Onderwijsprofiel Openbare Basisschool de Duinroos Schooljaar 2013-2014 Dr. J.P. Thijsseweg 24 2041 BM Zandvoort Telefoon: 023-5740000 Brin: 09RU00 e-mail: info@deduinroos.nl internet : www.deduinroos.nl In samenwerking met:
Inhoudsopgave Inleiding. blz. 3 Opbrengst gericht werken en verbetertrajecten..blz. 4 Leerresultaten.. blz. 6 Leerstofaanbod blz. 9 Leertijd... blz.12 Didactisch handelen blz.13 Pedagogisch handelen blz.14 Visie op pedagogisch handelen. blz.14 Gedrag blz.14 Klassenmanagement... blz.17 Onderwijsprofiel obs De Duinroos 2
Inleiding Alle besturen hebben met de komst van passend onderwijs zorgplicht. De zorgplicht betekent dat iedere leerling een passende onderwijsplek moet krijgen. De besturen werken samen in het samenwerkingsverband om de zorgplicht te kunnen garanderen. Het samenwerkingsverband (alle besturen) moet zorgen voor een dekkend netwerk. Het samenwerkingsverband maakt via de onderwijsprofielen inzichtelijk hoe zij met de scholen zorgt voor een dekkend netwerk. Het kader voor het onderwijsprofiel wordt op SWV-niveau ontwikkeld zodat er zicht komt op het totale netwerk. De veranderingen zijn een prima gelegenheid om met elkaar een verdere kwaliteitsslag te slaan. De focus ligt op verdere kwaliteitsverbetering. Het samenwerkingsverband, bestaande uit de samenwerking van schoolbesturen, kan zich verder ontwikkelen in het tijdig signaleren en kan doorgaan met het verbeteren van opbrengstgericht werken in leerresultaten en leerkrachtvaardigheden. Onderwijsprofiel obs De Duinroos 3
Opbrengstgericht werken en verbetertrajecten De Duinroos nam gedurende de cursussen 2011/2012 en 2012/2013 deel aan de Focustraining voor opbrengstgericht werken gegeven door de Universiteit van Twente. Gestart werd met het vakgebied Rekenen, vervolgens Spelling en daarna toe te passen op alle vakgebieden. Schooljaar 2013-2014 richten wij ons op het verbeteren van het sociaal-emotioneel klimaat. We volgen een implementatiecursus Win-Win gegeven door het HCO. De directie en IB hebben een training talentenbegeleiding bij Novilo gevolgd met als doel beleid te maken en een aanbod voor de plus kinderen te ontwikkelen. Doelstelling: Als schoolteam de voor OGW benodigde kennis en -vaardigheden eigen maken, en direct leren toepassen binnen de eigen school, zodat: De Duinroos werkt op basis van de cyclus voor Opbrengstgericht Werken. De leerprestaties verbeteren. Het CITO-LOVS in de school volledig benut wordt voor de analyse van de onderwijsresultaten van de school, de groepen en de individuele leerlingen. Groepsplannen uitgevoerd worden en tussentijds monitoren of de gestelde doelen gehaald zijn. Wij de didactiek op alle vakgebieden afstemmen op de geconstateerde onderwijsbehoeften. Wij, schoolleider en leerkrachten het gewoon vinden om doelgericht te werken. De Duinroos in het rekenonderwijs werkwijzen toepassen die rekensterke scholen ook hanteren. Samenwerking binnen het team leidt tot de uitwisseling van succesvolle werkwijzen, en zo tot leren van elkaar op het niveau van school en leraren. Onderwijsprofiel obs De Duinroos 4
I II Aug/ Sept Okt/ Jan Toets Cyclus I: Leeropbrengsten -Start schooljaar laatste aanpassing van het in juli opgestelde Groepsplan. -Groeps- en leerlingbespreking. -Tussenevaluatie en evt. bijstellen Groepsplan. -Observaties in de klas door IB. -Groeps- en leerlingbespreking. Cyclus II: Verbetering onderwijsprofiel - Startbijeenkomst voor verbeteringen onderdeel uit het onderwijsprofiel. - Observaties in de klas - Werkgroepen - Evaluatie verbeteringen onderwijsprofiel Jan Febr/ mei -M-toets CITO afnemen: -M-toets analyseren: -Heeft het verbeteronderwerp het verwachtte effect op de leeropbrengsten? - Opstellen nieuw Groepsplan. - Wat is op basis van de toetsresultaten de keuze voor het vakgebied dat je centraal wilt stellen (, basis, breedte) -Ambitie opstellen: Wat zijn je ambities ten aanzien van je leeropbrengsten? -Tussenevaluatie en evt. bijstellen Groepsplan. -Observaties in de klas door IB -Groeps- en leerlingbesprekingen. - Opstellen School Zelf Evaluatie. - Welk verbetertraject gaat de school volgend jaar starten? - Team kiest het onderdeel uit het onderwijsprofiel waarmee zij denken de leeropbrengsten te kunnen verhogen. Management stelt een plan van aanpak voor het komend schooljaar vast: Uitbreiden onderwijsprofiel met nieuwe inhoud, of: Niveau huidige onderwijsprofiel verbeteren - Voortgang huidige plan van aanpak - Opzet nieuwe plan van aanpak Juni - E-toets CITO afnemen: - Analyse E-toets en bijstellen van de geformuleerde ambities en plan van aanpak. - Opstellen Groepsplan voor start volgend schooljaar. - Eindevaluatie verbetering onderdeel uit het onderwijsprofiel. Onderwijsprofiel obs De Duinroos 5
