicator (Burgerijenquête) SCORE 2002 SCORE 2006 DOEL- STELLING 1. Waardering aanbod en kwaliteit van de gemeentelijke -- 8,3 8,4 informatie. 2. Ik ben over het algemeen tevreden over de behandeling aan de telefoon door de gemeente. 6,9 8,4 Pm 3. Het duurt over het algemeen (te) lang voordat ik antwoord krijg op mijn brief aan de gemeente. 5,3 5,2 6,0 4. Behandeling in het stadhuis 7,7 7,5 7,7 5. Ik moest lang wachten voordat ik aan de beurt was. 6,4 5,4 6,5 6. Rapportcijfer voor de dienstverlening door de gemeente. 6,9 6,8 7,0 7. De huidige dagopenstelling van de balies in de publiekshal zijn voldoende. 7,7 7,2 7,5 Programmabegroting 2007 22

Programma 2: Bestuur / College en Dienstverlening SCORE 2002 SCORE 2006 DOEL- STELLING Burgerindicator (Burgerijenquête) 8. De huidige avondopenstelling van de balies in de publiekshal is voldoende. 6,8 8,1 8,1 9. Aandeel dat ontvangstbevestiging heeft gehad op brief aan de gemeente. 79% 84% Pm 10 Vertrouwen in de overheid algemeen -- 4,4 Pm 11 Vertrouwen in de lokale overheid -- 4,4 Pm 12 Beoordeling gemeentelijke regels -- 6,4 Pm 13 Beoordeling gemeentebestuur -- 5,6 Pm Burgerindicator uit de Benchmarking Publiekszaken: bron VNG SCORE 2005 SCORE 2006 DOEL- STELLING Totaaloordeel klanttevredenheid 7,0 7,3 7,5 Geboden service 7,1 7,7 8,0 Wachttijd max. 15 minuten onbekend 89% (maar meting buiten piekperiode) 90% (inclusief piekperiode) Aantal aanvragen via digitaal loket nvt 600 1500 Afhandeltijd aanvragen digitaal loket nvt 3 werkdagen 3 werkdagen Voorafgaand informatie ingewonnen via digitaal loket 11% 31% 35% Telefonische dienstverlening bij Telefonisch Informatie Centrum (oordeel over de wijze waarop men is geholpen) onbekend 7,4 7,5 Output- indicatoren OVERIGE INDICATOREN SCORE 2005/ 2006 AMBITIE 2006-2010 Opkomst % verkiezingen gemeenteraad 56,18% n.v.t. % ongeldige stemmen gemeenteraadsverkiezingen 0,2% n.v.t. Percentage gegronde bezwaar- en beroepschriften (cijfer 2005) 28,5% 25,0% Percentage ongegronde bezwaar- en beroepschriften (cijfer 2005) 64.3% 70.0% Afhandelingtermijnen bezwaren > 14 weken Max. 14 weken Afhandelingtermijnen klachten Ong. 6 weken Max. 6 weken Aantal koninklijke onderscheidingen 20 20 Programmabegroting 2007 23

Kosten en opbrengsten Exploitatie Rekening 2005 2006 2007 2008 (bedragen * 1.000) 2009 2010 Lasten 3.348 3.622 3.869 3.795 3.833 3.859 Baten 676 669 681 683 684 684 Subtotaal product 2.672 2.953 3.188 3.112 3.149 3.175 Storting in reserves - - - - - - Onttrekking aan reserves 62 - - - - - Saldo na reserves 2.610 2.953 3.188 3.112 3.149 3.175 Specificatie beleidsonderdelen 2007 (bedragen * 1.000) Omschrijving Lasten Baten Saldo College 974 10 964 Bestuurs- en managementondersteuning 1.000 3 997 Intergemeentelijke samenwerking 79-79 Publieksdiensten 1.816 668 1.148 Totaal 3.869 681 3.188 Belangrijke mutaties Nr. Mutaties V/ 2007 2008 2009 2010 N 1 Actualisering aantal te verstrekken paspoorten/ ID kaarten/ rijbewijzen V -11-11 -11-11 2 Afname aantal huwelijken/ minder inkomsten doe-het-zelf huwelijken N 35 33 31 31 3 Kosten verkiezingen N 24-13 40 4 Inkomsten uitvoering vreemdelingenloket V -3-3 -3-3 Nieuw beleid Nr. Mutaties V/ 2007 2008 2009 2010 N Vijfde wethouder N 120 120 120 120 Extra subsidie ORTS N 25 25 25 25 Dienstverlening in brede zin N 100 - - - Communicatie: versterken imago Oosterhout Familiestad N 93 - - - Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het onderdeel Financiële begroting. Programmabegroting 2007 24

Programma 3 Woonomgeving Portefeuillehouder: J. Boers, F.C. Gerbrands Algemene doelstelling Het koesteren van de leefbaarheid van Oosterhout door het streven naar schone, hele en veilige buurten waarin het aantrekkelijk is om te wonen, te werken en te recreëren. Bewoners willen veilig en rustig wonen in een goed verzorgde, groene omgeving. Bedrijven vragen om kwaliteit in winkelcentra en bedrijfsterreinen. Het bereiken van deze doelstelling is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van gemeente, burgers en ondernemers. Relevante beleidsdocumenten Jaarplan Openbare Ruimte Beheerplan wegen Gladheidbestrijdingsplan Beleidsplan Openbare verlichting Groenstructuurplan Ecologische visies Landschapsbeleidsplan Warenwetbesluit Attractie- en speelvoorzieningen 2004 Nota Buurtbeheer nieuwe stijl (1997) Toekomstvisie Buurtbeheer (2002) Accenten uit het collegeakkoord Daadwerkelijk opstellen en uitvoeren beeldkwaliteitplannen Bestrijden overlast door hondenpoep Bij schoon, heel en veilig meer gebruik maken van regelingen voor scholing, stages en gesubsidieerde arbeid In overleg met buurtbewoners investeren in voldoende en betere speelvoorzieningen voor kinderen Aanpak Larenbuurt (buurtbeheer) Aanpak Donkenbuurt (buurtbeheer) Grotere rol buurtbewoners bij inrichting eigen woonomgeving, bijvoorbeeld via het instrument buurtbudgetten Uitvoeren bomencompensatie (voor iedere gekapte boom wordt er één teruggeplaatst), specifieke aandacht voor het centrum Programmabegroting 2007 25

Activiteiten 2007 Programma 3 Woonomgeving Doelstelling PRIORITEIT Opstellen en uitvoeren beeldkwaliteitsplannen Uitvoeren bomencompensatie Bestrijden overlast door hondenpoep Schoon, heel en veilig meer gebruik van regelingen voor scholing/ gesubsidieerde arbeid In overleg met buurtbewoners investeren in voldoende en betere speelvoorzieningen voor kinderen Resultaat Eind 2006 beeldkwaliteitsplan openbaar groen in raad. Start bomencompensatie in plantseizoen 2007/2008 Eind 2007 aanleg uitlaatplaatsen afgerond, eerste helft 2007 publiciteitscampagne Eind 2006 evaluatie uitbesteding onderhoudswerkzaamheden, eerste helft 2007 aanpassen bestek en nieuwe aanbesteding Tweede helft 2006 opstellen nieuw spreidingsplan, uitvoeren vanaf 2007 Buurtbeheer Start fysieke herinrichting Larenbuurt in 2007 Grotere rol buurtbewoners bij inrichting eigen woonomgeving (bijvoorbeeld via buurtbudgetten) Groenbeheersysteem Operationaliseren wegbeheersysteem Instellen groenfonds en opstellen van inrichtingsvisies groenzones Eind 2007: aantal buurtoverleggen toegenomen van 12 naar 14 Derde kwartaal 2007 alle ontbrekende gegevens verwerkt. In 2008 sprake van gevuld operationeel systeem Aanvullende nog resterende deel in 2007 en 2008 Begin 2007 opstellen inrichtingsvisies Aanleg Slotbossetorenpark Herinrichting in 2007 Actualisatie monumentale bomenlijst Geen actie in 2007 Opstellen en uitvoeren beeldkwaliteitsplannen Eind 2006 krijgt de gemeenteraad een voorstel voor het beeldkwaliteitsplan openbaar groen. Daarbij wordt ingestoken op tenminste handhaving van het huidige niveau. Dit betekent dat een eerder opgenomen bezuiniging wordt teruggedraaid. Dit is mogelijk door omvorming van heesterbeplantingen naar gazons. Uitvoering geschiedt over een periode van twee jaar. De benodigde investeringen worden geschat op 420.000. Uitvoeren bomencompensatie In het plantseizoen 2007-2008 wordt begonnen met bomencompensatie. Het gaat vooralsnog om twintig bomen in het centrum en honderd elders in de stad. Ook in de Vlindervallei worden bomen geplant. Hiervoor worden momenteel bestekken voorbereid, waarbij uitgangspunt is in de hoofdassen van de wijk boombeplanting aan te brengen. In het centrum wordt aansluiting gezocht bij civieltechnische projecten, zoals de voorgenomen herbestrating van het Arendsplein. De bestekken worden momenteel voorbereid. Programmabegroting 2007 26

Bestrijden overlast door hondenpoep In de loop van 2006 en 2007 wordt het nieuwe hondenpoepbeleid ingevoerd. Er wordt een hondenkaart vastgesteld. Er worden nieuwe hondenuitlaatterreintjes ingericht en de nieuwe regels worden via een publiciteitscampagne onder de bevolking bekend gemaakt. Na een gewenningsprocedure zal handhavend worden opgetreden. Meer gebruik maken van scholing en gesubsidieerde arbeid bij schoon, heel en veilig Voor het eind van 2006 vindt evaluatie van de uitbesteding van onderhoudswerkzaamheden plaats. In de eerste helft van 2007 wordt het onderhoudsbestek aangepast en wordt er opnieuw aanbesteed. Investeren in speelvoorzieningen voor kinderen In de tweede helft van 2006 wordt begonnen met het opstellen van een nieuw spreidingsplan voor speelvoorzieningen. In het plan wordt met name gekeken naar de onderlinge afstand en samenstelling van speelvoorzieningen en naar de spreiding over de stad. De uitvoering zal zoveel mogelijk gekoppeld worden aan lopende projecten zoals de Larenbuurt en Oosterheide, wel zo goed wonen. Buurtbeheer In 2007 wordt een start gemaakt met de fysieke herinrichting van de Larenbuurt. Dit gebeurt op basis van de visie die in 2006 samen met alle belanghebbenden tot stand is gekomen. Daarnaast wordt ook in 2007 doorgegaan met de herinrichting van Slotjes Midden. Grotere rol buurtbewoners bij inrichting eigen woomgeving Door initiatieven te stimuleren en op te wekken, is eind 2007 het aantal buurtoverleggen toegenomen van twaalf naar veertien. Het streven is in 2010 een voor Oosterhout dekkend systeem van achttien buurtoverleggen te hebben. Het initiatief hiervoor ligt in eerste instantie bij de bewoners, waarbij de wijkteams een belangrijke enthousiasmerende rol hebben. Op basis van de succesvolle pilot in 2005/2006 wordt in 2007 het werken met buurtbudgetten structureel geïmplementeerd. Groenbeheerssysteem In het derde kwartaal van 2007 zijn alle nu nog ontbrekende gegevens in het systeem verwerkt. Dit betekent dat er in 2008 sprake is van een gevuld en operationeel systeem. Operationaliseren Wegenbeheerssysteem Het wegenbeheerssysteem is bedoeld om inzicht te verschaffen in omvang en kwaliteit van het Oosterhoutse wegenareaal. Op basis van die gegevens kan het benodigde onderhoudsbudget worden bepaald en ontstaat inzicht in eventuele achterstalligheid. De inventarisatie is voor ongeveer driekwart compleet. Het resterende deel wordt versneld in de jaren 2007 en 2008 aangevuld. Instellen groenfonds en opstellen inrichtingsvisies groenzones Eind 2006 wordt gekomen tot instelling van een groenfonds, begin 2007 worden inrichtingsvisies opgesteld. Aanleg nieuwe groenvoorzieningen De aanleg van nieuwe groenvoorzieningen concentreert zich in 2007 op de wijk Vrachelen III, waar eind 2007 circa zestig procent van de wijk woonrijp moet zijn. Verder is van belang de aanleg van groenvoorzieningen in het gebied van de Oude Tilburgsebaan, waar overigens pas na 2007 daadwerkelijk kan worden geplant. Programmabegroting 2007 27

Aanleg Slotbossetorenpak De herinrichting van het Slotbossetorenpark wordt in 2007 ter hand genomen. Uitgangspunt daarbij is dat in het park zelf geen ruimte kan worden gevonden voor bouwactiviteiten; het streven blijft een dergelijk voorziening te realisering op de vrijkomende locatie van honk- en softbalclub Twins. Openbare verlichting In het investeringsplan is conform dit plan jaarlijks een bedrag opgenomen van 550.000 om de achterstalligheid in tien jaar weg te werken. Extra inspanning fietspaden Bij de extra inspanning op het gebied van fietspaden wordt in 2007 voornamelijk ingezet op het inhalen van achterstallig onderhoud en upgrading van de bestaande fietsvoorzieningen (fietspaden en oversteekplaatsen). Hierbij wordt zoveel mogelijk aangesloten bij geplande onderhouds- en reconstructiewerkzaamheden. Begin 2007 krijgt het college hierover een voorstel voorgelegd. Civieltechnische kunstwerken Na een inspectie in 2006 van de civieltechnische kunstwerken wordt in 2007 het viaduct over de Hoofseweg verbeterd. Programmabegroting 2007 28

Outcome- indicatoren Rapportcijfers: dus hoe hoger het cijfer, hoe beter het oordeel! Programma 3: Woonomgeving Burgerindicator (Burgerijenquête) SCORE 2002 SCORE 2006 DOEL- STELLING 1. Tevreden over de woonomgeving. -- 6,9 7,0 2. Waardering groenvoorzieningen in de woonbuurt. 6,9 7,4 7,4 3. Tevreden over verkeersveiligheid in de eigen 6,2 6,7 6,7 woonbuurt. 4. Waardering speelmogelijkheden voor kinderen in de 6,3 5,5 6,0 woonbuurt 5. Waardering schoonhouden van de woonbuurt -- 7,0 7,0 6. Waardering onderhoud wegen en fietspaden in de 6,6 6,5 7,0 woonbuurt 7. Waardering straatverlichting in de woonbuurt 6,8 7,5 7,5 8. De gemeente heeft voldoende aandacht voor de problemen in mijn woonbuurt. 3,0 3,5 6,0 9. Mijn woonbuurt zal de komende jaren vooruit gaan. 4,6 4,4 6,0 10 Bereid om zelf actief mee te werken aan verbeteren van woonbuurt. 5,1 6,0 Output- indicatoren OVERIGE INDICATOREN SCORE 2005/ 2006 AMBITIE 2006-2010 Aantal buurtoverleggen 12 14 Aantal speelvoorzieningen 147 100 Aantal buurtbeheerprojecten 50 50 Aantal klachten en meldingen openbare ruimte 5.878 6.000 Aantal aandachtsbuurten 1 2 Aantal buurtpreventieprojecten 4 6 Aantal wijkteams 3 3 Programmabegroting 2007 29

Kosten en opbrengsten Exploitatie Rekening 2005 2006 2007 2008 (bedragen * 1.000) 2009 2010 Lasten 9.829 10.953 10.081 9.911 9.714 9.622 Baten 165 64 95 95 95 95 Subtotaal product 9.664 10.889 9.986 9.816 9.619 9.527 Storting in reserves 29 - - - - - Onttrekking aan reserves 936 1.189 - - - - Saldo na reserves 8.757 9.700 9.986 9.816 9.619 9.527 Specificatie beleidsonderdelen 2007 (bedragen * 1.000) Omschrijving Lasten Baten Saldo Buurt- en wijkbeheer 638-638 Speelvoorzieningen 478-478 Beleid wegen en openbaar groen 630-630 Onderhoud openbaar groen 3.462 1 3.461 Onderhoud wegen 3.913 9 3.904 Beheer en onderhoud openbare verlichting 815 79 736 Bestrijding van gladheid 145 6 139 Totaal 10.081 95 9.986 Belangrijke mutaties Nr. Mutaties V/ N 2007 2008 2009 2010 5 Hogere kosten evenementen N 19 9 9 9 6 Hogere kosten gladheidbestrijding N 40 40 40 40 7 Areaaluitbreidingen wegen N 6 6 6 6 8 Hogere inkomsten openbare verlichting V -31-31 -31-31 9 Toename onderhoudskosten N openbaar groen 71 65 65 65 10 Areaaluitbreidingen groen N 49 49 49 49 11 Integraal beheer openbare ruimte: opstellen buurtvisies N 20 50 10 - Nieuw beleid Nr. Mutaties V/ 2007 2008 2009 2010 N Ombuiging openbaar groen N 213 163 163 163 Extra investering in speeltoestellen N 140 230 155 125 Tempoversnelling beheersystemen groen en wegen N 100 - - - Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het onderdeel Financiële begroting. Programmabegroting 2007 30

Programma 4 Veilig Portefeuillehouder: H. Huijbregts- Schiedon Algemene doelstelling Het handhaven van de openbare orde en het borgen van de veiligheid in de stad. Veiligheid - en de beleving daarvan is een essentiële basisvoorwaarde voor het functioneren van stad en samenleving. Relevante beleidsdocumenten Samenwerkingsplan Veiligheid in Oosterhout 2006-2010 Notitie toezichthouders openbare ruimte (2004) Algemeen Plaatselijke verordening (APV) Brandweerwet\Wet rampen en zware ongevallen Bouwverordening, brandveiligheidverordening, Verordening brandveiligheid en hulpverlening Organisatieplan brandweerzorg en rampenbestrijding regio Breda, regionaal basisplan rampenbestrijding Besluit brandweerpersoneel Rapport Violet voor Veiligheid Normenboek Brandweer Accenten uit het collegeakkoord Verdere intensivering samenwerking brandweerzorg met Drimmelen en Geertruidenberg Huisvesting brandweer Navolging buurtpreventieprojecten Snelle uitvoering cameratoezicht Afspraken met politie over meer zichtbaarheid en aanwezigheid (bijvoorbeeld in het weekeinde in het centrumgebied) Op korte termijn plaats voor toezichthouders binnenstad Activiteiten 2007 PRIORITEIT Doelstelling Verdere intensivering samenwerking brandweerzorg met Drimmelen en Geertruidenberg Huisvesting brandweer Programma 4 Veilig Resultaat Regionale samenwerking intensiveren. In het kader van Vlechtwerk in 2007projectplan vastgesteld en beroepspersoneel onder gezamenlijk beheer In 2007 concretiseren plannen Programmabegroting 2007 31

