Werkplan vakverdieping kunstvakken

Transcriptie

1 Werkplan vakverdieping kunstvakken algemene gegevens Naam: Klas: Nanda ten Have VR3C Gekozen vakverdieping: Beeldend onderwijs Persoonlijke leerdoel gekoppeld aan de vakcompetenties of gericht op ontwikkeling van eigen kennis Beoordelingscriterium 1: 1.3 De student kan praktijkgericht onderzoek doen naar het effect van (eigen) didactische aanpak (inzet van strategieën, benadering van leerlingen, interactie, samenwerkend leren etc.) en keuzes voor didactisch materiaal in samenhang met de eigen onderwijsvisies, de visie van de collega s en van de school. 2 punten: De student vergelijkt twee lessen waarbij hij dezelfde beeldende opdracht geeft. Bij één van de twee lessen wordt er gefilosofeerd. Achteraf bekijkt de student wat de verschillen zijn tussen de reflecties. 4 punten: Bovenstaande en de student verwoord de eigen visie en die van de school. Persoonlijke leerdoel gekoppeld aan de vakcompetenties of algemene competenties Beoordelingscriterium 2: Korte beschrijving van het gekozen onderwerp: Probleemstelling: 4.1 De student kan visies op beeldend onderwijs en cultuuronderwijs koppelen aan visies op leren van leerlingen (zoals leren in een rijke leeromgeving, sociaal constructivisme, de leerstijlen van Kolb, meervoudige intelligenties) en de visie van de school. 2 punten: De student vergelijkt de visie van proces gericht beeldend onderwijs met de visie van kunsteducatie op de stageschool. (welke methodes, wat zie ik, wat staat er in het rooster, wordt er gereflecteerd) 4 punten: Bovenstaande en daarbij koppelt de student filosoferen aan beeldend onderwijs om het denken te stimuleren. Er wordt onderzocht hoe filosoferen met jonge kinderen ervoor zorgt dat de reflectie tijdens het beeldend proces meer diepgang krijgt en kinderen aan worden gezet tot denken. Aan de hand van dit onderzoek wordt gekeken naar de bijdrage die filosofie zou kunnen leveren aan beeldend onderwijs. Kan 1

2 filosoferen ervoor zorgen dat kinderen anders kijken naar hun beeldend kunstwerk? Wordt dit kunstwerk meer van hun zelf?? Filosoferen is van zichzelf al erg belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Volgens de Theije-Avontuur en Kaniok (2011) stimuleert filosoferen het zelf denken. Hierbij komen de vaardigheden informatie verwerken, beredeneren, creatief denken en evalueren naar voren. Kinderen leren door te filosoferen te verwoorden hoe zij de wereld zien. Ze leren hun eigen gedachten te analyseren en ontdekken hoe ze verschillen van anderen. Het gaat bij filosoferen niet om het vinden van de juiste antwoorden, maar om het ontwikkelen van denkvaardigheden en een eigen zienswijze (Wetenschapsknooppunt, 2012). Zou filosoferen ook een meerwaarde kunnen zijn in verband met goed beeldend onderwijs? Bij beeldend onderwijs zijn kinderen bezig met beelden en hun betekenis. Dat doen ze door zelf beeldend werk te maken, maar ook door er samen naar te kijken en erover te praten. Maar bovenal leren ze over zichzelf; hoe ze hun waarnemingen, hun ervaringen, hun gevoelens, hun gedachten, hun fantasieën en hun ideeën in hun beelden kunnen vormgeven. In het onderwijs zie je vaak werkjes van de juf, maar beeldend onderwijs is een procesgerichte activiteit. Beeldend vormgeven levert een waardevolle bijdrage aan de manier waarop kinderen de wereld beter gaan begrijpen. Een proces gerichte didactiek richt zich vooral op de kwaliteit van het scheppende proces. Men gaat ervan uit dat een kind zich beeldend authentiek ontwikkelt door het goed doorlopen van het creatieve vormgevingsproces. Het gaat om de samenhang tussen het proces en het product.(van Onna & Jacobse, 2013). Met dit onderzoek wordt duidelijk hoe filosoferen met jonge kinderen ervoor zorgt dat de reflectie tijdens het beeldend proces meer diepgang krijgt en kinderen aan worden gezet tot denken? Praktische relevantie: Het literatuuronderzoek is gericht op filosoferen. Wat houdt filosoferen met jonge kinderen in, hoe doe je dit en wat is de rol van de leerkracht? Ook wordt er in de literatuur onderzocht waar goed beeldend onderwijs aan moet voldoen. Het praktijkonderzoek zal uitgevoerd worden in een groep 3 en 4.Daarbij zal er een gewone beeldende les worden gegeven en een beeldende les aan de hand van filosoferen. Doormiddel van kinderen interviewen over hun werkstuk en de resultaten bekijken, wordt er in beeld gebracht op welke wijze filosoferen een bijdrage kan leveren aan beeldend onderwijs. De opbrengst van dit onderzoek zal geplaatst worden op een website. Deze site is van belang voor leerkrachten in het basisonderwijs die een uitdaging zien in het koppelen 2

