Auteur VO-content Laatst gewijzigd 23 december 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres https://maken.wikiwijs.nl/63370 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave Erfelijke eigenschappen Kennisbank Toepassingen DNA-profiel Kruiswoordpuzzel Practicum Reuzenchromosomen Verwerken Examenopgaven Antwoorden Toepassingen Over dit lesmateriaal Pagina 1
Erfelijke eigenschappen Kennisbank Bestudeer uit de Kennisbank biologie het onderdeel: KB: Chromosomen en celdeling KB: Erfelijke eigenschappen Test je kennis Beantwoord de volgende vragen over de theorie in de Kennisbank. DNA, genen en chromosomen kn.nu/7x6vw 1 Welke uitspraak over erfelijkheid is juist? a. Het DNA bepaalt 100% van je eigenschappen. b. Elke eigenschap wordt door een gen bepaald. c. Je hebt 48 chromatinedraden. d. Erfelijke eigenschappen ontvang je zowel van je vader als van je moeder. 2 Je ziet vier beweringen over erfelijkheid. Welke beweringen zijn juist? a. Een eigenschap wordt altijd door één gen bepaald. b. Je uiterlijk noem je het genotype. c. De chromosomen bevinden zich in de celkern. d. Je oogkleur wordt bepaald door het genotype. 3 Pagina 2
Eigenschappen kunnen voor 100% of minder door DNA bepaald worden. Welke eigenschappen worden voor 100% door het DNA bepaald? a. gewicht b. oogkleur c. lengte d. bloedgroep e. haarkleur 4 Eigenschappen kunnen voor 100% of minder door DNA bepaald worden. Welke eigenschappen worden voor minder dan 100% door het DNA bepaald? a. gewicht b. oogkleur c. lengte d. bloedgroep e. haarkleur 5 Juist of onjuist? In een karyogram zijn alle chromosomen te zien. a. juist b. onjuist 6 Juist of onjuist? Of je man bent of vrouw bent, wordt bepaald door het X-chromosoom. a. juist b. onjuist 7 Juist of onjuist? DNA bestaat uit chromosomen. a. juist b. onjuist 8 Juist of onjuist? De kleur van je huid wordt bepaald door meerdere genen. Pagina 3
a. juist b. onjuist Pagina 4
Toepassingen DNA-profiel Met behulp van DNA kun je onderzoeken of mensen met elkaar verwant zijn. Een DNA-test kan bijvoorbeeld ook gebruikt worden als vaderschapstest. In de opdracht help je Maria in haar zoektocht naar haar biologische vader. Ga naar het werkblad DNA-profiel en maak de opdracht. Beantwoord de volgende vragen: a. b. c. d. Welke genen komen overeen bij Maria (2) en haar moeder (1)? Welke genen komen overeen bij Maria (2) en Maikel (Pat 1)? Welke genen komen overeen bij Maria en Johan (Johan)? Wie is de (waarschijnlijke) vader van Maria? Overleg met je klasgenoot of je dezelfde uitkomst hebt. Controleer je antwoorden bij het kopje "Antwoorden". Kruiswoordpuzzel Test je kennis en deel die met anderen. Pagina 5
Je hebt een aantal begrippen geleerd. Maak daarmee kruiswoordpuzzel. Ga naar crosswordlabs.com Typ de woorden voor de puzzel in (zie lijst hieronder), geef een spatie en type een juiste vraag of omschrijving. Het antwoord op de door jou bedachte vragen moet natuurlijk wel kloppen! Bijvoorbeeld Zintuigen Hiermee neem je prikkels uit je omgeving waar. De woorden die je moet gebruiken zijn: Cel Celkern DNA Chromosomen Genen Erfelijke eigenschappen Karyogram Geslachtscellen Genotype Fenotype Evolutie Ben je klaar met de woorden? Klik dan op Generate. Wil je de layout van je puzzel aanpassen dan klik je op Regenerate. Wil je de puzzel aanpassen dan klik je op Edit. Klaar? Klik op Save en deel je kruiswoordpuzzel met je klasgenoten. Practicum Reuzenchromosomen De speekselklieren van larven van de vedermug hebben heel grote cellen. Die cellen hebben uitzonderlijk grote celkernen. In de celkernen zijn de chromatinedraadjes vele malen verdubbeld maar niet van elkaar losgekomen, wat normaal wel gebeurt. Hierdoor ontstaan reuzenchromosomen. Reuzenchromosomen bestaan uit duizenden dezelfde chromatinedraadjes naast elkaar. Zo kun je chromosomen goed zien. In dit practicum kijk je naar reuzenchromosomen. Pagina 6
Verwerken Examenopgaven Beantwoord ter afsluiting van dit onderdeel de volgende examenvragen. VMBO GT 2013-2 Vraag 6 VMBO GT 2012-1 Vraag 21 VMBO GT 2012-2 Vraag 5 VMBO GT 2012-2 Vraag 11 VMBO GT 2011-1 Vraag 28 VMBO GT 2011-2 Vraag 33 Pagina 7
Antwoorden Toepassingen Toepassing: DNA-profiel a. b. c. d. Gen P en Q Gen S Gen Pen S Johan Pagina 8
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 23 december 2016 om 20:58 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3; Leerinhoud en Reproductie en evolutie; Biologie; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 2 uur en 0 minuten Trefwoorden leerlijn, rearrangeerbare Pagina 9