PRIORITEIT Navolging buurtpreventieprojecten Geen concrete actie in 2007 Snelle uitvoering cameratoezicht Afspraken met politie over meer zichtbaarheid en aanwezigheid Invoering cameratoezicht in de binnenstad (Klappeijstraat, Leijsenhoek en Markt) Algemeen beleid, geen concrete actie in 2007 Integraal programma Handhaving Nieuwe prioriteitsstelling operationeel eind 2007 Verdere intensivering brandweersamenwerking De regionale samenwerking neemt in 2007, als gevolg van de projecten 3 x Rood en Vlechtwerk, verder toe. In het eerste geval gaat het om samenwerking met de korpsen Drimmelen en Geertruidenberg, in het laatste om samenwerking met de regionale brandweer. Deze vormen van samenwerking maken het wel noodzakelijk ervoor te zorgen dat de brandweer geborgd blijft binnen de gemeentelijke organisatie en dat de vrijwilligers binding blijven houden met de brandweerorganisatie. Uitdaging is dus enerzijds, via samenwerking, de kwaliteit, continuïteit en professionaliteit van de brandweerzorg naar een hoger plan te tillen en tegelijkertijd de lokale identiteit te behouden. Binnen Vlechtwerk moet in 2007 het projectplan worden vastgesteld, moet het beroepspersoneel onder gezamenlijk beheer worden gebracht en worden voorbereidingen getroffen te komen tot een volledig gezamenlijk beheer (vrijwilligers, materieel en huisvesting). Huisvesting brandweer De kazerne van de Oosterhoutse brandweer voldoet niet meer aan de geldende voorschriften. Forse investeringen in bestaande bouw of nieuwbouw zijn nodig. Hierover wordt eind 2006 besloten, waarna 2007 in het teken staat van het concretiseren van de plannen en de start van de uitvoering. Bij de keus van een nieuwe locatie is een snelle bereikbaarheid een belangrijk criterium. Het streven is er namelijk op gericht de opkomsttijd sterk te verbeteren: in tachtig procent van alle gevallen dient voortaan aan die norm te worden voldaan. Leidraad oefenen Met ingang van 1 januari 2007 worden nieuwe landelijke oefenverplichtingen, opgenomen in de leidraad oefenen, van kracht. Om aan die leidraad te kunnen voldoen, moet de Oosterhoutse brandweer voortaan wekelijks gaan oefenen; nu is dat nog tweewekelijks. Dit betekent dat een aangepast, gevarieerd en zo efficiënt mogelijk oefenprogramma wordt opgesteld, onderscheidend naar verschillende soorten specialismen. Navolging buurtpreventieprojecten De gemeente stimuleert en ondersteunt ook in financiële zin de start van buurtpreventieprojecten en het functioneren van bewonersoverleggen. Het bestrijden van woninginbraken vergt een gezamenlijke aanpak. Dit beteken dat buurtpreventieprojecten worden voortgezet en dat buurtbewoners zelf nadrukkelijk meedoen. De gemeente onderzoekt de mogelijkheden taken van de politie op het gebied van het Politiekeurmerk Veilig Wonen vanaf 2007 over te nemen. Hierover vindt in het najaar van 2006 besluitvorming plaats. Daarnaast stimuleert de gemeente het bouwen van woningen en wooncomplexen volgens de eisen van het Politiekeurmerk. Snelle uitvoering cameratoezicht In 2007 wordt cameratoezicht in de binnenstad ingevoerd, te beginnen met een proef in het gebied van Klappeijstraat, Leijsenhoek en Markt. Uitgangspunt is overigens dat cameratoezicht niet meer kan zijn dan het sluitstuk van het toezicht door de politie. Programmabegroting 2007 32

Afspraken met politie over meer zichtbaarheid en aanwezigheid In het driehoeksoverleg (gemeente, politie, Openbaar Ministerie) worden afspraken gemaakt over de inzet en zichtbaarheid van de politie in concrete gevallen. Integraal programma handhaving In 2006 is begonnen met de voorbereidingen om te komen tot een gemeentebrede prioriteitsstelling voor het handhavingsteam. Medio 2007 neemt het college hierover een besluit, waarna de nieuwe prioriteitsstelling eind 2007 operationeel wordt. Veiligheidsplan 2006-2009 In het najaar van 2006 wordt, onder andere in de richting van de gemeenteraad, het uitwerkingsplan van het Veiligheidsplan 2006-2009 gepresenteerd. In dit plan worden meetbare doelen en resultaten en een planning opgenomen. Outcome- indicatoren Rapportcijfers: dus hoe hoger het cijfer, hoe beter het oordeel! Programma 4: Veilig Burgerindicator (Burgerijenquête) SCORE 2002 SCORE 2006 DOEL- STELLING 1. Algemeen gevoel van veiligheid 6,8 7,4 Pm 2. Veiligheidsgevoel in de eigen woonbuurt. 7,1 6,8 7,0 3. Veiligheidsgevoel in de gemeente 6,8 6,9 6,9 4. Aandacht gemeente voor veiligheid. -- 5,3 5,5 5. Waardering inzet politie. -- 5,1 5,1 6. Prioriteit openbare orde en veiligheid. * -- 10,60 7. Aandeel inwoners dat vaak bepaalde plekken in de -- 7,1% gemeente mijdt omdat die als onveilig worden ervaren 8. Aandeel inwoners dat vaak bepaalde plekken in de woonbuurt mijdt omdat die als onveilig worden ervaren -- 2,9% Noten: * als burgers 100,= krijgen dat ze zelf mogen inzetten om zaken in Oosterhout voor elkaar te krijgen, waar geven zij dat dan aan. Output- indicatoren Overige indicatoren Score 2005/ 2006 ambitie 2007 Aantal handhavers in openbare ruimte 6 6 Aantal verstrekte vergunningen 751 720 Aantal adviezen inrichting openbare ruimte 30 30 Aantal adviezen bouwen milieuvergunning 133 133 Aantal controles evenementen in het kader van brandveiligheid 65 80 Aantal brandveiligheidscontroleurs 4 4 Aantal gecontroleerde gebruiksvergunningen panden 66 80 Aantal verstrekte gebruiksvergunningen panden 40 20 Aantal brandweeroefeningen regulier 33 33 Aantal brandweer oefeningen realistisch 2 1 Aantal korps in- en uit 5/7 3/3 Uitruktijden brand/hulpverlening [mate waarin wordt voldaan aan de norm] -/- norm +\- norm 80% Programmabegroting 2007 33

Kosten en opbrengsten Exploitatie Rekening 2005 2006 2007 2008 (bedragen * 1.000) 2009 2010 Lasten 2.804 2.825 2.995 2.894 2.864 2.834 Baten 318 155 101 101 101 101 Subtotaal product 2.486 2.670 2.894 2.793 2.763 2.733 Storting in reserves - - - - - - Onttrekking aan reserves 15 - - - - - Saldo na reserves 2.471 2.670 2.894 2.793 2.763 2.733 Specificatie beleidsonderdelen 2007 (bedragen * 1.000) Omschrijving Lasten Baten Saldo Integrale veiligheid 315-315 Vergunningverlening openbare orde en veiligheid 634 80 554 Regionale brandweer 329 16 313 Preventie en voorbereiding brandweer 1.233 5 1.227 Bestrijding van incidenten brandweer 484-484 Totaal 2.955 101 2.894 Belangrijke mutaties Nr. Mutaties V/ N 2007 2008 2009 2010 12 Diverse investeringen brandweer N 91 - - - 13 Lagere inkomsten N gebruiksvergunningen 25 25 25 25 14 Hogere kosten opleidingen N brandweer 59 20 20 20 15 Concept begroting Veiligheidsregio N -14 8 9 18 Nieuw beleid Nr. Mutaties V/ 2007 2008 2009 2010 N Rampenbestrijding N 53 53 53 53 Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het onderdeel Financiële begroting. Programmabegroting 2007 34

Programma 5 Verkeer & Mobiliteit Portefeuillehouder: J. van Brummen Algemene doelstelling Het bereikbaar maken en houden van woningen, winkels en bedrijven (voor alle doelgroepen) op een zo efficiënt en veilig mogelijke wijze. Op deze manier de kwaliteiten van Oosterhout Familiestad minimaal waarborgen en waar mogelijk verbeteren. Relevante beleidsdocumenten Nota Duurzaam Veilig, Verkeersveiligheidsplan Herijking Hoofdwegenstructuur Fietsnota Gemeenschappelijke regeling beheer en ontwikkeling kleinschalig collectief vraagafhankelijk vervoer WestBrabant Provinciaal beleidsprogramma personenvervoer van morgen Raadsbesluit inzake Hoogwaardigopenbaarvervoer-verbinding (HOV) met Breda Accenten uit het collegeakkoord Voor 1 januari 2007 nieuw mobiliteitsplan Verkeersrelatie met Breda: alleen meewerken aan Vinexplannen Teteringen als er adequate oplossing is bepaald voor verkeersproblematiek op Oosterhouts grondgebied Verkeersrelatie met Breda: onderzoek naar een alternatieve wegverbinding tussen Breda en Oosterhout Start HOV-verbinding Oosterhout-Breda Experiment, per 1 januari 2007, gedurende twee jaar met fijnmazig lokaal buurtbusvervoer (twee lijnen) Inhaalslag onderhoud fietspaden, aandacht voor veilige fietsverbinding met stadsdorpen Uitvoering aan Verkeersveiligheidsplan, scholen stimuleren tot behalen provinciaal verkeersveiligheidslabel Activiteiten 2007 Programma 5 Verkeer en Mobiliteit Doelstelling Resultaat PRIORITEIT Voor 1 januari 2007 nieuw mobiliteitsplan Programmabegroting 2007 Voorjaar 2007 concept-plan gereed, daarna inspraak en besluitvorming 35

Doelstelling Verkeersrelatie met Breda: alleen meewerken aan Vinexplannen Teteringen als er adequate oplossing is bepaald voor verkeersproblematiek op Oosterhouts grondgebied PRIORITEIT Parkeren PRIORITEIT Start HOV-verbinding Oosterhout-Breda Experiment, per 1 januari 2007, gedurende twee jaar met fijnmazig lokaal buurtbusvervoer (twee lijnen) Busstation Programma 5 Verkeer en Mobiliteit Resultaat Frequent overleg met Breda 2006/2007: gezamenlijk met Breda optrekken richting provincie en Rijkswaterstaat 2006-2010 : participeren in de studie verkeersproblematiek A27 Evaluatie parkeren. In 2007 aanpassingen kruisingen in verband met komst HOV Experiment met ingang van 1 januari van start Medio 2007 besluit over nieuwe locatie Nieuw mobiliteitsplan Nadat de gemeenteraad in september 2006 de notitie van uitgangspunten opiniërend heeft besproken, worden de laatste maanden van 2006 benut om te komen tot een concept- Mobiliteitsplan. Dat is vervolgens onderwerp van inspraak, waarna de gemeenteraad in de eerste helft van 2007 tot vaststelling komt. In de eerste helft met 2007 wordt ook een projectenlijst Mobiliteitsplan opgesteld, die onderdeel vormt van het plan en ook ter besluitvorming aan de raad wordt voorgelegd. Verkeersrelatie met Breda Uitgangspunt voor de gemeente Oosterhout blijft dat alleen meegewerkt wordt aan de ruimtelijke plannen die Breda rondom Teteringen heeft, als er een afdoende en duurzame oplossing is gevonden voor de verkeersproblematiek. Om die oplossing te bereiken, is overigens samenwerking met Breda wel van belang. Binnen die gezamenlijke aanpak past verder onderzoek naar de mogelijkheden tot vergroting van de capaciteit van de A27 tussen Hooipolder en Sint Annabosch. In 2006 is een begin gemaakt met de studie, waarvoor de provincie Noord-Brabant als trekker fungeert. De aanpak voor deze studie wordt nog in 2006 aan de deelnemende partijen voorgelegd. In het plan van aanpak worden onder andere de vervolgstappen aangegeven. De uitkomsten van de studie zijn naar verwachting in de loop van 2007 beschikbaar. De resultaten van de studie gaan vervolgens een rol spelen bij de voorbereiding van het landelijke Meerjareninvesteringsprogramma infrastructuur en transport (MIT) Autoparkeren In 2007 wordt een evaluatie parkeren opgesteld. Fietsparkeren Op basis van monitoring en een evaluatie fietsparkeren eind 2006 wordt in 2007 bekeken of kleine aanpassingen aan het systeem van fietsparkeren in de binnenstad noodzakelijk zijn. Aan het eind van 2007 wordt ten slotte begonnen met de voorbereidingen voor het opstellen van een nieuw contract voor de exploitatie van de fietsenstallingen. Programmabegroting 2007 36

Start HOV-verbinding Oosterhout-Breda In het kader van de komst van de hoogwaardig-openbaarvervoerverbinding met Breda worden in 2007 de verkeersregelinstallaties op de route van de HOV vernieuwd, waarbij prioriteit voor het busverkeer wordt geregeld. Het gaat dan om de kruispunten Ridderstraat-Slotlaan (eerste kwartaal 2007) en Ridderstraat-Keiweg (tweede kwartaal 2007). Eind 2007 wordt gestart met de voorbereiding voor een nieuwe verkeersregelinstallatie op het kruispunt Slotlaan-Van Oldeneellaan- Hertogenlaan. Langs de route van de HOV wordt een begin gemaakt met het op niveau brengen van de halteplaatsen. In de tweede helft van 2007 worden de haltes langs de Burg. Holtroplaan verplaatst en ingericht overeenkomstig de eisen die aan een HOV-halte moeten worden gesteld. De halte aan de Ridderstraat wordt opgeheven, de haltes bij het busstation en aan de Slotlaan worden ingericht conform HOV-eisen. Experiment met fijnmazig lokaal busvervoer Met ingang van 1 januari 2007 gaat het experiment met gratis fijnmazig lokaal busvervoer van start. Gedurende 2007 en 2008 vindt monitoring plaats. De gemeenteraad wordt hierover voor het eind van 2006 geïnformeerd. Busstation In het najaar van 2006 wordt begonnen met een onderzoek voor het busstation Oosterhout. De studieopzet is in het vierde kwartaal van 2006 gereed, het streven is erop gericht medio 2007 over een eventuele nieuwe locatie te kunnen besluiten. Fietsverkeer In 2007 wordt een extra inspanning geleverd op het gebied van fietspaden. Het gaat dan om verbetering van bestaande fietspaden en realisatie van ontbrekende schakels in het fietsnetwerk. Hierbij wordt zo veel mogelijk aangesloten bij geplande onderhouds- en reconstructiewerkzaamheden. Verkeersveiligheid In het kader van verkeersveiligheid wordt in 2007 werk gemaakt voor de herinrichting van de Sint- Janstraat. Daarnaast wordt een aantal projecten op het gebied van educatie en gedragsbeïnvloeding uitgevoerd: Brabants Verkeersveiligheidslabel, jeugdverkeersexamen, Hoe fiets je liever, cursus scootermobiel, rijtest voor oudere automobilisten en verlichtingsacties. Programmabegroting 2007 37

Outcome- indicatoren Rapportcijfers: dus hoe hoger het cijfer, hoe beter het oordeel! Programma 5: Verkeer en mobiliteit Burgerindicator (Burgerijenquête) SCORE 2002 SCORE 2006 DOEL- STELLING 1. Fietsmogelijkheden in de gemeente. -- 7,4 7,5 2. Verkeersveiligheid in de gemeente. 5,6 6,3 6,5 3. Openbaar vervoer in de gemeente. 7,6 6,2 6,2 4. Waardering openbaar vervoer in de woonbuurt 6,0 5,8 6,5 5. Parkeermogelijkheden in de gemeente. 6,1 5,9 6,0 6. Waardering parkeergelegenheid in de woonbuurt 6,4 6,7 6,7 7. Prioriteit verkeer en verkeersveiligheid. * -- 10,38 Noot: * als burgers 100,= krijgen dat ze zelf mogen inzetten om zaken in Oosterhout voor elkaar te krijgen, waar geven zij dat dan gemiddeld aan uit. Output- indicatoren Overige indicatoren Score 2005/ 2006 Ambitie 2006-2010 Parkeertarieven - hoog tarief 1,6/uur 1,6/uur - laag tarief 1,2/dag 1,2/dag Bezettingsgraad fietsenstalling Nog nader te bepalen. Aantal lijnen buurtbus 4 6 Bezetting deeltaxi: - WVG passen 2.308 2.475 - Senioren passen 3.047 3.200 - Gebruikers 908 1.175 Programmabegroting 2007 38

Kosten en opbrengsten Exploitatie Rekening 2005 2006 2007 2008 (bedragen * 1.000) 2009 2010 Lasten 1.784 2.004 2.189 2.159 2.121 2.100 Baten 1.371 1.357 1.325 1.325 1.325 1.325 Subtotaal product 413 647 864 834 796 775 Storting in reserves - - - - - - Onttrekking aan reserves - - 15 14 14 14 Saldo na reserves 413 647 849 820 782 761 Specificatie beleidsonderdelen 2007 (bedragen * 1.000) Omschrijving Lasten Baten Saldo Openbaar vervoer 140-140 Beleid verkeer 472 2 470 Verkeersmaatregelen 636-636 Auto parkeren 656 1.323-667 Fiets parkeren 285-285 Totaal 2.189 1.325 864 Specificatie mutatie in reserves 2007 (bedragen * 1.000) Onttrekking aan reserves Lasten Baten Saldo Reserve investeringsprojecten: ter dekking van de kapitaallasten investering Verbetermaatregelen vergunningen betaald parkeren. - 15-15 Belangrijke mutaties Nr. Mutaties V/ N 2007 2008 2009 2010 16 Hogere kosten verkeersbeleid N 5 7 7 7 17 Hogere kosten verkeersmaatregelen N 35 35 35 35 18 Toename aantal buurtbussen regulier N 2 2 2 2 19 Niet realiseren taakstelling parkeren N 70 70 70 70 20 Lagere kosten parkeren en invordering V -70-70 -70-70 21 Lagere inkomsten parkeernaheffingen N 32 32 32 32 22 Onderhoud fietsenstalling De Markt en Arendshof N 19 20 18 17 23 Onderhoud parkeerautomaten N 10 5 - - Nieuw beleid Nr. Mutaties V/ 2007 2008 2009 2010 N Fijnmazig openbaar vervoer N 80 80 80 80 Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het onderdeel Financiële begroting. Programmabegroting 2007 39

Programma 6 Natuur, Milieu & Afval Portefeuillehouder: F. Gerbrands Algemene doelstelling Het beschermen en waar mogelijk verbeteren van de kwaliteit van het milieu en het langs deze weg leveren van een bijdrage aan een veilige en mensvriendelijke leefomgeving. Relevante beleidsdocumenten Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo); Wet milieubeheer Gemeentelijk milieubeleidsplan 2001-2005 (verlengd tot minimaal 2006) Milieuwerkprogramma en milieuverslag Afvalbeleidsplan Gemeentelijk rioleringsplan Gemeentelijke verordeningen Afvalstoffenheffing, reinigingsrechten en rioolrechten Wet verontreiniging oppervlaktewater Gemeentelijk waterplan Baggerplan 2003-2008 Waterschap Brabantse Delta Accenten uit het collegeakkoord Mogelijkheden infiltratie regenwater bij aanleg nieuwe woonwijken meenemen Duurzaam ontwikkelen nieuwe woningen Bij ontwerp nieuwe woongebieden streven naar mogelijkheden op wijkniveau tot energiebesparing te komen via systeem van Energieprestatie op Locatie Gemeentelijke auto s gaan over op milieuvriendelijker aardgas Verder ontwikkelen instrument milieurendement Geen invoering echte diftar bij afvalinzameling Onderzoek mogelijkheden om bij hoogbouw te komen tot ondergrondse opslag huishoudelijk afval Activiteiten 2007 Programma 6 Natuur, milieu en afval Doelstelling PRIORITEIT Mogelijkheden infiltratie regenwater bij aanleg nieuwe woonwijken meenemen Bij ontwerp nieuwe woongebieden kijken naar mogelijkheden op wijkniveau tot energiebesparing te komen via systeem van Energieprestatie op Locatie Resultaat In 2007 onderzoek naar mogelijkheden bij Zwaaikom, Vrachelen IV/V en eventuele kleinschalige woningbouwprojecten Toepassen op wijkniveau bij ontwikkeling Vrachelen IV/V Programmabegroting 2007 40

