QUICK SCAN PROGRAMMABEGROTING 2008 LEIDSCHENDAM-VOORBURG EN RIJSWIJK

Transcriptie

1 1 (2007/28317) QUICK SCAN PROGRAMMABEGROTING 2008 LEIDSCHENDAM-VOORBURG EN RIJSWIJK 1. ONDERZOEKSVRAGEN 1. Kan de raad met de programmabegroting beoordelen of de voorgenomen beleidsmaatregelen doeltreffend zijn (Wat willen wij bereiken?) doordat: 1.1. de beoogde maatschappelijke effecten/doelstellingen duidelijk zijn aangegeven; 1.2. de kaders waarbinnen het beleid zich afspeelt helder zijn; 1.3. waar mogelijk meetbare effecten zijn vermeld? 2. Kan de raad via de programmabegroting vaststellen of de te leveren goederen en diensten (Wat gaan wij daarvoor doen?) en de daarvoor te maken kosten (Wat mag dat kosten?) doelmatig zijn om de beoogde maatschappelijke effecten te bereiken, doordat: 2.1. er een duidelijk relatie is tussen de beoogde maatschappelijke effecten/doelstellingen en de in te zetten middelen; 2.2. de te leveren goederen en diensten waar mogelijk SMART 1 zijn geformuleerd? 3. Wordt voldaan aan de door de raad in de financiële verordening gestelde regels (rechtmatigheid) voor wat betreft: 3.1. de indeling in programma s; 3.2. de beoogde maatschappelijke effecten/doelstellingen; 3.3. de te leveren goederen en diensten; 3.4. de baten en lasten? 2. BEOORDELINGSKADER De commissie wil schijnexactheid vermijden en houdt de beoordeling daarom zo simpel mogelijk. Bij de beoordeling wordt daarom een drie puntsschaal gehanteerd: goed, matig en onvoldoende. SMART = Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdgebonden 1

2 2 3. PROGRAMMABEGROTING RIJSWIJK 3.1. Programma openbare orde en veiligheid Onderzoeksvraag 1 (Doeltreffendheid) 1.1. Zijn de beoogde maatschappelijke effecten/doelstellingen (Wat willen wij bereiken?) duidelijk aangegeven? De doelstelling (beoogde maatschappelijke effecten) van dit programma luidt: Het handhaven van de openbare orde en het vergroten van de veiligheid en de beleving daarvan zijn essentieel voor het functioneren van stad en samenleving. Het optreden tegen onveiligheid en overlast betekent niet alleen inzetten op criminaliteitsbestrijding, het voorkomen en bestrijden van rampen, maar er ook voor zorgen dat niemand zich in de leefomgeving bedreigd hoeft te voelen en het nadenken over mogelijkheden om onveiligheid te voorkomen, preventie. Voor het waarborgen van de veiligheid en leefbaarheid van de stad is intensieve samenwerking nodig tussen de gemeente, maatschappelijke instellingen, bedrijven en bewoners. Door een integrale aanpak, met samenwerking als uitgangspunt, wordt de veiligheid en leefbaarheid in de gemeente bevorderd. Wat opvalt bij deze doelstelling is dat er vrij algemene formuleringen worden gebruikt om te omschrijven wat moet worden bereikt. Hierdoor heeft de doelstelling een nogal abstract karakter. In feite worden geen beoogde maatschappelijke effecten aangegeven. Bij het onderdeel brandweer is dat wel het geval. Opvallend is, dat de beoogde maatschappelijke effecten staan in de paragraaf Wat doen we ervoor? in plaats van onder de paragraaf Wat willen we bereiken?. Voorts valt op, dat de doelstelling ook te leveren goederen en diensten bevat. Conclusie: de beoogde maatschappelijke effecten worden onvoldoende aangegeven Zijn de kaders waarbinnen het beleid zich afspeelt helder? Anders dan in de begroting 2007 en in de meeste andere programma s in de begroting 2008 worden in dit programma de gemeentelijke beleidskaders niet opgesomd. Conclusie: de beleidskaders waarbinnen het beleid zich afspeelt worden onvoldoende aangegeven Zijn waar mogelijk meetbare effecten vermeld? Meetbare effecten zijn niet aangetroffen. Sommige doelen lenen zich daar wel voor, bijvoorbeeld gewenste uitkomsten van bewonersonderzoek naar de beleving van de veiligheid of de handhaving van gebruiksvergunningen. Conclusie: meetbare effecten zijn onvoldoende vermeld. 2

