Agendapunt commissie: steller telefoonnummer email Chris Sandkuijl 040-2083647 Csa@valkenswaard.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering onderwerp 13raad00135 Vaststellen beeldkwaliteitplan Molenstraat Valkenswaard. aan de gemeenteraad A. Samenvatting De gemeenteraad wordt voorgesteld om het beeldkwaliteitplan Molenstraat Valkenswaard vast te stellen. Om de kwaliteiten in deze bijzondere omgeving te beschermen en richting te geven aan de ruimtelijke ontwikkeling in het gebied, maar ook om ideeën voor versterking van de ruimtelijke kwaliteit te genereren, is er een beeldkwaliteitplan opgesteld. B. Voorgesteld besluit 1. Het beeldkwaliteitplan Molenstraat Valkenswaard vaststellen; 2. De hierin benoemde criteria ter vervanging van het gemeentelijk welstandbeleid, overeenkomstig het plangebied, vast te stellen. Waardoor de welstandscriteria uit het beeldkwaliteitplan Molenstraat Valkenswaard van toepassing worden op dit deelgebied. C. Inleiding In 2008 is de ontwikkelingsvisie omgeving Venbergse Watermolen vastgesteld. Hierbij is toen besloten om: A. planologische procedures in gang te zetten voor ontwikkelingen die passen binnen de ontwikkelingsvisie; B. overleg te starten met provincie en Dienst Landelijk Gebied over de verwerving van gronden; C. met diverse instanties overleg in gang te zetten om te komen tot herinrichting van de omgeving van de Venbergse Watermolen, incl. een vistrap en een nieuwe locatie voor een parkeerterrein; D. Actiepunten op te pakken die zijn benoemd in hoofdstuk 7 van de ontwikkelingsvisie. De afgelopen jaren is op alle vier voornoemde punten vooruitgang geboekt. Onderstaand zullen we e.e.a. puntsgewijs toelichten. Ad. A. Planologische procedures 2e partiële herziening van het bestemmingsplan buitengebied In de ontwikkelingsvisie van 2008 wordt onder conclusies en aanbevelingen het onderwerp parkeren uitvoerig beschreven. De visie benoemd o.a. de nieuwe parkeerplaatsen bij Rofra en bij het Rijtuigenmuseum van de familie Van den Heuvel en ook bevat de visie een nieuwe locatie voor een parkeerplaats op het hoek Luikerweg/Molenstraat. 1
In de 2 e partiële herziening van het bestemmingsplan buitengebied werd de beoogde nieuwe locatie aan de Luikerweg opgenomen, maar vervolgens werd door de gemeenteraad deze bestemmingplan wijziging geschrapt. Hierover werd toen vanuit de raad tevens een motie en een amendement ingediend, die vervolgens door uw college zijn uitgevoerd (zie hiervoor bijgevoegde brief aan de raad d.d. 23 maart 2012). In 2012 is in diverse gesprekken met de ondernemers van Rofra, Rijtuigenmuseum Van den Heuvel, Venbergse Watermolen en Hoeve IJs de Stenen Brug is het onderwerp parkeren opnieuw besproken en door hen is dit verder opgepakt. Tevens zijn met deze ondernemers de ambities en kwaliteiten van de Molenstraat en omgeving besproken. Dit heeft geleid tot bijgaand beeldkwaliteitplan. Beeldkwaliteitplan Molenstraat Valkenswaard De aanleiding voor dit beeldkwaliteitplan ligt in voornoemde ontwikkelingsvisie voor de omgeving van de Venbergse Watermolen. Daarnaast heeft de gemeente het gebied ook aangemeld voor de status Natuurpoort; om zodoende onderdeel te worden van een Brabantbreed netwerk van natuurpoorten. Feitelijk functioneert het gebied nu al als een Natuurpoort. Gebleken is dat dit een aantal problemen en bedreigingen met zich meebrengt, die negatieve effecten kunnen hebben op de ruimtelijke kwaliteit in dit gebied. Om de kwaliteiten in deze bijzondere omgeving te beschermen en richting te geven aan de ruimtelijke ontwikkeling in het gebied, maar ook om ideeën voor versterking van de ruimtelijke kwaliteit te genereren, hebben wij samen met voornoemde vier ondernemingen een beeldkwaliteitplan en een kansenkaart opgesteld. Kortheidshalve mogen wij u verwijzen naar bijgevoegd rapport en kaart. Het Beeldkwaliteitplan bestaat uit drie delen: een analyse, een synthese en een procedureel deel. In de analyse zijn de bestaande (ruimtelijke) kwaliteiten en knelpunten beschreven