Breinsleutels Jonge kind Hoe werkt het brein van het jonge kind? Presentatie door: Ruth Heuvelman, MSc
Wat zijn Breinsleutels?
Een vergelijking.
De deuren
De bovenkamer Vijf deuren: 1. Lange-termijngeheugen 2. Werkgeheugen 3. Inhibitie 4. Flexibiliteit 5. Planning 2 t/m 5: Executieve functies
Breinsleutels Alles wat een volwassene doet en zegt om de ontwikkeling van het kinderbrein te ondersteunen en te stimuleren
Handelingen uit de praktijk Herhalen Clusteren Geheugensteuntjes geven Context creëren Voorbeelden geven Hardop denken Feedback geven Vragen stellen
Ontwikkelen = netwerken maken
De bovenkamer
Lange-termijngeheugen Opslag van kennis - Feiten - Gebeurtenissen - Procedures Terughalen van kennis
De ontwikkeling van het LTG Het LTG wordt steeds beter gevuld Er worden steeds meer verbanden gelegd Van concrete kennis naar abstractere kennis Van in het hier en nu naar buiten het hier en nu
Breinsleutels Handelingen benoemen Informatie en afspraken herhalen Voorbeelden geven Verbanden laten zien Feedback geven Vragen stellen Hardop denken
Executieve functies
Werkgeheugen Actief houden van informatie die nodig is voor een taak Bewerken van deze informatie Controleren of de uitvoering van de taak goed verloopt NB Beperkte ruimte!
Werkgeheugen Er is een moord gepleegd in een Engels landhuis Kijk, luister en denk mee wie het gedaan kan hebben Wie heeft het gedaan?
De ontwikkeling van het werkgeheugen Kinderen leren steeds meer opdrachten tegelijk te onthouden Van onthouden naar informatie naar bewerken van informatie Overzien wat de gevolgen zijn van handelingen lukt steeds beter
Breinsleutels Herinneren aan eerdere situaties Herhalen Geheugensteuntjes geven Vaste routines gebruiken Informatie opdelen Informatie clusteren
Inhibitie Stoppen met een handeling of gedrag Tijdelijk uitstellen van een reactie om hier over na te kunnen denken Afleidende prikkels uit je werkgeheugen houden Emotieregulatie
Inhibitie Kind is in een onderzoeksruimte De onderzoeker geeft het kind een marshmallow Zij zegt dat zij weg gaat en vraagt het kind de marshmallow niet op te eten Als zij terugkomt en het kind heeft dit niet gedaan, krijgt het nog een marshmallow
De ontwikkeling van inhibitie Kinderen leren steeds beter afleidende prikkel te onderdrukken Ze leren steeds beter hun aandacht te richten Emoties worden steeds beter gereguleerd Het lukt steeds beter om niet gelijk te reageren maar even te wachten
Breinsleutels Tijd inzichtelijk maken Lang wachten zoveel mogelijk voorkomen Kinderen bewegingsruimte geven Grenzen duidelijk aangeven
Flexibiliteit Starten met nieuw gedrag Veranderen van gedrag als dat nodig is Verschillende oplossingen voor een probleem bedenken
Bal overspelen Twee teams met elk drie spelers. Eén team met witte shirts, één team met zwarte shirts. Ieder team speelt binnen het eigen team een bal over. Hoe vaak gaat de bal over binnen het team met de witte shirts aan?
De ontwikkeling van flexibiliteit Zijn van nature nog heel flexibel, maar vragen wel om grip op de situaties Voor kleine kinderen zijn grote veranderingen nog moeilijk Steeds beter met veranderingen omgaan Van nog niet goed vooruit kunnen kijken naar dat in zekere mate kunnen Nog geen verwachtingen van wat komen gaat
Breinsleutels Veranderingen op tijd aankondigen Verwachtingen duidelijk uitspreken
Planning Organiseren van gedrag Doelen formuleren Deelstappen onderscheiden Volgorde aanbrengen Tijdsinschatting maken Organiseren van je werkomgeving
De ontwikkeling van planning Bewust worden van het vaste verloop van de dag Van concrete aanwijzingen naar zelfstandig handelen Volgorde herkennen in handelingen wordt steeds beter Van eenvoudige kleine opdrachten, naar grote complexere opdrachten
Breinsleutels Helpen bij de goede volgorde Handelingen benoemen Niet teveel stappen tegelijk als kind dat nog niet aankan Stappenplan maken Helpen bij tijdsinschatting Hardop denken
Rollenspel en executieve functies Spel in rijke leeromgeving (met woordenschat en algemene kennis) = lange-termijngeheugen Regels van het spel paraat houden= werkgeheugen Emoties reguleren en wachten= inhibitie
Rollenspel en executieve functies Schakelen tussen fantasie en werkelijkheid = flexibiliteit Creëren van fantasiewerkelijkheid met stapjes, doelen en regels = planning
Meer informatie: www.cedgroep.nl/breinsleutels r.heuvelman@cedgroep.nl