3 3 Onderzoeksvraag 2 (Doelmatigheid) 2.1. Is er een duidelijke relatie tussen de beoogde maatschappelijke effecten/doelstellingen en de in te zetten middelen? Lasten en baten zijn aangegeven als totaal voor het gehele programma alsmede per onderdeel daarvan. Heel globaal kan daardoor een relatie worden gelegd tussen de beoogde maatschappelijke effecten en de voorgenomen te leveren goederen en diensten. Conclusie: de relatie tussen doelstellingen en in te zetten middelen is matig te leggen Zijn de te leveren goederen en diensten waar mogelijk SMART geformuleerd? In het programma worden geen te leveren goederen en diensten SMART geformuleerd. Voor wat de meetbaarheid betreft valt op dat een zevental onderwerpen gemonitord zal worden. Hierdoor zullen waarschijnlijk voldoende cijfers beschikbaar komen. Daarmee was het mogelijk geweest streefcijfers voor te leveren goederen en diensten te geven. Positieve uitzondering is het onderdeel brandweer, waar duidelijke outputindicatoren worden gegeven zoals bijvoorbeeld een percentage binnen de afgesproken tijd af te geven gebruiksvergunningen of adviezen op bouwvergunningen. Conclusie: de te leveren goederen en diensten worden onvoldoende SMART geformuleerd. Onderzoeksvraag 3 (Rechtmatigheid) 3.1. Voor wat de programma-indeling betreft. De programma-indeling die ook in de programmabegroting 2008 wordt gehanteerd is impliciet door de raad vastgesteld door de vaststelling van de programmabegroting Een expliciet besluit is niet aangetroffen. Conclusie: aan de eis tot vaststelling van de programma-indeling is goed voldaan Voor wat de beoogde maatschappelijke effecten betreft. Er zijn in het programma openbare orde en veiligheid alleen bij brandweer beoogde maatschappelijke. Conclusie: aan de eis tot vermelding van beoogde maatschappelijke effecten is matig voldaan Voor wat de te leveren goederen en diensten betreft. Er wordt een groot aantal te leveren goederen en diensten opgesomd. Conclusie: aan de eis tot vermelding van te leveren goederen en diensten is goed voldaan. 3

4 Voor wat de baten en lasten betreft. De baten en lasten worden, behalve voor het totale programma, ook gegeven per deelterrein. Conclusie: aan de eis tot vermelding van baten en lasten is goed voldaan. Samenvatting conclusies programma openbare orde en veiligheid: Norm goed matig onvoldoende Doeltreffendheid Beoogde maatschappelijke Beleidskaders vermeld Meetbare effecten vermeld Doelmatigheid Relatie doelstellingenmiddelen SMART geformuleerd Rechtmatigheid Programma-indeling vastgesteld Maatschappelijke Te leveren goederen en diensten vermeld Baten en lasten vermeld 4

