Raadsvoorstel Bevoegdheid Raad Vergadering Gemeenteraad Oirschot Vergaderdatum: 22 oktober 2013 Registratienummer:... Agendapunt nummer:... Onderwerp Uitvoeringsprogramma open zinkassenwegen en asfaltering gedeelte Oerlesedijk Inleiding/aanleiding Het project Actief Bodembeheer de Kempen (ABdK) is een gezamenlijk initiatief van de Provincies Noord- Brabant en Limburg, het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM) en 45 gemeenten uit het betreffende gebied, het Waterschap de Dommel, het Waterschap Peel en Maas vallei en het Zuiveringschap Limburg. Het project streeft naar een maatschappelijk geaccepteerde vorm van duurzaam beheer van de bodemverontreiniging in de Kempen. De grootschalige bodemverontreiniging in de Kempen is veroorzaakt door zinkassen. Zinkassen zijn de restproducten van verhit zinkerts. Ze bleven vroeger over in de zinkindustrie. Zinkerts werd tot halverwege de jaren 1970 verhit tot 1200 á 1400 graden om het zink van het erts te scheiden. Na de verbranding bleven er assen over, ook wel slakken of sintels genoemd. Deze zinkassen hadden een stevige structuur en werden in de vorige eeuw gebruikt als funderingsmateriaal. Ze konden gratis worden afgehaald bij de zinkfabrieken in de regio, in Nederland in Budel en in België onder andere in Balen/Lommel, Overpelt en Olen. Stevig, gratis en nog een bijkomend voordeel: er groeide geen onkruid op. Reden genoeg voor particulieren en gemeenten om de zinkassen bij de fabriek af te halen en ze te gebruiken voor de fundering van wegen, paden en erven. Uitvoeringsprogramma Zinkassenwegen De overheid (het ministerie van VROM, de provincies Noord-Brabant en Limburg) hebben middelen beschikbaar gesteld voor Actief Bodembeheer de Kempen (ABdK). Een fors deel van deze middelen wordt besteed aan het verwijderen van zinkassen en het vervangen van door zinkassen verontreinigde bodem. Het uitvoeringsprogramma Zinkassenwegen valt hierbinnen. ABdK heeft op haar kosten de aanwezigheid van zinkassen in onze wegen onderzocht en neemt bij het saneren van open wegen 80% van de kosten voor haar rekening. Voor de gemeente blijft 20% van de saneringskosten over. Raadsvoorstel zinkassenwegen.doc/blz. 3
In het kader van het Uitvoeringsprogramma open zinkassenwegen heeft Actief Bodembeheer de Kempen (ABdK) de potentiele zinkassenwegen in Oirschot onderzocht. Dit heeft geresulteerd in een rapport met aanwezige zinkassenwegen. Vervolgens zijn de negen wegen met de hoogste prioriteit (ernst van verontreining en open verharding/halfverharding) nader onderzocht. De verontreinigingsituaties in de Echteldonksesteeg, Heldersestraat, Oerlesedijk, Oudesteeg, Pallande en Sonderen zijn duidelijk zinkasgerelateerd. De verontreinigingssituatie in de Ravendonken blijkt van dien aard te zijn, dat ABdK géén vervolg in de vorm van maatregelen noodzakelijk acht. Hoewel ze niet fysiek zijn aangetoond, kan ABdK de aanwezigheid van zinkassen in de laatste twee wegen (Galgenbos en Lieveld), op grond van de plaatselijke overschrijding (hotspot) van de interventiewaarde voor zink, en tevens van lood of koper of arseen, niet geheel uitsluiten. Bij de betreffende mate van overschrijding zijn er echter geen humane risico s in het geding, maar ook het milieurendement van eventuele saneringsmaatregelen beoordelen wij voor deze wegen als laag. De onderzoeken tot nu toe zijn voor rekening van ABdK. Als wij daadwerkelijk willen saneren, zijn er voor ons kosten aan verbonden. De verdeling voor de kosten zijn als volgt: 80 % voor ABdK en 20% voor ons. Het budget dat ABdK voor