Programma 6 Natuur, milieu en afval Doelstelling PRIORITEIT Duurzaam ontwikkelen nieuwe woningen PRIORITEIT Milieubeleidsplan Omgevingsvergunning Personele scheiding aangebracht tussen de onderdelen vergunningverlening en handhaving Realiseren van een fysiek grond(stoffen)depot Gemeentelijke auto s gaan over op milieuvriendelijker aardgas PRIORITEIT Onderzoek mogelijkheden om bij hoogbouw te komen tot ondergrondse opslag huishoudelijk afval Resultaat Per 1 september 2007 regionale invoering puntensysteem duurzaam bouwen 2007 milieubeleidsplan gereed voor inspraak en besluitvorming Organisatie per 1 januari 2008 gereed voor invoering Per 1 januari 2008 Op 1 juli 2007 gereed Met ingang van 2007 bij de reguliere vervanging van gemeentelijke tractiemiddelen. Per 1 september 2007 evaluatie pilotproject Paterserf Infiltratie regenwater in nieuwe woonwijken Bij de voorbereiding van de woongebieden Zwaaikom en Vrachelen IV/V wordt in 2007 onderzocht in hoeverre het mogelijk is te komen tot infiltratie van regenwater. Als blijkt dat hiertoe inderdaad mogelijkheden zijn, wordt infiltratie van regenwater ook daadwerkelijk toegepast. Eenzelfde beleidslijn geldt ook voor kleinschalige woningbouwprojecten die in 2007 tot uitvoering komen. Energieprestatie op locatie Bij de ontwikkeling van Vrachelen IV/V wordt energiebesparing op wijkniveau (Energieprestatie op Locatie) toegepast. Duurzaam ontwikkelen nieuwe woningen Duurzaam bouwen wordt zoveel mogelijk gestimuleerd. In samenspraak met de regio wordt per 1 september 2007 een puntensysteem duurzaam bouwen ingevoerd. Met behulp van dit systeem kan met bouwers/projectontwikkelaars een objectief ambitieniveau voor duurzaam bouwen afgesproken. Na invoering wordt dit systeem inderdaad gebruikt bij bouwprojecten. Milieubeleidsplan In 2007 is het geactualiseerde milieubeleidpslan gereed voor inspraak. Na inspraak volgt de bestuurlijke vaststelling. Omgevingsvergunning Door de invoering van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht per 1 januari 2008 worden de vergunningstelsels op gebied van bouwen, milieu, ruimtegebruik en APV onder één vergunning gebracht (omgevingsvergunning). Hierdoor worden de administratieve lasten voor burgers en bedrijven teruggedrongen. De wijze waarop de gemeente Oosterhout deze omgevingsvergunning gaat invoeren, wordt projectmatig aangepakt. Het eindresultaat is dat de gemeentelijke organisatie op 1 januari 2008 volledig gereed is voor de invoering van de omgevingsvergunning. Vergunningverlening en handhaving Programmabegroting 2007 41

In het kader van de professionalisering van de milieuhandhaving heeft het rijk bepaald dat er een scheiding op persoonsniveau moet komen tussen het verlenen en het handhaven van milieuvergunningen. De gevolgen van deze wettelijk voorgeschreven scheiding voor de Oosterhoutse organisatie worden meegenomen bij de invoering van de omgevingsvergunning. Dit betekent dat de taakscheiding per 1 januari 2008 een feit is. Realisering fysiek grond(stoffen)depot Op 1 juli 2007 is de aanleg van een fysiek grond(stoffen)depot op De Hillen gereed. Daarmee kan de coördinatie van vraag en aanbod van grond(stoffen), die al enkele jaren succesvol loopt, verder worden verbeterd. Gemeentelijke auto s over op milieuvriendelijk aardgas Met ingang van 2007 wordt bij de reguliere vervanging van auto s overgestapt op auto s op aardgas. Hierdoor wordt de uitstoot van schadelijke stoffen verminderd, wat leidt tot een verbetering van de luchtkwaliteit. Hiervoor is het wel nodig dat binnen de gemeente Oosterhout een vulpunt aanwezig is. Ondergrondse opslag huishoudelijk afval bij hoogbouw De in 2006 aan het Paterserf gestarte proef om te komen tot ondergrondse opslag van huishoudelijk afval, wordt voor 1 september 2007 geëvalueerd. De resultaten van die evaluatie worden gebruikt om te bezien of ondergrondse opslag van huishoudelijk afval bij hoogbouw in de gehele gemeente mogelijk is. Afvalinzameling Eind 2007 wordt de wijziging in de afvalinzameling door middel van een enquête onder de inwoners van Oosterhout, geëvalueerd. Aan de hand van de resultaten wordt bezien welke mogelijkheden er zijn de afvalinzameling te optimaliseren, in het kader van het geschetste serviceniveau in de Afvalnota.. Riolering Door de realisatie van een afvoerende regenwaterader door Oosterhout wordt het mogelijk meer regenwater af te koppelen. De inspanningen zijn daarbij de komende jaren gericht op het gebied tussen Heuvel/Bouwlingplein en de Kanaalstraat. In 2006 wordt aan de Kanaalstraat een nieuwe overstortleiding gerealiseerd, de aanleg van een bergbezinkbassin aan de Gooikensdam wordt eveneens in 2006 verder voltooid. Vanaf 2007 gaan hier meetprogramma s draaien. Daarnaast wordt studie verricht naar locaties waar mogelijk ook tot afkoppeling kan worden overgegaan. Voorbeelden hiervan zijn Oosterheem, het Amphiaterrein en Slotjes-Midden. In 2007 wordt in de wijk Oosterheide een bergbezinkbassin van 1500 m 3 aangelegd. Hierbij wordt een extra emissiereductie gerealiseerd, om te kunnen voldoen aan de waterkwaliteitsdoelstelling van het oppervlaktewater in deze wijk. Momenteel worden de hydraulische berekeningen voor de wijk Oosterheide uitgevoerd. In 2007 worden ook rioolberekeningen uitgevoerd voor de overige bemalingsgebieden in Oosterhout. De resultaten hiervan worden gebruikt bij de studie naar de optimalisatie van het afvalwatersysteem, die in het eerste kwartaal van 2007 wordt uitgevoerd. Via omvangrijke vervangingsinvesteringen wordt sinds een aantal jaren een inhaalslag gemaakt in de kwaliteitsverbetering van het gemeentelijk riool. In het kader van de revitalisering van Vijf Eiken vinden in 2007 rioolreparaties in dit gebied plaats. Daarnaast zijn volgend jaar rioolvervangingen gepland in de Schaepmanlaan, Zwanendonk, De Heiningen, Oldenstein, Wadestein, Arkelstein, Lunenburg, Cannenburg, Weerdestein, Lange Voren en Johannes Vermeerstraat. Programmabegroting 2007 42

Outcome- indicatoren Rapportcijfers: dus hoe hoger het cijfer, hoe beter het oordeel! Programma 6: Natuur, milieu en afval Burgerindicator (Burgerijenquête) SCORE 2002 SCORE 2006 DOEL- STELLING 1. Waardering ophalen huisvuil. 7,6 7,8 7,8 2. Waardering schoonhouden woonbuurt. -- 7,0 7,0 3. Waardering ophalen huisvuil in de woonbuurt 7,6 7,9 Pm 4. Prioriteit bestrijding milieuvervuiling. * -- 4,56 Noot: * als burgers 100,= krijgen dat ze zelf mogen inzetten om zaken in Oosterhout voor elkaar te krijgen, waar geven zij dat dan gemiddeld aan uit. Output- indicatoren OVERIGE INDICATOREN SCORE 2005/ 2006 AMBITIE 2007 Afval in kilo s per inwoner, gesplitst in afvalstromen * restafval 224 215 * GFT-afval 133 123 * Grof huisvuil 35 27 * Snoeihout 57 57 * Papier 85 79 * Glas 24 25 Knelpunten per 100 km riolering 2,5 < 2,5 Planrealisatie % riolering 67% 70% Aantal inrichtingen milieu 1.818 2.000 Aantal controles Bouwstoffenbesluit 85 70 Handhaving milieu dwangsom: vooraankondiging 8 20 Handhaving milieu bestuursdwang: vooraankondiging 3 5 Handhaving milieu dwangsom: geëffectueerd 4 4 Handhaving milieu bestuursdwang: geëffectueerd 0 0 Aantal milieuklachten 36 30 Hoeveelheid (in ton) inkomend grondbank 19.750 20.000 Hoeveelheid (in ton) uitgaand grondbank (inclusief reservering) 20.000 25.000 Aantal adviezen geluid 194 200 Aantal adviezen milieu tbv bouwvergunning 156 150 Bovenstaande indicatoren zijn gebaseerd op de huidige situatie. Het is nog niet duidelijk wat de invoering van de Wabo voor invloed zal hebben op deze indicatoren. Programmabegroting 2007 43

Kosten en opbrengsten Exploitatie Rekening 2005 2006 2007 2008 (bedragen * 1.000) 2009 2010 Lasten 10.788 11.051 11.880 12.307 12.388 12.371 Baten 10.575 10.631 11.492 12.022 12.146 12.173 Subtotaal product 213 40 388 285 242 198 Storting in reserves - - - - - - Onttrekking aan reserves - 3 3 3 3 3 Saldo na reserves 213 37 385 282 239 195 Specificatie beleidsonderdelen 2007 (bedragen * 1.000) Omschrijving Lasten Baten Saldo Milieu beleid en beheer 1.293 5 1.288 Afvalverwijdering 6.433 7.168-735 Riolering 3.853 4.319-466 Waterhuishouding 301-301 Totaal 11.880 11.492 388 Binnen afvalverwijdering zijn onder andere de volgende componenten opgenomen: Omschrijving Lasten Baten Saldo Huisvuil 3.289-3.289 Droge componenten (papier glas en blik) 618 309 309 Milieustraat 1.295 89 1.206 Composteerinrichting 468 526-58 Specificatie mutatie in reserves 2007 (bedragen * 1.000) Onttrekking aan reserves Lasten Baten Saldo Vrije reserve: bijdrage Regionaal Afval Plan Breda - 3-3 Belangrijke mutaties Nr. Mutaties V/ 2007 2008 2009 2010 N 24 Bijdrage regionale handhavingssamenwerking N 2 2 - - 25 Composteerinrichting V -309-307 -304-302 26 Inzamelingen N 273 273 273 273 Dekking via afvalstoffenheffing V -273-273 -273-273 27 Hogere kosten onderhoud riolering N 40 30 30 30 Dekking via rioolheffing V -25-15 -15-15 28 Niet functioneren grondbank N 27 27 27 27 Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het onderdeel Financiële begroting. Programmabegroting 2007 44

Programma 7 Bouwen & Wonen Portefeuillehouder: Y. de Boer, J. van Brummen, E. Oolhorst, F. Gerbrands Algemene doelstelling Via een gevarieerd aanbod van woningen en het creëren van ruimte voor bedrijven, ondersteunen van de ambities van Oosterhout Familiestad. Op die manier wordt ervoor gezorgd dat Oosterhout een aantrekkelijke woon- en werkgemeente is en blijft voor alle categorieën inwoners. Relevante beleidsdocumenten Streekplan Noord-Brabant en het Uitwerkingsplan Stedelijke regio Breda- Tilburg Gebiedsplan Wijde Biesbosch Wet op de ruimtelijke ordening, Wet op de Stads- en dorpsvernieuwing, Wet Stedelijke vernieuwing, Woningwet Grondexploitatiewet Nota Grondbeleid Woonvisie 2004-2008 Masterplan Ouderen Besluit Beheer Sociale Huursector Wet voorkeursrecht gemeenten Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (WABO) Bouwverordening Gemeentelijke bestemmingsplannen, - visies en structuurplannen Regeling Woonkostensubsidie Prestatieafspraken met Cires Gemeentelijke subsidieverordening monumentenzorg Interimbeleid in het kader Verdrag van Valetta (Malta) Archeologie de toekomst- een lans breken voor de archeologie van Oosterhout Accenten uit het collegeakkoord Het streven om de bestaande kernkwaliteiten van Oosterhout minimaal te behouden en waar mogelijk te versterken. Op het gebied van stedelijke ontwikkeling wordt dan voornamelijk gesproken over de ruime opzet en het groene karakter, het ruime palet van voorzieningen en de rijkgeschakeerde werkgelegenheid. Het venster op de stad houdt in dat er uiterst terughoudend moet worden omgegaan met verstening van het stedelijk gebied, groene ruimtes blijven groen, reconstructies van gebieden alleen als dit leidt tot meerwaarde, aandacht voor vernieuwende architectuur, bestaande woonwijken verbeteren, stadsuitbreidingen aan de oostkant van de A27 om voor jonge categorieën aantrekkelijke woonmilieus te realiseren. Programmabegroting 2007 45

Specifieke zaken: Verder ontwikkelen Strategische Gebiedsvisie Oosterhout-Oost, zodanig dat dit resulteert in een of meerdere bestemmingsplannen, zodat met de aanleg van het bedrijventerrein gestart kan worden rond 2009. Verder gefaseerd ontwikkelen Strategische Gebiedsvisie Dorst (ontwikkelen van woongebieden (350 woningen) aan de kern Dorst, het omleggen van de rijksweg en het creëren van een groene buffer tussen Dorst en het gebied Bavelse Berg). De planning is start bouw in 2009 Vlinderbuurt: betaalbare woningen op locatie waar nu school is gevestigd. Hiertoe wordt de locatie residentieel wonen omgezet in sociale bouw, waardoor in 2011 hier 30 betaalbare woningen worden toegevoegd. Vrachelen 4/5: van de 700 woningen, worden er 140 gerealiseerd als sociale-huurwoning en 140 goedkope koop. Daarnaast komen er 140 vrije kavels. Daarnaast wordt in Vrachelen 4/5 een brede school gerealiseerd. In Vrachelen 4/5 wordt een sportcomplex gerealiseerd: hier krijgen VV Oosterhout en Twins hun onderkomen. In de huidige stedenbouwkundige verkenning en de financiële verkenning is met deze uitgangpunten rekening gehouden. Ook hier worden de Energie Prestatie op Locatie uitgangspunten omarmd (zie programma 6). Zwaaikom: extra woningbouwopgave 50 sociale huur- en 50 goedkope koopwoningen. Hiervoor zijn inmiddels gesprekken over aanvullende voorwaarden gestart, hetgeen dient te leiden tot (aanvullende) overeenkomsten en het eventueel beschikbaar stellen van aanvullende middelen. 30 sociale-huurwoningen op locatie Antoniusstraat. In zowel stedenbouwkundig als financieel opzicht is met dit uitgangspunt rekening gehouden. Levensloopbestendige woningen op vrijkomende locatie basisschool Torenschouw Betaalbare woningen ontwikkelen op voormalige Dija-locatie, passend in de stedelijke omgeving. Dit wordt als randvoorwaarde meegegeven aan een projectontwikkelaar. Overleg met Cires over bevordering doorstroming, hetgeen onderdeel is van de prestatieafspraken. Herstructurering Slotjes-Midden in lijn met stedenbouwkundig plan; voortvarend oppakken aanpak beheersgebied. De intentie is in 2006 tot een samenwerkingsovereenkomst te komen tussen Cires en de gemeente. Er wordt een extra inspanning geleverd naar particulier opdrachtgeverschap en vernieuwende architectuur. Daarnaast wordt een experiment gestart met welstandsvrije bouwkavels. Met name wordt gedacht aan de locatie Veekestraat of de vrije kavels in ontwerpbestemmingsplan De Vliert. Gedegen analyse naar mogelijkheden hoogbouw in Oosterhout. Dit wordt in het begin van deze bestuursperiode uitgevoerd door een extern bureau. Ontwikkelen Santrijngebied en realisatie Huis van Cultuur. Binnen deze coalitieperiode wordt gestart met de realisatie van het Huis van Cultuur. Door verplaatsing van de school komt de locatie vrij waar nog steeds gedacht wordt aan het realiseren van een ondergrondse parkeervoorziening. Deze is alleen rendabel te maken bij herziening van het huidige parkeerbeleid. Bij ongewijzigd parkeerbeleid zijn er geen financiële middelen voor gereserveerd. De woningbouw en de kwaliteitsverhoging van het openbaar gebied kunnen nagenoeg kostenneutraal plaatsvinden. In Dommelbergen wordt een woonzorgvoorziening gerealiseerd. De pilot-oosterheide loopt, de planning voor een woonzorgvoorziening Dommelbergen is nog niet bekend. Inrichten voormalige Zandheuvelschool als verenigingsgebouw annex museum. In het gebouw is ruimte voor onder meer het archeologisch en heemkundig erfgoed van Oosterhout en voor de collectie van het Speelgoedmuseum (zie ook programma programmering van de Stad) Programmabegroting 2007 46

Invoeren revolving fund voor eigenaren gemeentelijke monumenten, waaruit eigenaren van monumenten tegen redelijke voorwaarden geld kunnen lenen voor restauratie of aanpassingen. De mogelijke uitwerking hiervan wordt meegenomen in de nieuw op te stellen beleidsnota monumenten en archeologie. Activiteiten 2007 PRIORITEIT Doelstelling Verder ontwikkelen Strategische Gebiedsvisie Oosterhout-Oost, Verder ontwikkelen Strategische Gebiedsvisie Dorst PRIORITEIT Vlinderbuurt: betaalbare woningen op locatie waar nu school is gevestigd. Vrachelen 4/5 Zwaaikom Programma 7 Bouwen en Wonen Resultaat Eerste kwartaal 2007 start opstellen stedenbouwkundige invulling, vierde kwartaal inspraakprocedure. In 2007 start opstellen ontwikkelingsstrategie voor overige functies (niet woningbouw en industrie) Eerste kwartaal 2007 start opstellen stedenbouwkundige invulling Geen actie in 2007 700 woningen, 140 gerealiseerd als sociale-huurwoning 140 goedkope koop. 140 vrije kavels. Vrachelen 4/5 realisatie brede school Vrachelen 4/5 realisatie sportcomplex (VV Oosterhout en Twins) Woningen met EPL indicatie. 50 sociale huur- en 50 goedkope koopwoningen. Diverse woningbouw 30 sociale-huurwoningen op locatie Antoniusstraat Levensloopbestendige woningen op vrijkomende locatie basisschool Torenschouw Betaalbare woningen ontwikkelen op voormalige Dija-locatie. PRIORITEIT Herstructurering Slotjes-Midden in lijn met stedenbouwkundig plan Gedegen analyse naar mogelijkheden hoogbouw in Oosterhout. Ontwikkelen Santrijngebied en realisatie Huis van Cultuur. In Dommelbergen wordt een woonzorgvoorziening gerealiseerd. Opstarten ruimtelijke juridische procedures in 2007. Oplevering Mgr. Frenckenstraat en Goselingstraat. Start herinrichting van de Verschuurstraat en de Aalbersesstraat Opdrachtverstrekking eerste kwartaal 2007 Binnen coalitieperiode wordt gestart met realisatie van Huis van Cultuur Als enige locatie voor een woonzorgvoorziening wordt de accommodatie van Twins gezien. Programmabegroting 2007 47

