Lokale paragraaf gezondheidsnota
|
|
- Anke Janssens
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Lokale paragraaf gezondheidsnota Aanleiding: Gemeenten hebben de wettelijke taak om de gezondheid van hun burgers te beschermen en te bevorderen. Deze taak staat beschreven in de Wet Publieke Gezondheid. In deze wet staat ook dat gemeenten eens in de vier jaar hun gezondheidsbeleid vast moeten stellen. Op het gebied van gezondheidsbevordering werken de gemeentes in de Regio Rivierenland nauw samen met elkaar en met de GGD. Daarom besloten we om een gezamenlijke regionale gezondheidsnota te maken. Deze nota stelde de programmaraad Zelfredzaam in september 2011 vast. De raad kreeg deze nota ter informatie in november Tijdens de voorbereidende raad van 20 maart 2012 informeerde de GGD de raad over deze regionale nota. De regionale nota is gebaseerd op de landelijke gezondheidsnota. Er zijn dus al twee gezondheidsnota s die een kader geven voor het lokale gezondheidsbeleid. Het lijkt ons niet zinvol om nog een derde nota te schrijven waarin op hoofdlijnen hetzelfde komt te staan. Daarom maakten we deze lokale uitvoeringsparagraaf. In deze uitvoeringsparagraaf gaan we in op de specifieke speerpunten die we in de gemeente Buren willen gebruiken. Inleiding: Gemeenten hebben belang bij gezonde burgers. Gezonde burgers zijn beter in staat om regie over hun leven te voeren. Een goede gezondheid is nodig om deel te kunnen nemen aan het arbeidsproces en het maatschappelijke verkeer. Daarnaast hoeven gezonde inwoners minder gebruik te maken van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). De komende jaren krijgt de gemeente ook nieuwe taken met de transitie van de AWBZbegeleiding en de jeugdzorg. Met het oog op die taken is het voor de gemeente financieel erg aantrekkelijk als kinderen, volwassenen en ouderen zo lang mogelijk gezond blijven. Overzicht van de kaders: Deze uitvoeringsparagraaf is de insteek die de gemeente Buren wil gebruiken om haar gezondheidsbeleid vorm te geven. Als uitgangspunt gebruiken we de kaders die in de regionale gezondheidsnota staan. Voor de uitvoeringsparagraaf scherpen we de kaders wel aan. Dit zijn de kaders die we willen gebruiken: 1: richt de inzet op drie onderwerpen; 2: richt de inzet op drie doelgroepen; 3: versterk de samenwerking met de maatschappelijke partners; 4: pak het probleem zo veel mogelijk aan bij de bron. 1 Welke onderwerpen gaan we oppakken? De regionale nota gebruikt de volgende vijf onderwerpen: overgewicht, schadelijk middelengebruik, depressiepreventie, roken, en seksuele gezondheid. Voor de gemeente Buren willen we drie thema s gebruiken die voor onze gemeente het meest spelen: 1: Overgewicht In vergelijking met de rest van Nederland zijn de inwoners van Rivierenland vaker te dik. 1
2 Mensen met overgewicht hebben meer last van hart- en vaatziekten en bijvoorbeeld diabetes. Mensen die last krijgen van deze chronische aandoeningen, kunnen minder goed meedoen aan de samenleving. 2: Middelengebruik (alcohol, drugs, medicijnen) De regionale cijfers wijken niet noemenswaardig af van landelijke cijfers. Maar het middelengebruik geeft aanleiding tot zorg. En de gevolgen van middelengebruik zijn vergaand. Alle reden om hier op in te blijven zetten. 3: Depressie Depressie speelt in onze regio ook meer dan in de rest van Nederland. En depressie blijkt in de praktijk een belemmering te zijn voor participatie van inwoners. Het duurt vaak lang om uit een depressie te komen. Daarom richten we ons ook hier op. 2 Welke doelgroepen hebben we op het oog? De regionale nota heeft als doelstelling om de gezondheidsverschillen tussen inwoners terug te dringen. Daarbij worden twee belangrijke leeftijdscategorieën benoemd: jeugd en ouderen. Deze nemen we in de uitvoeringsparagraaf over. Daarnaast vullen we deze twee doelgroepen aan met de moeilijk bereikbare groep. 1: Jeugd Het gemeentelijk beleid richt zich vaak op het creëren van gelijke kansen voor de jeugd. Daar hoort een goede gezondheid bij. Veel kinderen krijgen van huis uit geen goed voorbeeld rond gezond eten, voldoende bewegen en verantwoord middelengebruik. Deze kinderen hebben alleen al daardoor minder kansen om zich goed te ontwikkelen. Daarom juist voor deze groep extra aandacht. 2: Ouderen Het is een wettelijke taak om specifiek beleid te hebben op gezondheid voor ouderen. Maar het is voor de gemeenschap ook goed om hier bewust mee om te gaan. Veel ouderen worden afhankelijk(er) van hun omgeving na bijvoorbeeld een valpartij. Door in te zetten op preventie blijven ouderen langer gezond en daardoor langer zelfstandig. En daarmee verbetert de kwaliteit van leven van deze groep. 3: Moeilijk bereikbare groepen Juist de groep die we slecht bereiken via de meer gebruikelijke kanalen heeft de neiging om risicovol gedrag te vertonen. Veel informatie over gezond en ongezond gedrag is al beschikbaar en bekend bij burgers. Bepaalde groepen zijn hiervan niet op de hoogte. Daardoor zijn ze ook niet goed in staat om een verantwoorde afweging te maken. Het is een lastig te definiëren groep die we moeilijk kunnen bereiken. Maar juist bij deze groep valt de meeste gezondheidswinst te halen. 3 Zoek de samenwerking met maatschappelijke partners Het is de landelijke nota die het meest de nadruk legt op de rol van de maatschappelijke partners. Nadrukkelijk wordt gekeken naar de sportverenigingen. De gedachte is dat meer sporten de gezondheid van inwoners verbetert. Dit uitgangspunt nemen we over en breiden we uit. 2
