Onderwijsprofiel in Passend Onderwijs
Schoolgegevens Rooms Katholieke basisschool De Reiger Azollastraat 47 2165 XP Lisserbroek 0252-412128 Brinnummer 07RH Inhoudsopgave Inleiding blz. 2 Het onderwijsprofiel Passend Onderwijs H meer blz. 4 Opbrengstgericht werken en verbetertrajecten blz. 5 Leerresultaten blz. 7 Leerstofaanbod blz. 8 Leertijd blz. 11 Didactisch handelen blz. 12 Pedagogisch handelen blz. 13 Klassenmanagement blz. 16 Inleiding Een eerste kennismaking met de Reiger De Reiger is een Rooms Katholieke school. Dit betekent, dat we in de omgang met de kinderen een sfeer proberen te creëren die op een christelijke grondslag stoelt. Gelijkwaardigheid tussen mensen is een belangrijk uitgangspunt. Wat wij belangrijk vinden en willen uitstralen hebben wij omschreven in onze missie en visie. Onze missie is samen te vatten in de volgende slogan: "De Reiger, samen leren in een veilig nest. Wat vinden wij als school belangrijk? Sfeer Wij vinden het belangrijk dat kinderen met plezier naar school gaan. Wij streven ernaar, dat kinderen zich veilig en gerespecteerd voelen op basis van vertrouwen. Een open school- /werkklimaat biedt hiervoor de mogelijkheden. Dit vertaalt zich onder meer in een gestructureerde leeromgeving in een overzichtelijk en gezellig gebouw, waar rust en regelmaat een onderdeel zijn. Wij staan open voor de verhalen en vragen van kinderen. Ons inziens ontwikkelt een kind zich het beste, als het zich thuis en op school veilig voelt. Onderwijsprofiel De Reiger - Passend Onderwijs Haarlemmermeer 2
Aandacht voor het individuele kind Daar ieder kind uniek is en kinderen dus verschillen van elkaar, passen wij ons onderwijs aan op de behoeften van het kind. Naast het verwerven van kennis wordt er ook gewerkt aan de persoonlijke ontwikkeling van het kind. Kinderen ontdekken hun talenten, verwerven zelfkennis en bouwen zelfvertrouwen op. Ze leren om te gaan met elkaar, verdraagzaam te zijn en kennis op te doen van andere culturen en andere opvattingen. We proberen dit te bereiken door kringgesprekken, gezamenlijke vieringen en gerichte projecten. Een prestatie is een relatief begrip. Wij vinden het belangrijk, dat kinderen op school presteren, maar prestaties kunnen voor ieder kind verschillend zijn. Voor een uitgebreidere toelichting verwijzen we naar onze schoolgids. Alle besturen hebben met de komst van passend onderwijs zorgplicht. De zorgplicht betekent dat iedere leerling een passende onderwijsplek moet krijgen. De besturen werken samen in het samenwerkingsverband om de zorgplicht te kunnen garanderen. Het samenwerkingsverband (alle besturen) moet zorgen voor een dekkend netwerk. Het samenwerkingsverband maakt via de onderwijsprofielen inzichtelijk hoe zij met de scholen zorgt voor een dekkend netwerk. Het kader voor het onderwijsprofiel wordt op SWV-niveau ontwikkeld zodat er zicht komt op het totale netwerk. De veranderingen zijn een prima gelegenheid om met elkaar een verdere kwaliteitsslag te slaan. De focus ligt op verdere kwaliteitsverbetering. Het samenwerkingsverband, bestaande uit de samenwerking van schoolbesturen, kan zich verder ontwikkelen in het tijdig signaleren en kan doorgaan met het verbeteren van opbrengstgericht werken in leerresultaten en leerkrachtvaardigheden. Onderwijsprofiel De Reiger - Passend Onderwijs Haarlemmermeer 3