en in beeld gebracht. Er is ook ingegaan op bestaande verstoringen van de ruimtelijke kwaliteit en er zijn ook kansen voor behoud en versterking van kwaliteit aangestipt. In de synthese zijn aanbevelingen gedaan die voortkomen uit de analyse, resulterend in criteria voor landschap en natuur, inrichting openbare ruimte en bebouwing. Tot slot is in het procedurele deel beschreven hoe dit beeldkwaliteitplan kan worden ingezet en juridisch verankerd. Inmiddels is dit plan als onderlegger ingebracht voor de procedure om te komen tot een nieuw bestemmingsplan buitengebied. Het onderhavige beeldkwaliteitplan dient daarnaast beschouwd te worden als specifiek welstandsbeleid. Welstandsbeleid vindt zijn juridische grondslag in artikel 12a van de Woningwet (Ww). Het betreft hier dan ook de eisen, zoals deze aan bouwwerken en de bijbehorende bijgebouwen worden gesteld. De gemeenteraad is bevoegd om welstandsbeleid vast te stellen. Na vaststelling door de gemeenteraad dient het beeldkwaliteitplan Molenstraat Valkenswaard te worden beschouwd als specifiek welstandsbeleid. Daarnaast dient het beeldkwaliteitplan als leidraad 2
voor de inrichting van de openbare ruimte (dus onder meer: de dimensionering van straat- en wegprofielen, groenvoorzieningen en materiaalgebruik). Schetsontwerp erf en parkeerweide Venbergse Molen In een brief aan de raad (23 maart 2012, zie bijlage) is vermeld dat de gemeente in gesprek is met de eigenaar van de Venbergse Molen. Samen met hem is in de afgelopen maanden uitgebreid gekeken en gesproken over de problematiek rondom het parkeren nabij zijn molen. Om tot een oplossing te komen is er een analyse gemaakt van de omgeving van de watermolen en deze is vervolgens besproken met de molenaar. Uiteindelijk is e.e.a. vertaald tot een schetsontwerp erf en parkeerweide Venbergse molen (zie bijlage). Dit ontwerp gaat in op de herinrichting van het huidige parkeerterrein van Rietra. Dit is het terrein dat is gelegen ten noorden van de Dommel, daar waar de ondernemingen Rofra en Puur klanten ontvangen. Het ontwerp beoogt ook een kwaliteitsslag in het openbare gebied nabij de watermolen. Dit Schetsontwerp is afgestemd i.h.k.v. het nieuwe bestemmingsplan buitengebied. In dit plan is een bestemming voor het voornoemde parkeerterrein opgenomen (zie bijlage). Ad. B. Overleg opstarten met provincie en DLG over verwerving van gronden Zoals wellicht bij u bekend heeft de provincie de afgelopen jaren geen grond meer aangekocht in de Ecologische Hoofdstructuur. Dit heeft voornamelijk te maken met bezuinigingen op rijksniveau. Om die reden bracht overleg met de provincie weinig succes. De turbokavelruil in onze gemeente bleek echter wel van betekenis. Samen met DLG heeft de gemeente nl. in 2012 de percelen in de omgeving van de Watermolen bezien en dit heeft geleid tot een ruiling van grond, waardoor de gemeente het eigendom heeft verworven van een perceel dat is gelegen tussen de Venbergse Watermolen en de Luikerweg. Dit perceel is momenteel een maïsakker, maar is van groot belang voor de beoogde landschapsversterking in het gebied en is bovendien (potentieel) ecologisch waardevol. Het waterschap heeft ook onderhandelingen gevoerd over grondverwerving in het gebied. Dit voor de realisatie van een vispassage. Het waterschap had daarbij haar oog laten vallen op een perceel van de gemeente. Omdat dit perceel langjarig verpacht is, heeft een transactie tot nu toe niet kunnen plaatsvinden. Het waterschap heeft er daarom gekozen om op een ander perceel te komen tot een alternatieve inrichting van een passage. Men gaat nu uit van een meer geforceerde constructie in plaats van een lange omleidingsbeek. Zie hiervoor bijgaande tracé kaarten van twee onderzochte passages. Ad. C. Met diverse instanties overleg om te komen tot herinrichting van de omgeving van de Venbergse Watermolen, incl. een vistrap en een nieuwe locatie voor een parkeerterrein Zoals eerder aangegeven is de ontwikkelingsvisie in 2008 opgesteld in overleg met een groot aantal betrokkenen. De vertaling van de visie in een beeldkwaliteitplan is in een kleiner verband opgepakt en in dit overleg is tevens de te ontwikkelen natuurpoort besproken. Om die reden is er voor gekozen om vier ondernemers uit te nodigen die (deels) hun kostwinning halen uit recreatie/toerisme. 3