3 Gezondheid is namelijk een zorg van de hele gemeenschap. En daarmee ook van onze maatschappelijke partners. Die maatschappelijke partners hebben vaak andere doelen dan de gemeente. Door gezamenlijk op te trekken kunnen beide partijen hun eigen doelen verwezenlijken, waar ze dit afzonderlijk van elkaar niet kunnen. Een voorbeeld: Sportverenigingen willen liefst zo veel mogelijk leden. De gemeente wil zo min mogelijk overgewicht. Door inwoners te stimuleren om lid te worden van een sportvereniging wordt de sportvereniging versterkt en gaan inwoners van de gemeente meer bewegen. En dat heeft een gunstig effect op overgewicht. Twee partijen met andere doelen, die door samen te werken hun eigen doelen halen en elkaar helpen. Voor de uitvoering van ons gezondheidsbeleid trekken we waar het kan samen op met onze maatschappelijke partners. Daarbij kijken we verder dan alleen de sportverenigingen. Bijvoorbeeld bij depressiepreventie onder ouderen kan een muziekvereniging net zo goed een bijdrage leveren aan een goede (geestelijke) gezondheid. 4 Pak het probleem aan bij de bron Het lijkt vaak aantrekkelijk om problemen aan te pakken op het moment of de plek waarop ze zich voordoen. Maar dit probleem is vaak een gevolg van een ander probleem dat zich na de aanpak gewoon op een andere manier of een andere plek zal voordoen. We pakken het probleem daarom aan bij de bron. Een voorbeeld: Veel jongeren zijn neerslachtig of zelfs depressief. Het is verleidelijk om als aanpak deze jongeren te laten sporten. Bewegen heeft namelijk een bewezen positief effect op de stemming van iemand. Je gaat je dus beter voelen als je gaat sporten. Maar als de bron van die negatieve stemming elders ligt, heb je alleen het symptoom bestreden. Een weerbaarheidtraining is dan meer op de bron gericht: leer jongeren omgaan met onzekerheid. Zo zet je die jongere in zijn eigen kracht om zich op een positieve manier te ontwikkelen. En daarmee pak je neerslachtigheid ook aan. Samenvattend De projecten die we de komende jaren willen doen op het gebied van gezondheid moeten passen binnen deze kaders: 1: onderwerpen: overgewicht, middelengebruik en depressie 2: doelgroepen: jeugd, ouderen en moeilijk bereikbare groepen 3: we werken samen met maatschappelijke partners 4: we pakken problemen aan bij de bron Andere zaken die spelen bij de uitvoering van projecten: Bij de uitvoering zorgen we voor samenhang met andere beleidsterreinen. Voorbeelden van die beleidsterreinen zijn: De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Maar bijvoorbeeld ook de inrichting van onze openbare ruimte of de afdeling vergunning en handhaving. De komende jaren worden ook een tweetal transities 3
4 belangrijk om te relateren aan het gezondheidsbeleid: De transitie van de AWBZ-begeleiding en de Jeugdzorg. Deze transities hebben allemaal betrekking op kwetsbare burgers. In alle gevallen leggen we nadruk op de verschuiving van curatief naar preventief (voorkomen in plaats van genezen). In de eerste plaats omdat daar het zwaartepunt ligt van het gemeentelijk gezondheidsbeleid. Maar voorkomen is niet alleen beter dan genezen, voorkomen is ook een stuk goedkoper dan genezen. De gemeente krijgt voor de uitvoering van de taken die bij de transitie horen minder budget. Dus verschuiving van curatief naar preventief werken is een manier om deze korting van het budget op te vangen. Wat hebben we de afgelopen periode gedaan? De afgelopen jaren waren we in de gemeente ook al bezig met de thema s overgewicht, alcoholmisbruik en depressie. Hieronder geven we een paar voorbeelden van wat we op de verschillende thema s deden: Overgewicht: - een project om borstvoeding te stimuleren (bewezen positief effect op het latere gewicht van kinderen); - we gebruiken samen met het basisonderwijs en de kinderopvang/peuterspeelzalen de Swinx en de Soundsteps. Dit zijn apparaten die aan kinderen opdrachten geven zodat ze in spelvorm in beweging moeten komen. Zo zijn kinderen op een leuke manier gezond bezig. Alcoholmisbruik: - we gingen de straat op om met hangjongeren in gesprek te gaan over problematisch middelengebruik en hoe daarmee om te gaan; - we gaven voorlichting op diverse basisscholen over de negatieve gevolgen van alcoholgebruik. Depressie: - samen met een Protestantse gemeente gaven we cursussen rouwverwerking voor ouderen; - voor volwassenen gaven we de cursus Grip op je dip. Uitkomsten burgerparticipatie: Gezondheidsbeleid gaan we uitvoeren met maatschappelijke partners. Daarom zijn we in gesprek gegaan met burgers en