Het onderwijsprofiel Passend onderwijs Haarlemmermeer Een onderwijsprofiel van iedere school bestaat uit een basiszorg, een breedtezorg en een dieptezorg (zie landelijk referentiekader). In het Samenwerkingsverband Haarlemmermeer spreken we van een basisaanbod, een breedteaanbod en een diepteaanbod en formuleren scholen een plusaanbod. De onderwijsprofielen van de PO, SBO en SO scholen gezamenlijk leveren een onderwijscontinuüm op, waarmee wij alle leerlingen een passend onderwijsaanbod kunnen geven. Het breedte en het diepteaanbod op onze scholen is een intensivering van de onderwijsaanpak zoals de school het biedt in het basisaanbod. Dit geldt voor alle vormen van onderwijs. De onderwijsprofielen geven zicht op het onderwijsaanbod voor alle leerlingen in een school. Het onderwijsprofiel moet een zichtbare kwaliteit van onderwijs waarborgen. Een goed gedifferentieerd onderwijsaanbod op de basisschool zorgt ervoor dat veel leerlingen thuisnabij onderwijs kunnen volgen en slechts een beperkt aantal leerlingen een beroep hoeft te doen op het diepteaanbod. Het onderwijsprofiel is een instrument in handen van de schooldirecteur om het onderwijsaanbod gericht te verbeteren. De vaste onderdelen van het onderwijsprofiel zijn: Planmatig werken De leerresultaten Een helder geformuleerd onderwijsaanbod en effectieve methodieken. De bewaking van de leertijd. De instructievaardigheden Het (pedagogisch) klimaat Het klassenmanagement We sluiten aan bij de begrippen in het waarderingskader van de inspectie en bij de vele kwaliteitsinstrumenten. Het zijn die elementen uit het primair proces die direct invloed hebben op de leerresultaten van de leerlingen. Het onderwijsprofiel hangt op deze wijze sterk samen met het onderwijskundig deel van het schoolplan en de onderdelen uit het kwaliteitssysteem van de school. Op iedere school is in het onderwijsprofiel beschreven hoe de school deze onderwijskwaliteit definieert en monitort. De vaste onderdelen van het onderwijsprofiel zijn voor al onze scholen gelijk. De onderdelen moeten beschreven worden in concreet waarneembaar gedrag. Het gedrag is meetbaar en beschreven in termen van wat zie ik. We vinden dat iedere school of ieder schoolbestuur zelf de elementen uit het onderwijsprofiel inhoudelijk vorm moet geven en eventueel een eigen ambitieniveau moet formuleren. Dit betekent dat de onderwijsprofielen qua vorm vergelijkbaar zijn, maar qua inhoud per school en per bestuur moeten verschillen om te komen tot een dekkend netwerk. Onderwijsprofiel De Reiger - Passend Onderwijs Haarlemmermeer 4
Opbrengstgericht werken en verbetertrajecten De inspectie brengt op basis van een steekproef in kaart in hoeverre scholen opbrengstgericht werken op basis van vijf indicatoren: 1. De school gebruikt een systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen 2. De leraren volgen en analyseren de vorderingen van hun leerlingen systematisch 3. De school gaat de effecten van de zorg na 4. De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten 5. De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. De Reiger analyseert twee keer per jaar behaalde Cito-resultaten. Dit wordt beschreven in een format dat wordt aangeleverd door ons bestuur. Op basis van de analyses worden er verbeterpunten op groeps- en/of schoolniveau geformuleerd en uitgewerkt in Plannen van Aanpak. Op leerling niveau worden de Cito-resultaten én de resultaten van de methode gebonden toetsen gebruikt. Deze informatie wordt verder in de groeps- en/of individuele handelingsplannen aangevuld