Verrijken: doelgericht werken aan vaardigheden SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Allen van harte welkom! Nora Steenbergen-Penterman
Opdracht leren 1 Wat zou jij nu willen leren? 2A Voor wie heb jij bewondering? 2B Waarom?
Wat is nodig? Getraceerd maart 2014: https://www.facebook.com/media/set/?set=a.102271369892337.2409.100003284224797&type=3
Welke vaardigheden doen ertoe? Persoonsvorming Maatschappelijke voorbereiding Kennisontwikkeling
Doelgericht je talenten verder ontwikkelen samen met leerling leerdoelen bepalen inzicht in zichzelf sterke en minder sterke kanten bewust ontwikkelen (Steenbergen-Penterman & Houkema, 2013)
productief Dabrowski: overexcitabilities gevoelig Dweck: FIXED vs growth mindset intens scherpe waarneming snel opvallend gevoel voor humor rijke fantasie veel ideeën Ken Robinson omgaan met ambiguïteit plezier in creëren origineel ontwikkelingspotentieel probleem oplossing brede interesse nieuwsgierig specifieke, diepgaande interesses gedrevenheid (hoog)begaafdheid meerdere invalshoeken leergierig rijk en levendig voorstellingsvermogen problemen herkennen meerdere oplossingen kennishonger creërend (denk)vermogen flexibel flow zelf ontdekkend zoekend naar betekenis eigen-wijsheid Csikszentmihalyi autonoom reflecterend kritisch actief veel energie intrinsiek gemotiveerd procesgericht enthousiast voor passies initiatiefrijk nonconformistisch veel willend veeleisend perfectionistisch eigengereid sterk rechtvaardigheidsgevoel zet door gefocust zelfsturend Luc Stevens ondernemend
Denken over denken (Steenbergen-Penterman & Houkema, 2013)
Verschillende perspectieven: Hogere orde denkvaardigheden: - Analyseren - Evalueren/reflecteren - Creëren
Analytisch Creatief Praktisch Wat past het beste bij jou? Wat doe jij graag of vaak? Denkvoorkeuren (Sternberg)
Wat is jouw denkprofiel? In gesprek met leerlingen over denkvoorkeuren Hulpmiddelen: Animatie (video) - Mindmap - Checklist - Vragenlijst Leeractiviteit: E-learning module http://talentstimuleren.nl/thema/stimulerend-signaleren/inspelen-opbehoeften/denkvoorkeuren
Toch zul je ook een voorkeur hebben voor bepaalde talentgebieden die je het liefst gebruikt. Dit verschilt per persoon.
Welke vaardigheden doen ertoe?
Doelgericht je talenten verder ontwikkelen Welke doelen stel jij jezelf? Welke talenten en kwaliteiten zet je hierbij in? Welke vaardigheden ga je ontwikkelen? 16 habits of minds Costa and Kallick, 2009
Kerndoelen relateren aan persoonlijke ontwikkeling Kerntaak van het onderwijs Toerusting van leerlingen om actief naar eigen vermogen en behoeften betekenisvol bij te dragen aan de maatschappij, met behoud van eigenheid Verbinden aan persoonlijke doelen! Reflectievragen stellen Wat wil ik? Wie ben ik? Wat vind ik? Wat kan ik? Wat doe ik? Waar ben ik? [Bateson: reflectiemodel en kernvragen, Korthagen: ui-model, Offman: kernkwaliteiten)]
Hoe kun je jouw talenten verder ontwikkelen? Opdracht: Bekijk de placemat met hulpvragen 1. Welke vraag is op dit moment voor jezelf belangrijk? 2. Welke vraag lijkt jou geschikt om met een leerling te bespreken? Ga hierover (o.a. Waarom) in tweetallen in gesprek!
Hoe kun je jouw talenten verder ontwikkelen? Welke vragen helpen jou op weg? Hoe ga je dit verder invulling geven?
Doelgericht je talenten verder ontwikkelen Welke doelen stel jij jezelf? Welke talenten en kwaliteiten zet je hierbij in? Welke vaardigheden ga je ontwikkelen?
Inzicht in eigen leervoorkeuren Leren leren (van werking van het brein tot zelf beter leren) Gesprekken met leerlingen over "eigen" vragen, wensen, doelen, zelf opdrachten formuleren en eisen stellen Leerlingen kiezen zelf uitdagende leeractiviteiten die aansluiten bij hun interesses Behoeften
HGW cyclus Hoe gaan we het realiseren? Wat zien we? Wat gaan we doen? Wat heeft de leerling nodig?
Kwaliteiten, interesses en behoeften van de leerling centraal HOE GAAN WE HET REALISEREN? Neem voldoende tijd om een gedragsverandering en positieve ontwikkeling in leerresultaten te zien. Ga regelmatig in gesprek met de leerling: bemoedig, blijf consequent, biedt duidelijkheid. Geef feedback op inzet en inspanning. Investeer in een goede relatie met de leerling. Werk aan de basis van wederzijds vertrouwen tussen school en ouders. Onderzoek en ervaar wat werkt en wat niet werkt. Erken de grenzen van je eigen mogelijkheden en schakel tijdig aanvullende (externe) expertise in. WAT GAAN WE DOEN? Formuleer samen met de leerling en de ouders leervragen en doelen. Kijk hoe kwaliteiten ingezet kunnen worden. Vertaal behoeften naar concrete vaardigheden. Stel prioriteiten vast en stel haalbare doelen. Maak een inschatting van benodigde tijd Bepaal op welke manier geëvalueerd wordt. Beschrijf in het plan van aanpak: WAT de leerling gaat leren, HOE hij gaat werken, WIE hem begeleidt, WAAR en WANNEER het leren plaatsvindt. WAT ZIEN WE? Gebruik informatie van meerdere betrokkenen: leerling, ouders, medeleerlingen, collega's. Verzamel gegevens op verschillende manieren: observaties, gesprekken, toetsen, observatie- /vragenlijsten. Breng de talenten, kwaliteiten, interesses en ondersteuningsbehoeften van de leerling in kaart. Let op signalen van een belemmering in de ontwikkeling op verschillende gebieden. Creëer een veilige, rijke leeromgeving waarin de leerling óók zijn kwaliteiten kan laten zien. WAT HEEFT DE LEERLING NODIG? Analyseer én interpreteer de verzamelde objectieve én subjectieve gegevens. Onderzoek de samenhang in de beschikbare informatie voor een beter begrip van wat de leerling nodig heeft. Vertaal dit naar wat de leerling nodig heeft van leerkracht, medeleerlingen, onderwijsomgeving en onderwijsmateriaal. Verken dit samen! Geef de leerling zélf ook inzicht in zijn kwaliteiten en onderwijsbehoeften.
Belang van gesprekken en aantekeningen
Meer informatie
Praktijkvoorbeeld programma verrijkingsgroep Strategische denkspelen www.mijneigenproject.nl Filosoferen Ik-museum / creatieve opdracht Opdrachten op maat Coöperatieve denkspelen en samen leren Leren leren Engels - Diary of a Wimpy Kid
Mijn eigen project.nl Van het kiezen/ bestuderen van een onderwerp, via plannen, doelgroep bestuderen, product kiezen naar presenteren van project. Dit doen we om leren leren te stimuleren. Zie voor mindmap www.mijneigenproject.nl
Mindmap mijn eigen project incentive
Filosoferen Stimuleren van analyseren, evalueren en creëren
Ik-museum Stimuleren van het creëren en zelfinzicht vergroten