Nieuwsbrief 3: Special De Wet werk en zekerheid en het inrichten van reginale vervangingscentra. Frans Thmassen, directeur Onderwijs & Jeugd en EduStaf www.bmcimplementatie.nl De Wet werk en zekerheid Wet werk en zekerheid (Wwz) treedt vr een deel al in januari 2015 in werking, maar de grtste impact vlgt vanaf 1 juli a.s. De nieuwe Wwz met de verschillen tussen mensen met een vaste baan en flexwerkers verkleinen. Het aangaan van een dienstverband znder verplichtingen was slechts in een beperkt aantal situaties mgelijk. De mgelijkheden van het verstrekken van een tijdelijk dienstverband f het verlengen ervan wrden echter ng verder beperkt p basis van de zgn. ketenregeling. De ketenregeling is de regeling die bepaalt wanneer peenvlgende tijdelijke cntracten wrden mgezet in een vast cntract. De ketenregeling is vralsng alleen van tepassing p het bijznder nderwijs; als deze regeling wrdt pgenmen in de ca, geldt deze k vr het penbaar nderwijs. Ok payrllmedewerkers krijgen vanaf januari 2015 dezelfde ntslagbescherming als hun cllega s die wel rechtstreeks bij een werkgever (de pdrachtgever) in dienst zijn. De belangrijkste verschillen zijn: NU: Schlbesturen werken met vervangerslijsten. Een nbeperkt aantal cntracten binnen 36 maanden is tegestaan. Een 0-urencntract is mgelijk. De maximale termijn vr ketenbepaling is 36 maanden. De tussenpzen m de keten te drbreken duren minimaal 3 maanden en 1 dag. Per 1 juli 2015: Een werknemer krijgt in het gewijzigde arbeidsrecht al een arbeidsvereenkmst vr nbepaalde tijd na drie arbeidsvereenkmsten vr bepaalde tijd (zelfs na drie keer één dag = keten). Het blijft mgelijk m de eerste 6 maanden geen werk, geen ln te te passen. De mgelijkheid m gedurende een langere peride dan 6 maanden geen ln te betalen als er geen werk is verdwijnt. Hierna is het bestuur verplicht een cntract van minimaal 8 uur per week aan te bieden. Na 2 jaar werken vr bepaalde tijd heeft de medewerker recht p een vaste arbeidsvereenkmst. De peride waarbij een keten pnieuw begint wrdt verhgd naar 6 maanden en 1 dag. Een preftijd geldt alleen bij een cntract van > 6 maanden. Bij een cntract < 2 jaar geldt een preftijd van 1 maand. 1/5
Vanaf 1 januari 2015 geldt vr het bijznder nderwijs een aanzegplicht van 1 maand vr arbeidscntracten met een bepaalde tijdsduur van 6 maanden f langer. Een werkgever die dit niet (tijdig) det, met de werknemer een bete betalen van één maandsalaris, inclusief VU en EJU. De werkgever die dit minder dan een maand vr het beëindigen det, betaalt een bete naar rat. Als de tijdelijke arbeidsvereenkmst p 1 februari 2015 aflpt met de werkgever de beëindiging vóór 1 januari 2015 aanzeggen. Vanaf 1 juli 2015 is de werkgever verplicht m de werknemer een transitievergeding te betalen bij ntslag f einde van rechtswege van een tijdelijk dienstverband indien de werknemer 24 maanden f langer in dienst is geweest en als wrdt vldaan aan een van de vlgende criteria: een tijdelijke vereenkmst die niet wrdt verlengd dr de werkgever; pzegging van de arbeidsvereenkmst dr de werkgever; ntbinding dr de kantnrechter p verzek van de werkgever; einde van de arbeidsvereenkmst dr ernstig verwijtbaar handelen f nalaten dr de werkgever Vr werknemers van 50 jaar en uder die minimaal 120 maanden in dienst zijn geweest geldt in bepaalde gevallen vr de peride dat de werknemer 50 jaar f uder was een vergeding van een half maandsalaris per 6 maanden dienstverband. Deze ntwikkelingen, in cmbinatie met de gevlgen van de krimp, Passend Onderwijs en de nieuwe ca, leiden tt nieuwe reginale samenwerkingen waarmee schlbesturen adequaat prberen in te spelen p deze veranderingen. Deze reginale samenwerking ligt in lijn met het