5 Programma zorg, welzijn en volksgezondheid Onderzoeksvraag 1 (Doeltreffendheid) 1.1. Zijn de beoogde maatschappelijke effecten/doelstellingen (Wat willen wij bereiken?) duidelijk aangegeven? De doelstelling (beoogde maatschappelijke effecten) van dit programma luidt: Voor alle inwoners moet Rijswijk een stad zijn waar het goed wonen en leven is. Met de komst van de Wet maatschappelijke ondersteuning wordt de eigen verantwoordelijkheid van burgers, meedoen aan de samenleving en een uitbreiding van gemeentelijke verantwoordelijkheden op het gebied van zorg, welzijn en wonen centraal gesteld. Hierbij is het van belang dat de infrastructuur voor zorg, welzijn en volksgezondheid goed op orde is. Een van de meest basale voorwaarden om mee te kunnen doen in de samenleving is een goede gezondheid, zowel fysiek als geestelijk. Een adequaat aanbod aan preventieve maatregelen op het gebied van gezondheid voorkomt dat inwoners belemmerd worden in hun deelname aan de maatschappij en dat zij een beroep moeten doen op collectieve of individuele voorzieningen. Rijswijk telt veel vrijwilligers die actief zijn op allerlei gebieden. Van sport tot zorg en van de buurtvereniging tot de scouting. Een goed welzijnsbeleid werkt eveneens preventief. De investeringen van nu leiden op termijn tot een verlaging van maatschappelijke en individuele schade. Ook goed verzorgde accommodaties die afgestemd zijn op de wensen van de gebruikers versterken het beleid. Ook willen wij mede zorgdragen voor een aanbod van peuterspeelzalen en het toezien op de kwaliteit van de peuterspeelzalen. Daarnaast willen we zo veel mogelijk Rijswijkers in staat stellen om zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen blijven wonen. Dit willen we onder meer bereiken door het versterken van individuele Wmo voorzieningen, het aanbieden van flankerende diensten en het in samenwerking met externe partners realiseren van woonservicezones. De doelstelling wordt gevolgd door 16 beoogde maatschappelijke effecten/subdoelstellingen. Meer dan in de begroting 2007 zijn beoogde effecten geformuleerd. Een deel van de 16 punten kan echter niet als zodanig betiteld worden. Het betreft in feite te leveren goederen en diensten. Bijvoorbeeld: in het eerste punt onder beoogde maatschappelijke effecten wordt in de eerste zin een doelstelling geformuleerd, te weten dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen. Vervolgens wordt een te leveren dienst beschreven, te weten het aanbieden van voorzieningen. Deze hoort thuis in de paragraaf wat doen we daarvoor. Omdat de doelen deels worden geformuleerd als te leveren goederen en diensten, is niet altijd helder Wat wij willen bereiken en wordt in dit onderdeel al overgestapt naar Wat gaan wij hiervoor doen. Voor zover de doelen waaraan de te leveren goederen en diensten moeten bijdragen niet helder zijn geformuleerd, zijn deze moeilijk te beoordelen op hun bijdrage hieraan. Conclusie: de beoogde maatschappelijke effecten worden matig aangegeven. 5

6 Zijn de kaders waarbinnen het beleid zich afspeelt helder? De gemeentelijke beleidskaders (nota s, verordeningen) worden opgesomd. Daarnaast worden de recente landelijke en plaatselijke ontwikkelingen op het beleidsterrein besproken. Conclusie: de beleidskaders waarbinnen het beleid zich afspeelt worden goed aangegeven Zijn waar mogelijk meetbare effecten vermeld? Van de beoogde effecten is niet of nauwelijks beschreven wat gemeten zal worden. Conclusie: meetbare effecten zijn onvoldoende vermeld. Onderzoeksvraag 2 (Doelmatigheid) 2.1. Is er een duidelijke relatie tussen de beoogde maatschappelijke effecten/doelstellingen en de in te zetten middelen? Baten en lasten worden per productgroep aangegeven en tevens als totaal voor het gehele programma. Een relatie tussen maatschappelijke effecten en te leveren goederen en diensten is echter slechts zeer globaal te leggen. Bij het doel mensen zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen bijvoorbeeld, wordt aangekondigd dat voorzieningen worden aangeboden. In de paragraaf Wat doen we daarvoor? komt dit onderwerp niet terug. Conclusie: de relatie tussen de beoogde maatschappelijke effecten/doelstellingen en in te zetten middelen is matig te leggen Zijn de te leveren goederen en diensten waar mogelijk SMART geformuleerd? In het programma worden geen te leveren goederen en diensten SMART geformuleerd. De aangetroffen kerngegevens gaan over de verstreken jaren. Conclusie: De te leveren goederen en diensten worden onvoldoende SMART geformuleerd. Onderzoeksvraag 3 (Rechtmatigheid) 3.1. Voor wat de programma-indeling betreft De programma-indeling die ook in de programmabegroting 2008 wordt gehanteerd is impliciet door de raad vastgesteld met de vaststelling van de programmabegroting Een expliciet besluit is niet aangetroffen. Conclusie: aan de eis tot vaststelling van de programma-indeling is goed voldaan Voor wat de beoogde maatschappelijke effecten betreft. 6