met de taakwerkhouding en de onderwijsbehoeftes van de leerling. De groepsplannen worden vier maal per jaar met de Intern Begeleider besproken en daar waar nodig aangepast. In de groepsplannen gaan we uit van instructie op drie niveaus : De instructie afhankelijke Instructiegevoelig Instructie onafhankelijke Op dit moment worden de volgende groepsplannen gemaakt : Groep 1 en 2 Taal en rekenen Groep 3 Lezen (inclusief spelling) en rekenen Groep 4 t/m 8 Spelling en rekenen In schooljaar 2015-2016 worden hier ook de groepsplannen voor technisch- en begrijpend lezen aan toegevoegd. Periode Toetsen en activiteiten Acties en afspraken Oktober November Afname van de DMT en AVI voor de leerlingen die in mei/juni beneden het verwachte niveau hebben gescoord. Afname herfstsignalering VLL groep 3 Als de tussendoelen zijn bereikt bespreken of de aanpak moet worden voortgezet. De niveaus van de oefenstof wordt basis van de resultaten aangepast. Tussenevaluatie groepsplannen in een groepsbespreking met de Intern Begeleider. Op basis van de bespreking past de leerkracht het groepsplan aan voor de komende periode. Afname CITO- toetsen B8 voor Rekenen-wiskunde, Spelling en Begrijpend Lezen. Op basis van de analyse past de leerkracht het groepsplan aan voor de komende periode. Januari Afname Cito M toetsen Analyse van de individuele Februari leerlingen door de leerkracht Groei in VS. Onderwijsprofiel De Reiger - Passend Onderwijs Haarlemmermeer 5
Analyse van de opbrengsten van de Cito M toetsen : - Analyse door IB-er binnen vast format - Bespreken in MT - Bespreken met het team - Format definitief maken en versturen naar bestuur. Evaluatie van de groepsplannen in een groepsbespreking met de Intern Begeleider Afname wintersignalering VLL groep 3 Op basis van de resultaten wordt bepaald of de doelen bereikt zijn, waar we trots op kunnen zijn en voor welke vakken een verbeterplan moet worden opgesteld. Tevens worden de schoolambities geformuleerd. Op basis van de bespreking past de leerkracht de groepsplannen aan voor de komende periode De niveaus van de oefenstof wordt basis van de resultaten aangepast. Maart April Afname lentesignalering VLL groep 3. De niveaus van de oefenstof wordt op basis van de resultaten aangepast. Tussenevaluatie groepsplannen in een groepsbespreking met de Intern Begeleider. Op basis van de bespreking past de leerkracht het groepsplan aan voor de komende periode. Juni/juli Afname Cito E toetsen Analyse van de individuele leerlingen op groei in VS door de leerkracht. Analyse van de opbrengsten van de Cito E toetsen Eventueel het beleid aanpassen - Analyse door IB-er binnen vast verkort aan de resultaten. - format Verbeterplannen continueren - Bespreken in MT of aanpassen/aanscherpen en - Bespreken met het team ambitie eventueel bijstellen. - Format definitief maken en versturen naar bestuur. Eindevaluatie groepsplannen in een groepsbespreking met de Intern Begeleider De leerkracht geeft bijzonderheden betreffende de leerlingen voor de volgende leerkracht aan in het groepsoverzicht. Afname eindsignalering VLL groep 3 Analyse gegevens worden verwerkt in overdrachtsformulier. Onderwijsprofiel De Reiger - Passend Onderwijs Haarlemmermeer 6