nieuwe sectrplan Primair Onderwijs. De samenwerking zu met name psitieve effecten hebben p het persneel. Werkgevers lpen dr de nieuwe ketenregeling grte risic s, binnen het p wrdt immers bij elke ziekte- f verlfdag altijd gezrgd vr vervanging. Binnen het p zijn zdende veel invallers werkzaam p basis van tijdelijke cntracten, waardr het risic van het ntstaan van de verplichting tt vaste benemingen sterk zal tenemen. Inrichten van reginale vervangingscentra Vr het inrichten van een reginaal mbiliteits- en vervangingscentrum kunnen minimaal twee varianten wrden bedacht. Optie 1: het bestuur richt een eigen vervangingspl in f besturen richten gezamenlijk een reginaal centrum in. Optie 2: besturen sluiten aan bij een externe partij (utsurcing) die het centrum inricht. De pties kennen hun vr- en nadelen. In deze nieuwsbrief zetten we ze vr u p een rijtje. 1. Besturen richten gezamenlijk een reginaal mbiliteits- en vervangingscentrum in. In het land lpen er al initiatieven zals persneel in perspectief die p basis van het gemiddelde ziekteverzuimpercentage een mbiliteits- en vervangingscentrum inrichten, bestaande uit een vaste en een flexibele kern. 2/5
De vrdelen: Het biedt werkgelegenheid. Schlbesturen hebben zelf invled p de kwaliteit. Werknemers kennen de rganisatie(s) ( beien en binden ). Het biedt extra kansen vr mbiliteit. Het is gedkper dan externe inhuur. Detachering is vrijgesteld van btw. Het geeft werkzekerheid vr de werknemer. Het geeft mbiliteitsmgelijkheden vr de werknemer. Besturen behuden hun autnmie. Er is geen afhankelijkheid van cmmerciële rganisaties. Er is sprake van een reginale verbintenis. De vergeding VF geldt vr niet-eigenrisicdragers. De nadelen: De samenwerkende besturen zullen een rechtsvrm meten kiezen die dit centrum gaat besturen en aansturen. Daarbij valt te denken aan een stichting, vereniging f cöperatie. Een bv lijkt een minder gede ptie te zijn, gezien de delstelling en de fiscale regels die daaraan verbnden zijn. De besturen die deze samenwerking aangaan binnen die rechtsvrm blijven nverkrt direct f indirect aansprakelijk. De betreffende rganisatie gaat ptreden als werkgever en met zich als zdanig registreren bij de Kamer van Kphandel. Het leidt behalve tt de bestuurlijke drukte van Passend Onderwijs k hier weer tt bestuurlijke bemeienis. De rl van werkgever impliceert: vlledige werkgeverslasten (inclusief EJU en VU); vlledige werkgeversverantwrdelijkheden; vlledige drbetaling van salaris, k tijdens vakanties waarvr declareren bij het VF niet mgelijk is; risic s als het gaat m intern ziekteverzuim binnen de pl. De Wwz is vr het flexdeel k van tepassing en leidt tt risic s. Deze rganisatie zal niet in aanmerking kunnen kmen vr de ca van de uitzendrganisaties en vrtgaan p de CAO PO; Znder ca van de uitzendrganisaties blijft de inzet van flexibel persneel ng steeds een financieel risic. De besturen dienen garant te staan vr een gede liquiditeits- en slvabiliteitspsitie van de rganisatie, met name mdat van het begin af aan de persneelslasten betaald dienen te wrden. Besturen in krimpgebieden nemen in mvang af en daardr neemt direct k het abslute aantal vervangingen af. Participeren is in beginsel vrijwillig en kan indien niet ged geregeld! leiden tt fluctuaties binnen de rganisatie (inclusief aan de inkmstenkant). Grtere besturen, zeker besturen die in een greiregi zitten, lijken niet deel te nemen aan deze samenwerkingsvrmen, mdat zij het intern kunnen regelen. 3/5