Het schetsontwerp erf en parkeerweide Venbergse Molen is opgesteld in nauw overleg met de heer Rietra en hij is van plan om de in het rapport genoemde verbeteringen uit te voeren. Wat de vistrap betreft heeft het Waterschap aan ons laten weten dat men dit project pas op zijn vroegst in 2017 zal oppakken. Over het nautisch beheer c.q. kanovaart op de Dommel heeft overleg plaatsgevonden met het Waterschap. De conclusie van dit overleg is dat het recreatiebeleid van het Waterschap voldoende kaders biedt voor het vaarbeleid. In dit kader is ook het in ontwikkeling zijnde Beheerplan Natura 2000 gebied Groote Heide- Leenderbos van belang. In dit beheerplan krijgt de discussie over de kanovaart ook nog een plek. De (on)mogelijkheden voor een nieuwe parkeerplaats nabij de Luikerweg zullen wij nader onderzoeken, maar daarbij zien wij tevens ook samenhang met de N69. Het lijkt voor de hand te liggen om aan te sluiten bij de te volgen studies/procedures voor deze weg. Ad. D. Actiepunten op te pakken die zijn benoemd in hoofdstuk 7 van de ontwikkelingsvisie uit 2008 De actiepuntenlijst uit dit rapport treft u aan op pagina 33 van de ontwikkelingsvisie. Er zijn 3 actiepunten opgenomen over Visievorming, onderbouwing en inspraak. Met de vaststelling in 2008 van de ontwikkelingsvisie, zijn deze acties deels afgerond. Ter aanvulling op de visie is er nu ook een beeldkwaliteitplan en kansenkaart voor de Molenstraat opgesteld en ook een schetsontwerp voor het erf en de parkeerweide bij de Venbergse Molen. Van de actiepunten m.b.t. nader onderzoek is het volgende uitgevoerd: een kruispuntanalyse Luikerweg/ Venbergseweg en een onderzoek over historische elementen op de Malpie. Beide rapporten bevatten kansen maar ook aanbevelingen die de moeite waard zijn om nader te beschouwen. Zo bevat het rapport over de historische elementen een uitgebreide omschrijving van de Schans van Weert. Te overwegen is om deze Schans te reconstrueren om zodoende een aardige toevoeging te krijgen aan het recreatieve aanbod in dit gebied. Ten aanzien van de actiepunten die betrekking hebben op overleg is onder Ad. 3 al uitvoerig stilgestaan. Tenslotte: de nieuwe projectenlijst en de stand van zaken natuurpoort De hiervoor benoemde rapporten bevatten een behoorlijk aantal actiepunten, kansen, aanbevelingen en ambities. Deze hebben wij verzameld en verwerkt in bijgevoegd rapport projecten natuurpoort Malpie. De inzet vanuit de vier eerder genoemde ondernemers die bij de natuurpoort betrokken zijn is fors. Rofra investeert in een geheel nieuwe locatie (met bijbehorend parkeerterrein). De gebroeders van den Heuvel werken aan een nieuw rijtuigmuseum (ook met parkeerplaats). Rietra is gestart met de restauratie van zijn watermolen en de familie Willems heeft vorig jaar hun nieuwe bedrijfsopzet geopend. Binnen dit unieke en bijzondere ensemble van toeristisch/recreatieve activiteiten wordt momenteel ook gezocht naar een goede invulling van een natuurpoort. Voor deze natuurpoort zoeken wij aansluiting bij de Brabant brede opzet voor Natuurpoorten die door het Vrijetijdshuis Brabant worden geïnitieerd. Omdat onze natuurpoort ook is gelegen in het gebied Groote Heide zullen wij de invulling van de poort 4