maatschappelijke partners in onze gemeente. Op 21 maart 2012 hielden we daarvoor een gezondheidsavond. Daarbij waren 40 personen aanwezig. Tijdens die avond kon iedereen meedenken over de aanpak die we moeten hebben voor de drie doelgroepen. Daarbij dachten we na over hoe we de doelgroep kunnen bereiken, hoe we het probleem aan moeten pakken en wie daarbij aan zet is. De inbreng op deze avond is de leidraad voor de komende vier jaar. Enkele algemene uitkomsten van die avond: - pak zaken lokaal op (op wijkniveau/buurt/netwerk); - betrek vrijwilligers; - leg contact via al bestaande (informele) netwerken; - zet in op bewustwording; laat mensen ervaren dat het anders kan en hoe het anders kan; - laat inwoners (ouders en ouderen) ervaren dat ze er niet alleen voor staan; - breng mensen in beweging; 4
5 - de plekken waar het gaat gebeuren zijn: dorpshuis/kulturhus, scholen, kerken, sportclubs, maar ook andere verenigingen (harmonie, toneel). De partners die aanwezig waren op die avond betrekken we ook bij de uitvoering van het gezondheidsbeleid. Op basis van deze inbreng gaan we werken aan een gezonde gemeente! Voorbeelden van projecten die we gaan doen: - In samenwerking met het consultatiebureau gaan we groepsconsulten aanbieden aan ouders met kinderen die op de leeftijd zijn dat ze overgaan op vaste voeding. Dat is hét moment om bewust na te denken over wat gezonde voeding is en hoe je een gezond eetpatroon ontwikkelt. - De organisatie die de depressiepreventie in onze gemeente uitvoert, werkt onder andere samen met de lokale kerken. Die samenwerking loopt goed en dat willen we uitbreiden. Op dorpsniveau hebben kerken vaak goed inzicht in de doelgroep ouderen die risico lopen op depressie. Het spreekt voor zich dat deze activiteit bestemd is voor alle dorpsgenoten, en niet alleen voor gemeenteleden van de kerk. - Op het gebied van middelengebruik werkt de organisatie die aan voorlichting (en behandeling) doet al samen met een voetbalvereniging. Dat willen we uit gaan breiden. Onderwerpen die ze daarbij oppakken zijn bijvoorbeeld: omgaan met alcohol in de kantine, maar ook hoe het gebruik van drugs onder clubleden aan te pakken. De kaders die hierboven staan gebruiken we samen met de uitkomsten van de burgerparticipatie om een checklist te maken. Deze checklist gebruiken we om de projecten vorm te geven. 5
PROGRAMMABEGROTING 2015-2018
PROGRAMMABEGROTING 2015-2018 Programma 1 : Zorg, Welzijn, Jeugd en Onderwijs 1A Lokale gezondheidszorg Inleiding Op grond van de Wet publieke gezondheid (Wpg) heeft de gemeente de taak door middel van
Nadere informatiePROGRAMMABEGROTING
PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Programma 1 : Zorg, Welzijn, Jeugd en Onderwijs 1A Lokale gezondheidszorg Inleiding Op grond van de Wet publieke gezondheid (Wpg) heeft de gemeente de taak door middel van
Nadere informatieOnderwerp: Nota lokaal gezondheidsbeleid: Gezondheid, welzijn en welbevinden.
Vergadering: 21 5 2013 Agendanummer: 7 Status: Opiniërend Portefeuillehouder: W. Zorge Behandelend ambtenaar L.W.Top, 0595 447716 E mail: gemeente@winsum.nl (t.a.v. L.W.Top) Aan de gemeenteraad, Onderwerp:
Nadere informatieNota Lokaal Gezondheidsbeleid
Nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2012-2015 Wettelijk kader Gewijzigde Wet Publieke Gezondheid (januari 2012) Wijzigingen betreffen drie thema s, te weten: 1. Betere voorbereiding op infectieziektecrisis 2.
Nadere informatieOnderwerp: Verlengen nota Lokaal gezondheidsbeleid Wijk bij Duurstede 2008-2011
Raadsvergadering, 31 januari 2012 Voorstel aan de Raad Onderwerp: Verlengen nota Lokaal gezondheidsbeleid Wijk bij Duurstede 2008-2011 Nr.: 483 Agendapunt: 11 Datum: 31 januari 2012 Onderdeel raadsprogramma:
Nadere informatieBestuursopdracht Raad
Bestuursopdracht Raad Natuurlijk: gezond! Uitgangspunten notitie lokaal gezondheidsbeleid Naam ambtenaar: P.M. Veldkamp Datum: 18 april 2008 1. Aanleiding. Gemeenten zijn verplicht om iedere vier jaar
Nadere informatieVoorbeeldadvies Cijfers
Voorbeeldadvies GGD Twente heeft de taak de gezondheid van de Twentse jeugd, volwassenen en ouderen in kaart te brengen. In dit kader worden diverse gezondheidsmonitoren afgenomen om inzicht te verkrijgen
Nadere informatieLOKAAL GEZONDHEIDSBELEID BERGEIJK 2017/2020
1 LOKAAL GEZONDHEIDSBELEID BERGEIJK 2017/2020 FRANK VAN DER MEIJDEN (WETHOUDER GEZONDHEIDSBELEID) MARJON JACOBS (BELEIDSMEDEWERKER GEZONDHEIDSBELEID) TINEKE MEELDIJK (GGD) 2 DOEL VAN DEZE AVOND Integraal
Nadere informatieRaadsvoorstel (gewijzigd)
Raadsvoorstel (gewijzigd) BARCODE STICKER Nr. 2009-064 Houten, 17 november 2009 Onderwerp: Tweede kadernota Lokaal Gezondheidsbeleid 2010-2013 Beslispunten: 1. In te stemmen met de volgende in de tweede
Nadere informatieLokaal gezondheidsbeleid 2016-2020. Workshop 18 februari 2016
Lokaal gezondheidsbeleid 2016-2020 Workshop 18 februari 2016 Programma 9.30 uur Welkom Toelichting VTV 2014 en Kamerbrief VWS landelijk gezondheidsbeleid Concept Positieve Gezondheid Wat is integraal gezondheidsbeleid?