Participanten zullen die besturen zijn die last hebben van de krimp. Aandachtspunt is het gevaar dat dit mgelijk een cumulatief effect krijgt binnen de samenwerking Gebleken is dat de mbiliteitsbehefte binnen zittende persneelsbestanden van schlen en besturen niet erg grt is. Dit ls van de mvang van de regi en de bereidheid m daarbinnen mbiel te zijn. Indien besturen in gezamenlijkheid zelf een centrum willen inrichten, spelen de vlgende zaken een rl: de rechtsvrm; het aantal participanten; de inrichting van de rganisatie; de begrting: de verhead; huisvesting- en serviceksten; de vaste persneelslasten vanaf dag 1; het startkapitaal m de vaste lasten van het begin af aan te kunnen dekken (liquiditeit en slvabiliteit). 2. Besturen cntracteren een externe partij (utsurcing) die het centrum inricht en uitbaat De vrdelen: Het biedt werkgelegenheid. Het biedt kansen vr mbiliteit. Het geeft werkzekerheid vr de werknemer. Het geeft mbiliteitsmgelijkheden vr de werknemer. Besturen kpen in en wrden geen lid (vereniging/cöperatie) f sluiten niet aan (stichting). Besturen behuden hun autnmie en lpen ttaal geen financiële risic s, mdat het bestuur geen arbeidsrechtelijke verplichtingen kent. Besturen kunnen zich helemaal richten p de kwaliteit van de vervanging, aangezien ze geen werkgeversverantwrdelijkheid hebben en dus geen zrg heven te hebben ver bedrijfsveringsvraagstukken. Besturen hebben vr de vervangingen geen last van de Wwz. De externe partij kan gebruikmaken van de grtere ruimte die het fasemdel binnen de CAO NBBU kent. In fase 1 en 2 (in ttaal 130 weken = 2,5 jaar) kan men een nbeperkt aantal cntracten bieden, bij wijze van spreken allemaal cntracten van 1 dag. De ksten zijn vraf te bepalen en zijn afhankelijk van de afname van diensten en de vaste vet vr de verhead. De externe partij kan gebruikmaken van het persneel uit de huidige vervangingspls. De externe partij kan kstels zijn recruitment inzetten vr het werven van persneel. Het bestuur wrdt ntzrgd van de vervangingsprblematiek. De vervangingen kunnen (deels) gedeclareerd wrden bij het VF. 4/5
Binnen dit mdel is geen sprake van een instrmtets dr het Participatiefnds en dus geen risic van uitkeringsverplichtingen. Naast leerkrachten kunnen de externe partijen mgelijk k andere disciplines p aanvraag leveren. Nadelen: Er wrden (hgere) cmmerciële tarieven gehanteerd. Besturen krijgen te maken met de btw van 21%; alleen erkende nderwijsinstellingen kunnen immers vrijgesteld van btw nderwijs aanbieden. De besturen leveren, tenzij cntractueel ged geregeld, een deel van hun autnmie in, zeker in vergelijking met een zelf gerganiseerde pl. Werknemers krijgen een andere arbeidsrelatie en een andere vastigheid (verigens dienen de externe partijen de CAO PO te vlgen). Werknemers meten wel zelf binnen dit mdel willen werken. De externe partij dient de kwaliteit te waarbrgen van het persneel dat wrdt ingezet. Er is sprake van een cntractuele verbintenis, waarbij de lengte van de cntractduur en de daaraan gekppelde tarieven de ksten vr het bestuur bepalen. Ok payrllmedewerkers krijgen vanaf januari 2015 dezelfde ntslagbescherming als hun cllega s die wel rechtstreeks bij een werkgever (de pdrachtgever) in dienst zijn. Een reginaal mbiliteits- en vervangingscentrum (inclusief een flexpl) is znder meer een reële ptie m de bestuurs- en financiële risic s van de krimp in cmbinatie met de Wwz te kunnen tackelen. Bij het pzetten van dit centrum kunnen besturen kiezen uit enkele pties. Bij deze keuze zuden met name de financiële cnsequenties en de bestuursverantwrdelijkheden in acht genmen meten wrden. In geval van utsurcing ligt het financiële risic vlledig bij de externe partij die het centrum gaat inrichten. Een gede fferte inclusief prijsstelling met dan vraf aangebden wrden. Daarbij kunnen de lengte van het cntract en het aantal partijen die deelnemen in psitieve zin p de prijsstelling inspelen. 5/5