Leerresultaten In de groepsplannen worden de doelen per leerling in vaardigheidsscores gesteld. Om de groei te bepalen die leerlingen de volgende periode in vaardigheidsscores moeten behalen, maken wij gebruik van Leerrendementsoverzichten van Onderwijs Advies versie januari 2014. De Reiger analyseert de resultaten op de vakgebieden Technisch lezen, begrijpend lezen, spelling en rekenen. De leerkracht bekijkt per leerling kritisch de leerresultaten (groei in vaardigheidsscores uit Parnassys) en stelt op basis hiervan hypotheses die besproken worden tijdens de groepsbespreking. Op de Reiger worden hoge doelen gesteld. Er wordt het hoogst haalbare uit de leerlingen gehaald. Daarbij wordt rekening gehouden met de individuele mogelijkheden van de leerlingen. Natuurlijk is het streven om zoveel mogelijk leerlingen een I, II of III te laten scoren, maar er wordt vooral ook gelet op de individuele leerlijnen van de leerlingen. Als een leerling op een toets lager scoort dan passend is bij de eigen leerlijn wordt bekeken wat de oorzaak zou kunnen zijn en wordt een interventie gepleegd om de leerling weer op de eigen leerlijn te krijgen. Als een leerling op een toets hoger scoort dan passend bij de eigen leerlijn, wordt bekeken wat de reden zou kunnen zijn en kunnen de doelen worden aangescherpt. Leerresultaten schooljaar 2013-2014 in gemiddelde vaardigheidsscores per vak : Technisch M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 B/M8 lezen DMT Landelijke norm 13-32 21-51 34-71 46-77 56-85 61-89 71-93 77-97 80-102 83-105 85-107 20% 57 77 80 84 99 96 107 107 107 111 111 60% 30 41 61 60 77 80 87 87 88 96 97 20% 10 15 28 32 41 45 59 58 67 73 83 Spelling M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 B/M8 Landelijke norm 104-115 110-120 116-125 117-127 122-132 125-136 129-139 133-143 135-145 136-145 139-149 20% 120 124 130 135 136 143 145 151 149 155 148 60% 111 116 112 119 129 133 134 140 139 141 142 20% 102 110 108 113 117 120 125 130 129 130 135 Begrijpend E3 M4 E4 M5 M6 M7 B/M8 lezen Landelijke -13-10 3-24 8-30 16-37 23-42 34-57 42-71 norm 20% 30 26 35 44 63 60 71 60% 7 9 14 27 34 42 53 20% -19-10 -8 6 21 29 36 Rekenen M3 E3 M4 E4 M5 E5 M6 E6 M7 E7 B/M8 Landelijke norm 21-47 33-56 41-65 52-75 62-85 70-92 75-98 83-101 91-110 96-116 103-121 20% 57 68 61 80 91 106 106 111 116 122 120 60% 33 55 29 68 70 2 90 96 100 107 111 20% 10 20 26 59 47 55 67 77 80 86 101 Onderwijsprofiel De Reiger - Passend Onderwijs Haarlemmermeer 7
Leerstofaanbod Het onderwijsaanbod wordt beschreven in methodieken en materialen. In het breedte- en diepteaanbod staat hoe de school intensiveert voor leerlingen met extra onderwijsbehoeften. Het aanbod wordt beschreven voor technisch lezen, begrijpend lezen, spelling, rekenen & sociale competentie. Taal 1-2 -Speciale activiteiten met kleuters volgens plan -kleine verhaaltjes lezen en schrijven -Schatkist -Verhaalplaten -Tijdwijzer waarin tijd, gebeurtenissen en feesten zichtbaar worden gemaakt. -Lees- en schrijfhoek, waarin activiteiten plaatsvinden die aan de wieg staan van het lees- en schrijfonderwijs. Kinderen die daar aan toe zijn, maken er kennis met letters, stempelen woorden, kijken in boekjes, leren hun naam schrijven -Thematisch werken waarbij de inhoud wordt ontleend aan de tussendoelen geletterdheid. -Kringactiviteiten en werkjes tot minimaal startniveau groep 3 -Vertelbeurten -Fotomap bij woordenschatoefeningen -Spreekbeeld voor motorische ondersteuning klanken -In kleine kring extra instructie en activiteiten gericht op de minimumdoelen -Individuele observatie en instructie buiten de groep -Voorschotbenadering Technisch lezen Groep 3 Methode Veilig Leren