Reflectie. Werkplekleren. EM2X0 Gonny Schellings

Transcriptie

1 Reflectie Werkplekleren EM2X0 Gonny Schellings

2 Doelstellingen van deze bijeenkomst: - Wat weet je na deze bijeenkomst? - Wat kan je na deze bijeenkomst? 2 EM2X0: Reflecteren

3 Maak een woordweb: Reflectie 3 EM2X0: Reflecteren

4 Waarom is het belangrijk dat leerlingen reflecteren? 4 EM2X0: Reflecteren

5 Reflectie is belangrijk voor zelfregulatie: Zelfgereguleerd leren: het controleren van gevoelens, cognitie en gedrag om de motivatie en het leerproces te beïnvloeden (Boekaerts & Corno, 2005). Belangrijke voorspeller van leerprestaties (Pintrich & De Groot, 1990). Belangrijk vanuit het perspectief van een steeds veranderende samenleving. Leeropbrengsten moeten duurzaam en flexibel toepasbaar zijn (Onderwijs, 2032). 5 EM2X0: Reflecteren

6 Zelfregulatie en leeromgeving: Leerlingen meer verantwoordelijk voor eigen leerproces. Leerlingen ervaren autonomie (Deci & Ryan, 2000). Leren is betekenisvol (Assor Kaplan & Roth, 2002). Authentieke en betekenisvolle leertaken. Leren is een sociale activiteit. 6 EM2X0: Reflecteren

7 Handvatten: zelfgereguleerd leren van leerlingen: Zelf doelstellingen laten formuleren: - Wat weet je na deze bijeenkomst? - Wat kan je na deze bijeenkomst? Tijdens taak uitvoering stappenplan / aanpak formuleren 1) Ik lees opdracht 2) Ik maak een plan 3) Ik controleer mijn antwoord 4) Wat leer ik ervan? Rondom toetsing: Formatieve toetsing (=zicht op leren) Vraag op toets ook naar oplossingsstrategieën /uitwerkingen Vraag op toets of leeractiviteiten zijn geleerd Vraag naar zekerheid: hoe goed kan jij de toets maken? hoe goed heb jij de toets gemaakt? 7 EM2X0: Reflecteren

8 Waarom is het belangrijk om als docent te (leren/blijven) reflecteren? 8 EM2X0: Reflecteren

9 Een reflectieve docent is: Belangrijk vanuit een steeds veranderende samenleving. Leeropbrengsten zijn duurzaam en flexibel toepasbaar. Docent als onderwijsprofessional (Onderwijs, 2032). Het controleren van gevoelens, cognitie en gedrag om de motivatie en het leerproces te beïnvloeden -> Sensemaking (Beijaard & Meijer, 2017) (Meer) Verantwoordelijk voor eigen leerproces -> Agency (Priestley, Biesta & Robinson, 2015) Ervaren van autonomie; eigen keuzes kunnen maken -> Ownership (Ketelaar, et al. 2012) Rolmodel voor je leerlingen (Dignath & Büttner; 2008) Transfer van geleerde naar werksituatie (Korthagen, 2002) Transfer van werksituatie naar theorie (Van der Wal-Maris, 2017) 9 EM2X0: Reflecteren

10 Wat is reflectie? Iemand reflecteert als hij of zij zijn of haar ervaringen en/of kennis probeert te herstructureren (uit: Korthagen et al., 2002) bewustworden van je innerlijke (kernwaarden); verwoorden en daarnaar handelen (Schildwacht & Mommers, 2016) 10 EM2X0: Reflecteren

11 Reflectie: - Nadenken over jezelf - Je eigen persoon met je handelen, denken en voelen staat centraal - Je zelf onderzoeken: de zoektocht is belangrijk; koppel geen waardeoordeel aan het onderzochte - Orden je gedachten en gevoelens na een betekenisvolle situatie - Word bewust van je handelen en je gevoelens - Waarneembaar voor anderen (= gedrag / handelen) - Niet waarneembaar voor anderen: beleving, denken, voelen en intentie - Kan gaan over prettige, betekenisvolle situatie - Kan gaan over onprettige, betekenisvolle situatie - Is cyclisch, onderdelen grijpen op elkaar in, bouwen op elkaar voort 11 EM2X0: Reflecteren