Leerresultaten De leerresultaten van het plus, basis, en breedteaanbod zijn gebaseerd op de landelijke normscores van CITO of de vaardigheidsscores. Iedere school bepaalt haar eigen standaarden door de score (20,60,20) van hun school af te lezen. Rekenen-Wiskunde Leerresultaten Onderwijsprofiel In onderstaande tabel zijn de ondergrens en bovengrens opgenomen die horen bij de Basisgroep. Eerst in termen van vaardigheidscore en daaronder in termen van OCwaarde. Onder de landelijke norm is er ruimte voor de school om haar schoolnorm in te vullen, zowel de huidige, als de norm die de school over een. jaar wil behalen. Rekenen en wiskunde M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 M8 Landelijke norm VS 14-38 23-50 35-60 45-69 57-83 62-87 70-95 77-98 86-107 90-111 97-119 Huidige schoolnorm VS 12-47 31-66 37-59 54-73 46-76 59-87 67-91 82-101 82-106 87-112 96-115 Landelijke norm OC 187-213 Huidige schoolnorm OC 185-223 195-229 189-212 197-218 175-207 184-213 184-209 193-216 182-211 184-214 186-208 Schoolnorm over jaar OC - - - - - - - - - - - 230 220 210 200 190 180 Landelijke norm ondergrens plus School norm ondergrens plus Ambitie ondergrens plus Landelijk norm ondergrens basis School norm ondergrens basis Ambitie ondergrens basis 170 M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 M8 Technisch lezen-dmt- AVI Onderwijsprofiel obs De Duinroos 6
Spelling In onderstaande tabel zijn de ondergrens en bovengrens opgenomen die horen bij de Basisgroep. Eerst in termen van vaardigheidscore en daaronder in termen van OCwaarde. Onder de landelijke norm is er ruimte voor de school om haar schoolnorm in te vullen, zowel de huidige, als de norm die de school over een. jaar wil behalen. Spelling M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 M8 Landelijke norm VS 100-0 107-119 114-124 116-126 121-132 125-137 128-140 131-143 133-145 134-147 137-150 Huidige schoolnorm VS 99-111 111-118 112-124 115-126 118-130 121-134 124-135 128-146 135-145 138-151 134-146 Landelijke norm OC 187-213 Huidige schoolnorm OC 185-206 197-210 180-213 185-213 178-208 180-206 178-203 180-218 190-213 196-222 182-205 Schoolnorm over jaar OC - - - - - - - - - - - 230 220 210 200 190 180 Landelijke norm ondergrens plus School norm ondergrens plus Ambitie ondergrens plus Landelijk norm ondergrens basis School norm ondergrens basis Ambitie ondergrens basis 170 M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 M8 Begrijpend lezen In onderstaande tabel zijn de ondergrens en bovengrens opgenomen die horen bij de Basisgroep. Eerst in termen van vaardigheidscore en daaronder in termen van OC-waarde. Onder de landelijke norm is er ruimte voor de school om haar schoolnorm in te vullen, zowel de huidige, als de norm die de school over een. jaar wil behalen. Begrijpend Lezen E3 M4 E4 M5 M6 M7 M8 Landelijke norm VS -16-12 -3-0 0-28 11-36 21-45 32-58 41-68 Huidige schoolnorm VS -15-10 5-17 6-24 10-34 11-49 28-57 34-57 Landelijke norm OC 187-213 Huidige schoolnorm OC 188-210 196-208 192-209 186-211 174-217 183-212 181-202 Schoolnorm over jaar OC - - - - - - - 230 220 210 200 190 180 170 E3 M4 E4 M5 M6 M7 M8 Landelijke norm ondergrens plus Schoolnorm ondergrens plus Ambitie ondergrens plus Landelijke norm ondergrens basis Schoolnorm ondergrens basis Ambitie ondergrens basis Onderwijsprofiel obs De Duinroos 7