Oirschot heeft bedraagt 300.000. Voor de eerste 6 wegen wil ABdK in beginsel een saneringsplan opstellen. Volgens de eerste schatting van ABdK bedragen de totale saneringskosten voor deze 6 wegen 885.000,-. Dit bedrag overschrijdt daarmee ruim het voor Oirschot gereserveerde budget. De gemeente Oirschot heeft de mogelijkheid om deel te nemen aan het uitvoeringsprogramma Zinkassenwegen van Actief Bodembeheer de Kempen en een selectie te maken uit de mogelijk te saneren wegen. Sanering van de Oerlesedijk heeft onze voorkeur. De (onderzochte delen van de) Echteldonksesteeg, Heldersestraat, Oudesteeg, Pallande en Sonderen zijn relatief rustige wegen waar nauwelijks verkeer op zit. Ook zijn het wegen zonder aangelegen woningen en/of bedrijven. De Oerlesedijk wordt intensiever gebruikt. Aan het onderzochte gedeelte zijn twee bedrijven (RoderSana en Stoeterij de Breidablick) gelegen en een woning. Met name de twee bedrijven zorgen voor de nodige verkeersbewegingen. Tevens liggen er al lange tijd verzoeken om een gedeelte van het traject te verharden, ten behoeve van de 2 bedrijven. Na het saneren levert ABdK de weg om met een puinverharding, die (met eventueel een geringe aanpassing) geschikt is voor asfalteren. Op deze wijze kunnen wij met relatief geringe kosten ( 30.000) de eerste 350 meter asfalteren. De bovengenoemde bedrijven hebben aangegeven samen 7.500 bij te willen dragen. Het saneren van de Oerelesedijk kost naar schatting 328.600. ABdK betaalt hiervan 262.880. Hiermee is het beschikbare budget voor Oirschot nagenoeg op, er blijft 37.120 over. Onze bijdrage is circa Raadsvoorstel zinkassenwegen.doc/blz. 4
65.720. Een definitieve raming volgt nog. In afwachting van de definitieve raming stellen wij voor om alleen de Oerlesedijk aan te pakken. Voorstel 1. De raad voor te stellen: beschikbaar stellen van het benodigd krediet ten behoeve van de sanering zinkassen aan de Oerlesedijk ad 66.000, waarbij de kosten gedekt worden vanuit de algemene reserve; 2. beschikbaar stellen van het benodigd krediet ten behoeve van het asfalteren van een gedeelte van de Oerlesedijk ad 30.000, waarbij 22.500 ten laste komt van het krediet Reserve beheerplan Wegen en Groen 2013 en 7.500 ten laste van bijdragen derden. Argumenten 1.1 Het project vermindert het aantal bodemverontreinigingen in Oirschot. Het project leidt tot saneringen van een verontreiniging van zinkassen op onze eigen terreinen. Hiermee verbetert de kwaliteit van de Oirschotse bodem. 1.2 Het voorkomt eventuele saneringen in de toekomst. Door het saneren van de Oerlesedijk saneren wij één van de meest urgente situaties. Momenteel is er geen saneringsplicht. Het is mogelijk dat dit in de toekomst wel het geval is. Sanering van de Oerlesedijk heeft onze voorkeur. De (onderzochte delen van de) Echteldonksesteeg, Heldersestraat, Oudesteeg, Pallande en Sonderen zijn relatief rustige wegen waar nauwelijks verkeer op zit. Ook zijn het wegen zonder aangelegen woningen en/of bedrijven. De Oerlesedijk wordt intensiever gebruikt. Aan het onderzochte gedeelte zijn twee bedrijven (RoderSana en Stoeterij de Breidablick) gelegen en een woning. Met name de twee bedrijven zorgen voor de nodige verkeersbewegingen. 2.1 Er liggen al langere tijd verzoeken om een gedeelte van het traject te verharden. Al in 2007 hebben de naastgelegen bedrijven ons verzocht het eerste gedeelte (vanaf Eindhovensedijk) te verharden ten behoeve van de verkeersbewegingen richting beide bedrijven. Deze verzoeken zijn voor ons reden geweest om verharden van deze weg planologisch mogelijk te maken. Op dit moment heeft verharding voor ons niet de hoogste prioriteit. 2.2 De sanering is een goed moment om direct over te gaan tot gedeeltelijke verharding. Na de sanering brengt ABdK een puinverharding aan, die (met eventueel een geringe aanpassing) geschikt is voor asfalteren. Op deze wijze kunnen wij met relatief geringe kosten ( 30.000) de eerste 350 meter asfalteren. Raadsvoorstel zinkassenwegen.doc/blz. 5