Doelstelling Invoeren revolving fund monumenten Programma 7 Bouwen en Wonen Bouwbeleidsplan Per 1-1-2007 Opzet projectenbureau Per 1-1-2007 Resultaat Dit betekent een voortvarende aanpak van de verplaatsing van Twins naar Vrachelen 4/5. Uitgewerkt in beleidsnota monumenten en archeologie (eind 2006 gereed), invoering per 2008 Oosterhout-Oost In het eerste kwartaal van 2007 wordt begonnen met het opstellen van een stedenbouwkundige uitwerking, en de vertaling daarvan in een bestemmingsplan, voor de bedrijvenlocatie in Oosterhout- Oost. Daarvoor wordt externe expertise ingeschakeld. In het vierde kwartaal van 2007 wordt de inspraakprocedure rond het bestemmingsplan gevolgd. Vanuit de gemeente vindt in 2007 verder begeleiding plaats van het proces dat de provincie gaat volgen voor het opstellen van een Milieueffectrapportage ten behoeve van de regionale wegverbinding Oosterhout-Dongen. In samenwerking met de ter plaatse gevestigde agrariërs wordt in 2007 gewerkt aan het opstellen van een ontwikkelingsstrategie voor de realisering van de overige, in het gebied Oosterhout-Oost geprojecteerde functies. Dorst In het eerste kwartaal van 2007 wordt begonnen met het opstellen van een stedenbouwkundige uitwerking, en de vertaling daarvan in een bestemmingsplan, voor een van de woningbouwlocaties die in de strategische gebiedsvisie Dorst is aangegeven Slotjes-Midden Voor het project Slotjes-Midden worden in 2007 de ruimtelijke juridische procedures gestart. Ook wordt een begin gemaakt met de sloop en bouw van woningen in de Van Oldeneellaan. In 2007 worden de heringerichte Mgr. Frenckenstraat en Goselingstraat opgeleverd en vinden in het gehele gebied voorbereidingen plaats voor werkzaamheden aan de riolering. In 2007 zal verder nog een start gemaakt worden met de herinrichting van de Verschuurstraat en de Aalbersesstraat. Analyse mogelijkheden hoogbouw In het eerste kwartaal van 2007 wordt opdracht verstrekt, aan derden, voor een gedegen analyse naar de mogelijkheden van hoogbouw in Oosterhout. Dit onderzoek is in het derde kwartaal afgerond, waarna bestuurlijke besluitvorming nog voor het eind van het jaar kan plaatsvinden. Grondbeleid De gemeenteraad krijgt in het voorjaar van 2007 de nieuwe Nota grondbeleid ter besluitvorming voorgelegd. Daarnaast wordt in 2007 aandacht besteed aan de gevolgen van de (concept-)grondexplotatiewet voor de ontwikkeling van nieuwe bouwlocaties. Daarbij is er met name aandacht voor de mogelijkheden tot kostenverhaal en de sturing op locatie-invulling qua woningtypen. Programmabegroting 2007 48

Betaalbare woningbouw Het extra contingent sociale woningbouw in het plan-zwaaikom wordt gerealiseerd door een verschuiving van woningcategorieën in het vaste contingent voor dit plan. De concept overeenkomsten met de ontwikkelaars worden hierop aangepast. Voor de dertig sociale huurwoningen in (het tweede gedeelte van) het plan Sint-Antoniusstraat worden gesprekken gevoerd met de ontwikkelaars. Dit contingent wordt in de overeenkomst met de ontwikkelaar als harde eis opgenomen. Start van de bouw staat gepland voor 2008. De eis van betaalbare woningen wordt ook opgenomen in het contract voor de herontwikkeling van het Dija-terrein. Bouwbeleidsplan Het bouwbeleidsplan is bedoeld om transparantie te verkrijgen in de werkwijze van bouwen woningtoezicht en de kwaliteit van de werkwijze te vergroten door een heldere prioriteitsstelling en inzicht in de capaciteitsbehoefte. Dit plan wordt in 2006 opgesteld en in 2007 in praktijk gebracht. Daarbij wordt vooral aandacht besteed aan de hierin opgenomen handhavingsprioritering. Omgevingsvergunning Om de organisatie klaar te hebben voor de invoering van de Algemene wet omgevingsrecht (per 1 januari 2008) is een plan van aanpak inclusief gedetailleerd stappenplan opgesteld. Daarin is ook opgenomen een traject om te komen tot functiescheiding op het gebied van vergunningverlening en handhaving. Ook de nieuwe wet op het gebied van Ruimtelijke ordening zal in 2008 van kracht gaan. Archeologie In 2007 wordt uitvoering gegeven aan het geactualiseerde monumenten- en archeologiebeleid. Dit beleid wordt medio 2007 ter vaststelling aan de raad aangeboden. Onderdeel daarvan is het invoeren van een revolving fund, vanaf 2008, waardoor eigenaren van monumenten financieel ondersteund worden. Outcome- indicatoren Rapportcijfers: dus hoe hoger het cijfer, hoe beter het oordeel! Programma 7: Bouwen en wonen Burgerindicator (Burgerijenquête) SCORE 2002 SCORE 2006 DOEL- STELLING 1. Waardering eigen woning. 7,9 7,6 7,6 2. Tevreden over kwaliteit woningen in de eigen 7,4 7,4 woonbuurt. 3. Prioriteit woningbouw. * 3,24 Noot: * als burgers 100,= krijgen dat ze zelf mogen inzetten om zaken in Oosterhout voor elkaar te krijgen, waar geven zij dat dan gemiddeld aan uit. Programmabegroting 2007 49

Output- indicatoren OVERIGE INDICATOREN SCORE 2005/ 2006 AMBITIE 2007 % grondgebied met actuele bestemmingsplannen 70% 80% Aantal hectare bedrijventerrein dat planologisch is veiliggesteld uit het 40 programma werken uit het uitwerkingsplan Breda-Tilburg (totaalprogramma 40 hectare tot 2015) Aantal woningen dat planologisch is veiliggesteld uit het programma 1530 1.650 wonen uit het uitwerkingplan Breda-Tilburg (totaalprogramma 4300 tot 2015) Aantal bouwvergunningen 737 700 Verhouding aantal koop- en huurwoningen 61-39 65 35 Verhouding aantal woningen en niet- woningen n.v.t. n.v.t. Aantal nieuw toe te voegen woningen (2006-2010) 192 447 Aantal te verlenen startersleningen SVn (t/m 2008) 0 30 Aantal te huisvesten statushouders (minimaal halen wettelijke taakstelling per jaar) 2005:64 2006:23 20 Kosten en opbrengsten Exploitatie Rekening 2005 2006 2007 2008 (bedragen * 1.000) 2009 2010 Lasten 33.556 15.225 6.469 6.342 6.319 6.315 Baten 32.639 13.759 5.385 5.485 5.485 5.485 Subtotaal product 917 1.466 1.084 857 834 830 Storting in reserves 1.582 - - - - - Onttrekking aan reserves 5.881 64 - - - - Saldo na reserves -3.382 1.402 1.084 857 834 830 Specificatie beleidsonderdelen 2007 (bedragen * 1.000) Omschrijving Lasten Baten Saldo Bouwgrondexploitatie 3.671 3.716-45 Monumentenbeleid en archeologie 307 69 238 Bouwvergunningen 1.417 1.370 47 Huurtoeslag 30-30 Volkshuisvestingsbeleid 156 195-39 Stedelijke ontwikkeling 544-544 Structuur- en bestemmingsplannen 269-269 Beheer van gronden en gebouwen 74 35 39 Totaal 6.469 5.385 1.084 Programmabegroting 2007 50

Belangrijke mutaties Nr. Mutaties V/ 2007 2008 2009 2010 N 29 Hogere inkomsten bouwleges V -400-500 -500-500 30 Resultaat erfpachtgronden N 49 49 49 49 Nieuw beleid Nr. Mutaties V/ N 2007 2008 2009 2010 Revolving fund voor monumenten N - PM PM PM Analyse hoogbouw N 20 - - - Invoering omgevingvergunning N 105 - - - Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het onderdeel Financiële begroting. Programmabegroting 2007 51

Programma 8 Werk & Inkomen Portefeuillehouder: E. Oolhorst, Y. de Boer, F. Gerbrands Algemene doelstelling Behoud en versterking van de werkgelegenheid door het stimuleren van een duurzame economie, door het bevorderen van een goed ondernemersklimaat en door een goed relatiebeheer. Bevorderen dat inwoners van Oosterhout in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien, door het voorkomen van instroom in de uitkering en het (terug)leiden van uitkeringsgerechtigden naar de arbeidsmarkt. Het financieel en materieel ondersteunen van burgers die niet volledig in hun levensonderhoud kunnen voorzien of niet voldoende maatschappelijk kunnen participeren. Relevante beleidsdocumenten Nota Economisch Beleid 2004-2009 Nota detailhandelsbeleid (beleidsregels) Structuurvisie Centrum Oosterhout Horecabeleidsplan Marktverordening en Marktgeldverordening Bedrijvenenquête SES koopstromenonderzoek Wet werk en bijstand en daarop gebaseerde gemeentelijke verordeningen Nota minimabeleid Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen Wet werk en inkomen kunstenaars Besluit bijstandverlening zelfstandigen Invorderingswet Wet schuldsanering natuurlijke personen Wet op het consumentenkrediet Wet Werk en bijstand (werkdeel) Wet Sociale werkvoorziening Wet Kinderopvang Work First In- en Doorstroombanen, WIW-dienstbetrekkingen Wet SUWI Onderzoeksrapport Samen sterker Beleidsplan Toerisme en Recreatie 2002-2005 Wet inburgering nieuwkomers Wet inburgering (vervangt WIN vanaf waarschijnlijk 1-1-2007) Bekostigingsbesluit wet inburgering Programmabegroting 2007 52

Accenten uit het collegeakkoord Niemand jonger dan 35 jaar in de bijstand (via Work First ) Anderen in de bijstand en in staat te werken, krijgen reïntegratietraject of Work-First -baan aangeboden. Wie niet in deze categorie valt, krijgt recht op sociale activering Afspraken met WMO-partijen over inzetten mensen met een uitkering Invoeren Oosterhout Pas Gericht beleid om niet-gebruik terug te dringen Nieuwvestigende bedrijven in Oosterhout, worden beoordeeld op hun toegevoegde waarde (met name op het gebied van werkgelegenheid) Inspanning om lokale arbeidsintensieve bedrijven met uitbreidings- of hervestigingswensen voor Oosterhout te behouden Verdere uitbreiding parkmanagement Verdere uitbreiding relatiebeheer met ondernemers Uitbreiding bedrijventerrein Everdenberg Werk maken van terugdringen administratieve lastendruk bedrijven Spilfunctie VVV in lokaal toerisme en recreatie Onderzoek naar toeristisch-recreatieve mogelijkheden zandwinput Ter Aalst Activiteiten 2007 PRIORITEIT Bedrijventerrein PRIORITEIT Toerisme Doelstelling Programma 8 Werk & Inkomen Resultaat In 2007 vaststelling invulling nieuwe bedrijventerreinen Oosterhout-Oost Per 1-1-2008 beleid geformuleerd op gebied van Wet Openluchtrecreatie. Spilfunctie VVV in lokaal toerisme en recreatie PRIORITEIT Wet Inburgering PRIORITEIT Huisvesting CWI Sociale zekerheid: Terugdringen van niet gebruik. Werkgelegenheid Neergelegd in te sluiten meerjarenconvenant 2007-2009 Nieuwe wet met ingang van 1 januari 2007 van kracht In 2007 afspraken met partners over dienstverleningsconcept. Vooruitlopend op 3 e fase renovatie stadhuis werken aan een tijdelijke constructie. Tweede kwartaal 2007 plan van aanpak Nota integrale werkgeversbenadering (tweede helft 2007); Uitbreiding doelgroep Work First in 2007 Innovatie reïntegratiebeleid via beleidsplan sociale zekerheid Nota modernisering Wsw Programmabegroting 2007 53

Doelstelling Invoeren Oosterhout Pas Programma 8 Werk & Inkomen Resultaat 2007/ 2008 onderzoek naar Oosterhoutpas Invoer per 1/9 2008 bij start nieuw seizoen op het gebied van sport, theater etc. Nieuw bedrijventerrein Vanuit de vastgestelde strategische gebiedsvisie voor Oosterhout-Oost wordt gestart met de ontwikkeling en inrichting van nieuwe bedrijventerreinen. In 2007 wordt vastgesteld op welke wijze ook qua invulling met soort bedrijven en via welk tijdsverloop deze ontwikkeling wordt gerealiseerd. Vijf Eiken Het is de bedoeling dat VV Oosterhout verhuist van de huidige locatie aan de rand van bedrijventerrein Vijf Eiken naar een nieuw aan te leggen complex in de wijk Vrachelen IV/V. Dit brengt met zich mee dat er bij het bedrijventerrein grond vrijkomt voor bedrijvenvestiging. De planontwikkeling hiervoor wordt in 2007 opgestart. Concrete uitgifte van bedrijfsgrond is afhankelijk van het tempo waarin in Vrachelen IV/V tot realisering van een sportcomplex kan worden gekomen. Eind 2006 wordt de revitalisering van het grootste (oostelijk) gedeelte van Vijf Eiken aanbesteed. De totale uitvoering gaat circa anderhalf jaar in beslag nemen. De uitvoering van het westelijk deel van Vijf Eiken is eind 2006 afgerond, op wellicht de seizoensgebonden groenaanplant na. Parkmanagement en arbeidsmarktbeleid In 2007 worden de in Oosterhout actieve organisaties voor parkmanagement en individuele ondernemers rechtstreeks geïnformeerd en benaderd over de mogelijkheden van subsidieregelingen en werkgelegenheidstrajecten voor uitkeringsgerechtigden. Uitbreiding parkmanagement De gemeente gaat in 2007 invoering van parkmanagement op De Wijsterd initiëren. Het bedrijfsleven zelf (Vico) neemt actie om te komen tot een bedrijvenvereniging op Statendam. Inmiddels bestaan al bedrijverenigingen op Hoevestein, Everdenberg, Vijf Eiken en Weststad. Terugdringen administratieve lastendruk In 2007 wordt werk gemaakt van de uitvoering van de aanbevelingen voor het terugdringen van administratieve lastendruk bij bedrijven. In samenwerking met de Kamer van Koophandel zijn in 2006 39 gemeentelijke vergunningen beoordeeld op de mogelijkheden te komen tot lastenreductie. Opnieuw in samenspraak met de Kamer van Koophandel is eind 2006 een plan van aanpak opgesteld voor de daadwerkelijke invoering, die moet leiden tot een reductie en vereenvoudiging van gemeentelijke regelgeving. Toerisme Nog voor het eind van 2006 krijgt de gemeenteraad een voorstel voorgelegd over de gevolgen die de intrekking van de Wet op de openluchtrecreatie (per 1 januari 2008) heeft voor het gemeentelijk beleid rondom verblijfsrecreatie. Het nieuwe beleid, dat in nauwe samenwerking met de branche tot stand is gebracht, kenmerkt zich vooral door deregulering. Het vast te stellen nieuwe beleid leidt in 2007 tot aanpassing van het bestemmingsplan Buitengebied en de APV. Samen met de branche word in 2007 verder gewerkt aan het in de markt zetten van Oosterhout Familiestad. De toeristische campagne wordt geïntensiveerd. Daarnaast krijgt het toeristisch samenwerkingsproject Brabant aan de Biesbosch, waarin de Dongemondgemeenten samenwerken, verder invulling door een gezamenlijke website, samenwerking tussen toeristische ondernemers (arrangementen) en gezamenlijke promotie. Programmabegroting 2007 54

Spilfunctie VVV in lokaal toerisme en recreatie In 2007 wordt uitvoering gegeven aan het in 2006 met de VVV te sluiten meerjarenconvenant 2007-2009. Hierin wordt met name de rol van de VVV benadrukt op het gebied van het promoten en versterken van toerisme en evenementen. Met name op dit laatste onderdeel ligt er een verband met het bijzondere programma Vitale en attractieve binnenstad. Onderzoek toeristisch-recreatieve functie plas Ter Aalst In het MJBP is reeds aangekondigd dat er een onderzoek zal plaatsvinden naar de mogelijkheid om de zandwinplas Ter Aalst een beperkte toeristische recreatieve functie te geven. Overigens is voor de hoek Bergsebaan/Pannenhuisstraat een verzoek ingediend voor een horecavoorziening (maximaal 1000 m²). In het kader van het bestemmingsplan Buitengebied moeten Provinciale Staten hierover een beslissing nemen. Terugdringen niet-gebruik sociale zekerheid Er zijn al veel maatregelen genomen om het niet-gebruik terug te dringen. Er wordt onderzocht welke nieuwe wegen nog ingeslagen kunnen worden om het niet-gebruik tegen te gaan. In het tweede kwartaal van 2007 wordt een plan van aanpak opgesteld, waarin wordt aangegeven welke (aanvullende) maatregelen nog tot de mogelijkheden behoren. Werkgeversbenadering De verwachting is dat de economische ontwikkeling in 2007 gunstig zal zijn. De werkgelegenheid neemt toe, waardoor er kansen ontstaan voor werklozen voor arbeidsmarkt. Dit kan een gunstig effect hebben op de ontwikkeling van het aantal bijstandsgerechtigden. Het is echter niet zo dat deze ruimte op de arbeidsmarkt ook probleemloos wordt benut omdat vraag en aanbod in een aantal sectoren en beroepen behoorlijk van elkaar (kunnen) verschillen. Er moet dus nadrukkelijk aandacht zijn voor het afstemmen van vraag en aanbod en vraaggerichte reïntegratie. In de tweede helft van 2007 wordt een nota met betrekking tot integrale werkgeversbenadering opgesteld. Bedrijfsverzamelgebouw Het streven is te komen tot verdere intensivering van samenwerking in de keten van werkgelegenheid. Bij voorkeur dient dit gestalte te krijgen in de vorm van een bedrijfsverzamelgebouw (BVG), gehuisvest in het stadhuis. Deze wens wordt meegenomen in de plannen voor de derde fase van de renovatie van het stadhuis. Vooruitlopend hierop worden de mogelijkheden voor tijdelijke constructies verkend. In voorbereiding op de feitelijke fysieke gezamenlijke huisvesting vindt in 2007 overleg plaats met betrokken partners over een gezamenlijk dienstverleningsconcept aan burgers en werkgevers. Uitbreiding Work First In 2006 is, in lijn met het meerjarenbeleidsplan, besloten de beperking op te heffen die voor toepassing van Work First gold (uitsluitend jongeren tot 23 jaar). Daarmee is het mogelijk geworden dit instrument voor iedere leeftijdsgroep in te zetten. Binnen de uitvoering ligt de prioriteit bij personen tot 35 jaar. In de loop van 2007 word voor zowel een deel van het zittende bestand als de nieuwe instroom binnen deze doelgroep de Work First-aanpak gehanteerd. Programmabegroting 2007 55

Reïntegratiebeleid In 2007 wordt het instrumentarium voor reïntegratie van uitkeringsgerechtigden verder ontwikkeld. Daarbij is er aandacht voor dwarsverbanden met aanpalende beleidsterreinen als de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Wet inburgering (WI), die beide per 1 januari 2007 van kracht zijn. De innovatie van het reïntegratiebeleid wordt meegenomen in het Beleidsplan Sociale Zekerheid 2007. Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Op landelijk niveau wordt gewerkt aan modernisering van de sociale werkvoorziening. Een wetsvoorstel hiertoe ligt momenteel voor advies bij de Raad van State. Met de moderniseringsplannen wil het kabinet dat: de WSW nog sterker dan nu voorbehouden is aan de doelgroep; gemeenten bevorderen dat meer mensen bij een gewone werkgever gaan werken, omdat ze op die manier beter integreren in de samenleving, en; dat de financieringsstructuur van de Wsw wordt vereenvoudigd. Gemeenten krijgen hierbij meer dan in het verleden verantwoordelijkheid voor het uitvoeren van de wet. Om de gemeentelijke regie te versterken, wordt de Wsw-subsidie voortaan aan gemeenten uitgekeerd en niet langer aan werkvoorzieningschappen. De wet moet ingaan per 1 januari 2008, in 2007 staat een nota gepland waarin de implicaties van de nieuwe wet worden aangegeven voor de gemeente Oosterhout en voor de relatie tussen de gemeente en de gemeenschappelijke regeling WAVA. In de begroting 2006 van de WAVA heeft het Algemeen Bestuur voorgesteld om ten behoeve van de begrotingsbehandeling 2007 een extern onderzoek te laten uitvoeren. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door Berenschot. Ten behoeve van de begrotingbehandeling beoogt het onderzoek, naast de gevolgen van de modernisering van de WSW, ook inzicht te geven in de wijze waarop het financiële beleid nader kan worden vormgegeven. Dit onderzoek wordt uitgevoerd door het bureau Berenschot. Daarbij kan ook meer duidelijkheid ontstaan over de toekomstige wederzijdse verplichtingen tussen de Gemeenschappelijke Regeling WAVA en de gemeenten. Na dit onderzoek is het van belang dat er een doorrekening plaatsvindt van het bedrijfsplan van!go B.V. Nutsvoorzieningen, Intergas Binnen Intergas wordt gewerkt aan een fusietraject, waarbij vier stappen zijn te onderscheiden: de herkapitalisatie van het eigen vermogen; de aandelentransacties tussen Intergas-aandeelhouders onderling; de fusie met netwerkbedrijf NRE, en; privatisering van 49 procent van de aandelen Macquarie. De eerste stap wordt naar verwachting in oktober 2006 afgerond en levert de gemeente een opbrengst van circa 24 miljoen. Dit bedrag wordt toegevoegd aan de Vrije reserve. Partijen hebben op basis van een vooronderzoek besloten over te gaan tot een uitgebreider fusieonderzoek. De resultaten hiervan leiden in het laatste kwartaal van 2006 tot besluitvorming. Het sluitstuk vormt de mogelijke verkoop van het 49-procentsbelang aan Macquarie. De opbrengst hiervan ligt in de orde van grootte van 5 miljoen. In het Meerjarenbeleidsplan is ervan uitgegaan dat de beleggingsopbrengst wordt benut voor dekking binnen de reguliere exploitatie. Programmabegroting 2007 56