3 van filosoferen aan beeldend onderwijs of eventueel alleen het filosoferen of goed beeldend onderwijs. Onderzoeksvragen a. Hoofdvraag Hoe zorgt filosoferen met jonge kinderen ervoor dat de reflectie tijdens het beeldend proces meer diepgang krijgt en kinderen aan worden gezet tot denken? Deelvragen Wat is filosoferen? Hoe filosofeer je met jonge kinderen? Wat is de rol van de leerkracht tijdens filosoferen? Hoe reflecteer je tijdens een beeldend proces? Wat is goed beeldend onderwijs? Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen filosoferen en reflecteren? b. Onderzoeksmethode Voor dit onderzoek wordt een literatuurstudie gedaan, omdat het van belang is om te weten wat goed beeldend onderwijs is en hoe je moet filosoferen. Deze theorie is namelijk belangrijk voor het uitvoeren van het praktijkonderzoek. Bij dit onderzoek wordt een groep 3 en 4 betrokken. Zij worden tijdens het praktijkonderzoek geobserveerd tijdens verschillende beeldende activiteiten en geïnterviewd over hun verschillende werkstukken. Het doel van het onderzoek is het bekijken van het proces en product van een beeldende les en een beeldende les aan de hand van filosoferen. Op welke manier kijken en praten kinderen over hun werkstukken. Bronnen 1 Onna, J. van., & Jacobse, A. (2013). Laat maar zien. Groningen: Noordhoff Uitgevers. 2 Wetenschapsknooppunt (2012). Filosoferen in het basisonderwijs. Diemen: AMB Diemen. 3 Theije-Avontuur, N. de., & Kaniok, L. (2011). Filosoferen met kinderen. Katwijk: Panta Rhei. 4 McCal, C. (2010). Anders denken. Antwerpen-Apeldoorn: Garant Uitgevers. 5 Bartels, R., & Rossum, M. van. (2009). Filosoferen doe je zo. Budel: Uitgeverij Damon. 6 LERAAR 24 3

4 Voorstel voor de vorm van de theoretische onderbouwing De theorie wordt uitgewerkt op een website. Voorstel voor een praktijkonderzoek Er wordt onderzocht of er verschil te zien is bij de reflectie van een beeldende les waarbij wel en niet gefilosofeerd wordt. Tijdens het filosoferen worden uitspraken opgenomen en op de website geplaatst. Achteraf worden kinderen geïnterviewd over hun gemaakte werkstuk. Dit wordt gefilmd en eventueel op de website geplaatst. Er worden foto s gemaakt van het proces en op de site geplaatst. Voorstel voor een eindproduct(en) Als eindproduct maken de kinderen een tekening waar achteraf vragen over worden gesteld. De uitspraken en de tekeningen worden op de site geplaatst. 4

5 Planning van het onderzoek Week 16, Werkplan inleveren. 14 april Week 16 Week 16, 17 april Week (vakantie) Week Week 21 Week 22 Werkplan aanpassen n.a.v. feedback + uitwerken. Afspraak met Ellen, werkplan bespreken + planning maken. en lessen voorbereiden. Lessen uitvoeren, kinderen interviewen + site maken. Opzet van de site opsturen met daarop het theoretische en praktische onderzoek. Alles inleveren. 5