Leerstofaanbod Het onderwijsaanbod wordt beschreven in methodieken en materialen. In het plus-, breedte- en diepteaanbod staat hoe de school intensiveert voor leerlingen met extra onderwijsbehoeften. Het aanbod wordt beschreven voor technisch lezen, begrijpend lezen, spelling, rekenen en sociale competentie. Sociale 1/2/3 4/5 6/7/8 competentie Win-Win Win-Win Win-Win Basis Win-Win Win-Win Grip op de Groep gr 5 - Ik Jij Wij SLO - Ik-jij-wij SLO - Gedragsproblemen A-Z - Gedragsproblemen A-Z - Een doos vol gevoelens - Praxis 34 - Begripvol - Praktijkboek - Kwintessens orthopedagogische boekenseries: Kijk en begeleidingsmogelijkhe beleef; Ken je dat den in de school. (Luc gevoel; Zo zijn onze Koning) manieren - Begripvol Win-Win Grip op de Groep - Ik-jij-wij SLO - Gedragsproblemen A-Z - Praxis 34 Praktijkboek orthopedagogische begeleidingsmogelijkhed en in de school. (Luc Koning) Begripvol Taal 1 2 Basis - doel 2013-2014 Signaleringslijst Good Enough *Schatkist *Schatkist - Letterboek. * Piramide methode Materialen: -Piramide boek met achtergrond informatie -Projectboeken met muziek-cd -Interactief voorlezen voor groep 1 en 2 -Piramide projecten in heterogene groepen -Spelboek -Leerboek -Praatplaten -Dagritme kaarten -Kiesbord met activiteiten kaarten -Ontwikkelingsmateriaal -Diverse tv programma s We hebben een aanvullend onderwijs aanbod opgezet : *Aanbod functionele lees en schrijfactiviteiten (beginnende geletterdheid) bijvoorbeeld: - tekenen en schrijven van woorden bij een zelfbedacht boek of verhaal -lettermuur/lettertafel -van een belangrijk woord een pictogram maken *Verhaalbegrip bijvoorbeeld: - gekopieerde platen van een verhaal in de juiste volgorde leggen -gebeurtenissen bij de plaat vertellen *Begrijpend luisteren bijvoorbeeld: Het nabespreken van educatieve programma s die in de klas bekeken zijn *mondelinge communicatie Onderwijsprofiel obs De Duinroos 8
bijvoorbeeld: -logeerkoffer -herkenbare werkvormen of passende rituelen gebruiken bij vertelbeurten (bijv. om en om, vertelstoel) *Interactief leren bijvoorbeeld: -gesprekken die uitgaan van leervragen van kinderen. De leerkracht laat de kinderen de leervragen formuleren naar aanleiding van een voorwerp of situatie. Samen gaan zij op zoek naar kennis en informatie *Woordenschat bijvoorbeeld -woordweb -Foto s van kernwoorden -thematafel *Leesbevordering Bijvoorbeeld -het centraal stellen van een boek -boek mee naar huis geven -Brede School bibliotheek -leeskisten bibliotheek -verteltafel Diepte - Cito hulppakket Taalplezier - Fonemisch Bewustzijn (CPS) - Voorsprong-Activiteitenboek taal/woordenschat (CPS) - Protocol leesproblemen en dyslexie groep 1-2 - Curriculum schoolrijpheid/ Auditieve training (oude versie) - De Signaleraar- logopedie -Tutorprogramma -aanvullend onderzoek IB Technisch Lezen 3 4 5 6 7 8 - Zongroep volgens methode -Estafetteloper van de methode Estafette: VLL Bij het behalen van het plus niveau -Raketgroep volgens methode - stillezen in boeken naar keuze VLL Beide groepen lezen boeken op het eigen niveau -deze leerlingen hebben bij aanvang van groep 3 volledige letterkennis en kunnen MKMwoorden correct en vlot lezen Onderwijsprofiel obs De Duinroos 9
Basis Veilig leren lezen -Maangroep methode VLL -Structureel aanvullend materiaal/werkvormen -Woorden van de week -wekelijks woordrijen oefenen - huiswerk na elke kern woordrijen mee naar huis -letterbingo -loco -tutor lezen met groep 7 Letter memory Computerprogramma s als: -Leesdas en Lettervos -Tiptop Leesmotivatie: - bakken met boeken in groep, stripboeken, informatieve boeken en prenten boeken -Brede School bibliotheek -activiteiten Kinderboekenweek - Estafette groep4-8 Leesmotivatie -leerkracht leest regelmatig voor -Activiteiten Brede School bibliotheek -Divers aanbod van boeken -boekbespreking/boekpromotie -Kinderboekenweek activiteiten -kinderen kunnen teksten van hun eigen keuze lezen - Stergroep bij de methode VLL -stempeldoos -Veilig en vlot lezen -differentiatie materiaal VLL -Leerkracht assistent VLL -Dyslectische kinderen leren lezen(anneke Smits en Ton Braams -Protocol leesproblemen en dyslexie groep 1 t/m 4) -Leeswegboekjes 1 t/m 10 -Leessleutelorthotheek -Oefenstof lezen op MKM nivo map 1,2,3 -Connect Lezen Diepte - OPP - DMT oefenmap (Pravoo) - Leeswegboekjes 1 t/m 10 - Zinsgericht leren lezen (Pravoo) - Leesproblemen en er effectief mee omgaan (CPS) - Voorlezen in de praktijk (NBLC) - Dyslexie, afbakening en behandeling 1995 (Gezonheidsraad) - Dyslectische kinderen leren lezen (Anneke Smits en Ton Braams) - Connect lezen - Ralfi lezen - Protocol leesproblemen en dyslexie groep 1 t/m 4. - Protocol leesproblemen en dyslexie groep 5 t/m 8. - Speciale leesbegeleiding oude versie Luc Koning Begrijpend Lezen Basis 3 4 5 6 7 8 Veilig leren lezen Baklessen goed Gelezen (ruitkaarten)/ meervoudige intelligentiebladen - Methode Goed Gelezen - Bak Goed gelezen (ster kaarten) - Structureel gebruik CITO hulpboek - Nieuwsbegrip - Onderstaande strategieen worden toegepast middels het Onderwijsprofiel obs De Duinroos 10