7 7 Er zijn in het programma zorg, welzijn en volksgezondheid beoogde maatschappelijke. Conclusie: aan de eis tot vermelding van beoogde maatschappelijke effecten is goed voldaan Voor wat de te leveren goederen en diensten betreft. Er wordt een groot aantal te leveren goederen en diensten opgesomd. Conclusie: aan de eis tot vermelding van te leveren goederen en diensten is goed voldaan Voor wat de baten en lasten betreft. De baten en lasten worden, behalve voor het totale programma, ook gegeven per productgroep. Conclusie: aan de eis tot vermelding van baten en lasten is goed voldaan. Samenvatting conclusies programma zorg, welzijn en volksgezondheid: Norm goed matig onvoldoende Doeltreffendheid Beoogde maatschappelijke Beleidskaders vermeld Meetbare effecten vermeld Doelmatigheid Relatie doelstellingenmiddelen SMART geformuleerd Rechtmatigheid Programma-indeling vastgesteld Maatschappelijke Te leveren goederen en diensten benoemd Baten en lasten vermeld 7

8 8 4. PROGRAMMABEGROTING LEIDSCHENDAM-VOORBURG 4.1. Programma veiligheid en handhaving Onderzoeksvraag 1 (Doeltreffendheid) 1.1. Zijn de beoogde maatschappelijke effecten/doelstellingen (Wat willen wij bereiken?) duidelijk aangegeven? Het programmakader (beoogde maatschappelijke effecten/doelstelling) luidt: Een aantrekkelijke gemeente is een veilige gemeente. Onze inwoners moeten zich hier veilig voelen. Daarom kiezen wij voor een integrale aanpak en samenwerking met politie, openbaar ministerie, inwoners en belangenorganisaties. Handhaving is het sluitstuk van ons beleid. Ook hier kiezen wij voor een integrale aanpak. Naast het programmakader is er ook een paragraaf speerpunten en beleidsmatige ontwikkelingen. Soms kunnen deze speerpunten als subdoelstelling worden aangemerkt (bijvoorbeeld veiligheid), soms is het meer een te leveren goed of dienst ( bijvoorbeeld handhaving). Speerpunt veiligheid: De inwoners van deze gemeente moeten zich veilig voelen en veilig zijn. Speerpunt handhaving: Er wordt in deze gemeente integraal, doelmatig en aantoonbaar gehandhaafd. Conclusie: de beoogde maatschappelijke effecten worden matig aangegeven Zijn de kaders waarbinnen het beleid zich afspeelt helder? Op diverse plaatsen wordt verwezen naar gemeentelijke beleidsnota s en/of raadsbesluiten alsmede naar enkele landelijke of regionale ontwikkelingen op het beleidsterrein. Een compleet overzicht van de voor dit programma geldende beleidskaders is niet aangetroffen. Conclusie: de beleidskaders waarbinnen het beleid zich afspeelt zijn matig helder aangegeven Zijn waar mogelijk meetbare effecten vermeld? Te meten effecten zijn in het programma nauwelijks aangetroffen. Ook niet bijvoorbeeld bij een zich daarvoor goed lenende doelstelling als inwoners moeten zich veilig voelen. Conclusie: meetbare effecten zijn onvoldoende vermeld. Onderzoeksvraag 2 (Doelmatigheid) 2.1. Is er een duidelijke relatie tussen de maatschappelijke effecten/doelstellingen en de in te zetten middelen? 8