12 Reflectie: - Nadenken over jezelf - Je eigen persoon met je handelen, denken en VOELEN staat centraal - Je zelf onderzoeken: de zoektocht is belangrijk; koppel GEEN WAARDEOORDEEL aan het onderzochte - Orden je gedachten en GEVOELENS na een betekenisvolle situatie - Word bewust van je handelen en je GEVOELENS - Waarneembaar voor anderen (= gedrag / handelen) - NIET WAARNEEMBAAR voor anderen: beleving, denken, voelen en intentie - Kan gaan over PRETTIGE, betekenisvolle situatie - Kan gaan over onprettige, betekenisvolle situatie - Is cyclisch, onderdelen grijpen op elkaar in, bouwen op elkaar voort 12 EM2X0: Reflecteren

13 Reflectie en feedback: Johari-venster 13 EM2X0: Reflecteren

14 Alle wegen leiden naar Rome: - IJsbergmodel van McClelland - Ui-model van Korthagen - Lift-model - Reflectiespiraal van Korthagen - ABCD-model van Korthagen - STARRT-model - Opdracht: ABCD- of STARRT-model 14 EM2X0: Reflecteren

15 IJsbergmodel: reflectievragen richten zich op de hele ijsberg: - Kennis en - Wat doe je? vaardigheden - Opvattingen, waarden en nomen - Wat vind je? - Motieven, drijfveren - Wat wil je? eigenschappen 15 EM2X0: Reflecteren

16 IJsbergmodel van McClelland: 16 EM2X0: Reflecteren

17 Ui-model van Korthagen: Kernkwaliteiten voor reflectie 17 EM2X0: Reflecteren

18 Liftmodel: Verschillende terreinen van reflectie: o technisch instrumenteel o het voelen, willen, denken, doen o denken vanuit verschillende perspectieven (docent/leerlingen) o overtuigingen, idealen, morele noties o eigen praktijktheorie (en theoretische noties) o professionele identiteit 18 EM2X0: Reflecteren

19 Reflectiespiraal van Korthagen 19 EM2X0: Reflecteren

20 Korthagen heeft geleid tot ABCD-model: A = wat was er voor jou Aan de orde? B = wat is daar voor jou Belangrijk aan? C = welke Conclusies trek je daaruit? D = wat ga je Doen? waar ga je (niet) mee Door? 20 EM2X0: Reflecteren

21 ABCD-model: 21 EM2X0: Reflecteren

22 STARRT-model S = Situatie T = Taak A = Actie R = Resultaat R = Reflectie T = Transfer 22 EM2X0: Reflecteren

23 STARR (T) model: 23 EM2X0: Reflecteren

24 T uit STARRT- model: Transfer Zou deze situatie zich nogmaals kunnen voordoen? Zou je dan iets anders willen doen dan je deze keer hebt gedaan? (Wat dan, hoe, waarom?) Of blijf je juist hetzelfde doen? (Wat dan, hoe, waarom?) Zijn er situaties denkbaar waarin je wat je gedaan hebt weer zou kunnen toepassen of juist niet weer zou willen doen? Wat neem je jezelf voor voor de volgende keer? 24 EM2X0: Reflecteren

25 Portfolio: Portfolio = resultaat van reflectie middel om te leren. Concreet reflecteren (concrete ervaringen) Verbreden / verdiepen repertoire van lesgeven actieplan of voornemen Persoonlijk reflecteren (het geheel van jouzelf als lerende) integreren van theorie met praktijk dat past bij jou Wie ben ik als docent en wie wil ik zijn Reflecteer op: 1. Wat heb ik bereikt? 2. Hoe heb ik dat bereikt? 3. Wie ben ik als docent? 25 EM2X0: Reflecteren

26 Portfolio: - Schrijf in de ik-vorm - Wees bewust van je eigen interpretatie - Blijf bij jezelf - Ben nieuwsgierig naar jezelf: stel vragen bij je eigen gedrag - Oordeel niet over jezelf - Oordeel niet over anderen - Kies een andere invalshoek: - Wat zeggen leerlingen, collega s, opleiders of begeleiders hierover? - Wat zegt de literatuur hierover? - Zorg voor diepgang (beschrijf ook het niet waarneembare) 26 EM2X0: Reflecteren

27 Opdracht: 1. Beschrijf een situatie die je hebt meegemaakt op de opleiding of op de werkplek. 2. Reflecteer op deze situatie met behulp van: ABCD of STARRT 3. Bespreek dit met je buurman / buurvrouw. 4. Is reflecteren nu zo moeilijk? 27 EM2X0: Reflecteren

28 Vul je woordweb aan: Reflectie Succes met het reflecteren! Gonny Schellings 28 EM2X0: Reflecteren