stappenplan van Nieuwsbegrip Cito hulpboek Begrijpend lezen groep 4 t/m 8 Baklessen goed gelezen (bolletjes kaarten) Diepte - Invulkaarten Goed Gelezen Luister CD Goed Gelezen Individuele leerlijn OPP Taal 3 4 5 6 7 8 Basis In Veilig Leren Lezen gr 3 Taal Actief gr.4 Woordenschat methode Taalactief groep 4 Streven is Meesterwerk - De methode Taal Actief - Structureel aanvullend materiaal: (spreek) woordenboeken Stappenplan spreekbeurt/ werkstukken/ boekbesprekingen Woordenschat methode Taalactief In de methode zelf Taal nog interactiever (Bazalt- HCO) Cito hulpboeken Woordenschat groep 3 en 4 Taal nog interactiever (Bazalt-HCO) Cito hulpboeken Woordenschat groep 5 t/m 6 Taalbeschouwing 4,5,6,7,8 (ABC Amsterdam) Ajodact woordenschat groep 4-5-6 NT 2 Tipboek Weer een woord. Sio project 1 t/m 20 NT 2 blocs woordenschat A,B,C stenvert Taalbeschouwing 4-5-6-7-8 Prisma project Diepte - - OPP Spelling 3 4 5 6 7 8 Methode Taal Actief wordt gevolgd Basis Groep 3 Woordbouw blok a-b-1 en 2 vanaf januari 5 woorden dictee Methode Taal Actief groep 4 t/m 8 Groep 4 Vanaf januari 10 woorden dictee tenminste drie keer per week en evalueren Structureel 10 woorden dictee en evalueren met de groep Weektaak spellingkaarten van Taal actief Methode BLOON plan van aanpak Huiswerk: We gebruiken de huiswerkbladen van Taal Actief Dictee uit Pravoo map op vrijdag Werkschrift Taal Spelling in de Lift groep 3-8 Actief en Spelling in de lift Onderwijsprofiel obs De Duinroos 11
taaljournaal groep 3 Cito-LOVS Hulpboek groep 3 Spelling in de lift werkwoorden Per categorie werkbladen in mapjes. LOVS Cito Hulpboek groep 4 t/m 8 Voorspel/ Naspel (Pravoo) Kopieersysteem spelling map 1 en 2 Voortgezette spelling (Pravoo) Werkschriften spelling groep 4 t/m 8 van Taalactief en Taaljournaal Diepte - Spelling in de lift OPP Rekenen 1 2 3 4 5 6 7 8 - Methode Wereld in getallen basisstof - *** weektaak (WIG) - werkboek (WIG) Structureel aanvullend materiaal: - Computerprogramma s WIG - taak rekenen - Somplex groep 3-4 Basis -Wereld in Getallen groep1/2 - Methode Wereld in Getallen groep 3-8 - Basisstof (WIG) - ** weektaak (WIG) - Eventueel aangevuld met *** weektaak - Groep 4 automatiseren van de tafels - Groep 3 t/m 8 structureel automatiseren in een apart schrift Structureel aanvullend materiaal - WIG computerprogramma s - Maatwerk computerprogramma s - Rekensprint groep 3-8 Jonge kinderen leren rekenen gr 1-2 Jonge kinderen leren meten en meetk. gr 1-2 Cito hulppakket Ruimtelijke Oriëntatie. Cito hulppakket Ordenen. Als Kleuters leren tellen (S.L.O.) Huiswerk - Bij achterstand of ziekte - Als de weektaak niet af is - Geen boeken mee naar huis -Basisstof WIG -Bijwerkboek WIG -**weektaak WIG -Computerprogramma WIG Extra remedierend materiaal: Maatwerk+ computerprogramma - Groen - Oranje - Blauw - Rood - Geel - Oefenboekjes rekenen bij de methode -Met sprongen vooruit Jonge kinderen leren rekenen hele getallen groep 3-4 Jonge kinderen leren meten en meetkunde gr 3-4-5 Mijn Tafelboek deel 2 Stenvert blocs 2-3-4 Hulpboek Cito oud groep 3-4 Ajodact Rekenmakkers M6-M7- E7-M8 Jonge kinderen leren rekenen hele getallen gr 6-7-8 Jonge kinderen leren rekenen breuken, procenten, kommagetallen en Onderwijsprofiel obs De Duinroos 12
verhoudingen. Stenvert blocs procenten, breuken, maten en gewichten Diepte -Tutorprogramma -Voorwaarden training - * weektaak WIG/ Maatwerk - OPP Onderwijsprofiel obs De Duinroos 13