Nutsvoorzieningen, Brabant Water Door de winsten van de afgelopen vier jaren (gemiddeld 27,5 miljoen) bedraagt de solvabiliteit van Brabant Water eind 2006 circa 35 procent. Tijdens een Algemene vergadering van aandeelhouders eind november wordt naar verwachting, aan de hand van een advies van de nieuw ingestelde aandeelhouderscommissie, een besluit genomen over een samenhangend winstbestemmings-, tarieven- en solvabiliteitsbeleid. Dit betekent dat mogelijkerwijs in 2007 invulling kan worden gegeven aan het gemeentelijk streven te komen tot een winstuitkering. Outcome- indicatoren Rapportcijfers: dus hoe hoger het cijfer, hoe beter het oordeel! Programma 8: Werk en inkomen Burgerindicator (Burgerijenquête) SCORE 2002 SCORE 2006 DOEL- STELLING 1. Tevreden over winkelaanbod in de gemeente. -- 8,4 8,4 2. Waardering winkels voor dagelijkse boodschappen in de 6,6 7,9 Pm woonbuurt 3. Arbeidsparticipatie 62% 64% 4. Aandeel 18-64 jarigen dat meer dan 20 uur per week -- 51% werkt 5. Prioriteit bestrijding werkloosheid. * -- 6,15 6. Prioriteit stimuleren vestiging nieuwe bedrijven. * -- 3,40 Noot: * als burgers 100,= krijgen dat ze zelf mogen inzetten om zaken in Oosterhout voor elkaar te krijgen, waar geven zij dat dan gemiddeld aan uit. Outcome Indicator Wsw 2007 Aantal personen op wachtlijst 39 Gemiddelde wachttijd 8,5 mnd Output- indicatoren OVERIGE INDICATOREN SCORE 2005/ 2006 AMBITIE/ PROGNOSE 2007 Aantal nieuwe bedrijfsvestigingen 135 160 Saldo vestiging / vertrek + 13 + 20 Aantal startende ondernemers 253 150 Werkloosheidspercentage 5,7% 5,4% Aantal personen in een Wsw dienstbetrekking 253 Aantal bijstandsgerechtigden per 1000 inwoners 15,1 14,7 Aantal schuldsaneringen 88 80 Aantal huishoudens dat bijzondere bijstand ontvangt 486 500 Instroom bijstandsuitkeringen (aantal personen) 344 340 Uitstroom bijstandsuitkeringen (aantal personen) 341 350 Programmabegroting 2007 57

Kosten en opbrengsten Exploitatie Rekening 2005 2006 2007 2008 (bedragen * 1.000) 2009 2010 Lasten 20.137 24.925 19.979 20.004 20.030 20.029 Baten 20.101 14.295 13.980 13.979 13.979 13.979 Subtotaal product 36 10.700 5.999 6.025 6.051 6.050 Storting in reserves - - - - - - Onttrekking aan reserves 292 - - - - - Saldo na reserves -256 10.700 5.999 6.025 6.051 6.050 Specificatie beleidsonderdelen 2007 (bedragen * 1.000) Omschrijving Lasten Baten Saldo Reïntegratiebeleid 4.004 2.516 1.488 Minimabeleid 2.786 1.103 1.683 Inkomensregelingen 10.300 9.761 539 Sociale zekerheid (algemeen) 2.224-2.224 Ondernemen 479 56 423 Nutsvoorzieningen 41 544-503 Recreatie en toerisme 145-145 Totaal 19.979 13.980 5.999 Belangrijke mutaties Nr. Mutaties V/ 2007 2008 2009 2010 N 31 Regeling kinderopvang sociaal N medische indicatie 51 - - - 32 Aanpassen regulier dividend Intergas N/ V 267-138 -138-138 Nieuw beleid Nr. Mutaties V/ 2007 2008 2009 2010 N Uitbreiding parkmanagement N 15 15 15 15 Verhoging structurele bijdrage WAVA N PM PM PM PM Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het onderdeel Financiële begroting. Programmabegroting 2007 58

Programma 9 Programmering van de Stad Portefeuillehouder: E. Oolhorst, J. Boers, Y. de Boer Algemene doelstelling Het bevorderen van een gevarieerd en hoogwaardig aanbod van cultuur en evenementen, het ondersteunen van kwetsbare vormen van kunst en cultuur en het behoud van het cultureel erfgoed in de stad (inclusief het beheer van collecties). Relevante beleidsdocumenten Nota Cultuur in beweging 2003-2006, inclusief (iedere twee jaar te actualiseren) uitvoeringsplan Provinciale kadernota Cultuur in uitvoering 2005-2008 Provinciale uitvoeringsnota Cultuureducatie in uitvoering 2005-2008 Ondernemingsplan Theater De Bussel Subsidieverordening 2006 Archiefwet 1995 Kermisplan Accenten uit het collegeakkoord Het gemeentelijk cultuurbeleid wordt geactualiseerd, waarin in ieder geval aandacht bestaat voor de volgende onderwerpen: o Het actief ondersteunen van culturele activiteiten en evenementen o Het uitbreiden van de voorstellingen van het Filmtheater, indien hiernaar vraag is. o Het betaalbaar houden van De Bussel voor amateurverenigingen. o Het opstellen van beleid voor kunst in de openbare ruimte (inclusief landelijk gebied). o Betere benutting en versterking positie Openluchttheater Grote culturele instellingen samen in Huis van Cultuur Ontwikkelen evenementenbeleid (Oosterhout beter op de kaart zetten) Inrichten voormalige Zandheuvelschool als verenigingsgebouw annex museum. Eén gemeentelijk aanspreekpunt voor evenementen Coördinatie en ondersteuning van evenementen Viering Oosterhout 200 jaar stadsrechten. Dit feit mag worden gevierd: niet alleen via de uitgifte van een boek over de geschiedenis van Oosterhout, maar ook via een programma van festiviteiten. Het accent uit het collegeakkoord inzake de gemeentelijke monumenten wordt behandeld in programma 7, archeologie. Programmabegroting 2007 59

Uitgangspunt van beleid is dat indirecte subsidie zoveel mogelijk beperkt worden. Door het in beeld brengen van de werkelijke kosten en bijbehorende subsidies worden geldstromen inzichtelijker en transparanter. Activiteiten 2007 Doelstelling PRIORITEIT Cultuurbeleid Betere benutting en versterking positie Openluchttheater Programma 9 Programmering van de Stad Resultaat Uitvoering op basis van in 2006 te presenteren nieuwe cultuurbeleid, met daarin aandacht voor de volgende specifieke punten: Eind 2007 ondernemingsplan, in samenspraak met gebruikers Cultuureducatie Marktplaats begin 2007 operationeel Grote culturele instellingen samen in Huis van Cultuur Kunstbeleid Voorbereiding in 2007 Eind 2006 gemeentelijke culturele visie gereed, in 2007 afspraken over huisvestingsbehoefte, financiën en beheer Actualisering cultuurnota Geen concrete actie (meer) in 2007 Geschiedschrijving en Oosterhout 200 jaar stad Digitalisering en verbetering rechtmatigheid subsidies PRIORITEIT In 2007 eerste hoofdstukken boek opgeleverd Plan van aanpak digitalisering en verbetering rechtmatigheid subsidies Ontwikkelen nieuw evenementenbeleid Bestuurlijke vaststelling eind 2007 Eén gemeentelijk aanspreekpunt voor evenementen Coördinatie en ondersteuning van evenementen (nu VVV èn Uitpunt) PRIORITEIT Inrichten voormalige Zandheuvelschool als verenigingsgebouw annex museum Viering Oosterhout 200 jaar stadsrechten Tot 1 mei 2007 tijdelijk coördinatiepunt, daarna structurele oplossing Onderdeel van, voor eind 2007 bestuurlijk vast te stellen, nota evenementenbeleid In 2007 voorbereidingen, onder andere vastleggen afspraken gebruiker Eind 2006 concept-plan gereed. Regie in handen gemeente, uitvoering zo veel mogelijk buiten het stadhuis Cultuurbeleid De geactualiseerde Cultuurnota kent in 2007 haar eerste jaar van uitvoering. Overeenkomstig de doelstellingen uit het Meerjarenbeleidsplan worden in 2007 op het gebied van cultuurbeleid de volgende activiteiten ontplooid. Betere benutting en versterking positie Openluchttheater Om te komen tot een betere benutting en versterkte positie van het Openluchttheater stellen de Openluchtspelgroep (vaste huidige gebruiker), theater De Bussel (beheerder en programmeur) en de gemeente eind 2007 een ondernemingsplan op. Voor het noodzakelijke onderzoek wordt de NHTV ingeschakeld. Doelstelling is te komen tot een doelmatige accommodatie voor spelers en bezoekers en tot een zomerprogrammering, met theater De Bussel als slechtweeraccommodatie. Programmabegroting 2007 60

Cultuureducatie Begin 2007 is de Marktplaats voor Cultuureducatie operationeel. Alle Oosterhoutse scholen voor primair en voortgezet onderwijs kunnen bij deze voorziening terecht voor informatie, coördinatie en advies. Daarnaast biedt de Marktplaats ondersteuning bij de organisatie van cultuureducatieve activiteiten. Voor dit initiatief werken bibliotheek/uitpunt (frontoffice) en H19 (backoffice) met elkaar samen Die samenwerking krijgt onder andere vorm in een inhoudelijke programma, het ontwikkelen van een website en het onderhouden van contacten met het onderwijs. Huis van Cultuur De gemeente werkt samen met de grote culturele instellingen (H19, bibliotheek, De Bussel en Filmtheater) samen aan de realisatie van een Huis van Cultuur. Eind 2006 wordt de gemeentelijke culturele visie ten aanzien van een Huis van Cultuur gepresenteerd. In 2007 worden vervolgens afspraken gemaakt over huisvestingsbehoefte, financiën en beheer. Deze afspraken worden in een convenant vastgelegd en krijgen hun vertaling in een programma van eisen. Culturele uitmarkt Het cultuurplatform CUST heeft in 2007 het voornemen te komen tot invoering van een culturele uitmarkt. De gemeente verleent hieraan haar medewerking door subsidieverlening en mogelijk andere ondersteuning. Subsidieverstrekking Er wordt gewerkt aan digitalisering van de subsidieverstrekking en aan het verbeteren van de rechtmatigheid. Hiervoor wordt een plan van aanpak opgesteld. Geschiedschrijving Voor het project geschiedschrijving van Oosterhout wordt in 2007 wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de geschiedenis van Oosterhout. Vervolgens wordt deze beschreven. De geschiedschrijving geeft inzicht in de Oosterhoutse wordingsgeschiedenis en levert als basisdocument een bijdrage aan erfgoededucatie en toerisme. In 2007 worden de eerste hoofdstukken van het boek opgeleverd. Oosterhout 200 jaar stadsrechten Voor de viering van tweehonderd jaar stadsrechten wordt in 2006 een concept-plan opgesteld. Eind 2006 krijgt de raad dit voorstel (met financiering) aangeboden. Vooralsnog gaan de gedachten er naar uit de regie in eigen hand te houden, maar de uitvoering zo veel als mogelijk buiten het stadhuis te leggen. Daarbij wordt met name gedacht aan het aanhaken bij bestaande evenementen in het jubileumjaar. Cultureel jongerencentrum Outflow In september 2006 is cultureel jongerencentrum Outflow van start gegaan. Na anderhalf jaar december 2007 wordt (de uitvoering van) het ondernemingsplan geëvalueerd. Jaarlijks vindt toetsing aan ontwikkelingen in het land plaats. Inrichting voormalige Zandheuvelschool Het plan om het Speelgoedmuseum en een aantal andere (culturele) functies in de voormalige Zandheuvelschool onder te brengen, wordt in 2007 verder uitgewerkt. Met name de exploitatie is daarbij een aandachtspunt. De schuldaflossing van het Speelgoedmuseum en de uitwerking van de huisvesting worden in samenhang met elkaar gebracht. Verder dienen de betrokken partijen afspraken te maken over het gezamenlijk gebruik van de ruimten en over het beheer. Programmabegroting 2007 61

Archief De dienstverlening van het Regionaal Archief Tilburg wordt in principe in 2007 uitgebreid door samenwerking met de bibliotheek en met de Heemkundekringen. Door digitalisering van doop-, trouw- en begraafboeken zijn in de loop van 2007 alle registers van de burgerlijke stand beschikbaar bij het Regionaal Archief Tilburg. Evenementenbeleid Onder de koepel van het bijzondere programma Vitale en attractieve binnenstad wordt in de tweede helft van 2006 een start gemaakt met het fomuleren van een nieuw evenementenbeleid. Dit beleid moet eind 2007 bestuurlijk worden vastgesteld. Evenementenbeleid kan een wezenlijke bijdrage vormen aan het realiseren van de doelstellingen van Oosterhout Familiestad. Als onderdeel van het nieuwe beleid wordt onderzocht op welke wijze een intensieve samenwerking tussen VVV, Uitpunt (bibliotheek) en gemeentelijk coördinatiepunt tot stand kan worden gebracht. Het gemeentelijk coördinatiepunt ondersteunt organisatoren van evenementen actief bij het verkrijgen van vergunningen en subsidies. Vooralsnog wordt in de periode tot en met 1 mei 2007 een start gemaakt met een tijdelijk coördinatiepunt; voor de periode daarna wordt in het eerste kwartaal van 2007 gezocht naar structurele oplossingen. Outcome- indicatoren Rapportcijfers: dus hoe hoger het cijfer, hoe beter het oordeel! Programma 9: Programmering van de stad (cultuur) Burgerindicator (Burgerijenquête) SCORE 2002 SCORE 2006 DOEL- STELLING 1. Tevreden over culturele voorzieningen in de gemeente. -- 7,0 7,0 2. Tevreden over de uitgaansmogelijkheden in de -- 7,1 7,1 gemeente. 3. Tevreden over aanbod aan verenigingen en clubs in de -- 7,6 7,6 gemeente. 4. Prioriteit evenementen en activiteiten in de stad. * -- 3,56 5. Prioriteit gezellig stadscentrum. * -- 5,92 Noot: * als burgers 100,= krijgen dat ze zelf mogen inzetten om zaken in Oosterhout voor elkaar te krijgen, waar geven zij dat dan gemiddeld aan uit. Bron NHTV Tevredenheid bezoekers De Bussel Score 2005/2006 95 % is tevreden tot zeer tevreden DOEL- STELLING In 2007 geen meeting. Programmabegroting 2007 62

Output- indicatoren Overige indicatoren SCORE 2005/ 2006 Percentage bevolking dat gebruik maakt van bibliotheek 30 % PROGNOSE 2007 30% Aantal voorstellingen de Bussel - professioneel - amateur Bezettingsgraad de Bussel 69% 69% * Aantal gesubsidieerde instellingen (cultuur) 37 47 Percentage scholen dat gebruik maakt van de Marktplaats 0 % 50% Aantal bezoekers Uitpunt 43.320 47.652 Aantal voorstellingen Outflow en verwacht aantal bezoekers: feesten informatie/multimedia sport/spel muziek/dans film diversen carnaval 120 40 Aantal 130 40 Gem. aantal voorstel- bezoekers lingen 22 75 12 10 12 25 6 10 6 10 12 25 20 25 5 4.000 Aantal abonnementshouders 2004/2005 1.703 2005/2006 2.145 *Landelijk hebben vergelijkbare theaters een bezettingsgraad van 62%. Bezettingsgraad is gemeten voor de professionele voorstellingen. Kosten en opbrengsten Exploitatie Rekening 2005 2006 2007 2008 (bedragen * 1.000) 2009 2010 Lasten 4.571 5.454 5.603 5.656 5.870 6.030 Baten 1.511 1.540 1.550 1.550 1.550 1.550 Subtotaal product 3.060 3.914 4.053 4.106 4.320 4.480 Storting in reserves - - - - - - Onttrekking aan reserves 32 40 41 40 39 38 Saldo na reserves 3.028 3.874 4.012 4.066 4.281 4.442 Programmabegroting 2007 63

Specificatie beleidsonderdelen 2007 (bedragen * 1.000) Omschrijving Lasten Baten Saldo Evenementen 356 159 197 Bibliotheek 1.729 345 1.384 Subsidies kunst en cultuur 178-422 Onderhoud kunst en cultuur 66-66 Kunstbevordering en -voorwerpen 158-158 Cultuurnota 120-120 Theater De Bussel 1.862 961 901 Jongerencentrum Outflow 204 77 127 H19 Centrum voor de kunsten 807-807 Musea en archieven 123 8 115 Totaal 5.603 1.550 4.053 Specificatie mutatie in reserves 2007 (bedragen * 1.000) Storting in reserves Lasten Baten Saldo Bestemmingsreserve De Bussel: jaarlijkse storting voor onderhoud 17-17 Onttrekking aan reserves Lasten Baten Saldo Reserve investeringsprojecten: ter dekking van de kapitaallasten investering Outflow - 41-41 Belangrijke mutaties Nr. Mutaties V/ 2007 2008 2009 2010 N 33 BTW voordeel kermis V -17-17 -17-17 34 Hogere kosten kermis N 16 16 16 16 Nieuw beleid Nr. Mutaties V/ 2007 2008 2009 2010 N Huis van Cultuur N 140 280 420 560 Eenmalige inzet tbv speeltoestellen V -140-230 -155-125 Evenementen N 30 30 30 30 Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het onderdeel Financiële begroting. Programmabegroting 2007 64

Programma 10 Onderwijs, Jeugd & Voorschool Portefeuillehouder: E. Oolhorst Algemene doelstelling Het zorgdragen voor een optimale onderwijsinfrastructuur, waarin iedereen zijn talenten kan ontwikkelen met als doel volwaardige deelname aan de samenleving. Relevante beleidsdocumenten Wet op het primair onderwijs, Wet op het voortgezet onderwijs Wet op het Regionaal Meld- en Coördinatiepunt (beleid voortijdig schoolverlaten) Lokaal Onderwijskansenplan 2003-2006 Vangnet voorkoming tijdig schoolverlaten Integraal Huisvestingplan 2005-2008 Wet op de jeugdzorg (Te actualiseren) Nota jeugd Wet (Basisvoorziening) kinderopvang Beleidsnota kinderopvang en peuterspeelzaalwerk Plan van aanpak en evaluatie speel- en sportontmoetingsplekken Accenten uit het collegeakkoord Uitbreiden peuterplaatsen op voorschool Tegengaan van segregatie in onderwijs Invoeren schakelklassen voor allochtone kinderen met taalachterstanden Eén brede school (profiel: terugdringen onderwijsachterstanden), locatie nog aan te wijzen Eén brede school (profiel: samenwerken met niet-onderwijsgebonden functies), in Vrachelen IV/V Voor- en naschoolse kinderopvang in bestaande schoolgebouwen Stimuleren particuliere kinderopvang Bijzondere aandacht voor op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden Activiteiten 2007 Doelstelling Vaststellen uitgangspunten lokaal onderwijsbeleid Programma 10 Onderwijs, jeugd en voorschool Resultaat In 2007 uitvoering geven aan in september 2006 vastgesteld onderwijsbeleid 2006-2010 Uitbreiden peuterplaatsen op voorschool Capaciteit in 2007 met tien procent (72) uitbreiden naar 794 plaatsen. Programmabegroting 2007 65