Nadere informatieRaadsvoorstel. Inleiding
Raadsvoorstel Agendapunt Raadsvergadering 20 maart 2019 Portefeuillehouder Carla Kreuk- Wildeman Begrotingsprogramma Sociaal Domein (programma 2) Onderwerp Lokale gezondheidsagenda Tiel 2019-2022 Besluit
Nadere informatieREACTIE OP HET ADVIES VAN DE WMO ADVIESRAAD DE BILT INZAKE CONCEPT GEZONDHEIDSNOTA
1. We zouden graag zien dat de komende jaren de samenwerking op dit terrein wordt verstevigd. Zo kan de gemeente de interactie tussen instellingen als scholen en sportclubs onderling faciliteren en het
Nadere informatieADVIESNOTA. Hattem kiest met JOGG voor samenwerking aan een gezonde jeugd. Inleiding. Achtergrond Gezondheidsbevordering.
ADVIESNOTA Hattem kiest met JOGG voor samenwerking aan een gezonde jeugd Inleiding Een gezonde jeugd. Dat is wat onze gemeente wil. Overgewicht onder jongeren vormt echter een bedreiging. Daarom is bestrijding
Nadere informatieRaadsvergadering, 29 januari 2008. Voorstel aan de Raad
Raadsvergadering, 29 januari 2008 Voorstel aan de Raad Nr: 206 Agendapunt: 8 Datum: 11 december 2007 Onderwerp: Vaststelling speerpunten uit de conceptnota Lokaal Gezondheidsbeleid Wijk bij Duurstede 2008-2011
Nadere informatie1 oktober 2013 RV/13/00356
Datum vergadering Gemeenteraad 1 Voorstelnummer Agendapunt 1 oktober 2013 RV/13/00356 Datum vergadering Voorbereidende Voorstelnummer gemeenteraad 17 september 2013 RV/13/00356 Agendapunt Voorstel ingebracht
Nadere informatieGemeentelijk gezondheidsbeleid 2013-2016
Gemeentelijk gezondheidsbeleid 2013-2016 Gemeente Ooststellingwerf, Afdeling Samenleving, December 2013 Vastgesteld 17 december 2013 Inhoud Samenvatting 1. Inleiding 1.1. Wettelijk en landelijk kader 1.2.
Nadere informatieRegionale nota gezondheidsbeleid Kennemerland
Regionale nota gezondheidsbeleid Kennemerland 2017-2020 Inhoud presentatie: Gezondheid Landelijke aanpak Regionale nota Speerpunten Wat doen we al Cijfers Lokale paragraaf? Vragen/reacties Wat is gezondheid?
Nadere informatieOuderenmonitor 2011. Gezondheidsonderzoek 65-plussers regio Nijmegen. Gezondheidsonderzoek kinderen 0-12 jaar regio Nijmegen
Ouderenmonitor 2011 Gezondheidsonderzoek 65-plussers regio Nijmegen Gezondheidsonderzoek kinderen 0-12 jaar regio Nijmegen De Ouderenmonitor is een onderzoek naar de lichamelijke, sociale en geestelijke
Nadere informatienaam opsteller: L. van Leeuwe telefoonnummer: adres:
Kader lokaal gezondheidsbeleid 2013-2016 voor beeldvormende raad naam opsteller: L. van Leeuwe telefoonnummer: 377 3 19 e-mailadres: I.vanleeuwe@doetinchem.n1 Voorstel: Het kader lokaal gezondheidsbeleid
Nadere informatieNota Volksgezondheid 2012-2015 Gemeente Geldermalsen.
Nota Volksgezondheid 2012-2015 Gemeente Geldermalsen. 1. Inleiding 1.1. Wettelijk kader Het wettelijk kader voor de lokale nota volksgezondheid is de Wet Publieke Gezondheid (januari 2012) In deze wet
Nadere informatieConferentie Aanpak armoede en schulden in Leiden Relatie met gezondheid: wat staat ons te doen? Irene Lottman GGD HM, 18 september 2018
Conferentie Aanpak armoede en schulden in Leiden Relatie met gezondheid: wat staat ons te doen? Irene Lottman GGD HM, 18 september 2018 Opzet Introductie GGD Hollands Midden Relatie tussen armoede, schulden
Nadere informatieScholder an Scholder Verenigen voor de toekomst Werken met de methodiek scholder an scholder 2.0
Scholder an Scholder 2.0 - Verenigen voor de toekomst Werken met de methodiek scholder an scholder 2.0 Opdracht Bestuurlijk Overleg Sport; 7 december 2016 Evaluatie van scholder an scholder (1.0) leert
Nadere informatieActiviteiten gericht op het behalen van de doelstellingen van de Regionale Nota Gezondheidsbeleid
Activiteiten gericht op het behalen van de doelstellingen van de Regionale Nota Gezondheidsbeleid 2016-2019 Bijlage bij adviesnota AB 2 juli 2015 20 mei 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Gezondheidsbescherming
Nadere informatieSTARTNOTITIE NOTA LOKAAL GEZONDHEIDSBELEID STEDE BROEC
STARTNOTITIE NOTA LOKAAL GEZONDHEIDSBELEID STEDE BROEC 2013 2017 Inlichtingen bij: Bert van Elswijk Afdeling Welzijn Telefoon: 0228-510173 (di-wo-do) Email:bvanelswijk@stedebroec.nl MEI 2012 1 INHOUD 1.