Leertijd (per vakgebied) De leertijd wordt beschreven in gestelde leertijd (roostertijd) in aantal uren per week. De leertijd wordt verder verfijnd in gerealiseerde en effectieve leertijd in termen van percentages van de gestelde leertijd. De gerealiseerde leertijd is het percentage van de roostertijd dat daadwerkelijk aan het vak besteed wordt. De effectieve leertijd is een percentage van de gerealiseerde leertijd waarop de leerlingen daadwerkelijk met de les bezig zijn. Technisch 1* 2* 3 4 5 6 7 8 Lezen Basis 4.20 2.00 2.00 2.00 1.00 1.00 Gr 3 + 1.15 stertijd extra gr 7/8 + 1.00 Diepte Eigen leerlijn/ OPP Taal 1* 2* 3 4 5 6 7 8 Basis 3.45 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 Diepte Eigen leerlijn/ OPP Begrijpend 1* 2* 3 4 5 6 7 8 Lezen Basis In VLL 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 Diepte Eigen leerlijn/ OPP Spelling 1* 2* 3 4 5 6 7 8 Basis In Vll + 1.15 na 1.15 1.15 1.15 1.15 1.15 Diepte december Eigen leerlijn/opp Rekenen 1* 2* 3 4 5 6 7 8 Basis 5.00 5.00 5.00 5.00 5.00 5.00 Diepte Eigen leerlijn/opp! Leertijden voor en zijn in principe gelijk aan de leertijd voor Basis. Differentiatie in leerstof en tempo. Meer leertijd en/of pre-teaching waar nodig wordt vermeld in het dan geldende Groepsplan. Onderwijsprofiel obs De Duinroos 14
Inzet Onderwijsassistenten De leerkracht geeft de instructies, zowel aan Basis, en groepen. De inzet van de Onderwijsassistenten wordt effectief gedaan op leergebieden, individueel of in een klein groepje. Bijvoorbeeld voor: Automatiseringsoefeningen, herhalingsoefeningen, lezen van Connect-rijtjes of Ralfilezen, extra woordenschat of begrijpend Lezen. Ook kan de onderwijsassistent ingezet worden voor het lopen van de rondes bij de zelfstandige verwerking van de door de leerkracht aangeboden les. Didactisch handelen We sluiten aan bij de opvattingen van de Inspectie die het als volgt omschrijft: Het didactisch handelen van de leerkracht is gericht op het ontlokken en bevorderen van leerprocessen waarbij de leerkracht sturing geeft aan het leerproces en de eigen keuzes van leerlingen. Zo vraagt de leerkracht zich voortdurend af welke hulp, opdracht of aanwijzing gegeven kan worden om leerlingen te helpen tot leren te komen. Uitgangspunt bij het didactisch handelen is het werken met een instructiemodel. Daarnaast is het van belang dat de leerkracht afstemt op het niveau van de leerlingen. Instructiemodel: - De school werkt met het direct instructie model - De school heeft bepaald welke elementen ze per lesfase terug wil zien in de les. Deze staan in het volgende schema: Basis Introductie: - Leerkracht geeft de start van de les duidelijk aan - Leerkracht vertelt het doel van de les Inoefening/Verwerking: - Leerling gaat zelfstandig aan het werk Terugkoppeling: - Leerling rapporteert aan de leerkracht over het gemaakte werk; hij geeft aan wat hij geleerd heeft en hoe het werken ging Introductie: - Leerkracht geeft de start van de les duidelijk aan - Leerkracht vertelt het doel van de les - Leerkracht vertelt wat de leerlingen deze les gaan doen (lesopbouw) Instructie: - Leerkracht laat de leerlingen nadenken over oplossingen/strategieën - Leerkracht geeft uitleg over inhoud van de opgaven - Leerkracht creëert betrokkenheid door vragen te stellen en leerlingen opgaven voor te laten doen Inoefening: - Leerkracht maakt samen met de leerlingen een opgave Verwerking: - Leerkracht vertelt of schrijft op het bord wat de leerlingen moeten doen. - Leerkracht maakt duidelijke afspraken over wanneer en hoe de leerling om hulp mag vragen - Leerkracht zorgt voor regelmatige feedback Terugkoppeling: - Leerkracht houdt de nabespreking direct na de inoefening/verwerking - Leerkracht vat de les en het lesdoel samen (met de leerlingen) Onderwijsprofiel obs De Duinroos 15