Lezen -Zon groep volgens de methode -Opdrachtkaarten Feestneus zon en raket -Computerprogramma VLL Raket -Map Letterzetter en woordzetter Raket -Ringboekje -Lees- en letterspelletjes -Tip top -Loco -Maangroep volgens methode VLL -Computerprogramma VLL maan en raket -Kopieerbladen uit letter-woord zetter VLL ster en raket -Tip top -Loco -Ringboekje -Flitsen letters en woorden -Lezen woordrijtjes Veilig en vlot -Maangroep volgens methode VLL -Computerprogramma VLL maan en raket -Kopieerbladen uit letter-woord zetter VLL ster en raket -Tip top -Loco -Ringboekje -Flitsen letters en woorden -Lezen woordrijtjes Veilig en vlot -Verlengde instructie Onderwijsprofiel De Reiger - Passend Onderwijs Haarlemmermeer 8
Technisch Lezen 4 5 6 7-8 -Leeshuiskaarten (tekst-vragen) -Breed aanbod leesboeken -Leeshuis -Leeshuiskaarten (testvragen) -Leesboeken op niveau -Remediërende bladen na 2 blokken -Leesboeken voor zwakke lezers -Connect lezen Rekenen 1-2 3 4 5 6 7-8 -Werkbladen -WIG ideeënboek gr.1-2 -Smartgames -Fred van de Rekenflat -ontwikkelingsmaterialen -Werkbladen -Cijferboek Schatkist -Werkbladen -WIG ideeënboek gr.1-2 -Kien -Routeboekje SLO -Topklassiekers Wiskunde deel 1 -Drie-steropdrachten in de weektaak -Smart games -Loco -Rekenmeesters -WIG -Computerprogramma WIG -Weektaak op basis-niveau -Loco -Rekenmakkers -Weektaak op 1-sterniveau 1f-routeboekje SLO -Steunkaarten Braams -Loco Spelling 3 4 5 6 7-8 -Ringboekje VLL Raket gr.3 -Computerprogramma Taal op Maat -TOM-spelling -Zuid-Vallei spelling niveau 2 -Oefenbladen TOM nieuwe versie -Ringboekje VLL Maan gr.3 -Zuidvallei Spelling niveau 1 -Zelfstandig spellen -Oefenbladen TOM nieuwe versie -Computerprogramma TOM -Ringboekje VLL Maan gr.3 -Verlengde instructie -Pre-teaching middels computerprogramma TOM Onderwijsprofiel De Reiger - Passend Onderwijs Haarlemmermeer 9
Begrijpend Lezen 3 4 5 6 7-8 -Computerprogramma bij methode -Feestneus VLL Raket en Zon gr.3 -Methode Tekstverwerken -Feestneus VLL Maan/Raket -Pre-teaching middels computerprogramma methode -Verlengde instructie Onderwijsprofiel De Reiger - Passend Onderwijs Haarlemmermeer 10
Leertijd (per vakgebied) De leertijd wordt beschreven in gestelde leertijd (roostertijd) in aantal uren per week. Technisch lezen 1* 2* 3 4 5 6 7 8 2 4.00 3.45 2.20 2.15 1.15 1.15 + 1 uur (* betreft hier taal voor kleuters) Rekenen 1 2 3 4 5 6 7 8 30 min. 30 min. 2 5.00 Spelling 1* 2* 3 4 5 6 7 8 2.00 2.00 2.00 2.00 1.45 Begrijpend lezen 1* 2* 3 4 5 6 7 8 0.45 1.00 1.45 2.00 1.30 15 min. Onderwijsprofiel De Reiger - Passend Onderwijs Haarlemmermeer 11
Didactisch handelen We sluiten aan bij de opvattingen van de Inspectie die het als volgt omschrijft: Het didactisch handelen van de leerkracht is gericht op het ontlokken en bevorderen van leerprocessen waarbij de leerkracht sturing geeft aan het leerproces en de eigen keuzes van leerlingen. Zo vraagt de leerkracht zich voortdurend af welke hulp, opdracht of aanwijzing gegeven kan worden om leerlingen te helpen tot leren te komen. Uitgangspunt bij het didactisch handelen is het werken met een instructiemodel. Daarnaast is het van belang dat de leerkracht afstemt op het niveau van de leerlingen. Instructiemodel: - De school werkt met het directe instructie model - De school heeft bepaald welke elementen ze per les-fase terug wil zien in de les. Deze staan in het volgende schema: Introductie: -De leerling verwoordt zelf het lesdoel of krijgt