Doelstelling Tegengaan van segregatie in onderwijs Invoeren schakelklassen voor allochtone kinderen met taalachterstanden Programma 10 Onderwijs, jeugd en voorschool Resultaat In 2007 in overleg met onderwijs voorstellen ontwikkelen In 2007 start één of meer schakelklassen Onderwijshuisvesting In 2007 voorbereiding permanente school Vrachelen 4/5 Afronding nieuwbouw Touwbaanschool Uitbreiding tijdelijke huisvesting Zandoogje Nieuwbouw Hans Bergerkliniek afgerond Uitbreiding Rubenshof voltooid Oplevering tweede gymzaal Vrachelen Besluitvorming verplaatsing gymzaal Santrijn Brede school Prioriteit Voor- en naschoolse kinderopvang in bestaande schoolgebouwen In 2007 plan gereed voor nieuwe brede school met onderwijsachterstandenprofiel Per 1 oktober 2008 adequate vooren naschoolse opvang bereikbaar voor alle kinderen uit Oosterhout. Voorbereidingen in 2007 Stimuleren particuliere kinderopvang Doorlopend, geen concrete actie in 2007. Bijzondere aandacht voor op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden Uitvoeren afspraken met partners over aanpak van jongerenoverlast in de openbare ruimte Onderzoek naar ruimtebehoefte bewegingsonderwijs Evaluatie opvoedingsondersteuning medio 2007, eind 2007 evaluatie schoolmaatschappelijk werk in primair onderwijs In 2007 casuïstiekoverleg en applicatie jongeren in beeld Medio 2007 uitkomsten ruimtebehoefte bewegingsonderzoek bekend Onderwijsbeleid In 2007 wordt uitvoering gegeven aan het onderwijsbeleid 2006-2010, dat eind 2006 door de gemeenteraad is vastgesteld. De gemeente geeft op die manier invulling aan haar taak op het gebied van onderwijsbeleid. Meer concreet betekent dit dat de volgende activiteiten worden ontplooid. Schakelklassen Er wordt in 2007 begonnen met de voorbereiding van de uitvoering van één of meer schakelklassen. Voorschoolse educatie In Oosterhout wordt gestart met realisering van de doelstelling om in 2010 een deelnamepercentage aan voorschoolse educatie van zeventig procent te bereiken. Gestreefd wordt naar een deelnamepercentage van 55 procent aan het eind van het schooljaar 2006/2007. Er is veel aandacht voor de toeleiding van achterstandskinderen naar de voorschool en voor het aanbieden van voorschoolse educatie. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van landelijke, geoormerkte gelden voor achterstandsbestrijding. Programmabegroting 2007 66

Integratie en segregatie Samen met het onderwijs worden begin 2007 de onderwerpen integratie en segregatie uitgewerkt. Medio 2007 moeten afspraken worden gemaakt over maatregelen en acties, die vanaf eind 2007 hun werk gaan doen. Schoolmaatschappelijk werk Eind 2007 vindt evaluatie plaats van schoolmaatschappelijk werk in het primair onderwijs. Brede school Gemeente en onderwijs hebben medio 2007 een plan gereed voor een nieuwe brede school met een onderwijsachterstandenprofiel. Voorschool De Voorschool wordt de komende vier jaar verder ontwikkeld, waarbij het streven is de capaciteit met tien procent uit te breiden. De ambitie van het onderwijs is op termijn bij elke basisschool ook een Voorschool te hebben. Voor 2007 betekent dat de reguliere capaciteit (722) wordt uitgebreid met tien procent tot 794. De huidige capaciteit biedt voor 2007 nog voldoende ruimte om die ambitie te kunnen realiseren. Eventuele uitbreiding van lokalen ten behoeve van de Voorschool moet worden geregeld via het IHP (Integraal Huisvestingsplan). Time-outvoorziening Naar verwachting wordt het Onderwijscentrum Time Out (OCTO) omgevormd naar een zogenaamde reboundvoorziening. Binnen zo n voorziening wordt binnen een afgebakende periode (maximaal drie maanden) bij probleemleerlingen gewerkt aan motivatie- en gedragsverandering en herstel van verhoudingen, zodat deze leerlingen een nieuwe, niet-vrijblijvende kans krijgen een plek te vinden in het reguliere onderwijs. Opvoedingsondersteuning In het tweede kwartaal van 2007 vindt evaluatie plaats van het steunpunt opvoedingsondersteuning. Ook wordt dan de sociale kaart opvoedingsondersteuning ingevoerd. Jongeren en overlast Gedurende geheel 2007 worden problemen met jongeren in de openbare ruimte door betrokken partijen besproken in het zogenaamde casuïstiekoverleg. Meldingen worden centaal geregistreerd in een speciale applicatie. De kosten die met deze werkwijze zijn gemoeid, worden gedurende de eerste helft van 2007 gefinancierd door de provincie. In de tweede helft van 2007 kan de werkwijze, zij het op een bescheidener schaal, met inzet van bestaande middelen worden voortgezet. Sport- en spelvoorzieningen Naar aanleiding van de evaluatie van de SPOP s (Speel- en sportontmoetingsplekken) worden in het eerste kwartaal van 2007 voorstellen gedaan voor sport- en spelvoorzieningen en activiteiten voor jongeren in Oosterhout. Kinderopvang Doelstelling is per 1 augustus 2008 voor alle kinderen in Oosterhout en omgeving voldoende en adequate vooren naschoolse opvang aanwezig is. Het DELTA-college vervult hierbij de voortrekkersrol, de gemeente denkt en ontwikkelt mee. De opvang vindt plaats in of in de directe omgeving van de school plaats. De te organiseren na- en voorschoolse opvangt valt binnen de reikwijdte van de Wet Kinderopvang. Ouders betalen voor deze voorziening minder dan de prijs die momenteel onder de huidige voorwaarden voor de vooren naschoolse opvang wordt gerekend. Aan het rijk is subsidie gevraagd voor de huisvesting in de vorm van units voor deze vorm van kinderopvang. Programmabegroting 2007 67

Outcome- indicatoren Rapportcijfers: dus hoe hoger het cijfer, hoe beter het oordeel! Programma 10: Onderwijs, jeugd en voorschool Burgerindicator (Burgerijenquête) SCORE 2002 SCORE 2006 DOEL- STELLING 1. Onderwijsvoorzieningen in de gemeente. 7,5 7,5 2. Waardering basisonderwijs in de woonbuurt 7,5 7,8 7,8 3. Voorzieningen voor jongeren in de gemeente. 5,4 6,5 4. Prioriteit onderwijsvoorzieningen. * 6,24 5. Prioriteit kinderopvang. * 2,35 Noot: * als burgers 100,= krijgen dat ze zelf mogen inzetten om zaken in Oosterhout voor elkaar te krijgen, waar geven zij dat dan gemiddeld aan uit. Output- indicatoren Overige indicatoren Score 2005/ 2006 Aantal jongeren opgenomen in trajectbegeleiding 48 70 Aantal deelnemers volwasseneducatie 198 204 Aandeel 18-64 jarigen dat een opleiding volgt 59% % deelname peuters aan voorschoolse opvang 50% 55% % deelname aan voorschoolse educatie 50% 55% % schoolverzuim 2% 2% Ambitie 2007-2010 Programmabegroting 2007 68

Kosten en opbrengsten Exploitatie Rekening 2005 2006 2007 2008 (bedragen * 1.000) 2009 2010 Lasten 12.890 7.285 7.113 7.159 7.078 7.009 Baten 5.483 1.871 1.513 1.435 1.435 1.435 Subtotaal product 7.407 5.414 5.600 5.724 5.643 5.574 Storting in reserves 213 - - - - - Onttrekking aan reserves 1.502 65 140 137 135 132 Saldo na reserves 6.118 5.349 5.460 5.587 5.508 5.442 Specificatie beleidsonderdelen 2007 (bedragen * 1.000) Omschrijving Lasten Baten Saldo Jeugdbeleid 262 36 226 Kinderopvang en voorschool 333 42 291 Onderwijshuisvesting 3.508 33 3.475 Onderwijsbeleid 469-469 Gemeente onderwijsachterstandsbeleid 361 208 153 Regionaal meld- en coördinatiepunt schoolverlaters 47 37 10 Onderwijsbegeleiding 347 205 142 Leerlingenvervoer 944 217 727 Volwasseneneducatie 842 735 107 Totaal 7.113 1.513 5.600 Specificatie mutatie in reserves 2007 (bedragen * 1.000) Onttrekking aan reserves Lasten Baten Saldo Reserve investeringsprojecten: ter dekking van de kapitaallasten investering Loevensteinschool - 65-65 Reserve investeringsprojecten: ter dekking van de kapitaallasten investering Hans Berger Kliniek - 76-76 Belangrijke mutaties Nr. Mutaties V/ 2007 2008 2009 2010 N 35 Hogere kosten leerlingenvervoer N 110 110 110 110 36 Busvervoer bewegingsonderwijs V -6-6 -6-6 Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het onderdeel Financiële begroting. Programmabegroting 2007 69

Programma 11 Maatschappelijke Zorg Portefeuillehouder: J. van Brummen, J. Boers, E. Oolhorst Algemene doelstelling Het bevorderen van maatschappelijke participatie en zelfredzaamheid, met bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen. Het bevorderen van sociale cohesie, onder andere via het in stand houden van voorzieningen die het sociaal- cultureel ondersteunen. Het bevorderen van de gezondheid van de inwoners van de gemeente. Relevante beleidsdocumenten Algemeen: Plan van Aanpak Woonservicezone Oosterheide, Wel Zo goed Wonen 2005 Onderzoeksrapport Samen Sterker Nota toekomst buurthuizen 2005 Algemene subsidieverordening 2006 Wet op de lijkbezorging Uitvoeringsplan (verbreding) maatschappelijke opvang Oosterhout 2006-2010. Gezondheid: Tijdelijke regeling specifieke uitkering jeugdgezondheidszorg (Rsu, oktober 2002) Besluit jeugdgezondheidszorg (november 2002) Notitie Samenwerking Jeugdgezondheidszorg Kruiswerk Mark en Maas en GGD West-Brabant (juni 2005). Basistakenpakket Jeugdgezondheidszorg Wet Collectieve preventie volksgezondheid Beleidsnotitie volksgezondheid gemeente Oosterhout 2003-2006 Ouderen: Masterplan Ouderen (december 2001) WMO: Wet voorzieningen gehandicapten WVG-verordening Wet maatschappelijke ondersteuning Startnotitie WMO (raad oktober 2005) Beleidsnota uitgangspunten WMO (raad mei 2006) Programmabegroting 2007 70

Accenten uit het collegeakkoord WMO: prioriteit voor bieden huishoudelijke verzorging, opzetten van een boodschappendienst en ondersteunen van mantelzorg WMO: inrichten woonzorgzones, te beginnen in Oosterheide WMO: ontplooien initiatieven ter ondersteuning vrijwilligers WMO: één loket voor wonen, zorg en welzijn WMO: servicepunt in alle stadsdorpen WMO: professionalisering ondersteuning buurthuiswerk WMO: medewerking aan initiatieven tot uitbreiding inlooppunt voor mensen met psychiatrische problemen Realisatie woonzorgvoorziening in Dommelbergen Medewerking aan vestiging hospice Verbetering toegankelijkheid openbare gebouwen voor mensen met een handicap Beleid gericht op samenwerking tussen migranten, vluchtelingen en oorspronkelijke Nederlanders; geen aparte voorzieningen t.b.v. migranten Verdere verzakelijking welzijnswerk Activiteiten 2007 PRIORITEIT WMO: Doelstelling inrichten woonzorgzones, te beginnen in Oosterheide Programma11 Maatschappelijke Zorg Resultaat Besluitvorming over verdere uitvoering in 2007 prioriteit voor bieden huishoudelijke verzorging, opzetten van een boodschappendienst en ondersteunen van mantelzorg ontplooien initiatieven ter ondersteuning vrijwilligers één loket voor wonen, zorg en welzijn servicepunt in alle stadsdorpen professionalisering ondersteuning buurthuiswerk medewerking aan initiatieven tot uitbreiding inlooppunt voor mensen met psychiatrische problemen PRIORITEIT Buurthuizen PRIORITEIT Realisatie woonzorgvoorziening in Dommelbergen PRIORITEIT Medewerking aan vestiging hospice Deze prioriteiten worden meegenomen in de beleidsnotitie WMO, reeds gestart met voorbereiding, besluitvorming in 2007. In 2007 lokale visie op maatschappelijke participatie en vrijwilligerswerk Loket Wozowe: het loket inrichten per 1/1-2007 vanaf die datum onder verantwoordelijkheid van de gemeente. In 2007 werken aan structurele voorziening In 2007 aanbevelingen over mogelijkheden professionalisering beheer buurthuizen. Voorbereiding sluiting Schervenheuvel en nieuwe Bunthoef In 2007 plannen nader uitwerken (voorbereiding 2007, besluit in 2008, uitvoering 2009) In 2007 als actiepunt meenemen in nieuw gemeentelijk gezondheidsbeleid Programmabegroting 2007 71

PRIORITEIT Jeugdgezondheidszorg Doelstelling Verbeteren toegankelijkheid openbare gebouwen Beleid gericht op samenwerking tussen migranten, vluchtelingen en oorspronkelijke Nederlanders; geen aparte voorzieningen t.b.v. migranten Verdere verzakelijking welzijnswerk Programma11 Maatschappelijke Zorg Resultaat In 2007 voorbereiden implementatie van een elektronisch kinddossier (per 1-1-2008 In 2007 wordt er een planning opgesteld met de uiterste tijdslimieten waarbinnen alle openbare gebouwen toegankelijk moeten zijn voor gehandicapten. Beëindiging aparte ruimtes voor allochtonen in 2007 Geen concrete actie in 2007, telkens aan de orde bij opdrachtverleningen cq afsluiten outputcontracten met welzijnsinstelling(en). Vrijwilligersbeleid Door de Tijdelijke stimuleringsregeling vrijwilligerswerk heeft de ontwikkeling van het Vrijwilligersinformatiepunt (VIP) in de periode 2003-2005 een belangrijke impuls gekregen. In 2007 wordt in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) een lokale visie op maatschappelijke participatie en vrijwilligerswerk ontwikkeld. Die visie is gericht op het vergroten van het aantal vrijwilligers, het bevorderen van hun deskundigheid en het verbeteren van het imago van vrijwilligerswerk. Woonservicezonering en ouderenproof De woon(service)zone is een gewone, maar zorgvriendelijke omgeving die ruimte biedt aan mensen met behoefte aan een aangepaste woning, omgeving, dienstverlening, welzijnsactiviteiten en zorg. Op grond van het vastgestelde plan van aanpak voor de woonservicezone Oosterheide, Wel Zo Goed Wonen zijn al zes deelprojecten verder uitgewerkt. Welke onderdelen in 2007 ten uitvoer komen, hangt af van verdere besluitvorming. In de wijk Oosterheide wordt, binnen het concept van de woonservicezonering, ook nadrukkelijk gekeken naar het aspect ouderenproof. Dit element speelt ook een belangrijke rol binnen de plannen voor de Laren- en de Donkenbuurt. Verdere verzakelijking welzijnswerk Bij de opdrachtverlening aan welzijnsinstellingen wordt, waar nodig, mogelijk en gewenst, aanbesteed en meerdere offertes gevraagd. Wijk- en buurthuizen Merites heeft in 2006 onderzoek gedaan naar exploitatie en beheer (inclusief schoonmaak) van buurthuizen. Op basis van dit onderzoeken worden in 2007 aanbevelingen gedaan over de mogelijkheden tot professionalisering van het beheer en de mogelijkheden om bij de schoonmaak aanbestedingsvoordelen te halen. De sluiting van buurthuis Schervenheuvel is vanaf 2008/2009 te verwachten. Dit geldt ook voor de realisering van een nieuw buurthuis in Oosterheide, ter vervanging van de huidige Bunthoef. In 2007 vinden al wel de nodige voorbereidingswerkzaamheden plaats. Programmabegroting 2007 72

Volksgezondheid Op basis van de evaluatie van de beleidsnotitie volksgezondheid 2003-2006, voorzien eind 2006, worden nieuwe actiepunten geformuleerd. De medewerking aan de vestiging van een hospice wordt hierin meegenomen. Jeugdgezondheidszorg De instellingen voor jeugdgezondheidszorg gaan met ingang van 1 januari 2008 werken met een gemeenschappelijk registratiesysteem voor het elektronische kinddossier jeugdgezondheidszorg. In het najaar van 2006 komt voor de gemeente een verwijsindex beschikbaar, die signalen van verschillende instanties over risicokinderen bij elkaar brengt. In het derde kwartaal van 2003 worden met jeugdgezondheidszorginstellingen afspraken gemaakt over (financiering van) de implementatie. Maatschappelijk Steunsysteem (MASS) In 2007 wordt gewerkt aan een structurele voortzetting, vanaf 2008, van het Maatschappelijk Steunsysteem (MASS). Het MASS heeft tot doel het mensen met psychische problemen te ondersteunen bij een volwaardige deelname aan de samenleving. Onderdeel van het MASS is het inlooppunt in Dommelbergen. Woonzorgvoorziening Dommelbergen Als enige locatie voor een woonzorgvoorziening wordt de accommodatie van Twins gezien. Dit betekent een voortvarende aanpak van de verplaatsing van Twins naar Vrachelen 4/5. Gehandicaptenbeleid Met de komst van de Wmo komt de Wet voorzieningen gehandicapten te vervallen. Bestaande afspraken op basis van de Wvg lopen in 2007 af. Alle cliënten moeten in 2007 onder het regime van de Wmo worden gebracht en worden beoordeeld. Allochtonenbeleid In 2007 worden de resterende ruimtes die exclusief in gebruik zijn bij allochtone groepen, in lijn met het wijk- en buurthuisbeleid, ingericht. Uitgangspunt is dat exclusieve ruimten voor allochtone(n) groepen onwenselijk zijn. Uitvaartcentrum Uitbreiding van de algemene begraafplaats Leijsenakkers is in voorbereiding. De Stichting Begraafplaatsen Oosterhout en de betrokken begrafenisondernemers ontwikkelen hiertoe gezamenlijk een (inrichtings)plan. In het op te stellen planologisch regime wordt rekening gehouden met verdere uitbreiding in de toekomst. Maatschappelijke opvang In 2007 staat onder andere het volgende op de planning: o Ontwikkelen lokaal Zorgnetwerk; o Integrale aanpak voor complexe Zorgvragen; o Opstellen sociale kaart; o Uniforme cliëntenregistratie. Programmabegroting 2007 73