- Leerkracht complimenteert de leerlingen met wat ze geleerd hebben Instructie: - Leerling krijgt verlengde instructie - Leerkracht doet de opgave minimaal twee keer goed voor Inoefening: - Leerkracht maakt minimaal twee voorbeeldopgave samen met de leerling Verwerking: - Leerkracht vertelt de leerlingen individueel wat ze moeten doen. De lijst met taken ligt in het zicht van de leerlingen Pedagogisch handelen (algemeen) Het pedagogisch handelen van de leerkrachten is afgestemd op het versterken van de drie basisbehoeften van de leerlingen, te weten: relatie, competentie en autonomie. Relatie: De leerlingen voelen zich geaccepteerd. Ze horen erbij. Ze zijn welkom. Ze voelen zich veilig. Er wordt met de leerlingen gepraat en niet over hen. Competentie: De leerlingen ontdekken dat ze de taken die ze moeten doen, aankunnen. Ze ontdekken dat ze steeds meer aankunnen. Autonomie: Leerlingen willen vrijheid en zelfbepaling. Ze willen verantwoordelijk zijn voor hun eigen taken. Zij kunnen (in elk geval voor een deel) hun leergedrag sturen. Visie op pedagogisch handelen Leerkrachten geven ruimte aan het autonomie gevoel van hun leerlingen. Ze honoreren initiatieven van leerlingen. Ze waarderen ideeën van leerlingen en wat ze ermee doen. Ze dagen leerlingen uit om eigen oplossingen te bedenken. Ze laten de leerlingen zelf keuzes maken bij het doen van taken (hoe en wat). Ze laten de leerlingen meebepalen bij de inrichting van het lokaal en vertrouwen organisatorische zaken aan leerlingen toe. Voor leerkrachten, leerlingen en ouders geldt dat ze respect hebben voor elkaar en voor de omgeving. Algemene schoolregels gelden voor allen en worden door allen nageleefd, waarbij voor een ieder geldt: Goed voorbeeld doet goed volgen. Gedrag Rondom het omgaan met (on)gewenst gedrag zijn afspraken op een rij gezet. Deze afspraken worden nageleefd door alle leerkrachten en hebben betrekking op alle leerlingen. 00: Omgaan met gedrag Onderwijsprofiel obs De Duinroos 16
Afspraken, van toepassing op alle leerlingen - De leerkracht beloont gewenst gedrag, door het geven van een compliment (verbaal, non-verbaal) of door het geven van een beloning (al dan niet van tevoren afgesproken met de leerlingen). - De leerkracht negeert ongewenst gedrag. - De leerkracht handelt volgens een opbouw in het sturen van gedrag als negeren niet helpt: hij maakt gebruik van gebaren om stilte hij wijst naar een betreffende pictogram (waarin de gedragsregel is omschreven hij wijst op de timetimer, de afsprakenlijst, het stoplicht, etc. hij beloont het gewenste gedrag via een beloningssysteem zowel groepsgericht als individueel hij sanctioneert ongewenst gedrag met een straf. - De leerkracht geeft positieve feedback op het gedrag van de leerlingen: hij geeft ten minste vier complimenten ten opzichte van een correctie. 01: Pedagogisch handelen gericht op de relatie Basis - De leerkracht ontvangt en begroet de leerlingen bij het begin van de dag. - De leerkracht kijkt de leerlingen aan als hij met hen spreekt. - De leerkracht maakt beredeneerde keuzes bij het samenstellen van groepjes leerlingen om het samenwerken te bevorderen. - De leerkracht benoemt de afgesproken gedragseisen aan het begin van elk dagdeel en houdt de leerlingen en zichzelf daar consequent aan. - De leerkracht hanteert consequent het pestprotocol. - De leerkracht praat alleen met betrokkenen over de leerlingen en hun thuissituatie. - De leerkracht spreekt zijn interesse wekelijks uit naar de leerling over schoolwerk, spel en culturele achtergronden. - De leerkracht signaleert onzekerheid bij de leerling in leer- en gedragssituaties en ondersteunt de leerling in zijn behoefte aan veiligheid en acceptatie door dingen samen en/of voor te doen. - De leerkracht koppelt een tweetal leerlingen aan elkaar die elkaar ondersteunen in het werk; bijvoorbeeld een dyslectische leerling krijgt een goede lezer als ondersteuner naast zich (maatje, tutor). 02: Pedagogisch handelen gericht op de competentie Basis - De leerkracht spreekt zijn vertrouwen uit in de leerlingen in het omgaan met elkaar. Hij gaat hierbij uit van hoge, maar realistische verwachtingen. - De leerkracht laat zien, dat hij het gewenste gedrag heeft opgemerkt in woord en gebaar. Bijvoorbeeld door een duim op te steken. - De leerkracht sluit elk dagdeel af met positieve feedback op het gewenst gedrag, gericht op het werk dat de leerlingen hebben gedaan (product gericht). - De leerkracht sluit elk dagdeel af met positieve feedback op de inzet van de leerlingen en op het sociaal emotioneel functioneren (proces gericht). - De leerkracht spreekt met de leerlingen over hun kwaliteiten om hen bewust te maken Onderwijsprofiel obs De Duinroos 17