ook met de vijf samenwerkende gemeenten afstemmen. De natuurpoort staat op de nominatie/lijst om in 2013 voor een definitieve toewijzing en inrichting in aanmerking te komen. D. Wat willen we bereiken? De Molenstraat en de omgeving van de Venbergse Watermolen is een van de bijzondere plekken in onze gemeente. Toeristisch recreatief sterk ontwikkelt en tevens toegangspoort tot een van de mooiste natuurgebieden in onze regio. Niet verwonderlijk dat deze omgeving op de lijst van potentiële Brabantse natuurpoorten is opgenomen. Om de kwaliteiten in dit zeer bijzondere gebied te beschermen en richting te geven aan de ruimtelijke ontwikkeling in het gebied, maar ook om ideeën voor versterking van de ruimtelijke kwaliteit te genereren hebben wij een beeldkwaliteitplan en een kansenkaart opgesteld. E. Wat gaan we er voor doen? Het Beeldkwaliteitplan Molenstraat Valkenswaard vast stellen. F. Financiën Uit de toelichting bij dit raadsvoorstel kunt u opmaken dat de gemeente nog een aantal ambities heeft in dit gebied waarvoor geld nodig is. De gemeenteraad heeft bij de vaststelling van het bestemmingsplan Valkenswaard Zuid en bij de vaststelling van het bestemmingsplan Lage Heide Wonen al besloten tot het instellen van een Rood voor Groen regeling, zodat er geld beschikbaar komt voor de kwaliteitsverbetering bij de te ontwikkelen Natuurpoort. De regeling houdt in dat voor elke m2 bouwgrond die in dit gebied wordt verkocht een bedrag van 2,5 euro beschikbaar komt voor groene ontwikkelingen in de directe omgeving van dit woongebied. In totaal komt er de komende jaren naar verwachting ongeveer 285.000,-- beschikbaar voor vier projecten die specifiek in het plan Lage Heide zijn benoemd. Voorgesteld wordt om hiervan 120.000 euro beschikbaar te stellen voor onze ambities in de omgeving van de Molenstraat. De planning voor de uitvoering van dit project dient afgestemd te worden op de te realiseren grondverkopen. Door het realiseren van grondverkopen wordt immers dekking gegeneerd voor de uitvoering van dit project. Er kunnen dan ook geen verplichtingen aangegaan en uitgaven gedaan worden voordat de dekking daadwerkelijk is gerealiseerd. Ter formele bekrachtiging van dit krediet wordt nog een separaat voorstel aan de raad aangeboden. G. Vervolgstappen Na vaststelling zal dit vaststellingsbesluit worden gepubliceerd in de Kempener Koerier en op de gemeentelijke website. Het besluit treedt op de dag na publicatie in werking. Tegen het vaststellen van het beeldkwaliteitplan staat geen rechtsgang open. Na een positief besluit van de gemeenteraad is het beeldkwaliteitplan, als onderdeel van de Welstandsnota, één van de onderdelen waaraan bij ontwikkelingen nabij de Molenstraat moet worden getoetst. 5
H. Communicatie Na vaststelling zal dit vaststellingsbesluit worden gepubliceerd in de Kempener Koerier en op de gemeentelijke website. I. Bijlage(n) n.v.t. J. Ter inzage liggende stukken Ontwikkelingsvisie Omgeving Venbergse Watermolen, juli 2008 Brief aan de raad, d.d. 1 december 2008 en brief aan personen en instanties die betrokken zijn bij de opstelling van de ontwikkelingsvisie (tevens ook lijst contactpersonen) Brief aan de raad, d.d. 23 maart 2012 Beeldkwaliteitplan Molenstraat Valkenswaard, 7 maart 2012 Kansenkaart Molenstraat Valkenswaard, 7 maart 2012 Schetsontwerp erf en parkeerweide Venbergse Molen, 19 december 2012 Uitsnede uit ontwerp-bestemmingsplan buitengebied, nabij de Venbergse molen, 4 maart 2013 Variant 1 en variant 3 van de vispassage Rapport projecten natuurpoort Malpie, 20 juli 2012 Artikel Eindhovens Dagblad, 20 december 2012 Burgemeester en wethouders van Valkenswaard, secretaris, burgemeester drs. R.F.W. van Eijck. drs. A.B.A.M. Ederveen. 6
Voorgesteld besluit BESLUIT De raad van de gemeente Valkenswaard; Gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d.., nummer.; Gelet op artikel. Gemeentewet (of welke andere wettelijke grondslag dan ook); Gelet op de behandeling in de vergadering van de raadscommissie d.d. 11 april 2013. BESLUIT 1. Het beeldkwaliteitplan Molenstraat Valkenswaard vaststellen; 2. De hierin benoemde criteria ter vervanging van het gemeentelijk welstandbeleid, overeenkomstig het plangebied, vast te stellen. Waardoor de welstandscriteria uit het beeldkwaliteitplan Molenstraat Valkenswaard van toepassing worden op dit deelgebied. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de gemeenteraad d.d. 25 april 2013. de griffier, de voorzitter, drs. C. Miedema drs. A.B.A.M. Ederveen. 7