Outcome- indicatoren Rapportcijfers: dus hoe hoger het cijfer, hoe beter het oordeel! Programma 11: Maatschappelijke zorg Burgerindicator (Burgerijenquête) SCORE 2002 SCORE 2006 DOEL- STELLING 1. Welzijnsvoorzieningen in de gemeente. -- 6,4 6,4 2. Gezondheidsvoorzieningen in de gemeente. -- 6,8 6,8 3. Voorzieningen voor senioren in de gemeente. 7,1 6,2 6,5 4. Voorzieningen voor jongeren in de gemeente. -- 5,4 Pm 5. Voorzieningen voor mindervaliden in de gemeente. 4,1 5,8 6,5 6. Prioriteit voorzieningen voor minima en uitkeringsgerechtigden. -- 4,54 * 7. Prioriteit voor verslaafdenzorg (drugs, alcohol en -- 1,99 gokken). * 8. Prioriteit voorzieningen voor ouderen. * -- 7,47 Noot: * als burgers 100,= krijgen dat ze zelf mogen inzetten om zaken in Oosterhout voor elkaar te krijgen, waar geven zij dat dan gemiddeld aan uit. Output- indicatoren OVERIGE INDICATOREN SCORE 2005/ 2006 AMBITIE 2007-2010 Aantal buurthuizen 10 10 Aantal beheer- en activiteitenplannen buurthuizen 0 10 Aantal verstrekkingen per soort WVG 1200 1200 Aantal verstrekkingen WMO huishoudelijke verzorging 1715 1 1750 Aantal personen dat een beroep doet op de WVG 1350 Aantal bemiddelingen Niet 15 bekend Aantal schuldhulpverlening 84 84 Aantal inburgeringscontracten nieuwkomers/ oudkomers 89 Nog niet te - % afgerond 97,8% kwantificeren 2 Aantal nieuwkomers vanuit andere gemeenten 1789 Aantal nieuwkomers vanuit het buitenland 198 Realisatie huisvesting statushouders 61 23 Opvangplaatsen asielzoekers 0 0 1 Valt nu nog onder de AWBZ. Aantal verstrekkingen 1715 2 Door de invoering van de nieuwe Wet Inburgering in 2007 zal het aantal inburgeringscontracten aanzienlijk worden uitgebreid. Hoe groot de uitbreiding zal zijn is echter nog niet duidelijk, omdat er nog geen bestandsanalyse is gemaakt. Programmabegroting 2007 74

Kosten en opbrengsten Exploitatie Rekening 2005 2006 2007 2008 (bedragen * 1.000) 2009 2010 Lasten 8.996 8.493 8.455 8.444 8.461 8.377 Baten 1.490 1.219 1.167 1.162 1.162 1.162 Subtotaal product 7.506 7.274 7.288 7.282 7.299 7.215 Storting in reserves - - - - - - Onttrekking aan reserves - - - - - - Saldo na reserves 7.506 7.274 7.288 7.282 7.299 7.215 Specificatie beleidsonderdelen 2007 (bedragen * 1.000) Omschrijving Lasten Baten Saldo Buurthuizen 731 103 628 Welzijns- en maatschappelijk werk 2.105 44 2.061 Beleid en subsidiering gezondheidszorg (algemeen) 63-63 Regionale openbare gezondheidszorg 796-796 Jeugdgezondheidszorg 647 593 54 Lijkbezorging 45-45 Nieuwkomerbeleid 576 421 155 Ouderenbeleid 171-171 Gehandicaptenbeleid, doelsubsidiëring en gehandicaptenparkeerkaart 238 6 232 Cliëntenbehandeling en indicatiestelling WVG 449-449 Rolstoelvoorzieningen 508-508 Woonvoorzieningen gehandicapten 892-892 Vervoersvoorzieningen gehandicapten 1.234-1.234 Totaal 8.455 1.167 7.288 Belangrijke mutaties Nr. Mutaties V/ 2007 2008 2009 2010 N 37 Hogere bijdrage gemeenschappelijke N regeling gezondheidszorg 3 3 3 3 38 Lagere kosten lijkbezorging V -12-12 -12-12 Nieuw beleid Nr. Mutaties V/ 2007 2008 2009 2010 N Woonservicezone N 45 60 65 Pm Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het onderdeel Financiële begroting. Programmabegroting 2007 75

Programma 12 Sport Portefeuillehouder: J. Boers Algemene doelstelling Het bevorderen van sportdeelname door inwoners van Oosterhout. Dit is van belang zowel uit het oogpunt van volksgezondheid als vanuit sociaal perspectief (voorkomen maatschappelijk isolement, bevorderen integratie, tegengaan overlast). Relevante beleidsdocumenten Kadernota sport en recreatie Haalbaarheidsonderzoek nieuwe zwembadvoorziening Breedtesportimpuls Regeling Buurt- Onderwijs en Sport Wet maatschappelijke Ondersteuning Wet hygiëne veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden Wet veiligheid attractie- en speeltoestellen Wetgeving op het gebied van legionella Strategisch marketingplan 2005 2008 Sportbedrijf Oosterhout Accenten uit het collegeakkoord Realisering sportcomplex in Vrachelen IV/V Sportpark Heihoef komt vrij voor uitbreiding Vijf Eiken Verplaatsing Twins naar Vrachelen IV/V Inzetten op projecten die gericht zijn op verbeteren samenhang tussen buurt, onderwijs en sport Activiteiten 2007 Programma 12 Sport Doelstelling PRIORITEIT Resultaat Realisatie nieuw sportcomplex Vrachelen 4/5 Eerste voorbereiding in 2006 en 2007 Verplaatsing VVO en Twins naar nieuwe complex Sportpark Heihoef komt vrij voor uitbreiding Vijf Eiken PRIORITEIT Inzetten op projecten die gericht zijn op verbeteren samenhang tussen buurt, onderwijs en sport PRIORITEIT Voorbereiding in 2006 en 2007 Voorbereiding in 2006 en 2007 In 2007 uitvoering aan Breedtesportimpuls, doorstart naar BOS-regeling (2008 van kracht) Buitensportaccommodaties Onderzoek naar capaciteitsbehoefte in 2007 Subsidieregels sport Herzien subsidieregels sport derde kwartaal 2007 Programmabegroting 2007 76

Realisatie nieuw sportcomplex Vrachelen IV/V Nog in 2006 worden de eerste tekeningen voorbereid waarin de ruimte wordt bepaald voor het totale sportpark Vrachelen IV/V. Daarbij is uitgangspunt dat honk- en softbalvereniging Twins vier velden (gedeeltelijk) tot haar beschikking heeft. Projecten samenhang buurt, onderwijs en sport In 2007 wordt verder uitvoering gegeven aan de reeds lopende Breedtesportimpuls (BSI)-projecten. In het vierde kwartaal van dat jaar wordt een start gemaakt met het vormen van arrangementen uit de bestaande succesvolle BIS-projecten (o.a. ABC-sport, Club E xtra, Kennismaken met Sport), die in 2008 onder de BOS-regeling (Buurt-Onderwijs-Sport) worden voortgezet. De BOS-regeling sluit aan bij ontwikkelingen rondom maatschappelijke participatie. Subsidieregels sport In het derde kwartaal van 2007 kan de subsidie-deelverordening sport vastgesteld worden. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan een actiepunt uit de Kadernota Sport en sportieve recreatie. In het verlengde van de Algemene subsidieverordening worden dan ook sportsubsidies voortaan als sturingsinstrument ingezet. Onderzoek naar gebouwen In de eerste helft van 2007 wordt een meerjarenplan voor de gebouwen op sportaccommodaties opgesteld. Dat gebeurt aan de hand van een onderzoek naar de technische staat van de opstallen (exclusief geprivatiseerde gebouwen), waaruit duidelijk moet worden welke investeringen nodig zijn om die gebouwen weer in goede staat te brengen. In een aantal gevallen kan dat leiden tot de conclusie dat sloop en nieuwbouw de beste optie is. Renovaties zwembaden In april 2007 wordt de laatste hand gelegd aan de renovatie van het zwembad De Warande. In de periode mei tot met augustus 2007 wordt Arkendonk onder handen genomen. Als laatste is, in 2008, zwembad De Blikken aan de beurt. Outcome- indicatoren Rapportcijfers: dus hoe hoger het cijfer, hoe beter het oordeel! Programma 12: Sport Burgerindicator (Burgerijenquête) SCORE 2002 SCORE 2006 DOEL- STELLING 1. Tevreden over sportvoorzieningen in de gemeente. -- 7,6 7,8 2. Prioriteit sport- en recreatiemogelijkheden. * -- 4,70 Noot: * als burgers 100,= krijgen dat ze zelf mogen inzetten om zaken in Oosterhout voor elkaar te krijgen, waar geven zij dat dan gemiddeld aan uit. Kwaliteitsbeoordeling klanten sportaccommodaties(a.d.v. 2-7,9 8,0 jaarlijkse enquêtes) Kwaliteitsbeoordeling klanten zwembaden (a.d.v. 2-jaarlijkse enquêtes) 7,0 7,9 Programmabegroting 2007 77

Output- indicatoren OVERIGE INDICATOREN SCORE 2005/ 2006 AMBITIE 2007-2010 SPORTACCOMODATIES Bezettingspercentages 49.24% 60% Inkomsten t.o.v. directe kosten 49% 54% Inkomsten t.o.v. totale kosten 33% 37% ZWEMBADEN Inkomsten t.o.v. directe kosten zwembaden 49% 54% Inkomsten zwembaden t.o.v. totale kosten 33% 37% Bezoekersaantallen zwembaden 259.000 281.000 Kosten en opbrengsten Exploitatie Rekening 2005 2006 2007 2008 (bedragen * 1.000) 2009 2010 Lasten 4.405 4.204 4.390 4.260 4.232 4.173 Baten 1.324 1.481 1.545 1.413 1.414 1.414 Subtotaal product 3.081 2.723 2.845 2.847 2.818 2.759 Storting in reserves - - - - - - Onttrekking aan reserves 102 140 - - - - Saldo na reserves 2.979 2.583 2.845 2.847 2.818 2.759 Specificatie beleidsonderdelen 2007 (bedragen * 1.000) Omschrijving Lasten Baten Saldo Sportbeleid 456 176 280 Recreatieoord De Warande 639 300 339 Zwembad binnen 1.285 545 740 Sportparken 833 157 676 Sporthallen 669 236 433 Gymzalen 437 128 309 Diverse sportaccommodaties (atletiek, tennis, wielerbaan) 71 3 68 Totaal 4.390 1.545 2.845 Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het onderdeel Financiële begroting. Programmabegroting 2007 78

Programma 13 Productondersteuning Portefeuillehouder: F. Gerbrands Algemene doelstelling Het zo effectief en efficiënt mogelijk en pro-actief (intern) faciliteren van de gemeentelijke bedrijfsvoering. Relevante beleidsdocumenten Notitie afronding Herstart, Topstructuur en Meer dan de Som-der-delen Programma organisatieontwikkeling 2004/ 2005 Kadernota personeelsbeleid Informatieplan 2004-2007 (inclusief bijbehorende informatieplanning), Geo-ITvisie 2004-2007 Archiefwet,archiefbesluit en archiefverordening Projectplan digitalisering documentenbeheer Huisstijlhandboek Nota inkoop- en aanbestedingsbeleid 2003 Investeringsnota Nota budgethouderschap Notitie planning- en controlcyclus Representatieplan Niet op routine Arbo richtlijnen en Bedrijfsinterne Milieuzorg Accenten uit het collegeakkoord Niet van toepassing. Activiteiten 2007 PRIORITEIT Doelstelling Publiekstoegankelijke versie begroting en jaarrekening Prestatiemeting PRIORITEIT Gemeentelijke huisvesting Programma 13 Productondersteuning Resultaat Wordt gerealiseerd bij begroting 2007 en jaarrekening 2005. In 2007 verdere uitwerkingsslag prioriteiten In 2007 in uitvoering nemen projectplan derde fase renovatie stadhuis Programmabegroting 2007 79

Doelstelling Verrichten van werkzaamheden voor andere gemeenten PRIORITEIT Basisregistratie voor adressen en gebouwen Programma 13 Productondersteuning Resultaat Ingezet wordt met name op het vlak van ICT. In 2007 aanschaffen benodigde software Publiekstoegankelijke versie begroting en jaarrekening In 2007 wordt in mei een jaarverslag 2006 in het kort uitgebracht. Dit omvat een samenvatting van de jaarrekening, geschreven voor een breder publiek. Daarnaast verschijnt in oktober 2007 een begroting 2008 in het kort. Hierin worden de beleidsmatige speerpunten weergegeven voor 2008, inclusief de financiën op hoofdlijnen. Derde fase renovatie stadhuis Het in 2006 op te stellen projectplan renovatie stadhuis derde fase wordt in 2007 in uitvoering genomen. Geplande realisatie: 2008/2009. Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen Vanaf 1 januari 2007 is de gemeente verantwoordelijk voor uitvoering van de eerste fase van de Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen. Dit betekent dat binnen wettelijke termijnen registratie moet plaatsvinden van de beperkingen die door de gemeente zijn opgelegd aan het gebruik van onroerende zaken, bijvoorbeeld in het kader van de Wet voorkeursrecht gemeenten, de Woningwet of de Monumentenwet. Modernisering arbeidsvoorwaarden Via aanpassing van de regeling voor Lokaal Verlof wil het college komen tot een hogere productiviteit. Hierdoor stijgt het aantal beschikbare, werkbare uren. Om deze verandering binnen het lokale verlof mogelijk te maken, is op een andere wijze compensatie noodzakelijk om te komen tot modernisering van de arbeidsvoorwaarden. Op welke wijze dit ingevuld gaat worden en welke kosten dit met zich meebrengt moet nog onderhandeld worden met het Georganiseerd Overleg van de werknemers. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf bedrijfsvoering. Outcome- indicatoren Zie hiervoor het programma 2 Bestuur/ College en Dienstverlening. (Interne) outcome indicatoren Medewerkerstevredenheidsonderzoek SCORE 2002 SCORE 2006 DOEL- STELLING 1. Beoordeling arbeidsomstandigheden -- 6,7 7,0 2. Beoordeling van het eigen werk -- 8,0 8,0 3. Aandeel dat op het werk te maken heeft met grote 40% 20% temperatuurswisselingen of warmte/kou -- 4. Aandeel medewerkers dat regelmatig (dagelijks/wekelijks) te maken heeft met verbale agressie/intimidatie van klanten/burgers -- 4% 2% Programmabegroting 2007 80

SCORE 2002 SCORE 2006 DOEL- STELLING Resultaten ICT-benchmark Bron M&I/partners bv en SGBO 1. Ervaring met automatisering op de werkplek -- 6,7 6,7 2. Ervaring met dienstverlening door ICT-afdeling -- 7,0 7,0 3. Ervaring met AssystNet -- 6,2 6,2 4. Algemene waardering voor dienstverlening door Servicedesk Output- indicatoren -- 7,2 7,2 OVERIGE INDICATOREN SCORE 2005/ 2006 PROGNOSE 2007 Aantal formatieplaatsen per duizend inwoners 7,8 7,8 Ziekteverzuim% in relatie tot landelijk gemiddelde 4,96 5% Resultaten telefonische bereikbaarheid 6,7 7 Groeipercentage inkomende post groei 2004/2005 24,4% 17,1% 14,3% Groeipercentage uitgaande post groei 2004/2005 34,6% 11,8% 15,0% Kosten en opbrengsten Exploitatie Rekening 2005 2006 2007 2008 (bedragen * 1.000) 2009 2010 Lasten 15.839 16.870 17.883 16.741 16.730 16.504 Baten 14.560 15.376 16.198 15.228 15.217 14.992 Subtotaal product 1.279 1.494 1.685 1.513 1.513 1.512 Storting in reserves 62 17 17 17 17 17 Onttrekking aan reserves 1.011 1.204 1.020 960 927 894 Saldo na reserves 330 307 682 570 603 635 Specificatie beleidsonderdelen 2007 (bedragen * 1.000) Omschrijving Lasten Baten Saldo Directie en management 1.418-1.418 Kabinet en secretariaat 463-463 Financiële administratie 1.975 434 1.541 Personeelsbeleid en beheer en organisatiebeleid 1.544 6 1.538 Facility management en inkoop 1.808 76 1.732 Informatisering, automatisering en telecommunicatie 4.541 1.232 3.309 Communicatie 493-493 Juridische zaken 157-157 Geo-informatie 613 40 573 Documentaire informatie voorziening en reproductie 1.541-1.541 Accommodatiebeheer gemeentelijk vastgoed 2.286 1.020 1.266 Tractiemiddelen 729-729 Doorbelasting naar producten 315 13.390-13.075 Totaal 17.883 16.198 1.685 Programmabegroting 2007 81

Specificatie mutatie in reserves 2007 (bedragen * 1.000) Storting in reserves Lasten Baten Saldo Nvt Onttrekking aan reserves Lasten Baten Saldo Bestemmingsreserve nieuwe gemeentewerf: ten behoeve van de egalisatie van de tarieven 27-27 Reserve investeringsprojecten: ter dekking van de kapitaallasten investering renovatie stadhuis 993-993 Belangrijke mutaties Nr. Mutaties V/ 2007 2008 2009 2010 N 39 Vervallen IZA premie gepensioneerden V -218-218 -218-218 40 Levensloopstimuleringsbijdrage werkgever N 188 188 188 188 41 Nieuwe ziektekostenregeling/ ANW N 63 63 63 63 42 Toename diverse personele kosten N 14 14 14 14 43 Toename kosten ICT automatisering N 235 235 235 235 44 Hogere onderhoudskosten tractiemiddelen N 25 25 25 25 45 Vervanging luchtfoto s N 80 46 Actualisering verzekeringspremies gemeentelijke gebouwen V -54-54 -54-54 47 Actualisering onderhoudskosten gemeentelijke gebouwen N/ V 51-107 -22-82 48 Extra dividend Bank Nederlandse Gemeenten V -315 - -126-49 Kosten uitvoering financiën N 6 6 6 6 50 Hogere kosten communicatieadvies en beleid N 12 12 12 12 Nieuw beleid Nr. Mutaties V/ 2007 2008 2009 2010 N Modernisering arbeidsvoorwaarden N PM PM PM PM Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het onderdeel Financiële begroting. Programmabegroting 2007 82

Programma 14 Algemene dekkingsmiddelen Portefeuillehouder: F. Gerbrands Algemene doelstelling Dit programma heeft vooral een financieel technisch karakter en wijkt daarmee ook sterk af van de andere programma s doordat een inhoudelijk programma ontbreekt. In dit programma is met name een aantal belangrijke gemeentebrede inkomsten- en uitgavenramingen opgenomen, zoals de algemene uitkering gemeentefonds, algemene belastingen, rente-inkomsten en uitgave. Ook worden in dit programma stelposten opgenomen voor toekomstige gemeentebrede kostenposten als kapitaallasten e.d. die (nog) niet exact toe te delen zijn naar de overige programma s. Relevante beleidsdocumenten Wet financiering decentrale overheden (Wet FIDO) Treasurystatuut Wet Waardering onroerende zaken Gemeentelijke verordening Onroerende zaakbelasting Gemeentelijke verordening Hondenbelasting Gemeentelijke verordening Toeristenbelasting Ministeriële regelingen Accenten uit het collegeakkoord In het collegeakkoord is voor de gemeentelijke belastingen gekozen om de ingezette beleidslijn uit het verleden te volgen, namelijk het volgen van de trendmatige verhoging, zoals die jaarlijks door het Rijk wordt berekend. Activiteiten 2007 PRIORITEIT Doelstelling Uitvoering werkzaamheden gemeentelijke belastingen (heffing, invordering en wet WOZ). Programma 14 Algemene dekkingsmiddelen Resultaat Samenwerking per 1 juli 2007 operationeel. De WOZ beschikkingen en de aanslagen van het belastingjaar 2007 worden in maart 2007 verzonden. Programmabegroting 2007 83