Nadere informatieUitvoeringsprogramma Regionaal gezondheidsbeleid Land van Cuijk
Uitvoeringsprogramma 2016 Regionaal gezondheidsbeleid Land van Cuijk 2013-2016 Inleiding Voor u ligt het uitvoeringsprogramma voor 2016 van het regionaal gezondheidsbeleid Land van Cuijk 2013-2016. Het
Nadere informatiede veiligheid in de dorpen te behouden en waar mogelijk te versterken en overlast tegen te gaan.
Prestatieafspraken Jongeren(opbouw)werk 2012 In de kaders staan de doelstellingen van de productgroepen zoals de gemeente Geldermalsen die kent in het kader van de WMO. Per kader zijn de relevante doelstellingen
Nadere informatieGezond meedoen in Valkenburg aan de Geul. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014
Gezond meedoen in Valkenburg aan de Geul Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Dit is de samenvatting van het lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Een nieuwe
Nadere informatieGezond meedoen in Stein. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014
Gezond meedoen in Stein Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Dit is de samenvatting van het lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Een nieuwe kijk op gezondheid
Nadere informatieCulemborg Gezond Verder
Culemborg Gezond Verder Gezondheidsbeleid gemeente Culemborg 2012-2015 maart 2012 CULEMBORG GEZOND VERDER Gezondheidsbeleid gemeente Culemborg 2012-2015 - Versie 2-3-2012 Voorwoord In 2011 is de gemeente
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Zwolle? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland Staphorst 1.589 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland 1.129 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Zwartewaterland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Staphorst 875 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid gedefinieerd
Nadere informatieBijlage 3 Jaarprogramma gemeente Meerssen 2008 (inclusief Jeugdgezondheidszorg)
Bijlage 3 Jaarprogramma gemeente Meerssen 2008 (inclusief Jeugdgezondheidszorg) Deze bijlage is een eerste aanzet. Aan de hand van het nieuwe productenboek van de GGD Zuid - Limburg zal het jaarprogramma
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Zwolle? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Steenwijkerland 1.589 inwoners deden mee Kampen Zwartewaterland Staphorst Hardenberg Dalfsen Ommen Olst-Wijhe Raalte
Nadere informatieGezond meedoen in Vaals. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014
Gezond meedoen in Vaals Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Dit is de samenvatting van het lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Een nieuwe kijk op gezondheid
Nadere informatieStartnotitie gezondheidsbeleid 2016-2019 gemeente Opsterland
Startnotitie gezondheidsbeleid 2016-2019 gemeente Opsterland 1 Aanleiding De gemeente Opsterland is op grond van de Wet Publieke Gezondheid (WPG) verplicht om een nieuwe gemeentelijke gezondheidsnota op
Nadere informatieUitvoeringsplan Lokaal Gezondheidsbeleid 2013 en 2014
Uitvoeringsplan Lokaal Gezondheidsbeleid en 2014 Via de evaluatie Lokaal Gezondheidsbeleid 2010- hebben wij gemeld dat voor Lokaal Gezondheidsbeleid geen afzonderlijke nota meer verschijnt. Dit omdat gezondheid
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Zwartewaterland Staphorst 1.036 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid gedefinieerd
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Ommen? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland Staphorst 961 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente 1.036 inwoners deden mee Kampen Zwartewaterland Staphorst Hardenberg Zwolle Dalfsen Ommen Olst-Wijhe Raalte Deventer
Nadere informatieStrategische Agenda Een gezond en veilig bestaan voor onze inwoners in Zaanstreek-Waterland
Strategische Agenda 2018-2021 Een gezond en veilig bestaan voor onze inwoners in Zaanstreek-Waterland Vastgesteld Algemeen Bestuur 18 oktober 2018 Inleiding In de door het Algemeen Bestuur in december
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Deventer? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland Staphorst 1.392 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Hardenberg? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Steenwijkerland 1.529 inwoners deden mee Kampen Zwartewaterland Staphorst Zwolle Dalfsen Ommen Olst-Wijhe Raalte Deventer
Nadere informatieBuurtsportcoaches en de grote transformaties van het sociale domein. Robby Aldenkamp.