6 Uitwerking van de hoofd- en deelvragen Hoofdvraag 1 Hoe zorgt filosoferen met jonge kinderen ervoor dat de reflectie tijdens het beeldend proces meer diepgang krijgt en kinderen aan worden gezet tot denken? Deelvragen 1 Wat is filosoferen? Welke onderzoeksactiviteiten ga je ondernemen voor iedere deelvraag? Wat is de opbrengst of het resultaat van iedere deelvraag? geplaatst. Het zorgt ervoor dat duidelijk wordt wat filosoferen inhoudt. 2 Hoe filosofeer je met jonge kinderen? geplaatst. Doormiddel van deze vraag is er een stappenplan voor het praktijkonderzoek. 3 Wat is de rol van de leerkracht tijdens filosoferen? geplaatst. Doormiddel van deze vraag kan het praktijkonderzoek goed uitgevoerd worden. 4 Wat is goed beeldend onderwijs? 5 Hoe reflecteer je tijdens een beeldend proces? 6 Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen filosoferen en reflecteren? geplaatst. Doormiddel van deze vraag kan er tijdens de beeldende lessen rekening worden gehouden met de voorwaarden voor het geven van goed beeldend onderwijs. geplaatst geplaatst 6

7 Waarom zijn deze vragen voor jezelf interessant en relevant? Aan de hand van deze vragen, kan het praktijkonderzoek goed uitgevoerd worden. Tijdens het praktijkonderzoek is het namelijk van belang om te weten hoe er gefilosofeerd moet worden, wat de rol van de leerkracht is en hoe er goed beeldend onderwijs gegeven kan worden. Waarom zijn deze vragen voor anderen interessant en relevant? Filosoferen gebeurt weinig op scholen, terwijl dit naar mijn idee heel interessant is. Als leerkrachten meer op de hoogte zijn van de in and outs van filosoferen, durven ze dit misschien sneller toe te passen. Niet alle leerkrachten geven goed beeldend onderwijs, je ziet vaak nog veel werkjes van de juf. Daarom is deze vraag interessant voor leerkrachten. Het los durven laten van een voorbeeld en de creativiteit van de kinderen stimuleren. Wat zijn de beoogde uitkomsten en opbrengsten van jouw onderzoek? Aan de hand van deze vragen kan het praktijkonderzoek uitgevoerd worden. Onderzoeksvragen (vervolg) Hoofdvraag 2 Welke verschillen zijn er te zien tussen de reflectie van een beeldend proces waarbij gefilosofeerd is en waarbij niet gefilosofeerd is? Deelvragen 1 Welke onderzoeksactiviteiten ga je ondernemen voor iedere deelvraag? Wat is de opbrengst of het resultaat van iedere deelvraag 2 Welke verschillen zijn er te zien tijdens de reflecties van een beeldend proces dat zonder filosoferen wordt uitgevoerd en een beeldend proces waar filosoferen wel toegepast wordt? Hoe praten kinderen over hun werkstuk? Werkstukken bekijken die zonder filosoferen bekijken en vervolgens de werkstukken bekijken die met de leerlingen zijn gemaakt aan de hand van filosoferen. De les filmen en opvallende uitspraken van kinderen beschrijven. Kinderen interviewen over de verschillende werkstukken. Wat moest je maken? Wat heb je gemaakt? Wat vind je ervan? Etc. De verschillen en overeenkomsten worden genoteerd en er worden foto s gemaakt van de werkstukken. Deze interviews zijn uitgewerkt op papier en eventueel gefilmd. 7

8 3 4 5 Waarom zijn deze vragen voor jezelf interessant en relevant? Ik ben benieuwd of er door filosofie meer diepgang in de reflectie van kinderen te zien is. Het lijkt me interessant om te bekijken of er verschil te zien is tussen de werkstukken en welke verschillen kinderen opnoemen. Of ze achteraf meer waarde hechten aan een werkstuk waarbij gefilosofeerd is. Waarom zijn deze vragen voor anderen interessant en relevant? Ik denk dat de mening van kinderen erg belangrijk is voor anderen. Als kinderen aangeven dat filosoferen een meerwaarde heeft voor het maken van werkstukken, dan is dat misschien een stap om dat ook te gaan doen. Wat zijn de beoogde uitkomsten en opbrengsten van jouw onderzoek? Aan de hand van uitspraken van kinderen en interviews met kinderen wordt er een beeld geschept van hoe kinderen kijken, denken en praten over hun werkstuk en welke verschillen er te zien zijn tussen een werkstuk met en zonder filosoferen. En welke verschillen zich voordoen tijdens de reflecties. 8

9 Overleg met de begeleidende docent Overleg vakdocent (afspaak via mail of intekenlijsten in elo) Bij vragen mail ik mijn vakdocent of maak ik een afspraak. Overige opmerkingen Vastgesteld op: 14 april 2014 Nanda ten Have Handtekening student Ellen Domke Handtekening docent 9