het doel Top-down aangeboden Inoefening/Verwerking: - Leerling gaat zelfstandig aan het werk - Elke leerling beschikt over verrijkingsmateriaal Terugkoppeling: - Leerling bespreekt wekelijks het gemaakte werk met de leerkracht, over de bereikte leerdoelen en de werkwijze. Introductie: -Leerkracht geeft de start van de les duidelijk aan -Leerkracht vertelt het doel van de les -Leerkracht vertelt wat de leerlingen deze les gaan doen (lesopbouw) Instructie: -Leerkracht laat de leerlingen nadenken over oplossingen/strategieën -Leerkracht geeft uitleg over de inhoud van de opgaven -Leerkracht creëert betrokkenheid door vragen te stellen en leerlingen opgaven voor te laten doen Inoefening: -Leerkracht maakt samen met de leerlingen een opgave Verwerking: -Leerkracht vertelt of schrijft op het bord wat de leerlingen moeten doen -Leerkracht maakt duidelijke afspraken over wanneer en hoe de leerling om hulp mag vragen -Leerkracht maakt duidelijk wat er wordt verwacht van de leerlingen als het werk af is -Leerkracht zorgt voor regelmatige feedback Terugkoppeling: -Leerkracht houdt de nabespreking direct na inoefening/verwerking -Leerkracht bevraagt leerlingen over het bereiken van het lesdoel -Leerkracht complimenteert de leerlingen met wat ze hebben geleerd Instructie: -Leerling krijgt verlengde instructie tijdens zelfstandig werken van de basisgroep; -Leerkracht doet opgave minimaal 2 keer goed voor. Inoefening: -Leerkracht maakt minimaal 2 voorbeeldopgaven samen met de leerling. Verwerking: -Leerkracht vertelt de leerlingen individueel wat ze moeten doen. Het werk is aangepast aan het niveau van de leerlingen (hoeveelheid, soort opdrachten). Onderwijsprofiel De Reiger - Passend Onderwijs Haarlemmermeer 12
Pedagogisch handelen (algemeen) Het pedagogisch handelen van de leerkrachten is afgestemd op het versterken van de drie basisbehoeften van de leerlingen, te weten: relatie, competentie en autonomie. Relatie: De leerlingen voelen zich geaccepteerd. Ze horen erbij. Ze zijn welkom. Ze voelen zich veilig. Er wordt met de leerlingen gepraat en niet over hen. Competentie: De leerlingen ontdekken dat ze de taken die ze moeten doen, aankunnen. Ze ontdekken dat ze steeds meer aankunnen. Autonomie: Leerlingen willen vrijheid en zelfbepaling. Ze willen verantwoordelijk zijn voor hun eigen taken. Zij kunnen (in elk geval voor een deel) hun leergedrag sturen. Visie op pedagogisch handelen Leerkrachten geven ruimte aan het autonomie gevoel van hun leerlingen. Ze honoreren initiatieven van leerlingen. Ze waarderen ideeën van leerlingen en wat ze ermee doen. Ze dagen leerlingen uit om eigen oplossingen te bedenken. We werken aan het vergroten van de zelfstandigheid en zijn bezig met een veranderproces om de leerlingen tebegeleiden bij het eigenaar worden van hun eigen leerproces. Voor leerkrachten, leerlingen en ouders geldt dat ze respect hebben voor elkaar en voor de omgeving. Algemene schoolregels gelden voor allen en worden door allen nageleefd, waarbij voor een ieder geldt: Goed voorbeeld doet goed volgen. Gedrag Rondom het omgaan met (on)gewenst gedrag zijn afspraken op een rij gezet. Deze afspraken worden nageleefd door alle leerkrachten en hebben betrekking op alle leerlingen. 