Buurtsportcoaches en de grote transformaties van het sociale domein Robby Aldenkamp. Drie decentralisaties in het sociale domein: 1. AWBZ WMO 2. Participatiewet 3. Jeugdwet Wat verandert er met ingang
Nadere informatieGezond meedoen in Kerkrade. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014
Gezond meedoen in Kerkrade Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Dit is de samenvatting van het lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Een nieuwe kijk op gezondheid
Nadere informatieGezond meedoen in Nuth. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014
Gezond meedoen in Nuth Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Dit is de samenvatting van het lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Een nieuwe kijk op gezondheid
Nadere informatieGezond meedoen in Landgraaf. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014
Gezond meedoen in Landgraaf Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Dit is de samenvatting van het lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Een nieuwe kijk op
Nadere informatieHandreiking Gezonde Gemeente. Voor beleid en uitvoering in wijk en gemeente
Handreiking Gezonde Gemeente Voor beleid en uitvoering in wijk en gemeente Handreiking Gezonde Gemeente Voor beleid en uitvoering in wijk en gemeente In de digitale Handreiking Gezonde Gemeente op Loketgezondleven.nl
Nadere informatieJongeren Op Gezond Gewicht Roermond
2017-2019 Jongeren Op Gezond Gewicht Roermond JOGG Landelijk JOGG staat voor Jongeren op Gezond Gewicht. Het is een intersectorale aanpak die bewezen effectief is om de stijging van overgewicht bij jongeren
Nadere informatieVolksgezondheid en milieu
Portefeuillehouders Wethouder T. Van Hulsel Wethouder M. Kuijken Wethouder S. Luijten Volksgezondheid en milieu Taakveld 7 Volksgezondheid en milieu Wat gaan we bereiken en wat gaan we doen? De gemeente
Nadere informatieStartnotitie jeugd- en jongerenbeleid Dalfsen 2009-2012 Segment-groep, J. de Zeeuw september 2008
Startnotitie jeugd en jongerenbeleid Dalfsen 20092012 Segmentgroep, J. de Zeeuw september 2008 1. Inleiding De gemeente wil de huidige nota jeugdbeleid 20052008 evalueren en een nieuwe nota integraal jeugdbeleid
Nadere informatieGezond meedoen in Maastricht. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014
Gezond meedoen in Maastricht Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Dit is de samenvatting van het lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Een nieuwe kijk op
Nadere informatieOnderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos
Bijlage 2 Onderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos A1 Uitbrengen jaarkrant A2 Advertentie huis aan huis bladen A3 Consultatie B1 Brochures
Nadere informatie22 CENTRUM VOOR JEUGD EN GEZIN EN JONGEREN OP GEZOND GEWICHT
22 CENTRUM VOOR JEUGD EN GEZIN EN JONGEREN OP GEZOND GEWICHT In dit hoofdstuk staan twee aspecten centraal die met jeugd en gezin verband houden: in het eerste deel wordt ingegaan op de bekendheid met
Nadere informatieCulemborg Gezond Verder. Lokale accenten van het regionale gezondheidsbeleid
Culemborg Gezond Verder Lokale accenten van het regionale gezondheidsbeleid 2012-2015 CULEMBORG GEZOND VERDER Lokale accenten van het regionale gezondheidsbeleid 2012-2015 Voorwoord In 2011 is de gemeente
Nadere informatieLokale oplegnota. Vitale coalities 2013-2016
Lokale oplegnota Vitale coalities 2013-2016 Lokaal gezondheidsbeleid Gemeente Enschede 2013-2016 1 1 Aanleiding Een goede gezondheid is waardevol voor het individu en voor de samenleving. Mensen met een
Nadere informatieHandreiking Gezonde Gemeente. Voor beleid en uitvoering in wijk en gemeente
Handreiking Gezonde Gemeente Voor beleid en uitvoering in wijk en gemeente Handreiking Gezonde Gemeente Voor beleid en uitvoering in wijk en gemeente In de digitale Handreiking Gezonde Gemeente op Loketgezondleven.nl
Nadere informatieSamen maken. mogelijk. wij meedoen voor jeugd ONDERSTEUNING BIJ LEVEN MET EEN BEPERKING
Samen maken wij meedoen voor jeugd mogelijk Kinderen en jongeren met een beperking moeten de kans krijgen zich optimaal te ontwikkelen, zodat zij zo zelfstandig mogelijk mee kunnen doen in de maatschappij.
Nadere informatieGezond meedoen in Sittard-Geleen. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014
Gezond meedoen in Sittard-Geleen Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Dit is de samenvatting van het lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Een nieuwe kijk
Nadere informatieGezond meedoen in Gulpen-Wittem. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014
Gezond meedoen in Gulpen-Wittem Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Dit is de samenvatting van het lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Een nieuwe kijk
Nadere informatieOp weg naar de speerpuntennotitie lokaal gezondheidsbeleid Boxmeer 2009 2011: Speerpunten voor Boxmeer?? Esther Hendriks 24 september 2009
Op weg naar de speerpuntennotitie lokaal gezondheidsbeleid Boxmeer 2009 2011: Speerpunten voor Boxmeer?? Esther Hendriks 24 september 2009 Op weg naar speerpuntennotitie? Wat doen/deden we al? Welke gezondheidsproblemen
Nadere informatieSamenvatting Jong; dus gezond!?
Samenvatting Jong; dus gezond!? Deel III Gezondheidsprofiel regio Nieuwe Waterweg Noord, 2005-2008 Samenvatting rapport Jong; dus gezond!? Gezondheidssituatie van de Jeugd (2004-2006) Regio Nieuwe Waterweg
Nadere informatieSubsidieplafonds Subsidieplafonds 2016
Subsidieplafonds Subsidieplafonds 1 0360_15 Subsidieplafonds V1 Subsidieplafonds 2 Subsidieplafonds Beoogd Maatschappelijk Effect stelling Bedrag Jaarlijkse subsidie Samenredzaamheid 1. Ambitie Bewoners
Nadere informatieReimerswaal VERKIEZINGSPROGRAMMA RAADSPERIODE HET KAN ANDERS! STEM GEWOON CDA!