van hun mogelijkheden. - De leerkracht bespreekt met een leerling zijn gedragsmogelijkheden en ondersteunt hem door vertrouwen uit te spreken in zijn capaciteiten. - De leerkracht schrijft het bereiken van gewenst gedrag toe aan de inzet van de leerling zelf. - De leerkracht vergelijkt de leerling met zichzelf. - De leerkrachtzet trainingen in (bijvoorbeeld Rots en Water, methode voor sociaal emotionele ontwikkeling), die de weerbaarheid van de leerling versterken. 03: Pedagogisch handelen gericht op de autonomie Basis - De leerkracht daagt alle leerlingen uit om aan het woord te komen en geeft de leerlingen de ruimte om hun gedachten en gevoelens onder woorden te brengen. - De leerkracht daagt de leerlingen uit om mee te denken over minimaal 4 belangrijke gedragsregels in de groep. - De leerkracht herinnert de leerlingen via complimenten aan de opgestelde gedragsregels. - De leerkracht geeft de leerlingen de ruimte om mee te denken en beslissen over de inrichting van het lokaal. - De leerkracht laat de leerlingen mee denken en mee beslissen over (bijvoorbeeld feestelijke) activiteiten in de groep. - De leerkracht creëert onderwijsleersituaties, bijvoorbeeld een kringgesprek, waarin leerlingen elkaar de ruimte geven voor een eigen inbreng, en waardeert die positief. - De leerkracht zorgt voor werkvormen, die ervoor zorgen dat de leerlingen vorm kunnen geven aan hun eigen keuzes. Bijvoorbeeld het maken van een bouwwerk, het plakken van een collage, het schrijven van een verhaal, etc. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe zij om kunnen gaan met leerlingen in de groep die extra onderwijsbehoeften hebben en maakt hierover afspraken. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen het verantwoordelijk zijn voor elkaar. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe zij zelfstandig hun problemen kunnen oplossen. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe hij omgaat met verschillen tussen leerlingen wat betreft zelfstandigheid en het dragen van verantwoordelijkheid. Onderwijsprofiel obs De Duinroos 18
In alle groepen worden taakjes zowel individueel als in groepsverband gehanteerd. Klassenmanagement Klassenmanagement bestaat zoveel mogelijk uit structureren van ruimte, tijd en activiteit zodat de leerkracht de geplande activiteiten uit kan voeren. We onderscheiden hierbinnen de organisatie van de fysieke ruimte en de organisatie van de ruimte rondom het lesgeven, waarbij het leerkrachtgedrag en de leerkrachtvaardigheden een belangrijke rol spelen. 01: Ruimte Basis - De klassenregels hangen zichtbaar in de klas. - De tafels en stoelen zijn zo georganiseerd dat er duidelijke looproutes zijn in de klas. - De klok hangt zichtbaar in de klas. - De pictogrammen met de dagplanning hangen zichtbaar op het bord. - De leerkracht stelt na iedere vakantie nieuwe tafelgroepen samen. Iedere tafelgroep bestaat uit vier leerlingen.(indien mogelijk) - De dag planning (al dan niet met pictogrammen)ligt zichtbaar op de tafel van de leerling. - Er zijn kleine timetimers beschikbaar voor op de tafel van de leerling. - De leerling houdt indien nodig een vaste plaats in de klas. - Er zijn schotten in de klas waarachter de leerlingen kunnen werken. - Er zijn koptelefoons beschikbaar. 02: Tijd Basis - De leerkracht laat de leerling een deel van de planning zelf maken met behulp van een agenda. - De leerkracht gebruikt een rooster waarin alle hij alle lessen plant. Een deel van de planning maakt de leerling zelf vanaf halverwege groep 5. - De leerkracht houdt zich aan de roostertijden. - De leerkracht vertelt bij aanvang van de dag wat de planning van de dag zal zijn. - De leerkracht van groep 1 en 2 laat de leerlingen direct na binnenkomst aan de slag gaan met een of meer van de volgende activiteiten: - Op de korte dagen(woensdag en vrijdag): een zelfgekozen activiteit activiteiten die klaarstaan activiteiten voorzien van een naamkaartje - De overige dagen beginnen de groepen 1 en 2 met een kringactiviteit. - De leerkracht plant op het rooster de volgende werkvormen in: zelfstandig werken (minstens 1 per week) samenwerken (minstens 4 per week) - De leerkracht maakt voor de leerling een planning in pictogrammen. 03: Activiteit Basis - De leerkracht legt de materialen voor de les zo klaar dat de leerlingen ze zelf kunnen pakken. - De leerkracht vertelt voor de les of er sprake is van: individueel werken, waarbij geen hulp gevraagd mag worden individueel werken waarbij hulp gevraagd mag worden als iets niet lukt samenwerkend leren - De leerkracht geeft op een klok de tijdsplanning aan. Onderwijsprofiel obs De Duinroos 19