00: Omgaan met gedrag Afspraken, van toepassing op alle leerlingen -De leerkracht beloont gewenst gedrag door het geven van een compliment (verbaal of non-verbaal) of door het geven van een beloning (al dan niet van tevoren afgesproken met de leerlingen) -De leerkracht negeert klein ongewenst gedrag -De leerkracht handelt volgens een opbouw in het sturen van gedrag als negeren niet helpt: o Hij maakt gebruik van het stiltegebaar o Hij wijst naar de Kanjerregels, waarin de gedragsregels zijn omschreven o Hij wijst naar de klassenregels, de time-timer etc o Hij beloont het gewenste gedrag met complimenten en daar waar nodig via een beloningssysteem zowel individueel als groepsgericht o Hij sanctioneert ongewenst gedrag met een nuttige straf. -De leerkracht geeft positieve feedback op het gedrag van de leerlingen: hij geeft ten minste 4 complimenten ten opzichte van 1 correctie. Onderwijsprofiel De Reiger - Passend Onderwijs Haarlemmermeer 13
01: Pedagogisch handelen gericht op de relatie -De leerkracht ontvangt en begroet de leerlingen bij het begin van de dag. -De leerkracht kijkt de leerlingen aan als hij met hen spreekt. -De leerkracht maakt beredeneerde keuzes bij het samenstellen van groepjes leerlingen om het samenwerken te bevorderen. -De leerkracht hanteert consequent de afspraken uit het pestprotocol en het protocol grensoverschrijdend gedrag. -De leerkracht praat alleen met betrokkenen over de leerlingen en hun thuissituatie. -De leerkracht spreekt zijn interesse wekelijks uit naar de leerling over het schoolwerk, spel en culturele achtergronden. -De leerkracht signaleert onzekerheid bij de leerling in de leer- en gedragssituaties en ondersteunt de leerling in zijn/haar behoefte aan veiligheid en acceptatie door dingen samen te doen of voor te doen. -De leerkracht koppelt een tweetal leerlingen aan elkaar die elkaar ondersteunen in het werk; bijv. een dyslectische leerling krijgt een goede lezer als ondersteuner naast zich (maatje, tutor). 02: Pedagogisch handelen gericht op de competentie -De leerkracht spreekt zijn vertrouwen uit in de leerlingen in het omgaan met elkaar. Hij gaat hierbij uit van hoge, maar realistische verwachtingen. -De leerkracht laat zien dat het gewenste gedrag wordt opgemerkt in woord en gebaar. Bijvoorbeeld door de duim op te steken. -De leerkracht sluit elk dagdeel af met positieve feedback op het gewenst gedrag, gericht op het werk dat de leerlingen hebben gedaan (product gericht). -De leerkracht sluit elk dagdeel af met positieve feedback op de inzet van de leerlingen en op het sociaal emotioneel functioneren (proces gericht). -De leerkracht spreekt met de leerlingen over hun kwaliteiten om hen bewust te maken van hun mogelijkheden. -De leerkracht bespreekt met een leerling zijn gedragsmogelijkheden en ondersteunt hem/haar door vertrouwen uit te spreken in diens capaciteiten. -De leerkracht schrijft het bereiken van gewenst gedrag toe aan de inzet van de leerling zelf. -De leerkracht vergelijkt de leerling met zichzelf. -De leerkracht zet de Kanjertraining in die de weerbaarheid van de leerling versterkt. Onderwijsprofiel De Reiger - Passend Onderwijs Haarlemmermeer 14