Reimerswaal VERKIEZINGSPROGRAMMA RAADSPERIODE 2014-2018 HET KAN ANDERS! STEM GEWOON CDA! Reimerswaal Het kan anders Ons land verandert snel. Niet alleen kennen we op dit moment in Nederland financieel
Nadere informatieGezondheidsprofiel Boxtel Oost
Gezondheidsprofiel Boxtel Oost Verbinden preventie-curatie Presentatie wijkteam 6 februari 2014 Marije Scholtens (GGD Hart voor Brabant), Nicole de Baat (Robuust) Programma 16.00 16.05 welkom en voorstelrondje
Nadere informatieGezond meedoen in Eijsden-Margraten. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014
Gezond meedoen in Eijsden-Margraten Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Dit is de samenvatting van het lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Een nieuwe
Nadere informatieLokaal Gezondheidsbeleid
Lokaal Gezondheidsbeleid De nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2008-2011 Gelijke kansen voor gezondheid richt zich op het formuleren van een visie op gezondheidsbeleid binnen de gemeente Deurne voor een periode
Nadere informatieHet project in fasen. Waarom dit project? Gebiedsgerichte Zorg. Resultaten fase 1 en 2. Dit Zorgbelang Fryslân project wil:
Waarom dit project? Dit Zorgbelang Fryslân project wil: Gebiedsgerichte Zorg Klaas de Jong & Trees Flapper Burgers meelaten denken in een pracht gebied met veel veranderingen (krimp, belangen e.d.) Hun
Nadere informatieJOGG HELLEVOETSLUIS 2014 2016
JOGG HELLEVOETSLUIS 2014 2016 Afdeling Samenlevingszaken, november 2013 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Achtergrond... 4 2.1. Gezondheidsbevordering... 4 2.2. Integrale aanpak... 4 3. Probleemstelling... 5
Nadere informatieNota gezondheidsbeleid Eemnes Aandachtpunten en/of mogelijkheden bij uitvoering van prioriteiten
Bijlage I. Aandachtpunten en/of mogelijkheden bij uitvoering van prioriteiten 3.1 schadelijk alcoholgebruik aansluitende lokale activiteiten uit het Plan van Aanpak uit. Het college zal nog een uitgewerkt
Nadere informatieStartnotitie Nota Lokaal Gezondheidsbeleid
Startnotitie Nota Lokaal Gezondheidsbeleid 2008-2011 April 2008 Castricum Inleiding Voor het tijdvak 2007 tot en met 2010 vraagt het ontwikkelen van de Nota Lokaal gezondheidsbeleid de aandacht. In bijgevoegde
Nadere informatieHet sociale domein in verandering. Kansen voor verbetering
Het sociale domein in verandering Kansen voor verbetering Veendam, 25 april 2013 Agenda Een korte inleiding Veranderingen in het sociale domein Decentralisaties 2 Het sociale domein verandert De overheid
Nadere informatieRaadsvoorstel agendapunt
Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 59172 Datum : 10 juni 2014 Programma : Welzijn Volksgezondheid Blad : 1 van 5 Cluster : Samenleving Portefeuillehouder: mw.
Nadere informatieAfdeling: Behandelend ambtenaar: Anke de Vries. Telefoonnummer:
BEHANDELINGSVOORSTEL IN DE RAADSCOMMISSIE Commissie: Samenleving en Zorg Afdeling: Samenlevingszaken Datum: 17 december 2012 Behandelend ambtenaar: Anke de Vries Telefoonnummer: 0512-581 280 Agendapunt:
Nadere informatieSamen Beter. Lokaal Gezondheidsbeleid gemeente Hardenberg 2008 2011
Samen Beter Lokaal Gezondheidsbeleid gemeente Hardenberg 2008 2011 Inhoud 1. Inleiding 3 2. Algemeen Gezondheidsbeleid 3 2.1 GGD IJssel-Vecht 3 2.2 Financieel overzicht Algemeen Gezondheidsbeleid 3 2.3
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en en gemeente Staphorst GGD IJsselland verzamelt jaarlijks gegevens over de gezondheid van inwoners, zo ook in 2016. Met deze
Nadere informatieBouwstenen nota volksgezondheid Renate Martens en Ivanka van der Veeken. Gemeente Drimmelen GGD West-Brabant:
Bouwstenen nota volksgezondheid 2013-2016 Gemeente Drimmelen GGD West-Brabant: Renate Martens en Ivanka van der Veeken Bouwstenen Evaluatieverslag nota volksgezondheid 2008-2011 Landelijke nota gezondheidsbeleid
Nadere informatieGGD Hollands Noorden. en wijkverpleegkundigen met S1-taken
GGD Hollands Noorden en wijkverpleegkundigen met S1-taken Waarom een GGD? Wet Publieke Gezondheidszorg (WPG): Gezondheidsbeschermende en gezondheidsbevorderende maatregelen voor de bevolking of specifieke
Nadere informatieSamenvatting Losser. 2 van 5 Twentse Gezondheids Verkenning Losser. Versie 1, oktober 2013
Samenvatting Losser Versie 1, oktober 2013 Lage SES, bevolkingskrimp en vergrijzing punt van aandacht in Losser In de gemeente Losser wonen 22.552 mensen; 11.324 mannen en 11.228 vrouwen. Als we de verschillende
Nadere informatieOuderenbeleid met specifieke aandacht voor volksgezondheid. Raadsrotonde 22 september 2011
Ouderenbeleid met specifieke aandacht voor volksgezondheid Raadsrotonde 22 september 2011 Doelstelling Gedachtenwisseling over het ouderenbeleid en de uitvoering daarvan met specifieke aandacht voor volksgezondheid
Nadere informatieWmo beleidsplan 2013 INLEIDING
December 2012 INLEIDING Het beleidsplan Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) 2008-2011 heeft een wettelijk bepaalde werkingsduur van vier jaren. In 2012 is besloten dit beleidsplan met één jaar te
Nadere informatieWelzijnszorg Oosterschelderegio
Goes, 28 juni 2012 4g Samenwerkingsverband Welzijnszorg Oosterschelderegio Gemeente Borsele t.a.v. College van B & W Postbus 1 4450 AA Heinkenszand Onderwerp: Behandeld: Bijlage(n): Email: Evaluatie regionaal
Nadere informatieKernboodschappen Gezondheid Rijssen-Holten
Kernboodschappen Gezondheid Rijssen-Holten De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Rijssen-Holten epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Rijssen-Holten en de factoren
Nadere informatie9 maart 2015 Judith Lemmen regiomanager Land van Cuijk
9 maart 2015 Judith Lemmen regiomanager Land van Cuijk GGD = Gemeentelijke GezondheidsDienst Publieke Gezondheid & veiligheid is wettelijke taak. Alle 400 gemeenten hebben eigen GGD. GGD is van jullie:
Nadere informatiePartij voor de Dieren
Partij voor de Dieren 1) Programmaonderdeel Zorg uit het verkiezingsprogramma 2012 2) Toelichting bij standpunt(en) bij stellingen uit de Stemwijzer Huisartsenzorg Zorg Solidariteit in de zorg staat onder
Nadere informatieToelichting op de lokale senioren agenda
Notitie Toelichting op de Lokale Seniorenagenda Kadernota integrale informatie, advies en cliëntondersteuning Toelichting op de lokale senioren agenda 1. Inleiding De lokale seniorenagenda is één van de
Nadere informatieCliëntenperspectief op de compensatieplicht
Cliëntenperspectief op de compensatieplicht De Wmo-adviesraad Leerdam heeft samen met MOVISIE een visiedocument opgesteld over het cliëntenperspectief op de compensatieplicht. De Wmo-adviesraad wilde een
Nadere informatieSamenvatting Twente. 2 van 6 Kernboodschappen Twente. Versie 2, oktober 2013
Samenvatting Twente Versie 2, oktober 2013 Twente varieert naar stad en platteland In Twente wonen 626.500 mensen waarvan de helft woont in één van de drie grote steden. Tot 2030 zal de Twentse bevolking
Nadere informatie*Z0300EA3652* Beslispunten Uw raad wordt geadviseerd de beleidsnotitie sport de gezonde beweging vast te stellen.