2.3 De aangrenzende bedrijven zijn bereid om samen een financiële bijdrage te leveren van 7.500. Wij hebben het voorstel tot verharden met beide bedrijven besproken. Wij hebben hen gevraagd om een financiële bijdrage te leveren, zij hebben immers de meeste profijt van en behoefte aan de verharde weg. Beide partijen hebben aangeven een bijdrage te willen leveren, samen opgeteld 7.500. Risico s Geen Kosten en dekking De dekking stellen wij als volgt voor: - krediet ten behoeve van de sanering zinkassen aan de Oerlesedijk ad 66.000 vanuit de algemene reserve; - krediet ten behoeve van het asfalteren van een gedeelte van de Oerlesedijk ad 30.000 waarvan 22.500 ten laste van het krediet Reserve beheerplan Wegen en Groen 2013 en 7.500 ten laste van bijdragen derden. De dekking vanuit de algemene reserve moet in samenhang gezien worden met het voorstel inzake overheveling budgetten. Door dit voorstel is er minder geld nodig vanuit de algemene reserve, omdat er minder budgetten worden overgeheveld. Dit zouden we kunnen inzetten voor de sanering van zinkassenwegen. Draagvlak en Communicatie Wij hebben het voorstel tot verharden met beide bedrijven besproken. Zij staan achter de plannen, wat tevens blijkt uit de financiële bijdrage. De aanleg, sanering en financiële bijdragen nemen wij op in een redactioneel artikel in het Oirschots weekjournaal. Relatie met Toekomstvisie Niet van toepassing Burgerparticipatie Dit voorstel is tot standgekomen in overleg met de aanwonenden/bedrijven gelegen aan het te verharden deel van de Oerlesedijk. Zij hebben aangegeven een financiële bijdrage te willen leveren aan de verharding. Procedures, Planning en Uitvoering Indien u akkoord bent, gaat ABdK verder met de voorbereiding van de sanering en kunnen wij het asfalteren voorbereiden. De werkzaamheden zullen naar verwachting in het voorjaar 2014 plaats vinden. Eerder lukt niet vanwege de wettelijke procedures voorafgaand aan de sanering. Raadsvoorstel zinkassenwegen.doc/blz. 6
Evaluatie Niet van toepassing Bijlagen ter inzage Geen Oirschot, 24 september 2013 burgemeester en wethouders, Theo van Waes, secretaris Ruud Severijns, burgemeester Raadsvoorstel zinkassenwegen.doc/blz. 7
Raadsbesluit Vergadering: Gemeenteraad Oirschot Vergaderdatum: 22 oktober 2013 Registratienummer:... De raad der gemeente Oirschot; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 24 september 2013; gegeven de agendering door het Presidium d.d. 1 oktober 2013; besluit: 1. De raad voor te stellen: beschikbaar stellen van het benodigd krediet ten behoeve van de sanering zinkassen aan de Oerlesedijk ad 66.000, waarbij de kosten gedekt worden vanuit de algemene reserve; 2. beschikbaar stellen van het benodigd krediet ten behoeve van het asfalteren van een gedeelte van de Oerlesedijk ad 30.000, waarbij 22.500 ten laste komt van het krediet Reserve beheerplan Wegen en Groen 2013 en 7.500 ten laste van bijdragen derden. Aldus besloten in de openbare vergadering van de gemeenteraad van Oirschot van 29 oktober 2013, De gemeenteraad, Han Struijs, griffier Ruud Severijns, voorzitter Raadsvoorstel zinkassenwegen.doc/blz. 8