9 9 Lasten en baten zijn aangegeven als totale bedragen voor het gehele programma. Daardoor kan moeilijk een relatie worden gelegd tussen de doelen, de te leveren goederen en diensten en de daarvoor in te zetten middelen. Conclusie: de relatie tussen effectdoelstellingen en in te zetten middelen is onvoldoende duidelijk Zijn de te leveren goederen en diensten waar mogelijk SMART geformuleerd? In het programma worden geen te leveren goederen en diensten SMART geformuleerd. Conclusie: de activiteiten en prestaties worden onvoldoende SMART geformuleerd.. Onderzoeksvraag 3 (Rechtmatigheid) 3.1. Voor wat de programma-indeling betreft. De programma-indeling is impliciet door de raad vastgesteld in de programmabegroting Conclusie: aan de eis tot vaststelling van de programma-indeling is goed voldaan Voor wat de beoogde maatschappelijke effecten betreft. Er zijn in het programma veiligheid en handhaving beoogde maatschappelijke effecten benoemd. Conclusie: aan de eis tot vermelding van beoogde maatschappelijke effecten is goed voldaan Voor wat de te leveren goederen en diensten betreft. Te leveren goederen en diensten zijn slechts weinig aangetroffen. Conclusie: aan de eis tot vermelding van te leveren goederen en diensten is onvoldoende voldaan Voor wat de baten en lasten betreft. In de programmabegroting worden de totale baten en lasten voor het programma gemeld. Conclusie: aan de eis tot vermelding van baten en lasten is goed voldaan. 9

10 10 Samenvatting conclusies programma veiligheid en handhaving: Norm goed matig onvoldoende Doeltreffendheid Beoogde maatschappelijke Beleidskaders vermeld Meetbare effecten vermeld Doelmatigheid Relatie doelstellingenmiddelen SMART geformuleerd Rechtmatigheid Programma-indeling vastgesteld Maatschappelijke Te leveren goederen en diensten benoemd Baten en lasten vermeld 10

11 Programma inwoners Onderzoeksvraag 1 (Doeltreffendheid) 1.1. Zijn de beoogde maatschappelijke effecten/doelstellingen (Wat willen wij bereiken?) duidelijk aangegeven? Het programmakader (beoogde maatschappelijke effecten/doelstelling) luidt: Wij willen voor al onze inwoners een aantrekkelijke gemeente zijn. Zowel jong als oud moet hier plezierig met elkaar kunnen wonen. Dit is het uitgangspunt van onze aanpak. Wij willen de jeugd goede en op elkaar afgestemde mogelijkheden voor opvang, onderwijs, sport, uitgaan en werk bieden. Ouderen bieden wij maatwerk in woning- en zorgaanbod, zodat zij zo lang mogelijk zelfstandig kunnen deelnemen in de samenleving. Naast dit maatwerk, willen wij ook de verbinding tussen onze verschillende inwoners aanmoedigen. Sportverenigingen, vrijwilligers en andere maatschappelijke organisaties spelen hierin een belangrijke rol. Daarom willen wij hier in blijven investeren. Voor wat de speerpunten betreft wordt in de eerste plaats verwezen naar het hierover gestelde in paragraaf 1.1. van 4.2. Voor het programma inwoners betreft het de volgende speerpunten. Speerpunt jeugd: De gemeente vindt de jeugd belangrijk. Om dat goed tot uitdrukking te brengen, kiest de gemeente voor een integrale aanpak, van kinderopvang tot toetreding tot de arbeidsmarkt. Speerpunt jeugd: De gemeente biedt kwalitatief goede en toegankelijke binnensportaccommodaties, die rekening houden met de behoefte. De doelen worden vooral geformuleerd als te leveren goederen en diensten binnen de productgroepen. Daarmee is Wat willen wij bereiken niet helder en wordt vrij snel overgestapt naar Wat gaan wij daarvoor doen. Als gevolg van het niet duidelijk formuleren van de beoogde maatschappelijke effecten/doelstellingen kan moeilijk worden beoordeeld of de te leveren goederen en diensten bijdragen aan het bereiken van die effecten. De speerpunten geven geen beoogde maatschappelijke effecten aan. Conclusie: de beoogde maatschappelijke effecten worden matig aangegeven Zijn de kaders waarbinnen het beleid zich afspeelt helder? Een enkele keer wordt verwezen naar vastgestelde of uit te brengen beleidsnota s. Een overzicht van de voor dit programma geldende beleidskaders is niet aangetroffen. Conclusie: de beleidskaders waarbinnen het beleid zich afspeelt zijn onvoldoende helder aangegeven. 11