- De leerkracht vertelt wanneer de les eindigt. De leerlingen krijgen dan nog een paar minuten de tijd om het werk af te ronden. - De leerkracht vertelt: wat hij zelf gaat doen tijdens het zelfstandig werken wanneer hij niet beschikbaar is voor alle leerlingen en hoe lang dat duurt wanneer hij weer beschikbaar is. - De leerkracht legt de materialen voor de leerlingen klaar in een werkbak, of op de tafel van de leerling. WIN WIN 1. De Duinroos wil graag beter leren omgaan met kinderen met gedragsproblemen. Wij volgen dan ook de cursus WinWin 2. Doel A. Leerlingen meer verantwoordelijk gedrag leren zodat zij erkenning van buitenaf krijgen en heel geleidelijk ook erkenning van binnenuit krijgen B. Teamleden trainen in het geven van feedback en positieve feedback C. Preventieve acties in de school/groep introduceren D. Resultaat 3.Aan het einde van het cursusjaar WinWin is het hele team in staat: A. Gebruik te maken van structuren, procedures, acties en reacties om het proces van verantwoordelijkheid nemen van eigen gedrag van de leerlingen te kunnen realiseren B. Het team beheerst de theorie van de WinWin discipline C. Het team is in staat het geleerde in de praktijk toe te passen D. Naast de cursusbijeenkomsten wordt de praktijk ondersteund met intervisie. Intervisie wordt op deze wijze geïmplementeerd als werkvorm 1. Activiteiten Er zijn 3 bijeenkomsten gepland. 1. Oktober 2013 2. November 2013 3. Mei 2014 4. Juni 2014 (evaluatie en planning 2014 2015) Klassenbezoeken en intervisie 1. December 2013 2. Maart 2014 5. Organisatie a. De onderwijsadviseur Carla de Jong geeft de cursusbijeenkomsten, doet de klassenbezoeken en zit de intervisie voor. b. De teamleden bereiden de bijeenkomsten voor. Oefenen in de praktijk en leveren een praktijkvoorbeeld aan voor de intervisie Werken aan verantwoordelijk gedrag 5. Risico s en maatregelen De directeur zal toezien op de aanwezigheid bij de cursusbijeenkomsten zodat er teambreed rendement is waar te nemen. De opdrachten worden door de school aan de adviseur aangereikt. De betrokkenheid van het team wordt expliciet gestimuleerd door directeur en i.b. er. De school is druk met opbrengstgericht werken en het verbeteren van de Onderwijsprofiel obs De Duinroos 20
toetsresultaten. Het is dus zaak om het team het belang van gedragsverandering te laten ervaren zodat zij zich dat eigen willen maken. Implementatie en borging is de verantwoordelijkheid van de school en zal vanaf 2014 2015 opgenomen dienen te worden in de jaarplanning/schoolplan. 7. Investering Het managementteam zal veelvuldig in overleg treden met individuele leerkrachten of met het gehele team om er voor te zorgen dat de invoering van WinWin adequaat verloopt. De adviseur zal overleggen met de directeur om de voortgang te bespreken. In juni vindt de eindevaluatie plaats en worden de vervolgactiviteiten voor schooljaar 2014-2015 in kaart gebracht. aanbod Dit jaar zijn we gestart met een uitgebreider aanbod voor de plusleerlingen naast het extra aanbod van het pluswerk in de groep. We noemen dit project talentenbegeleiding en is gericht op de leerlingen die meer uitdaging nodig hebben. De doelen zijn gericht om het leren-leren en het samenwerken. Het maken van een maquette van onze nieuwe schooltuinen en een korte cursus frans zijn de projecten voor dit schooljaar. De interne begeleiders en directie sturen nog steeds aan op de lerende organisatie, d.w.z. leren van elkaar tijdens de vergaderingen (good practice), maar ook tijdens de leerling besprekingen (intervisie) en de werkgroepen waarin we van elkaar leren door het delen van expertise. Tijdens de klassenbezoeken wordt er door de interne begeleiding en directie gekeken en gecontroleerd of er onderwijs wordt gegeven zoals afgesproken en verwoord in de groepsplannen en het onderwijsprofiel van de Duinroos. Onderwijsprofiel obs De Duinroos 21