Gemeenteraad van Goeree-Overflakkee Postbus 1 3240 AA MIDDELHARNIS *Z0300EA3652* Registratienummer : Z -14-27201 / 2896 Agendanummer : 10 Portefeuillehouder : Wethouder De Jong Raadsvergadering : 5 juni
Nadere informatieUitvoeringsplan volksgezondheid Baarle-Nassau
Uitvoeringsplan volksgezondheid Baarle-Nassau 2015- Voor u ligt de uitvoeringsnota volksgezondheid van de gemeente Baarle-Nassau. In dit uitvoeringsplan wordt voor de komende 4 jaar nader uitgewerkt hoe
Nadere informatieNaar een jeugdvisie voor de gemeente Oirschot. 16 oktober 2012
Naar een jeugdvisie voor de gemeente Oirschot 16 oktober 2012 Opzet van de avond Positionering Doel van de avond Proces en burgerparticipatie Toelichting ideeën College van B&W m.b.t. jeugdvisie Discussie
Nadere informatieVerslaglegging bijeenkomst voor informatie en opinie 3 februari 2010 van 19.30 uur tot 20.30 uur
Verslaglegging bijeenkomst voor informatie en opinie 3 februari 2010 van 19.30 uur tot 20.30 uur Aanwezigen: Dhr. R. van Lavieren, voorzitter Mw. M.J.H. Barra-Leenheer, PvdA Dhr. O. Yilmaz, PvdA Dhr. dr.ir.
Nadere informatieNieuwsbrief. Voor zorg en welzijn Molukse Ouderen. Landelijke Stuurgroep Molukse Ouderen. LSMO Nieuwsbrief april 2011. >> Maart 2011 Nr.
Nieuwsbrief >> Maart 2011 Nr. 02 Voor zorg en welzijn Molukse Ouderen L Nieuwsbrief april 2011 De wet publieke gezondheid, Wpg,voor u toegelicht: Gemeenten zijn verantwoordelijk voor preventieve gezondheidszorg
Nadere informatieInspiratiediner Wij in de Wijk. Bora Avric, Senior Adviseur Movisie
Inspiratiediner Wij in de Wijk Bora Avric, Senior Adviseur Movisie 6/23/2014 Sportquiz Vraag 1: Hoeveel procent van de Nederlanders sport minimaal 1 x per maand? 64% of 75 % Sportquiz Vraag 1: Hoeveel
Nadere informatieDe Wmo adviesraad en het gemeentelijk beleid
De Wmo adviesraad en het gemeentelijk beleid Alle hens aan dek Presentatie door Gerda van der Lee, Voorzitter Wmo adviesraad s-hertogenbosch 12 maart 2013 De Wet Maatschappelijke Ondersteuning wil dat
Nadere informatieGezondheidsbeleid 2013. Onderzoek onder gemeentepanel Venlo
Gezondheidsbeleid 2013 Onderzoek onder gemeentepanel Venlo Afdeling Bedrijfsvoering Team informatievoorziening Onderzoek en Statistiek Venlo, mei 2013 2 Samenvatting Inleiding In mei 2011 is de landelijke
Nadere informatieBesluit Raad Nr. Datum 0 6 JUL 2015
f r -,*;! gemeente Montfoorl Besluit Raad Nr. Datum 0 6 JUL 2015 RAADSVOORSTEL ter besluitvorrning in de raad Datum Forum vergadering 9 juni 2015 Zaaknummer :154279 Datum Raadsvergadering 22ju*rZ0l5 jwu
Nadere informatieGezonde leefomgeving, gezonde mensen?
Gezonde leefomgeving, gezonde mensen? Doet de leefomgeving ertoe? Frank den Hertog Kansen voor gezondheid in de leefomgeving 16 november 2017 Inhoud 1. Gezonde mensen Wat bedoelen we dan? 2. Gezonde leefomgeving
Nadere informatieGezond meedoen in Heerlen. Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2014
Gezond meedoen in Heerlen Samenvatting Lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Dit is de samenvatting van het lokaal rapport Volksgezondheid Toekomst Verkenning 214 Een nieuwe kijk op gezondheid
Nadere informatie