12 Zijn waar mogelijk meetbare effecten vermeld? Meetbare effecten worden niet of nauwelijks gepresenteerd. Conclusie: meetbare effecten zijn onvoldoende vermeld. Onderzoeksvraag 2 (Doelmatigheid) 2.1. Is er een duidelijke relatie tussen de beoogde maatschappelijke effecten/doelstellingen en de in te zetten middelen? Lasten en baten zijn aangegeven als totale bedragen voor het gehele programma. Daardoor kan moeilijk een relatie worden gelegd tussen de doelen, de te leveren goederen en diensten en de daarvoor in te zetten middelen. Conclusie: de relatie tussen effectdoelstellingen en in te zetten middelen is onvoldoende duidelijk Zijn de te leveren goederen en diensten waar mogelijk SMART geformuleerd? Anders dan in de begroting 2007 worden in de begroting 2008 indicatoren voor output en effecten gegeven. Onduidelijk is of het hier om streefcijfers gaat dan wel om cijfers ter ondersteuning van de meerjarenramingen. Evenmin is duidelijk of de cijfers cumulatief moeten worden gelezen. Per productgroep worden te leveren goederen en diensten genoemd, waarbij de relatie met de niet scherp geformuleerde doelen/maatschappelijke effecten niet altijd duidelijk is. Conclusie: de te leveren goederen en diensten worden matig SMART geformuleerd. Onderzoeksvraag 3 (Rechtmatigheid) 3.1. Voor wat de programma-indeling betreft. De programma-indeling gehanteerd in de begroting 2007 is vrijwel gelijk aan de indeling van het collegeprogramma Leidschendam-Voorburg Het collegeprogramma is door de gemeenteraad aanvaard. Vervolgens is de programmabegroting door de raad vastgesteld. Impliciet heeft de raad daarmee de programma-indeling voor de lopende raadsperiode vastgesteld. Conclusie: aan de eis tot vaststelling van de programma-indeling is goed voldaan. 12

13 Voor wat de beoogde maatschappelijke effecten betreft. Er zijn in het programma inwoners beoogde maatschappelijke. Dit geschiedt echter op een weinig systematische wijze. Conclusie: aan de eis tot vermelding van beoogde maatschappelijke effecten is goed voldaan Voor wat de te leveren goederen en diensten betreft. Te leveren goederen en diensten zijn slechts weinig aangetroffen. Conclusie: aan de eis tot vermelding van te leveren goederen en diensten is onvoldoende voldaan Voor wat de baten en lasten betreft. In de programmabegroting worden de totale baten en lasten voor het programma gemeld. Conclusie: aan de eis tot vermelding van baten en lasten is goed voldaan. Samenvatting conclusies programma inwoners: Norm goed matig onvoldoende Doeltreffendheid Beoogde maatschappelijke Beleidskaders vermeld Meetbare effecten vermeld Doelmatigheid Relatie doelstellingenmiddelen SMART geformuleerd Rechtmatigheid Programma-indeling vastgesteld Maatschappelijke Te leveren goederen en diensten benoemd Baten en lasten vermeld 13

14 14 14