03: Pedagogisch handelen gericht op de autonomie -De leerkracht daagt alle leerlingen uit om aan het woord te komen en geeft de leerlingen de ruimte om hun gedachten en gevoelens onder woorden te brengen. -De leerkracht daagt de leerlingen uit om mee te denken over minimaal 4 belangrijke gedragsregels in de groep. -De leerkracht herinnert de leerlingen via complimenten en reflectie aan de opgestelde gedragsregels. -De leerkracht creëert onderwijssituaties, bijvoorbeeld een kringgesprek, waarin leerlingen elkaar de ruimte geven voor een eigen inbreng en waardeert die positief. -De leerkracht laat de leerlingen meedenken en meebeslissen over (bijvoorbeeld) feestelijke activiteiten in de groep. -De leerkracht zorgt voor werkvormen die ervoor zorgen dat de leerlingen vorm kunnen geven aan hun eigen keuzes. Bijvoorbeeld het maken van een bouwwerk, het plakken van een collage, het schrijven van een verhaal, etc. -De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe zij kunnen omgaan met leerlingen in de groep die extra onderwijsbehoeften hebben en maakt hierover afspraken. -De leerkracht bespreekt met de leerlingen het verantwoordelijk zijn voor elkaar. -De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe zij zelfstandig hun problemen kunnen oplossen. -De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe hij omgaat met verschillen tussen leerlingen wat betreft zelfstandigheid en het dragen van verantwoordelijkheid. Onderwijsprofiel De Reiger - Passend Onderwijs Haarlemmermeer 15
Klassenmanagement Klassenmanagement bestaat zoveel mogelijk uit structureren van ruimte, tijd en activiteit zodat de leerkracht de geplande activiteiten uit kan voeren. We onderscheiden hierbinnen de organisatie van de fysieke ruimte en de organisatie van de ruimte rondom het lesgeven, waarbij het leerkrachtgedrag en de leerkrachtvaardigheden een belangrijke rol spelen. 01: Ruimte -De klassenregels hangen zichtbaar in de klas. -De tafels en stoelen zijn zo georganiseerd dat er duidelijke looproutes zijn in de klas. -Alle leerlingen kunnen de leerkracht goed zien. -De klok hangt zichtbaar in de klas. -De pictogrammen met de dagplanning hangen zichtbaar op het bord. -De leerkracht stelt na elke vakantie een nieuwe groepsindeling op. -De pictogrammen met de dagplanning zijn bij de tafel van de leerling zichtbaar. -Er zijn kleine time-timers beschikbaar voor op de tafel van de leerling. -De leerling houdt, indien nodig, een vaste plaats in de klas. -Er zijn plekken in het lokaal waar de leerling rustig kan werken. -Er zijn koptelefoons beschikbaar. 02: Tijd -De leerkracht gebruikt een rooster waarin hij/zij alle lessen plant. -De leerkracht houdt zich aan de roostertijden. -De leerkracht vertelt bij aanvang van de dag wat de planning van de dag zal zijn o -De leerkracht plant op het rooster de volgende werkvormen in: zelfstandig weken (dagelijks) o Instructiemomenten (dagelijks) o Samenwerken (wekelijks). -De leerkracht maakt voor de leerling(en) individueel een planning in pictogrammen. 03: Activiteit -De leerkracht legt de materialen voor de les zo klaar, dat de leerlingen ze zelf kunnen pakken. -De leerkracht vertelt voor de les of er sprake is van: o Individueel werken, waarbij geen hulp kan worden gevraagd o Individueel werken waarbij hulp gevraagd mag worden als iets niet lukt o Samenwerkend leren. -De leerkracht geeft op de time-timer de tijdsplanning aan. -De leerkracht vertelt wanneer de les eindigt. De leerlingen krijgen dan nog een paar minuten om het werk af te ronden. -De leerkracht vertelt: o Wat hij/zij zelf gaat doen tijdens het zelfstandig werken o Wanneer hij niet beschikbaar is voor alle leerlingen en hoe lang dat duurt o Wanneer hij/zij weer beschikbaar is. -De leerkracht legt de materialen voor de leerlingen klaar in een speciaal kastje, of op de tafel van de leerling. Onderwijsprofiel De Reiger - Passend Onderwijs Haarlemmermeer 16