Inkomsten van de gemeente Algemene Uitkering uit het gemeentefonds: Oosterhout verwacht in 2007 35,9 miljoen uit het gemeentefonds te ontvangen; Belastingen: deze bestaan uit de OZB, de honden- en toeristenbelasting. De totale OZB opbrengst bedraagt 8,6 miljoen, de hondenbelasting 249.000 en de toeristenbelasting 170.000. Geldleningen De uitgaven en inkomsten van de gemeente lopen niet synchroon in de tijd. Soms moet de gemeente geld lenen om betalingen te kunnen verrichten, soms heeft zij tijdelijk overtollige middelen. Ook moeten gemeentelijke investeringen gefinancierd worden. Doelstelling van het treasurybeleid is om de rentekosten zo laag mogelijk te houden. Daarnaast om de rente-inkomsten te optimaliseren, met zo min mogelijk risico. Een nadere specificatie van het treasurybeleid en - beheer is opgenomen in de paragraaf Treasury. Bespaarde rente Bespaarde rente: de bespaarde rente is het bedrag dat de gemeente incidenteel bespaart doordat een groot deel van de activa wordt gefinancierd vanuit het eigen vermogen in plaats van met vreemd vermogen. Dit voordeel bedraagt voor het begrotingsjaar 2007 5,8 miljoen. Deze bespaarde rente wordt als volgt bestemd binnen de begroting: de rente bijschrijven op het saldo van de reserve. Dit vindt plaats via het product 980 mutaties in de reserves ( 1,3 miljoen); de rente structureel ten gunste brengen van de exploitatie ( 3 miljoen); de rente blokkeren in verband met het vrij besteedbaar houden van de reserves ( 2,5 miljoen). Aangezien niet alle reserves in een jaar volledig besteed worden, kan een deel van de rente worden ingezet in de exploitatie via een eenmalige vrijval van deze rente ( 1,3 miljoen). Stelposten Jaarlijks worden in de begroting kosten en opbrengsten opgenomen, die vooraf nog niet verdeeld (kunnen) worden over de beleidsprogramma s. Daarnaast is binnen dit programma ook het begrote bedrag voor onvoorzien opgenomen. De volgende stelposten zijn in 2007 opgenomen: Onvoorzien ( 265.000); Stelpost prijscompensatie; Stelpost areaaluitbreidingen (gekoppeld aan groei algemene uitkering); Nog te verdelen nieuw beleid over de jaren 2008-2010 aan de hand van het Meerjarenbeleidsplan. Kapitaallasten nieuwe investeringen; Stelposten ten behoeve van het vrije besteding reserves en voorzieningen en incidentele vrijval van bespaarde rente. Programmabegroting 2007 84

Outcome- indicatoren Programma 14: Algemene dekkingsmiddelen (financiële middelen) Burgerindicator (Burgerijenquête) SCORE 2002 SCORE 2006 DOEL- STELLING 1. Nut gemeentelijke belastingen. -- 5,0 8,0 Output- indicatoren OVERIGE INDICATOREN SCORE 2006 PROGNOSE 2007 Tarief OZB: - eigendom woningen 2,41 2,48 - eigendom niet-woningen 3,90 4,00 - gebruik niet-woningen 3,12 3,21 Tarief toeristenbelasting (p.p. nacht) 0,58 0,60 Tarief hondenbelasting - eerste hond - tweede en volgende hond - kennel Hoogte algemene uitkering per inwoner (in 2007 is de afschaffing van het gebruikersdeel OZB woningen verwerkt) 50,40 100,80 322,20 51,60 103,20 331,20 590 682 Kosten en opbrengsten Exploitatie Rekening 2005 2006 2007 2008 (bedragen * 1.000) 2009 2010 Lasten 3.697 3.469 4.787 5.460 6.197 7.078 Baten 49.213 49.125 51.320 51.473 52.193 53.319 Subtotaal product -45.516-45.656-46.533-46.013-45.996-46.241 Storting in reserves 2.256 2.000 1.369 1.342 1.318 1.258 Onttrekking aan reserves 297 75 1.150 1.000 850 150 Saldo na reserves -43.557-43.731-46.314-45.671-45.528-45.133 Specificatie beleidsonderdelen 2007 (bedragen * 1.000) Omschrijving Lasten Baten Saldo Algemene uitkering 14 35.926-35.912 Belastingen 851 9.274-8.423 Bespaarde rente 1.239 5.634-4.395 Saldo kostenplaatsen 1.604 486 1.118 Stelpost nieuw beleid 100-100 Stelpost kapitaallasten investeringsplan 382-382 Stelpost prijscompensatie 332-332 Onvoorzien 265-265 Totaal 4.787 51.320-46.533 Programmabegroting 2007 85

Specificatie mutatie in reserves 2007 (bedragen * 1.000) Storting in reserves Lasten Baten Saldo Vrije reserve: bespaarde kapitaallasten als gevolg van vervroegde afschrijving activa (BBV) 110-110 Diverse reserves: rentebijschrijving ten behoeve van inflatiecorrectie reserves 1.258-1.258 Onttrekking aan reserves Lasten Baten Saldo Reserve BTW compensatiefonds: egalisatie effecten invoering BTW compensatiefonds met als uitgangspunt kostenneutraal - 1.150-1.150 Belangrijke mutaties Nr. Mutaties V/ 2007 2008 2009 2010 N 51 Hogere OZB opbrengsten V -767-767 -767-767 52 Hogere opbrengsten hondenbelasting V -11-11 -11-11 53 Vorming stelpost prijscompensatie 2007 N 407 407 407 407 Algemene uitkering V/ N -108 140 406 10 Kapitaallasten en bespaarde rente V/ N -526-353 76 588 Voor een nadere toelichting omtrent de mutaties binnen de algemene uitkering, kapitaallasten en de bespaarde rente wordt verwezen naar hoofdstuk 5 Financiële begroting. Nieuw beleid Nr. Mutaties V/ 2007 2008 2009 2010 N Vrijval stelpost nieuw beleid V -260-520 -780-780 Inhaalslagen binnen de openbare ruimte N - 50 265 435 Restant nog in te zetten in openbare ruimte V - -50-265 -435 Oosterhout pas N - 50 100 100 Inrichting voormalige Zandheuvelschool N - - 30 30 Uitbreiding plaatsen voorschool N - 14 28 28 Nieuwe Brede School N - 50 50 50 Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het onderdeel Financiële begroting. Programmabegroting 2007 86

Bijzonder programma Vitale en attractieve Binnenstad Portefeuillehouder: J. Boers, H. Huijbregts-Schiedon Algemene doelstelling Voeren van de regie op de vitale en attractieve binnenstad door de ambtelijke aansturing hiervoor op één punt samen te brengen. Accenten uit het collegeakkoord Continu nadenken over versterken aantrekkelijkheid Oosterhoutse binnenstad Kleinschalige detailhandel in aanloopstraten binnenstad, onder voorwaarden Leefbare en veilige omgeving voorwaarde voor attractieve binnenstad; investeren in schoon, heel en veilig Stadscoach om, in samenspraak met externe partners, regie op vitaliteit en attractiviteit binnenstad verder te versterken Onderzoek naar invoering Business Improvement Districts, ter verhoging organisatiegraad binnenstadswinkeliers Activiteiten in 2007 Programma Vitale en attractieve binnenstad Het bijzonder programma Vitale en attractieve binnenstad wordt binnen de organisatie aangestuurd door een alliantiemanager, in de vorm van een tijdelijk en extern aangetrokken stadscoach. Streven is vanaf 2007 de aansturing van dit programma vorm te geven binnen de eigen ambtelijke organisatie. De stadscoach is verantwoordelijk voor het opstellen, voor het einde van 2006, van een inhoudelijk programma voor de binnenstad. Daarin wordt aangegeven welke concrete resultaten zo veel mogelijk in de zin van maatschappelijke effecten aan het eind van deze bestuursperiode moeten zijn bereikt. Benutten externe expertise Bij het opstellen en uitvoeren van dit programma maakt de stadscoach optimaal gebruik van de externe expertise die in de Oosterhoutse samenleving aanwezig is. Dit streven krijgt onder andere vorm via de stuurgroep Vitale en attractieve binnenstad : naast de meest direct betrokken bestuurders, hebben hierin zitting vertegenwoordigers van detailhandel, horeca, bewoners en de toeristisch-recreatieve sector. Binnen de stuurgroep worden afspraken gemaakt en besluiten genomen waaraan alle deelnemende partijen zich verbinden. Het op te stellen inhoudelijk programma is dan ook een gezamenlijk product waarvoor alle in de stuurgroep vertegenwoordigde partijen verantwoording nemen. Programmabegroting 2007 87

Inhoud programma Zonder nu al te zeer vooruit te lopen op de inhoud van het bijzondere programma Vitale en attractieve binnenstad, is al wel duidelijk dat het programma de volgende componenten zal hebben: schoon; heel; veilig; bereikbaarheid en verkeer; werken; vrije tijd; gebiedsverbetering; monitoring; marketing en communicatie; organisatie. Evenementen Goede evenementen dragen in belangrijke mate bij aan de aantrekkelijkheid van de binnenstad. Daarom wil het college in 2007 komen met een nieuw beleid voor evenementen. Kernpunten van dit beleid zijn: een goede programmering van evenementen het gehele jaar door, eenduidige regels en een duidelijk gemeentelijk aanspreekpunt voor organisatoren en heldere afspraken over de mate waarin de gemeente evenementen ondersteunt. Veilig en aantrekkelijk uitgaanscentrum Een veilig en aantrekkelijk uitgaanscentrum is een absolute randvoorwaarde voor de vitaliteit en attractiviteit van de gehele binnenstad. Het college wil daarin in 2007 gaan investeren, maar wel vanuit de nadrukkelijke gedachte dat ook eigenaren en ondernemers in de Klappeijstraat daarin hun verantwoordelijkheid nemen. Daarom wordt een totaalplan voor de Klappeijstraat opgesteld, dat in ieder geval bestaat uit de componenten camera- en ander toezicht, schoon en heel. Voor wat betreft het laatste is het de bedoeling dat eigenaren en gemeente beide hun verantwoordelijkheid nemen voor het opknappen van het uitgaansgebied. Business Improvement Districts Het instellen van business improvement districts is een in het buitenland beproefde manier om de organisatiegraad van het bedrijfsleven te verbeteren. Kort gezegd komt het systeem erop neer dat voor bepaalde bedrijventerreinen/winkelgebieden een lokale opslag op de onroerend-zaakbelasting wordt geheven, die vervolgens wordt teruggesluisd naar de desbetreffende ondernemersverenging. Die vereniging ontwikkelt van dat geld vervolgens plannen waarvan alle ondernemers in het gebied profijt hebben. In Oosterhout zou het aanwijzen van het kernwinkelgebied als BID een belangrijk wapen kunnen zijn in de strijd tegen het zogenaamde free-ridersgedrag. Probleem is echter dat hiervoor een wetswijziging nodig is, waarvan de afwikkeling vertraagd wordt door de opstelling van de landelijke werkgeversorganisaties. Daarom worden plannen ontwikkeld, samen met de ondernemers in de binnenstad, om de organisatiegraad langs andere weg te verhogen. Output- en outcome-indicatoren Output- en outcome-indicatoren worden in beeld gebracht in het nog op te stellen inhoudelijke programma. Programmabegroting 2007 88

Kosten en opbrengsten Exploitatie Rekening 2005 2006 2007 2008 (bedragen * 1.000) 2009 2010 Lasten - 180 180 180 180 180 Baten - - - - - - Subtotaal product - 180 180 180 180 180 Storting in reserves - - - - - - Onttrekking aan reserves - - - - - - Saldo na reserves - 180 180 180 180 180 De budgetten zijn in de begroting 2006 als nieuw beleid toegekend en in de begroting 2007 separaat gepresenteerd. Programmabegroting 2007 89

Bijzonder programma Jong Portefeuillehouder: E. Oolhorst Algemene doelstelling Het waar mogelijk versterken van de aantrekkelijkheid van Oosterhout voor jongere categorieën inwoners. Dat is nodig om tegenwicht te bieden aan de autonome vergrijzing die Oosterhout de komende jaren doormaakt. Wil Oosterhout zich ook in de toekomst verzekerd weten van een evenwichtige bevolkingssamenstelling, dan is het van belang deze jonge mensen aan Oosterhout te binden. Accenten uit het collegeakkoord Realiseren meer betaalbare (grondgebonden) woningen voor jonge categorieën, zoals starters en gezinnen met jonge kinderen Actief ondersteunen evenementen en activiteiten voor de jeugd; snel inspelen op initiatieven vanuit de jeugd zelf, o.a. via instellen van zap-budget Vaker betrekken van jongeren bij gemeentelijk beleid, bijvoorbeeld via een jeugdgemeenteraad Jeugd aan Oosterhout binden via voldoende opleidingsmogelijkheden, streven naar vestiging mbo of hbo Ondersteunen initiatieven tot vestiging discotheek Activiteiten in 2007 Programma Jong Het bijzonder programma Jong wordt aangestuurd door een alliantiemanager, die de verantwoordelijkheid heeft voor de realisatie van de doelen uit het programma. Daarbij maakt hij optimaal gebruik van de expertise die in de Oosterhoutse samenleving aanwezig is. Naar verwachting treedt de alliantiemanager voor het eind van 2006 aan. Een van zijn eerste opdrachten is het verder inventariseren van de voornaamste inhoudelijke vraagstukken op het gebied van Jong en het opstellen van een programma. In dit programma wordt aangegeven welke concrete resultaten zoveel mogelijk in de zin van maatschappelijke effecten aan het eind van deze bestuursperiode moeten zijn bereikt. Inhoud Zonder nu al te zeer vooruit te lopen op de inhoud van het bijzondere programma, is al wel duidelijk dat het programma drie componenten zal kennen: Voorzieningen: welke voorzieningen heeft Oosterhout nodig om voor jongere categorieën inwoners aantrekkelijk te blijven? Het kan dan gaan om cultuur, evenementen en onderwijs, maar ook om een voorziening als voldoende kinderopvang. Programmabegroting 2007 90

Woningbouw: hoe verankeren we in het woningbouwprogramma de strategische opgave om meer te bouwen voor starters op de woningmarkt en gezinnen met jonge kinderen? Preventief beleid: hoe voorkomen we dat jongeren in de problemen raken en, als ze toch in de problemen komen, hoe halen we ze er dan weer uit? Tenslotte is er een vierde onderdeel, dat veel minder gaat over het wat en veel meer over het hoe. Daarbij gaat het er vooral om de doelgroep te betrekken bij het op te stellen en uit te voeren beleid. De uitdaging ligt daarbij met name in het bereiken van de jongeren zelf. Jongerenparticipatie Door jongeren actief te betrekken bij het vormgeven van beleid, wordt ook een stap gezet op weg naar een grotere participatie van jongeren. Een belangrijke aanzet hiertoe is eind 2006 gegeven door een initiatief van het Politiek Jongeren Overleg Oosterhout (PJOO). Dit samenwerkingsverband, waarin jongeren uit verschillende politieke partijen deelnemen, wil op gezette tijden met jongeren de discussie aan over wat Oosterhout voor deze doelgroep aantrekkelijk maakt en aantrekkelijker kan maken. Vanuit de gemeente wordt dit initiatief van harte ondersteund, omdat het naadloos aansluit op een van de doelstellingen uit de operatie Jong. Outflow Het in 2006 geopende jongerencentrum Outflow moet een belangrijke plaats gaan innemen in de Oosterhoutse jongerencultuur. Niet alleen als podium voor allerlei optredens en als repetitieruimte, maar ook als ontmoetingsplek voor de Oosterhoutse jeugd. Die ontmoetingsplek kan overigens ook een virtueel karakter hebben: het is de bedoeling dat in 2007 verder geëxperimenteerd wordt, vanuit Outflow, met internet, internet-tv en internet-radio. Streven naar vestiging hbo of mbo Oosterhout wordt voor jongeren aanzienlijk aantrekkelijker als het, overigens uitstekende, aanbod voor voortgezet onderwijs kan worden aangevuld met een opleiding op hbo- en of mbo-niveau. De eerste oriënterende gesprekken hierover zijn inmiddels gevoerd, de verwachting bestaat dat in de loop van 2007 meer duidelijkheid ontstaat over de realiseerbaarheid van deze ambitie. Daarbij staat voor het college voorop dat wellicht niet-alledaagse paden zullen moeten worden bewandeld om onderwijsinstituten ook daadwerkelijk tot vestiging van een mbo of hbo in Oosterhout te verleiden. Kinderopvang De aanwezigheid van goede kinderopvang kan voor jonge ouders een belangrijk criterium zijn bij de keuze voor woon- of werkplaats. Tegen die achtergrond sluiten plannen voor uitbreiding van de kinderopvang dan ook aan bij de doelstelling van dit bijzondere programma. Doelstelling is per 1 augustus 2008 voor alle kinderen in Oosterhout en omgeving voldoende, adequate en betaalbare vooren naschoolse opvang aanwezig te hebben. Preventief jeugdbeleid Derde pijler onder het bijzonder programma is het streven om te voorkomen dat jongeren in de problemen raken. Ook dat draagt immers bij aan de aantrekkelijkheid van Oosterhout voor jonge categorieën inwoners. Een goede time-outvoorziening in het onderwijs, opvoedingsondersteuning en een integrale aanpak van jongeren die overlast veroorzaken, passen binnen zo n aanpak. Ook is een goede koppeling met zorg en werk van belang. Output- en outcome-indicatoren Output- en outcome-indicatoren worden in beeld gebracht in het nog op te stellen inhoudelijke programma. Programmabegroting 2007 91

Kosten en opbrengsten Exploitatie Rekening 2005 2006 2007 2008 (bedragen * 1.000) 2009 2010 Lasten - - 100 100 100 100 Baten - - - - - - Subtotaal product - - 100 100 100 100 Storting in reserves - - - - - - Onttrekking aan reserves - - - - - - Saldo na reserves - - 100 100 100 100 Nieuw beleid Nr. Mutaties V/ 2007 2008 2009 2010 N Werkbudget Jong N 100 100 100 100 Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar het onderdeel Financiële begroting. Programmabegroting 2007 92

Bijzonder programma Samenleving Portefeuillehouder: H. van Brummen Algemene doelstelling De kwaliteit van Oosterhout wordt niet alleen bepaald door de fysieke voorzieningen (woningen, bedrijven, wegen, overige voorzieningen) in de stad; ook de manier waarop de samenleving zelf functioneert, draagt daaraan in hoge mate. Het college staat voor een samenleving waaraan iedere Oosterhouter (volwaardig) kan deelnemen en waarin tegelijkertijd (groepen van) burgers ook hun eigen verantwoordelijkheid nemen. Accenten afgeleid uit het collegeakkoord De realisatie van Oosterhout familiestad en het vergroten van de externe oriëntatie vragen om een proactieve communicatiestrategie. Bestuur en organisatie moeten veel meer in de haarvaten van de lokale samenleving kruipen. Burgers weten zelf vaak het beste waar knelpunten in hun woonomgeving bestaan en hebben praktische ideeën om tot oplossingen te komen. Dit betekent dat buurtbewoners een grotere rol krijgen bij het beheer van hun eigen woonomgeving. Het verstrekken van buurtbudgetten is daarvoor een middel. Er wordt een nieuwe evenementenbeleid ontwikkeld, ter ondersteuning van de ambities uit Oosterhout Familiestad. Er komen extra brede scholen. In een brede school werken kinderen, leerkrachten, ouders en maatschappelijke instellingen aan een gevarieerd aanbod van activiteiten voor ouders en kinderen. Waar mogelijk worden in Oosterhout woonzorgzones ingericht, te beginnen in Oosterheide. Er worden initiatieven ontwikkeld ter ondersteuning van vrijwilligers. De ondersteuning van het buurthuiswerk wordt geprofessionaliseerd. Activiteiten 2007 Het bijzonder programma samenleving wordt aangestuurd door een alliantiemanager. Die rol wordt vervuld door de afdelingsmanager Wijk en Welzijn. De alliantiemanager zal parallel aan de invoering van de WMO, initiatieven gaan ondernemen om de dynamiek en het organiserend vermogen van de Oosterhoutse samenleving nog verder te vergroten. De actieve samenleving wordt in de WMO aangeduid als civil society. De alliantiemanager zal dat doen door enerzijds groepen uit de samenleving te verleiden tot nieuwe initiatieven. Daarnaast zal de alliantiemanager ook proberen om beperkingen binnen ons eigen systeem weg te nemen. Centraal bij de pilot staat de inbreng van de samenleving zelf. Vanaf het begin van de pilot zal de samenleving betrokken worden bij de initiatieven. Programmabegroting 2007 93